Ζ ΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΣΥΝΟΔΟΣ Γ Συνεδρίαση 17ης Ιουνίου 1999 ( Ωρα έναρξης: 5.08 μ.μ.) (Αρ. 34) ΠΡΟΕΔΡΟΣ: (ΣΠ. ΚΥΠΡΙΑΝΟΥ) Κηρύττω την έναρξη της σημερινής συνεδρίας της Βουλής και παρακαλώ τους κυρίους γραμματείς να διαπιστώσουν αν υπάρχει απαρτία. ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ: (ΣΤ. ΓΕΡΑΣΙΜΟΥ) Υπάρχει απαρτία, έντιμε κύριε Πρόεδρε. ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Πρώτ απ όλα, εκ μέρους όλων των ηγεσιών Ένα λεπτό, παρακαλώ. Απολογούμεθα γιατί είχαμε αυτή την καθυστέρηση, αλλά, όπως ήταν τα πράγματα, ήταν αναγκαία, γιατί τα θέματα που συζητούνταν στη σύσκεψη των αρχηγών των κομμάτων ήταν πάρα πολύ σοβαρά και η συζήτηση θα διευκολύνει το έργο της Βουλής. Ναι, ο κ. Γαλανός. Α. ΓΑΛΑΝΟΣ: Κύριε Πρόεδρε, ένεκα της καθυστέρησης και δε θα κάνω κανένα σχόλιο εύχομαι να έτεκεν αυτή η καθυστέρηση κάτι- εισηγούμαι οι ομόφωνες εκθέσεις να θεωρηθούν αναγνωσθείσες, για να προχωρήσουμε στην ημερήσια διάταξη. ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Αν δεν υπάρχει αντίρρηση, δεν έχω καμία αντίρρηση εγώ. Ο κ. Συλλούρης.
2 Δ. ΣΥΛΛΟΥΡΗΣ: Κύριε Πρόεδρε, δεν έχω αντίρρηση στην εισήγηση του κ. Γαλανού, όμως αυτός ο τρόπος συνεδρίασης της Βουλής νομίζω ότι, από το Σεπτέμβρη τουλάχιστον, πρέπει να αλλάξει. Και όχι μόνο, όταν λέμε στις 4.00 μ.μ., πρέπει να ξεκινούμε στις 4.00 μ.μ., αλλά εγώ θέλω να επαναφέρω επίσημα ξανά τη γραπτή μου εισήγηση που έκανα, η ολομέλεια της Βουλής να συνεδριάζει την Πέμπτη το πρωί, η ώρα 9.00. Μόνο έτσι θα μπορούμε να συνεδριάζουμε σωστά. Ούτε τα θέματα τα έκτακτα τα οποία συζητούν οι αρχηγοί συζητούνται σωστά. Στο τέλος τοποθετούμαστε, ενόψει της έλλειψης χρόνου, όπως όπως, γι αυτό το λόγο νομίζω ότι πρέπει ως Πρόεδρος της Βουλής να συζητήσετε με τους αρχηγούς των κομμάτων και με τους προέδρους των επιτροπών, αλλά ίσως και με την ολομέλεια της Βουλής, την πιθανότητα να αλλάξουμε τον τρόπο λειτουργίας και ιδιαίτερα να συνεδριάζουμε ολοήμερα την Πέμπτη, από το πρωί. Ευχαριστώ. ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Ο κ. Λιλλήκας. Γ. ΛΙΛΛΗΚΑΣ: Κύριε Πρόεδρε, είναι γεγονός ότι ο τρόπος που γίνονται οι συνεδρίες τελευταία επιτρέπει και στα μέσα μαζικής ενημέρωσης να σχολιάζουν αρνητικά την ολομέλεια και τους βουλευτές και τα σχόλια τα οποία δημοσιεύονται και εδώ δεν επικρίνω τα μέσα μαζικής ενημέρωσης- δεν περιποιούν τιμή για τη νομοθετική εξουσία. Θα συμφωνήσω με το συνάδελφο τον κ. Συλλούρη ότι θα πρέπει να μας προβληματίσει η εφαρμογή των κανονισμών της Βουλής και ένας πιο αποτελεσματικός τρόπος διεξαγωγής των εργασιών της ολομέλειας και πιθανόν με την πρόταση να συνεδριάζει η ολομέλεια από το πρωί της Πέμπτης να λυθεί και οριστικά το πρόβλημα της συμφόρησης των συνεδριών των επιτροπών κατά την Πέμπτη, πράγμα το οποίο και πάλι επισύρει τα
3 φώτα της δημοσιότητας πάνω στη νομοθετική εξουσία με έναν αρνητικό και όχι θετικό τρόπο. ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Μπορεί να εξεταστούν διάφορες εισηγήσεις και να πάρουμε κάποιες αποφάσεις που να διευκολύνουν το έργο της Βουλής και τη λειτουργία της Βουλής. Ασφαλέστατα να εξετάσουμε οτιδήποτε έχουμε μπροστά μας. Αλλά εκείνο που θέλω να πω, παρ όλο που είναι συλλογική η ευθύνη για τις καθυστερήσεις, εντούτοις αναλαμβάνω την ευθύνη, διότι πιστεύομε ότι με τις συσκέψεις αυτές διευκολύνεται το έργο της Βουλής. Εν πάση περιπτώσει, δε θα συζητήσομε γι αυτό το θέμα. Εκείνο το οποίο λέω είναι ότι δεν έχει κανένας την πρόθεση να θίξει την ολομέλεια της Βουλής είναι απλώς συσκέψεις που γίνονται τακτικά, που έχουν γίνει παράδοση, για να διευκολύνεται το έργο της Βουλής. Ναι, κύριε Καρά. Α. ΚΑΡΑΣ: Κύριε Πρόεδρε, οι συσκέψεις των αρχηγών των κομμάτων ή των εκπροσώπων είναι ωφέλιμο και παραγωγικό να γίνονται. Η διαφωνία μας και η εισήγησή μου είναι ότι δεν μπορούν να γίνονται την Πέμπτη στις 4.00 μ.μ. η ώρα, διότι εδώ καθυστερεί το νομοθετικό έργο και δε διεκπεραιώνεται, πρώτο. Δε δίδεται η ευκαιρία προπάντων εις τους βουλευτές, μέλη του κόμματος να ακούσουν τις απόψεις οι οποίες έχουν εκφραστεί και να τοποθετηθούν με ηρεμία και νηφαλιότητα πάνω στις προτάσεις οι οποίες διαμορφώνονται. Εισηγούμαι επομένως αυτός ο θεσμός και να συνεχίσει και να λειτουργεί, διότι είναι παραγωγικός. Αλλά μπορεί να γίνεται μια άλλη ημέρα, μια άλλη ώρα, έτσι ώστε τα αποτελέσματα να έρχονται και στις κοινοβουλευτικές ομάδες, έτσι ώστε να μπορούμε και εμείς με ηρεμία και ψυχραιμία να εκφράζουμε τις απόψεις μας. Σήμερα ήρθαμε στη Βουλή και ο κοινοβουλευτικός μας εκπρόσωπος προσπαθούσε να μας ενημερώσει μετά
4 τις 4.00 μ.μ. και όλοι προσπαθούσαμε να ενημερωθούμε και οι γραμματείς μας βίαζαν να προσέλθουμε στα έδρανα και νομίζω ότι συμπτωματικά θα αποφασίσουμε κάτι σωστό. Άρα, κύριε Πρόεδρε, επανέρχομαι και με όλο το σεβασμό εισηγούμαι, ναι, να συνεχίσει ο θεσμός των G5 ΒΟΥΛΕΥΤΕΣ: (Γέλια) Α. ΚΑΡΑΣ: αλλά σε άλλη ημέρα, σε άλλη ώρα. ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Εισηγούμαι να συζητήσετε και στις κοινοβουλευτικές σας ομάδες και να καταλήξετε σε συγκεκριμένες εισηγήσεις, ούτως ώστε, όταν συναντηθούμε με τους αρχηγούς και εκπροσώπους των κομμάτων, να συζητήσομε πάνω σε συγκεκριμένα πράγματα. Τώρα, για να μη νομίσετε ότι υπάρχει πρόβλημα, τολμώ να πω ότι, από δικής μου πλευράς, δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα ούτε για μέρα ούτε για ώρα ούτε για νύχτα, δηλαδή, πώς να σας πω, όποτε θέλετε. Αλλά πρέπει να δεχθούμε ότι οι αρχηγοί των κομμάτων, οι εκπρόσωποι των κομμάτων έχουν κι άλλες δεσμεύσεις. Όμως, λέω, εισηγούμαι οι κοινοβουλευτικές ομάδες να μελετήσουν τα θέματα και να φέρουν στην επόμενη συνεδρία, αν θέλετε, συγκεκριμένες εισηγήσεις. Ο κ. Γαλανός. Α. ΓΑΛΑΝΟΣ: Κύριε Πρόεδρε, θα μιλήσει ο G6, αν θέλετε, απαντώντας στον κ. Καρά! Επειδή δε μετέχω και πρέπει να ξεκαθαρίσω πως δε μετέχω στις συσκέψεις, δικαίωμά σας, θέλω όμως να πω το εξής: Ανεξάρτητα από το τι θα αποφασιστεί, ανεξάρτητα από το πότε γίνονται οι συνεδρίες των αρχηγών των κομμάτων, βάσει, πιστεύω, κανονισμών, το σώμα αυτό πρέπει να αρχίζει η ώρα 4.00 μ.μ., άτε 4.15 μ.μ. Αν θέλουν οι αρχηγοί των
