D.3.5 Έκθεση για εφαρμογή καλών πρακτικών σε βιώσιμες ενεργειακές δράσεις

D.3.5 Έκθεση για εφαρμογή καλών πρακτικών σε βιώσιμες ενεργειακές δράσεις Τίτλος Καλών Πρακτικών 1 Τηλεθέρμανση από βιομάζα 2 Ανανεώσιμες πηγές ενέργειας σε νησιά 3 Υποδομές και Δημόσιες Συμβάσεις για ηλεκτρικά οχήματα Ημερομηνία Υποβολής: 1 η Φεβρουαρίου 2017 1

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ IEE project Contract N : IEE/12/856/SI2.644759 1 Τηλεθέρμανση από βιομάζα... 3 1.1 Γενικά... 3 1.2 Πλαίσιο δράσης... 3 1.3 Περιγραφή Έργου... 3 1.4 Αποτελέσματα και εκροές... 5 1.5 Σχέδιο χρηματοδότησης... 6 1.6 Δείκτες εφαρμογής έργου... 6 1.7 Φωτογραφίες... 6 2 Ανανεώσιμες πηγές ενέργειας σε νησιά... 9 2.1 Γενικά... 9 2.2 Πλαίσιο δράσης... 9 2.3 Περιγραφή Έργου... 9 2.4 Αποτελέσματα και εκροές... 10 2.5 Σχέδιο χρηματοδότησης... 11 2.6 Δείκτες εφαρμογής Έργου... 11 2.7 Φωτογραφίες... 11 3 Υποδομές και Δημόσιες Συμβάσεις για ηλεκτρικά οχήματα... 13 3.1 Γενικά... 13 3.2 Πλαίσιο δράσης... 13 3.3 Περιγραφή Έργου... 14 3.4 Αποτελέσματα και εκροές... 14 3.5 Σχέδιο χρηματοδότησης... 15 3.6 Δείκτες εφαρμογής Έργου... 16 3.7 Φωτογραφίες... 16 2

1 Τηλεθέρμανση από βιομάζα 1.1 Γενικά Η πόλη Velika Gorica είναι η έκτη μεγαλύτερη πόλη της Κροατίας και βρίσκεται κοντά στο Ζάγκρεμπ, την πρωτεύουσα της Κροατίας. Η πόλη έχει σημαντικό πρόβλημα, με το ακριβό και ρυπογόνο σύστημα τηλεθέρμανσης. Το σύστημα αποτελείται από 14 ατομικούς λέβητες οι οποίοι λειτουργούν με μαζούτ. Η ιδέα του έργου ήταν η κατασκευή ενός συστήματος συμπαραγωγής βιομάζας περίπου ένα χιλιόμετρο από την πόλη που θα της παρείχε την απαραίτητη θερμότητα. Ωστόσο, λόγω της έλλειψης κατανόησης μεταξύ της εταιρείας κοινής ωφελείας και των κατοίκων, το σχέδιο αυτό εγκαταλείφθηκε και το έργο BEAST χρησιμοποιήθηκε για να διευκολύνει τη διαδικασία για την εξεύρεση λύσεων για τη βελτίωση της θέρμανσης στην πόλη. 1.2 Πλαίσιο δράσης Η πόλη σχεδιάζει να αντικαταστήσει όλες τις υπάρχουσες υποδομές καύσιμου πετρελαίου που χρησιμοποιείται για τη θέρμανση στο σύστημα τηλεθέρμανσης, με μονάδες που χρησιμοποιούν φυσικό αέριο. Το υφιστάμενο σύστημα τηλεθέρμανσης διαχωρίζεται σε 11 συστήματα, εκ των οποίων μόνο το ένα χρησιμοποιεί φυσικό αέριο. Η βασική ιδέα του έργου είναι η σύνδεση των ξεχωριστών συστημάτων σε ένα σύστημα θέρμανσης της περιοχής και επέκταση του δικτύου σε περισσότερους πελάτες. Η επέκταση, μαζί με την ανοικοδόμηση του συστήματος, θα περιορίσει σημαντικά τις πηγές αέριες εκπομπών. Ιδιαίτερη προσοχή δόθηκε στο ΣΔΑΕ της πόλης, η οποία παρουσίασε ένα ειδικό μέτρο για την τηλεθέρμανση (κεφάλαιο 8.2) δίνοντας τις επιπτώσεις και το μέγεθος της επένδυσης. Το έργο BEAST υποστήριξε την πόλη της Velika Gorica στην οργάνωση των τριών διαφορετικών γεγονότων. Σε ένα jam session συγκεντρώθηκαν ενδιαφερόμενα μέρη για τον εντοπισμό των εμποδίων και την αναζήτηση πιθανών λύσεων. Αυτό ακολουθήθηκε από ένα εργαστήριο για τη βιώσιμη διαχείριση των ΣΔΑΕ, καθώς και τη βελτίωση του συστήματος τηλεθέρμανσης και την κατασκευή ενός σταθμού συμπαραγωγής βιομάζας, που ήταν μέρος του ΣΔΑΕ, και ένα εργαστήριο για την εφαρμογή των ενεργειακών δράσεων που θα κατέληγε σε ιδέες που θα επιτάχυναν την υλοποίηση της δράσης. Και τα δύο εργαστήρια οργανώθηκαν ως παράλληλη εκδήλωση με την Εβδομάδα Βιώσιμης Ενέργειας. Οι εκπρόσωποι του Δήμου, το Υπουργείο Οικονομικών, η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας της Κροατίας, η Εθνική εταιρεία κοινής ωφελείας HEP Toplinarstvo, οι τοπικοί επιχειρηματίες και άλλοι σημαντικοί ενδιαφερόμενους φορείς, καθώς και εκπρόσωποι του κοινού και ΜΚΟ παρευρίσκονταν στα εργαστήρια. 1.3 Περιγραφή Έργου Το έργο αφορά την αντικατάσταση του υφιστάμενου συστήματος τηλεθέρμανσης που βασίζεται κυρίως στο πετρέλαιο με λέβητες, με δύο κεντρικές μονάδες που λειτουργούν με φυσικό αέριο, με ένα υφιστάμενο και ένα καινούριο που θα χτιστεί. Επί του παρόντος, μία τοποθεσία έχει αναβαθμιστεί και λειτουργεί με φυσικό αέριο και η μονάδα θα παραμείνει σε λειτουργία και μελλοντικά. Αυτή η εγκατάσταση θα παρέχει μέγιστη κάλυψη και βασικό φορτίο σε πρώτη ζήτηση. Η ονομαστική ισχύς του νέου σταθμού παραγωγής ενέργειας για τηλεθέρμανση θα καθοριστεί από την απομένουσα χωρητικότητα που πρέπει να πληρεί, με επιπρόσθετη επέκταση του δικτύου στην περιοχή που πρέπει να περιλαμβάνεται στους υπολογισμούς. Οι υφιστάμενες εγκαταστάσεις παραγωγής θα κλείσουν κατά τη μετάβαση στις νέες μονάδες. Το νέο δίκτυο τηλεθέρμανσης θα κατασκευαστεί κατά τη διάρκεια αυτής της 3

