Τελικό Πρόγραμμα & Βιβλίο Περιλήψεων

Τελικό Πρόγραμμα & Βιβλίο Περιλήψεων

Οργάνωση: Επιστημονική Eταιρεία Εσωτερικής Παθολογίας και Κλινικής Ηπατολογίας Β' Παθολογική Κλινική Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ Υπό την Αιγίδα Ιατρικής Σχολής Εθνικού & Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών Ελληνικής Εταιρείας Μελέτης Ήπατος Χαιρετισμός Προέδρου Αγαπητοί συνεργάτες, Η Επιστημονική Εταιρεία Εσωτερικής Παθολογίας και Κλινικής Ηπατολογίας και η Β Παθολογική Κλινική Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ σας καλωσορίζει στο Συνέδριο Κλινικής Ηπατολογίας. Η κλινική ηπατολογία έχει προσελκύσει το ενδιαφέρον πολλών συναδέλφων γιατί η διάγνωση και η θεραπεία των ηπατικών παθήσεων (ιογενείς ηπατίτιδες, κίρρωσης) και των επιπλοκών τους (πυλαία υπέρταση, ηπατική ανεπάρκεια, ηπατοκυτταρικός καρκίνος) έχουν βελτιωθεί δραματικά τα τελευταία χρόνια. Το επιστημονικό πρόγραμμα του Συνεδρίου αποτέλεσε, επί μακρό χρονικό διάστημα, το κύριο μέλημα της Οργανωτικής Επιτροπής, προκειμένου να γίνει όσο το δυνατόν επιμορφωτικότερο για τους Έλληνες Ηπατολόγους, ελκυστικό και εκπαιδευτικό για τους νέους συναδέλφους και ανοιχτό, με πνεύμα συνεργασίας, προς τους συναδέλφους άλλων ειδικοτήτων που έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον στα ηπατικά νοσήματα. Ο Πρόεδρος της Οργανωτικής Επιτροπής, Σπυρίδων Π. Ντουράκης Καθηγητής Παθολογίας - Ηπατολογίας, Β Πανεπιστημιακή Παθολογική Κλινική, Ιπποκράτειο Γ.Ν.Α., Πρόεδρος Επιστημονικής Εταιρείας 3

Συνέδριο Κλινικής Ηπατολογίας 22-24 Σεπτεμβρίου Ξενοδοχείο Royal Olympic Αθήνα 2017 Οργανωτική Επιτροπή Ντουράκης Σπυρίδων Αλεξοπούλου Αλεξάνδρα Βασίλεβα Λαρίσα Γιαννούλης Γρηγόριος Ελευσινιώτης Ιωάννης Κετίκογλου Ιωάννης Κουντουράς Δημήτριος Κουτσουνάς Σωτήριος Μαυρογιάννης Χρήστος Παπαδημητρόπουλος Βασίλειος Σεβαστιανός Βασίλειος Χατζής Γρηγόριος Τιμητική Επιτροπή Βαφειάδη-Ζουμπούλη Ειρήνη Τσαντούλας Δημήτριος Μάνεσης Εμμανουήλ Χατζηγιάννης Στέφανος Επιστημονική Επιτροπή Βασιλόπουλος Δημήτριος Βλαχογιαννάκος Ιωάννης Κοσκίνας Ιωάννης Μανωλακόπουλος Σπήλιος Παπαθεοδωρίδης Γεώργιος Παπανικολάου Ιωάννης Τασσόπουλος Νικόλαος Χατζάκης Άγγελος Χατζηγιάννη Αιμιλία Deutsch Melanie 4

Οργάνωση: Επιστημονική Eταιρεία Εσωτερικής Παθολογίας και Κλινικής Ηπατολογίας Β' Παθολογική Κλινική Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ Υπό την Αιγίδα Ιατρικής Σχολής Εθνικού & Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών Ελληνικής Εταιρείας Μελέτης Ήπατος Ευχαριστίες Ο Πρόεδρος και τα μέλη της Οργανωτικής Επιτροπής του Συνεδρίου Κλινικής Ηπατολογίας, ευχαριστούν θερμά τις κάτωθι εταιρείες για τη συμβολή τους στην επιτυχή διοργάνωση του Συνεδρίου. 5

Συνέδριο Κλινικής Ηπατολογίας 22-24 Σεπτεμβρίου Ξενοδοχείο Royal Olympic Αθήνα 2017 Γενικές Πληροφορίες Τόπος Συνεδρίου Ξενοδοχείο Royal Olympic Ημερομηνίες Διεξαγωγής Συνεδρίου 22-24 Σεπτεμβρίου 2017 Ιστοσελίδα Συνεδρίου http://clinicalhepatology.gr/ Γλώσσα Σεμιναρίου Επίσημη γλώσσα του Συνεδρίου είναι η Ελληνική. Έκθεση Καθ όλη τη διάρκεια του Συνεδρίου λειτουργεί έκθεση ιατρικών προϊόντων. Μοριοδότηση Το Συνέδριο αξιολογήθηκε από τον Πανελλήνιο Ιατρικό Σύλλογο με 21 μόρια Συνεχιζόμενης Ιατρικής Εκπαίδευσης (CME Credits) αναγνωρισμένα από την Ευρωπαϊκή Ένωση Ειδικευμένων Ιατρών (U.E.M.S.) στο πλαίσιο της Συνεχιζόμενης Ιατρικής Μεταπτυχιακής Εκπαίδευσης. Πιστοποιητικό Συμμετοχής Σε όλους του συμμετέχοντες του Συνεδρίου θα δοθεί πιστοποιητικό συμμετοχής. Για την παραλαβή του πιστοποιητικού απαιτείται η παρακολούθηση του 60% του συνολικού χρόνου του επιστημονικού προγράμματος, σύμφωνα με τη σχετική εγκύκλιο του ΕΟΦ και θα υπάρχει σύστημα καταμέτρησης (barcode). Τα πιστοποιητικά συμμετοχής θα δοθούν την Κυριακή 24 Σεπτεμβρίου 2017 από τις 12:00 έως τη λήξη του Συνεδρίου στις 14:30 με τη συμπλήρωση της απαραίτητης φόρμας αξιολόγησης του Π.Ι.Σ. Εξοπλισμός Αίθουσας Η αίθουσα είναι εξοπλισμένη με data video projector για προβολή μέσω ηλεκτρονικού υπολογιστή (power point presentation). Προσωπικοί ηλεκτρονικοί υπολογιστές δεν επιτρέπονται. 6

