ΕΒΡΑΙΚΑ ταφικα ηθη Τρίτη, 23 Ιουλίου 2013 7:47 πμ Ο Θάνατος Στην Παλαιστίνη οι νεκροί έπρεπε να ενταφιάζονται σύντομα. Συνήθως η κηδεία γινόταν μέσα σε οχτώ ώρες. Αφού έπλεναν το σώμα το άλειβαν με μυρωδικά. Η διαδικασία αυτή ήταν μια από τις ελάχιστες πράξεις που επιτρεπόταν να γίνουν το Σάββατο. Ο νεκρός ενταφιαζόταν ντυμένος με τα πιο ακριβά του ρούχα. Τον πρώτο αιώνα μ.χ., ο Ραβίνος Γαμαλιήλ, όρισε πως τα σώματα έπρεπε να σαβανώνονται με άσπρο ύφασμα. Τα Ευαγγέλια μας λένε πως το κορμί το τύλιγαν σε σάβανο διαποτισμένο με μυρωδικά και πως σκέπαζαν το πρόσωπο μ' ένα πανί (ΣΣ. sudarium), ενώ τα χέρια και τα πόδια τα περιτύλιγαν με γάζες (οθονια). Το μυρωμα Τα ευαγγελια μας δινουν πληροφοριες για δυο ειδη μυρωματος του νεκρου. Οικονομικο μεγεθος 3 ἡ οὖν Μαριὰμ λαβοῦσα λίτραν μύρου νάρδου πιστικῆς πολυτίμου ἤλειψεν τοὺς πόδας τοῦ ἰησοῦ καὶ ἐξέμαξεν ταῖς θριξὶν αὐτῆς τοὺς πόδας αὐτοῦ: ἡ δὲ οἰκία ἐπληρώθη ἐκ τῆς ὀσμῆς τοῦ μύρου. 4 λέγει δὲ Ἰούδας ὁ Ἰσκαριώτης εἷς [ἐκ] τῶν μαθητῶν αὐτοῦ, ὁ μέλλων αὐτὸν παραδιδόναι, 5 διὰ τί τοῦτο τὸ μύρον οὐκ ἐπράθη τριακοσίων δηναρίων καὶ ἐδόθη πτωχοῖσ; 6 εἶπεν δὲ τοῦτο οὐχ ὅτι περὶ τῶν πτωχῶν ἔμελεν αὐτῷ ἀλλ' ὅτι κλέπτης ἦν καὶ τὸ γλωσσόκομον ἔχων τὰ βαλλόμενα ἐβάσταζεν. 7 εἶπεν οὖν ὁ Ιησοῦς, ἄφες αὐτήν, ἵνα εἰς τὴν ἡμέραν τοῦ ἐνταφιασμοῦ μου τηρήσῃ αὐτό: 8 τοὺς πτωχοὺς γὰρ πάντοτε ἔχετε μεθ' ἑαυτῶν, ἐμὲ δὲ οὐ πάντοτε ἔχετε. Δτ 15:11, Μτ 26:11, Μκ 14:7 Κατά Ιωαννην 12:4-8 Αποριας αξιον αφου το φυλαγε για την κακια την ωρα γιατι το εκανε του Ιησου ετι ζωντος; REM Page 1
Αλλα κατά τα λεγομενα του Ιησου 1 λιτρα ναρδου των 300 δηναριων αρκουσε για ένα ενταφιασμο. Και ο Ιησους ηταν εντιμος ανδρας. Δεν έλεγε ψεματα. Η Μαριαμ αναφερεται στην παράδοση ότι σκουπισε με τα μαλλια της κεφαλης της τα ποδια του Ιησου από το πανακριβο μυρο που αγορασε πληρωνωντας τα μαλλια της κεφαλής της. Όμως το ευαγγελιο λεει γενικως ταις θριξιν. Όχι τας θριξιν της κομης της. Ως γνωστο οι γυναικες δεν εχουν τριχες μονο στο κεφάλι τους. Μπορει, ουσα επι γονάτων, να εξεμαξεν ταις πλησιετέραις θριξίν. Γι αυτό έλεχθη και το "ἁφες αυτήν". Ο Ιωαννης λεει στο 12:3 η ουν Μαριαμ λαβουσα λιτραν μυρου ναρδου πιστικης πολυτιμου ηλειψεν τους ποδας του Ιησου και εξεμαξεν ταις θριξιν αυτης