Τεχνολογικό Πολιτιστικό Πάρκο Λαυρίου Η συνάντηση της ιστορικής μνήμης με τον σύγχρονο πολιτισμό και τις νέες τεχνολογίες 1. Πρόλογος 2. Το σκεπτικό της ίδρυσης 3. Οι αποφασιστικές ενέργειες 4. Υπόδειγμα αναπτυξιακής πολιτικής 13/05/10 1
1. Πρόλογος Αυτοί που έχουν φύγει α) Από το Λαύριο: Απρόσωπα: όσοι από τους εργαζόμενους που φύλαξαν το εργοστάσιο από 4/1982-4/1983, και έχουν φύγει. Ο Μηχανικός Γιώργος Μάνθος β) Από τον πολιτικό κόσμο: Α. Παπανδρέου Γρ. Γιάνναρος (11/1/1990), Β. Εφραιμίδης και Μιχ. Παπαγιαννάκης, Απρίλιος και Μάιος 1991, Παρεμβάσεις στο Ευρωκοινοβούλιο για το Πρόγραμμα Παναγ. Φωτέας, Γ.Γ. Υπουργείου Πολιτισμού (1992), γ) Από το ΕΜΠ οι καθηγητές: Α. Βρυχέα, Α. Κοντόπουλος, Λ. Παπαγιαννάκης, Ν. Σπυρέλλης 13/05/10 2
Ευχαριστίες Το Δημοτικό Συμβούλιο της πόλης του Λαυρίου και τον τότε Δήμαρχο Κ. Πόγκα Τη διοίκηση και τα στελέχη του Εργατικού Κέντρου Λαυρίου και ιδιαίτερα τον τότε Πρόεδρο Β. Μπριασούλη Τη Εταιρεία Μελετών Λαυρεωτικής ιδιαίτερα τον Τ. Βλάδο Το Εμπορικό Επιμελητήριο Λαυρίου Τη Σύγκλητο του ΕΜΠ Τις Συγκλητικές Επιτροπές του ΕΜΠ για το Λαύριο Την Ένωση των Φίλων του ΕΜΠ Τη Τεχνική Υπηρεσία του ΕΜΠ Το Πρυτανικό Συμβούλιο του ΕΜΠ Τις Συμβουλευτικές Επιτροπές από Εκπροσώπους Φορέων της πόλης του Λαυρίου και Καθηγητές του ΕΜΠ μέλη της ΕΑΔΙΠ. Τις Διοικήσεις της ΕΑΔΙΠ 13/05/10 3
2. Το σκεπτικό της ίδρυσης Ο τόπος Μεταλλευτικό Μεταλλουργικό Συγκρότημα της ΓΕΜΛ Παραγωγή Μετάλλων Μέσο Σκοπός Με το κλείσιμο της ΓΕΜΛ Μέσο Απουσία σκοπού Τι γίνεται με το μέσο χωρίς σκοπό: Ποιά η σημασία του; Ποιό το νόημά του; Ποιά η αξία του; Λεηλασία; Εκποίηση; Οικόπεδα; Κάτι σαν το Γκαζι ; ή; Να επινοήσουμε μια πρόταση που να μας συνδέει με το χώρο; Με ότι είχε Με ότι έγινε Με ότι δημιουργήθηκε Και για ποιούς; Για το επιχειρηματία; Για την πόλη; Για το πανεπιστήμιο; 13/05/10 4
Γαλλικη Εταιρεια Μεταλλειων Λαυριου Τ Ρ Ο Φ Ο Δ Ο Σ Ι Α Σκωρίες Εκβολάδες Μετάλλευμα Μεταλλεία Εμπλουτισμός Μεταλλουργία Έγινε Απορρίμματα Τέλματα Σκωρίες Α Π Ο Β Λ Η Τ Α Είχε Μόλυβδος Άργυρος Συμπύκνωμα σφαλερίτη Συμπύκνωμα σιδηροπυρίτη Προϊοντα Δημιουργήθηκε 13/05/10 5
Η παραγωγή Αρχαίο και Νεότερο Λαύριο Αρχαίο Λαύριο (Εκτιμ. Κ. Κονοφάγου) Ελληνική Εταιρεία (Εκτιμ. Γ. Δερμάτη) Γαλλική Εταιρεία (Εκτιμ. Αθ.Μαρκουλή) Μόλυβδος 1.400.000 τ. 370.000 τ. 830.000 τ. Άργυρος 3.500 τ. 740 τ. Συμπ. Μεταλλ. Ψευδαργύρου 1.352.000 τ. Συμπ. Μεταλλ. Σιδήρου 1.816.000 τ. 13/05/10 6
