ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖƏНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ М.Өтемісов атындағы Батыс-Қазақстан мемлекеттік университеті ЖҰМЫС ОҚУ БАҒДАРЛАМАСЫ Физика 5В060600 «Химия» Кредиттер саны - 3 Орал -20
2. ƏЗІРЛЕНГЕН ЖƏНЕ ЕНГІЗІЛГЕН М.Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан мемлекеттік университеті, оқытушы Бекешев Ө.М. 2. РЕЦЕНЗЕНТТЕР п.ғ.к., доцент Сырым Ж.С., М. Өтемісов атындағы БҚМУ ф.м.ғ.к., доцент Кушеккалиев А.Н., Жəнгірхан атындағы БҚАТУ 3. БЕКІТІЛГЕН ЖƏНЕ ҚОЛДАНЫСҚА ЕНГІЗІЛГЕН М.Өтемісов атындағы Батыс-Қазақстан мемлекеттік университеттің Оқу-əдістемелік кеңес отырысында 202 жылғы «20» қыркүйек хаттама 4. Жұмыс оқу бағдарламасы 5В060600 «Химия» мамандық бойынша элективті пəндер каталогына сəйкес əзірленген 5. ҚАРАЛҒАН «Физика-математика» факультеттің Оқу-əдістемелік кеңес отырысында 202 жылғы «3» қыркүйек хаттама
Курстың қысқаша сипаттамасы : Жалпы физика курсы механика (кинематика, динамика, статика), молекулалық физика жəне термодинамика, электр жəне магнетизм, геометриялық жəне толқындық оптика, кванттық оптика, атом жəне атом ядросы физикасы бөлімдерінен тұрады. Жалпы физика курсын оқыту арқылы физиканың негізгі ұғымдары мен заңдылықтарын, олардың математикалық өрнектелуін, физикалық есептерді шығару əдістерін меңгерту. Студент физика пəнін меңгеру нəтижесінде мыналарды білу қажет: - физиканың негізгі заңдары мен принцптерін, олардың қолдану шекарасын; - физиканың негізгі заңдарын дəлелдейтін түбегейлі тəжірибелерді; - типтік физикалық есертерді шығара білуді, берілген шарттарда жүйенің күйін талдай білуді; - физикалық құбылыстарды тəжірибелік зерттеудің практикалық дағдыларын меңгеру, тəжірибеден алынған мəліметтерді математикалық өңдей білуді, тəжірибеден қорытынды шығара білуді; Курстың мақсаты:. Студенттердің санасында əлемнің біртұтас ғылыми физикалық бейнесін қалыптастыру. 2. Студенттердің табиғаттағы құбылыстарды танып білуі үшін физиканың негізгі ұғымдары жəне заңдарымен таныстыру. 3. Физикалық əдебиеттерді өз бетімен оқып, талдау қабілетін дамыту. 4. Табиғаттың фундаментальды заңдарын тəжірибе арқылы зерттей отырып, оларды орындай білуге үйрету. 5. Теориялық материалдарды, заңдылықтарды физикалық есептерді шығаруда, зертханалық жұмыстар жасау барысында қолдана білу дағдысын қалыптастыру. 6. Физикада оқып үйренген материалдарды, тұрмыста қолдана білуге үйрету. 3 Курстың міндеті : Курстың міндеті физикалық теорияны, заңдылықтарды, ұғымдарды, тəжірибелерді, есеп шығару əдістерін меңгерте отырып, айналада болып жатқын құбылыстарды, процестерді түсіндіру, физикалық білімдерін кеңейту.
