Η απελευθέρωση της Ενέργειας είναι αντιλαϊκή στρατηγική ΕΕ μονοπωλίων Ακόμα και αν το μνημόνιο το «τελειώναν» η ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ ή το ακυρώσει ο ΣΥΡΙΖΑ, θα είναι εδώ οι δεσμεύσεις της ΕΕ, που είναι από μόνες τους μνημόνια για όλα τα κράτη-μέλη, οι μηχανισμοί μόνιμης εποπτείας, οι ισοσκελισμένοι προϋπολογισμοί, η δημοσιονομική πειθαρχία. Ακόμα και αν το μνημόνιο τελειώσει, ακόμα και αν η τρόικα φύγει, θα είναι εδώ οι καπιταλιστικές σχέσεις παραγωγής, οι ιδιοκτήτες του πλούτου που παράγει ο λαός, οι μονοπωλιακοί όμιλοι με τις μόνιμες απαιτήσεις τους για εκμετάλλευση της εργατικής τάξης. Και γι' αυτές τις απαιτήσεις -που προφανώς είναι και των «υγιών» επιχειρηματιών- ο ΣΥΡΙΖΑ δε λέει κουβέντα. Πριν λίγες μέρες, ο ΣΕΒ διατύπωσε με κάθε σαφήνεια τις απαιτήσεις των βιομηχάνων για μείωση του εργατικού κόστους. Και όταν οι καπιταλιστές μιλούν για μείωση του μισθολογικού κόστους, ο κάθε εργαζόμενος καταλαβαίνει τι τον περιμένει σε σχέση με το μισθό του, αλλά και την ασφάλιση, τη σύνταξή του. Άρα, λοιπόν, ας αφήσουν αυτά που ξέρουν κυβέρνηση και αξιωματική αντιπολίτευση για το ποιος θα απαλλάξει το λαό από τα μνημόνια, γιατί το μεγαλύτερο μνημόνιο -δηλαδή η μεγαλύτερη θηλιά στο λαιμό της εργατικής τάξης- είναι ο ίδιος ο καπιταλισμός, που ενώ ιδρώνουν πολλοί για να παράγουν όλο τον πλούτο, τελικά τον καρπώνονται μια χούφτα παράσιτα, καπιταλιστές. Και το μνημόνιο που λέγεται καπιταλιστική βαρβαρότητα υπηρέτησε η κυβέρνηση της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ, αυτό θα υπηρετήσει και η κυβέρνηση που πήρε τη σκυτάλη, όσα ψίχουλα ελεημοσύνης κι αν υποσχεθεί ότι θα μοιράσει. Κι αυτή η κυβέρνηση είναι όμηρος στα χέρια των εκμεταλλευτών και όσων καταδυναστεύουν το λαό μας, γιατί ακριβώς η στρατηγική της ΕΕ είναι αντιλαϊκή, όπως και η υπεράσπιση της ανταγωνιστικότητας και των κερδών των μονοπωλίων. Όλα τα υπόλοιπα περί «διαπραγμάτευσης» και το ποια κυβέρνηση είναι πιο ικανή να διαπραγματευτεί καλύτερα δεν αφορούν το λαό και τα συμφέροντά του, αφορούν το ποια τμήματα του κεφαλαίου θα έχουν τις λιγότερες ζημιές και τα μεγαλύτερα κέρδη. Για τα συμφέροντα τμημάτων του κεφαλαίου διαπραγματεύεται κάθε φορά η κυβέρνηση, γι' αυτό και ο λαός βγαίνει πάντα χαμένος, για τα συμφέροντα διαφορετικών τμημάτων του κεφαλαίου θα διαπραγματεύεται και ο ΣΥΡΙΖΑ. Και στη μια και στην άλλη περίπτωση το αποτέλεσμα για το λαό είναι το ίδιο καταστροφικό. Τα άλλα κόμματα λένε ψέματα όταν ισχυρίζονται ότι διαπραγματεύονται για το λαό, αφού όλοι τους θεωρούν δεδομένη και αδιαπραγμάτευτη τη συμμετοχή της χώρας στην ΕΕ και το ΝΑΤΟ, άρα θεωρούν δεδομένη τη στρατηγική των ιμπεριαλιστικών οργανισμών. Και όσο θα είναι δεδομένες και αδιαπραγμάτευτες οι δεσμεύσεις της ΕΕ και του ΝΑΤΟ, πάντα χαμένος θα είναι ο λαός. Για παράδειγμα, το ζήτημα της Ενέργειας, αλλά και οι εξελίξεις με την Κύπρο και την εκμετάλλευση των υδρογονανθράκων, επιβεβαιώνουν το Κομμουνιστικό Κόμμα της Ελλάδας για τις θέσεις, αλλά και για τις προβλέψεις του. Οι εξελίξεις στην ήδη ιδιωτικοποιημένη ΔΕΗ, με την πώληση της «μικρής ΔΕΗ», αλλά και η πώληση του Ανεξάρτητου Διαχειριστή Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΑΔΜΗΕ) πριν λίγο χρόνο, δεν ήταν αποτέλεσμα του «μνημονίου», όπως έλεγαν κάποιοι που τα ρίχνουν όλα στο μνημόνιο για να αθωώσουν την ΕΕ, συνολικά το εκμεταλλευτικό σύστημα και μαζί και τη δική τους πολιτική. Η πώληση της «μικρής 1
