Φωτοβολταικά (Φ/Β) Συστήµατα σε κτιριακές εγκαταστάσεις. Νοέµβριος 2009 1
Κατηγορίες Φ/Β Συστηµάτων σε κτιριακές εγκαταστάσεις. 1. Αυτόνοµα Φ/Β Συστήµατα : Συνήθως χρησιµοποιούνται για κάλυψη του 100% των αναγκών σε ηλεκτρική ενέργεια, πολύ µικρών κτισµάτων (π.χ. µικρές εξοχικές κατοικίες, αγροτικές αποθήκες κ.λ.π.). εν εµπίπτουν στο υφιστάµενο θεσµικό πλαίσιο για την πώληση της παραγόµενης ηλεκτρικής ενέργειας και δεν συνδέονται µε το δίκτυο της ΕΗ. 2. Φ/Β Συστήµατα που εµπίπτουν στο Ειδικό Πρόγραµµα Ανάπτυξης Φωτοβολταικών Συστηµάτων σε κτιριακές εγκαταστάσεις και ιδίως σε δώµατα και στέγες κτιρίων : (θα περιγραφεί παρακάτω η διαδικασία αδειοδότησης). 2
1. Παράδειγµα Αυτόνοµου Φ/Β Συστήµατος σε εξοχική κατοικία. 3
Οφέλη από την εγκατάσταση Αυτόνοµου Φ/Β Συστήµατος : Εξοικονόµηση του αρχικού κόστους (Συµµετοχή), που καλείται να πληρώσει κάθε καταναλωτής για τη σύνδεσή του µε το δίκτυο της ΕΗ (ενδεικτικά αναφέρουµε ότι για την ηλεκτροδότηση ενός κτίσµατος µε Μονοφασική (1-Φ) Παροχή, το οποίο απέχει απόσταση 1 Km από τον πλησιέστερο στύλο Χαµηλής Τάσης της ΕΗ και 1 Km από τον πλησιέστερο Υποσταθµό της ΕΗ, ο καταναλωτής καλείται να πληρώσει Συµµετοχή 28.611,20 + ΦΠΑ για την ηλεκτροδότησή του). Εξοικονόµηση χρηµάτων εξαιτίας της µη έκδοσης λογαριασµών από τη ΕΗ. 4
2. Φ/Β Συστήµατα που εµπίπτουν στο Ειδικό Πρόγραµµα Ανάπτυξης Φωτοβολταικών Συστηµάτων σε κτιριακές εγκαταστάσεις και ιδίως σε δώµατα και στέγες κτιρίων. i. Θεσµικό πλαίσιο : a. Κοινή Υπουργική Απόφαση «Ειδικό Πρόγραµµα Ανάπτυξης Φωτοβολταικών Συστηµάτων σε κτιριακές εγκαταστάσεις» ( ΦΕΚ 1079 / Β / 04.06.2009 ) b. ΥΑ ΥΠΕΧΩ Ε 29107 / 07.07.2009 ( ΦΕΚ 344 / ΑΠΠ / 20.07.2009 ) 5
ii. ιαδικασία σύνδεσης ενός Φ/Β Συστήµατος που εµπίπτει στο παραπάνω θεσµικό πλαίσιο. Βήµα 1 : Υποβολή της Αίτησης Σύνδεσης Φ/Β, συνοδευόµενη από όλα τα Έγγραφα-Στοιχεία που αναγράφονται στις παραγράφους 1 7 (σελ. 3, 4) του εντύπου της Αίτησης. Το έντυπο της Αίτησης διατίθεται σε κάθε τοπικό παράρτηµα της ΕΗ αλλά υπάρχει και σε ηλεκτρονική µορφή στην ιστοσελίδα της ΕΗ (http://www.dei.gr). Η ΕΗ εξετάζει το αίτηµα και προβαίνει εντός (20) ηµερών σε έγγραφη διατύπωση Προσφοράς Σύνδεσης προς τον ενδιαφερόµενο, η οποία περιλαµβάνει την περιγραφή και τη δαπάνη των έργων σύνδεσης και ισχύει για τρεις (3) µήνες από την ηµεροµηνία έκδοσής της. 6
Βήµα 2 : Υποβολή αίτησης στην αρµόδια Πολεοδοµική Υπηρεσία για την έκδοση της Έγκρισης Εκτέλεσης Εργασιών Μικρής Κλίµακας για την εγκατάσταση του φωτοβολταικού συστήµατος, βάσει της ΥΑ ΥΠΕΧΩ Ε 29107 / 07.07.2009 ( ΦΕΚ 344 / ΑΠΠ / 20.07.2009 ). Βήµα 3 : Υποβολή αίτησης κατάρτισης της Σύµβασης Σύνδεσης στο κεντρικό παράρτηµα της ΕΗ κάθε Νοµού (Περιοχή ΕΗ). Στην αίτηση θα αναφέρεται ότι γίνεται αποδεκτή η Προσφορά Σύνδεσης και θα επισυνάπτεται απαραιτήτως η Έγκριση Εκτέλεσης Εργασιών Μικρής Κλίµακας της αρµόδιας Πολεοδοµικής Υπηρεσίας. 7