Тақырыптық жоспар 4 Тақырып атауы Дəріс Лаб. 2 3 4 5 Материалдық нүкте кинематикасы. Кинематиканың негізгі ұғымдары. Жылдамдық жəне үдеу. Механикалық қозғалыс түрлері. Материалдық нүкте динамикасы. Ньютон заңдары. Күштер табиғаты. Импульс. Галилейдің салыстырмалық принцпі. Бүкілəлемдік тартылыс заңы. Материалдық нүкте динамикасы бойынша есептер шығару Штангенциркуль жəне микрометрмен жұмыс. Қателіктерді есептеу əдістері. Энергияның жəне импульстың сақталу заңдары. Энергия жəне жұмыс, қуат. Энергияның, импульстың сақталу заңдары. Қатты дене динамикасы. Күш, импульс, инерция моменттері. Массалар центрі. Айналмалы қозғалыс динамикасының теңдеуі. Импульс моментінің сақталу заңы Оқшауланған жүйедегі импульстың сақталу заңын тексеру Гидродинамика.Сұйықтағы қысым. Үзіліссіздік теңдеуі. Сұйықтардың қозғалысы. Бернулли теңдеуі. Механикалық тербелістер. Тербелістің түрлері жəне гармониялық тербеліс сипаттамалары. Бір бағыттағы жəне өзара перпендикуляр тербелістердің қосылуы. Оқшауланған жүйедегі энергияның сақталу заңын тексеру. Молекула кинетикалық теория. Газ заңдары. МКТ негіздері. МКТ ның негізгі теңдеуі. Идеал газ күйінің теңдеуі. Газ заңдары. Молекулалардың таралу заңдылықтары. Термодинамика заңдары. Термодинамиканың І жəне ІІ бастамасы. Энтропия. Газ жұмысы. Жылусиымдылық. Адиабаттық жəне политроптық процесс Математикалық маятниктің көмегімен еркін түсу үдеуін анықтау. Нақты газдар. Молекулалардың өзара əсерлесу күші. Вандер Вальс теңдеуі. Нақты газдар изотермиясы Сұйық жəне оның қасиеттері. Сұйық қасиеттері. Беттік керілу. Капилярлық құбылыстар. Жұғу жəне жұқпау. Қисық бет астындағы қысым Стокс əдісімен сұйықтың тұтқырлық коэффициентін анықтау
6 7 8 9 0 2 Кулон заңы. Электр өрісі. Кернеулік. Остроградский - Гаусс теоремасы. Электр өрісінің потенциалы Электростатикалық өрістегі өткізгіштер мен диэлектриктер. Электростатикалық өрістегі өткізгіштер. Полярлы жəне полярсыз диэлектриктер. Диэлектриктер поляризациясы. Сұйықтың беттік керілу коэффициентін анықтау. Электр сиымдылық. Өріс энергиясы. Электр сиымдылық. Конденсатор. Конденсатор энергиясы. Зарядтар системасының энергиясы. Тұрақты ток. Ток күші. ЭҚК. Кернеу заңдары. Ом заңы. Кедергі. Тұрақты токтың жұмысы мен қуаты. Джоуль - Ленц заңы. Идеал газ күйінің теңдеуін тексеру Электролиттердегі жəне металдардағы электр тогы. Электролиттер үшін Ом заңы. Фарадей заңдары. Металдардағы электр тогы. Зона теориясы. Тұрақты токтың магнит өрісі. Магнит өрісінің əсері. Магнит өрісінің сипаттамалары. Ампер заңы. Био Савар- Лаплас заңы. Магнит өрісінің тогы бар өткізгішке жəне зарядталған бөлшекке əсері. Қатты дененің сызықтық ұлғаю коэффициентін анықтау. Электромагниттік индукция. Магнит ағыны. Электромагниттік индукция заңы. Ленц ережесі. Өздік индукция. Айнымалы ток. Кернеу резонансы. Айнымалы ток үшін Ом заңы. Өткізгіштерді тізбектей жəне параллель қосу Геометриялық оптика заңдары. Гюйгенс - Френель принцпі. Толқындық бет. Жарықтың шағылу жəне сыну заңдары. Толық шағылу. Жарық интерференциясы. Жарық көздерінің когаренттілігі. Френель айнасы жəне бипризмасы. Жұқа қабықшалардағы интерференция. Ток көзінің ЭҚК н жəне ішкі кедергісін анықтау. Жарық дифракциясы. Гюйгенс - Френель принцпі. Толқындық бет. Дифракциялық тор. Жарықтың шашырауы. Жарықтың поляризациясы. Жасанды жəне поляризацияланған жарық. Поляпизаторлар. Сəуленің екі ретті сынуы. Термопараны градуирлеу Арнаулы салыстырмалық теориясы. Эйнштейн постулаттары. Лоренц түрлендірулері. Масса мен энергия арасындағы байланыс. Кванттық оптика. Фотоэффект құбылысы. Жарық дуализмі. 5