5 κομμάτων και οι G5, όπως ελέχθη, ας ξεκινούν τη συνεδρίαση η ώρα 3.00 μ.μ. Αλλά εδώ μιλούμε για πενήντα έξι βουλευτές οι οποίοι είναι ισότιμοι, ανεξάρτητα από την οποιαδήποτε ad hoc επιτροπή. Αν θέλετε, ας ξεκινούν το πρωί. Μία φορά κάθε πέντε, έξι, δέκα συνεδρίες μπορεί να υπάρξει καθυστέρηση, ανθρώπινο είναι, κάτι να συμβεί πολύ επείγον. Όμως κανονικά η Βουλή πρέπει να ξεκινά στην ώρα της, με όλο το σέβας και το λέω ως απλός βουλευτής που δε δεσμεύομαι από κανένα, αν θέλετε Δεν αναφέρομαι στην ιδιότητά μου ως αρχηγού κόμματος ΒΟΥΛΕΥΤΗΣ: Α. ΓΑΛΑΝΟΣ: Οχι, δε θα το πω αυτό. Για τους βουλευτές βάσει του συντάγματος, το οποίο σύνταγμα προβλέπει το ρόλο των βουλευτών... νομίζω ότι πρέπει να προσπαθούμε να ξεκινούμε στην ώρα μας, 4.00 μ.μ. ή 4.15 μ.μ. Έτσι πιστεύω, με όλο το σέβας, και δε θέλω να θίξω κανέναν. ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Νομίζω απολογήθηκα εκ μέρους όλων και έγινε δεχτή η εισήγηση να μελετηθούν συγκεκριμένοι τρόποι, ώστε να βελτιωθεί η κατάσταση. Ο κ. Χρίστου. Α. ΧΡΙΣΤΟΥ: Κύριε Πρόεδρε, εγώ νομίζω ότι δεν τίθεται θέμα απολογίας από κανέναν προς κανέναν. Και θέλω να είμαι σαφής. Η απολογία θα υπήρχε, εάν οι εκπρόσωποι των κομμάτων ή ο Πρόεδρος της Βουλής σπαταλούσαν το χρόνο τους άδικα. Ε! δεν τον σπατάλησαν άδικα, συνάδελφοι! Προσπαθούσαν να βρουν μια λύση. Από το πρωί υπήρχε μια πρόταση. Μια κοινοβουλευτική ομάδα δεν μπόρεσε να τη δει το πρωί και την είδε το απόγευμα. Να καταδικάσουμε εκείνη την ομάδα στο πυρ το εξώτερον και να
6 πούμε ότι εκείνοι φταίουν που καθυστέρησε η σύσκεψη και τελείωσε η ώρα 5.00 μ.μ.; Αδικο θα εγίνετουν, αν λέγαμε κάτι τέτοιο. Κατά συνέπεια, θα υπάρχουν καθυστερήσεις. Είναι αναπόφευκτες, έστω κι αν συνεδριάζει την Τετάρτη η ομάδα, έστω κι αν συνεδριάζει την Πέμπτη από η ώρα 6.00 το πρωί, έστω κι αν συνεδριάζει τρεις ώρες. Θα υπάρχουν φυσιολογικές καθυστερήσεις. Υπάρχει όμως, νομίζω, και μια συναντίληψη, υπάρχει και μια κατανόηση αυτών των δυσκολιών, οι οποίες δε δημιουργούνται πάντοτε από τον Πρόεδρο και τους εκπροσώπους των κομμάτων κάποτε δημιουργούνται από ανυπέρβλητες δυσκολίες μέσα στις ίδιες τις κοινοβουλευτικές ομάδες. Γι αυτό, νομίζω, δε χρειάζεται απολογία κατανόηση της καθυστέρησης, ναι, κατανόηση των δυσκολιών, ναι, αλλά εξίσου ανάληψη της ευθύνης από όλους. ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Ο κ. Πιττοκοπίτης. Ν. ΠΙΤΤΟΚΟΠΙΤΗΣ: Όλ αυτά που λέγονται, κύριε Πρόεδρε, είναι ορθά. Ας το μελετήσουν οι κοινοβουλευτικές ομάδες. Εκείνο όμως το οποίο με ξενίζει Δεν άκουσα κανέναν αρχηγό ή και κανένα συνάδελφο να κάνει οποιαδήποτε δήλωση για εκείνους τους βουλευτές ή και προέδρους επιτροπών, που δεν ξέρω πόσες -μετρημένες- φορές παρουσιάζονται στη Βουλή ή στις επιτροπές τους και εν τέλει έχουν και εισηγήσεις. Το ολιγότερο θεωρώ ότι -προσωπικά για μένα τουλάχιστον- υποτιμάται η νοημοσύνη μου. Διότι δεν μπορεί κάποιος να προεδρεύει μιας επιτροπής και να παρευρίσκεται μόνο στο 20% των συνεδριάσεών της και στο άλλο 80% να μην πατά ή στην ολομέλεια να είναι πολύ πολύ μετρημένες οι παρουσίες ή κατ επιλογήν η εμφάνισή μας και, εν τέλει, να έχουμε μετά και εισηγήσεις, γιατί το άλφα ή το βήτα δεν πάει καλά. Ευχαριστώ πολύ.
7 ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Ναι, ο κ. Ερωτοκρίτου. Ρ. ΕΡΩΤΟΚΡΙΤΟΥ: Θα ήθελα να πω ότι οι καθυστερήσεις, οι καθυστερήσεις είναι κατανοητές ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Και τώρα καθυστερούμε ακόμα παραπάνω. ΒΟΥΛΕΥΤΕΣ: (Γέλια) Ρ. ΕΡΩΤΟΚΡΙΤΟΥ: Ε! θα καθυστερήσουμε, κύριε Πρόεδρε, αναγκαστικά. Από τη στιγμή που ανακυκλώνεται το θέμα με νέα σημεία, θα καθυστερούμε, μοιραία. Οι καθυστερήσεις είναι κατανοητές, οι καθυστερήσεις πρέπει να αντιμετωπίζονται με τη συναντίληψη των συναδέλφων, με μία διαφορά ουσιώδη όμως, ότι, εάν οι καθυστερήσεις προκύπτουν από διαμόρφωση προγράμματος αυτών που συμμετέχουν στις συσκέψεις, τότε θα πρέπει να πούμε ότι η συναντίληψη δε θα είναι ανεξάντλητη ούτε η αποδοχή. Δε λέω ότι συμβαίνει κάτι τέτοιο, αλλά, επειδή ακούστηκε η τοποθέτηση ότι η καθυστέρηση είναι καθυστέρηση και θα πρέπει να είναι αποδεχτή, εγώ θα πω ότι η καθυστέρηση είναι καθυστέρηση και είναι αποδεχτή, μόνο όταν προκύπτει από εξαιρετικές συνθήκες, μόνο όταν είναι αναγκαίο να υπάρξει συναντίληψη και όχι μόνο γιατί πιθανώς βολεύει αυτούς που συμμετέχουν στη σύσκεψη και δημιουργείται καθυστέρηση. Ας το έχουμε υπόψη μας όλοι και ο σεβασμός και η κατανόηση υπάρχουν πάντα από όλους. Σ. ΧΑΤΖΗΓΙΑΝΝΗΣ: Εξαντλήθηκε το θέμα. ΠΡΟΕΔΡΟΣ:
8 Ναι, να τελειώνομε όμως. Να τελειώνομε! Ναι, κύριε Γαλανέ. Α. ΓΑΛΑΝΟΣ: Κύριε Πρόεδρε, για να τελειώνομε. Η εισήγησή μου -και απαντώ στον κ. Χρίστου Πρώτα πρώτα κανένας δε ζήτησε απολογία από κανέναν. Για να το ξεκαθαρίσουμε! ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Εγώ φταίω, εγώ το ανέφερα. Α. ΓΑΛΑΝΟΣ: Εντάξει, αλλά εμείς δε ζητήσαμε απολογία από εσάς! Όταν ζητήσουμε, πιθανόν να μην απολογηθείτε! Απολογείστε επειδή εν εζητήσαμε! Λοιπόν, εκείνο που θέλω να σας πω, κύριε Πρόεδρε, είναι ότι μπορούμε να ξεκινούμε η ώρα 4.00 μ.μ. και, αν υπάρχουν κάποια πολύ επείγοντα θέματα, μπορεί να τεθούν αυτά τα θέματα, αφού αποσυρθούν οι κοινοβουλευτικοί εκπρόσωποι για να συζητήσουν. Το σώμα πρέπει να ξεκινά στην ώρα του. Αυτή είναι η εισήγησή μου για μελλοντικούς σκοπούς και δεν αναφέρθηκα στο παρελθόν, αλλά στο μέλλον. Αντιπαρέρχομαι κάποια πράγματα, είμαι είκοσι πέντε χρόνια σ αυτή τη Βουλή, ο αρχαιότερος μετά από τον κ. Λυσσαρίδη, και πιστεύω ότι κάποια πράγματα σ αυτό τον κόσμο πρέπει να τα αντιπαρερχόμεθα, για να κρατούμε το επίπεδό μας. ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Ο κ. Πιττοκοπίτης και μετά ο κ. Γεωργίου και τελειώνομε. Ν. ΠΙΤΤΟΚΟΠΙΤΗΣ: Για να μη δημιουργηθεί οποιαδήποτε παρεξήγηση έναντι οποιουδήποτε κοινοβουλευτικού αρχηγού ή συναδέλφου, εκείνον που εννοούσα είναι τον κ. Γαλανό που εννοούσα και όχι φυσικά οποιονδήποτε άλλο ΒΟΥΛΕΥΤΕΣ: (Γέλια)
9 Ν. ΠΙΤΤΟΚΟΠΙΤΗΣ: γιατί πιθανόν να δημιουργηθεί οποιαδήποτε παρεξήγηση και παρερμηνεία και παρακαλώ, κύριε Πρόεδρε, είναι υποχρέωση αυτού του σώματος, να εφαρμόσετε τους κανονισμούς και γι αυτούς που βρίσκονται στις επιτροπές, γιατί παίρνουν και το αντίστοιχο επίδομα -και είναι πολύ ξεκάθαρος ο κανονισμός- όπως ισχύει στην ολομέλεια, για να φανεί ποιοι βουλευτές παρουσιάζονται, ποιοι δεν παρουσιάζονται, ποιοι έρχονται για ένα τέταρτο, για να μας πιάσει ο φακός της τηλεόρασης ή κατ επιλογήν και μετά εξαφανίζονται. Ευχαριστώ πολύ. ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Λοιπόν, ο κ. Γεωργίου. Α. ΓΑΛΑΝΟΣ: Επί προσωπικού, επί προσωπικού ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Τελειώσαμε. Α. ΓΑΛΑΝΟΣ: Κύριε Πρόεδρε ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Παρακαλώ! Παρακαλώ! Παρακαλώ! Φτάνει! Φτάνει! Α. ΓΑΛΑΝΟΣ: Επί προσωπικού θέματος δικαιούμαι. ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Φτάνει! Φτάνει! Φτάνει, να χαρείτε! Φτάνει! Α. ΓΑΛΑΝΟΣ: Δικαιούμαι!