Βήµα 4 : Υπογραφή της Σύµβασης Σύνδεσης µε ταυτόχρονη καταβολή της σχετικής δαπάνης στην Περιοχή ΕΗ. Η ΕΗ κατασκευάζει τα έργα σύνδεσης εντός είκοσι (20) ηµερών από την υπογραφή της Σύµβασης Σύνδεσης εφόσον δεν απαιτούνται νέα έργα ικτύου (πέραν της εγκατάστασης νέου µετρητή). Βήµα 5 : Υποβολή αίτησης κατάρτισης της Σύµβασης Συµψηφισµού στην τοπική Υπηρεσία Εµπορίας της ΕΗ ή στα γραφεία άλλου Προµηθευτή (εφόσον η ΕΗ δεν είναι ο Προµηθευτής ηλεκτρικής ενέργειας για τον συγκεκριµένο µετρητή κατανάλωσης µε τον οποίο θα γίνεται συµψηφισµός). 8
Βήµα 6 : Υπογραφή της Σύµβασης Συµψηφισµού. Η Σύµβαση υπογράφεται εντός δεκαπέντε (15) ηµερών από την παραλαβή του αιτήµατος. Βήµα 7 : Υποβολή αίτησης ενεργοποίησης της σύνδεσης στην Περιοχή ΕΗ. Επισυνάπτονται τα έγγραφα και στοιχεία υπ αριθ. 9 έως και 11 του εντύπου Αίτησης. Προϋποθέσεις είναι η ετοιµότητα της εγκατάστασης και η ολοκλήρωση των έργων σύνδεσης. Η ΕΗ ειδοποιεί τηλεφωνικά τον ενδιαφερόµενο για τον ορισµό της ηµεροµηνίας διενέργειας του ελέγχου της εγκατάστασης. Βήµα 8 : Ενεργοποίηση της σύνδεσης. Γίνεται αµέσως µετά από την επιτυχή ολοκλήρωση του ελέγχου. 9
iii. Ερωτήσεις Απαντήσεις σχετικά µε την εγκατάσταση Φωτοβολταικών Συστηµάτων ιευκρινίσεις επί του Εντύπου της Αίτησης. 1. Ποιός µπορεί να εγκαταστήσει Φ/Β σύστηµα σε στέγη ή δώµα κτιρίου (Πεδίο «Ιδιότητα κυρίου του συστήµατος» του εντύπου της Αίτησης) ; i. Φυσικά πρόσωπα µη επιτηδευµατίες και φυσικά ή νοµικά πρόσωπα επιτηδευµατίες που κατατάσσονται στις πολύ µικρές επιχειρήσεις (επιχειρήσεις που απασχολούν έως 10 άτοµα προσωπικό και έχουν ετήσιο κύκλο εργασιών µέχρι και 2.000.000,00 ), τα οποία έχουν στην κατοχή τους το χώρο στον οποίο εγκαθίσταται το φωτοβολταικό σύστηµα. 10
ii. Κύριοι οριζόντιων ιδιοκτησιών εκπροσωπούµενοι από το διαχειριστή µετά από συµφωνία του συνόλου των ιδιοκτητών ή ένας εκ των κυρίων των οριζόντιων ιδιοκτησιών µετά από παραχώρηση χρήσης του κοινόχρηστου χώρου από τους υπόλοιπους, µε ευθύνη των ενδιαφεροµένων. Για την περίπτωση φωτοβολταικού συστήµατος σε κοινόχρηστο χώρο του κτιρίου, επιτρέπεται η εγκατάσταση ενός και µόνο συστήµατος. 11
2. Πού µπορεί να εγκατασταθεί Φ/Β σύστηµα, σύµφωνα µε το πλαίσιο του Ειδικού Προγράµµατος Ανάπτυξης Φ/Β Συστηµάτων σε κτιριακές εγκαταστάσεις ; Το Πρόγραµµα αφορά συστήµατα µέχρι 10 kwp, στο δώµα ή τη στέγη (συµπεριλαµβανοµένων των στεγάστρων βεραντών) κτιρίου που χρησιµοποιείται για κατοικία ή στέγαση πολύ µικρών επιχειρήσεων. Το Πρόγραµµα καλύπτει όλη την Επικράτεια µε εξαίρεση τα µη ιασυνδεδεµένα µε το ηπειρωτικό Σύστηµα της χώρας νησιά. Επιτρέπεται η τοποθέτηση Φ/Β πάνελ σε σταθερές βάσεις (η τοποθέτηση Φ/Β πάνελ σε κινητές βάσεις (Trackers) δεν περιγράφεται στην (α) σχετική ΚΥΑ. Εφόσον η Πολεοδοµία εγκρίνει την τοποθέτηση Trackers, δεν υπάρχει κώλυµα από πλευράς ΕΗ). 12