3 4 5 Фотон энергиясы мен импульсы. Эйнштейн теңдеуі. Шығу жұмысы Жарықтың шағылу жəне сыну заңдарын тексеру Атом. Бор постулаттары. Атом моделдері. Резерфорд тəжірибесі. Атомның құрылысы. Бор постулаттары. Спектрлік сериялар Сутегі атомының Бор теориясы. Сутегі сериялары. Кванттық сандар.паули принцпі Дифракциялық тор Қатты дене физикасы. Зоналық теория. Жартылай өткізгіштер. Екі металл контактісі Атом ядросы. Радиактивтілік. Фундаментальды əсерлесулер. Ядроның құрылысы, сипаттамалары. Радиактивтілік ыдырау заңы. Ығысу ережелері. Массалық сан. Байланыс энергиясы. Ядролық реакциялар.ядролық реакциялар жəне түрлері. Ядроның бөліну реакциясы. Тізбекті ядролық реакциялар. Элементар бөлшектер физикасы. Космостық сəулелер. Элементар бөлшектер классификациясы. Жасалған жұмыстар бойынша есеп Барлығы 30 5 6
Курс мазмұны 7 Тақырып. Материялық нүктенің кинематикасы Кеңістік пен уақыт қасиеттері туралы Материялық нүкте туралы түсінік. Санақ жүйесі. Қозғалыстың салыстырмалылығы. Ұзындық пен уақыттың эталоны. Халықаралық санақ жүйесі(си).қозғалыс заңдылығы,траектория, жол, орын ауыстыру. Жылдамдық пен үдеу векторлары. Қозғалыстың тəуелсіздік принципі. Тангенциал жəне нормал үдеу. Бір қалыпты жəне бірқалыпты айнымалы түзу сызықты қозғалыстар Тақырып 2. Материялық нүктенің динамикасы. Ньютонның бірінші заңы. Күш. Əсер етуші күштердің тəуелсіздік принципі. Фундаментальдық өзара əсерлесулер. Масса. Ньютонның екінші заңы. Импульс. Импульстің сақталу заңы. Ньютонның үшінші заңы. Күштер табиғаты. Тақырып 3 Энергияның жəне импульстың сақталу заңдары. Күш жұмысы жəне қуат. Кинетикалық энергия.консервативтік жəне консервативтік емес күштер. Потенциялдық энергия. Потенциялдық нергия мен күш арасындағы байланыс. Потенциялды күш өрісіндегі материялық нүктенің толық энергиясының сақталуы. Материялық нуктелер жүйесі. Сыртқы жəне ішкі күштер. Тұйық жүйе. Жүйенің қозғалысы. Массалар центрі. Массалар центрінің қозғалысы. Импульстің сақталу заңы,оның салдары.реактивтік қозғалыс, Мещерский жəне Циолковский теңдеулері. Материялық нүктелер жүйесінің энергиясы Тақырып 4 Қатты дене динамикасы. Қатты денені материялық нүктелер жүйесі ретінде қарастыру. Абсолют қатты дене. Қатты дененің ілгерілемелі жəне айналмалы қозғалысы. Материялық нүктенің импульс моменті,күш моменті, инерция момнеті. Центрлік күш əсер еткндегі материялық нүктенің импульс моментінің сақталуы.лездік айналу осьтері. Еркіндік дəрежелері туралы түсінік. Бекітілген ості айналу,айналу осіне қатысты күш моменті.қос күш, қос күштің моменті. Қатты дененің инерция моменті мен импульс моменті. Қатты дене үшін Ньютонның екінші заңы (моменттер теңдеуі). Штейнер теоремасы. Айналыстағы қатты дененің кинетикалық энергиясы. Қатты дененің импульс моментінің сақталу заңы жəне одан шығатын салдарлар. Тақырып 5 Гидродинамика. Сұйықтар мен газдар механикасы. Сұйық пен гваздағы қысым. Қысымды өлшну. Тыныштық күйдегі сұйықтар мен газдардағы қысымның үлесуі. Паскаль заңы. Архимед күші. Денелердің жүзу шарттары. Идеал сұйық. Сорғы ағысының үздіксіздік теңдеуі. Идеал сұйық үшін Бернулли теңдеуі жəне оның салдарлары. Торричелли формуласы. Шаптырманың (струя) реакциясы.