10 ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Φτάνει! Α. ΓΑΛΑΝΟΣ: Είναι από πολύ καιρό γνωστή αυτή η προσπάθεια που γίνεται. Αυτά τα οποία εισηγείται ο κ. συνάδελφος, να γίνουν, αλλά τα πάθη δεν πρέπει να μεταφέρονται σ αυτό το σώμα, γι αυτό κι εγώ και πάλι δεν απαντώ. Υπάρχει και επιτροπή Επιλογής, υπάρχουν και άλλοι αρχηγοί κομμάτων εδώ οι οποίοι πολλές φορές απουσιάζουν. Το καθήκον μου το πράττω στο ακέραιο. Δεν έχω να δώσω λόγο σε κανέναν, παρά μόνο στο λαό. Αλλά, παρακαλώ πάρα πολύ, πιστεύω ότι αυτή η επίθεση δεν εχρειάζετο και τα πράγματα τα οποία έθεσα δεν ήταν προσωπικά για κανέναν. ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Καλύτερα να τελειώνουμε. Α. ΓΑΛΑΝΟΣ: Είναι μία προσπάθεια προσωπική που συνεχίζει να γίνεται. ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Αφήστε! Λοιπόν, λοιπόν! Είσαι τυχερός που δεν είναι εδώ ο μακαρίτης ο Λαδάς, που σε διέκοπτε κάθε λίγο. Λοιπόν, αν θέλετε Νομίζω εν ξεκάθαρα τα πράγματα. Είπαμε, η κάθε κοινοβουλευτική ομάδα να υποβάλει συγκεκριμένες εισηγήσεις. Όσα ανέφερε ο κ. Πιττοκοπίτης, αρκετά είπα τα που μέσα μου, αλλά, αναφερόμενος σ αυτά που είπε ο κ. Χρίστου για απολογία, ε! δεν είναι ότι πραγματικά Συμφωνώ μαζί σας. Αλλά η απολογία καμιά φορά κατευνάζει και ήλπιζα να κατευνάσει. Νομίζω να προχωρήσομε στη δουλειά μας, που είναι η νομοθετική εργασία. Για τα τρία πρώτα θέματα υπάρχει κοινή έκθεση. Είναι: 1) «Ο περί Βεβαιώσεως και Εισπράξεως Φόρων (Τροποποιητικός) (Αρ. 3) Νόμος του 1991». Είναι πρόταση νόμου, 2) «Ο περί Βεβαιώσεως και Εισπράξεως Φόρων (Τροποποιητικός) Νόμος του
11 1999» και 3) «Οι περί Βεβαιώσεως και Εισπράξεως Φόρων (Καθίδρυση Εφοριακού Συμβουλίου) Κανονισμοί του 1999». Είναι ομόφωνο; Είναι ομόφωνα όλα; Η έκθεση θεωρείται αναγνωσθείσα. Εκθεση της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Οικονομικών και Προϋπολογισμού για τα θέματα που αναφέρονται στο επισυνημμένο παράρτημα Παρόντες: Αλέξης Γαλανός, πρόεδρος Νίκος Μουσιούττας Τάσσος Παπαδόπουλος Ανδρέας Φιλίππου Γιώργος Λιλλήκας Δώρος Θεοδώρου Ισίδωρος Μακρίδης Σωκράτης Χάσικος Πρόδρομος Προδρόμου Μη μέλη της επιτροπής: Χρίστος Ρότσας Κίκης Καζαμίας Αβραάμ Αντωνίου Η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Οικονομικών και Προϋπολογισμού μελέτησε τα θέματα που αναφέρονται στο επισυνημμένο παράρτημα σε πέντε συνεδρίες της, που πραγματοποιήθηκαν στο διάστημα από 8 Μαρτίου μέχρι 10 Μαΐου 1999. Στο στάδιο της μελέτης των υπό αναφορά θεμάτων κλήθηκαν και παρευρέθηκαν στην επιτροπή εκπρόσωπος του Υπουργείου Οικονομικών, ο διευθυντής του Τμήματος Εσωτερικών Προσόδων και εκπρόσωπος του Γραφείου του Γενικού Εισαγγελέα της Δημοκρατίας. Σκοπός τόσο της υπό αναφορά πρότασης νόμου, η οποία κατατέθηκε στη Βουλή στις 3 Οκτωβρίου 1991 από τον κ. Ανδρέα Χρίστου για την κοινοβουλευτική ομάδα ΑΚΕΛ-Αριστερά-Νέες Δυνάμεις, όσο και του υπό αναφορά κυβερνητικού νομοσχεδίου, που κατατέθηκε στη Βουλή στις 4 Φεβρουαρίου 1999, είναι η καθίδρυση εφοριακού
12 συμβουλίου που να επιλαμβάνεται και να κρίνει σε δεύτερο βαθμό ενστάσεις κατά αποφάσεων του διευθυντή του Τμήματος Εσωτερικών Προσόδων. Με τους υπό αναφορά κανονισμούς, οι οποίοι εκδίδονται με βάση το άρθρο 4Α του περί Βεβαιώσεως και Εισπράξεως Φόρων Νόμου, σκοπείται η ρύθμιση των όρων σύστασης και λειτουργίας του εφοριακού συμβουλίου. Οπως είναι γνωστό, για τη ρύθμιση του θέματος της καθίδρυσης εφοριακού συμβουλίου είχε ασχοληθεί, με την ευκαιρία της σχετικής πρότασης νόμου του κ. Ανδρέα Χρίστου, η Κοινοβουλευτική Eπιτροπή Οικονομικών και Προϋπολογισμού της προηγούμενης βουλευτικής περιόδου, χωρίς όμως να καταστεί δυνατό αυτή να ολοκληρώσει τη μελέτη της. Σε κατοπινό στάδιο ο πρόεδρος της επιτροπής κ. Αλέξης Γαλανός είχε απευθυνθεί με επιστολή του ημερομηνίας 12 Σεπτεμβρίου 1997 στον Υπουργό Οικονομικών, ζητώντας τη θέση της κυβέρνησης αναφορικά με την εκκρεμούσα ενώπιον της επιτροπής πρόταση νόμου για καθίδρυση εφοριακού συμβουλίου. Στο μεταξύ, κατατέθηκαν στη Βουλή το υπό συζήτηση νομοσχέδιο και οι σχετικοί κανονισμοί, τα οποία η επιτροπή αποφάσισε να εξετάσει από κοινού με την υπό αναφορά πρόταση νόμου και, στο βαθμό που οι διατάξεις της καλύπτονται από το κυβερνητικό νομοσχέδιο, αφού τα ενοποιήσει, να υποβάλει ενιαίο κείμενο σχεδίου νόμου στην ολομέλεια του Σώματος. Σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση που συνοδεύει την υπό συζήτηση πρόταση νόμου, η προτεινόμενη νομοθεσία είναι αναγκαία, γιατί θα ικανοποιήσει το περί δικαίου αίσθημα του λαού, που θεωρεί αντίθετη με τις καθιερωμένες αρχές απονομής της δικαιοσύνης την εξουσία του διευθυντή του Τμήματος Εσωτερικών Προσόδων να κρίνει μόνος του σε δεύτερο βαθμό δικές του αποφάσεις, εναντίον των οποίων έχουν υποβληθεί εκ μέρους φορολογουμένων ενστάσεις.