Αξία της παραγωγής της Γ. Ε. Μ. Λ. Προϊόντα Μόλυβδος Άργυρος Συμπ. Μεταλλ. Ψευδαργύρου Συμπ. Μεταλλ. Σιδήρου Σύνολο Αξία σε (2006) 1.700.000.000 300.000.000 1.400.000.000 73.000.000 3.473.000.000 Διάφορα στοιχεία για νεότερο μ.μ. Λαύριο Διάρκεια Καινοτομίες Διεθνής επίδοση Προσωπικό 130 χρόνια βιομηχανική δραστηριότητα 25 καινοτ. μον. αναβάθμισης της λειτουργίας Το έτος 1900: το 3% παγκ. παραγ. μολύβδου 1899: περίπου 9000 εργαζόμενοι 13/05/10 7
Μετάθεση: από το σκοπό στην προέλευση Η ΓΕΜΛ, το μέσο χωρίς χρήση, μπορεί να θεωρηθεί: Πεδίο Πειραματισμού Επιστήμες Τεχνολογίες Αρχείο Γνώσεων Συμβάντων Καταστάσεων πραγμάτων Καθήκον μας: Να συλλάβουμε αυτό που πραγματικά είναι όταν το έχουμε, αυτό το ίδιο, μπροστά μας Παρακαταθήκη Νοήματος Τρόπων σκέψης Υποθέσεων ανάπτυξης 13/05/10 8
Παρατηρούμε: 1ον: Τα ίδια τα πράγματα: Τα μηχανήματα Τα όργανα Τις κατασκευές Τα εργαλεία 2ον: Ότι δημιουργεί τα πράγματα και ότι τα συνδέει μεταξύ τους: Θεωρίες Υποθέσεις Λειτουργικές αρχές Κανόνες Συστήματα Επιστήμη Τεχνολογία 3ον: Ότι ρυθμίζει τις λειτουργίες: Νόμοι Κανονισμοί 4ον: Τα ίχνη της ανθρώπινης εργασίας: Το βάσανο της καθημερινής δουλειάς Την αλληλεγγύη, τη συντροφικότητα Τη μοναξιά του μάστορα Την έμπνευση και το νόημά της Την ένταση από τη προσφορά της γης όταν η λάμψη του μετάλλου προβάλλει από τους χειρισμούς του μεταλλουργού. Η τεχνολογία με το ίδιο της το σώμα λειτουργεί ως συμβολική γλώσσα καταγραφής και μνήμης 13/05/10 9
Υποβάλλει: Το αίτημα πλήρωσης του κενού από την απουσία χρήσης - αίσθημα συμμετοχής Την ανάγκη για την ανάπτυξη της τεχνικής των ερωτήσεων Την αίσθηση της θέλησης για ζωή που είναι διάχυτη στο έργο και την ένταση που προκύπτει από τον συνακόλουθο μνημειακό του χαρακτήρα Μουσειακή χρήση Εκπαίδευση Η ΓΕΜΛ το μέσο: Υποδεικνύει: Νέες δυνατότητες Υποδείγματα για την εισαγωγή τάξης και πειθαρχίας, απαραίτητα για την ανάπτυξη παραγωγής Τρόπους ανίχνευσης του δεσμού ανάμεσα στα πράγματα και στα γεγονότα Τη σκοπιμότητα δοκιμών και έρευνας Πηγές έμπνευσης για νέες εφαρμογές, νέα προϊόντα και νέες μεθόδους Ερευνα Παρέχει: Υποδείγματα χρήσης της επιστήμης και τεχνολογίας στην πράξη Πεδία αναφοράς για συγκρίσεις με το παρόν Την εμπειρία από τη γέννηση, τον βίο και τον θάνατο των υποθέσεων ανάπτυξης Ανάπτυξη 13/05/10 10