Тұтқыр сұйықтың қозғалысы.ішкі (тұтқыр)үйкеліс.ламинарлық жəне турбулент- тік ағыс. Рейнольдс саны. Сұйықтар мен газдардағы денелердің қозғалысы. Стокс формуласы. Маңдайлық кедергі күші, ұшақ қанатының көтергіш күші. Магнус эффектісі. Тақырып 6 Механикалық тербелістер. Тербелмелі қозғалыс. Гармониялық тербелістер.тербелістің амплитудасы,жиілігі жəне фазасы.гармониялық тербелмелі қозғалыстағы ығысу, жылдамдық жəне үдеу. Сызықтық жəне бұрыштық кинематикалар арасындағы байланыс, векторлық диаграммалар. Бірдей жəне əр түрлі жиілігі бар бір бағыттағы гармониялық тербелістерді қосу. Лиссажу фигуралары. Тақырып 7 Молекула кинетикалық теория. Газ заңдары. Газдардың молекула-кинетикалық теориясының негізгі қағидалары. Идеал газ. Қысым. Газдардың кинетикалық теориясының негізгі теңдеуін қорытып шығару..молярлық жəне меншікті шамалар. Термометрлік дене жəне термометрлік шама. Температура. Температураның тəжірибелік жəне абсолюттік шкалалары.термометрлер. Температураның Кельвин шкаласы. Газ заңдары. Идеал газ күйінің теңдеуі. Идеал газдың ішкі энергиясы. Энергияның еркіндік дəрежелеріне байланысты үлесу заңы. Изопроцестер. Газ молекулаларының жылдамдықтары, газ молекулаларының жылдамдықтарына байланысты таралуы. Максвелдік таралуды қорытып шығару. Тақырып 8 Термодинамика заңдары Термодинамиканың бірінші бастамасы. Термодинамиканың міндеттері. Жұмыс пен жылуды денелер арасындағы энергия алмасу ретінде қарастыру. Термодинамикалық тепе-теңдік жəне термодинамиканың бірінші бастамасы. Күй функциялары. Процесс функциялары. Газдардың жылу сыйымдылығы. Классикалық теорияның тəжірибеден ауытқуы. Жылу сыйымдылығының кванттық теориясы жөніндегі түсініктер. Термодинамиканың бірінші бастамасын изопроцестерге қолдану. Политропты процесс. Термодинамиканың екінші бастамасы. Қайтымды жəне қайтымсыз процестер. Циклді процестер. Цикл кезіндегі жұмыс. Пайдалы əсер коэффиценті. Жылулық жəне суытқыш машиналар. Карно циклі. Карно теоремесы. Термодинамиканың екінші бастамасы. Келтірілген жылу мөлшері. Энтропия туралы түсінік. Идеал газ процестеріндегі өзгерістерін есептеу. Термодинамиканың екінші бастамасының статистикалық мағынасы. Əлемдік дүниенің жылулық сөнуі. Нернст теоремасы. Абсолюттік нөл температураға жетудің мүмкін еместігі. 8
Тақырып 9 Нақты газдар. Нақты газдар. Газдар қасиеттерінің идеал газ моделінен ауытқуы. Вандер-Ваальс теңдеуі жəне оны талдау. Ван-дер-Ваальс изотермаларын талқылау. Тəжірибелік изотермалар. Газ күйінен сұйыққа өту. Кризистік күй. Қос фазалық күй аймағы. Қаныққан бу. Ылғалдылық. Тақырып 0 Сұйықтар жəне олардың қасиеттері. Сұйықтар. Сұйық күйдің ерекшеліктері. Сұйықтардың құрылымы жəне олардың қасиеттері. Беттік керілу. Қос сұйықтың жəне сұйық пен қатты дене шекараларындағы тепе-теңдік шарттары. Ла-Плас формуласы. Капилярлық құбылыстар. Сұйықтың булануы жəне қайнауы. Бусұйық жүйесінің қасиеттері. Асыра қыздырылған сұйық. Сұйық ерітінділер. Ерігіштік. Еру жылуы. Идеал ерітінділер. Осмоттық қысым. Раул заңы. Генри заңы. Сұйықтардағы тасымалдау құбылыстарының ерекшеліктері. Тақырып Электростатика. Электрдің атомистік тұрғыдағы табиғаты. Заряд. Зарядтың сақталу заңы. Зарядтардың өзара əсерлесуі. Кулон заңы. Ортаның диэлектрлік өтімділігі. Электр өрісі. Өріс кернеулігі. Кернеулік векторы сызықтарының ағыны. Суперпозиция принципі. Диполь өрісі. Остроградский-Гаусс теоремасы жəне оны симметриялы денелердің өрісін есептеуге қолдану.өріс күшінің тасымалдау барысында атқаратын жұмысы. Кернеулік векторының циркуляциясы. Потенциал. Нүктелік заряд пен зарядтар жүйесінің өріс потенциялы.