13 Σύμφωνα με τα στοιχεία που κατατέθηκαν ενώπιον της επιτροπής από τους κυβερνητικούς αρμοδίους, με το κυβερνητικό νομοσχέδιο σκοπείται η πλήρωση των αδυναμιών που παρατηρούνται στην έκδοση τελικής απόφασης από το διευθυντή του Τμήματος Εσωτερικών Προσόδων με βάση την υφιστάμενη διαδικασία, όταν ένα πρόσωπο διαφωνεί με τη φορολογία που του έχει επιβληθεί. Όπως είναι γνωστό, στην περίπτωση αυτή ο ενδιαφερόμενος μπορεί να υποβάλει ένσταση, ζητώντας αναθεώρηση της φορολογίας που του επιβλήθηκε και, αν δεν επέλθει συμφωνία, ο διευθυντής του Τμήματος Εσωτερικών Προσόδων αποφασίζει τελειωτικά για τη συγκεκριμένη ένσταση και ειδοποιεί το ενδιαφερόμενο πρόσωπο να καταβάλει το ποσό της επιβληθείσας φορολογίας. Το πρόσωπο που, σύμφωνα με τα πιο πάνω, απέτυχε να έλθει σε συμφωνία με το διευθυντή για το ποσό του πληρωτέου φόρου διατηρεί το δικαίωμα να προσφύγει στο Ανώτατο Δικαστήριο. Επειδή όμως ο ασκούμενος από το Ανώτατο Δικαστήριο έλεγχος διοικητικών πράξεων είναι ακυρωτικός και δεν υπεισέρχεται σε θέματα ουσίας, η όλη διαδικασία εξέτασης φορολογικών διαφορών παρουσιάζει σοβαρά κενά. Για τούτο κρίνεται ότι για τη βελτίωση του θεσμικού πλαισίου εξέτασης φορολογικών διαφορών είναι αναγκαία η καθίδρυση εφοριακού συμβουλίου, το οποίο θα μπορεί να υπεισέρχεται, κατά την εξέταση ιεραρχικών προσφυγών εναντίον αποφάσεων του διευθυντή, στην ουσία συγκεκριμένης υπόθεσης. Με τους προτεινόμενους κανονισμούς ρυθμίζεται το θεσμικό πλαίσιο σύστασης και λειτουργίας του εφοριακού συμβουλίου και ειδικότερα προνοούνται, μεταξύ άλλων, τα ακόλουθα: 1) Η σύνθεση του εφοριακού συμβουλίου, που θα αποτελείται από τον πρόεδρο και οκτώ μέλη, που θα διορίζονται από το Υπουργικό Συμβούλιο ύστερα από πρόταση του Υπουργού Οικονομικών μεταξύ Κύπριων πολιτών που δεν ασκούν το επάγγελμα του δικηγόρου, του λογιστή, του ελεγκτή ή του συμβούλου επί
14 φορολογικών θεμάτων, αλλά που έχουν γνώσεις και πείρα στα νομικά, φορολογικά, οικονομικά ή λογιστικά για τέσσερα τουλάχιστο χρόνια. 2) Η θητεία του συμβουλίου, που θα είναι τετραετής με δικαίωμα ανανέωσής της για ακόμη μια περίοδο, οι όροι διορισμού νέων και αναπληρωματικών μελών, η έδρα και η καταβολή αντιμισθίας στον πρόεδρο και τα μέλη του. 3) Οι εξουσίες του προέδρου του εφοριακού συμβουλίου, ο οποίος θα έχει μεταξύ άλλων το δικαίωμα να συνιστά κλιμάκια για την άσκηση των αρμοδιοτήτων του συμβουλίου. Κατά τη συζήτηση του όλου θέματος ενώπιον της επιτροπής, το μέλος της βουλευτής κ. Τάσσος Παπαδόπουλος εξέφρασε σοβαρές επιφυλάξεις ως προς την αποτελεσματικότητα της προτεινόμενης νομοθεσίας, αφού με τη μορφή που αυτή προτείνεται δε διασαφηνίζονται οι πραγματικές αρμοδιότητες του εφοριακού συμβουλίου και η έκταση των εξουσιών του κατά την εξέταση ιεραρχικών προσφυγών εναντίον αποφάσεων του διευθυντή του Τμήματος Εσωτερικών Προσόδων. Σύμφωνα με τον ίδιο βουλευτή, αφού η προτεινόμενη διαδικασία εξέτασης ενστάσεων είναι στην ουσία μία κατ έφεσιν διαδικασία, δεν μπορεί να βασίζεται σε δεδομένα διαφορετικά από τα δεδομένα της πρώτης υπόθεσης, που στη συγκεκριμένη περίπτωση αφορούν την εξέταση της ένστασης που αρχικά υπέβαλε ο φορολογούμενος εναντίον της απόφασης του διευθυντή. Από την άλλη, είναι αναγκαίο να καθοριστούν επακριβώς οι εξουσίες του εφοριακού συμβουλίου, ώστε να διασφαλιστεί ότι αυτό έχει το δικαίωμα να υπεισέρχεται στην ουσία της υπόθεσης, διαφορετικά η σύσταση και λειτουργία του εφοριακού συμβουλίου είναι δυνατό να αποβεί χωρίς ουσιαστικό αντίκρισμα και να αποτελέσει ουσιαστικά μία επανάληψη της σε πρώτο βαθμό εκδοθείσας απόφασης του διευθυντή.
15 Για άλλα μέλη της επιτροπής διαμφισβητούμενο σημείο αποτέλεσε η πρόνοια των υπό αναφορά κανονισμών αναφορικά με την επαγγελματική ιδιότητα των προσώπων που θα διορίζονται μέλη του εφοριακού συμβουλίου και κατά πόσο για τη διασφάλιση της όσο το δυνατό μεγαλύτερης αντικειμενικότητας και ακεραιότητας κατά την άσκηση των καθηκόντων τους θα έπρεπε αυτά να είναι συνταξιούχοι. Τέλος, τα μέλη της επιτροπής βουλευτές της κοινοβουλευτικής ομάδας ΑΚΕΛ- Αριστερά-Νέες Δυνάμεις υπέβαλαν στην επιτροπή μία σειρά παρατηρήσεων, που αποσκοπούν κυρίως στην καλύτερη νομοτεχνική διατύπωση των υπό αναφορά νομοσχεδίου και κανονισμών. Η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Οικονομικών και Προϋπολογισμού, υιοθετώντας ως θέμα αρχής τους σκοπούς και τις επιδιώξεις των υπό αναφορά νομοσχεδίου, πρότασης νόμου και κανονισμών και υπό το φως της διεξαχθείσας συζήτησης και όλων των παρατηρήσεων που τέθηκαν ενώπιόν της, προχώρησε σε αναδιατύπωση του κειμένου του υπό αναφορά νομοσχεδίου, ενσωματώνοντας σ αυτό διάταξη στην οποία καθορίζονται, σύμφωνα με τα πιο πάνω, επακριβώς οι αρμοδιότητες του εφοριακού συμβουλίου. Με βάση τη νέα αυτή διάταξη, το εν λόγω συμβούλιο θα έχει το δικαίωμα μετά την ακρόαση της ιεραρχικής προσφυγής και με βάση τα συμπληρωματικά στοιχεία που μπορεί το ίδιο να ζητήσει, για να υποβοηθηθεί στην έκδοση απόφασης, να ακυρώσει ή να επικυρώσει ολόκληρη ή μέρος της απόφασης του διευθυντή, να την τροποποιήσει, να εκδώσει νέα απόφαση σε αντικατάσταση της απόφασης του διευθυντή και τέλος να παραπέμψει την υπόθεση στο διευθυντή με οδηγίες να προβεί σε συγκεκριμένες ενέργειες. Ταυτόχρονα πρέπει να διασαφηνισθεί ότι ήδη στο προτεινόμενο νομοσχέδιο, όπως αυτό έχει κατατεθεί στη Βουλή, σαφώς προνοείται ότι ούτε ο διευθυντής ούτε ο αιτητής δεν έχουν το δικαίωμα, κατά την ακρόαση της υπόθεσης ενώπιον του εφοριακού συμβουλίου, να βασίσουν τους ισχυρισμούς τους σε
16 οποιουσδήποτε λόγους ή στοιχεία που δεν είχαν εγερθεί ή προσκομιστεί κατά την αρχική εξέταση της ένστασης από το διευθυντή. Αναφορικά με το σημείο αυτό, η επιτροπή αποφάσισε στη βάση σχετικής εισήγησης των μελών της επιτροπής βουλευτών της κοινοβουλευτικής ομάδας ΑΚΕΛ-Αριστερά-Νέες Δυνάμεις να εισηγηθεί την τροποποίηση του σχετικού άρθρου, ώστε μόνο αν κάποια στοιχεία για αποδεδειγμένους λόγους αντικειμενικής αδυναμίας δεν ήταν δυνατό να προσκομιστούν από τον ενιστάμενο αιτητή στο πρώτο στάδιο ή να αποκαλυφθούν με υπό τας περιστάσεις διεξαχθείσα λογική έρευνα από το διευθυντή να μπορούν να τεθούν ενώπιον του εφοριακού συμβουλίου. Περαιτέρω, η επιτροπή έχει προχωρήσει, με βάση τις παρατηρήσεις των μελών της βουλευτών της κοινοβουλευτικής ομάδας ΑΚΕΛ-Αριστερά-Νέες Δυνάμεις, σε αριθμό νομοτεχνικών τροποποιήσεων για καλύτερη εφαρμογή του υπό ψήφιση νομοσχεδίου και ταυτόχρονα αποφάσισε ότι δεν ενδείκνυται να προχωρήσει σε εισήγηση για διορισμό στο εφοριακό συμβούλιο μόνο συνταξιούχων και τούτο για να αποφευχθεί ο κίνδυνος πιθανής αντισυνταγματικότητας. Η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Οικονομικών και Προϋπολογισμού, επισυνάπτοντας κατάλληλα διατυπωμένα κείμενα σχεδίου νόμου και κανονισμών, ομόφωνα εισηγείται στη Βουλή την ψήφιση του νομοσχεδίου σε νόμο και την έγκριση των υπό αναφορά κανονισμών. Τα μέλη της επιτροπής βουλευτές της κοινοβουλευτικής ομάδας ΑΚΕΛ-Αριστερά- Νέες Δυνάμεις δήλωσαν ότι τάσσονται υπέρ της ψήφισης των υπό αναφορά νομοσχεδίου και κανονισμών, γιατί θεωρούν ότι οι διατάξεις τους καλύπτουν ικανοποιητικά τους σκοπούς και τις επιδιώξεις της πρότασης νόμου που η κοινοβουλευτική τους ομάδα αρχικά είχε καταθέσει στη Βουλή.