ΔΕΗ» ήταν ένας ακόμα κρίκος στην αλυσίδα της απελευθέρωσης- ιδιωτικοποίησης του κλάδου της ηλεκτρικής ενέργειας. Είναι αποτέλεσμα της πολιτικής της ΕΕ, που στόχο έχει την υπεράσπιση των κερδών των μονοπωλιακών ομίλων που δραστηριοποιούνται στον κλάδο της Ενέργειας. Η απελευθέρωση της Ενέργειας εφαρμόστηκε σταδιακά με την υπογραφή της Συνθήκης του Μάαστριχτ και τις τέσσερις ελευθερίες της και εξειδικεύτηκε στην πορεία με οδηγίες και νόμους της ΕΕ, που ουσιαστικά μετέτρεψαν την Ενέργεια σε ένα ακριβοπληρωμένο εμπόρευμα για τα εργατικά - λαϊκά νοικοκυριά. Βέβαια, η ΔΕΗ δε δημιουργήθηκε για να προσφέρει φτηνό ρεύμα σε όλο το λαό, όπου και αν ζούσε, αλλά από την πρώτη στιγμή που δημιουργήθηκε εξυπηρετούσε τα συμφέροντα μονοπωλιακών ομίλων, όπως για παράδειγμα η Πεσινέ, αλλά και άλλες επιχειρήσεις. Αυτό που επέβαλε την απελευθέρωση-ιδιωτικοποίηση ήταν η ανάγκη κερδοφορίας, διεξόδου υπερσυσσωρευμένων κεφαλαίων των μονοπωλιακών ομίλων. Την ίδια στιγμή χτυπήθηκαν τα δικαιώματα των εργαζομένων στον κλάδο της Ενέργειας, με μεγάλες μειώσεις μισθών, χάθηκαν χιλιάδες θέσεις εργασίας, γενικεύτηκαν οι ελαστικές σχέσεις εργασίας, εντατικοποιήθηκε η εργασία, επιδεινώθηκαν οι όροι υγιεινής και ασφάλειας στους χώρους δουλειάς. Από την άλλη, κάθε τρεις και λίγο προχωρούσαν σε αυξήσεις στα τιμολόγια της ΔΕΗ, με αποτέλεσμα το ρεύμα να παραμένει πανάκριβο για τα λαϊκά νοικοκυριά. Η ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ, μπορεί τα προηγούμενα χρόνια στο πλαίσιο του δικομματισμού να εναλλάσσονταν στην κυβέρνηση και να μάλωναν ποιος καλύτερα εκφράζει τα συμφέροντα του κεφαλαίου, εφάρμοζαν όμως και οι δύο κατά γράμμα την πολιτική της ΕΕ για την απελευθέρωση της Ενέργειας, την ιδιωτικοποίηση. Σήμερα αρμονικά συγκυβερνούν ΣΥΡΙΖΑ ΚΑΙ ΑΝΕΛ και συνεχίζουν στον ίδιο αντιλαϊκό δρόμο, προωθώντας αποφασιστικά τα συμφέροντα των μονοπωλίων του κλάδου, με την πώληση της «μικρής ΔΕΗ», του ΑΔΜΗΕ και στη συνέχεια του 17% της μητρικής ΔΕΗ σε στρατηγικό επενδυτή. Ο ΣΥΡΙΖΑ επιχειρεί να εξαπατήσει το λαό με τη θέση του ότι μπορεί να υπάρξει ενεργειακός σχεδιασμός για την ικανοποίηση των λαϊκών αναγκών στο πλαίσιο της απελευθερωμένης αγοράς. Καμιά αστική κυβέρνηση δεν μπορεί να υποχρεώσει τα μονοπώλια να επενδύσουν με όρους που αντιστρατεύονται την κερδοφορία τους. Οι μονοπωλιακοί όμιλοι, όπως η ΔΕΗ, όποια μετοχική σύνθεση κι αν έχουν, λειτουργούν με βάση τους νόμους της καπιταλιστικής οικονομίας. Γι' αυτό ξεζουμίζουν τα λαϊκά νοικοκυριά και αυξάνουν την εκμετάλλευση των εργαζομένων τους. Χαρακτηριστικό παράδειγμα του ρόλου που έχει αναλάβει ο ΣΥΡΙΖΑ που διεκδικεί να γίνει αυτός ο εκλεκτός της ΕΕ, των μονοπωλίων και γι' αυτό να κάνει ό,τι μπορεί για να τσακίσει το κίνημα- ήταν και η πρότασή του για δημοψήφισμα ενάντια στην πώληση της «μικρής ΔΕΗ». Όχι μόνο υπονόμευσε τους αγώνες των εργαζομένων που ήταν σε εξέλιξη, αλλά και αρνήθηκε να ενταχτεί στο δημοψήφισμα το σύνολο των νόμων της απελευθέρωσης και ιδιωτικοποίησης της ΔΕΗ. Σ' αυτήν την πολιτική έβαλαν πλάτη και οι εκλεγμένοι στην Τοπική Διοίκηση, δήμαρχοι και περιφερειάρχες, εκλεκτοί της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ, που στην ουσία προωθούσαν την απελευθέρωση και ιδιωτικοποίηση με το Δίκτυο Ενεργειακών Δήμων, το σύμφωνο συνύπαρξης με τη ΔΕΗ ΑΕ, την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ιδιωτικές εταιρείες. Είναι οι ίδιοι που σήμερα τάζουν φθηνότερο ρεύμα στους επιχειρηματικούς ομίλους και προτείνουν άλλους τρόπους ιδιωτικοποίησης, όπως η διαχείριση των ορυχείων από τους δήμους. Είναι οι ίδιοι που συνέβαλαν στην προώθηση των ελαστικών σχέσεων εργασίας, αφού από την Τοπική Διοίκηση ξεκίνησε το ξεχείλωμα της μόνιμης και σταθερής δουλειάς. Στο πλευρό τους είχαν πάντα τους εργοδοτικούς - κυβερνητικούς συνδικαλιστές, 2
παλιούς και νέους, που αποδέχτηκαν και έμπρακτα αυτήν την πολιτική, υπογράφοντας τα πάντα, από τη μετοχοποίηση, τη διάλυση του Ασφαλιστικού, μέχρι την τριχοτόμηση, και σήμερα προτείνουν άλλους τρόπους απελευθέρωσης, όπως η παράδοση κοιτασμάτων της Δράμας και της Ελασσόνας στο κεφάλαιο. Όλοι τους, οι κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ, οι εκλεκτοί τους στην Τοπική Διοίκηση και οι συμβιβασμένες συνδικαλιστικές ηγεσίες, ο καθένας με διάφορα επιχειρήματα, υποστήριζαν ότι η απελευθέρωση, η ιδιωτικοποίηση και ο ανταγωνισμός θα είχε ως αποτέλεσμα τη μείωση της τιμής της ηλεκτρικής ενέργειας, τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας. Αντί