(Παραδείγµατα εγκατάστασης Φ/Β πάνελ σε στέγες ( σε σταθερές βάσεις ). 13
(Παραδείγµατα κινητών βάσεων (Trackers) για Φ/Β πάνελ). 14
3. Ποιές είναι οι προϋποθέσεις για την ένταξη Φ/Β συστηµάτων στο Ειδικό Πρόγραµµα ; i. Ηύπαρξη ενεργής σύνδεσης κατανάλωσης ηλεκτρικού ρεύµατος στο όνοµα του κυρίου του φωτοβολταικού στο κτίριο όπου το σύστηµα εγκαθίσταται. ii. Μέρος των θερµικών αναγκών σε ζεστό νερό χρήσης της ιδιοκτησίας του κυρίου του φωτοβολταικού, εφόσον αυτή χρησιµοποιείται για κατοικία, πρέπει να καλύπτεται µε χρήση ανανεώσιµων πηγών ενέργειας, όπως ενδεικτικά ηλιοθερµικά, ηλιακοί θερµοσίφωνες. iii. Η µη ύπαρξη δηµόσιας ενίσχυσης στο πλαίσιο του Αναπτυξιακού-Επενδυτικού νόµου, όπως κάθε φορά ισχύει, των συγχρηµατοδοτούµενων από την Ε.Ε. δράσεων χρηµατοδότησης (π.χ. στο πλαίσιο ΕΠ του ΕΣΠΑ) και γενικότερα οποιουδήποτε άλλου προγ/τος. 15
4. Πως υλοποιείται η συµφωνία του συνόλου των συνιδιοκτητών ή η παραχώρηση του χώρου σε ένα συνιδιοκτήτη ; Με πρακτικό οµόφωνης απόφασης της γενικής συνέλευσης ή µε έγγραφη συµφωνία όλων των συνιδιοκτητών του κτιρίου 5. Σε παλιά πολυκατοικία χωρίς κανονισµό πως µπορεί να εγκατασταθεί φωτοβολταικό ; Και πάλι µε πρακτικό οµόφωνης απόφασης της γενικής συνέλευσης ή έγγραφη συµφωνία όλων των συνιδιοκτητών του κτιρίου. 16
6. Αν κάποιος είναι κύριος του δικαιώµατος ανοικοδόµησης επί του δώµατος (υψούν) µπορεί να εγκαταστήσει µόνος του Φ/Β σύστηµα ; Όχι, γιατί το δικαίωµα αυτό δεν εµπεριέχει και δικαίωµα αποκλειστικής χρήσης της ταράτσας, η οποία µέχρις ότου ανοικοδοµηθεί ο υπεράνω όροφος, παραµένει κοινόκτητη και Κοινόχρηστη. 7. Κάποιος έχει το δικαίωµα της αποκλειστικής χρήσης της ταράτσας. Μπορεί να εγκαταστήσει µόνος του το σύστηµα ; Ναι, αν δεν απαγορεύεται από ρητή διάταξη του κανονισµού. 17
8. Φορολογικά θέµατα. Η µικρή ισχύς των φωτοβολταικών συστηµάτων εξασφαλίζει ότι η παραγόµενη ενέργεια αντιστοιχεί σε αυτήν που απαιτείται για την κάλυψη των ενεργειακών αναγκών του κυρίου του φωτοβολταικού συστήµατος. Κατά συνέπεια, δεν υφίστανται, για τον κύριο του Φ/Β συστήµατος, φορολογικές υποχρεώσεις για τη διάθεση της ενέργειας αυτής στο ίκτυο. Ο πολίτης παραγωγός-καταναλωτής δεν θα έχει καµία φορολογική ή ασφαλιστική υποχρέωση (άνοιγµα βιβλίων, έκδοση τιµολογίων, ασφάλιση κ.λ.π.) είτε είναι επιτηδευµατίας, είτε όχι. 18
