Εισαγωγή στο Video Streaming

Εισαγωγή στο Video Streaming Εισαγωγή στο Video Streaming Οι βασικές έννοιες και οι τρόποι εφαρµογής του Οι παλιές (καλές;) εποχές όπου είχαµε µόνο µία τηλεόραση στο σαλόνι ή το καθιστικό για να βλέπει µαζί όλη η οικογένεια το απλό τηλεοπτικό πρόγραµµα, έχουν παρέλθει ανεπιστρεπτί! Ένα σηµερινό σύγχρονο σπίτι διαθέτει δεύτερη και συχνά και τρίτη τηλεοπτική συσκευή, ενώ επιπλέον υπάρχουν και ένας ή περισσότεροι υπολογιστές, οι οποίοι επίσης έχουν οθόνη και µπορούν να χρησιµοποιηθούν για θέαση προγραµµάτων βίντεο ή και τηλεοπτικών καναλιών (δορυφορικών ή επίγειων). Σε ορισµένες περιπτώσεις, οι οθόνες της οικογένειας βγαίνουν και εκτός κατοικίας και εκφράζεται η επιθυµία να βλέπουµε τα δορυφορικά µας προγράµµατα στη δουλειά, η οποία µπορεί να συνδέεται µε το σπίτι µε κάποιο ασύρµατο δίκτυο ή απλά µε το διαδίκτυο. Η σύγκλιση των τεχνολογιών των υπολογιστών και της τηλεόρασης, για την οποία µιλάµε πολύ τα τελευταία χρόνια, βρίσκεται σε συνεχή εξέλιξη και σήµερα υπάρχουν πολλές και διαφορετικές λύσεις, ακόµη και για απαιτήσεις που πριν λίγα χρόνια θεωρούνταν παράλογες! Το ζητούµενο είναι σε κάθε περίπτωση να πάρουµε εικόνα και ήχο σε διαφορετικό χώρο από αυτό στον οποίο βρίσκεται το µηχάνηµα που παράγει την εικόνα και τον ήχο και στις περισσότερες περιπτώσεις για εµάς, αυτό είναι ο ψηφιακός δορυφορικός µας δέκτης. Του Γιάννη-Φίλιππου ηµητριάδη 90 ΟΡΥΦΟΡΙΚΑ νέα ΜΑΪΟΣ 2008

Σ τις Η.Π.Α. έχουν πάρει πολύ στα σοβαρά το παραπάνω ζητούµενο και το ε- ντάσσουν στη γενικότερη κατηγορία του λεγόµενου Place Shifting, δηλαδή των διαδικασιών που θα επιτρέψουν στο χρήστη να βλέπει από τις συσκευές βίντεο του σπιτιού του, ακόµη κι αν βρίσκεται σε ένα ξενοδοχείο στην Ιαπωνία και ό- πως καταλαβαίνετε, κάτι τέτοιο είναι εφικτό µόνο εφόσον και στα δύο σηµεία υπάρχει ευρυζωνικό δίκτυο υψηλών ταχυτήτων (και σε επίπεδο upload στο σπίτι του και σε επίπεδο download στο ξενοδοχείο). Το place shifting µπορεί φυσικά να είναι και µικρότερης εµβέλειας, π.χ. από τον πάνω όροφο του σπιτιού στον κάτω όροφο και να χρησιµοποιεί αντί για το διαδίκτυο (WAN), το τοπικό δίκτυο του σπιτιού (LAN), ενσύρµατο ή ασύρµατο. Στην περίπτωση του τοπικού δικτύου µάλιστα, είναι ευνόητο ό- τι τα αποτελέσµατα που θα έχουµε θα είναι και πολύ καλύτερα, αφού οι ταχύτητες (ειδικά στα ενσύρµατα δίκτυα) µπορούν να υποστηρίξουν ακόµη και βίντεο υψηλής ευκρίνειας. Στο διαδίκτυο, αντίθετα, παρά τη σηµαντική πρόοδο, δεν έχουµε φτάσει ακόµη στη χώρα µας σε επίπεδα ταχυτήτων που να µπορούν να εγγυηθούν µεταδόσεις ποιοτικού βίντεο, κυρίως λόγω της χαµηλής ταχύτητας του upload των συνδέσεών µας. Το πρόβληµα αυτό θα βρει λύση µόνο όταν υλοποιηθούν και χρησιµοποιηθούν τα δίκτυα οπτικών ινών, που αυτή τη στιγµή τοποθετούνται στη χώρα µας. Παρόλα αυτά, αν έχουµε upload της τάξεως του 1Mbps µπορούµε να πετύχουµε µετάδοση βίντεο χαµηλής ποιότητας, ενώ σαν «πελάτες» µπορούµε φυσικά να δεχθούµε και πολύ καλύτερης ποιότητας βίντεο, αν έχουµε µία καλή ευρυζωνική σύνδεση και πάνω σ αυτή στηρίζονται όλες οι προσφορές IPTV, που έχουν κάνει την εµφάνισή τους στις πλατφόρµες Triple Play, οι οποίες φυσικά θα αναπτυχθούν ακόµη περισσότερο τα επόµενα χρόνια. Ακόµη και στη χώρα µας, διατίθενται ήδη (κυρίως στην Αθήνα) υπηρεσίες Triple Play (τηλεφωνία, ίντερνετ, τηλεόραση µε ένα πάγιο) από τις εταιρείες On