διαδικασίας. Ο στόχος είναι η αύξηση της ενεργειακής απόδοσης, με τη βοήθεια της υψηλής απόδοσης των λεβήτων και της συμπαραγωγής με το νέο σύστημα. Οι χαμηλότερες θερμοκρασίες εξόδου αναμένονται στο εύρος των 70 C, σε σύγκριση με τους υφιστάμενους 100 C+ εξόδου. Το έργο προωθεί την εγκατάσταση των κεντρικών ηλιακών θερμοσυσσωρευτών που θα συμπληρώνουν τις ανάγκες θέρμανσης και τη ζήτησης ιδιαίτερα ζεστού νερού κατά τη θερινή περίοδο, όταν η ζήτηση θερμότητας είναι χαμηλή. Οι οικιακοί ηλιακοί θερμοσυσσωρευτές λαμβάνονται υπόψη, επίσης. Υπό έρευνα βρίσκεται επίσης, η δυνατότητα εφαρμογής της αποθήκευσης θερμότητας μέσω αξιοποιώντας τη θερμική μάζα του νερού. Μια άλλη επιλογή, είναι ο εξοπλισμός του συστήματος τροφοδοσίας με τοπική ξύλα υπό μορφή ροκανιδιών. Το έργο θα αξιοποιεί ροκανίδια ξυλείας. Μία από τις επιλογές είναι η σύνδεση του συστήματος με το εργοστάσιο συμπαραγωγής στο Ζάγκρεμπ, το οποίο είναι περίπου 10 χιλιόμετρα μακριά και έχει επαρκή ικανότητα να προμηθεύει την πόλη Velika Gorica με τη θερμότητα, επίσης. Η τιμή της θερμικής ενέργειας για την πόλη της Velika Gorica αναμένεται να μειωθεί σε σύγκριση με το υφιστάμενο μη αποδοτικό σύστημα. Η πόλη της Velika Gorica είναι μια πόλη στην ηπειρωτική Κροατία, που συνορεύει με το Ζάγκρεμπ. Έχει πληθυσμό 63.500 κατοίκους και καλύπτει 328 km 2. Το κέντρο της πόλης έχει πληθυσμό 31.500 κατοίκους. Η συνολική έκταση υπό θέρμανση εκτιμάται στα 800.000 m 2. Από το ποσοστό αυτό, το 27% τροφοδοτείται από φυσικό αέριο, το 11% από πετρέλαιο, το 35% από τηλεθέρμανση, το 26% από ξύλο και 1% από ηλεκτρική ενέργεια. Από ενεργειακής άποψης, 28% τροφοδοτείται από φυσικό αέριο, 10% από το πετρέλαιο, 37% από τηλεθέρμανση, 24% από ξύλο, και 1% από ηλεκτρική ενέργεια. Η κατανάλωση ενέργειας είναι περίπου 180-200 kwh/m 2. Το ρυθμιστικό και νομικό πλαίσιο επεξηγείται στην Εικόνα 1. Εικόνα 1. Διαδικασία κατασκευής νέου εργοστασίου συμπαραγωγής και ανακατασκευή και επέκταση του δικτύου τηλεθέρμανσης Η εφαρμογή του συστήματος είναι μια σύνθετη διαδικασία που θα χρειαστεί αρκετά χρόνια για να ολοκληρωθεί. Μια άλλη μελέτη θα εκπονηθεί που θα αναλύει τη δυνατότητα σύνδεσης της πόλης με το σύστημα τηλεθέρμανσης με το σύστημα 4

