ΔΕΛΤΙΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΔΕΙΚΤΗ ΟΡΙΣΜΟΣ - ΣΚΟΠΙΜΟΤΗΤΑ Ο δείκτης καταγράφει τη σύνθεση της απασχόλησης ανά Περιφέρεια στη Ζώνη IV και ειδικότερα την ποσοστιαία κατανομή της κατά τομέα παραγωγής (πρωτογενής, δευτερογενής, τριτογενής) καθώς και σε τρεις κλάδους, κατασκευές, μεταφορές και εμπόριο. Η σύνθεση της απασχόλησης αποτελεί βασικό διαρθρωτικό χαρακτηριστικό της περιφερειακής οικονομίας. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΚΤΙΜΗΣΗ Το 2004, στο σύνολο της Ζώνης IV, ο τριτογενής αντιπροσωπεύει το 60% των απασχολουμένων. Ακολουθούν ο δευτερογενής (22%) και ο πρωτογενής με 18%. Η Ζώνη IV διαφοροποιείται ελαφρώς από το σύνολο της Χώρας. Στον πρωτογενή τομέα το ποσοστό των απασχολουμένων είναι μεγαλύτερο από το αντίστοιχο σε επίπεδο Χώρας (12%) και στον τριτογενή μικρότερο (67% σε επίπεδο Χώρας). Στο δευτερογενή τομέα η Ζώνη IV ακολουθεί την εθνική κατανομή. Την τετραετία 2000-2004, το ποσοστό απασχολουμένων στον πρωτογενή τομέα μειώθηκε περίπου όσο και για το σύνολο της χώρας. Στο δευτερογενή και στον τριτογενή τομέα το ποσοστό απασχολούμενων αυξήθηκε σε λιγότερο ποσοστό από ότι στο σύνολο της Χώρας κατά 3-4 μονάδες. Σε διαπεριφερειακό επίπεδο παρατηρούνται διαφοροποιήσεις: Το ποσοστό των απασχολουμένων στον πρωτογενή τομέα στην Ανατολική Μακεδονία και Θράκη, παρά τη μείωση κατά 36% τα τελευταία πέντε χρόνια, είναι διπλάσιο από το αντίστοιχο εθνικό και το μεγαλύτερο, μαζί με τη Θεσσαλία, της Ζώνης IV. Στην Κεντρική Μακεδονία το ποσοστό των απασχολουμένων στον πρωτογενή τομέα είναι το μικρότερο της Ζώνης, παραμένει όμως μεγαλύτερο από το ποσοστό της Χώρας. Ταυτόχρονα, παρατηρείται μια μεγάλη μείωση του ποσοστού των απασχολουμένων στον πρωτογενή τομέα σε όλες τις Περιφέρειες της Ζώνης IV. Στο δευτερογενή τομέα, το μεγαλύτερο ποσοστό μεταβολής την πενταετία 2000-2004 εμφανίζεται στην Περιφέρεια Ηπείρου (17,6%) και το μικρότερο στην Ανατολική Μακεδονία και Θράκη (-4,8%). Το χαμηλότερο ποσοστό απασχολουμένων στον δευτερογενή τομέα παρουσιάζει η Θεσσαλία και το υψηλότερο η Δυτική Μακεδονία, ενώ στο σύνολό της η Ζώνη των 5 Περιφερειών κυμαίνεται πολύ κοντά στον εθνικό μέσο όρο. 1
Τέλος, στον τριτογενή τομέα απασχολείται πάνω από το 60% των απασχολούμενων της Κεντρικής Μακεδονίας και της Ηπείρου, με την πρώτη να καταγράφει και τη μεγαλύτερη αύξηση (24,8%). Αξίζει να σημειωθεί όλες οι Περιφέρειες της Ζώνης IV παρουσιάζουν 10% και άνω αύξηση των απασχολούμενων στον τριτογενή τομέα κατά τη διάρκεια της πενταετίας 2000-2004. Σε ό,τι αφορά τους κλάδους κατασκευές, εμπόριο και μεταφορές, τα ποσοστά απασχόλησης είναι 1 έως 3 μονάδες μικρότερα στη Ζώνη IV σε σύγκριση με τα αντίστοιχα της Χώρας για το έτος 2004. Μεγάλη