Οργάνωση: Επιστημονική Eταιρεία Εσωτερικής Παθολογίας και Κλινικής Ηπατολογίας Β' Παθολογική Κλινική Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ Υπό την Αιγίδα Ιατρικής Σχολής Εθνικού & Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών Ελληνικής Εταιρείας Μελέτης Ήπατος Κέντρο παραλαβής ομιλιών Οι ομιλητές παρακαλούνται να παραδίδουν την ομιλία τους, στον κατάλληλα εξοπλισμένο χώρο τουλάχιστον μια ώρα πριν την έναρξη της ομιλίας τους. Τελετή Έναρξης Συνεδρίου H Τελετή Έναρξης του Συνεδρίου θα πραγματοποιηθεί την Παρασκευή, 22 Σεπτεμβρίου 2017 και μπορούν να παρακολουθήσουν όλοι οι εγγεγραμμένοι σύνεδροι. Δικαίωμα Συμμετοχής Το δικαίωμα συμμετοχής έχει καθοριστεί από την Επιστημονική Εταιρεία Εσωτερικής Παθολογίας και Κλινικής Ηπατολογίας ως ακολούθως: Κατηγορία Εγγραφής Κόστος Ειδικευμένοι Ιατροί 180 Ειδικευόμενοι Ιατροί 90 Νοσηλευτές & Φοιτητές 40 Το δικαίωμα εγγραφής των Συνέδρων (Ειδικευμένων, Ειδικευόμενων & Νοσηλευτών) περιλαμβάνει: Παρακολούθηση του Επιστημονικού Προγράμματος Πρόσβαση στην Έκθεση Συμμετοχή στην Εναρκτήρια Τελετή του Συνεδρίου Συμμετοχή στα διαλείμματα καφέ Συνεδριακό υλικό Πιστοποιητικό συμμετοχής Το δικαίωμα εγγραφής των φοιτητών περιλαμβάνει: Παρακολούθηση του Επιστημονικού Προγράμματος Πρόσβαση στην Έκθεση Πιστοποιητικό συμμετοχής Ώρες λειτουργίας Γραμματείας Συνεδρίου Παρασκευή, 22 Σεπτεμβρίου 2017 08:30-21:00 Σάββατο, 23 Σεπτεμβρίου 2017 08:30-21:00 Κυριακή, 24 Σεπτεμβρίου 2017 08:30-14:30 7

Συνέδριο Κλινικής Ηπατολογίας 22-24 Σεπτεμβρίου Ξενοδοχείο Royal Olympic Αθήνα 2017 Επιστημονικό Πρόγραμμα 08:30-09:00 Εγγραφές 09:00-09:10 Χαιρετισμός Προέδρου 09:10-11:00 Κλινικό Φροντιστήριο Κίρρωση - Από την παθοφυσιολογία στην κλινική πράξη Συντονιστές: Σ. Ντουράκης, Γρ. Χατζής ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 22 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2017 11:00-11:30 Διάλειμμα Α. Αλεξοπούλου: Φυσική πορεία της κίρρωσης. Από την αντιρροπούμενη στη ρήξη και στη μεταμόσχευση Λ. Βασίλιεβα: Οξεία επί χρονίας ηπατική ανεπάρκεια Μ. Ντόϊτς: Κλινική σημασία του μικροβιώματος στην κίρρωση Δ. Βασιλόπουλος: Εξωηπατικές εκδηλώσεις ιογενούς ηπατίτιδας 11:30-14:00 Στρογγύλη Τράπεζα Αντιμετώπιση του μη αντιρροπούμενου κιρρωτικού εκτός νοσοκομείου Συντονιστές: Δ. Τσαντούλας, Ν. Τασσόπουλος Μ. Μελά: Η δίαιτα Ε. Σαμπατάκου: Εμβολιασμοί K. Τριανταφύλλου: Αντιμετώπιση των κιρσών οισοφάγου Α. Αλεξοπούλου: Χορήγηση φαρμάκων σε ηπατοπαθείς Αικ. Μαλαγάρη: Πρώιμη διάγνωση ΗΚΚ 14:00-14:30 Διάλεξη Πρόεδρος: Ε. Μάνεσης Αιμ. Χατζηγιάννη: Νέοι ορολογικοί δείκτες ιογενών ηπατιτίδων 8