τηλεθέρμανσης του Ζάγκρεμπ. Κατά τη διάρκεια αυτής της ανάλυσης, θα τεκμηριωθεί η ανασυγκρότηση και η κατασκευή του δικτύου τηλεθέρμανσης στην πόλη. Θα διεξαχθεί προετοιμασία για την κατασκευή της επιπρόσθετης μονάδας αερίου. Παράλληλα με αυτό, θα αρχίσει η προετοιμασία της διαδικασίας αποθήκευσης. Λίγο μετά, θα πρέπει να αρχίσει το νέο δίκτυο αγωγών να διασυνδέεται μεταξύ των υφισταμένων τμημάτων και του κεντρικού δικτύου. Όλες οι εργασίες σωληνώσεων θα μπορούν να γίνουν μόνο σε νεκρή περίοδο, η οποία είναι μέσα Απριλίου έως μέσα Οκτωβρίου. Μόλις η δεύτερη κύρια μονάδα είναι συνδεδεμένη και αρχίζει να παράγει ενέργεια, όλες οι παλιές μονάδες θα παύσουν να λειτουργούν. 1.4 Αποτελέσματα και εκροές Τα εργαστήρια είχαν ως αποτέλεσμα πολλές προτάσεις, για το πώς μπορεί να βελτιωθεί η κατάσταση θέρμανσης στην πόλη, συμπεριλαμβανομένης της εκπαίδευσης των πολιτών, των ιδιοκτήτες διαμερισμάτων και διαχειριστών κτιρίων για την ενεργειακή απόδοση και την κατανάλωση, την οργάνωση ενός σημείου πληροφόρησης στην πόλη, περαιτέρω επενδύσεις στην ενεργειακή απόδοση των κτιρίων, μείωση του δικτύου διανομής και των απωλειών θερμότητας, που συνδέει όλα τα δίκτυα διανομής σε ένα, και την ανακαίνιση και την ανάπτυξη νέων εγκαταστάσεων παραγωγής θερμότητας. Μετά τα jam session, η εθνική εταιρεία κοινής ωφελείας ανέθεσε την εκπόνηση μελέτης σκοπιμότητας για να εξεταστούν διάφορες λύσεις, μεταξύ των οποίων οι προτάσεις που προήλθαν από τα εργαστήρια. Τα πρώτα αποτελέσματα έδειξαν ότι οι θέσεις όπου βρίσκονται οι υφιστάμενοι λέβητες δεν έχουν αρκετό χώρο για την εγκατάσταση αντλιών θερμότητας, λεβήτων συμπαραγωγής και βιομάζας, ούτε την αποθήκευση θερμότητας ή οι λύσεις αυτές δεν ήταν οικονομικές. Το επιστημονικό δημοσίευμα για την αξιολόγηση της ενσωμάτωσης της ηλιακής ενέργειας στο σύστημα τηλεθέρμανσης της πόλης Velika Gorica μελέτησε το ενδεχόμενο ενός κεντρικού σταθμού ηλιακή μονάδας θέρμανσης με εποχιακή αποθήκευση στο σύστημα τηλεθέρμανσης της πόλης. Τα αποτελέσματα έδειξαν τη μείωση την τιμή της ενέργειας για θέρμανση, αλλά ένα άλλο σημαντικό θέμα ήταν η αύξηση της ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων, τα οποία είναι σε κακή κατάσταση. Το δημοσίευμα παρουσιάστηκε σε πολλά διεθνή συνέδρια και δημοσιευθεί σε διεθνή επιστημονικά περιοδικά [Thermal science (thermalscience.vinca.rs/2016/4/3)]. Όπως και άλλες εισηγήσεις και η προγραμματισμένη εγκατάσταση συμπαραγωγής για την ηλιακή θερμική μονάδα παραγωγής ενέργειας, απαιτεί επιπρόσθετος χώρος στην πόλη, η οποία δεν έχει δική της γη, έτσι οι λύσεις που δίνονται προς την κατεύθυνση της βιώσιμης χρήσης της ενέργειας θα πρέπει να αναλύονται προσεκτικά και να συμπεριληφθούν στο χωροταξικό σχεδιασμό. Το άλλο έργο STRATEGO ξεκίνησε ταυτόχρονα με το Έργο BEAST και είχε επίκεντρο την χαρτογράφηση της ζήτησης θερμότητας σε ορισμένες πόλεις της Κροατίας, εκ των οποίων, η μια ήταν η πόλη της Velika Gorica. Οι εμπειρογνώμονες από UniZag FSB εργάστηκαν από κοινού για τα δύο αυτά έργα και προσπάθησαν να επιτευχθεί συνέργεια. Εκτός από τη χαρτογράφηση της ζήτησης θερμότητας από το έργο STRATEGO ασχολήθηκαν με την επιλογή του καλύτερου τρόπου βελτίωσης της τηλεθέρμανσης στην πόλη. Εντόπισαν δύο πιθανά έργα, ένα για την αξιοποίηση της ηλιακής ενέργειας και εποχιακή αποθήκευση θερμότητας για τη θέρμανση των πολυκατοικιών στο σταυροδρόμι της λεωφόρου Ivana Pavla II και της οδού Jurja Dobrile. Δεύτερο, διερευνήθηκε το σχέδιο της ανάπτυξης μιας μικρής κλίμακας δικτύου 5

DH για το χωριό Busevec, που είναι διοικητικά μέρος της πόλης της Velika Gorica. Περισσότερες λεπτομέρειες για τα έργα στην ιστοσελίδα stratego-project.eu. Κατά τη διάρκεια του έργου συνδυάστηκε η ανταλλαγής γνώσεων. Οι τοπικοί εταίροι από την Velika Gorica ήταν μέρος της συνάντησης ALTENER στην Ιταλία, όπου έμαθαν για τις δυνατότητες για τη συγχρηματοδότηση των συστημάτων τηλεθέρμανσης μικρών κοινοτήτων. Στην περιοχή Zemgale, η πόλη Jelgava, η οποία είναι παρόμοιου μεγέθους με τη Velika Gorica, η επέκταση και ο εκσυγχρονισμός του δικτύου τηλεθέρμανσης και η κατασκευή ενός νέου σταθμού συμπαραγωγής βιομάζας, το οποίο ήταν επίσης, το αρχικό σχέδιο για την πόλη Velika Gorica. Αυτό ήταν ένα καλό παράδειγμα, λόγω των ομοιοτήτων μεταξύ των σχεδίων και των πόλεων για να ερευνήσει τι ήταν επιτυχές όσον αφορά την πόλη Jeglava και να μπορεί να εφαρμοστεί στην πόλη Velika Gorica, έτσι ώστε να εξασφαλιστεί η επιτυχία του επόμενου έργου. Μια ευρεία συζήτηση για την εφικτή λύση για το σύστημα τηλεθέρμανσης στην Velika Gorica ξεκίνησε μέσα από τα Έργα BEAST και IEE STRATEGO. Οι τοπικοί ενδιαφερόμενοι φορείς στην πόλη Velika Gorica είναι προορατικοί. Αυτές οι δραστηριότητες βοήθησαν την πόλη Velika Gorica να καταστεί εταίρος στο πρόγραμμα Horizon 2020 PlanHeat (http://maps.heatroadmap.eu/berndmoller/maps/31157/ Renewable-Resources-Map-for-EU28#) όπου στην πόλη γίνεται πιλοτική εφαρμογή των εργαλείων ενεργειακού σχεδιασμού με έμφαση στο σχεδιασμό των συστημάτων τηλεθέρμανσης και τηλεψύξης και τον ενεργειακό εφοδιασμό και τη ζήτηση. Η διοίκηση της πόλης έχει αρκετές πληροφορίες για να προχωρήσει σε λύσεις που θα γίνουν αποδεκτές από την πλειοψηφία των τοπικών φορέων και θα αυξήσει τη βιωσιμότητα του συστήματος θέρμανσης της πόλης. 1.5 Σχέδιο χρηματοδότησης Η χρηματοδότηση του έργου δεν έχει καθοριστεί αλλά υπάρχουν πολλές δυνατότητες που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την ανακαίνιση του δικτύου τηλεθέρμανσης και τον εκσυγχρονισμό των εγκαταστάσεων για την παραγωγή θερμότητας. Δεδομένου ότι το δίκτυο και οι εγκαταστάσεις ανήκουν στην HEP Toplinarstvo, μέρος της χρηματοδότησης θα γίνει με ιδία κεφάλαια. Οι πιο ευνοϊκές επιλογές χρηματοδότησης για την εταιρεία κοινής ωφελείας και την πόλη είναι η κοινοπραξία δημόσιου και ιδιωτικού τομέα στην παραγωγή θερμότητας από εθνικούς πόρους. Οι εθνικοί πόροι θα χρηματοδοτήσουν τις μελέτες, την τεκμηρίωση του έργου, τις επενδύσεις, το οποίο μπορεί επίσης να ισχύει για τα ευρωπαϊκά ταμεία και προγράμματα, και για τα δάνεια από τις τράπεζες ανάπτυξης για την επένδυση στην ανακαίνιση των εγκαταστάσεων του δικτύου τηλεθέρμανσης και την παραγωγή θερμότητας. 1.6 Δείκτες εφαρμογής έργου Αναμενόμενες εξοικονομήσεις ενέργειας (kwh): Αναμενόμενη ενέργεια παραγόμενη από ΑΠΕ (kwh): Αναμενόμενη μείωση CO 2 (tons CO2): Δημιουργία νέων θέσεων εργασίας: Δεν εφαρμόζεται Δεν εφαρμόζεται Δεν εφαρμόζεται Δεν εφαρμόζεται 1.7 Φωτογραφίες 6

