Παραγωγή αποβλήτων Συλλογή Αποθήκευση Μεταφορά Επεξεργασία Διασπορά (λίπανση αγρών) Επαναχρησιμοποίηση για λίπανση ή πώληση Απόρριψη στο φυσικό περιβάλλον
ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΠΟΒΛΗΤΩN & ΛΥΜΑΤΩN ΣΕ ΕΚΤΡΟΦΕΣ ΒΟΟΕΙΔΩN ΜΟΝΑΔΕΣ ΓΑΛΑΚΤΟΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΜΟΝΑΔΕΣ ΚΡΕΟΠΑΡΑΓΩΓΗΣ
ΜΟΝΑΔΕΣ ΓΑΛΑΚΤΟΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΣΤΕΡΕΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ ΖΩΩΝ (ΚΟΠΡΑΝΑ, ΟΥΡΑ, ΑΧΥΡΟΣΤΡΩΜΝΗ) ΥΛΙΚΑ ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΑΣ, ΑΧΡΗΣΤΑ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΑ ΥΓΡΑ ΛΥΜΑΤΑ ΑΜΕΛΚΤΗΡΙΟΥ ΥΓΡΑ ΠΛΥΣΗΣ (ΚΑΘΑΡΙΟΤΗΤΑΣ) ΜΟΝΑΔΑΣ ΝΕΡΑ ΑΠΟ ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΙΚΑ ΚΑΤΑΙΩΝΗΜΑΤΑ
ΑΓΕΛΑΔΕΣ ΜΟΣΧΑΡΙΑ lt αποβλήτων/kg ΖΒ 0,084 0,053 Ολικά στερεά % 12 14 Κοπριά % αποβλήτων 69 71 Ούρα % αποβλήτων 31 29 lt νερού καθαριότητας 14-22 >> υπο πίεση 27-45 Στρωμνή σε ατομικές θέσεις για 180 ημέρες Στρωμνή χωρίς ατομ. θέσεις για 180 ημέρες 120 kg/ζώο 530 kg/ζώο
ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΠΟΒΛΗΤΩN ΦΥΣΙΚΗ ΧΩNΕΥΣΗ ΔΕΞΑΜΕNΕΣ ΣΤΑΘΕΡΟΠΟΙΗΣΗΣ (LAGOONS)
Οι 140 ο F αντιστοιχούν σε 60 ο C
ΥΠΑΙΘΡΙΕΣ ΔΕΞΑΜΕΝΕΣ ΛΥΜΑΤΩΝ
ΔΙΑΣΤΑΣΙΟΛΟΓΗΣΗ ΧΩΡΩN ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΤΕΡΕΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ: 90 180 ΗΜΕΡΕΣ ΥΓΡΑ ΣΕ LAGOONS: 100 ΗΜΕΡΕΣ
ΕΚΤΡΟΦΕΣ ΓΙΔΟΠΡΟΒΑΤΩΝ
Χαρακτηριστικά αποβλήτων από γίδια Κόπρανα Απόβλητα * ζώο/ετησίως Ποσότητα 2 6 % Ζ.Β. 1-1,5 tn Στερεά 50 60 % 0,5 tn Άζωτο 0,6 % 7,5 Kg Φώσφορος 0,6% 8,0 Kg Κάλιο 0,3% 2,5 Kg * Ενδεικτικές τιμές που συμπεριλαμβάνουν το σύνολο των κοπράνων, ούρων και στρωμνής.
Επίδραση της αλατότητας του πόσιμου νερού στα παραγωγικά ζώα Αλατότητα έως 1.000 mg/l (Η.Α. < 1.5 mmhhos/cm) 1.000-3.000 mg/l (Η.Α. = 1.5-5 mmhos/cm) 3.000-5.000 mg/l (Η.Α. = 5-8 mmhos/cm) 5.000-7.000 mg/l (Η.Α. = 8-11 mmhos/cm) 7.000-10.000 mg/l (Η.Α. = 11-16 mmhos/cm) Over 10.000 mg/l (Η.Α. > 11-16 mmhos/cm) Επίδραση Χαμηλά επίπεδα αλατότητας. Νερό εξαιρετικής ποιότητας, κατάλληλο ως πόσιμο για όλα τα είδη παραγωγικών ζώων και πτηνών. Πολύ ικανοποιητικής ποιότητας νερό. Σε ορισμένες όμως περιπτώσεις μπορεί να προκαλέσει ελαφριές διάρροιες στα παραγωγικά ζώα. Ικανοποιητική ποιότητα νερού ως πόσιμου για τα παραγωγικά ζώα, αν και μπορεί να προκαλέσει εποχιακές διάρροιες ή και αρχική άρνηση πρόσληψης. Επισφαλές νερό για τα παραγωγικά ζώα. Δεν πρέπει να χορηγείται σε ζώα που κυοφορούν και σε ζώα βρίσκονται στην γαλακτική περίοδο Ακατάλληλο για πτηνά και χοίρους. Ενέχει υψηλό κίνδυνο για ζώα που κυοφορούν και σε ζώα βρίσκονται στην γαλακτική περίοδο Εντελώς ακατάλληλο νερό.