Οργάνωση: Επιστημονική Eταιρεία Εσωτερικής Παθολογίας και Κλινικής Ηπατολογίας Β' Παθολογική Κλινική Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ Υπό την Αιγίδα Ιατρικής Σχολής Εθνικού & Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών Ελληνικής Εταιρείας Μελέτης Ήπατος 14:30-15:30 Ελαφρύ γεύμα 15:30-17:00 Ελεύθερες Ανακοινώσεις Πρόεδροι: Α. Χούντα, Γρ. Γιαννούλης ΕΑ01 ΕΑ02 ΕΑ03 ΧΑΜΗΛΟ ΠΟΣΟΣΤΟ ΕΛΕΓΧΟΥ ΟΡΟΛΟΓΙΚΩΝ ΔΕΙΚΤΩΝ ΤΗΣ ΗΠΑΤΙΤΙΔΑΣ Β ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΧΡΟΝΙΑ ΗΠΑΤΙΤΙΔΑ C - EMΠΕΙΡΙΑ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΗΠΑΤΟΛΟΓΙΚΟΥ ΙΑΤΡΕΙΟΥ ΤΡΙΤΟΒΑΘΜΙΟΥ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΥ Ζαμπέτας Δημήτριος, Δημητρόγλου Ιωάννης, Κουλλιάς Εμμανουήλ, Βασίλιεβα Λαρίσα, Σιασιάκου Σοφία, Μάνη Ηλιάνα, Κετίκογλου Ιωάννης, Αλεξοπούλου Αλεξάνδρα, Ντουράκης Σπυρίδων Π. Β Παθολογική Κλινική και Ομώνυμο Εργαστήριο, Ιατρική Σχολή, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Iπποκράτειο ΓΝ Αθήνα ΧΑΜΗΛΟ ΠΟΣΟΣΤΟ ΕΜΒΟΛΙΑΣΜΟΥ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΧΡΟΝΙΑ ΗΠΑΤΙΤΙΔΑ C ΕΝΑΝΤΙ ΤΩΝ ΙΩΝ ΗΠAΤΙΤΙΔΑΣ B ΚΑΙ Α-EMΠΕΙΡΙΑ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΗΠΑΤΟΛΟΓΙΚΟΥ ΙΑΤΡΕΙΟΥ ΤΡΙΤΟΒΑΘΜΙΟΥ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΥ Δημητρόγλου Ιωάννης, Ζαμπέτας Δημήτριος, Κουλλιάς Εμμανουήλ, Βασίλιεβα Λαρίσα, Καραμπατσάκη Ελένη, Μάνη Ηλιάνα, Κετίκογλου Ιωάννης, Αλεξοπούλου Αλεξάνδρα, Ντουράκης Σπυρίδων Π. Β Παθολογική Κλινική και Ομώνυμο Εργαστήριο, Ιατρική Σχολή, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Iπποκράτειο ΓΝ Αθήνα ΑΣΦΑΛΕΙΑ, ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΒΙΟΧΗΜΙΚΗ ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ ΤΗΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΤΗΣ HCV ΛΟΙΜΩΞΗΣ ΜΕ ΑΜΕΣΗΣ ΔΡΑΣΗΣ ΑΝΤΙΪΙΚΑ (DAAS) ΣΕ 51 ΠΟΛΥΜΕΤΑΓΓΙΖΟΜΕΝΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΜΕΙΖΟΝΑ ΘΑΛΑΣΣΑΙΜΙΑ (ΤΜ) Κουντουράς Δημήτριος 1,13, Καττάμης Αντώνης 2, Πετροπούλου Φωτεινή 3, Κουράκλη Αλεξάνδρα 4, Κακαβέτση Αγνή 1, Μαραγκός Κωνσταντίνος 5, Κυριακοπούλου Δήμητρα 2, Φραγκοδημήτρη Χριστίνα 6, Φαρμάκη Καλλισθένη 7, Δρόσσου Μαρούσσα 8, Βίνη Δήμητρα 8, Κληρονόμος Ευάγγελος 9, Βασιλειάδη Άρτεμις 10, Λαφιατής Ιωάννης 11, Βλαχάκη Ευθυμία 12, Τόλη Βαρβάρα 1, Κοσκίνας Ιωάννης 13 1 Ηπατολογικό Τμήμα, Νοσοκομείο ΥΓΕΙΑ, Αθήνα 2 1 η Πανεπιστημιακή Παιδιατρική Κλινική ΕΚΠΑ, Αθήνα 3 Μονάδα Μεταγγίσεων, ΠΓΝ Γεώργιος Γεννηματάς, Αθήνα 4 Αιματολογική Κλινική, Πανεπιστήμιο Πατρών ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 22 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2017 9