είναι η διαφορά στην μεταβολή των απασολούμενων στις κατασκευές την περίοδο 2000-2004: στη Ζώνη IV αυξήθηκε κατά 2,4% ενώ για το σύνολο της Χώρας αυξήθηκε κατά 16,8%. Στους κλάδους εμπόριο και μεταφορές, για τους οποίους τα διαθέσιμα στοιχεία είναι αθροιστικά, μεγαλύτερη συγκέντρωση παρουσιάζουν οι Περιφέρειες Κεντρικής Μακεδονίας και Ηπείρου, ωστόσο χαμηλότερη από το αντίστοιχο ποσοστό της Χώρας. Σε όλες τις Περιφέρειες της Ζώνης παρατηρείται αύξηση άνω του 20% των απασχολουμένων στο εμπόριο και τις μεταφορές. Τέλος, με τη χρήση ενός συντελεστή συμμετοχής (location quotient) προκύπτει ότι σε επίπεδο αριθμού απασχολούμενων ο πρωτογενής κυριαρχεί συγκριτικά με το μέσο εθνικό όρο και στις 5 Περιφέρειες της Ζώνης, όπως και στις υπόλοιπες Περιφέρειες της Χώρας εκτός της Αττικής και του Νοτίου Αιγαίου όπου κυριαρχεί ο τριτογενής. ΤΟΜΕΑΚΗ ΣΥΝΘΕΣΗ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ στη ΖΩΝΗ IV, 2004 (σε χιλιάδες) 18% 60% 22% Πρωτογενής Δευτερογενής Τριτογενής 2
ΤΟΜΕΑΚΗ ΣΥΝΘΕΣΗ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΑΝΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ, 2004 (σε χιλιάδες) NUTS Περιφέρεια-Νομός Συνολική απασχόληση Πρωτογενής Δευτερογενής Τριτογενής ποσοστό ποσοστό ποσοστό gr11 Ανατ.Μακεδ.. & Θράκη 220 53 24,27% 45 20,33% 122 55,41% gr12 Κεντρική Μακεδονία 768 105 13,66% 178 23,19% 485 63,15% gr13 Δυτική Μακεδονία 102 19 18,72% 28 27,74% 54 53,55% gr14 Θεσσαλία 288 70 24,31% 54 18,74% 164 56,95% gr21 Ήπειρος 132 27 20,19% 25 19,15% 80 60,66% zniv Ζώνη IV 1.510 274 18,15% 330 21,88% 905 59,97% gr22 Ιόνια Νησιά 81 12 14,77% 9 11,23% 60 73,99% gr23 Δυτική Ελλάδα 268 64 23,87% 45 16,70% 159 59,43% gr24 Στερεά Ελλάδα 215 41 18,97% 64 29,89% 110 51,14% gr25 Πελοπόννησος 244 75 30,87% 44 17,92% 125 51,22% gr31 Αττική 1.794 17 0,93% 394 21,96% 1.383 77,11% gr41 Βόρειο Αιγαίο 75 13 17,07% 12 15,94% 50 66,98% gr42 Νότιο Αιγαίο 117 9 7,57% 24 20,77% 84 71,66% gr43 Κρήτη 250 52 20,69% 41 16,21% 158 63,10% gr Ελλάδα 4.554 556 12,22% 963 21,14% 3.035 66,64% Πηγή Δεδομένων: EUROSTAT, 04/2007 ΤΟΜΕΑΚΗ ΣΥΝΘΕΣΗ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΑΝΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ, 2004 (σε χιλιάδες) NUTS Νομός-Περιφέρεια Συνολική απασχόληση Κατασκευές (%) στο σύνολο Εμπορικές δραστηριότητες* και Μεταφορές** (%) στο σύνολο gr11 Αν. Μακεδ. & Θράκη 220 12 5,63% 54 24,47% gr12 Κεντρική Μακεδονία 768 43 5,55% 230 29,90% gr13 Δυτική Μακεδονία 102 11 10,91% 23 22,41% gr14 Θεσσαλία 288 20 7,01% 73 25,42% gr21 Ηπειρος 132 13 9,88% 34 26,15% zniv Ζώνη IV 1.510 99 6,58% 414 27,42% gr22 Ιονίοι Νήσοι 81 8 9,35% 37 45,02% gr23 Δυτική Ελλάδα 268 22 8,22% 77 28,65% gr24 Στερεά Ελλάδα 215 22 10,13% 54 25,03% gr25 