Telecom καιvivodi (CableTV), ενώ η Lannet επέλεξε να ξεκινήσει από την πόλη της Καλαµάτας. Οι διαδικασίες µετάδοσης τηλεοπτικών καναλιών µέσα από αυτά τα πακέτα, ακολουθούν τις ίδιες αρχές του Video Streaming, που πρέπει να ακολουθήσουµε και εµείς για να µεταφέρουµε σε πραγµατικό χρόνο το βίντεό µας στο τοπικό µας δίκτυο ή το διαδίκτυο, µόνο που βέβαια για τις εταιρείες δεν υφίσταται το πρόβληµα του µεγάλου upload, καθώς µπορούν να έχουν και µισθωµένες γραµµές µε πραγµατικά µεγάλο upload (µιλάµε άλλωστε για ιδιόκτητα δίκτυα). Εκτός από τις πρωτοπόρες αυτές εταιρείες, πολύ σύντοµα αναµένεται να µπουν και άλλες στο παιχνίδι, µε στόχο να αλλάξουν τον τρόπο µε τον οποίο βλέπουµε τηλεόραση και µάλιστα σε χώρες όπως η Βρετανία, η Γαλλία ή η Ισπανία, οι υπηρεσίες Triple Play είναι ήδη πολύ διαδεδοµένες και ανταγωνίζονται σοβαρά τους λοιπούς τρόπους µετάδοσης τηλεοπτικών καναλιών (επίγεια, δορυφορική, καλωδιακή κλπ). Πιθανότατα πάντως, αυτό που θα φέρει την πραγµατική «επανάσταση» στον τρόπο µε τον οποίο βλέπουµε τηλεόραση, είναι το γεγονός ότι µόνο οι IPTV µεταδόσεις µπορούν να µας δώσουν το πραγµατικό Video on Demand (Vod), δηλαδή τη δυνατότητα να δούµε το πρόγραµµα που θέλουµε, ακριβώς τη στιγµή που το θέλουµε! (Τα δορυφορικά κανάλια pay per view παρέχουν near Video on Demand, καθώς έχουν προκαθορισµένες ώρες έ- ναρξης, σε αντίθεση µε τις µεταδόσεις µέσω IP που παρέχουν πλήρη διαδραστικότητα και ξεκινάς να βλέπεις όταν εσύ κάνεις το κλικ). Ταυτόχρονα και έξω από πλατφόρµες, κάθε τηλεοπτικός σταθµός που ενδιαφέρεται για εναλλακτικό τρόπο µετάδοσης που να καλύπτει όλον τον πλανήτη, διαθέτει και µία ιντερνετική µετάδοση του προγράµµατός του, η οποία «παίζει» σε υπολογιστές είτε µε τη χρήση του Windows Media Player είτε του Real Player είτε ακόµη και του Quick Time Player. Αν λοιπόν σκοπεύατε να µεταδίδετε την ERT Sat (για παράδειγµα) α- πό τη δορυφορική λήψη του σπιτιού σας, µέσω ίντερνετ, ώστε να τη βλέπετε από το λάπτοπ το τρίµηνο που θα απουσιάζετε στην Αγγλία για σεµινάρια δεν θα χρειαστεί να το κάνετε, αφού η ERT Sat µεταδίδει από µόνη της το πρόγραµµά της µέσω διαδικτύου, µε τη µέθοδο του video streaming. 1 Εκτός από ενσύρµατο, το Video Streaming µπορεί να επιτευχθεί και ασύρµατα, µέσω της τεχνολογίας Wimax. 2 3 Οι υπηρεσίες Triple Play της On Telecoms. Οι Triple Play υπηρεσίες της Vivodi ονοµάζονται Cable TV. 4 Παρακολουθώντας BBC1 µέσα από τη συνδρο - µητική υπηρεσία IP του Sky Digital, σε περιβάλ - λον που έχει φτιαχτεί για τους Slingmedia Clients. 91

Εισαγωγή στο Video Streaming Τι είναι όµως το Video Streaming και πώς λειτουργεί; Σε πολύ γενικές γραµµές, µπορούµε να πούµε ότι πρόκειται για µετάδοση βίντεο σε πραγµατικό χρόνο, η οποία γίνεται µε τήρηση όλων των κανόνων µετάδοσης ψηφιακών πακέτων δεδοµένων που χρησιµοποιούνται στο internet. Το video streaming είναι ουσιαστικά προϊόν των γρήγορων ADSL συνδέσεων, καθώς ήταν α- δύνατο µε τις απλές dial up PSTN - ISDN συνδέσεις να υπάρξει ικανοποιητική ταχύτητα για ροή βίντεο σε πραγµατικό χρόνο και όσα βίντεο µπορούσαµε να δούµε τότε, τα βλέπαµε σε δεύτερο χρόνο, αφού πρώτα κατεβάζαµε το αρχείο στον υπολογιστή µας. Βέβαια, ακόµη και σήµερα, η µετάδοση βίντεο σε πραγµατικό χρόνο είναι δύσκολη υπόθεση και επιτυγχάνεται µόνο µε τη χρήση ψηφιακής συµπίεσης και µάλιστα µε ειδικούς και ιδιαίτερα εξελιγ- µένους «απωλεστικούς» αλγόριθµους των διαφόρων προτύπων MPEG (και ιδιαίτερα της οικογένειας MPEG-4). Παρά τη συµπίεση - και ειδικά στις µεταδόσεις µέσα από το διαδίκτυο, όπου το εύρος ζώνης που έχουµε στη διάθεσή µας εµφανίζει συχνά και αυξοµειώσεις, είναι πολύ συχνό φαινόµενο να έχου- µε παγώµατα στην εικόνα και τον ήχο ή διάφορα άλλα τεχνουργή- µατα, όταν τα «ψηφιακά πακέτα δεδοµένων» που καλούνται να ε- πανασχηµατίσουν την εικόνα που εκπέµφθηκε στην οθόνη µας δεν φτάσουν έγκαιρα στον προορισµό τους ή δεν φτάσουν καθόλου! Αντίθετα, οι µεταδόσεις βίντεο σε τοπικά ενσύρµατα δίκτυα δεν εµφανίζουν κανένα απολύτως πρόβληµα και σ αυτά είναι δυνατή α- κόµη και η µετάδοση εικόνας υψηλής ευκρίνειας, καθώς το διαθέσιµο bandwidth είναι υπεραρκετό. Στα ασύρµατα τοπικά δίκτυα και στο βαθµό που δεν υπάρχει πρόβληµα επικοινωνίας ποµπού και δέκτη, τα µέχρι τώρα χρησιµοποιούµενα πρωτόκολλα (802.11.g) επιτρέπουν τη µετάδοση βίντεο στάνταρ ευκρίνειας (SD), αλλά όχι υψηλής ευκρίνειας (HD), παρόλο που στη θεωρία τα 54Mbps που υποτίθεται πως έχουν ως ταχύτητα διαµεταγωγής, θα µπορούσαν να υποστηρίξουν και HD (είναι γνωστό ότι στην πράξη οι ταχύτητες που πετυχαίνουµε µε αυτά, είναι πολύ χαµηλότερες). Σύντοµα πάντως, θα καθιερωθεί το πρότυπο 802.11.n, που θα επιτρέπει και ασύρµατες µεταδόσεις σε βίντεο High Definition. Παρά πόδας ακολουθεί επίσης και η τεχνολογία Wimax, που στηρίζεται στο στάνταρ 802.16 και υπόσχεται να γεφυρώσει το κενό µεταξύ ασύρµατων συνδέσεων και των µεγάλων ταχυτήτων των ενσύρµατων συνδέσεων, αυτοεπονοµαζό- µενη ως Wireless Broadband. Σε ό,τι αφορά το χώρο µας, πάντως, µεγάλη ανάπτυξη στο Video Streaming έδωσαν οι δηµοφιλείς δικτυακοί δέκτες Dreambox, µε τα διάφορα προγράµµατα που αναπτύχθηκαν γι αυτούς, ώστε να βλέπουµε από απόσταση (βλέπε και τεύχος 27, Ιουλίου 2006, «δείτε µε τον Dreambox από απόσταση»). Τότε βέβαια µιλούσαµε α- ποκλειστικά για streaming σε τοπικό δίκτυο, σήµερα υπάρχει δυνατότητα και διαδικτυακού streaming, µε ταυτόχρονο χειρισµό του δέκτη µας από το ίντερνετ, δηλαδή πραγµατικό place shifting! Επίσης στο τεύχος 41, Σεπτέµβριος 2007 προχωρήσαµε το θέµα ακόµη περισσότερο, µε το άρθρο «βάλτε τα δορυφορικά κανάλια σε δίκτυο» και τη χρήση του ειδικού IP Streamer της Ikusi. Σήµερα θα δούµε τις νέες εξελίξεις του Video Streaming σε τοπικό δίκτυο ή διαδίκτυο και θα προχωρήσουµε το θέµα και προς τη µεριά των δικτυακών δεκτών και προς αυτήν των υπολογιστών, ενώ επιφυλασσόµαστε και για µελλοντική δοκιµή, όταν εισαχθεί στη χώρα µας - και του µηχανήµατος - φάρου του place shifting του αµερικανικού Slingbox (το οποίο έχουµε δοκιµάσει µόνο ως «πελάτες» στο άρθρο «αντί για εξάµετρο, προτιµήστε την ADSL» του τεύχους 36, Απρίλιος 2007, για τη λήψη των δύσκολων βρετανικών καναλιών BBC και ITV του δορυφόρου Astra 2D). Βεβαίως, θα πρέπει να τονίσουµε ότι οι σηµερινές ταχύτητες του διαδικτύου δεν επιτρέπουν µετάδοση βίντεο µε ποιότητα εφάµιλλη της δορυφορικής, αλλά στον τοµέα αυτό, οι εξελίξεις τρέχουν πολύ γρήγορα, ακόµη και στη χώρα µας και είναι σίγουρο πως στο επόµενο αφιέρωµά µας για το θέµα, οι περιορισµοί που επιβάλλει το bandwidth των ιντερνετικών µας συνδέσεων θα έχουν σε µεγάλο βαθµό αρθεί! Το Video Streaming, πάντως, είναι ήδη εδώ και µας καλεί από σήµερα (από χτες καλύτερα) να το δοκιµάσουµε, ειδικά εφόσον εί- µαστε «ανήσυχα πνεύµατα» και δεν αρκούµαστε στην απλή τηλεθέαση, αλλά µας ενδιαφέρει το ψάξιµο και µας συγκινεί η ανακάλυψη νέων τεχνολογικών δυνατοτήτων. Ας δούµε λοιπόν µαζί τι έχει να µας δώσει το Video Streaming και πώς µπορούµε να το επιτύχουµε κι εµείς. 