Συνέδριο Κλινικής Ηπατολογίας 22-24 Σεπτεμβρίου Ξενοδοχείο Royal Olympic Αθήνα 2017 5 Μονάδα Μεταγγίσεων, ΠΓΝ Ιπποκράτειο Αθήνα 6 Μονάδα Μεταγγίσεων, Νοσοκομείο Παίδων Αγλαΐα Κυριακού Αθήνα 7 Μονάδα Μεταγγίσεων, ΠΓΝ Κορίνθου 8 Μονάδα Μεταγγίσεων ΠΓΝ Νίκαιας, Πειραιάς 9 Μονάδα Μεταγγίσεων ΠΓΝ Βενιζέλειο, Ηράκλειο Κρήτης 10 Μονάδα Μεταγγίσεων, Νοσοκομείο Χανίων Αγιος Γεώργιος, Χανιά Κρήτης 11 Μονάδα Μεταγγίσεων, Νοσοκομείο Βοστάνειο, Μυτιλήνη 12 2 η Πανεπιστημιακή Παθολογική Κλινική, ΠΓΝ Ιπποκράτειο, Θεσσαλονίκη 13 2 η Πανεπιστημιακή Παθολογική Κλινική ΕΚΠΑ, ΠΓΝ Ιπποκράτειο, Αθήνα ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 22 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2017 ΕΑ04 ΕΑ05 Ηπατοκυτταρικό καρκίνωμα (HΚΚ) σε ασθενείς με μειζονα θαλασσαιμία (ΜΘ) στην Ελλάδα Παράγοντες κινδύνου και θεραπευτικές προσεγγίσεις Κουντουράς Δημήτριος 1,13, Καττάμης Αντώνης 2, Πετροπούλου Φωτεινή 3, Κουράκλη Αλεξάνδρα 4, Κακαβέτση Αγνή 1, Μαραγκός Κωνσταντίνος 5, Κυριακοπούλου Δήμητρα 2, Φραγκοδημήτρη Χριστίνα 6, Φαρμάκη Καλλισθένη 7, Δρόσσου Μαρούσσα 8, Βίνη Δήμητρα 8, Κληρονόμος Ευάγγελος 9, Βασιλειάδη Άρτεμις 10, Λαφιατής Ιωάννης 11, Βλαχάκη Ευθυμία 12, Τόλη Βαρβάρα 1, Κοσκίνας Ιωάννης 13 1 Ηπατολογικό Τμήμα, Νοσοκομείο ΥΓΕΙΑ, Αθήνα 2 1 η Πανεπιστημιακή Παιδιατρική Κλινική ΕΚΠΑ, Αθήνα 3 Μονάδα Μεταγγίσεων, ΠΓΝ Γεώργιος Γεννηματάς, Αθήνα 4 Αιματολογική Κλινική, Πανεπιστήμιο Πατρών 5 Μονάδα Μεταγγίσεων, ΠΓΝ Ιπποκράτειο Αθήνα 6 Μονάδα Μεταγγίσεων, Νοσοκομείο Παίδων Αγλαΐα Κυριακού Αθήνα 7 Μονάδα Μεταγγίσεων, ΠΓΝ Κορίνθου 8 Μονάδα Μεταγγίσεων ΠΓΝ Νίκαιας, Πειραιάς 9 Μονάδα Μεταγγίσεων ΠΓΝ Βενιζέλειο, Ηράκλειο Κρήτης 10 Μονάδα Μεταγγίσεων, Νοσοκομείο Χανίων Αγιος Γεώργιος, Χανιά Κρήτης 11 Μονάδα Μεταγγίσεων, Νοσοκομείο Βοστάνειο, Μυτιλήνη 12 2 η Πανεπιστημιακή Παθολογική Κλινική, ΠΓΝ Ιπποκράτειο, Θεσσαλονίκη 13 2 η Πανεπιστημιακή Παθολογική Κλινική ΕΚΠΑ, ΠΓΝ Ιπποκράτειο, Αθήνα ΜΕΛΕΤΗ ΕΠΙΠΤΩΣΗΣ ΑΘΗΡΩΜΑΤΙΚΗΣ ΝΟΣΟΥ ΣΕ ΑΣΘΕΝΗΣ ΜΕ ΧΡΟΝΙΑ ΗΠΑΤΙΤΙΔΑ C ΚΑΙ ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΑΥΤΗΣ ΜΕ ΥΠΕΡΤΑΣΗ Σεβαστιανός Βασίλειος, Βούλγαρης Θεόδωρος, Γελαδάρη Χαραλαμπία, Λυμπερόπουλος Δημήτριος, Ανδρεάδης Εμμανουήλ Δ Παθολογική Κλινική, ΓΝΑ Ο Ευαγγελισμός 10