9. Ρολόγια ΕΗ : Πόσα, ποιος πληρώνει το ρολόι ; Τοποθετείται ένα νέο ρολόι µε µετρητή διπλήςφοράς για µέτρηση της παραγόµενης από τη Φ/Β εγκατάσταση ενέργειας και της µικρής απορροφούµενης ενέργειας από τον inverter τη νύχτα και τυχόν συνοδευτικό εξοπλισµό (πχ κάµερα, συναγερµός). Το κόστος για το ρολόι βαρύνει τον παραγωγό όπως συµβαίνει σε όλες τις περιπτώσεις σύνδεσης µε το δίκτυο της ΕΗ. Άλλωστε το κόστος σύνδεσης στις περισσότερες περιπτώσεις δεν ξεπερνά τα 500 και άρα είναι πολύ µικρό σε σχέση µε το κόστος εγκατάστασης του Φ/Β συστήµατος. 19
10. Πως θα γίνεται ο λογιστικός συµψηφισµός της αξίας του πωλούµενου ρεύµατος µε τον λογαριασµό κατανάλωσης της ΕΗ ; Το αντίτιµο πώλησης του συνόλου της παραγόµενης ενέργειας στο ίκτυο, µειούµενο κατά το ποσό του συνολικού λογαριασµού της ΕΗ, θα παρουσιάζεται σε πιστωτικό λογαριασµό της ΕΗ και θα εισπράττεται από τον κύριο του Φ/Β συστήµατος. Αν κύριος του συστήµατος είναι η διαχείριση της πολυκατοικίας, τότε το σύστηµα θα συνδέεται µε τον κοινόχρηστο µετρητή (ρολόι) της ΕΗ και τα έσοδα θα εισπράττονται από το διαχειριστή και θα κατανέµονται ανάλογα στους συνιδιοκτήτες. 20
11. Υπάρχει περιορισµός ισχύος ; Μιλάµε για µικρές εγκαταστάσεις έως 10 kwp και σε πρώτη φάση δεν θα υπάρχει άνω όριο για το σύνολο της ισχύος που θα εγκατασταθεί στην επικράτεια. Είναι πιθανό να υπάρξει µελλοντικά απόφαση για να τεθεί κάποιο άνω όριο συνυπολογίζοντας και τη συνολική ισχύ των Φ/Β σταθµών µεγαλύτερου µεγέθους. 12. Υπάρχει επιχορήγηση ; Όχι. Η τιµή που πωλείται το ηλεκτρικό ρεύµα στο ίκτυο είναι πολύ ευνοϊκή και δεν απαιτεί επιχορήγηση. Επιπλέον, µε αυτόν τον τρόπο ο πολίτης δεν µπαίνει στη διαδικασία προετοιµασίας φακέλου, αξιολόγησης, έγκρισης, ελέγχου κ.λ.π. 21
13. Σε περίπτωση που η επιφάνεια της ταράτσας δεν επαρκεί για την τοποθέτηση των απαιτούµενων πάνελ, µπορούν να τοποθετηθούν Φ/Β πάνελ σε προέκταση της ταράτσας ή σε µεταλλικό υπόστεγο που αποτελεί προέκταση του κτιρίου ; Εφόσον για την παραπάνω περίπτωση προσκοµιστεί θεωρηµένη Έγκριση Εργασιών Μικρής Κλίµακας από την αρµόδια πολεοδοµική Υπηρεσία, δεν υπάρχει κώλυµα από πλευράς ΕΗ. Η Έγκριση Εργασιών Μικρής Κλίµακας θα πρέπει να συνοδεύεται από θεωρηµένα φωτ/φα τοπογραφικού για τον ακριβή προσδιορισµό της θέσης του ακινήτου και κάτοψη του δώµατος ή της στέγης, όπου θα φαίνεται η θέση τοποθέτησης των Φ/Β στοιχείων. 22
14. Μπορούν να τοποθετηθούν Φ/Β συστήµατα επί κτιρίων ή κατασκευών που χρησιµοποιούνται για άλλες χρήσεις (π.χ. αγροτικές αποθήκες) ; Όχι. Το πεδίο εφαρµογής του Ειδικού Προγράµµατος είναι οι κτιριακές εγκαταστάσεις που χρησιµοποιούνται για κατοικία ή στέγαση πολύ µικρών επιχειρήσεων. Συνεπώς δεν µπορούν να ενταχθούν σε αυτό Φ/Β συστήµατα επί κτιρίων ή κατασκευών που χρησιµοποιούνται για άλλους σκοπούς όπως αγροτικές Αποθήκες και µεταλλικά υπόστεγα οχηµάτων. 23