Φωτογραφία 1. Συζήτηση στο Jam sessions Φωτογραφία 2. Επίσκεψη κατά τη διάρκεια του Jam session Φωτογραφία 3. Χάρτης του υφιστάμενου συστήματος θέρμανσης στην πόλη Φωτογραφία 4. Εργαστήριο για τη βιώσιμη διαχείριση των τοπικών ΣΔΑΕ 7

Φωτογραφία 5. Εργαστήριο για την εφαρμογή βιώσιμων ενεργειακών δράσεων Φωτογραφία 6. Απλουστευμένη αναπαράσταση που χρησιμοποιήθηκε για την χαρτογράφηση των αναγκών σε θερμότητα στο έργο STRATEGO 8

2 Ανανεώσιμες πηγές ενέργειας σε νησιά 2.1 Γενικά Οι Δήμοι που συμμετέχουν στο έργο είναι: η πόλη Korcula και οι Δήμοι Blato, Lastovo, Mljet, Smokvica και Vela Luka. Το προτεινόμενο έργο στοχεύει στην εισαγωγή των ΑΠΕ σε νοικοκυριά και στα δημόσια κτίρια των νησιών στο Νομό Dubrovnik-Neretva, με ιδιαίτερη έμφαση στην αξιοποίηση της ηλιακής ενέργειας. Το μοντέλο που αναπτύχθηκε για την υλοποίηση μικρών ολοκληρωμένων ΦΒ συστημάτων στις στέγες θα αυξήσει την τοπική παραγωγή πράσινης ηλεκτρικής ενέργειας και έτσι να συμβάλει στην εκπλήρωση του στόχου των ΣΔΑΕ για τους δήμους της περιοχής. Αυτό θα εξασφαλίσει επίσης επιπρόσθετο εισόδημα στον τοπικό πληθυσμό. 2.2 Πλαίσιο δράσης Κατά τη διάρκεια του έργου IEE Meshartility, συλλέχθηκαν δεδομένα για την κατανάλωση ενέργειας στους δήμους των νησιών που βρίσκονται στο Νομό Dubrovnik-Neretva. Αυτό βοήθησε στην ανάπτυξη ΣΔΑΕ, τα οποία περιλαμβάνουν μέτρα για την εισαγωγή των ΑΠΕ. Το 2012, αυτοί οι δήμοι είχαν 16.188 κατοίκους, 13,21% του συνολικού πληθυσμού στο Νομό Dubrovnik-Neretva. Η σύνολο κατοικημένη περιοχή αυτών των δήμων είναι 955.043 m 2 το οποίο αντιστοιχεί στο 19,1% της κατοικημένης περιοχής του Νομού. Ο οικιστικός τομέα αντιπροσωπεύει το 34,2% της τελικής κατανάλωσης ενέργειας σε αυτούς τους Δήμους και με τα δημόσια κτίρια καταναλώνουν το 35,4% της τελικής ενέργειας. Τα δεδομένα δείχνουν η κατανάλωση ενέργειας του οικιστικού τομέα είναι πολύ σημαντική. Οι συνολικές εκπομπές από κατοικίες και δημόσια κτίρια, το 2012 ήταν 12.443 tco2. Οι εκπομπές μπορούν να μειωθούν με την παραγωγή ενέργειας από ΑΠΕ, γιατί τα νησιά έχουν άφθονο ήλιο. Ο Νομός του Dubrovnik-Neretva έχει τη μεγαλύτερη ηλιακή ακτινοβολία στην Κροατία και η κατασκευή ανεμογεννητριών απαγορεύεται από το νόμο 1000 μέτρα από την θάλασσα και η καλύτερη επιλογή εισαγωγή ΑΠΕ είναι η εγκατάσταση ΦΒ στις στέγες. Το δεύτερο πλεονέκτημα ήταν ότι τα νησιά Korcula, Mljet και Lastovo μπορούν μέσω του Ταμείου Προστασίας του Περιβάλλοντος και Ενεργειακής Απόδοσης της Κροατίας μπορεί να πάρει από 60% έως 80% των επιδοτήσεων για την κατασκευή ΦΒ συστημάτων και την εφαρμογή τους, η οποία ενθαρρύνεται. Σύμφωνα με τα ΣΔΑΕ, σε αυτά τα νησιά μέχρι το 2020 θα μπορούν να εγκατασταθούν πάνω από 600 kw μικρών ΦΒ συστημάτων. Το μεγαλύτερο μέρος αυτού 450 kw θα εγκατασταθεί στις στέγες οικιστικών κτηρίων. 110 kw προγραμματίζονται να εγκατασταθούν σε δημόσια κτίρια και 75 kw σε εμπορικά κτίρια. Μετά τη θέσπιση αυτού του μοντέλου, προβλέπεται ότι το 50% των συστημάτων, που προτείνονται από τα ΣΔΑΕ, πρόκειται να κατασκευαστούν με αυτό τον τρόπο. Τα πρώτα συστήματα προγραμματίζεται να εγκατασταθούν το επόμενο έτος στο Εθνικό Πάρκο Mljet. 2.3 Περιγραφή Έργου Υπάρχουν τρία νησιά στο Νομό που ήταν το επίκεντρο της ανάπτυξης του μοντέλου για την εφαρμογή της ηλιακής ενέργειας. Ένα εργαστήριο στα πλαίσια του Έργου BEAST για χρηματοδοτικό και επιχειρηματικό μοντέλο για ενεργειακά έργα στην τοπική κοινότητα πραγματοποιήθηκε το Μάρτιο του 2015 και βοήθησε στην ανάπτυξη του επιχειρηματικού μοντέλου. Το εργαστήριο επέτρεψε στους τοπικούς φορείς να παραθέσουν τις προτάσεις τους σχετικά με το μοντέλο της ανάπτυξης μικρών φωτοβολταϊκών έργων με το ΦΒ μοντέλο ESCO στα νησιά. Η βασική ιδέα του ΦΒ μοντέλου ESCO είναι η δημιουργία μιας Εταιρείας Παροχής Ενέργειας που να ανήκει σε ένα ενεργειακό συνεταιρισμό που θα επενδύει σε ΦΒ συστήματα στις οροφές και να παρέχει φθηνή και τοπική παραγωγή πράσινης ενέργειας στους πολίτες, στις επιχειρήσεις και στους τουρίστες. Το μοντέλο αναπτύχθηκε περαιτέρω με 9