Επιθυμητά όρια των συγκεντρώσεων τοξικών παραμέτρων στο πόσιμο νερό που διατίθεται σε εκτροφές ζώων. Παράμετρος Ανώτατο όριο Παράμετρος Ανώτατο όριο Αργίλιο (Al) 5,0 mg/l Μόλυβδος (Pb) 0,1 mg/l Αρσενικό (As) 0,2 mg/l Μαγγάνιο (Mn) * Βηρύλλιο (Be) * Υδράργυρος (Hg) 0,01 mg/l Βόριο (B) 5,0 mg/l Μολυβδαίνιο (Mo) * Κάδμιο (Cd) 0,05 mg/l Νιτρικά-Νιτρώδη NO 3 -N+NO 2 -Ν 100 mg/l Χρώμιο(Cr) 1,0 mg/l Νιτρώδη (NO 2 -N) 10 mg/l Κοβάλτιο (Co) 1,0 mg/l Σελήνιο (Se) 0,05 mg/l Χαλκός (Cu) 0,5 mg/l Βανάδιο(V) 0,1 mg/l Φθόριο (F) 2,0 mg/l Ψευδάργυρος (Zn) 24,0 mg/l Σίδηρος (Fe) * Ολικά Διαλυμένα Στερεά (TDS) 10.000 mg/l
ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΓΙΔΟ - ΠΡΟΒΑΤΟΤΡΟΦΙΑ Αριθμός ζώων/10 στρεμ. * τ.μ./ ζώο εντός κτηρίων τ.μ./ ζώο χώροι άσκησης ΠΡΟΒΑΤΙΝΕΣ 13,3 1,5 2,5 ΑΙΓΕΣ 13,3 1,5 2,5 ΑΜΝΟΕΡΙΦΙΑ 0,35 0,5 * Ισοδυναμία προς 170 Κg N/ha/έτος
ΚΩΔΙΚΕΣ ΟΡΘΗΣ ΓΕΩΡΓΙΚΗΣ ΠΡΑΚΤΙΚΗΣ (Υπουργ. απόφαση 568/ 20-1-2004) Η εκτροφή γίνεται σε στρωμνή ή σπανιότερα σε σχαρωτό δάπεδο. Αποφεύγεται η χρήση νερού για την απομάκρυνση των αποβλήτων Χρησιμοποιούνται υδατοστεγείς χώροι αποθήκευσης Τα υγρά πλύσεως αμελκτηρίου συγκεντρώνονται & επεξεργάζονται χωριστά.
ΕΚΤΡΟΦΕΣ ΧΟΙΡΩΝ
Παραγωγή αποβλήτων από χοιροτροφικές μονάδες Σ.Β. Παραγωγή αποβλήτων lit/ημέρα Ξ.Ο.% Διακύμανση Μ.Τ. χοιρίδιο 5-1,0 10 χοιρίδιο απογαλ/ζόμενο 12 1,5-2,5 2,0 10 παχυνόμενος χοίρος 50 2,0-5,5 4,0 10 (ξηρή τροφή) παχυνόμενος χοίρος 50 2,0-5,0 4,0 10 (Νερό:Τροφή=2,5:1) παχυνόμενος χοίρος 50 4,0-9,0 7,0 6 (Νερό:Τροφή= 4:1) παχυνόμενος χοίρος (πλύματα) 50 μεγάλη διακύμανση 15,0 4 παχυνόμενος χοίρος 50 14,0-17,0 14,0 2 (τυρόγαλα) Συς (ξηρά περίοδος) - - 4,5 10 Συς + τοκετο-ομάδα 3 - - 15,0 10 εβδομάδων
Σύνθεση των αποβλήτων από τις χοιροτροφικές εκμεταλλεύσεις (ανά tn Σ.Β./ημέρα) Κόπρανα Ούρα Σύνολο Β.Ο.D. 5 (Κg/ημέρα) - - 2,5 Πτητικά στερεά (Κg/ημέρα) - - 6,5 Άζωτο (gr N/ημέρα) 130 400 530 Φωσφόρος (gr Ρ/ημέρα) 140 30 170 Κάλιο (gr Κ/ημέρα) 60 140 200
Περιεκτικότητα των αποβλήτων χοιροτροφικής εκμετάλλευσης σε ιχνοστοιχεία Μ.Τ. Διακύμανση Μ.Τ. σε υγρή κοπριά (με Μ.Τ.=7,1% σε Ξ.Ο.) Ξ.Ο. % 7,1 ± 4,2 Cu mg/kg Ξ.O. 574 ± 159 41 Zn mg/kg Ξ.O. 919 ± 315 65 As mg/kg Ξ.O. 2,3 ± 1,6 0,16 Se mg/kg Ξ.O. 0,8 ± 0,3 0,06 Hg mg/tn 100 ± 148 7,1