5 εν είναι κοµµάτι σοκολάτας, είναι το Slingbox, ο πρωτοπόρος του place shifting, που ακόµη κανείς δεν σκέφτηκε να το εισαγάγει στη χώρα µας! 6 VLC Video Streaming από το Web Interface των Dreambox. 7 O επαγγελµατικός IP Streamer της Ikusi, που µπορεί να µεταδώσει έως και 64 δορυφορικά κανάλια σε µορφή streaming, σε ένα δίκτυο Ethernet. 92 ΟΡΥΦΟΡΙΚΑ νέα ΜΑΪΟΣ 2008

Cyfrowy Polsat Το Polsat είναι το δηµοφιλέστερο πολωνικό πακέτο στη χώρα µας, αφού χρησιµοποιεί το πειρατευµένο σύστηµα πρόσβασης Nagravision 2, το οποίο όµως και θα εγκαταλείψει σύντοµα για το ασφαλέστερο Νagra 3. Τα δύο βασικά αθλητικά κανάλια του πακέτου είναι τα Polsat Sport & Polsat Sport Extra, που όχι µόνο α- φιερώνουν το µεγαλύτερο µέρος του προγράµµατός τους στο ποδόσφαιρο, αλλά αναµεταδίδουν (µαγνητοσκοπηµένα) και σηµαντικούς αγώνες του ελληνικού πρωταθλήµατος! Εκτός των παραπάνω, το πακέτο διαθέτει ό,τι και ο ανταγωνισµός, δηλαδή τα Eurosport, Eurosport 2, ESPN Classic, καθώς και το δικό του α- θλητικό κανάλι υψηλής ευκρίνειας Polsat Sport HD. Το κακό µε τους Πολωνούς (γενικότερα) είναι ότι µεταγλωττίζουν τη συντριπτική πλειοψηφία των προγραµµάτων και δεν έχουν συχνά τον ο- ρίτζιναλ ήχο. D-Smart Το µικρό τουρκικό πακέτο εκπέµπει από τους τουρκικούς δορυφόρους Turksat 42E σε σύστηµα NDS-Videoguard, µε εφάπαξ χρέωση µε την αγορά του δέκτη και της κάρτας! Σε επίπεδο ποδοσφαίρου, διαθέτει µόνο το αθλητικό D-Spor, που ασχολείται κυρίως µε ποδόσφαιρο. πρωταθληµάτων, όλα µε ισπανικό σχολιασµό (που ακόµη κι αν δεν καταλαβαίνετε τη γλώσσα, είναι πάντα ζωντανός και ενθουσιώδης!). Στο πακέτο µόλις ξεκίνησε και το πρώτο κανάλι υψηλής ευκρίνειας Canal+ HD, στο πρόγραµµα του οποίου περιλαµβάνονται αθλητικά και ταινίες. Digitalb Το Αλβανικό πακέτο µας εξέπληξε πολύ ευχάριστα φέτος, µε την έναρξη δύο καναλιών υψηλής ευκρίνειας, από τα οποία το ένα είναι κυρίως αθλητικό - και στα αθλητικά η µερίδα του λέοντος πάει στο ποδόσφαιρο! Επιπλέον, οι Αλβανοί αφήνουν και τον ορίτζιναλ σχολιασµό (συχνά αγγλικό ή ιταλικό) και η τιµή πώλησής τους είναι πολύ προσιτή, για να µην πούµε ότι αναµένονται σύντοµα και άλλα κανάλια υψηλής ευκρίνειας! Εκτός από αυτά πάντως, το πακέτο είναι έτσι κι αλλιώς πλούσιο σε αθλητικά και ειδικά ποδόσφαιρο, αφού διαθέτει τα κανάλια Premium1,2,3,4,5 (τα δύο τελευταία µεταδίδουν συνήθως τα κανάλια των οµάδων Milan, Chelsea, Manchester Utd). Το αλβανικό πακέτο µεταδίδεται από τις 16 ανατολικά σε σύστηµα conax και διατίθεται και µε σκέτη κάρτα, αποτελώντας πλέον µία πολύ αξιόλογη επιλογή. Πέρυσι υ- πήρξαν φήµες για µεταδόσεις αγώνων της ελληνικής σούπερ λίγκας, που τελικά δεν έγιναν, θα βρείτε όµως όλα τα αξιόλογα ευρωπαϊκά πρωταθλήµατα και τους αγώνες Champions League & UEFA. Digital+ Το ισπανικό πακέτο υπήρξε ένα από τα πλέον περιζήτητα ευρωπαϊκά πακέτα την εποχή του Nagra 2. Η µετάδοσή του γίνεται είτε α- πό τους Astra 19,2E σε Nagra 3 Seca 2 είτε από τους Hispasat 30W σε Nagra 3. ιαθέτει πληθώρα αθλητικών καναλιών, µε ιδιαίτερη έµφαση στο ποδόσφαιρο και επιπλέον µεταδίδει στα κανάλια Taquilla (Pay Per View) όλα τα µατς της ισπανικής Primera