γι' αυτό, η τιμή της εκτινάχτηκε, με αποτέλεσμα εκατοντάδες χιλιάδες εργατικά - λαϊκά νοικοκυριά να μην μπορούν να πληρώσουν το ρεύμα, να ζουν με κομμένο ρεύμα ή με την απειλή να τους το κόψει η ΔΕΗ γιατί αδυνατούν να πληρώσουν τους λογαριασμούς. Σε μονοπωλιακούς ομίλους ο ορυκτός πλούτος Στο έργο της ΕΕ και των κυβερνήσεων «παραχώρηση του ορυκτού πλούτου της χώρας στους μονοπωλιακούς ομίλους» προστίθεται ένα ακόμα επεισόδιο, με την παραχώρηση προς εκμετάλλευση του λιγνιτωρυχείου της Βεύης στην ανώνυμη τεχνική εταιρεία «ΑΚΤΩΡ». Ήδη το 49% της ΔΕΗ AE και επομένως και των ορυχείων που εκμεταλλεύεται ανήκουν σε ιδιώτες (36% σε αμερικάνικα funds), ενώ ήδη άλλη γνωστή εταιρεία εκμεταλλεύεται το Ορυχείο Αχλάδας. Ταυτόχρονα έχουν ξεκινήσει οι συζητήσεις για την ιδιωτικοποίηση της ΛΑΡΚΟ (η μόνη ευρωπαϊκή εταιρεία που παράγει νικέλιο από αυτόχθονες πηγές), στην ιδιοκτησία της οποίας είναι το λατομείο της Ιεροπηγής Καστοριάς και το Ορυχείο στα Σέρβια, ενώ στην ιδιοκτησία της «μικρής ΔΕΗ», που πουλήθηκε, θα περιέλθει το ορυχείο Αμυνταίου και άλλα κοιτάσματα. Έχει επίσης προηγηθεί η εκμετάλλευση του μοναδικού χουντίτη στη Δυτική Μακεδονία από τη «Λευκά Ορυκτά ΑΕ», θυγατρική του ομίλου "Ankerpoort", και ο ελαφροβαρύς άργιλος στα Γρεβενά, από τη «ΓΕΩΕΛΛΑΣ ΑΜΜΑΕ», ενώ είναι σε διαδικασία εκχώρησης σε ιδιώτες κοίτασμα χαλαζία στην περιοχή της Μελίτης και ολιβίνη στο Χρώμιο. Η παραχώρηση του ορυκτού πλούτου σε μονοπωλιακούς ομίλους αποτελεί διαχρονικά πάγια πολιτική όλων των κυβερνήσεων (ΝΔ, ΠΑΣΟΚ), που εκπορεύεται από την ΕΕ και στόχο έχει την υπεράσπιση της κερδοφορίας τους. Μια κερδοφορία που περνάει σε πολλές περιπτώσεις μέσα από την υπερεκμετάλλευση των κοιτασμάτων χωρίς τα απαραίτητα μέτρα προστασίας του περιβάλλοντος, με καταστροφή των οικιστικών ζωνών, με καταστρατήγηση των εργασιακών δικαιωμάτων των εργαζομένων κ.ά. Η συγκεκριμένη παραχώρηση έρχεται σε μια περίοδο που είναι σε εξέλιξη ανταγωνισμοί μονοπωλιακών ομίλων στον κλάδο της Ενέργειας, όπως εκφράστηκαν και με την πώληση της "μικρής ΔΕΗ", για το ποιος όμιλος θα πλασαριστεί καλύτερα στο φαγοπότι του ορυκτού πλούτου και της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, αλλά και που εκφράζονται και με πολεμικά μέσα σε διάφορες περιοχές (Ουκρανία, Ιράκ, Συρία, Κύπρος κ.ά.). Είναι υποκριτική η στάση διαφόρων "αντιμνημονιακών" δυνάμεων, όπως ΣΥΡΙΖΑ και ΑΝΕΛ, που μιλάνε για σκάνδαλο, επικεντρώνουν την κριτική τους στο τίμημα της παραχώρησης, ενώ συμφωνούν με το ευρωενωσιακό πλαίσιο για την απελευθέρωσηιδιωτικοποίηση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας και την εκμετάλλευση του ορυκτού πλούτου από μονοπωλιακούς ομίλους. Στην ίδια ρότα και εκλεγμένοι στην Τοπική Διοίκηση (π.χ. Καρυπίδης, Βοσκόπουλος) που αντιδρούν για τη διαδικασία πώλησης ενώ διαπραγματεύονται τους όρους, π.χ. προτείνοντας να αναλάβει το ορυχείο η ΔΕΗ και να το δώσει υπεργολαβία στην "ΑΚΤΩΡ" ή να γίνει η παραχώρηση με περισσότερα ανταλλάγματα. Ο ενεργειακός πλούτος από ευλογία γίνεται κατάρα στον καπιταλισμό 3
Οι ανταγωνισμοί ανάμεσα στα μονοπώλια στον κλάδο της Ενέργειας οξύνονται με αποτέλεσμα να εκδηλώνονται ακόμα και με πολεμικές συγκρούσεις, όπως συμβαίνει στην Ουκρανία, στο Ιράκ, τη Συρία και αλλού, βάζοντας φωτιά σε όλη την περιοχή και θέτοντας σε κίνδυνο το μέλλον των λαών της περιοχής. Η Ουκρανία είναι ένα τρανταχτό παράδειγμα που απέδειξε - με τραγικό τρόπο για τον ουκρανικό λαό - αυτό που μόνο το ΚΚΕ υπογραμμίζει: Ότι ο ενεργειακός πλούτος μιας χώρας, η γεωστρατηγική της θέση, από «ευλογία», από δυνατότητα να στηρίξει μια φιλολαϊκή ανάπτυξη, όταν αυτά τα μέσα θα είναι πραγματικά στα χέρια του λαού και της εξουσίας του, μετατρέπεται σε «κατάρα» στον καπιταλισμό, όταν ανήκουν στους κεφαλαιοκράτες, όταν γίνονται το «μήλο της έριδος» για τα διάφορα ιμπεριαλιστικά κέντρα. Η επέμβαση της ΕΕ και του ΝΑΤΟ -προκειμένου να εξυπηρετήσουν τους γεωπολιτικούς