τους ποδας αυτου η δε οικια επληρωθη εκ της οσμης του μυρου. Αντιθετα ο μαρκος στο 14:3 και οντος αυτου εν Βηθανια εν τη οικια Σιμωνος του λεπρου κατακειμενου αυτου ηλθεν γυνη εχουσα αλαβαστρον μυρου ναρδου πιστικης πολυτελους συντριψασα την αλαβαστρον κατεχεεν αυτου της κεφαλης Αλλοιως τα λει ο ΜΑΤΘΑΙΟΣ 26:7 προσηλθεν αυτω γυνη εχουσα αλαβαστρον μυρου βαρυτιμου και κατεχεεν επι της κεφαλης αυτου ανακειμενου Και διαφορετικα ο ΛΟΥΚΑΣ στ ο7:37-38 και ιδου γυνη ητις ην εν τη πολει αμαρτωλος και επιγνουσα οτι κατακειται εν τη οικια του φαρισαιου κομισασα αλαβαστρον μυρου και στασα οπισω παρα τους ποδας αυτου κλαιουσα τοις δακρυσιν ηρξατο βρεχειν τους ποδας αυτου και ταις θριξιν της κεφαλης αυτης εξεμασσεν και κατεφιλει τους ποδας αυτου και ηλειφεν (υποθετουμε τους ποδας) τω μυρω Σχολιο Το μυρο και η επαλειψη του δεν πρεπει να συγχετεται με το χρισμα. 1) Το χρισμα γινεται με λαδι πάνω στο κεφάλι ζωντανου αναδρα 2) Το χρισμα κανει το χριομενον Μεσιαχ = Χριστόν και βασιλεα 3) Το χρισμα γινεται από τον αρχιερεα ή τον απερχομενο βασιλεα.(πβλ. ἔλαιον δὲ ἁμαρτωλοῦ μὴ λιπανάτω τὴν κεφαλήν μου ΨΑΛΜ 140:5) 4) Η πιο σημαντική χρήση του mashaḥ (χρισματος) αφορουσε ορισμένα ιερά πρόσωπα. Το κύριο και παλαιότερο από αυτά είναι ο βασιλιάς, ο οποίος εχρίετο από αρχαιοτάτων χρόνων πορευόμενα ἐπορεύθη τὰ ξύλα τοῦ χρῖσαι ἐφ ἑαυτὰ βασιλέα καὶ εἶπον τῇ ἐλαίᾳ βασίλευσον ἐφ ἡμῶν. 5) εἰ ἐν ἀληθείᾳ χρίετέ με ὑμεῖς τοῦ βασιλεύειν ἐφ ὑμᾶς, δεῦτε ὑπόστητε ἐν τῇ σκιᾷ μου Κριτές, ix 8, 15, Και αλλού ( I Σαμουήλ 16 x 1?... II Σαμουήλ xix 10, I ΒΑΣΙΛΕΙΩΝ, i 39., 45, II ΒΑΣΙΛΕΙΩΝ ix 3, 6, 12 xi). Έτσι, αποκλειστικά το μύρωμα προορίζεται για τον βασιλιά σε αυτήν την περίοδο και το «χρισμένος του Κυρίου» έγινε συνώνυμο του βασιλιά (I Sam xii 3, 5, XXVI 11?... II REM Page 2
6) το «χρισμένος του Κυρίου» έγινε συνώνυμο του βασιλιά (I Sam xii 3, 5, XXVI 11?... II Sam i 14?... Ps xx 7). Αυτό το έθιμο ήταν ένα από τα μεγαλύτερα για τους Εβραίους. Η πινακιδα #37 της ελ-αμάρνα μιλαει για το ο χρίσμα του βασιλιά. Ο Ιησους αν και ονομασθηκε Χριστος δεν εχρισθη κυριολεκτικα, ποτέ από κανενα. Ποσοτητα Χονδρικης Δες σταυρωση Η επιτάφια πομπή Το σώμα το μετέφεραν πάνω σε φορείο που το σήκωναν οι άρρενες συγγενείς, ενώ οι γυναίκες