τη βοήθεια του Συνεταιρισμού Πράσινης Ενέργειας και του Συνεταιριστικού για την οικονομική ηθική. Οι σύγχρονες τάσεις στην αγορά δείχνουν ότι τα ΦΒ έχουν εξασφαλίσει πρόσβαση στο δίκτυο στις περισσότερες χώρες της Ευρώπης. Στα επόμενα χρόνια, αυτό κατά πάσα πιθανότητα θα επεκταθεί, λόγω της μείωσης των τιμών των ΦΒ συστημάτων και της αύξησης των τιμών της λιανικής πώλησης της ηλεκτρικής ενέργειας. Η λιανική τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος στην Ε.Ε. κατά το δεύτερο εξάμηνο του 2015 ήταν κατά μέσο όρο 21,1/100kWh, και στην Κροατία 13,1/100kWh. Αναμένεται ότι η λιανική τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας θα αυξηθεί στην Κροατία κατά τα επόμενα έτη για να φτάσει το μέσο όρο της Ε.Ε.. Η αύξηση των τιμών λιανικής είναι επίσης η τάση της Ε.Ε., δεδομένου ότι έχουν αυξηθεί οι τιμές πάνω από 30% μεταξύ 2008-2015 Το προφίλ αυτών των νησιών ως πράσινοι τουριστικοί προορισμοί θα είναι επίσης ένα τουριστικό πλεονέκτημα της Κροατίας. Με την προώθηση των ΦΒ συστημάτων σε μικρή κλίμακα, επιτεύχθηκε το άνοιγμα νέων θέσεων εργασίας κατά τη λειτουργία, συντήρηση, κατασκευή και τοποθέτηση ΦΒ συστημάτων και η προσέλκυση τουριστών ως πράσινοι τουριστικοί προορισμοί και η πώληση πράσινης ηλεκτρικής ενέργειας στην αγορά γίνεται σημαντική, αφού οι πολίτες επιθυμούν την αγορά ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται χωρίς εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα. 2.4 Αποτελέσματα και εκροές Η έλλειψη υποστηρικτικού νομοθετικό πλαισίου ήταν το μεγαλύτερο εμπόδιο για την υλοποίηση της δράσης. Σε εθνικό επίπεδο, υπήρχε ένας περιορισμός έως 55 MW για τη σύνδεση ΦΒ εγκαταστάσεων στο δίκτυο, για συστήματα που απαιτούν διατίμηση στην παροχή. Αυτό ο περιορισμός πληρώθηκε γρήγορα και η σύνδεση επιπρόσθετων εγκαταστάσεων στο δίκτυο χωρίς κίνητρα ή ευνοϊκή νομοθεσία δεν ήταν ελκυστική. Λόγω της μείωσης των τιμών των ΦΒ εγκαταστάσεων και αποκτώντας πρόσβαση στο ηλεκτρικό δίκτυο, αναπτύχθηκε μια νέα νομοθεσία για τις ΑΠΕ κατά τη διάρκεια του 2015 και προέβλεπε καταμέτρηση καθαρής ενέργειας. Δυστυχώς, η εφαρμογή της νομοθεσίας αναβλήθηκε για το 2018 και έτσι σταμάτησε η ανάπτυξη των μικρών ΦΒ συστημάτων. Ο νόμος δίνει τη δυνατότητα στους καταναλωτές να γίνουν παραγωγοί-καταναλωτές και να παράγουν τη δική τους ηλεκτρική ενέργεια. Το ΦΒ μοντέλο της εταιρείας παροχής ενεργειακών υπηρεσιών χρησιμοποίησε τις δυνατότητες του νέου νόμου και πρότεινε οι επενδύσεις της συνεταιριστικής εταιρείας στο σύστημα θα μειώσει το αρχικό κόστος και μέσω της Εταιρεία Παροχής Ενέργειας, να αυξηθεί η τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας που ο παραγωγός καταναλωτής στέλνει στο δίκτυο, εξισορροπώντας την τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας που λαμβάνεται από το δίκτυο. Τα αποτελέσματα του υπολογισμού, κατά την εφαρμογή του ΦΒ μοντέλου ESCO, έδειξε ότι η απόδοση της επένδυσης ολοκληρωμένων ΦΒ συστημάτων στη στέγη είναι από 7 μέχρι 13 χρόνια, ανάλογα με το μέγεθος και τη θέση του συστήματος. Διαπιστώθηκε, ότι το ποσοστό της κατανάλωσης αυτο-κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας είναι η πιο σημαντική παράμετρος για την κερδοφορία των συστημάτων. Αυτό σημαίνει ότι οι παραγωγοίκαταναλωτές θα έχουν δωρεάν ηλεκτρική ενέργεια από ΦΒ συστήματα 12-18 χρόνια, με απόσβεση της επένδυσης σε 7 μέχρι 13 χρόνια. Συγκρίνοντας με το μοντέλο που δίνεται στη νομοθεσία για τις ΑΠΕ, όπου οι περίοδοι της απόδοσης της επένδυσης είναι από 10 έως 30 χρόνια, αυτό αυξάνει σημαντικά τη χρηματοδοτικό ενδιαφέρον των συστημάτων αυτών. Το ΦΒ μοντέλο ESCO παρουσιάστηκε σε διεθνή επιστημονικά συνεδρία που έγιναν στη Σλοβενία και στην Κροατία. 10