Division. Εκτός αυτών, διαθέτει τα Canal Deporte 1, 2, 3, Sportmania, µε µεγάλο ποσοστό ποδοσφαιρικών µεταδόσεων, τα Eurosport, Eurosport 2 και το αποκλειστικά ποδοσφαιρικό Canal+ Futbol. Υπάρχουν ακόµη και τα κανάλια των συλλόγων Ρεάλ-Μπαρτσελόνα. Εκτός του ισπανικού πρωταθλήµατος και κυπέλλου, µεταδίδονται φυσικά ευρωπαϊκοί αγώνες, καθώς και πολλών ευρωπαϊκών και λατινοαµερικών Digi TV Το πακέτο αυτό είναι κυρίως ρουµανικό και ουγγρικό, αλλά διαθέτει και υποπακέτα για πολλές άλλες ανατολικοευρωπαϊκές χώρες (Σλοβακία, Σλοβενία, Τσεχία, Κροατία, Σερβία). Η µετάδοσή του γίνεται από τoν Intelsat 1002-1W σε Nagra 2 (που βρίσκεται σε φάση αλλαγής σε Nagra 3). Αρκετά είναι τα αθλητικά κανάλια του πακέτου και σ αυτά κυριαρχεί φυσικά το ποδόσφαιρο. Αυτά είναι τα Sport.Ro, Sport Klub (Romania-Hungary-Croatia), CT4 Sport Cze, Sport1 Hungary, Sport 2 Hungary, Sport1 Ro, Sport1, Telesport Romania, Eurosport και Eurosport 2. Τα παραπάνω θα είναι διαθέσιµα στο συνδροµητή, ανάλογα µε τη χώρα σύναψης συνδρο- µής (δηλαδή, δεν θα είναι διαθέσιµα όλα ταυτόχρονα) και σε ό,τι αφορά το πρόγραµµα, πέρα από τα πρωταθλήµατα των χωρών αυτών, θα βρείτε πλούσιο πρόγραµµα ευρωπαϊκών µεταδόσεων και 90 ΟΡΥΦΟΡΙΚΑ νέα ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2008

διάφορων άλλων πρωταθληµάτων, µε σηµαντικότερο για τους ε- παΐοντες, το κανάλι Telesport Romania. Digiturk Lig TV Το αθλητικό υποπακέτο του µεγάλου τουρκικού πακέτου θα το βρείτε στο δορυφόρο Eutelsat W3A στις 7 ανατολικά και πλέον οι κάρτες που χρησιµοποιούνται είναι συστήµατος Irdeto 2 (παλαιότερα χρησι- µοποιούνταν το Cryptoworks, που υπάρχει ακόµη για τις παλιές κάρτες). Κυριότερο κανάλι του πακέτου είναι το ποδοσφαιρικό Lig TV, θα βρείτε όµως ακόµη το FB TV (Fenherbahce TV), το NTV (που δείχνει αρκετό ποδόσφαιρο), καθώς και τα 2 Eurosport. Πλεονέκτηµα του υ- ποπακέτου η καλή του τιµή και µειονέκτηµα η τουρκική γλώσσα. µε κρυπτογράφηση Conax. Σε επίπεδο αθλητικών, διαθέτει τα Sport1 Romania, Sport Klub Romania, Telesport, µε µεγάλο ποσοστό χρόνου να αφιερώνεται σε ποδοσφαιρικές αναµετρήσεις από όλη την Ευρώπη. ITV Partner Το δεύτερο βουλγαρικό ψηφιακό πακέτο εκπέµπει από τoν Eutelsat W2 16E µε κρυπτογράφηση Cryptoworks. Σε επίπεδο αθλητικών, το µόνο καθαρά αθλητικό του κανάλι είναι το Eurosport, αλλά οι ση- µαντικότερες ποδοσφαιρικές αναµετρήσεις µεταδίδονται από τα κανάλια Diema, Diema 2 και Diema+. Γενικότερα πάντως, το πακέτο είναι σαφώς δυνατότερο σε επίπεδο ταινιών και ερωτικών, παρά στα αθλητικά. Firstnet Premium Εδώ έχουµε ένα καθαρά αθλητικό υποπακέτο του µεγάλου αραβικού πακέτου ADD, που µεταδίδεται από τους δορυφόρους Nilesat 7W µε κρυπτογράφηση Irdeto2 (προσοχή, στη Βόρεια Ελλάδα η λήψη δεν είναι πανεύκολη και µπορεί να απαιτήσει κάτοπτρα µέχρι και 1,5-1.8m για µερικές συχνότητες). Πρόκειται ίσως για το πλουσιότερο ποδοσφαιρικά υποπακέτο, µε 9 κανάλια ART Sports (τα 4 έχουν µόνιµο πρόγραµµα), καθώς και τα ART Prime Sports, Fox Sports, Ten Sports, Neo Sports, Eurosport και Eurosport News. Περιττό να σας πούµε ότι ως πακέτο που απευθύνεται σε Άραβες, το ποδόσφαιρο παίρνει τη µερίδα του λέοντος στις µεταδόσεις και το µόνο που καταγράφεται στα µείον είναι η αραβική γλώσσα και ιδιαίτερα η αραβική γραφή των ονοµάτων των οµάδων Focus Sat Ενδιαφέρον ρουµάνικο πακετάκι που µεταδίδεται από τους Thor 1W