τους σχεδιασμούς στον ανταγωνισμό τους με τη Ρωσία- έφτασε ακόμα και στο να στηρίξει κυβέρνηση στην οποία ενεργό ρόλο είχαν αναλάβει ένοπλες ναζιστικές οργανώσεις και κόμματα-απόγονοι συνεργατών των SS. Αυτός είναι και ο βασικός λόγος που το ΚΚΕ δεν πανηγυρίζει όταν η κυβέρνηση μιλάει για αξιοποίηση του ορυκτού πλούτου, για διέλευση αγωγών από την Ελλάδα, που θα καταστήσουν τη χώρα μας ενεργειακό κόμβο. Θυμίζουμε ότι τέτοιος ενεργειακός κόμβος είναι και η Ουκρανία. Γνωρίζουμε πολύ καλά ότι ο ενεργειακός πλούτος, αλλά και οι δρόμοι της Ενέργειας θα παραδοθούν σε ισχυρούς ομίλους, εγχώριους και ξένους και ο λαός δεν «έχει λαμβάνειν», όπως δε λαμβάνει και ο ουκρανικός λαός. Δυστυχώς, μας επιβεβαιώνουν και οι εξελίξεις με την επιθετικότητα της Τουρκίας στην κυπριακή ΑΟΖ, που οδηγεί σε όξυνση των ανταγωνισμών στην περιοχή, οι οποίοι εγκυμονούν νέες επικίνδυνες εξελίξεις για τον ελληνικό λαό, αλλά και τους άλλους λαούς της περιοχής. Διαψεύδονται όσοι πανηγύριζαν ότι η εύρεση φυσικού αερίου θα αποτελούσε «εργαλείο» επίλυσης του Κυπριακού. Η εύρεση του φυσικού αερίου έχει μετατραπεί σε μοχλό πίεσης για την επιβολή ενός νέου σχεδίου «τύπου Ανάν» στην Κύπρο. Αντίθετα, οι οξυμμένοι ανταγωνισμοί περιπλέκουν το πρόβλημα που φέρει ήδη τη σφραγίδα των ευθυνών του ΝΑΤΟ και των ΗΠΑ, των γενικότερων ιμπεριαλιστικών σχεδίων στην περιοχή. Η Ελλάδα θα εμπλακεί σε έναν κύκλο αντιθέσεων και ανταγωνισμών με απρόβλεπτες συνέπειες. Οι ενεργειακές δυνατότητες της χώρας μπορούν να λειτουργήσουν ευεργετικά υπέρ του λαού μόνο αν κοινωνικοποιηθούν στο πλαίσιο μιας άλλης διακυβέρνησης, της λαϊκής εξουσίας, που θα σχεδιάζει και θα αναπτύσσει αυτές τις δυνατότητες με κριτήριο την ικανοποίηση των λαϊκών αναγκών, θα συνάπτει σχέσεις αμοιβαίου οφέλους με άλλες χώρες. Ενεργειακός σχεδιασμός που μπορεί να ικανοποιεί τις λαϊκές ανάγκες Το ΚΚΕ σήμερα και κάθε μέρα δίνει μάχες για την αποκάλυψη της ουσίας της πολιτικής που στηρίζει τα μονοπώλια και εξαθλιώνει το λαό, είναι μπροστά στους αγώνες των εργαζομένων και μέσα από το συνδικαλιστικό κίνημα για καλύτερους μισθούς, ανθρώπινες συνθήκες εργασίας, δίνει μάχες στο κοινοβούλιο ενάντια στους αντιλαϊκούς σχεδιασμούς, παλεύει να οργανώσει και να προετοιμάσει την εργατική τάξη και τα λαϊκά στρώματα να διεκδικήσουν τη δική τους εξουσία. Έχει προτάσεις και παλεύει για άμεση ανακούφιση των εργατικών - λαϊκών νοικοκυριών όπως: Αξιοποίηση των λιγνιτικών αποθεμάτων αποκλειστικά με κρατική ευθύνη και αντικατάσταση των παλιών μονάδων με νέες. Δημιουργία θέσεων μόνιμης και σταθερής δουλειάς με κατάργηση των εργολαβιών. Επέκταση των ΒΑΕ, 7ωρο, 5θήμερο, 35ωρο. Επιτροπές υγιεινής και ασφάλειας, γιατρούς ασφαλείας. Μετεγκατάσταση οικισμών, παράδοση των εκτάσεων εξορυγμένων της ΔΕΗ στο κράτος χωρίς αποζημίωση. 4
Κρατικό δίκτυο μέτρησης της περιβαλλοντικής ρύπανσης, βελτίωση και επέκταση των υποδομών. Οι προτάσεις αυτές ήταν γραμμένες στα πανό των συνδικάτων, στη μεγάλη πανελλαδική απεργία της 27 ης Νοέμβρη 2014. Ξέρουμε ότι το αστικό κράτος βάζει χίλιες όσες δυσκολίες στο κίνημα. Ξέρουμε μια σειρά κλάδους που είναι επιστρατευμένοι. Ανάμεσά τους και οι εργαζόμενοι της ΔΕΗ. Μαζί με την καταδίκη τέτοιων ενεργειών, δηλώνουμε ότι πρέπει όλοι σαν μια γροθιά να παλέψουμε για να αρθεί η επιστράτευση, να συμμετέχουν κανονικά τα σωματεία, οι εργαζόμενοι στην απεργιακή κινητοποίηση. Είναι ταξικό μας χρέος. Το ΚΚΕ παλεύει για την ανακούφιση των εργαζομένων, των εργατικών - λαϊκών νοικοκυριών, και ταυτόχρονα προσανατολίζει τον αγώνα προς τη μόνη ρεαλιστική διέξοδο από τα μαρτύρια που προκαλεί αυτός ο δρόμος ανάπτυξης. Για να υπηρετήσει ο ενεργειακός σχεδιασμός την ευημερία της εργατικής τάξης και των λαϊκών στρωμάτων, πρέπει να απαλλαγεί από τους νόμους της αγοράς, τους νόμους του καπιταλιστικού κέρδους. Η ουσιαστική λύση προϋποθέτει την κοινωνικοποίηση των συγκεντρωμένων μέσων παραγωγής, κεντρικό σχεδιασμό και εργατικό έλεγχο. Μέσα σε αυτό