πήγαιναν μπρος απ' αυτό. Όλοι έκλαιγαν θρηνούσαν κι έσκιζαν τα ρούχα τους. Συχνά προσλαμβάνονταν κι επαγγελματίες μοιρολογίστρες. Την πομπή τη συνόδευαν αυλητές. Οι Εβραίοι αγαπούσαν πολύ τη μουσική. Ήταν άλλωστε η μόνη τέχνη που τους επιτρεπόταν να επιδίδονται. Αναλογη τελετουργικη θρηνωδια στο νεκρο Αχιλλέα από Κορινθιακή υδρία, γυρω στα 570 π.χ. Παρίσι, Μουσείο του Λούβρου Η ταφή Οι φτωχοί ενταφιάζονταν απλά μετά από μια οικογενειακή νεκρική πομπή, που τη συνόδευαν δυο αυλητές. Για τους άπορους υπήρχε ένας κοινοτικός τάφος στην κοιλάδα των Κέδρων έξω από την Ιερουσαλήμ. Οι πλουσιότερες οικογένειες διέθεταν τάφους σκαλισμένους σε βράχο. Οι απλοί τάφοι ήταν ένα τετράγωνο δωμάτιο που είτε είχε εσοχές (arcosolia) είτε είχε σκαλισμένα στους τοίχους του ερμάρια (kokim) (βλ. την εικονα). Το σώμα άλλοτε το άφηναν μέσα στο φέρετρο, κι άλλοτε το έβγαζαν απ' αυτό. Σφράγιζαν τον τάφο και το άφηναν να λιώσει. Στον τάφο που δείχνει η κάτω εικόνα, καθένα από τα δωμάτια του μπορούσε να σφραγισθεί με μια πέτρινη πόρτα. Τα κοκίμ είχαν το καθένα τη δική του πόρτα. Ολόκληρο το ταφικό συγκρότημα σφραγιζόταν μ' έναν κυλιόμενο λίθο, έτσι όπως περιγράφεται στα Ευαγγέλια. REM Page 3
Μετά την ταφή Όταν ο τάφος σφραγιζόταν, άσπριζαν την πόρτα του μ' ασβέστη για να ξέρει ο κόσμος πως μέσα σ' αυτόν έλιωνε ένα σώμα. Μόλις το κορμί έλιωνε, μάζευαν τα κόκαλα και τα τοποθετούσαν μέσα σ' ένα κιβώτιο (ossuary-οστεοθήκη). Μετά την ταφή ακολουθούσε οικογενειακό γεύμα. Το πένθος κρατούσε τριάντα μέρες. Τις τρεις πρώτες μέρες, δεν έκαναν καμιά δουλειά. Οι πιο θρήσκοι μάλιστα δεν πλένονταν και δε χτενίζονταν και φορούσαν βρόμικα ρούχα. Εικόνες Ένα acrosolium της βασίλισσας Ελένης της Αδιαβινής στην Ιερουσαλήμ. Το acrosolium ηταν' μια εσοχή σκαλισμένη στην από βραχο μερια του ταφου στην οποιαεναπέθεταν το σωμα. Στην συνεχεια σφράγιζαν τον ταφο και αφηναν το κορμί να λιώσει. Ο κυλιόμενος λίθος που έκλεινε την κεντρική είσοδο του τάφου της βασίλισσας Ελένης της Αδιαβινής. Όταν η θύρα του τάφου ήταν ένας κυλιόμενος λίθος, αυτόν είτε τον συγκρατούσαν με μια σφήνα που την έβαζαν, και τον άφηναν να κυλήσει στη θέση του, είτε τον κυλούσαν οι ίδιοι στη θέση του και τον στερέωναν στη συνέχεια μ' ένα μικρό λιθάρι. Δεδομένης