17 Π Α Ρ Α Ρ Τ Η Μ Α 1. Ο περί Βεβαιώσεως και Εισπράξεως Φόρων (Τροποποιητικός) (Αρ. 3) Νόμος του 1991. (Πρόταση νόμου). 2. Ο περί Βεβαιώσεως και Εισπράξεως Φόρων (Τροποποιητικός) Νόμος του 1999. 3. Οι περί Βεβαιώσεως και Εισπράξεως Φόρων (Καθίδρυση Εφοριακού Συμβουλίου) Κανονισμοί του 1999. ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Υπάρχουν ομιλητές; Ο κ. Καζαμίας. Κ. ΚΑΖΑΜΙΑΣ: Κύριε Πρόεδρε, έχω την εντύπωση ότι νομοσχέδια, όπως αυτό το οποίο καλούμαστε τώρα να ψηφίσουμε, εάν περνούν τελείως απαρατήρητα από την ολομέλεια, ίσως να μην είναι ο ορθός τρόπος να δείχνομε και την εκτίμησή μας και τη σωστή αξιολόγηση για τέτοιας σημασίας νομοσχέδια. Είμαστε της άποψης ότι η ψήφιση αυτού του νομοσχεδίου θα δώσει την ευκαιρία στον κάθε φορολογούμενο πολίτη, σε όσους -και δυστυχώς μέχρι τώρα είναι πάρα πολλοί αυτοί- ισχυρίζονται ότι όχι δικαίως φορολογούνται και δεν έχουν ούτε την ευκαιρία να διεκδικήσουν επαρκώς τα δικαιώματά τους να το πράξουν εις το μέλλον. Εκείνο το οποίο θα θέλαμε να εκφράσουμε είναι η ευχή η ψήφιση αυτού του νόμου να οδηγήσει τα πράγματα εις τη σωστή εφαρμογή του, με τέτοιο τρόπο που να υλοποιηθούν οι ευχές και οι προσδοκίες του φορολογούμενου πολίτη και όχι, αντίθετα, να δημιουργήσει πιθανώς νέες δυσκολίες, νέες πιθανές προστριβές και, πολύ περισσότερο, πιθανόν νέες καθυστερήσεις στη διεκπεραίωση των φορολογικών υποθέσεων των πολιτών στο Τμήμα Εσωτερικών Προσόδων. Θέλομε να ελπίζομε ότι η
18 κυβέρνηση, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας και το Υπουργικό Συμβούλιο, που έχουν αυτή τη διακριτική ευχέρεια, θα προχωρήσουν στο διορισμό σωστών ατόμων που θα πλαισιώσουν αυτό το εφοριακό συμβούλιο. Ο μοναδικός λόγος που η δική μας κοινοβουλευτική παράταξη τουλάχιστο δε μείωσε τον αριθμό των εννέα ατόμων που θα συνθέσουν αυτό το συμβούλιο είναι η ελπίδα και η προσδοκία ότι θα λειτουργήσει σωστά, πάνω σε επαρχιακή βάση με κλιμάκια, έτσι που να επιταχύνει ακόμα περισσότερο τη σωστή διεκπεραίωση των διαφορών που θα προκύψουν σε πολλούς ίσως φορολογικούς φακέλους. Θα υπερψηφίσουμε, όπως γίνεται και δήλωση στην έκθεση, αυτή τη νομοθεσία και θα παρακολουθήσουμε από κοντά το θέμα, έτσι που πραγματικά να υλοποιηθεί η προσδοκία όλων των πλευρών. Θέλω να υπενθυμίσω, κύριε Πρόεδρε, ότι η δική μας κοινοβουλευτική ομάδα, πριν από την κατάθεση του κυβερνητικού νομοσχεδίου, είχε καταθέσει πρόταση νόμου για το ίδιο θέμα. Η επεξεργασία που έγινε και το γεγονός ότι αρκετές τροποποιήσεις που προτείναμε, και ήταν πρόνοιες της πρότασης νόμου, έχουν υιοθετηθεί μας ικανοποιεί πλήρως και αυτό το πράγμα μας υποχρέωσε εκ των πραγμάτων να αποσύρουμε την πρόταση νόμου που καταθέσαμε και να υπερψηφίσουμε το κυβερνητικό νομοσχέδιο, όπως τελικά διαμορφώθηκε στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Οικονομικών. Ευχαριστώ. ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Ο κ. Παπαδόπουλος. Τ. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ: Κύριε Πρόεδρε, ενόψει της έκκλησης να επισπευσθούν οι εργασίες δεν είχα σκοπό να μιλήσω, αλλά νομίζω ότι πολύ σωστά υποδεικνύει ο κ. Καζαμίας ότι είναι ένα θεμελιακό νομοσχέδιο και δεν έπρεπε να περάσει και δεν πρέπει να περάσει
19 απαρατήρητο, γι αυτό θα κάνω δυο σχόλια μόνο: Πρώτ απ όλα, είναι ένα αίτημα της Βουλής, πολλών Βουλών και δεν είναι τώρα που έχει τεθεί εκκρεμούσε από πολύ χρόνο και προσέκρουε στην απροθυμία των αρμοδίων να θέσουν ένα όργανο δίπλα τους - στην Αγγλία είναι πάνω απ αυτούς- που να μπορεί να ελέγχει τις αποφάσεις τις οποίες παίρνουν με κατάληξη μέχρι τώρα, οι ίδιοι να είναι και κριτές και ένορκοι και, αφού βγάζουν και αποφάσεις που δεν ανατρέπονται εύκολα από το δικαστήριο, εφόσον είναι λογικά επιτρεπτό στον Έφορο Φόρου Εισοδήματος να αποφασίζει, αυτές να μην ανατρέπονται. Όμως, πρέπει να παραδειγματιστούμε από την πείρα άλλων χωρών, και των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής και της Αγγλίας. Αυτά τα συμβούλια, τουλάχιστο σ αυτές τις δυο χώρες, κατά καιρούς έχουν χρησιμοποιηθεί για προώθηση είτε πολιτικών εκβιασμών είτε πολιτικών σκοπών. Γι αυτό για τη σύνθεση των επιτροπών, του συμβουλίου, εκεί που καθορίζονται τα προσόντα είχα εισηγηθεί να αποκλείονται εκ προοιμίου όσοι έχουν ενεργή ανάμειξη σε κόμματα ή έχουν χρωματιστεί ότι αποτελούν στελέχη κομμάτων. Υπεδείχθη από συναδέλφους ότι είναι δύσκολο να οριστεί νομικά αυτός ο όρος -πιθανώς έτσι να είναι- και στην προσπάθεια για συμβιβασμό, για να μην καθυστερήσει περαιτέρω το νομοσχέδιο, δεν περιλήφθηκε αυτή η πρόνοια. Αναμένω όμως από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, σίγουρα, αυτό να είναι το κατευθυντήριο κριτήριο στην επιλογή των προσώπων. Διαφορετικά, πιστεύω, αντί να είναι ένα βήμα εποικοδομητικό, μπορεί να είναι ένα βήμα προς τη λανθασμένη κατεύθυνση, που μπορεί να καταπιέσει τις δημοκρατικές ελευθερίες του τόπου και να γίνει μια μορφή καταπίεσης πολιτικών αντιπάλων. Το δεύτερο που θέλω να πω εγώ δε συμφωνώ ότι το νομοσχέδιο μας ικανοποιεί πλήρως δε μας ικανοποιεί πλήρως. Αρκεί να πω ότι μέχρι την προτελευταία συνεδρία δεν είχε καν αρμοδιότητα αυτό το συμβούλιο δεν έκανε τίποτε, εκτός από το
20 να επαναλαμβάνει το τι κάνει ο Έφορος Φόρου Εισοδήματος. Και είναι με εισήγηση και πίεση της επιτροπής που άλλαξε και δόθηκε αρμοδιότητα σ αυτό το εφοριακό συμβούλιο. Γι αυτό θα παρακολουθούμε πολύ προσεκτικά τη λειτουργία του και τα αποτελέσματά του, με δικαίωμα τροποποίησης του νόμου, όχι σε απομακρυσμένο στάδιο, όχι για να πει κανένας «γιατί δεν το σκεφτήκατε όταν το εγκρίνατε;». Όχι! Γιατί είναι καλύτερο να εγκριθεί, έστω και ημιτελές, παρά να μην υπάρχει καθόλου. Ευχαριστώ. ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Ο κ. Πουργουρίδης. ΧΡ. ΠΟΥΡΓΟΥΡΙΔΗΣ: Κύριε Πρόεδρε, είναι μια ιστορική μέρα σήμερα για τον Κύπριο φορολογούμενο. Πρέπει να χαιρετίσομε όλοι αυτή την έγκριση του νομοσχεδίου. Είναι εκατοντάδες χιλιάδες οι Κύπριοι φορολογούμενοι που στο παρελθόν έχουν αδικηθεί φορολογικά και με το σύστημα που επικρατούσε στην Κύπρο δεν μπορούσαν να βρουν το δίκαιό τους οι άνθρωποι. Διότι είχαν μόνο το δικαίωμα να προσφύγουν στο Ανώτατο Δικαστήριο. Στο Ανώτατο Δικαστήριο όμως, όντας μόνο αναθεωρητικό δικαστήριο και όχι δικαστήριο φορολογικό, ο φορολογούμενος δεν μπορούσε να βρει βασικά το δίκαιό του, διότι το δικαστήριο απλά εξέταζε αν ήταν μέσα στα πλαίσια του νόμου η απόφαση. Τώρα το εφοριακό συμβούλιο θα έχει τις εξουσίες να επιλαμβάνεται θεμάτων ουσίας, να εξετάζει τα πραγματικά γεγονότα και να παίρνει αποφάσεις για την ορθότητα ή όχι των αποφάσεων του διευθυντή του Τμήματος Εσωτερικών Προσόδων. Ο Δημοκρατικός Συναγερμός χαιρετίζει αυτή την προσπάθεια. Είναι κάτι που καθυστέρησε να έρθει στην Κύπρο, είναι μέσα στα δημοκρατικά δικαιώματα του λαού μας αυτό το εφοριακό συμβούλιο και η δημοκρατία εξυπηρετείται με το να υπάρχει η δυνατότητα ελέγχου των αποφάσεων της εκτελεστικής εξουσίας και ιδιαίτερα του φόρου