το ιδιοκτησιακό και πολιτικό καθεστώς, που οι εγχώριες ενεργειακές πηγές, οι πρώτες ύλες τα μέσα παραγωγής και μεταφοράς και διανομής της Ενέργειας θα αποτελούν κοινωνική κρατική ιδιοκτησία, ο ενεργειακός σχεδιασμός θα μπορεί να αναπτύξει την παραγωγή και να ικανοποιεί σχεδιασμένα το σύνολο των λαϊκών αναγκών. Μόνο ένας Ενιαίος Κρατικός Φορέας Ενέργειας -στο πλαίσιο της εργατικής-λαϊκής εξουσίας που δεν υπηρετεί την κερδοφορία του κεφαλαίου- μπορεί να αντιμετωπίσει τα προβλήματα της παραγωγής Ενέργειας υπέρ των λαϊκών συμφερόντων. Αυτός είναι ο ρεαλιστικός δρόμος για την ικανοποίηση των εργατικών-λαϊκών αναγκών. Γνωρίζουμε ότι αυτός ο δρόμος δεν είναι στρωμένος με ροδοπέταλα. Θέλει αγώνες και θυσίες, θυσίες όμως που θα πιάνουν τόπο προς όφελος του λαού και όχι μιας χούφτας παράσιτων. Συμφέρει τη μεγάλη πλειοψηφία του λαού. Είναι προς όφελος των εργαζομένων στην Ενέργεια, για το σύνολο της εργατικής τάξης, για τους μικρούς επαγγελματίες και εμπόρους, για τους φτωχούς αγρότες, για τις γυναίκες και τους νέους των εργατικών-λαϊκών νοικοκυριών. Αυτοί έχουν συμφέρον να παλέψουν γι' αυτήν τη διέξοδο. Πρέπει άμεσα να γίνει υπόθεση του εργατικού-λαϊκού κινήματος, να προχωρήσει η ενότητα της εργατικής τάξης και η συμμαχία με τα λαϊκά στρώματα, η Λαϊκή Συμμαχία που θα βάλει στην ημερήσια διάταξη τη διέξοδο αυτή. «Για το ΚΚΕ υπάρχει ένα βασικό κριτήριο αξιολόγησης κάθε ενεργειακής πολιτικής. Είναι το πώς απαντά κανείς στο κεντρικό ερώτημα, αν η πολιτική αυτή θα υπηρετεί τις λαϊκές ανάγκες ή την κερδοφορία του μονοπωλιακού κεφαλαίου, στο αν έχουμε μια ενεργειακή πολιτική που οδηγεί στο να κατοχυρώσει την ενέργεια σαν κοινωνικό αγαθό ή, αντίθετα, την αντιμετωπίζει σαν εμπόρευμα». Αφετηρία μας είναι πάντα οι λαϊκές ανάγκες. Προσδιορίζουμε τις ανάγκες της κοινωνίας για τη μείωση της ενεργειακής εξάρτησης της χώρας, φθηνή λαϊκή κατανάλωση, για την ασφάλεια της εργασίας, την προστασία του 5
περιβάλλοντος και της δημόσιας υγείας, και εξετάζουμε ποιες οικονομικές συνθήκες και ποιοι πολιτικοί όροι μπορούν να διασφαλίσουν την ικανοποίηση αυτών των αναγκών στο σύνολό τους. Κάτω απ' αυτό το πρίσμα, εξετάζουμε τις εξελίξεις και τους βασικούς στόχους της αστικής τάξης στον τομέα της ενέργειας, δηλαδή: Την ανάδειξη της χώρας σε σημαντικό ενεργειακό δίαυλο στην ευρύτερη περιοχή. Την ολοκλήρωση της "απελευθέρωσης" με την αύξηση της άμεσης επιχειρηματικής δραστηριότητας του ιδιωτικού κεφαλαίου στον τομέα της ενέργειας. Τη συμβολή της ενεργειακής πολιτικής στη θωράκιση της ανταγωνιστικότητας των εγχώριων μονοπωλιακών ομίλων στο σύνολο της οικονομίας» Η περιοχή της Ανατ. Μακεδονίας και Θράκης αποτελεί εμβληματικό παράδειγμα αξιόλογου δυναμικού της χώρας σε ορυκτό πλούτο και ενεργειακές πηγές, αποτελεί παράδειγμα των μεγάλων δυνατοτήτων ανάπτυξης της εγχώριας εξορυκτικής, ενεργειακής και μεταλλουργικής βιομηχανίας. Η περιοχή είναι πραγματικά πλούσια σε ορυκτούς πόρους. Διαθέτει σημαντικά κοιτάσματα βιομηχανικών ορυκτών με μια σειρά από χρήσεις, όπως αλίτης, βολαστονίτης, γρανίτης, γραφίτης, διαμάντια, ζεόλιθοι, μαρμαρυγίες και τάλκης. Αξιόλογα κοιτάσματα βιομηχανικών ορυκτών, όπως του ζεόλιθου, έχουν εντοπισθεί όχι μόνο στα Πετρωτά, αλλά και σε άλλες θέσεις των νομών Έβρου και Ροδόπης (Πεντάλοφος, Λευκίμη, Φέρρες, Σκάλωμα). Είναι μια πλούσια περιοχή σε ενεργειακά ορυκτά όπως: γαιάνθρακες, ουράνιο, πετρέλαιο, γεωθερμία, shale gas και shale oil (φυσικό αέριο και πετρέλαιο που παράγονται από τη σχάση του σχιστόλιθου). Πρόκειται για μια περιοχή πλούσια σε μεταλλικά ορυκτά, όχι μόνο σε χρυσό, στον οποίο επικεντρώνεται η δημόσια συζήτηση, αφού στη Θράκη, η αξία των εντοπισμένων κοιτασμάτων είναι 1,5-1,6 δισ. Δολάρια, αλλά και σε άργυρο, χαλκό, ψευδάργυρο, μόλυβδο, αντιμόνιο, χρώμιο. Αρκεί να αναφέρουμε ότι έχει τεκμηριωθεί επιστημονικά η σημασία των διάσημων κοιτασμάτων του Περάματος, των Σαππών και άλλων ελπιδοφόρων όπως στο Φαρασίνο Δράμας, στα Πεύκα, Λευκίμη