της δομής των εν λόγω τάφων, δεν θα ήταν δυνατό για τον Ιησού να ωθήσει απλά την πέτρα από το εσωτερικό του τάφου. Θα πρέπει να κυλήσει το λιθο των 2000 kgr* μεσα στο αυλάκι, χωρίς να εχει από πού να τον πίασει. Ένα τέτοιο κατόρθωμα θα ήταν αδυνατό απομα και για έναν υγιή πλωταθλητή της άρσης βαρών, ποσω μάλλον για ένα άνθρωπο εξασθενημενο, που μόλις είχε φαει ξύλο REM Page 4
εξασθενημενο, που μόλις είχε φαει ξύλο και ειχε σταυρωθει. πηγη ΚΑΤΩ και ΑΡΙΣΤΕΡΑ. Πέτρινα κιβώτια (ossuaryοστεοθήκη) οπου τοποθετούσαν τα κόκαλα μετά το λιώσιμο του κορμιού Πέτρινο φέρετρο ή σαρκοφάγος, που βρέθηκε στον τάφο «της οικογένειας του Ηρώδη» στην Ιερουσαλήμ. Ταφικο Συγκρότημα 1.Εισοδος. 2. Μικρότερος προθάλαμος από τον οποίο φτάνει κανείς στα ταφικά ερμάρια (κοκίμ) (αριθμός 3) και τα arcosolia (αριθ. 4). Η εικόνα παρουσιάζει μικρό μόνο τμήμα του ταφικού συγκροτήματος. Κάθε τμήμα είχε το δικό του μικρό προθάλαμο γύρω από τον οποίο υπήρχαν τα ταφικά δωμάτια και οι ταφικές εσοχές. REM Page 5
εσοχές. The Pictorial Bible, Being the Old and New Testaments, Τόμος 3 REM Page 6
Η ΑΙΓΥΠΤΙΑΚΗ ΤΑΦΗ Οι εβραιοι μετα από την μακροχρονια συμβιωση τους με τους αιγυπτιους υιοθετησαν μερικες πρακτικες όπως τα οθονια, το μυρωμα. Όχι όμως την μουμιοποιηση. Οι ευαγγελιστες δεν μπορει να μην ηξεραν πως το απλο μυρωμα των εβραιων ηταν τελειως διαφορετικο σε απαιτησεις υλικων από την μουμιοποιηση. Φερουν ομοως τον Νικοδημο να κουβαλαει 100 λιτρες υλικων (φέρων μίγμα σμύρνης και αλόης) σαν να επροκειτο να μουμιοποιήσει τον Ιησου. Μαλλον οι χριστιανοι πλαστογραφοι του 4 ου αιωνα τα ειχαν μπερδεψει. Τα βιβλία ἀντιγράφονταν ἀπό REM Page 7
Τα βιβλία ἀντιγράφονταν ἀπό μοναχούς, ἀμόρφωτους κατά κανόνα, πού ἔκαναν ἀρκετά λάθη. Ἐπίσης ὅμως πρόσθεταν ἤ παρέλειπαν κομμάτια κατά την κρίση τους ἡ κατόπιν ἐντολῶν ἄνωθεν. Τέτοιες μετατροπές ἀποκαλύπτει ἀνενδοίαστα ὁ Ευσέβιος Καισαρείας. Ακαθαρσία Ο ιουδαϊσμός έχει ακριβείς νόμους σχετικά με την ακαθαρσία. Οι Εβραίοι πρέπει ν' αποφεύγουν να έρχονται σ' επαφή με πρόσωπα ή πράγματα που μπορούν να τους μολύνουν. Για παράδειγμα, η λατρεία των ειδώλων, η μούχλα σε σπίτια, κύπελλα και λαγήνια, το άγγιγμα νεκρών ανθρώπων και ζώων, καθώς και σεξουαλικές πράξεις ορισμένης μορφής προκαλούν