21 εισοδήματος που επηρεάζουν άμεσα την τσέπη των πολιτών και, αν υπάρχει κάτι που πρέπει πράγματι να μας προβληματίσει, είναι ότι οι εξουσίες του εφοριακού συμβουλίου χρήζουν διεύρυνσης. Είναι ένας τομέας... Εδώ πρέπει πράγματι να συμφωνήσω με τον κ. Παπαδόπουλο, πρέπει να καταστήσουμε σταδιακά το εφοριακό συμβούλιο στην Κύπρο όπως είναι τα φορολογικά δικαστήρια στην Ελλάδα. Εκεί τα φορολογικά δικαστήρια έχουν απεριόριστες εξουσίες να εξετάζουν τα αιτήματα των φορολογουμένων και να αποφαίνονται εφ όλων των θεμάτων για τα οποία πάνε στα φορολογικά δικαστήρια οι πολίτες, ενώ οι εξουσίες που δίνονται στο εφοριακό συμβούλιο στην Κύπρο είναι, βάσει του νόμου, πολύ περιορισμένες. Όμως είναι μια σπουδαία αρχή, ο Δημοκρατικός Συναγερμός τη χαιρετίζει και είμαστε βέβαιοι ότι, εξαιτίας αυτής της νομοθεσίας, εκατοντάδες συμπατριώτες μας θα βρίσκουν από τώρα και στο εξής το δίκαιό τους και θα πληρώνουν λιγότερους φόρους ή θα πληρώνουν τους φόρους εκείνους που είναι δίκαιο να πληρώσουν. ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Ο κ. Θεοδώρου. Δ. ΘΕΟΔΩΡΟΥ: Κύριε Πρόεδρε, εμείς με τη σειρά μας θα συμφωνήσουμε με όσα έχουν λεχθεί και ασφαλώς θα ψηφίσουμε το νομοσχέδιο όπως έχει τροποποιηθεί, παρ όλο που έχουμε πλήρη επίγνωση των αδυναμιών που υπάρχουν. Εγώ θα προσθέσω ακόμα μια αδυναμία του νομοσχεδίου, καθώς και μια έλλειψη. Αυτή η σημείωση απευθύνεται στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας που θα διορίζει τα μέλη. Η αδυναμία εμφωλεύει και παραμονεύει στο γεγονός ότι τα μέλη του εφοριακού συμβουλίου θα διορίζονται για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, δε θα είναι μόνιμοι δημόσιοι υπάλληλοι, αν θέλετε. Αν θα προέρχονται δε από τον επαγγελματικό χώρο, αυτό το πράγμα θα δημιουργεί πειρασμούς για κάποιους και νομίζω είμαι κατανοητός. Είναι αντιληπτό το τι θέλω να
22 πω. Είναι μια αδυναμία σοβαρή την οποία δυστυχώς δεν μπορέσαμε σε αυτή τη φάση από το νόμο να την αντιμετωπίσουμε, γι αυτό και υπογραμμίζεται αυτή η παρατήρηση και αποστέλλεται και αυτή στον εξοχότατο Πρόεδρο της Δημοκρατίας, για να την έχει υπόψη του. Η παράλειψη είναι η εξής: Είχαμε αρχικά σοβαρές επιφυλάξεις, όχι γιατί δε συμφωνούμε με την εγκαθίδρυση ενός τέτοιου συμβουλίου, με την ανάγκη ύπαρξης αυτού του θεσμού, αλλά λόγω του ότι αισθανόμαστε ότι, όπως λειτουργεί το σύστημα με το Τμήμα Εσωτερικών Προσόδων, με τον Έφορο του Φόρου Εισοδήματος, για μια σημαντική μερίδα των φορολογουμένων, δηλαδή για όσους δεν είναι εργοδοτούμενοι και για όσους δεν είναι δημόσιες εταιρείες και επιχειρήσεις, βασίζεται εν πολλοίς ή εν ολίγοις για να μην υπάρχει πολλή συζήτηση- και σε κάποιο βαθμό αυθαιρεσίας του φοροθέτη. Όπως επίσης βεβαίως και σε κάποιο βαθμό αυθαιρεσίας του δηλώνοντος τα εισοδήματά του. Άρα και το εφοριακό συμβούλιο, αναπόδραστα, θα συνεχίσει και αυτό να βασίζεται πάνω στον ίδιο βαθμό αυθαιρεσίας που ενυπάρχει στο Τμήμα Εσωτερικών Προσόδων. Τι θέλω να πω με αυτό; Ότι η Βουλή είναι καιρός να λάβει σοβαρά υπόψη αυτό το θέμα και να κοιτάξει την ανάγκη αλλαγής του φορολογικού συστήματος με την εισαγωγή πιο συγκεκριμένων, πολύ πιο συγκεκριμένων κριτηρίων, έτσι ώστε να αποφεύγονται αυτά τα φαινόμενα της αυθαιρεσίας, είτε προέρχονται από το φορολογούμενο είτε προέρχονται από το φοροθέτη. Πέραν του γεγονότος ότι αυτό το κενό επηρεάζει και άλλους τομείς. Αύριο θα κάμουμε, ελπίζω, το σχέδιο υγείας. Έχει άμεση σχέση το τι δηλώνεται από όλους αυτούς τους επαγγελματίες με τη λειτουργία του σχεδίου υγείας. Ήδη υπάρχουν αντιδράσεις από κάποιους εργαζομένους γι αυτά τα ζητήματα.
23 Είναι λοιπόν ένα σοβαρό θέμα το οποίο, ψηφίζοντας τώρα το νόμο περί εφοριακού συμβουλίου, δεν πρέπει να πετάξουμε στον κάλαθο των αχρήστων. Και να έχουμε υπόψη μας ότι είναι ανάγκη να εγκύψουμε και πάνω στο θέμα της ανάγκης για τροποποίηση του φορολογικού συστήματος. Ευχαριστώ. (Κατά τη διάρκεια της αγόρευσης του κ. Δώρου Θεοδώρου, τον Πρόεδρο της Βουλής αντικατέστησε ο βουλευτής κ. Αβραάμ Αντωνίου.) (Α. ΑΝΤΩΝΙΟΥ) Ο κ. Γαλανός. Α. ΓΑΛΑΝΟΣ: Κύριε Πρόεδρε, θα είμαι πολύ σύντομος, γιατί δύο λόγια μόνο έχω να πω. Δεν είναι η κατάλληλη ώρα να συζητήσουμε το όλο φορολογικό σύστημα ή το ρόλο του φόρου εισοδήματος. Πρόκειται πράγματι για μια πρωτοποριακή νομοθεσία και τα κόμματα εδώ έχει χρόνια που ζητούσαν να προχωρήσουμε. Καμία νομοθεσία δεν είναι τέλεια. Και συμφωνώ με τους συναδέλφους που αναφέρθηκαν σε ατέλειες, ελλείψεις, αδυναμίες και λοιπά. Όμως θα κριθεί στην πράξη. Όπως όλα, θα αφήσουμε να δούμε πώς λειτουργεί και εδώ είμαστε, ως νομοθετική εξουσία, να προβούμε στις κατάλληλες τροποποιήσεις με βάση την εμπειρία που θα αποκτηθεί. Για την Κύπρο, εν πάση περιπτώσει, είναι κάτι το πρωτοποριακό και θα πρέπει να δούμε πώς εργάζεται και να δούμε αν πράγματι πρόκειται περί διοικητικού οργάνου ή αν συγκρούεται με θέματα νομικής μορφής. Ακόμα δεν έχουν ξεκαθαρίσει κάποια πράγματα και στην πράξη, όταν θα εφαρμοστεί, θα κριθεί η όλη πορεία αυτού του θεσμικού νομοθετήματος το οποίο θα ψηφίσουμε σήμερα.
24 Ο κ. Ρότσας, παρακαλώ. ΧΡ. ΡΟΤΣΑΣ: Κύριε Πρόεδρε, σήμερα με αυτό το νομοθέτημα βοηθούμε το φορολογούμενο να αποκτήσει κάποια δύναμη και, αν θέλετε, να αλλάξει λίγο το ανισοζύγιο που υπάρχει ανάμεσα στο άτομο και το σύστημα. Μέχρι τώρα ήταν το άτομο στη διάθεση του συστήματος. Το σύστημα αποφάσιζε πόσα έπρεπε να πληρώσει και, αν έκανε ένσταση ο φορολογούμενος, το σύστημα αποφάσιζε επί της ενστάσεως. Γι αυτό χαιρετίζουμε αυτό το νομοσχέδιο, διότι θα επιφέρει αυτό το οποίο πάντοτε θέλαμε, ένα ισοζύγιο μεταξύ του κράτους και των πολιτών. Μάλιστα. Λοιπόν προχωρούμε στη δεύτερη ανάγνωση του νομοσχεδίου. ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ: Συνοπτικός τίτλος. Άρθρο 1. Τροποποίηση του άρθρου 2 του βασικού νόμου. Άρθρο 2. Τροποποίηση του βασικού νόμου με την προσθήκη νέου άρθρου. Άρθρο 3. Τροποποίηση του άρθρου 20 του βασικού νόμου. Άρθρο 4. Τροποποίηση του βασικού νόμου με την προσθήκη νέου άρθρου. Άρθρο 5. Τροποποίηση του άρθρου 21 του βασικού νόμου. Άρθρο 6. Έναρξη της ισχύος του παρόντος Νόμου. Άρθρο 7. Υπάρχει ένσταση όπως τα άρθρα 1 μέχρι 7 εγκριθούν; Επειδή δεν υπάρχει ένσταση, τα άρθρα 1 μέχρι 7 εγκρίνονται. Προχωρούμε στην τρίτη ανάγνωση του νομοσχεδίου. ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ:
25 Ο παρών Νόμος θα αναφέρεται ως ο περί Βεβαιώσεως και Εισπράξεως Φόρων (Τροποποιητικός) Νόμος του 1999. Υπάρχει ένσταση όπως το νομοσχέδιο ψηφιστεί σε νόμο; (Κτυπά τη σφύρα.) Επειδή δεν υπάρχει ένσταση, το νομοσχέδιο ψηφίζεται σε νόμο. Προχωρούμε τώρα με τους κανονισμούς. Υπάρχουν ομιλητές επί θέματος αρχής; Ο κ. Δημητρίου. Π. ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ: Κύριε Πρόεδρε, μπορεί η θέση μου να μην είναι καθαρά επί θέματος αρχής, αλλά θα είναι πληροφοριακή και προς τους συναδέλφους. Έχω επισημάνει ότι στον κανονισμό 3 υπάρχει μια διατύπωση η οποία δε συνάδει με τη λογική. Είναι ο κανονισμός 3(2) και αναφέρει αυτός ο κανονισμός: «Πρόεδρος και μέλη του Εφοριακού Συμβουλίου διορίζονται πρόσωπα τα οποία δεν ασκούν το επάγγελμα του δικηγόρου, του λογιστή, του ελεγκτή ή του συμβούλου σε φορολογικά θέματα.» Αν το πάρουμε με την αυστηρή του έννοια και σημασία αυτό τον κανονισμό, σημαίνει ότι δε θα βρίσκουμε άνθρωπο να διορίσουμε. Διότι, και αν ακόμη στοχεύουμε να βρούμε συνταξιούχους, κάποιοι συνταξιούχοι κάποια μορφή συμβουλευτικής υπηρεσίας ή προσφοράς έχουν. Και μπορεί να ενίστανται οι πάντες στο διορισμό κάποιου ο οποίος είναι, λέει, σύμβουλος σε φορολογικά θέματα στην τάδε εταιρεία ή κάνει το σύμβουλο σε ένα δικηγορικό γραφείο προς μια εταιρεία. Αυτό το πράγμα είναι περιοριστικό για την κυβέρνηση, οδηγεί σε αδιέξοδα και, αν θέλει η κυβέρνηση να εφαρμόσει την πολιτική του διορισμού συνταξιούχων, δεν μπορεί να αποκλειστεί αυτό το δικαίωμα, αν διευρυνθούν οι εξουσίες της.