Εκτός από το ΦΒ μοντέλο ESCO, οι δήμοι των νησιών υποστηρίχτηκαν στην εφαρμογή των ΣΔΑΕ και η καλύτερη εφαρμογή των ΣΔΑΕ αναπτύχτηκε και αποδεδείχθηκε σε αρκετές περιπτώσεις. Εκπονήθηκε μια Μεταπτυχιακή Εργασία, η οποία έδειξε ότι τα ΣΔΑΕ θα αποφέρει οφέλη για τους δήμους που βρίσκονται στο νησί της Korcula και υποστηρίζει την ανάπτυξη των ΑΠΕ. Το θέμα διερευνήθηκε επίσης σε ένα δημοσίευμα που δημοσιεύθηκε σε ένα επιστημονικό περιοδικό [Thermal Science (http://thermalscience.vinca.rs/2016/4/2)]. Το έργο υποστηρίζεται από τους Δήμων Vela Luka και Mljet και την πόλη της Korcula με την πρωτοβουλία έξυπνων νησιών που έχουν ως στόχο να δημιουργήσουν έξυπνες και οργανωμένες κοινωνίες νησιών για μια καινοτόμο και βιώσιμη Ευρώπη. 2.5 Σχέδιο χρηματοδότησης Η χρηματοδότηση των έργων αναμένεται να γίνει μέσα από την Συνεταιριστική Εταιρεία παροχής ενέργειας. Η ιδέα είναι η χρησιμοποίηση της συγχρηματοδότησης του Ταμείου Προστασίας Περιβάλλοντος και Ενεργειακής Απόδοσης της Κροατίας, που μπορεί να επιτευχθεί για αυτούς τους τύπους των συστημάτων στα νησιά. Μόλις εγκατασταθεί το σύστημα θα δημιουργήσει σταθερό εισόδημα στην Εταιρεία Παροχής από την πώληση της ηλεκτρικής ενέργειας. Οι άλλες επιλογές χρηματοδότησης είναι από τραπεζικά ιδρύματα και μεριδίου από τα μέλη του συνεταιρισμού της εταιρείας παροχής ενέργειας Τα ετήσια έσοδα αναμένεται να είναι της τάξης των 50.000, εάν τα προτεινόμενα ΦΒ συστήματα εγκατασταθούν στις στέγες μέχρι το 2020. 2.6 Δείκτες εφαρμογής Έργου Αναμενόμενες εξοικονομήσεις Δεν εφαρμόζεται ενέργειας (kwh): Αναμενόμενη ενέργεια παραγόμενη 675,000 από ΑΠΕ (kwh): Αναμενόμενη μείωση CO 2 (tons CO2): 158 Δημιουργία νέων θέσεων εργασίας: 18 FTE 2.7 Φωτογραφίες Φωτογραφία 7. Δίκτυο ισοτιμιών σε μερικές Ευρωπαϊκές χώρες Φωτογραφία 8. Εργαστήριο για τη διαχείριση ΣΔΑΕ 11

Φωτογραφία 9. Total costs, savings and reduced costs for electricity during year when PV systems is installed Φωτογραφία 10. Workshop on bankability of energy projects in Ston, Peljesac peninsula Φωτογραφία 11. Monthly consumption and selfconsumption data Φωτογραφία 12. Workshop on SEAP management Φωτογραφία 13. Ωριαία γραφήματα για την κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας, παραγωγής, περίσσεια και ιδία-κατανάλωση για μια εργάσιμη μέρα κατά τη διάρκεια του χειμώνα Φωτογραφία 14. Ωριαία γραφήματα για την κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας, παραγωγής, περίσσεια και ιδία-κατανάλωση για μια εργάσιμη μέρα κατά τη διάρκεια του χειμώνα 12

Φωτογραφία 15. Ωριαία γραφήματα για την κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας, παραγωγής, περίσσεια και ιδία-κατανάλωση για μια εργάσιμη μέρα κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού Φωτογραφία 16. Ωριαία γραφήματα για την κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας, παραγωγής, περίσσεια και ιδία-κατανάλωση για μια εργάσιμη μέρα κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού 3 Υποδομές και Δημόσιες Συμβάσεις για ηλεκτρικά οχήματα 3.1 Γενικά Η προώθηση και η προμήθεια των ηλεκτρικών οχημάτων και των υποδομών τους ήταν ένα έργο το οποίο θα βοηθήσει στη μείωση της ρύπανσης από τις μεταφορές στα νησιά του Νομού Dubrovnik-Neretva. Το εθνικό πάρκο Mljet που καλύπτει το ένα τρίτο του νησιού Mljet είναι αποφασισμένο να μετατρέψει όλο το νησί σε πράσινο. Η εγκατάσταση των υποδομών φόρτισης και η προμήθεια των ηλεκτρικών οχημάτων είναι ένα από τα απαραίτητα βήματα για να επιταχυνθεί το εγχείρημα. Η όλη διαδικασία υποστηρίχθηκε έντονα από τους εμπειρογνώμονες του Πανεπιστήμιο του Ζάγκρεμπ, της Σχολή Μηχανολόγων Μηχανικών και Ναυπηγών. 3.2 Πλαίσιο δράσης Δεδομένου ότι η κατανάλωση ενέργειας των ιδιωτικών και εμπορικών οχημάτων αντιπροσωπεύει το 50,22% της τελικής κατανάλωσης ενέργειας στο Νομό, η περιφέρεια και οι δήμοι έχουν αρχίσει να λαμβάνουν μέτρα για τη μείωση της κατανάλωσης ενέργειας σε ιδιωτικές οδικές μεταφορές. Η ιδέα είναι η εκπαίδευση των πολιτών και η προώθηση των ηλεκτρικών και υβριδικών οχημάτων, ηλεκτρικών μοτοποδήλατων και ποδήλατων στους δήμους τους. Μαζί με την προώθηση των ηλεκτρικών οχημάτων, είναι αναγκαίο να προωθηθεί και η ανάπτυξη των απαραίτητων υποδομών, όπως σταθμών φόρτισης, επίσης, είναι απαραίτητο να βρεθεί κατάλληλο επιχειρηματικό και άλλο μοντέλο για την ιδιοκτησία των οχημάτων και την τιμολόγηση της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας σε σταθμούς φόρτισης. Τα νησιά του Νομού Dubrovnik-Neretva είναι κυρίως τουριστικά. Η προώθηση και η προστασία του περιβάλλοντος στον τουριστικό τομέα και στον τοπικό πληθυσμό γίνεται με την προώθηση και τη προμήθεια ηλεκτρικών οχημάτων. Η ολοκλήρωση του έργου των ηλεκτρικών οχημάτων στο νησί Mljet ληφθηκε ως πιλοτική μελέτη για το σύνολο του Νομού Dubrovnik-Neretva. Το νησί Mljet είναι ένα μεσογειακό νησί στην Κροατία, που βρίσκεται στο Νομό Dubrovnik-Neretva. Έχει πληθυσμό περίπου 1100 κατοίκους και καλύπτει μια έκταση περίπου 100 km 2. Στο ΣΔΑΕ του νησιού, προτείνονταν μια σειρά δράσεων για την υποστήριξη και την εισαγωγή μεταφορών με χαμηλές εκπομπές άνθρακα. Επιπλέον, το νησί Mljet έχει μια περιβαλλοντική στρατηγική, να γίνει ένα πράσινο νησί, δεδομένου ότι ένα μεγάλο μέρος του νησιού είναι Εθνικό Πάρκο. Στόχος είναι η εισαγωγή ηλεκτρικών οχημάτων για τη χρήση του δημόσιου τομέα και του τοπικού πληθυσμού, ενώ η οικοδόμηση υποδομών σταθμούς και η μείωση των αέριων εκπομπών. Το Εθνικό Πάρκο στο Mljet σχεδιάζει επίσης να αντικαταστήσει τα οχήματα και τα σκάφη με ηλεκτρικά. Οι ευκαιρίες που προκύπτουν θα προσθέσει μια άλλη πτυχή με μειωμένο συνολικό κόστος διανομής μέσω της χαμηλότερης τιμής από την μετακίνηση και την παράδοση σε σύγκριση με τα συμβατικά οχήματα. Περαιτέρω εφαρμογή θα παρέχει στην πόλη Korcula και τους Δήμους Blato, Vela Luka, Smokvica, Lastovo, Ston, Konavle και Zupa dubrovacka, ένα χρονοπλαίσιο για τη κάθε μια. 13