μόλυνση. Μολυσμένη επίσης θεωρείται και η λεχώνα. Ο Εβραίος που ἔχει μολυνθεί, θεωρείται ακάθαρτος, και πρέπει να καθίαριστεί. Οι εβραιοι μετα απο ορισμένες πράξεις όπως η κατανάλωση ιερής τροφής όταν ήταν μολυσμένοι και αυτό λογαριαζόταν ως σοβαρό αμάρτημα. Ο καθαρμός ήταν επίσης αναγκαίος μετά την τέλεση κάποιας ιερής πράξης. Ο ιερέας που είχε προσφέρει θυσία ήταν πια ακάθαρτος και έπρεπε να καθαριστεί. Οι επιβαλλόμενοι καθαρμοί ήταν ανάλογοι με τη μολυσματική πράξη. Πολλές φορές έπρεπε να περιμένει κανείς μέχρι κι 8 ημέρες πριν πλυθεί σε τελετουργικά εξαγνισμένο νερό, πλύνει τα ρούχα του και προσφέρει θυσία. Η Ταφη στα Ευαγγελια Το μυρωμα 39 ἦλθεν δὲ καὶ Νικόδημος, ὁ ἐλθὼν πρὸς αὐτὸν νυκτὸς τὸ πρῶτον, φέρων μίγμα σμύρνης καὶ ἀλόης ὡς λίτρας ἑκατόν. 40 ἔλαβον οὖν τὸ σῶμα τοῦ Ιησοῦ καὶ ἔδησαν αὐτὸ ὀθονίοις μετὰ τῶν ἀρωμάτων, καθὼς ἔθος ἐστὶν τοῖς Ιουδαίοις ἐνταφιάζειν. ΚΑΤΆ ΙΩΑΝΝΗΝ 19:39-40 Σχόλιο:αν ητο εθος να ενταφιαζουν με 100 λιτρες αλοης και σμυρνης τοτε οι μυροπωλες των Ιουδαίων θα ειχαν θησαυρισει! Το μνημα 41 ἦν δὲ ἐν τῷ τόπῳ ὅπου ἐσταυρώθη κῆπος, καὶ ἐν τῷ κήπῳ μνημεῖον καινὸν ἐν ᾧ οὐδέπω οὐδεὶς ἦν τεθειμένος: 42 ἐκεῖ οὖν διὰ τὴν παρασκευὴν τῶν Ιουδαίων, ὅτι ἐγγὺς ἦν τὸ μνημεῖον, ἔθηκαν τὸν Ιησοῦν. ΚΑΤΆ ΙΩΑΝΝΗΝ 19:41-42 Σχόλιο: Όντως κοντά στον τόπο των εκτελέσεων υπήρχε συνήθως και ο χώρος ταφής, η fossa infamia. Όμως το οὐδέπω οὐδεὶς ἦν τεθειμένος είναι ψευδές διοτι όχι μόνον εκεί μέσα πετούσαν συλλήβδην τους εκτελεσμένους, αλλά και δεν τους έβγαζαν ποτέ. Ο Ιωάννης αναλώνεται σε λεπτομέρειες για τον τόπο και το κενόν και καινόν του μνήματος, παραλείποντας ουσιώδεις πληροφορίες όπως ποιου ήταν ο τάφος όπου εθηκαν τον Ιησού. Οι άλλοι ευαγγελιστές λένε ότι ήταν ιδιοκτησία του Ιωσήφ του Αριμαθαίου. Ο συνήθης χώρος ταφής των σταυρωμένων δεν ήταν καινός (καινούριος) αλλά κοινός (ομαδικός) η ο λάκκος της ατίμωσης. Ένας τέτοιος λακές δεν είναι μνημείων. Τα πτώματα έμεναν εκεί μέχρι να σαπίσουν και να αποσυντεθούν εντελώς. Πρακτικά ο λάκκος ουδέποτε ήταν κενός. Η δε ταφή ήταν η απλή ρίψη του πτώματος στο λύκο. Σε τίποτε δεν ομοιάζει με ταφή «καθὼς ἔθος ἐστὶ τοῖς Ἰουδαίοις ἐνταφιάζειν». REM Page 8