кейбір электр статикалық өрістердің потенциалы. Эквипотенциалдық беттер. Потенциал градиенті жəне оның өріс кернеулігімен байланысы. Электрон зарядын тəжірибе жүзінде анықтау. Тақырып 2 Электростатикалық өрістегі өткізгіштер мен диэлектриктер. Электр өрісіндегі өткізгіштер. Зарядтардың өткізгіште орналасуы. Өткізгіштің бетіндегі электр өрісі жəне оның зарядтардың беттік тығыздығымен байланысы. Əсерлесу арқылы электрлену. Электростатикалық өрістегі өткізгіштер. Полярлы жəне полярсыз диэлектриктер. Диэлектриктер поляризациясы. Тақырып 3 Электр сиымдылық. Электр өріс энергиясы. Өткізгіштердің электр сыйымдылығы. Жазық, сфералық жжəне цилиндр тəріздес конденсаторлар. Конденсаторлардың өзара байланысуы. Электростатикалық өрістің энергиясы. Жылжымайтын нүктелік зарятар жүйесінің энегиясы. Заряталған өткізгіштің жəне зарядталған конденсатордың энергиясы. 9
Тақырып 4 Тұрақты ток. Зарядтардың электр өрісіндегі қозғалысы. Электр тогы. Тізбектің бөлігі үшін Ом заңы. Сыртқы күштер. Электр қозғаушы күш.электр қозғаушы күші бар жəне тұйық тізбек үшін Ом заңы. Тармақталған тізбектер. Кирхгов ережелері. Тұрақты ток тізбегінің жұмысы мен қуаты. Джоуль Ленц заңы жəне оның дифференциалдық үлгісі. Қатты денелердің электрлік қасиеттеріне байланысты классификациясы. Металдардағы токтың табиғаты. Кедергінің температураға тəуелділігі. Асқын өткізгіш туралы түсінік. Классикалық теорияның қайшылықтары. Жартылай өткізгіштердің меншікті өткізгіштігі. Қоспалы өткізгіштік. Вольта заңы. Термоэлектрлік құбылыстар. Жартылай өткізгіш диод жəне транзистор. Электронның металдан шығу жұмысы, Термоэлектрондық эмиссия жəне оның іс жүзінде қолданылуы. Металл емес қатты денелердің электрондық, иондық жəне аралас өткізгіштігі. Тақырып 5 Электролиттердегі жəне металдардағы электр тогы. Электролиттік диссоцияция. Эликтролиттер өткізгіштігі. Эликтролиттер үшін Ом заңы. Эликтролиз. Фарадей заңдары. Ион зарядын анықтау. Эликтролизді техникада қолдану. Гальваникалық элементтер. Аккумулятрлар. Металдар өткізгіштігінің классикалық теориясы. Асқын өткізгіштік туралы түсінік. Классикалық теорияның қиындықтары. Шала өткізгіштердің меншікті өткізгіштігі. Қоспалы өткізгіштік. Донорлар мен акцепторлар. Шала өткізгіштер өткізгіштігінің температураға тəуелділігі. Термоэлектрлік құбылыстар. Шала өткізгіш контактыларындағы құбылыстар. Шала өткізгішті диод пен транзистор. Электронның металдан шығу жұмысы. Термоэлектрондық эмиссия, оның іс жүзінде қолданылуы. Тақырып 6 Тұрақты токтың магнит өрісі. Магнит өрісі. Электр тогының магнит өрісі. Токтардың өзара əсерлесуі. Ампер заңы. Ортаның магниттік өтімділігі. Екі параллель токтардың өзара əсерлесуі. Индукция жəне магнит өрісінің кернеулігі. Магнит ағыны. Био Савар Лаплас заңы. Түзу токтың магнит өрісі. Шеңберлі токтың магнит өрісі. Толық ток заңы. Магнит өрəсіндегі тогы бар өткізгіш орам. Орамның магниттік моменті. Магнит қрісіндегі электр тогына əсер етуші күш. Лоренц күші. Бөлшектің меншікті зарядын анықтау. Томсон тəжірибесі. Тақырып 7 Электромагниттік индукция. ЭМИ заңы, Фарадей тəжірибелері. Индукциялық ток. Индукциялық ЭҚК. Ленц ережесі. Индуктивтілік. Магнит индукциясының ағыны. Өздік индукция. Электромагниттік өріс. Құйынды электр өрісі. 0
Тақырып 8 Айнымалы ток Айнымалы ток. Еріксіз электромагниттік тербелістер. Тербелмелі контур. Актив, индуктивтілік, сиымдылық кедергі. Томсон формуласы. Кернеудің, токкүшінің əсерлік мəні. Электрлік тербелістер. Айнымалы электр қозғаушы күшін алу. ток тізбегінлегі кедергі, индуктивтік жəне сиымдылық. Айнымалы тоқ тізбегіне арналған Ом заңы. Тақырып 9 Геометриялық оптика заңдары. Фотометрия. Фотометрияның негізгі ұғымдары. Жарық шамаларының бірліктері. Көріну функциясы. Жарықтың техникалық жəне энергетикалық шамаларының арасындағы байланыс. Жарық шамаларын өлшеу əдістері. Геометриялық оптиканың негізгі қағидалары мен заңдары. Негізгі анықтамалар. Ферма принципі. Жарықтың сфералық бетте сынуы. Үлкейту. Центрленген оптикалық жүйелер. Жарықтың линзада сынуы. Жұқа линзаның фокус аралығы. Жұқа линзадағы кескін. Электромагниттік толқындардың заттармен əсерлесуі. Ортаның электрлік жəне оптикалық қасиеттері. Электр диполінің жарық шығаруы. Екі диэлектрик ортаны бөлуші электромагниттік толқынның шағылуы мен сынуы. Френель формуласының салдары. Тақырып 20 Жарық интерференциясы. Жарық интерференциясы. Тербелістер мен толқындардың когеренттілігі.