και Κίρκη του Ν. Έβρου, στη Θάσο, τα Κιμμέρια της Ξάνθης, καθώς και στην περιοχή του Καλλυντιρίου, στα Πετρωτά, Μελίταινα, Ξυλαγανή του Ν. Ροδόπης. Ταυτόχρονα, η ευρύτερη περιοχή Δράμας - Καβάλας - Θάσου αποτελεί ένα από τα σπουδαιότερα κέντρα παραγωγής μαρμάρου της χώρας. Επίσης, στην περιοχή υπάρχουν σχιστολιθικές πλάκες, λοιπά διακοσμητικά πετρώματα, ζεολιθοφόροι τόφοι, άστριοι, γύψος, καολίνης, κίσσηρη, μπετονίτης, περλίτης, χαλαζίας (χαλαζιακή άμμος). ΚΡΙΣΙΜΕΣ ΟΡΥΚΤΕΣ ΠΡΩΤΕΣ ΥΛΕΣ (ΚΟΠΥ): Αντιμόνιο (Sb), Σπάνιες γαίες (REE), Γάλλιο (Ga) Γερμάνιο (Ge) Ίνδιο (In). Οι σπάνιες γαίες (Rare Earth Elements, REE) είναι ομάδα 17 μετάλλων που, καθόλου τυχαία, χαρακτηρίζονται ως «στρατηγικά μέταλλα», καθώς αποτελούν απαραίτητα στοιχεία για την παραγωγή πλήθους βιομηχανικών προϊόντων υψηλής τεχνολογίας, όπως είναι, π.χ., τα κράματα αεροδιαστημικής, οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές, οι ελαφροί μαγνήτες, οι μπαταρίες ηλεκτροκίνητων και υβριδικών αυτοκινήτων, οι ανεμογεννήτριες, τα φωτοβολταϊκά στοιχεία κ.ά. Οι ανάγκες της βιομηχανίας αυξάνονται συνεχώς: Υπολογίζεται ότι από τους 130.000 τόνους σπάνιων γαιών που απαιτούνταν το 2010, οι ανάγκες το 2015 έφτασαν τους 200.000 τόνους. Την ίδια στιγμή, ωστόσο, τα γνωστά αποθέματα και η εξόρυξη των σπάνιων γαιών περιορίζονται σε λίγες περιοχές του πλανήτη, με την 6
Κίνα, μάλιστα, να έχει το 50% των αποθεμάτων και το 97% της τρέχουσας παγκόσμιας παραγωγής. Με αυτά τα δεδομένα, όπως είναι αναμενόμενο, η εκμετάλλευση σπάνιων γαιών γίνεται αντικείμενο έντονων ενδοϊμπεριαλιστικών ανταγωνισμών. Η Κίνα, επικαλούμενη τις αυξανόμενες ανάγκες της δικής της βιομηχανίας, μειώνει τις εξαγωγές σπάνιων γαιών, γεγονός που προκαλεί αντιδράσεις, όπως, π.χ., η εναντίον της προσφυγή από ΗΠΑ, ΕΕ και Ιαπωνία το 2012 στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου, με την κατηγορία της «παραβίασης των κανόνων» του διεθνούς εμπορίου. Η Ελλάδα αποτελεί μία από τις λίγες ευρωπαϊκές χώρες όπου υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις για την ύπαρξη αποθεμάτων σπάνιων γαιών (μαζί με τη Νορβηγία, τη Σουηδία, τη Φινλανδία και τη Γροιλανδία) και στις οποίες «τρέχει» η σχετική στρατηγική της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με αιχμή το «Ανταγωνιστικό Πρόγραμμα EURARE (European Rare Earths Project)», με τη συμμετοχή γεωλογικών ιδρυμάτων, πανεπιστημίων και μονοπωλίων του κλάδου (από την Ελλάδα, π.χ., συμμετέχουν το ΕΜΠ, το ΙΓΜΕ και η «Αλουμίνιον της Ελλάδος»). Στον τομέα της ενέργειας οι δυνατότητες είναι επίσης μεγάλες. Στο σκέλος των ενεργειακών ορυκτών, στην περιοχή της Δράμας έχει εντοπισθεί το δεύτερο μεγαλύτερο λιγνιτικό κοίτασμα της χώρας. Με βάση τα χαρακτηριστικά του, μπορεί να καλύψει τις ανάγκες 4 μονάδων ΑΗΣ, εγκατεστημένης ισχύος 1200 MW συνολικά. Θα πρέπει επίσης να συνυπολογίσουμε το σημαντικό κοίτασμα τύρφης των Φιλίππων, τα λιγνιτικά των Σαππών Κομοτηνής, του Παγγαίου και του Παρανεστίου, τα κοιτάσματα ουρανίου, ιδιαίτερα του Παρανεστίου. Στο σκέλος των υδρογονανθράκων, τα πιθανά αποθέματα ξεπερνούν κατά πολύ τα σημερινά αξιοποιούμενα κοιτάσματα του Βορείου Πρίνου και του Πεδίου Ε. Αρκεί να θυμηθούμε τη διακοπή των σχετικών ερευνών για πιθανά μεγάλα κοιτάσματα, ιδιαίτερα ανατολικά της Θάσου και στην περιοχή του Μπάμπουρα, μετά τις γνωστές απειλές της Τουρκίας τη δεκαετία του 70 και όσα επακολούθησαν. Να σημειώσουμε επίσης τις πολλαπλές δυνατότητες αξιοποίησης και των κοιτασμάτων που εξαντλούνται, όπως του ταμιευτήρα του θαλάσσιου κοιτάσματος φυσικού αερίου της Νότιας Καβάλας, που μπορεί είτε να μετατραπεί σε υπόγεια αποθηκευτική υποδομή εισαγόμενου φυσικού αερίου, είτε να αξιοποιηθεί για πλήρη απόληψη του υπάρχοντος φυσικού αερίου με νέα γεώτρηση. Θα μπορούσαμε να προσθέσουμε σε αυτόν τον εντυπωσιακό κατάλογο πλουτοπαραγωγικών πηγών τα στοιχεία του ΙΓΜΕ για τον εντοπισμό σπάνιων γαιών και άλλες πλευρές που υπογραμμίζουν ότι