Max TV Το µικρότερο από τα 4 ρουµανικά πακέτα, έχει επιλέξει για την α- ναµετάδοσή του την πανευρωπαϊκή δέσµη του Sirius 4 (4,8Ε) και χρησιµοποιεί διπλή κρυπτογράφηση Conax - Viaccess. Eurosport 1-2, Telesport, Sport.Ro είναι τα αθλητικά του κανάλια (όπως βλέπετε, τα ίδια κανάλια συµµετέχουν σε όλες τις ρουµάνικες πλατφόρ- µες). Premiere Το γερµανικό πακέτο Premiere άρχισε να απασχολεί τους Έλληνες από τα τέλη του καλοκαιριού, οπότε και η λήψη του έγινε εύκολη και στη χώρα µας, από τους Astra 19,2E ενώ η χρήση της (µη) κωδικοποίησης Nagra 2 το έκανε «ορατό» σχετικά εύκολα, κάτι που πάντως αναµένεται να αλλάξει µέχρι το καλοκαίρι. Σε επίπεδο αθλητικών, θα βρείτε τα Premiere Sport 1, Premiere Sport 2 (που είναι σταθερά κανάλια), αλλά και το Premiere Sport Portal, το οποίο στους δέκτες που υποστηρίζουν τη λειτουργία multifeed, οδηγεί στα Pay Per View αθλητικά κανάλια. Σε όλα αυτά, σηµαντικός είναι ο χρόνος που 92 ΟΡΥΦΟΡΙΚΑ νέα ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2008

αφιερώνεται στο ποδόσφαιρο, ενώ υπάρχουν και ειδικά κανάλια ό- που µεταδίδονται όλοι οι αγώνες της Bundeshliga. Eurosport υπάρχει στα γερµανικά και µεταδίδεται ακόµη ελεύθερο, ενώ στο κανάλι Premiere HD µεταδίδονται σηµαντικοί ευρωπαϊκοί αγώνες σε υψηλή ευκρίνεια, µε πολύ καλή ποιότητα εικόνας. Η κωδικοποίηση των καναλιών είναι µεγάλο µπέρδεµα, καθώς πέραν του Nagra 2 (προσεχώς Nagra 3) χρησιµοποιούνται και τα Betacrypt, Conax και Cryptoworks, ανάλογα µε τα κανάλια, στην πράξη όµως (πλην του Conax, που πάντως δεν αφορά τα αθλητικά) πρόκειται πάλι για Nagravision, που απλά παίζει και σε δέκτες άλλων συστηµάτων Showtime Το πλέον δυτικού τύπου αραβικό πακέτο, εκπέµπει από τους αιγυπτιακούς δορυφόρους Nilesat 7W µε κρυπτογράφηση Irdeto 2. Τα αθλητικά µε βασιλιά το ποδόσφαιρο, µεταδίδονται από τα 3 κανάλια Showsports και το πρόγραµµά τους περιλαµβάνει αγώνες από τα καλύτερα ευρωπαϊκά πρωταθλήµατα, καθώς και Champions League - UEFA. Γενικότερα πάντως, το πακέτο προτείνεται περισσότερο για τα κανάλια ταινιών και τα οικογενειακά κανάλια. Sky Digital Το µεγαλύτερο ευρωπαϊκό πακέτο σε αριθµό συνδροµητών και καναλιών, είναι βέβαια το αγγλικό, που εκπέµπεται από το σύµπλεγµα δορυφόρων στις Astra 28,2E & Eurobird 1 28,5E. Η κρυπτογράφηση γίνεται σε NDS-Videoguard και η αγορά του ιδιοκτησιακού δέκτη είναι υποχρεωτική (ασχέτως αν µετά το βάλετε στο ράφι και παίξετε την κάρτα σε CAM ή emulator ). Εκτός της πληρότητας, η ζήτηση για το πακέτο οφείλεται και στην αγγλική γλώσσα µετάδοσης που είναι ευρέως κατανοητή στη χώρα µας, ενώ οι πλέον ψαγµένοι πηγαίνουν κατευθείαν στα υποπακέτα υψηλής ευκρίνειας, που διαθέτουν τα περισσότερα κανάλια από κάθε άλλο ευρωπαϊκό πακέτο, αν και ο τρόπος διάθεσής τους (όχι όλα µαζί, αλλά πάνω στα εκάστοτε υποπακέτα τους) εκτινάσσει στα ύψη το κοντέρ χρέωσης! Σε ό,τι αφορά τα αθλητικά, υπάρχουν τα κανονικά αθλητικά κανάλια, αλλά και τα κανάλια Pay Per View µε το σύνολο των αγώνων της Premiership, που πωλούνται και σαν «σεζόν», καθώς και µε άλλες µεταδόσεις (Sky Sports Active). Τα βασικά αθλητικά κανάλια είναι τα Sky Sports 1-2-3, τα Sky Sports Extra, Sky Sports News, τα 2 Eurosport UK και το ESPN Classic Sports. Με πρόσθετη χρέωση υ- πάρχουν τα συλλογικά MU TV, Chelsea TV, Liverpool TV, ενώ χωριστά επίσης είναι τα Setanta Sports 1, 2 & News. Υπάρχουν επίσης