Οργάνωση: Επιστημονική Eταιρεία Εσωτερικής Παθολογίας και Κλινικής Ηπατολογίας Β' Παθολογική Κλινική Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ Υπό την Αιγίδα Ιατρικής Σχολής Εθνικού & Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών Ελληνικής Εταιρείας Μελέτης Ήπατος ΕΑ06 ΕΑ07 ΕΑ08 ΕΠΙΠΟΛΑΣΜΟΣ ΤΩΝ ΟΡΟΛΟΓΙΚΩΝ ΔΕΙΚΤΩΝ ΤΩΝ ΧΡΟΝΙΩΝ ΙΟΓΕΝΩΝ ΛΟΙΜΩΞΕΩΝ B, C, ΚΑΙ D ΜΕΤΑΞΥ ΤΩΝ ΝΟΣΗΛΕΥΟΜΕΝΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΛΙΝΙΚΗΣ ΤΕΤΑΡΤΟΒΑΘΜΙΟΥ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΥ: ΜΙΑ ΜΕΛΕΤΗ ΕΠΑΓΡΥΠΝΗΣΗΣ Σεβαστιανός Βασίλειος, Γελαδάρη Χαραλαμπία, Βούλγαρης Θεόδωρος, Γεωργαντώνη Άννα, Ανδρεάδης Εμμανουήλ Δ Παθολογική Κλινική, ΓΝΑ Ο Ευαγγελισμός ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΤΗΣ GALECTIN-3 ΜΕ ΤΗΝ ΝΕΦΡΙΚΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΚΒΑΣΗ ΤΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΣΤΑΘΕΡΗ ΜΗ ΑΝΤΙΡΡΟΠΟΥΜΕΝΗ ΚΙΡΡΩΣΗ Χολόγκιτας Ευάγγελος 1, Οικονόμου Θεοδώρα 1, Αγγελάκη Αλίκη 1, Τζούμαρη Θεοδώρα 1, Βέττας Χρήστος 1, Δούμτσης Πέτρος 1, Ντογραματζή Φανή 2, Αθανασιάδου Ζωή 2, Βαγδατλή Ελένη 2, Γουλής Ιωάννης 1 1 Δ Παθολογική Κλινική, Ιπποκράτειο Νοσοκομείο, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης 2 Εργαστήριο Βιοχημείας, Ιπποκράτειο Νοσοκομείο, Θεσσαλονίκη ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΕΠΙΠΕΔΩΝ SOLUBLE FIBRINOGEN-LIKE PROTEIN-2 (SFGL-2) ΚΑΙ SOLUBLE CD14 SUBTYPE (PRESEPSIN) ΠΛΑΣΜΑΤΟΣ ΜΕ ΤΗΝ ΕΠΙΒΙΩΣΗ ΚΙΡΡΩΤΙΚΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΜΗ- ΑΝΤΙΡΡΟΠΟΥΜΕΝΗ ΝΟΣΟ Ελευσινιώτης Ιωάννης, Σταθοπούλου Ιωάννα, Μπάρλα Γεωργία, Τασοβασίλη Αθανασία, Ταμπουρατζή Καλλιόπη, Τσακίρης Στέφανος, Βραχάτης Δημήτριος, Μαυρογιάννης Χρήστος Πανεπιστημιακή Παθολογική Κλινική - Ηπατογαστρεντερολογικό Εργαστήριο, Γενικό Ογκολογικό Νοσοκομείο Κηφισιάς Οι Άγιοι Ανάργυροι, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 22 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2017 11

Συνέδριο Κλινικής Ηπατολογίας 22-24 Σεπτεμβρίου Ξενοδοχείο Royal Olympic Αθήνα 2017 17:00-19:00 Στρογγύλη Τράπεζα Ο κιρρωτικός ασθενής στο νοσοκομείο Συντονιστές: Σ. Μανωλακόπουλος, Ι. Κετίκογλου 19:00-19:30 Διάλειμμα Μ. Πηρουνάκη: Κιρρωτικός ασθενής με πυρετό Β. Σεβαστιανός: Κιρρωτικός ασθενής με ασκίτη, υδροθώρακα ή/και υπονατριαιμία; Αντιμετώπιση του ανθεκτικού ασκίτη Ι. Ελευσινιώτης: Νεφρική βλάβη στην κίρρωση Ε. Δήμου: Ηπατική εγκεφαλοπάθεια 19:30-20:00 Δορυφορική Διάλεξη Με την ευγενική χορηγία ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 22 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2017 Ι. Κοσκίνας: Ποιοι ασθενείς με Χρόνια Ηπατίτιδα C γονότυπου 1 μπορούν να ιαθούν με θεραπεία διάρκειας 8 εβδομάδων σήμερα; 20:00-20:30 Δορυφορική Διάλεξη Με την ευγενική χορηγία Πρόεδρος: Σ. Μανωλακόπουλος Ε. Ράπτη: Θεραπεία 8 εβδομάδων με Paritaprevir/r/ Ombitasvir/Dasabuvir: στοχεύοντας στη βέλτιστη αξιοποίηση των θεραπευτικών μέσων 20:30-21:00 Διάλεξη Πρόεδρος: Ά. Χατζάκης Σ. Ι. Χατζηγιάννης: Παρελθόν, παρόν και μέλλον στις ιογενείς ηπατίτιδες 21:00 Τελετή Έναρξης 12

Οργάνωση: Επιστημονική Eταιρεία Εσωτερικής Παθολογίας και Κλινικής Ηπατολογίας Β' Παθολογική Κλινική Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ Υπό την Αιγίδα Ιατρικής Σχολής Εθνικού & Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών Ελληνικής Εταιρείας Μελέτης Ήπατος 09:00-11:00 Στρογγύλη Τράπεζα Νεότερες εξελίξεις στις ηπατοπάθειες Συντονιστές: Ι. Κοσκίνας, Γρ. Χατζής, Δ. Δημητρουλόπουλος Γρ. Χατζής: Νεότερες θεραπευτικές προσεγγίσεις στην PBC Ε. Ράπτη: Μεταβολική λιπώδης νόσος του ήπατος - Νεότερες θεραπευτικές προσεγγίσεις Β. Παπαδημητρόπουλος: Διάγνωση της ηπατικής ίνωσης χωρίς ιστολογική εξέταση με έμφαση στην ελαστογραφία ως μέθοδο πρόγνωσης και παρακολούθησης των χρονίων νοσημάτων του ήπατος Δ. Kουντουράς: Αιμοσφαιρνοπάθειες & ήπαρ 11:00-12:00 Δορυφορικές Διαλέξεις Με την ευγενική χορηγία Ανοίγοντας το δρόμο για την εξάλειψη της ηπατίτιδας C Πρόεδρος: Σ. Ντουράκης 12:00-12:30 Διάλειμμα Σ. Ντουράκης: Εισαγωγή Σ. Μανωλακόπουλος: Η κλινική εμπειρία με το elbasvir/ grazoprevir μέχρι σήμερα Α. Χούντα: Στοχεύοντας τη θεραπεία της ηπατίτιδας C στους δύσκολους πληθυσμούς. Ανάλυση περιστατικού ΣΑΒΒΑΤΟ 23 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2017 13