3.3 Περιγραφή Έργου Το έργο προβλέπει την εγκατάσταση τουλάχιστον 3 έως και 5 σταθμών φόρτισης με διπλού τόνου εξόδο για τη φόρτιση ηλεκτρικών οχημάτων, και επιπλέον μικρότερους σταθμούς φόρτισης για ηλεκτρικά ποδήλατα. Σε ένα σταθμό, θα υπάρχει η δυνατότητα φόρτισης του σκάφους που πλέει στην περιοχή του Εθνικού Πάρκου. Ο συνολικός στόλος των ηλεκτρικών οχημάτων προγραμματίζεται να καλύψει τις ανάγκες του Εθνικού Πάρκου Mljet, και αργότερα τις ανάγκες του Δήμου Mljet, με κατοίκους που εμπλέκονται σε όλα τα στάδια και τις πτυχές του Σχεδίου Δράσης. Οι υφιστάμενες ανάγκες του Εθνικού Πάρκου Mljet είναι ένα ηλεκτρικό όχημα για διοικητικούς σκοπούς, πολλά μικρότερα ηλεκτρικά οχήματα για αποκλειστική χρήση στο νησί, μικρά λεωφορεία για μεταφορά επισκεπτών και οχήματα κοινής-γενικής χρήσης, των οποίων η προκαταρκτική μελέτη σκοπιμότητας συμπέρανε ότι μόνο οι υβριδικές λύσεις είναι κατάλληλες για τις αναφερόμενες ανάγκες. Έγινε μια επισκόπηση των διαθέσιμων μοντέλων στην αγορά. Στην πρώτη φάση ανάπτυξης του έργου επιλέχθηκαν οι Mitsubishi Outlander PHEV και Mitsubishi i-miev. Εκτεταμένη χαρτογράφηση των διαδρομών που χρησιμοποιούνται από τα οχήματα παρέχεται στη μελέτη και οι συστάσεις βασίζονται στους κύκλους οδήγησης και την τοπολογία του εδάφους, στον οποίο χρησιμοποιούνται τα οχήματα. Εξετάστηκαν επίσης άλλες πτυχές της ηλεκτροδότησης των μεταφορών, αλλά γι 'αυτούς που δεν αναπτύχθηκε Σχέδιο Δράσης. Προτείνεται η ηλεκτροδότηση των θαλασσίων μεταφορών, όπως το Εθνικό Πάρκο Mljet που βρίσκεται σε δύο μικρές φυσικές λίμνες του νησιού, οι οποίες εξυπηρετούνται από τουριστικά σκάφη. Μέχρι τις τρεις βάρκες θεωρείται ως νέα έκδοση με ενσωματωμένο ηλεκτρικό μοτέρ, ηλιακούς συλλέκτες και φορτιστές. Τέλος, για τουριστικούς σκοπούς, μια μικρή υπηρεσία ενοικίασης ποδηλάτων περιλαμβάνεται επίσης στη μελέτη. Φορτιστές για όλες τις εγκαταστάσεις προτείνονται οι φορτιστές AC μεσαίου επιπέδου, μέχρι και 22 kw εγκατεστημένης ισχύος ανά υποδοχή φορτιστή, για να κρατήσει το κόστος επένδυσης της υποδομής χαμηλό και λαμβάνοντας υπόψη τις συστάσεις σχετικά με την κατάσταση και την ικανότητα του υφιστάμενου δικτύου διανομής ηλεκτρικού ρεύματος. Επιπλέον, η υποδομή λογισμικού προτείνεται να παρακολουθεί όλους τους σταθμούς φόρτισης και να παρεμβαίνει σε περίπτωση ανάγκης για την εξισορρόπηση του φορτίου στο δίκτυο. Υπάρχει η πιθανότητα, οι φορτιστές να εγκατασταθούν από τρίτους- εμπορικούς φορείς. Μερικοί από αυτούς τους φορείς είναι εθνικοί παροχείς τηλεπικοινωνιών και διανομής ηλεκτρικής ενέργειας, οι οποίοι έχουν ήδη επενδύσει σε φορτιστές ηλεκτρικών οχημάτων και διαθέτουν σήμερα 25 σημεία σε ολόκληρη την Κροατία Προς το παρόν, η φόρτιση αναμένεται να είναι δωρεάν, η μέθοδος πληρωμής θα καθοριστεί μελλοντικά, ανά ιδιωτική χρήση. Επιπλέον, το Ταμείο Προστασία Περιβάλλοντος και Ενεργειακής Απόδοσης επίσης συγχρηματοδοτεί τις υποδομές για τα ηλεκτρικά οχήματα. 3.4 Αποτελέσματα και εκροές Η κακή κατάσταση του δικτύου ηλεκτρικής ενέργειας ήταν ένα από τα κύρια εμπόδια που έπρεπε να επιλυθούν με την εγκατάσταση των σταθμών φόρτισης. Αρκετοί σταθμοί μετασχηματισμού στο ηλεκτρικό δίκτυο διανομής χρειάζονται αναβάθμιση, με το δίκτυο χαμηλής και μέσης τάσης, μία σύνδεση πρέπει να αντικατασταθεί σε απόσταση 1χλμ, και διάφορα μικρά τμήματα των 100-300μ. πρέπει να εκσυγχρονιστούν. Τα πιο επείγοντα προβλήματα επιλύθηκαν μετά από συναντήσεις με την εθνική εταιρεία διανομής, το Εθνικό Πάρκο Mljet, το Δήμο και το Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών και Ναυπηγών του Πανεπιστήμιου του Ζάγκρεμπ 14