Επιθυμητά όρια των συγκεντρώσεων των κυριότερων τοξικών αερίων στο μικροπεριβάλλον των χοιροστασίων. Αέριο Οσμή Επιθυμητά όρια (ppm) ΝΗ 3 οξεία <10 Η 2 S έντονη <10 CO 2 όχι <300 CO όχι <7 CH 4 όχι -
Μέθοδοι διαχείρισης και επεξεργασίας των αποβλήτων των χοιροτροφικών εκμεταλλεύσεων Δεξαμενές Σταθεροποίησης (lagοons) Ολοκληρωμένο σύστημα Βιολογικού καθαρισμού
Σχήμα 2. Σχεδιάγραμμα ροής και επεξεργασίας λυμάτων χοιροτροφικής επιχείρησης σε συνδυασμό με σφαγείο και τυποποίηση κρεατοσκευασμάτων. Νερό για καθαρισμό Χοιροστάσιο Τροφή & νερό λύματα Δεξαμενή συλλογής Διαχωρισμός στερεών (σχάρισμα) Στερεά Δεξαμενή σταθεροποίησης Αερόβια επεξεργασία Δεξαμενή επεξεργασμένων λυμάτων Σφαγείο Tυποποίηση Χώρος αναμονής ζώων για το σφαγείο λύματα Νερό για καθαρισμό λύματα Δεξαμενή συλλογής Δεξαμενή συλλογής Πύκνωση λάσπης (DAF) Α π ο δ έ κ τ η ς Κόκκαλα λίπος κρέας κλπ. Τεμαχισμός Εξυγίανση με ατμό Λάσπη Φυγοκέντριση για διαχωρισμό λίπους Λίπος Υπολείμματα οστών & κρέατος Καύση πυρηνόξυλου Παραγωγή ατμού
ΕΚΤΡΟΦΕΣ ΟΡΝΙΘΩΝ
ΕΙΔΟΣ Αριθμός Ν Ρ 2 Ο 5 Κ 2 Ο Ζ.Β. ΚΟΠΡΟΣ d.m. πτηνών για 1 kg/ton kg/ton kg/ton kg kg/yr/animal ton d.m./yr d.m. d.m. d.m. ΩΟΠ. ΟΡΝΙΘΑ 1,8 7 142 45 18-32 18 ΚΡΕΟΠ. ΟΡΝΙΘΑ 1,8 5 200 36 18-32 27 ΙΝΔΟΡΝΙΘΑ 9 11 91 45 18 9 ΠΑΠΙΑ 3,2 10,5 95 ΟΡΤΥΚΙ 0,23 0,5 2000
ΜΕΘΟΔΟΙ ΕΚΤΡΟΦΗΣ ΚΛΩΒΟΣΤΟΙΧΙΕΣ ΔΑΠΕΔΟ ΜΕ ΣΤΡΩΜΝΗ ΣΧΑΡΩΤΟ ΔΑΠΕΔΟ ΥΠΑΙΘΡΙΕΣ ΕΚΤΡΟΦΕΣ
ΚΛΩΒΟΣΤΟΙΧΙΕΣ ΚΑΝΑΛΙΑ ΡΗΧΑ (10 20 cm) σε απόσταση 90-180 cm ΚΑΝΑΛΙΑ ΒΑΘΙΑ (60 180 cm) σε απόσταση 250 cm ΔΑΠΕΔΟ ΚΛΩΒΩΝ
ΔΑΠΕΔΟ ΜΕ ΣΤΡΩΜΝΗ ΣΤΡΩΜΝΗ (ΑΧΥΡΟ, ΡΟΚΑΝΙΔΙ) 5-20 cm ΔΑΠΕΔΟ (ΣΚΥΡΟΔΕΜΑ, ΞΥΛΟ, ΦΥΣΙΚΟ ΥΛΙΚΟ) ΑΠΟΜΑΚΡΥΝΣΗ ΥΓΡΗΣ ΣΤΡΩΜΝΗΣ ΚΡΟΥΣΤΑ (ΑΝΑΕΡΟΒΙΕΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ) ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑ ΣΤΡΩΜΝΗΣ ΑΠΟΜΑΚΡΥΝΣΗ-ΚΑΘΑΡΙΣΜΟΣ- ΑΠΟΛΥΜΑΝΣΗ
ΣΧΑΡΩΤΟ ΔΑΠΕΔΟ ΤΜΗΜΑ ΜΕ ΣΧΑΡΩΤΟ (ΚΛΙΣΗ) ΤΜΗΜΑ ΜΕ ΣΤΡΩΜΝΗ
ΥΠΑΙΘΡΙΑ ΕΚΤΡΟΦΗ ΕΝΑΠΟΘΕΣΗ ΚΟΠΡΙΑΣ ΣΤΟΝ ΑΥΛΟΓΥΡΟ, ΑΓΡΟ, ΒΟΣΚΟΤΟΠΟ ΡΥΠΑΝΣΗ ΥΠΟΓΕΙΩΝ & ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΚΩΝ ΥΔΑΤΟΣΥΛΛΟΓΩΝ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΙ 2 τον. ΤΡΟΦΗΣ/10 ΣΤΡΕΜΜΑΤΑ 1 τον. Ζ.Β./ 10 ΣΤΡΕΜΜΑΤΑ (ΘΕΡΟΣ)
ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗ - ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ Όγκος: περί 0,028 κυβ. μέτρα/ ωοπαραγωγό όρνιθα (20 % υγρασία). ΚΟΠΡΟΣΩΡΟΙ COMPOSTING (12-15 μήνες) ΔΕΞΑΜΕΝΕΣ ΥΠΕΡΓΕΙΕΣ (ΕΚΛΥΣΗ ΟΣΜΩΝ, ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΜΥΓΩΝ) ή ΥΠΟΓΕΙΕΣ. LAGOONS ή ΒΙΟΛΟΓΙΚΟΣ ΚΑΥΣΙΜΟ (ΥΓΡΑΣΙΑ<30%)
Υγειονομική Διάταξη Υ1β/2000/4-5-1995. Υγειονομική διάταξη περί όρων ιδρύσεως και λειτουργίας πτηνοκτηνοτροφικών εγκαταστάσεων (αναδημοσίευση). Φ.Ε.Κ. αριθμ. Φυλ. 343, Αθήνα 5 Μαΐου 1995. Υγειονομική Διάταξη Ε1β/221/22-1-1965. Υγειονομική Διάταξη περί διαθέσεως λυμάτων και βιομηχανικών αποβλήτων. Ελληνική Δημοκρατία, Υπουργείο Κοινωνικών Υπηρεσιών, Γενική Διεύθυνση Υγιεινής, Υπηρεσία Εξυγιάνσεως. Εθνικό Τυπογραφείο, Αθήνα 1975. Υπουργείο Γεωργίας, (1994). Κώδικας ορθής γεωργικής πρακτικής για την προστασία των νερών από τη νιτρορύπανση γεωργικής προέλευσης. Ελληνική Δημοκρατία. Υπουργείο Γεωργίας. Αθήνα 1994.
Τεχνικές αδρανοποίησης ζωϊκών υποπροϊόντων (Rendering)
ΠΡΟΤΑΣΗ Ι Η προστασία του περιβάλλοντος (ιδιαίτερα σε προστατευόμενες περιοχές) από τη ρύπανση από κτηνοτροφικά απόβλητα, επιβάλλει στο επίπεδο των κτηνοτροφικών μονάδων, την αποτροπή των εκροών έξω από τον χώρο της εκτροφής, προς κάθε κατεύθυνση (επιφανειακά, υπόγεια) και αυτό επιτυγχάνεται με ορθολογικές μεθόδους διαχείρισης.
ΠΡΟΤΑΣΗ ΙΙ Η επεξεργασία των ζωικών αποβλήτων πρέπει ν αντιμετωπίζεται όχι σε επίπεδο μιας εκτροφής, αλλά των εκτροφών της ευρύτερης περιοχής και πιθανά σε συνδυασμό με άλλα οργανικής προέλευσης απόβλητα.
ΠΡΟΤΑΣΗ ΙΙΙ Η διάθεση των επεξεργασμένων αποβλήτων και των λυμάτων πρέπει να γίνεται στο επίπεδο λεκάνης απορροής, με τον καθορισμό των ολικών απαιτήσεων των χερσαίων αποδεκτών κυρίως σε Ν, Ρ και Κ.
ΠΡΟΤΑΣΗ ΙV Απαιτείται η δημιουργία κινήτρων στους παραγωγούς, οι οποίοι εφαρμόζουν αντιρρυπαντικά μέτρα στις εκτροφές τους, δεδομένου ότι η επιβολή αυστηρής νομοθεσίας προκαλεί κοινωνικές αντιδράσεις και η περιβαλλοντική εκπαίδευση αποδίδει πολύ μακροπρόθεσμα.