Συνέδριο Κλινικής Ηπατολογίας 22-24 Σεπτεμβρίου Ξενοδοχείο Royal Olympic Αθήνα 2017 12:30-13:30 Στρογγύλη Τράπεζα H βοήθεια του παθολογοανατόμου στη σύγχρονη ηπατολογία Συντονίστριες: Κ. Μπαρμπάτη, Γ. Καφίρη Ι. Δελλαδέτσιμα: ΔΔ φαρμακευτικής βλάβης, αυτοάνοσης ηπατίτιδας, NASH Ντ. Τηνιακού: 13:30-14:45 Στρογγύλη Τράπεζα Αιματολογικά προβλήματα στον ηπατοπαθή Συντονιστές: Φ. Κοντοπίδου, Μ. Βουλγαρέλης Αξιολόγηση της ηπατικής ίνωσης με παλιούς και νέους ιστολογικούς δείκτες. Διάκριση αρχόμενης από προχωρημένη κίρρωση Θ. Κανελλοπούλου: Αναιμία - Ακανθοκυτταρική αναιμία Ε. Νομικού: Διαταραχές πήξης - Θρομβοπενία Μ. Βουλγαρέλης: Ηπατίτιδα και απλαστική αναιμία ΣΑΒΒΑΤΟ 23 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2017 14:45-15:15 Ελαφρύ γεύμα 15:15-17:30 Στρογγύλη Τράπεζα Κλινικά προβλήματα στην ηπατολογία Συντονιστές: Σ. Ντουράκης, Χ. Μαυρογιάννης Σ. Σαββανής: Σπάνιες αιτίες οξείας ηπατίτιδας Α. Κουρίκου: Αιμορραγία πεπτικού από μη κιρσικές αγγειακές αλλοιώσεις του γαστρεντερικού σωλήνα - πυλαία γαστροπάθεια ή αγγειοδυσπλασίες Ν. Πτώχης: Η θέση των TIPS. Ποιοι είναι οι κατάλληλοι ασθενείς Σ. Πουρίκη: Ηπατοπνευμονικό σύνδρομο. Πυλαιοπνευμονική υπέρταση 17:30-18:00 Διάλειμμα 14

Οργάνωση: Επιστημονική Eταιρεία Εσωτερικής Παθολογίας και Κλινικής Ηπατολογίας Β' Παθολογική Κλινική Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ Υπό την Αιγίδα Ιατρικής Σχολής Εθνικού & Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών Ελληνικής Εταιρείας Μελέτης Ήπατος 18:00-18:30 Διάλεξη Πρόεδρος: Δ. Τσαντούλας Ι. Κοσκίνας: Νεώτερα στη διάγνωση και θεραπεία του ΗΚΚ 18:30-21:00 Στρογγύλη Τράπεζα Θεραπεία χρονίας ηπατίτιδας Β Συντονιστές: Χ. Γώγος, Ε. Μάνεσης Ι. Βλαχογιαννάκος: HBeAg θετική χρόνια HBV λοίμωξη: παρακολούθηση και ενδείξεις θεραπείας Ν. Μάθου: HBeAg αρνητική χρόνια HBV λοίμωξη με φυσιολογικές τρανσαμινάσες: παρακολούθηση και ενδείξεις θεραπείας Ε. Χολόγκιτας: Συστάσεις προφύλαξης ενεργοποίησης της ηπατικής νόσου από τον HBV μετά από ανοσοκαταστολή/χημειοθεραπεία Σ. Μανωλακόπουλος: Νέες ή αναδυόμενες θεραπευτικές στρατηγικές και φάρμακα Ε. Μάνεσης: Θεραπεία χρόνιας ηπατίτιδας από συλλοίμωξη από τους ιούς HBV και HDV ΣΑΒΒΑΤΟ 23 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2017 15

Συνέδριο Κλινικής Ηπατολογίας 22-24 Σεπτεμβρίου Ξενοδοχείο Royal Olympic Αθήνα 2017 09:00-09:30 Διάλεξη Πρόεδρος: Σ. Κουτσουνάς Σ. Ντουράκης: Φαρμακευτική ηπατοτοξικότητα: Διαφορική διάγνωση, θεραπεία 09:30-11:30 Κλινικό Φροντιστήριο Ασθενής με αλκοολική ηπατίτιδα Συντονιστές: Σ. Ντουράκης, Μ. Ντόϊτς 11:30-12:00 Διάλειμμα Η. Μάνη: Παρουσίαση περιστατικού Ε. Καραμπατσάκη: Επιδημιολογία Δ. Καραγιαννάκης: Κλινική εικόνα - επιπλοκές - διάγνωση Μ. Ντόϊτς: Πρόγνωση Β. Σεβαστιανός: Θεραπεία ΚΥΡΙΑΚΗ 24 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2017 12:00-12:30 Διάλεξη Πρόεδρος: Ι. Ελευσινιώτης Γ. Σωτηρόπουλος: Χειρουργική επέμβαση σε κιρρωτικό. Ηπατική και εξωηπατική 12:30-14:30 Κλινικό Φροντιστήριο Ασθενής με διάγνωση ΗΚΚ Συντονιστές: Ι. Κοσκίνας, Ε. Φελέκουρας Ε. Φελέκουρας: Ασθενής με διάγνωση ΗΚΚ-Χειρουργική αντιμετώπιση Δ. Ζαμπέτας: Παρουσίαση περιστατικού Λ. Θάνος: Περιοχική θεραπεία Γ. Σωτηρόπουλος: Μεταμόσχευση Ε. Ράπτη: Φαρμακευτική θεραπεία 16