στην Ελλάδα και ειδικά στην περιοχή της Ανατ. Μακεδονίας - Θράκης υπάρχουν οι παραγωγικές δυνατότητες οι οποίες μπορούν να καλύψουν σημαντικό μέρος των λαϊκών αναγκών, να δώσουν ώθηση στη βιομηχανική και αγροτική παραγωγή, να αξιοποιήσουν το εργατικό δυναμικό, που διαθέτει δυνάμεις υψηλής τεχνικής και επιστημονικής ειδίκευσης. Όμως πιστεύουμε ότι τα προαναφερόμενα στοιχεία επαρκούν για να φωτίσουν τα πολιτικά ερωτήματα που αναδεικνύονται: Γιατί δεν αξιοποιούνται αυτές οι σημαντικές παραγωγικές δυνατότητες; Ποιο είναι το πραγματικό εμπόδιο; Γιατί όποιες ιδιωτικές και κρατικές επενδύσεις υλοποιήθηκαν τα προηγούμενα χρόνια δεν οδήγησαν στη λαϊκή ευημερία; Γιατί δεν προχωρούν σε παραγωγή αδειοδοτημένες μονάδες; Γιατί κλείνουν και μετακινούνται στα Βαλκάνια με κρατική και κοινοτική επιδότηση; Έχει σημασία, να προβληματιστούμε και να απαντήσουμε πολιτικά σε αυτά τα ερωτήματα, για να προσδιορίσουμε με σαφήνεια τον πραγματικό αντίπαλο που 7
εμποδίζει την ικανοποίηση των λαϊκών αναγκών και το δρόμο ανάπτυξης που μπορεί να οδηγήσει στη λαϊκή ευημερία. Στην πραγματικότητα, όπως συμβαίνει και με το σύνολο του ορυκτού πλούτου της χώρας, από την οικονομική του αξία ωφελημένα βγαίνουν τα μονοπώλια που τον εκμεταλλεύονται, ενώ, όπως επιβεβαιώνουν και οι πρόσφατες εξελίξεις στην Ουκρανία, τα «συγκριτικά πλεονεκτήματα» με «μεγάλη γεωπολιτική αξία», στο έδαφος του καπιταλισμού και των «παιχνιδιών» μέσα στους οξυμμένους ενδοϊμπεριαλιστικούς ανταγωνισμούς, μετατρέπονται από «ευλογία» σε «κατάρα» για τους λαούς. «Όποια περίπτωση του ορυκτού πλούτου και αν εξετάσουμε θα καταλήξουμε στον ίδιο ένοχο, τον καπιταλιστικό δρόμο ανάπτυξης, το δρόμο της επένδυσης με κριτήριο το ποσοστό κέρδους, τη ζούγκλα του ανταγωνισμού των μονοπωλιακών ομίλων που οδηγεί στην άναρχη, ανισόμετρη ανάπτυξη περιοχών και κλάδων της οικονομίας. Αυτός ο δρόμος οδήγησε στη βαθιά καπιταλιστική κρίση και στην εξαθλίωση του λαού μετά από μια δεκαετία διπλάσιου ρυθμού ανάπτυξης της Ελλάδας σε σχέση με την Ευρωζώνη.» «Η απλή κυβερνητική εναλλαγή, τα διάφορα κυβερνητικά σχήματα συνεργασίας που ακολουθούν αυτό το δρόμο δεν μπορούν να διασφαλίσουν τη λαϊκή ευημερία, ούτε καν να συγκρατήσουν την πορεία επιδείνωσης της θέσης των λαϊκών στρωμάτων. Στο πλαίσιο του καπιταλιστικού δρόμου ανάπτυξης καμιά αστική κυβέρνηση δεν μπορεί ουσιαστικά να υποχρεώσει το κεφάλαιο να επενδύσει και να λειτουργήσει με όρους που αντιστρατεύονται το στόχο του να διασφαλίσει το μέγιστο ποσοστό κέρδους. Μ αυτό το κριτήριο επιλέγει ο κάθε μονοπωλιακός όμιλος αν, πότε και πού θα επενδύσει, ποια τεχνολογία θα χρησιμοποιήσει. Στο ίδιο συμπέρασμα θα καταλήξουμε είτε εξετάσουμε τα επενδυτικά σχέδια εξόρυξης χρυσού, είτε τη μετακίνηση πολλών μονάδων παραγωγής της ένδυσης απ την Β. Ελλάδα στη Βουλγαρία, στα Βαλκάνια. Με κριτήριο το μέγιστο ποσοστό κέρδους, ανταγωνίζονται οι όμιλοι για τα μερίδια της εγχώριας και ευρύτερης αγοράς, διαμορφώνουν προτεραιότητες σχετικά με την εγχώρια παραγωγή, τις εισαγωγές, τις εξαγωγές. Το παράδειγμα της ακύρωσης στην πράξη της εξόρυξης του ζεόλιθου στην περιοχή είναι χαρακτηριστικό. Καμιά πρόταση αστικής κυβέρνησης, είτε αυτοαποκαλείται αντιμνημονιακή, είτε αριστερή με κορμό τον ΣΥΡΙΖΑ, δεν μπορεί αντικειμενικά να καταργήσει την αναρχία της καπιταλιστικής παραγωγής, την ανισόμετρη ανάπτυξη, τον ανελέητο ανταγωνισμό των ομίλων, την περιοδική εκδήλωση κρίσεων υπερσυσσώρευσης κεφαλαίου. Η προσπάθεια κρατικής ρύθμισης έχει αντιλαϊκό στόχο τη θωράκιση της ανταγωνιστικότητας της καπιταλιστικής οικονομίας και σκοντάφτει σε αξεπέραστες αντιφάσεις, στον ανταγωνισμό διαφορετικών συμφερόντων των ομίλων μέσα σε κάθε κλάδο και μεταξύ των κλάδων». 8