τοῖς Ἰουδαίοις ἐνταφιάζειν». Η παραποίηση είναι σκόπιμη για να μειώσει τον ευτελισμό. Rolling stones Το μέγεθος της πέτρας που καλύπτε τον τάφο του Ιησού Ο λίθος εκ των άνω Ανάλογα με τον τύπο της πέτρας που χρησιμοποιείται, θα μπορούσε να ζυγίζει μεταξύ ενός και δύο τόνων (1000-2000 κιλά) Είναι κυλινδικος σαν μυλοπετρα και αρκετά βαρύς, ισως δύο άνδρες θα μπορούσαν να τον μετακινήσουν. (Ματθ. 27:60. Ιω. 19:38-42). Το πιο δύσκολο έργο ηταν η αφαίρεση του λιθου. Ο λίθος κυλούσε σε ένα αυλάκι και το πίσω μέρος του καλύπτονταν από τον τοίχο του μνημείου και το εμπρός από ένα πρόσθετο τοίχο. Βλ. εικόνες. Αυτό το αυλάκι ήταν ελαφρώς κατηφορικό. Για να κλείσει η θύρα του μνημείου μάλλον αφαιρούσαν μια σφήνα που συγκρατούσε το λίθο και, λόγῳ της κατωφέρειας, ο λίθος κυλούσε και έκλεινε την θύρα. Για το άνοιγμα ο λίθος έπρεπε να ανέβει κυλιόμενος και κάποιος να βάλει μια σφήνα για να τον σταματήσει πάλι. Αρα η πετρα ανοιχθηκε από εξω. Από ποιους όμως Τα οντα φυσικά ἤ υπερφυσικα θα πρεπει να ειχαν τις εξης ιδιοτητες: Αμεση επικοινωνια με τον Ιησου ή να γνωριζαν μια προσυμφωνημένη ωρα της αναστασης. (Η κινητη τηλεφωνια ηταν τοτε στα σπαργανα) Δυνατοτητα να θεσουν εκτος μαχης την κουστωδια. Μυικη δυναμη ικανη να μετακινησει τον λιθο και να τον σφηνωσει. Να εχουν μαζι τους καθαρα ρουχα στο νουμερο του Ιησου δεδομενου ότι ο Ιησους ηταν με τα σωβρακα και το σαβανο. Τα ρουχα επρεπε να ηταν απλα και ταπεινα αφου αργοτερα η Μαρια η Μαγδαληνη (εφεξης ΜΜ) τον περασε για κηπουρο. Ισως μαλιστα επειδη ηταν δανεικα ο Ιησους δεν ηθελε να τά λερώσει και ειπε στη ΜΜ "μη μου ἀπτου". Καποιοι θα ισυριστουν ότι λόγῳ της υψηλης του θεσεως (εκ δεξιων του πατρος) εκανε θαυμα και ανοιξε REM Page 9
Καποιοι θα ισυριστουν ότι λόγῳ της υψηλης του θεσεως (εκ δεξιων του πατρος) εκανε θαυμα και ανοιξε μονος του εκ των εσω τον ταφο. Ομως θα μπορουσε τοτε να ειχε κανει το λογικοτερο: να αναστηθει μολις πεθανε πανω στο σταυρο ενωπιον ολων των θεατων πιστευοντων και μη, και να γινει και μια οινονομια σε 100 λιτρα μυρου και τονους μελανης που εχουν χυθει για να εξηγησουν τα ανεξηγητα και να πεισει τον κάθε αμφισβητία. Βιβλιογραφία 9417.1.548 [573] 1178 - Πήτερ Κόννολυ - Στα χρονια του Χριστου 9417685 Συγγραφέας: J. TUBB Τίτλος: ΛΑΟΙ ΤΗΣ ΒΙΒΛΟΥ Εκδότης:ΕΡΕΥΝΗΤΕΣ Έτος:1991 Μορφή: ΒΙΒΛΙΟ REM Page 10