жарық интеференциясын бақылау əдістері. Монохроматты емес жарықтың интерференциясы.оптикалық жарық жолы. Жарықтың жұқа пленкаларда интерференциялануы. Интерференциялдық құралдар. Интерфереция əдісімен геометриялық өлшеулер жүргізу. Тақырып 2 Жарық дифракциясы. Жарықтың дифракциясы. Гюйгенс-Френель принципі. Фредельдің зоналар əдісі. Зоналық пластинка. Френель əдісін қарапайым дифракциялық құбылысқа пайдалану. Бір саңылаудағы дифракция. Екі саңылаудағы дифракция. Дифракциялық торлар. Фазалық торлар. Рентген сəулелерінің дифракциясы. Рентген сəулелерінің толқын ұзындығын анықтау. Жарық дисперциясы, жұтылуы жəне шашырауы. Жарық дисперциясы. Жарық дисперциясын бақылау əдістері. Жарықтың фазалық жəне топтық жылдамдықтары. Дисперция теңдеуі. Қалыпты дисперция. Аномальды дисперция. Жарықтың жұтылуы. Жарықтың шашырауы. Жарықтың біртекті емес ортадан өтуі. Жарықтың молекулалық шашырауы. Жарықтың молекулалық шашырау спетрлері. Тақырып 22 Жарық поляризациясы. Жасанды жəне поляризацияланған жарық. Поляпизаторлар. Анализаторлар. Малюс заңын. Сəуленің екі ретті сынуы.
Тақырып 23 Арнаулы салыстырмалық теориясы. Эйнштейн постулаттары. Лоренц түрлендірулері. Масса мен энергия арасындағы байланыс. Салыстырмалық теориясының постулаттары. Лоренц түрлендірулерінің салдарлары. Релятивтік құбылыстар. Релятивтік механикадағы жылдамдықтарды қосылу ережесі. Релятивтік динамиканың негізгі заңы. Масса мен энергиялық өзара байланысы. Тақырып 24 Кванттық оптика. Жарықтың əсері. Фотоэлектрлік эффект. Сыртқы фотоэффект. Эйнштейн формуласы. Жарықтың кванттық қасиеттері. Ішкі фотоэффект жəне фотогальваникалық эффект. Фотоэффект құбылысын пайдалану. Комптон заңы. Комптон құбылысының теориясы. Жарық қысымын тəжірибе жүзінде бақылау. Негізгі фотохимиялық заңдар. Фотографияның негіздері. Тақырып 25 Атом. Бор постулаттары. Атом туралы кванттық түсініктер. Атом жəне молекулалар. Атомның периодтық қасиеттері. α-бөлшектердің шашырауы туралы Резерфорд тəжірибесі. Атомның планетарлық ядролық моделі. Резерфорд өрнегі. Энергия деңгейлері жəне оларды қоздыру əдістері. Шағылысу жəне жұтылу спектрлерінің жалпы сипаттамасы. Спектрлердің түрлері. Бор постулаттары. Атомның энергетикалық деңгейлері. Тақырып 26 Сутегі атомының Бор теориясы. Сутегі атомы туралы Бор теориясы. Сутегі тəріздес атомдардың спектрлік сериясы. Франк Герц тəжірибесі. Бор теориясының қайшылықтары. Курпускулалық толқындық дуализм. Жарық пен бөлшектердің корпускулалық толқындық табиғаты. Луи де Броиль болжамы.. Тақырып 27 Қатты дене физикасы Зоналық теория. Жартылай өткізгіштер. Екі металл контактісі. Шала өткізгіштер өткізгіштігінің температураға тəуелділігі. Термоэлектрлік құбылыстар. Шала өткізгіш контактыларындағы құбылыстар. Шала өткізгішті диод пен транзистор. Электронның металдан шығу жұмысы. Термоэлектрондық эмиссия, оның іс жүзінде қолданылуы. Тақырып 28 Атом ядросы. Радиоактивтілік. Атом ядросының физикасы. Ядро-өзара əсерлесуші протон-нейтрон бөлшектерінің жүйесі. Ядроның электр заряды. Массалық сан. Изотоптпр мен изобаралар. Ядроның құрылуы. Массаның ақауы. Ядроның байланыс энегиясы. Ядролық күштер. Ядроның орнықтылығы. Атом ядросының моделдері. Табиғи жəне жасанды радиоактивтілік. Радиоактивтіліктің ыдырау заңы. Жартылай ыдырау периоды. Радиоактивтілік қатары. Ығысу ережесі.радиоактивті изотоптардың қолданылуы. Элементар бөлшектер физикасы. Қарапайым бөлшектер туралы негізгі мағлұматтар. Электрондық, күшті жəне əлсіз əсерлесулер. 2