iv. Οφέλη που προκύπτουν από την ένταξη ενός καταναλωτή στο Ειδικό Πρόγραµµα Ανάπτυξης Φ/Β συστηµάτων σε κτιριακές εγκαταστάσεις. Το όφελος για τον καταναλωτή ο οποίος θα εγκαταστήσει Φ/Β σύστηµα στα πλαίσια του Ειδικού Προγράµµατος, είναι η εξοικονόµηση χρηµάτων (φυσικά µετά από την απόσβεση της απάνης της Φ/Β εγκατάστασης). Θα αναφέρουµε στη συνέχεια ένα παράδειγµα Φ/Β εγκατάστασης για µια µέση οικιακή κατανάλωση. Σε ένα συνηθισµένο τύπο ταράτσας 80 τ.µ. µπορεί να εγκατασταθεί άνετα ένα Φ/Β σύστηµα 5kW. 24
Το συνολικό κόστος για την εγκατάσταση ενός τέτοιου Φ/Β συστήµατος θα ανέλθει στη δυσµενέστερη περίπτωση- σε 25.000 (5.000 / kwp). Για κάθε ένα (1) εγκατεστηµένο kwp, παράγεται κατά µέσο όρο ενέργεια 1.300 kwh/έτος. Συνεπώς, για την εγκατάσταση του παραδείγµατός µας, θα παραχθούν µέσα σε ένα έτος : 5 kwp * 1300 kwh/kwp = 6500 kwh Λαµβάνοντας υπόψη την τιµή πώλησης που καθορίζεται από το Ειδικό Πρόγραµµα (0,55 /kwh), προκύπτουν 25
συνολικά έσοδα από το Φ/Β σύστηµα ετησίως : 6500 kwh * 0,55 /kwh = 3.575 / ετησίως Υποθέτουµε ότι ο εν λόγω καταναλωτής πήρε δάνειο για το µισό κόστος εγκατάστασης του Φ/Β συστήµατος (12.500 ) µε ευνοϊκούς όρους δεδοµένης της 25-ετούς σύµβασης µε τη ΕΗ. Από το παραπάνω ποσό των ετήσιων εσόδων από το Φ/Β σύστηµα (3.575 ) θα πρέπει να αφαιρεθεί ένα ποσό περίπου 1.500 για την αποπληρωµή του δανείου και συντήρηση του εξοπλισµού. Συνεπώς, τα έσοδα θα ανέρχονται σε 2.100 /ετησίως. 26
Από την άλλη, ένα µέσο νοικοκυριό (µε ηλεκτρικές συσκευές και φωτισµό) καταναλώνει κατά µέσο όρο 5.000 kwh/ετησίως. Λαµβάνοντας υπόψη µια µέση τιµή για την αγορά kwh από έναν οικιακό καταναλωτή 0,12 /kwh, έχουµε συνολικά έξοδα για την αγορά ηλεκτρικής ενέργειας από τη ΕΗ : 5.000 kwh * 0,12 /kwh = 600 / ετησίως Συνεπώς, τα καθαρά έσοδα που µπορούν να προκύψουν από τη Φ/Β εγκατάσταση του παραδείγµατός µας είναι : 2.100 600 = 1.500 /ετησίως 27
v. Οφέλη που προκύπτουν για το δίκτυο της ΕΗ και το Περιβάλλον. Από καθαρά τεχνική άποψη, δεν προκύπτει κάποιο σηµαντικό όφελος για το δίκτυο της ΕΗ. Σε ότι αφορά το περιβάλλον, έχοντας µια γενικότερη θεώρηση της κατάστασης που υπάρχει αυτή τη στιγµή στον Τοµέα της ηλεκτρικής ενέργειας καθώς και των δεσµεύσεων τις οποίες καλείται να εκπληρώσει η ΕΗ εξαιτίας διεθνών συνθηκών (π.χ. περιορισµός των ρύπων κατά έτος που παράγονται από τη λειτουργία των λιγνιτικών εργοστασίων της), προκύπτουν µακροπρόθεσµα οφέλη τόσο για την Επιχείρηση όσο και για τη χώρα µας. 28
ΕΗ Α.Ε. / Περιοχή Λαµίας Παρουσίαση : Φούντας Α. Κων/νος Τοµέας Μελετών Κατασκευών Πληροφορίες : Τηλ. : (22310) - 31877-37382 e-mail : k.fountas@dei.com.gr 29