26 Γι αυτό σκοπεύω να εισηγηθώ τροποποίηση του κανονισμού αυτού, ούτως ώστε να συνάδει με τη λογική, ότι δηλαδή δεν είναι ασυμβίβαστη η άσκηση του επαγγέλματος κατά το χρόνο που κάποιος είναι μέλος του εφοριακού συμβουλίου. Αυτό θα προτείνω, όταν έρθει η κατάλληλη στιγμή, κύριε Πρόεδρε. Ο κ. Παπαδόπουλος. Τ. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ: Κύριε Πρόεδρε, απλώς πληροφοριακά θέλω να πω ότι αυτό το άρθρο ειδικά και αυτή η διατύπωση απασχόλησαν την επιτροπή σε πολλές συνεδρίες και ήταν μια από τις πρόνοιες που δε συμφωνήσαμε, δεν ήταν ομόφωνη η απόφαση που πάρθηκε επικράτησε η πλειοψηφία. Όμως το πνεύμα ήταν: επειδή δεν είναι μόνιμος διορισμός και θα γίνεται περιοδικά και θα αλλάζουν τα μέλη του συμβουλίου, αντιλαμβάνεστε πόσοι κίνδυνοι δημιουργούνται, αν ένας επαγγελματίας αποβλέπει στο να διοριστεί είτε κάποιος από αυτούς που είναι διορισμένοι αποβλέπει αργότερα στο να κάνει τον επαγγελματία. Καταλαβαίνουμε τις δυσκολίες. Δεν είναι αστόχαστα που μπήκε ούτε από λάθος. Βέβαια η εισήγηση που κάνει ο κ. συνάδελφος νομίζω ότι θα αλλάξει άρδην αυτή την πρόνοια, παρ όλο που στην πράξη είναι αυτό που εννοούσε η επιτροπή, δηλαδή να μην μπορεί άτομο το οποίο απασχολείται σε αυτά τα επαγγέλματα που σίγουρα είναι αναγκαία, για να ασκήσει ένας το ρόλο του μέλους του εφοριακού συμβουλίου, να μην μπορεί να αποβλέπει στην άγραν πελατών ή στην εξυπηρέτηση συμφερόντων μελλοντικών του πελατών. Τώρα, αν η εισήγηση που κάνει ο συνάδελφος νομίζετε ότι καλύπτει αυτή την πτυχή καλύτερα από τη διατύπωση που υπάρχει, δεν μπορώ να πω Αλλά δεν ήταν ούτε η επιτροπή βέβαιη ποια ήταν η καλύτερη διατύπωση. Άλλοι είπαν ότι από την ώρα
27 του διορισμού του κάθε μέλος σταματά να ασκεί το επάγγελμα και γι αυτό έγινε αυτή η διατύπωση. Άλλοι είπαν, αφού θα γίνει προσυνεννόηση πριν δεχτεί ας παραιτηθεί και να πει ότι: «Από τώρα και να πάει, εγώ δε θα ασκώ το επάγγελμα.» Επαναλαμβάνω ότι αυτή είναι μια από τις πρόνοιες... γι αυτό και προηγουμένως είχαμε πει όσοι μιλήσαμε- ότι παρουσιάζει πολλές αδυναμίες και πολλές δυσκολίες αυτό το νομοσχέδιο... Είναι μια από τις πρόνοιες στην οποία υπάρχουν και υπέρ και κατά και ένας μπορεί να ψηφίσει άνετα είτε την εισήγηση του κ. Δημητρίου είτε όπως έχει το νομοσχέδιο. Ο κ. Γαλανός. Α. ΓΑΛΑΝΟΣ: Κύριε Πρόεδρε, παρ όλο που βλέπω το σημείο του κ. Δημητρίου Πράγματι, όπως αναφέρθηκε από τον κ. Παπαδόπουλο, έγινε πολλή συζήτηση στην επιτροπή και υπάρχει μια πολύ διαφορετική φιλοσοφία. Αν δεχτούμε τη θεωρία του ασυμβίβαστου, τότε περίπου κάποιος θα σταματά από το επάγγελμα το οποίο είναι σχετικό -μπορεί να είναι και σε ένα μεγάλο γραφείο δεν έχει σχέση- και θα διορίζεται. Η προσπάθειά μας εμάς ήταν, αν είναι δυνατόν, να γίνει όσο περισσότερο αυστηρό γίνεται. Διότι, αν αφήσουμε έστω και μια πόρτα κάποιος να φεύγει από το γραφείο του, ένα ελεγκτικό γραφείο, για τρία χρόνια και να επιστρέφει, είναι περίπου η θεωρία της γυναίκας του Καίσαρα. Έστω και μια υπόνοια να υπάρχει ή έστω και κάποια διασύνδεση, δε θα προχωρήσει αυτός ο θεσμός. Εγώ λέω, ας το αφήσουμε αυστηρό, διότι πρέπει να ξεκινήσουμε με την αυστηρότερη πρόνοια και, αν εκ των πραγμάτων αποδειχθεί ότι είναι ανεφάρμοστο, τότε ας έρθουμε εδώ να το ξαναδούμε. Όπως είπαμε και προηγουμένως, η νομοθεσία είναι ζωντανή. Αλλά τουλάχιστον εγώ, προσωπικά, θα προσπαθούσα να το κάνω πιο
28 αυστηρό στην αρχή, για να μπορέσει να δουλέψει πράγματι ο θεσμός επιτυχώς. Με το να ανοίξουμε κάπως το παράθυρο σ αυτό το θέμα, πιθανότατα να μην επιτύχουμε το στόχο μας, που είναι να υπάρχει πράγματι ένα συμβούλιο που να είναι αδιάβλητο από κάθε άποψη. Θα υπάρξει δυσκολία να βρεθούν οι άνθρωποι, όπως έχουν σήμερα τα επαγγέλματα. Αλλά καλύτερα να υπάρξει δυσκολία στην εξεύρεση, παρά να γίνει πιο εύκολη από ό,τι πρέπει η εξεύρεση και να μη δημιουργήσουμε το αδιάβλητο που πρέπει να υπάρχει σ αυτό το θεσμό. Αυτή είναι η φιλοσοφία που επικράτησε στην πλειοψηφία των μελών της επιτροπής, γι αυτό και, με όλο το σέβας, αποφασίστηκε, βλέποντας τους κινδύνους που βλέπει και ο κ. Δημητρίου, να προχωρήσουμε τουλάχιστο στην αρχή με αυτή την αυστηρή πρόνοια. Ο κ. Δημητρίου. Π. ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ: Κύριε Πρόεδρε, κατανοώ τη σκοπιμότητα της διατύπωσης, όπως αυτή περιλαμβάνεται στους κανονισμούς. Ακόμα και τη σκοπιμότητα που υπάρχει στο μυαλό της επιτροπής αλλά ταυτόχρονα και του υπουργείου το οποίο έχει καταθέσει αυτούς τους κανονισμούς. Όμως έχω τη γνώμη ότι, όπως είναι διατυπωμένο, δεν είναι απλώς δυσκολίες που θα δημιουργήσει. Είναι σχεδόν αδυναμία που θα δημιουργήσει. Και εξηγούμαι: Όταν λέει και αναφέρω επιγραμματικά τον κανονισμό- «Πρόεδρος και μέλη του Εφοριακού Συμβουλίου διορίζονται πρόσωπα τα οποία δεν ασκούν το επάγγελμα του δικηγόρου», μάλιστα, αυτό είναι καθαρό. Ένας δικηγόρος βγήκε με σύνταξη και δεν ασκεί το επάγγελμα. Δεκτό. «..του λογιστή, του ελεγκτή». Και εδώ κάποιο χρονικό
29 σημείο υπάρχει, που να πεις ότι δεν ασκεί το επάγγελμα του λογιστή ή του ελεγκτή. Αλλά προχωρεί και λέει: «ή του συμβούλου σε φορολογικά θέματα.» Γνωρίζουμε ότι δεν υπάρχει δικηγόρος συνταξιούχος, δεν υπάρχει ελεγκτής συνταξιούχος, δεν υπάρχει λογιστής συνταξιούχος ο οποίος σε κάποιο βαθμό να μην ασκεί αυτά τα καθήκοντα του συμβούλου σε φορολογικά θέματα. Ακόμη και για το χόμπι του. Και είναι δυνατό αυτό το πράγμα να εμποδίσει το διορισμό ανθρώπων οι οποίοι θα μπορούσαν άνετα να διοριστούν, έστω και στο πνεύμα αυτό, το περιοριστικό, που ο κανονισμός αυτός ήθελε να ορίσει. Αυτή είναι η άποψή μου. Αν η Βουλή όμως αισθάνεται ότι πρέπει να παραμείνουμε σ αυτό το περιοριστικό πλαίσιο, τότε, με την επιφύλαξη που έχω εκφράσει, προχωρούμε και ίδωμεν στο μέλλον πώς θα διαμορφωθεί αυτή η κατάσταση. Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, Αντιλαμβάνομαι ότι εδώ οι διαφορετικές προσεγγίσεις δεν είναι εκ διαμέτρου αντίθετες. Διερωτώμαι μήπως υπάρχει έδαφος, ώστε η επιτροπή να επανεξετάσει ίσως Σ. ΧΑΤΖΗΓΙΑΝΝΗΣ: Το αποσύρουμε, κύριε Πρόεδρε. Το αποσύρετε. Αν το αποσύρετε, τότε είναι άλλη ιστορία. Ο κ. Βασιλείου. Γ. ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ: Αυτό που ήθελα να πω -δε θα έλθω στη διαφωνία αυτή- απλώς θέλω να εξηγήσω ένα πράγμα: Εκείνοι που θα διοριστούν μέλη του εφοριακού συμβουλίου πρέπει να ξέρουν από φόρο εισοδήματος, πρέπει να είναι γνώστες του αντικειμένου. Οι γνώστες