Тақырып 29 Ядролық реакциялар. Ядролық реакция түрлері. Дейтрондар қатысқан реакция. Нейтрон қатысқан реакция. Ауыр ядролардың бөліну реакциясы. Нейтрондардың көбею коэффициенті. Бөліну тізбекті реакциясы. Атом ядросының синтезделу реакциясы. Синтездік басқарылу проблемалары. Элементар бөлшектер. Тақырып 30 Элементар бөлшектер физикасы. Элементар бөлшектер физикасы. Космостық сəулелер.элементар бөлшектер классификациясы. Лептондар. Мезондар. Кварктар. Фермиондар мен базондар. Фотондар. Бариондар. Элементар бөлшектер үшін сақталу заңдары. Пəн бойынша зертханалық сабақтардың тақырыптары Зертханалық жұмыс Тақырыбы: Штангенциркуль жəне микрометрмен жұмыс. Қателіктерді есептеу əдістері. Зертханалық жұмыс 2 Тақырыбы: Оқшауланған жүйедегі импульстың сақталу заңын тексеру Зертханалық жұмыс 3 Тақырыбы: Оқшауланған жүйедегі энергияның сақталу заңын тексеру. Зертханалық жұмыс 4 Тақырыбы: Математикалық маятниктің көмегімен еркін түсу үдеуін анықтау. Зертханалық жұмыс 5 Тақырыбы: Стокс əдісімен сұйықтың тұтқырлық коэффициентін анықтау Зертханалық жұмыс 6 Тақырып: Сұйықтың беттік керілу коэффициентін анықтау. Зертханалық жұмыс 7 Тақырыбы: Идеал газ күйінің теңдеуін тексеру Зертханалық жұмыс 8 Тақырыбы: Қатты дененің сызықтық ұлғаю коэффициентін анықтау. Зертханалық жұмыс 9 Тақырыбы: Өткізгіштерді тізбектей жəне параллель қосу Зертханалық жұмыс 0 Тақырыбы: Ток көзінің ЭҚК н жəне ішкі кедергісін анықтау. Зертханалық жұмыс Тақырыбы: Термопараны градуирлеу Зертханалық жұмыс 2 Тақырыбы: Жарықтың шағылу жəне сыну заңдарын тексеру Зертханалық жұмыс 3 Тақырыбы: Дифракциялық тор Зертханалық жұмыс 4 Тақырыбы: Ығысу ережелері. Массалық сан. Байланыс энергиясы. Зертханалық жұмыс 5 Тақырыбы: Жасалған жұмыстар бойынша есеп 3
Пəн бойынша емтихан сұрақтары 4. Механикалық қозғалыс.санақ жүйесі. Траектория, жол жəне орын ауыстыру. 2. Жылдамдық. Үдеу. Қатты дененің ілгерілмелі жəне айналмалы қозғалысы. 3. Механикалық қозғалыс түрлері. 4. Инерциалды санақ жүйесі. Ньютонның бірінш заңы. Импульс. 5. Ньютонның екінші жəне үшінші заңдары. 6. Галилейдің салыстырмалық принцпі.галилей түрлендірулері. Бүкілəлемдік тартылыс заңы. 7. Механикалық энергия, жұмыс, қуат. Кинетикалық жəне потенциалдық энергия. Энергияның сақталу заңы. 8. Соққы жəне оның түрлері. Импульстың сақталу заңы. 9. Күш моменті. Импульс моменті. Инерция моменті. Айналмалы қозғалыс динамикасының негізгі теңдеуі. Импульс моментінің сақталу заңы. 0. Тербелістер. Гармониялық тербеліс. Тербеліс теңдеуі. Өшетін тербелістер. Еркін жəне еріксіз тербелістер. Тербеліс жиелігі жəне периоды. Толқындар. Тұрғын жəне қума толқындар. Тербелістер резонансы. Доплер эффектісі 2. Молекула өлшемі. Зат мөлшері. Авогадро тұрақтысы. Заттың агрегаттық күйлері жəне қасиеттері. 3. Жылулық қозғалыс. Молекула кинетикалық теорияның негізгі теңдеуі. Қысым. Температура. 4. Идеал газ күйінің теңдеуі. Клапейрон теңдеуі. Изопроцестер. Универсаль газ тұрақтысы. 5. Идеал газдың ішкі энергиясы жəне жылусиымдылығы. Адиабаттылық процесс 6. Термодинамикалық параметрлер. Термодинамикалық процесс. Системаның толық жəне ішкі энергиясы. Жылу жəне жұмыс 7. Термодинамиканың бірінші заңы. Термодинамиканың бірінші заңын изопроцестерге қолдану. Термодинамиканың екінші заңы. 8. Нақты газдар теориясы. 9. Сұйықтардың құрылымы жəне қасиеттері. 20. Кристалдар. Құрылымы жəне түрлері, қасиеттері 2. Электр заряды. Кулон заңы. 22. Электр өрісі жəне оны сипаттайтын шамалар: кернеулік, потенциал. Суперпозиция принципі. 23. Электростатикалық өрістегі жұмыс. 24. Өткізгіштер. Диэлектриктер. Жартылай өткізгіштер. Диэлектриктердің поляризациясы. Диэлектриктердің ішіндегі электр өрісі. 25. Электр сиымдылық. Конденсаторлар. зарядталған өткізгіштің энергиясы, конденсатордың энергиясы 26. Электр тогы. Ток күші жəне тығыздық. Кернеу. Өткізгіштің кедергісі.