Στο Εθνικό Πάρκο Mljet εγκαταστάθηκαν δύο σταθμοί φόρτισης για ηλεκτρικά οχήματα, μια επένδυση ύψους 16.500, το οποίο περιλαμβάνει και το κόστος όλων των πρόσθετων υποδομών. Ένα ηλεκτρικό και ένα υβριδικό όχημα κόστισαν 62.600 και χρησιμοποιούνται από το προσωπικό του Εθνικού Πάρκου. Τέσσερα ηλεκτρικά ποδήλατα και τα δύο ηλεκτρικά τρένα αποκτήθηκαν για τη μεταφορά των τουριστών με συνολικό κόστος για τα ποδήλατα 7.000 και για τα τρένα 66.000. Αναπτύχθηκε μια ανεξάρτητη εγκατάσταση για τους τουρίστες που θα χρησιμεύσει ως κατάστημα, εστιατόριο, περίπτερο, τουαλέτα, κλπ. Το 80% των επενδύσεων συγχρηματοδοτήθηκαν από το Ταμείο Προστασία Περιβάλλοντος και την Ενεργειακή Απόδοση της Κροατίας. Σε επόμενη φάση, θα εγκατασταθεί ΦΒ σύστημα στις στέγες 41,5 kw, σταθμοί φόρτισης θα τοποθετηθεί στις αποβάθρες και θα αποκτηθούν τρία ηλεκτρικά σκάφη. Επιπλέον, ο Δήμος Ston, στη χερσόνησο Πέλιεσακ, ο οποίος μαζί με το Νομό Dubrovnik- Neretva και την Περιφερειακή Υπηρεσία Ανάπτυξης DUNEA φιλοξένησαν εργαστήρι του Έργου BEAST το 2015, εγκατάστησαν σταθμό φόρτισης 22 kw. Το έργο και η απόκτηση του σταθμού, ο οποίος έχει τη δυνατότητα ταυτόχρονης φόρτισης δύο ηλεκτρικών οχημάτων, προετοιμάστηκε από τους τοπικούς εμπειρογνώμονες που συμμετέχουν στις εκδηλώσεις του Έργου BEAST και μερικά από τα έξοδα είναι επιλέξιμα για συγχρηματοδότηση από το Ταμείο Προστασία Περιβάλλοντος και Ενεργειακής Απόδοσης της Κροατίας. Η συνολική επένδυση ήταν περίπου 12.500, εκ των οποίων περισσότερα από τα μισά είχαν σχέση με τη σύνδεση στο δίκτυο, ακόμα και αν ο σταθμός φόρτισης είχε εγκατασταθεί κοντά σε ένα σταθμό μετασχηματισμού. Η υψηλή τιμή σύνδεσης στο δίκτυο είναι ένα σοβαρό εμπόδιο για την εγκατάσταση περισσότερων σταθμών φόρτισης. Στους δύο πρώτους μήνες λειτουργίας, ο σταθμός φόρτισης χρησιμοποιήθηκε περίπου 50 φορές και επαναφορτίστηκαν ηλεκτρικά οχήματα με 470 kwh που δείχνει την ανάγκη για αυτό το είδος των εγκαταστάσεων κατά τη διάρκεια της τουριστικής περιόδου. Η αντικατάστασης των ορυκτών καυσίμων στον τομέα των μεταφορών έχει επικυρωθεί από Οδηγίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και την αντίστοιχη Εθνική Νομοθεσία. Το Έργο BEAST διευκόλυνε τη συμμετοχή μέτρων και δράσεων από το ΣΔΑΕ σύμφωνα με τις πράσινες ηλεκτρικές μεταφορές στην αναπτυξιακή στρατηγική του Εθνικού Πάρκου Mljet, ως πράσινο και οικολογικό τουριστικό προορισμό. Τα συμπεράσματα που εξάγονται από τη προμελέτη σκοπιμότητας της ηλεκτροδότησης του Εθνικού Πάρκου Mljet, σε τμήματα του δικτύου, τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, τη χαρτογράφηση του οδικού δικτύου και την επιλογή των ηλεκτρικών οχημάτων και συμπληρωματικές πτυχές του ηλεκτρικού ποδήλατου, τρένου και πλοίου. 3.5 Σχέδιο χρηματοδότησης Η χρηματοδότηση των έργων που έγιναν στο Εθνικό Πάρκο Mljet πραγματοποιήθηκε από ίδια κεφάλαια και μέσω συγχρηματοδότησης του Ταμείου Προστασίας Περιβάλλοντος και Ενεργειακής Απόδοσης της Κροατίας. Η ηλεκτρική ενέργεια που χρησιμοποιείται για τη φόρτιση του υφιστάμενου οχήματος δεν τιμολογείται, αλλά δεν μπορεί να επιτευχθεί σημαντική εξοικονόμηση ανά χιλιόμετρο, λόγω της χρήσης ηλεκτρικού αντί συμβατικου οχήματος. Η χρηματοδότηση του σταθμού φόρτισης στο δήμο Ston ήταν επίσης εν μέρει συγχρηματοδοτούμενη από το Ταμείο Προστασίας Περιβάλλοντος και Ενεργειακής Απόδοσης. Η χρηματοδότηση του δεύτερου μέρους του έργου (τοποθέτηση επιπρόσθετων σταθμών φόρτισης και ηλεκτρικά σκάφη) με την συμπερίληψη ιδιωτών επενδυτών θα εξεταστεί. 15

3.6 Δείκτες εφαρμογής Έργου Αναμενόμενες εξοικονομήσεις 17,000 ενέργειας (kwh): Αναμενόμενη ενέργεια παραγόμενη Δεν εφαρμόζεται από ΑΠΕ (kwh): Αναμενόμενη μείωση CO 2 (tons CO2): 4,42 Δημιουργία νέων θέσεων εργασίας: Δεν εφαρμόζεται 3.7 Φωτογραφίες Φωτογραφία 17. Πιθανές θέσεις των σταθμών φόρτισης Φωτογραφία 18. Νέο ηλεκτρικό τρένο στο Εθνικό Πάρκο Mljet Φωτογραφία 19. Εγκατάσταση σταθμών φόρτισης στο Εθνικό Πάρκο Mljet Φωτογραφία 20. Τοποθεσίες σταθμών φόρτισης στο Dubrovnik-Neretva County Φωτογραφία 21. Νέος σταθμός φόρτισης στο Δήμο Ston Φωτογραφία 22. Μία από τις προτεινόμενες ηλεκτρικές βάρκες icat στο Εθνικό Πάρκο Mljet 16

Φωτογραφία 23. Ηλεκτρικό αυτοκίνητο και υβριδικό με ρευματολήπτη στο Εθνικό Πάρκο Mljet 17