και ιρλανδέζικες εκδοχές αθλητικών καναλιών. Ως κορυφαία πάντως, θεωρούµε τα Sky Sport HD 1-2, που βέβαια δεν µεταδίδουν µόνο ποδόσφαιρο (αλλά και κάτι χαζά αθλήµατα όπως το κρίκετ ). Θα πρέπει πάντως πριν τη σύναψη συνδροµής, να ελέγξετε και τη λήψη των καναλιών στην περιοχή σας, που ποικίλλει ανάλογα µε τη δέσµη µετάδοσης. Sky Italia Το ιταλικό Sky χρησιµοποιεί επίσης το σύστηµα NDS-Videoguard και αναµεταδίδεται από τους Hot Bird µε πολύ εύκολη λήψη. Οι Ιταλοί διαθέτουν πληθώρα αθλητικών καναλιών, που δίνουν ιδιαίτερη έµφαση στο calcio και η λογική λειτουργίας τους είναι αντίστοιχη µε του αγγλικού πακέτου (αθλητικά κανάλια, αλλά και Pay Per View µεταδόσεις µε τους αγώνες του Campionato, µπορούν να αγοραστούν και ως πακέτο Sky Calcio). Θα βρείτε 3 Sky Sports, Sky Sport Extra, Sky Super Calcio, Sky Sport 16:9 και ESPN Classic Sports. Σε οπαδικό επίπεδο θα βρείτε τα κανάλια των συλλόγων Μίλαν, Ίντερ, Γιουβέντους (µε πρόσθετη χρέωση) και σε επίπεδο High definition το Sky Sports HD (που απαιτεί βέβαια τον ειδικό ιδιοκτησιακό δέκτη). Το ποδόσφαιρο είναι και για τους Ιταλούς το σηµαντικότερο σπορ, ενώ ό- λοι γνωρίζουµε ότι το πρωτάθληµά τους είναι ίσως το σηµαντικότερο της Ευρώπης, µαζί µε το Αγγλικό και το Ισπανικό. SRG Suisse Το ελβετικό πακέτο που εκπέµπει σε σύστηµα Viaccess 2.6, από τους δορυφόρους Hot Bird δεν είναι εµπορικό πακέτο, αλλά κωδικοποιείται για να µην έχει πρόβληµα µε τους κατόχους των πνευ- µατικών δικαιωµάτων και διαθέτει µε µικρή χρέωση την κάρτα του σε όλους τους Ελβετούς πολίτες. εν διαθέτει ειδικό αθλητικό κανάλι, αλλά το περιλαµβάνουµε στη λίστα λόγω του καναλιού υψηλής ευκρίνειας Suisse HD, που εκπέµπει σε 720p και µεταδίδει ορισµένους αγώνες του Champions League, ενώ θα µεταδώσει σε υ- ψηλή ευκρίνεια τα περισσότερα µατς του Euro2008. Η εικόνα του στις ποδοσφαιρικές µεταδόσεις είναι εκπληκτική! 94 ΟΡΥΦΟΡΙΚΑ νέα ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2008

TV Cabo Το πορτογαλικό πακέτο µεταδίδεται από τους ισπανικούς δορυφόρους Hispasat 30W και όσο χρησιµοποιούσε το διάτρητο Nagra 2 υπήρξε αγαπηµένο θέαµα των Ελλήνων λαθροθεατών! (Μερικοί εγκατέστησαν και ειδικά πιάτα για τις 30W). Σήµερα εκπέ- µπει από την ίδια θέση, χρησιµοποιώντας το ασφαλέστερο Nagra 3. Οι Πορτογάλοι φηµίζονται βέβαια για την αγάπη τους στο ποδόσφαιρο (αν και τους πικράναµε πριν 4 χρόνια!) και στα α- θλητικά τους κανάλια µεταδίδουν πάρα πολύ ποδόσφαιρο. Τα κανάλια αυτά είναι τα Sport TV1, Sport TV2, Eurosport, Eurosport News και πέραν του πορτογαλικού ποδοσφαίρου, δείχνουν και άλλες ευρωπαϊκές και διεθνείς αναµετρήσεις. UPC Direkt Το ουγγροτσέχικο πακέτο εκπέµπει από τους δορυφόρους Astra 19,2E µε κρυπτογράφηση Cryptoworks και Nagra 3. ιαθέτει αρκετά αθλητικά κανάλια, αλλά η συνδροµή θα έχει είτε τα τσέχικα, είτε τα ουγγρικά. Συνολικά πάντως, θα βρείτε αρκετές ποδοσφαιρικές µεταδόσεις. Τα κανάλια είναι τα Sport 1 Hungary, Sport 2 Hungary, Sport Klub Hungary, Galaxie Sport, Sport 1 Cze, CT4 Sport Cze, Eurosport, Eurosport 2 (To ESPN Classic δεν διατίθεται πλέον και τη θέση του πήρε το NASN, που όµως δεν ασχολείται µε ποδόσφαιρο). Πακέτα δύσκολης λήψης Εκτός από τα πακέτα και υποπακέτα που σας παρουσιάζουµε, υπάρχουν και άλλα µε δυσκολότερη λήψη - τουλάχιστον σε µεγάλο µέρος της Ελλάδας, όπως τα Σκανδιναβικά Canal Digitaal και Viasat. Τα πακέτα