Πελοπόννησος 244 19 7,66% 59 24,30% gr31 Αττική 1.794 148 8,22% 604 33,68% gr41 Βόρειο Αιγαίο 75 8 11,24% 23 30,52% gr42 Νότιο Αιγαίο 117 14 11,89% 51 43,53% gr43 Κρήτη 250 20 7,99% 86 34,20% gr Σύνολο Χώρας 4.554 359 7,89% 1.404 30,83% Πηγή Δεδομένων: EUROSTAT, 04/2007 * Χονδρικό και λιανικό εμπόριο, επισκευή αυτοκινήτων, οχημάτων και ειδών προσωπικής και οικιακής χρήσης ** Μεταφορές, αποθήκευση και επικοινωνίες 3
ΜΕΤΑΒΟΛΗ ΤΗΣ ΤΟΜΕΑΚΗΣ ΣΥΝΘΕΣΗΣ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΑΝΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ, 2000-2004 NUTS Περιφέρεια-Νομός Συνολική απασχόληση Πρωτογενής Δευτερογενής Τριτογενής Κατασκευές Εμπορικές δραστηριότητες* και Μεταφορές** gr11 Αν. Μακεδ.& Θράκη -7,59% -35,91% -4,80% 13,08% -23,46% 23,47% gr12 Κεντρική Μακεδονία 3,59% -22,21% -1,32% 13,85% -0,23% 29,81% gr13 Δυτική Μακεδονία 4,07% -10,32% 5,06% 9,71% 20,65% 21,53% gr14 Θεσσαλία 2,37% -22,13% 8,54% 15,76% 9,19% 25,08% gr21 Ηπειρος 15,67% -6,41% 17,60% 24,83% 25,00% 25,53% zniv Ζώνη IV 2,51% -23,43% 1,46% 14,71% 2,37% 27,01% gr22 Ιονίοι Νήσοι 4,24% -46,55% 8,56% 27,73% 26,67% 37,95% gr23 Δυτική Ελλάδα 6,51% -26,01% 4,41% 30,23% 4,27% 26,98% gr24 Στερεά Ελλάδα 10,18% -10,94% 14,48% 17,97% 15,96% 24,73% gr25 Πελοπόννησος 7,93% -9,63% 8,59% 21,95% 4,47% 23,86% gr31 Αττική 5,43% -9,16% 2,26% 6,58% 30,07% 35,49% gr41 Βόρειο Αιγαίο 17,89% -6,73% 8,17% 29,30% 15,07% 31,49% gr42 Νότιο Αιγαίο 8,55% -27,40% 27,11% 9,63% 32,38% 46,94% gr43 Κρήτη 1,10% -36,97% 29,61% 17,77% 27,39% 31,54% gr Σύνολο Χώρας 4,84% -23,00% 4,68% 12,34% 16,74% 31,15% Πηγή Δεδομένων: EUROSTAT, 04/2007 * Χονδρικό και λιανικό εμπόριο, επισκευή αυτοκινήτων, οχημάτων και ειδών προσωπικής και οικιακής χρήσης ** Μεταφορές, αποθήκευση και επικοινωνίες ΜΕΤΑΔΕΔΟΜΕΝΑ Πηγές Τα δεδομένα που χρησιμοποιήθηκαν για τον υπολογισμό του δείκτη προέρχονται από τη βάση δεδομένων της Eurostat, Απρίλιος 2007. Μεθοδολογία Η ΑΠΑ της Ζώνης IV προκύπτει ως άθροισμα της ΑΠΑ των πέντε περιφερειών της Ζώνης (Ήπειρος, Δυτική Μακεδονία, Κεντρική Μακεδονία, Ανατολική Μακεδονία & Θράκη, Θεσσαλία). Ο ετήσιος ρυθμός μεταβολής της ΑΠΑ προκύπτει από την εφαρμογή του τύπου του αποπληθωρισμού στις σταθερές τιμές της ΑΠΑ (τιμές 1995). Οι σταθερές τιμές υπολογίστηκαν με τη χρήση των αποπληθωριστών, που υπολογίζει η Eurostat για κάθε Χώρα. Η τομεακή εξειδίκευση του κάθε νομού προκύπτει από την εφαρμογή του Συντελεστή Συμμετοχής (Location Quotient), ο οποίος συγκρίνει το ποσοστό συμμετοχής κάθε τομέα σε ένα νομό σε σύγκριση το αντίστοιχο ποσοστό σε εθνικό επίπεδο. 4
5
Χάρτης 1: Τομεακή Σύνθεση Απασχόλησης ανά Περιφέρεια, 2004 6
Χάρτης 2: Απασχόληση σε εμπορικές δραστηριότητες και μεταφορές ανά Περιφέρεια, 2004 7