27. Тізбек бөлігі үшін жəне тұйық тізбек үшін Ом заңы. Бөгде күштер. ЭҚК. 28. Джоуль Ленц заңы. Тұрақты токтың жұмысы мен қуаты 29. Тармақталған тізбек. Кирхгоф ережелері. 30. Магниттік индукция. Магниттік күш сызықтар. Магнит өрісінің кернеулігі. 3. Лоренц күші. Ампер заңы. Био Савар Лаплас заңы. 32. Магнит өрісіндегі тогы бар контур. Вакумдагы магнит өрісі үшін толық ток заңы. 33. Тогы бар өткізгіштің тұрақты магнит өрісінде орын ауыстыру кезіндегі жұмысы. Магнит ағыны. 34. Электрондар мен атомдардың магниттік моменттері. 35. Индукция құбылысы. Ленц заңы. Өздік индукция. Өзара индукция. 36. Магнит өрісінің энергиясы. 37. Жарықты сипаттайтын шамалар. Геометриялық оптика заңдары. 38. Жарықтың интерференциясы. Когаренттілік. 39. Спектр. Жарық дифракциясы. Ньютон сақиналары. Гюгейнс Френель принцпі. Дифракциялық тор. 40. Жарықтың жұтылуы жəне шашырауы.. Жарық дисперсиясы. 4. Жарықтың поляризациясы. Поляризаторлар. Малюс заңы. Брюстер заңы. Анизотропия. 42. Жарықтың корпускулярлық толқындық қасиеттері. Жарық дуализмі. Фотон. Квант.Фотонның массасы мен импульсы, энергиясы. 43. Жарық қысымы. Планк формуласы. 44. Фотоэффект құбылысы. Шығу жұмысы. Фотоэффект заңы. Эйнштейн формуласы. 45. Атомның планетааралық моделі. Резерфорд тəжірибесі. 46. Спектрлік сериялар. Сутегі атомының Бор жасаған теориясы. Бор постулаттары. Бор теориясының қиыншылықтары. 47. Ядроның құрылысы. Протондар жəне нейтрондар. Элементар зарядталған бөлшектер. 48. Радиоактивтілік. Радиоактивті элементтер. Радиактивтілік ыдырау заңы. Ыдырау ережелері. 49. Тізбекті ядролық реакциялар. Ядролық реакция энергиясы. Бөліну реакциясы. 50. Атомдық энергетика. Ядролық реактор. Экологиялық проблемалар. Əдебиеттер тізімі Ұсынылатын негізгі əдебиеттер:. Александров Н.В., Яшкин А.Я. Курс общей физики. Механика 2. Архангельский М.М. Курс физики 3. Ақылбеков Ə. Физика 4. Абдуллаев Ж. Жалпы физика курсы 5. Арызханов Б.С. Физика курсы 6. Савельев И.В. Жалпы физика курсы 7. Фриш С.Э., Тиморева А.В. Жалпы физика курсы І том 5
8. Волкенштейн В.С. Сборник задач по общему курсу физики 9. Цедрик М.С. Сборник задач по общему курсу физики Қосымша əдебиеттер: 0. Иванов Б.Н. Законы физики. Трофимова Т.И. Курс физики 2. Яворский Б.М., Детлаф А.А., Справочник по физике 3. Рымкевич А.П. Физика есептерінің жинағы 6