αυτά µεταδίδονται από τους δορυφόρους Thor 1W και Sirius 4,8E µε κρυπτογραφήσεις Conax και NDS- Videoguard αντίστοιχα και συνολικά παρουσιάζουν έντονο ενδιαφέρον, καθώς ουδέποτε µεταγλωττίζουν προγράµµατα, ενώ και στα αθλητικά, στις µεταδόσεις εκτός των δικών τους πρωταθληµάτων, θα βρείτε συνήθως αγγλόφωνο σχολιασµό. Επιπλέον, έχουν και τα δύο υποπακέτα υψηλής ευκρίνειας, που µεταδίδουν και ποδοσφαιρικούς αγώνες και γενικότερα µπορούν να αποτελέσουν καλό υποκατάστατο του αγγλικού πακέτου αν µπορείτε να βρείτε συνδροµή και ταυτόχρονα έχετε λήψη (ειδικά για την τροχιακή θέση της 1W περιµένουµε και τα θετικά ή αρνητικά νέα, από την προσεχή έναρξη λειτουργίας του νέου δορυφόρου Thor 5). Επίσης, δεν αναφέραµε το αραβικό Orbit που µεταδίδεται (µε εύκολη λήψη) από τις Badr 26E και τους Atlantic Bird 8W, αλλά η συνδροµή του είναι ακριβή και απαιτεί επιπλέον την αγορά ειδικού ιδιοκτησιακού δέκτη Seca 2 άνευ κάρτας! Το πολωνικό Neovision (Hot Bird) επίσης δεν το αναφέραµε καθώς δεν το γνωρίζουµε καθόλου! Τέλος, υπάρχουν και µερικά αξιόλογα πακέτα στη µπάντα C, ό- πως το Multichoice Africa από τους Intelsat 7/10 68,5E, που έ- χουν πολύ δυνατή ποδοσφαιρική προσφορά (και αγγλόφωνη µάλιστα), αλλά η λήψη τους απαιτεί ειδικό εξοπλισµό. Να διευκρινίσουµε ότι τα περισσότερα από τα παραπάνω πακέτα τα έχουµε παρουσιάσει και αναλυτικά στο περιοδικό και ότι αν κάποιος ενδιαφέρεται µόνο για τα αθλητικά και ειδικά το ποδόσφαιρο, θα πρέπει να αναζητήσει τα ανάλογα υποπακέτα (αφήνοντας π.χ. έξω τα υποπακέτα ταινιών). Συχνά πάντως και επειδή τα ποδόσφαιρα είναι το ακριβότερο συστατικό των πακέτων, για να τα αποκτήσει θα πρέπει να φτάσει σχεδόν µέχρι το «φουλ πακέτο» και µάλιστα τα περισσότερα από τα πακέτα που διατίθενται από εµπόρους στη χώρα µας, δεν έχουν υποεπιλογές και πωλούνται ως φουλ πακέτα (υπάρχουν φυσικά και εξαιρέσεις). Τέλος, θα θέλαµε να τονίσουµε ότι οι βαθµολογίες που δώσαµε είναι εν πολλοίς ενδεικτικές και βασίζονται κυρίως στη γενικότερη εµπειρία που έχουµε από τα ξένα πακέτα και σε τιµές που βρήκαµε στο ίντερνετ. Ο στόχος τους είναι κυρίως να σας κατευθύνουν να «ψάξετε» περισσότερο κάποιες προτάσεις, ανάλογα µε το αν η προτεραιότητά σας είναι το ενδιαφέρον του θεάµατος, το χαµηλό κόστος ή η γενική πληρότητα του πακέτου (δηλαδή και τα υπόλοιπα, µη αθλητικά κανάλια). Θα µπορούσε να υπάρχει και µία τέταρτη βαθµολογία, αξιολογώντας και την κατανόηση της γλώσσας µετάδοσης και σχολιασµού, αλλά αυτό τελικά το αφήσαµε σε σας, καθώς, εκτός από ελληνόφωνοι που είστε, σίγουρα εσείς γνωρίζετε καλύτερα ποια άλλη γλώσσα καταλαβαίνετε και αν για παράδειγµα τυχαίνει να µιλάτε τσέχικα, τότε σίγουρα θα ενδιαφερθείτε περισσότερο για πακέτα που µιλούν αυτή τη γλώσσα. Αν βέβαια µιλάτε µόνο την ελληνική, σας ενδιαφέρει το ελληνικό πρωτάθληµα και δεν σας προβληµατίζει το υψηλό σχετικά κόστος, τότε θα πούµε και πάλι ότι η καλύτερη επιλογή που έχετε είναι το αθλητικό υποπακέτο της Nova. Στην περίπτωση αυτή πάντως, θα σας αποτρέψουµε από το να πάτε να δείτε ποδοσφαιρικό αγώνα σε µεγάλη οθόνη HD Ready ή Full HD κάποιου φίλου σας από κανάλι HD γιατί τότε δεν θα σας αρέσει η εικόνα αυτού που βλέπετε στο σπίτι σας και σίγουρα θα µπείτε σε µεγάλα έξοδα ριζικής ανανέωσης εξοπλισµού (και οι καιροί είναι δύσκολοι )! 96 ΟΡΥΦΟΡΙΚΑ νέα ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2008