3. Οι πρώτες αποφασιστικές ενέργειες Η διατύπωση της πρότασης για την ίδρυση πάρκου τεχνολογίας και μουσείου μεταλλείας - μεταλλουργίας Η αγορά του χώρου από το Ελληνικό Δημόσιο Η παραχώρηση στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο Το πρόγραμμα ίδρυσης του Τεχνολογικού Πολιτιστικού Πάρκου Λαυρίου (Τ.Π.Π.Λ.) Η χρηματοδότηση Ο σχεδιασμός και η υλοποίηση του προγράμματος αποκατάστασης κτηρίων και περιβάλλοντος χώρου Η ίδρυση της Εταιρείας Αξιοποίσεως και Διαχειρίσεως της Περιουσίας του ΕΜΠ (Ε.Α.Δι.Π) Εγκατάσταση επιχειρήσεων Περιβαλλοντική αποκατάσταση Οι προοπτικές του ΤΠΠΛ 13/05/10 11
Η διατύπωση της πρότασης: Μουσείο Μεταλλείας - Μεταλλουργίας, Εργαστήριο Μεταλλευτικής Πάρκο Τεχνολογίας, Μουσείο Μεταλλείας - Μεταλλουργίας Καινοτομία Η ίδρυση πάρκου τεχνολογίας σε χώρο της παραδοσιακής βιομηχανίας Η ίδρυση μουσείου μεταλλείας - μεταλλουργίας με υποδομές πολιτιστικών δραστηριοτήτων σε χώρο πάρκου τεχνολογίας 13/05/10 12
Η κατασκευή του πάρκου Η αποκατάσταση των κτηρίων και του χώρου Ο ρόλος της Τεχνικής Υπηρεσίας του ΕΜΠ Το ρυμοτομικό σχέδιο Οι πρώτοι επενδυτές Οι υπηρεσίες Η συνεργασία με το Δήμο Λαυρεωτικής Το περιβαλλοντικό πρόγραμμα Οι κανονισμοί Η λειτουργία του πάρκου Οικονομική αυτοδυναμία Η συνέχιση της επένδυσης Οι πολιτιστικές δραστηριότητες Οι εργαστηριακές υποδομές 13/05/10 13
4. Υπόδειγμα αναπτυξιακής πολιτικής Τα προνόμια και οι ιδιαιτερότητες του χώρου Τα χαρακτηριστικά και οι εμπειρίες των κατοίκων Πανεπιστήμιο που μπορεί να αναγνωρίσει αυτές τις ποιότητες Κοινή δράση για κοινό αντικείμενο, όχι αναθέσεις Η αίσθηση της συνέχειας Πρώτη προσέγγιση Λαύριο Μαντούδι Δυτική Αττική Δυτική Θεσσαλονίκη Πτολεμαϊδα Μεγαλόπολη Ολυμπιάδα Στρατώνι 13/05/10 14
Aποδεχόμενοι την δυνατότητα μετάδοσης από τα υπολλείμματα της Γαλλικής μιας αξίας μπορούμε να ξαναβυθιστούμε στην ανίχνευσή της, και να δόσουμε ένα νόημα που διατηρεί την ανεξαρτησία από τις παλαιές εγκαταστάσεις. Mπορούμε να περάσουμε από το ακίνητο εργοστάσιο, και χάρις σ αυτό και το νοημά του, στα προβλήματα και στα αιτήματα της εποχής μας. Με τη πρόταση του ΕΜΠ οι εγκαταστάσεις της Γαλλικής θα επιβιώσουν όχι ως φάντασμα που προσπαθεί να πάρει στο σχήμα μιας εικόνας αλλά ως θεμελιωμένη δυνατότητα αντίστασης στη φθορά, τη καταστροφή και την εκμηδένιση. 13/05/10 15