«Το ζήτημα που τίθεται είναι: Ανάπτυξη από ποιον και για ποιον. Ανάπτυξη για τα μονοπώλια ή για το λαό. Η ανισόμετρη ανάπτυξη είναι σύμφυτη με το καπιταλιστικό σύστημα, είναι ο απόλυτος νόμος του καπιταλισμού, εκφράζεται σε όλες τις χώρες ανεξαρτήτως του επιπέδου ανάπτυξης και μεταξύ των χωρών, γιατί το μεγάλο κεφάλαιο επενδύει σε εκείνους τους κλάδους και χώρους που μπορεί να μεγιστοποιήσει το μέσο ποσοστό κέρδους. Γι' αυτό είναι αδύνατο στα πλαίσια αυτού του συστήματος να ξεπεραστούν οι όποιες ανισομετρίες υπάρχουν σε επίπεδο χώρας, Περιφέρειας ή κλάδους παραγωγής. Η τοπική ανάπτυξη καθορίζεται από τη γενικότερη πορεία, από την κεντρική πολιτική. Νησίδες ευημερίας δεν μπορούν να υπάρξουν όταν γύρω μας τα πάντα ξεθεμελιώνονται». Σήμερα μπαίνουν νέα καθήκοντα στο εργατικό κίνημα, στην εργατική τάξη, στον κλάδο του ορυκτού πλούτου, της ενέργειας. Πρώτο: Η ενότητά της σε γραμμή ρήξης με τους μεγαλοεπιχειρηματίες, τον εργοδοτικό - κυβερνητικό συνδικαλισμό. Απαιτείται να υπάρχει ένα σωματείο στον κλάδο που θα παλέψει για κλαδική συλλογική σύμβαση ενιαία για όλους τους εργαζόμενους, με πλήρη δικαιώματα, ανεξάρτητα από σχέση εργασίας. Απαιτείται στα επιχειρησιακά σωματεία που υπάρχουν να μην αφήνονται έξω οι εργολαβικοί εργαζόμενοι, να γίνει αίτημα πάλης για όλους η σταθερή εργασία με πλήρη δικαιώματα, η κατάργηση των ελαστικών μορφών απασχόλησης, η μονιμοποίηση όλων των συμβασιούχων, κατάργηση του θεσμού των εργολαβικών - μετατροπή των συμβάσεων τους σε αορίστου χρόνου. Ολοκληρωμένα μέτρα υγιεινής και ασφάλειας, για να μην ξαναθρηνήσουμε δεκάδες εργάτες θύματα, όπως έγινε την περίοδο της κατασκευής των ολυμπιακών έργων. Δεύτερο: Το εργατικό κίνημα της περιοχής να απαιτήσει έργα που θα έχουν γνώμονα την ικανοποίηση των σύγχρονων λαϊκών αναγκών και όχι την κερδοφορία των μονοπωλίων, που θα μειώνουν την ανεργία ιδιαίτερα στον κλάδο των κατασκευών, όπως αντιπλημμυρικά, αντισεισμικής θωράκισης, βελτίωσης των επαρχιακών οδικών αξόνων, κατασκευής σχολείων και νοσοκομείων. Υπάρχει διέξοδος! Με ισχυρό ΚΚΕ παντού! Με αλλαγή των συσχετισμών. Με Λαϊκή Συμμαχία και κεντρικό σχεδιασμό της παραγωγής. Τα λαϊκά στρώματα και οι εργαζόμενοι της ΔΕΗ πρέπει να βγάλουν συμπεράσματα, να εκτιμήσουν πόσο δίκιο είχε το ΚΚΕ όταν τασσόταν κατά της ιδιωτικοποίησης και προειδοποιούσε για τις συνέπειες. Η λύση προς όφελος του λαού είναι η πρόταση του ΚΚΕ για Ενέργεια και ΔΕΗ κοινωνικοποιημένη σε μια Ελλάδα αποδεσμευμένη από την ΕΕ, με λαϊκή εξουσία και οικονομία. Μόνη διέξοδος υπέρ της εργατικής τάξης και των λαϊκών στρωμάτων της χώρας μας είναι η δημιουργία ενός Ενιαίου Κρατικού Φορέα Ενέργειας και Ενιαίου Κρατικού Φορέα Εξορυκτικής Βιομηχανίας στο πλαίσιο της εργατικής - λαϊκής εξουσίας, που στόχο θα έχουν την ικανοποίηση των εργατικών - λαϊκών αναγκών και όχι τα κέρδη των μονοπωλιακών ομίλων. Μόνο έτσι μπορούν να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, χωρίς εξαρτήσεις από το εγχώριο και πολυεθνικό κεφάλαιο, να τεθεί η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας στην υπηρεσία των λαϊκών συμφερόντων, να προστατευτούν η δημόσια υγεία και το περιβάλλον κ.ά. Σε ένα τέτοιο φιλολαϊκό δρόμο ανάπτυξης μπορούν να εξασφαλιστούν ταυτόχρονα φθηνό ρεύμα για το λαό, τα εργασιακά δικαιώματα των εργαζομένων στην Ενέργεια, η μείωση του βαθμού ενεργειακής εξάρτησης της χώρας, η εξασφάλιση ενεργειακής επάρκειας για την ανάπτυξη όλων των παραγωγικών δυνάμεων». 9
Καλούμε την εργατική τάξη και το λαό να πάρουν την τύχη τους στα χέρια τους. Η ικανοποίηση των εργατικών-λαϊκών αναγκών απαιτεί διαφορετικό δρόμο ανάπτυξης, με την ανατροπή της εξουσίας των μονοπωλίων, κάτι που δεν είναι εύκολο ούτε μονόπρακτο έργο. Απαιτεί ένα κίνημα που δεν θα υπηρετεί την κυβερνητική εναλλαγή και θα καλλιεργεί αυταπάτες ενός καπιταλισμού με "ανθρώπινο πρόσωπο" και θα στηρίζει τα συμφέροντα του ενός ή του άλλου μονοπωλιακού ομίλου. Απαιτεί την προώθηση της ενότητας της εργατικής τάξης και τη συμμαχία της με τα λαϊκά στρώματα, την προώθηση της Λαϊκής Συμμαχίας, που θα ανοίξει το δρόμο για την εργατική - λαϊκή εξουσία, που θα κοινωνικοποιήσει τον ορυκτό πλούτο και θα τον θέσει στην υπηρεσία των λαϊκών αναγκών». 10