30 του αντικειμένου είναι κατά κανόνα οι ελεγκτές. Οι ελεγκτές οι οποίοι είναι πετυχημένοι και όλα τα ελεγκτικά γραφεία βγάζουν πολύ περισσότερα απ ό,τι προβλέπεται να τους προσφέρεται ως αμοιβή. Αν όμως έρθουμε και πούμε να μην είναι όλοι αυτοί και να είναι κάποιοι τρίτοι, τότε δε θα ξέρουν το αντικείμενο. Και γι αυτό πιστεύω ότι έχει τεράστια σημασία οι άνθρωποι που θα διοριστούν να πάρουν τη δέσμευση να μην εξασκήσουν το επάγγελμα ή να μην ήταν προηγουμένως κυβερνητικοί υπάλληλοι, τουλάχιστο τα τελευταία δύο χρόνια. Αυτό έχει σημασία, τα άλλα όλα είναι δευτερεύοντα. Ο κ. Πουργουρίδης, παρακαλώ. ΧΡ. ΠΟΥΡΓΟΥΡΙΔΗΣ: Κύριε Πρόεδρε, πιστεύω ότι οι απόψεις του κ. Βασιλείου έχουν κάποια βάση, αλλά δεν μπορώ να τις προσυπογράψω. Υπάρχουν στελέχη σε τραπεζικούς οργανισμούς, σε μεγάλους εμπορικούς οίκους που κατέχουν τα θέματα τα φορολογικά καλύτερα και από εγκεκριμένους ελεγκτές. Εμείς θέλουμε να διορίσουμε σ αυτό το συμβούλιο εννιά άτομα. Έχει εκατοντάδες η κυπριακή κοινωνία που κατέχουν και από φορολογικά θέματα και που δεν έχουν τα κωλύματα αυτά που καθορίζει ο νόμος. Και βασικά αυτοί οι άνθρωποι πρέπει να διαθέτουν την κοινή λογική, για να μπορούν να διακρίνουν αν είναι άδικη μια φορολογία με βάση τους αριθμούς και τα γεγονότα που είναι ενώπιόν τους ή όχι. Νομίζω ότι θα πρέπει να δοκιμάσουμε το νόμο ως έχει και, αν προκύψουν οποιεσδήποτε δυσκολίες στην πορεία του πράγματος, εδώ είμαστε να τον τροποποιήσουμε. Ένα λεπτό, για να δούμε, διότι βλέπω πολλά χέρια. Αντιλαμβάνομαι ο κ. Κυπριανού είχε ζητήσει από πριν το λόγο
31 Α. ΧΡΙΣΤΟΥ: Κύριε Πρόεδρε. Ο κ. Χρίστου. Α. ΧΡΙΣΤΟΥ: Εγώ έχω την άποψη ότι πρέπει, μετά την απόσυρση της τροπολογίας του κ. Παναγιώτη Δημητρίου επί αυτού του σημείου, να θεωρήσουμε ότι η συζήτηση λήγει, εκτός αν καταθέσει κάποιος τροπολογία για να ψηφίσουμε, αλλά τέτοια εισήγηση δεν άκουσα, για να ολοκληρωθεί ένα θέμα που είναι το πρώτο στην ημερήσια διάταξη. Λοιπόν, ο κ. Κυπριανού, παρακαλώ. Μ. ΚΥΠΡΙΑΝΟΥ: Θα συμφωνούσα με τον κ. Χρίστου, αν συζητούσαμε ακριβώς τη συγκεκριμένη τροπολογία, αλλά απλώς έχει ανοίξει ένα θέμα και έχουν ακουστεί ορισμένες απόψεις και μπορεί να δημιουργηθούν και ορισμένες εντυπώσεις. Και εκείνο που θα θελα να τονίσω είναι ότι -και το έχει πει και ο κ. Παπαδόπουλος προηγουμένως- το βασικό πρόβλημα είναι ότι δεν είναι μόνιμο αυτό το συμβούλιο. Εκεί είναι το πρόβλημα, στο ότι δεν είναι όπως ένα δικαστήριο που διορίζεται με κάποια κριτήρια και είναι μόνιμο, διά βίου ή μέχρι την αφυπηρέτηση των μελών του, ούτως ώστε να μην υπάρχει κίνδυνος επαναφοράς στο επάγγελμα. Και εκείνο που θέλω να τονίσω μιλούμε για λογιστές και δικηγόρους αλλά ακριβώς την επιχειρηματολογία του κ. Πουργουρίδη εγώ θα την αντιστρέψω: Ένας διευθυντής τράπεζας, που είναι οικονομολόγος και είναι ο μεγαλύτερος φορολογούμενος στην Κύπρο, είναι πιο αντικειμενικός από ένα λογιστή ή ένα δικηγόρο; Ο γενικός διευθυντής μιας τεράστιας επιχείρησης στην Κύπρο, που πληρώνει και θα συνεχίζει να πληρώνει εκατομμύρια λίρες, δεν αποκλείεται να μπει
32 μέσα στο συμβούλιο θα έχει τα προσόντα, θα είναι οικονομολόγος και καλύπτεται, δεν ασκεί το επάγγελμα που αναφέρεται μέσα στο νόμο. Άρα το πρόβλημα αντικειμενικότητας σίγουρα δε λύνεται με αυτή την πρόνοια, είτε την τροποποιήσουμε είτε δεν την τροποποιήσουμε. Πρέπει, πιστεύω, να έρθει το κράτος το ίδιο, γιατί υπάρχουν και συνταγματικά θέματα, και να μελετήσει το θέμα μονιμότητας δικαστηρίου ουσιαστικά φορολογικού, όπως υπάρχουν σε άλλες χώρες, ή κάτι παρόμοιο. Αλλά, επί του παρόντος και υπό τις συνθήκες ας ψηφιστεί όπως έχει και εδώ είμαστε να δούμε τι προβλήματα θα υπάρξουν. Κύριοι συνάδελφοι, θεωρώ ότι έχει εξαντληθεί η συζήτηση του θέματος, γι αυτό διερωτώμαι αν υπάρχει ένσταση να ψηφιστούν οι κανονισμοί ως έχουν. Υπάρχει ένσταση; (Κτυπά τη σφύρα.) Οι κανονισμοί εγκρίνονται. Προχωρούμε στο υπ αριθμόν 4 θέμα, που είναι "Ο περί Γραμματίων του Κυπριακού Δημοσίου (Τροποποιητικός) Νόμος του 1989". Είναι ομόφωνο και η έκθεση θεωρείται αναγνωσθείσα. Έκθεση της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Οικονομικών και Προϋπολογισμού για το νομοσχέδιο που τιτλοφορείται «Ο περί Γραμματίων του Κυπριακού Δημοσίου (Τροποποιητικός) Νόμος του 1989» Παρόντες: Νίκος Μουσιούττας, αναπλ. Πρόεδρος Τάσσος Παπαδόπουλος Ισίδωρος Μακρίδης Γιώργος Λιλλήκας Τάκης Χατζηδημητρίου Δώρος Θεοδώρου Πρόδρομος Προδρόμου
33 Κίκης Καζαμίας Αβραάμ Αντωνίου Μη μέλη της επιτροπής: Χρίστος Ρότσας Η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Οικονομικών και Προϋπολογισμού μελέτησε το πιο πάνω νομοσχέδιο σε συνεδρία της που πραγματοποιήθηκε στις 7 Ιουνίου 1999 στην παρουσία εκπροσώπων του Υπουργείου Οικονομικών. Σκοπός του νόμου που προτείνεται είναι η τροποποίηση του περί Γραμματίων του Κυπριακού Δημοσίου Νόμου, ώστε: (α) το προϊόν από την έκδοση των γραμματίων του κυπριακού δημοσίου να κατατίθεται σε ειδικό λογαριασμό του Πάγιου Ταμείου της Δημοκρατίας και τα ποσά που απαιτούνται για την αποπληρωμή τους να επιβαρύνουν τον ίδιο λογαριασμό μέχρι του ποσού που είναι ισάξιο με την τιμή έκδοσής τους. (β) η διαφορά μεταξύ της τιμής έκδοσης και της τιμής αποπληρωμής των γραμματίων που αντιπροσωπεύουν τον τόκο, τις προμήθειες και άλλα έξοδα να επιβαρύνει το Πάγιο Ταμείο της Δημοκρατίας. Η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Οικονομικών και Προϋπολογισμού, υιοθετώντας τους σκοπούς του υπό αναφορά νομοσχεδίου, ομόφωνα εισηγείται στη Βουλή την ψήφισή του σε νόμο, αφού τροποποιηθεί ο τίτλος του, ώστε να αναφέρεται ως «Ο περί Γραμματίων του Κυπριακού Δημοσίου (Τροποποιητικός) Νόμος του 1999». Υπάρχουν ομιλητές; Δεν υπάρχουν. Δεύτερη ανάγνωση. ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ: Συνοπτικός τίτλος. Άρθρο 1. Αντικατάσταση του άρθρου 6 του βασικού νόμου. Άρθρο 2. Αντικατάσταση του άρθρου 7 του βασικού νόμου. Άρθρο 3.
34 Τα άρθρα εγκρίνονται. Τρίτη ανάγνωση. ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ: Ο παρών Νόμος θα αναφέρεται ως ο περί Γραμματίων του Κυπριακού Δημοσίου (Τροποποιητικός) Νόμος του 1999. Αντιλαμβάνομαι δεν υπάρχει ένσταση. (Κτυπά τη σφύρα.) Το νομοσχέδιο ψηφίζεται σε νόμο. Προχωρούμε στο υπ αριθμόν 5 θέμα, που είναι "Ο περί Τραπεζικών Εργασιών (Τροποποιητικός) Νόμος του 1999". Είναι ομόφωνο και η έκθεση θεωρείται αναγνωσθείσα. Έκθεση της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Οικονομικών και Προϋπολογισμού για το νομοσχέδιο που τιτλοφορείται «Ο περί Τραπεζικών Εργασιών (Τροποποιητικός) Νόμος του 1999» Παρόντες: Αλέξης Γαλανός, πρόεδρος Νίκος Μουσιούττας Τάσσος Παπαδόπουλος Ισίδωρος Μακρίδης Σωκράτης Χάσικος Αβραάμ Αντωνίου Ανδρέας Φιλίππου Γιώργος Λιλλήκας Τάκης Χατζηδημητρίου Δώρος Θεοδώρου Πρόδρομος Προδρόμου Παναγιώτης Δημητρίου Κίκης Καζαμίας Μη μέλη της επιτροπής: Χρίστος Ρότσας