Οργάνωση: Επιστημονική Eταιρεία Εσωτερικής Παθολογίας και Κλινικής Ηπατολογίας Β' Παθολογική Κλινική Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ Υπό την Αιγίδα Ιατρικής Σχολής Εθνικού & Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών Ελληνικής Εταιρείας Μελέτης Ήπατος E-Posters EP01 EP02 EP03 ΣΥΝΔΡΟΜΟ SUMP: ΕΝΑ ΣΠΑΝΙΟ ΑΛΛΑ ΑΚΟΜΑ ΕΠΙΚΑΙΡΟ ΚΛΗΡΟΔΟΤΗΜΑ ΤΗΣ ΧΟΛΟΠΕΠΤΙΚΗΣ ΑΝΑΣΤΟΜΩΣΗΣ (CHOLEDOCHODUODENOSTOMY, CDD) Σιασιάκου Σοφία 1, Κακασής Αθανάσιος 2, Αθανασίου Γεώργιος 3, Αλβανός Γεώργιος 4, Δουλγέρογλου Παναγιώτης 5, Λαμπροπούλου Πηνελόπη 6, Βογιάκη Σοφία 7 1 Παθολόγος, Επιμελήτρια Α, Γ Παθολογική Κλινική, ΓΝΑ Γ. Γεννηματάς, Αθήνα 2 Ειδικευόμενος Παθολογίας, Γ Παθολογική Κλινική, ΓΝΑ Γ. Γεννηματάς, Αθήνα 3 Ειδικευόμενος Παθολογίας, Γ Παθολογική Κλινική, ΓΝΑ Γ. Γεννηματάς, Αθήνα 4 Χειρουργός, Επιμελητής Α, Β Χειρουργική Κλινική, ΓΝΑ Γ. Γεννηματάς, Αθήνα 5 Ειδικευόμενος Χειρουργικής, Β Χειρουργική Κλινική, ΓΝΑ Γ. Γεννηματάς, Αθήνα 6 Διευθύντρια, Τμήμα Αξονικής και Μαγνητικής Τομογραφίας και Υπερηχοτομογραφίας, ΓΝΑ Γ. Γεννηματάς, Αθήνα 7 Παθολόγος, Διευθύντρια, Γ Παθολογική Κλινική, ΓΝΑ Γ. Γεννηματάς, Αθήνα ΤΑ TROUGH ΕΠΙΠΕΔΑ ΤΟΥ EVEROLIMUS ΣΧΕΤΙΖΟΝΤΑΙ ΜΕ ΥΠΟΤΡΟΠΗ ΤΟΥ ΗΠΑΤΟΚΥΤΤΑΡΙΚΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΜΕΤΑ ΤΗ ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗ ΗΠΑΤΟΣ Οικονόμου Θεοδώρα 1, Χολόγκιτας Ευάγγελος 1, Γουλής Ιωάννης 1, Δούμτσης Πέτρος 1, Τζούμαρη Θεοδώρα 1, Αγγελάκη Αλίκη 1, Βέττας Χρήστος 1, Μάντσιου Χρυσάνθη 1, Φούζας Ιωάννης 2, Ακριβιάδης Ευάγγελος 1 1 Δ Παθολογική Κλινική Α.Π.Θ., ΓΝΘ Ιπποκράτειο, Θεσσαλονίκη 2 Χειρουργική Κλινική Μεταμοσχεύσεων, Α.Π.Θ., ΓΝΘ Ιπποκράτειο, Θεσσαλονίκη Η ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΤΩΝ ΕΠΙΠΕΔΩΝ ΤΗΣ ΒΙΤΑΜΙΝΗΣ D, ΤΟΥ HBSAG ΚΑΙ ΤΟΥ ΑΠΟΠΤΩΤΙΚΟΥ ΔΕΙΚΤΗ CK18 ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΧΡΟΝΙΑ ΗΠΑΤΙΤΙΔΑ Β Οικονόμου Θεοδώρα 1, Δούμτσης Πέτρος 1, Γουλής Ιωάννης 1, Φυλάκτου Αγγελική 2, Τζούμαρη Θεοδώρα 1, Αγγελάκη Αλίκη 1, Βέττας Χρήστος 1, Μάντσιου Χρυσάνθη 1, Ακριβιάδης Ευάγγελος 1, Χολόγκιτας Ευάγγελος 1 1 Δ Παθολογική Κλινική Α.Π.Θ., ΓΝΘ Ιπποκράτειο, Θεσσαλονίκη 2 Εθνικό Περιφερειακό Κέντρο Ιστοσυμβατότητας - Εργαστήριο Ανοσολογίας 17

Συνέδριο Κλινικής Ηπατολογίας 22-24 Σεπτεμβρίου Ξενοδοχείο Royal Olympic Αθήνα 2017 EP04 EP05 EP06 EP07 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΣΤΗ ΝΕΦΡΙΚΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ CNI-FREE ΣΥΝΔΥΑΣΜΟΥ EVEROLIMUS ΜΕ Η ΧΩΡΙΣ MMF ΣΕ ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΜΕΝΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΗΠΑΤΟΣ Δούμτσης Πέτρος 1, Οικονόμου Θεοδώρα 1, Τζούμαρη Θεοδώρα 1, Αγγελάκη Αλίκη 1, Βέττας Χρήστος 1, Μάντσιου Χρυσάνθη 1, Χολόγκιτας Ευάγγελος 1, Γουλής Ιωάννης 1, Φούζας Ιωάννης 2, Γιουλεμέ Όλγα 2, Ακριβιάδης Ευάγγελος 1 1 Δ Παθολογική Κλινική Α.Π.Θ., ΓΝΘ Ιπποκράτειο, Θεσσαλονίκη 2 Χειρουργική Κλινική Μεταμοσχεύσεων, Α.Π.Θ., ΓΝΘ Ιπποκράτειο, Θεσσαλονίκη ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΩΝ ΟΡΜΟΝΩΝ ΟΙΣΤΡΑΔΙΟΛΗΣ ΚΑΙ ΤΕΣΤΟΣΤΕΡΟΝΗΣ ΣΕ ΑΝΤΡΕΣ ΜΕ ΜΗ ΑΝΤΙΡΡΟΠΟΥΜΕΝΗ ΚΙΡΡΩΣΗ ΗΠΑΤΟΣ Οικονόμου Θεοδώρα, Δούμτσης Πέτρος, Τζούμαρη Θεοδώρα, Βέττας Χρήστος, Αγγελάκη Αλίκη, Μάντσιου Χρυσάνθη, Γουλής Ιωάννης, Ακριβιάδης Ευάγγελος, Χολόγκιτας Ευάγγελος Δ Παθολογική Κλινική Α.Π.Θ., ΓΝΘ Ιπποκράτειο, Θεσσαλονίκη ΠΡΟΓΝΩΣΗ ΤΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΜΗ ΑΝΤΙΡΡΟΠΟΥΜΕΝΗ ΚΙΡΡΩΣΗ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΟ ΠΗΛΙΚΟ ΛΕΜΦΟΚΥΤΤΑΡΩΝ/ΟΥΔΕΤΕΡΟΦΙΛΩΝ ΚΑΙ ΤΗΣ ΔΙΑΦΟΡΑΣ ΛΕΥΚΩΜΑΤΙΝΗΣ-ΧΟΛΕΡΥΘΡΙΝΗΣ Οικονόμου Θεοδώρα, Γουλής Ιωάννης, Δούμτσης Πέτρος, Τζούμαρη Θεοδώρα, Σουλαϊδόπουλος Στέργιος, Βέττας Χρήστος, Μάντσιου Χρυσάνθη, Ακριβιάδης Ευάγγελος, Χολόγκιτας Ευάγγελος Δ Παθολογική Κλινική Α.Π.Θ., ΓΝΘ Ιπποκράτειο, Θεσσαλονίκη Η ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΤΩΝ ΜΕΤΑΒΟΛΩΝ ΤΟΥ VEGF ΚΑΙ ΤΟΥ ΑΠΟΠΤΩΤΙΚΟΥ ΔΕΙΚΤΗ CK18 ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΧΡΟΝΙΑ ΗΠΑΤΙΤΙΔΑ C ΥΠΟ DAAs Χολόγκιτας Ευάγγελος 1, Γουλής Ιωάννης 1, Φυλάκτου Αγγελική 2, Σινάκος Εμμανουήλ 1, Βέττας Χρήστος 1, Δουλγέρης Ιωάννης 1, Οικονόμου Θεοδώρα 1, Ευαγγελινάκη Εύα 2, Ζάρρας Χαράλαμπος 2, Ακριβιάδης Ευάγγελος 1 1 Δ Παθολογική Κλινική Α.Π.Θ., ΓΝΘ Ιπποκράτειο, Θεσσαλονίκη 2 Εθνικό Περιφερειακό κέντρο Κέντρο Ιστοσυμβατότητας -Εργαστήριο Ανοσολογίας 18

Οργάνωση: Επιστημονική Eταιρεία Εσωτερικής Παθολογίας και Κλινικής Ηπατολογίας Β' Παθολογική Κλινική Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ Υπό την Αιγίδα Ιατρικής Σχολής Εθνικού & Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών Ελληνικής Εταιρείας Μελέτης Ήπατος EP08 ΟΞΕΙΑ ΙΚΤΕΡΙΚΗ ΗΠΑΤΙΤΙΔΑ ΩΣ ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΝΟΣΟΥ STILL ΤΩΝ ΕΝΗΛΙΚΩΝ Μάνη Ηλιάνα 1, Παπαδημητρόπουλος Βασίλειος 2, Τσιρώνη Ιωάννα 1, Ζάρκου Σταυρούλα 1, Βασιλείου Νικόλαος 1, Κετίκογλου Ιωάννης 3, Κίττου Νάσω 3, Βασιλόπουλος Δημήτριος 4, Ντουράκης Π. Σπυρίδων 5 1 Ειδικευόμενη/ος Παθολογίας, Β Παθολογική Κλινική, Ιατρική Σχολή, ΓΝΑ Ιπποκράτειο, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Αθήνα, Ελλάδα 2 Επιμελητής Ά ΕΣΥ, Β Παθολογική Κλινική, Ιατρική Σχολή, ΓΝΑ Ιπποκράτειο, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Αθήνα, Ελλάδα 3 Διευθυντής ΕΣΥ, Β Παθολογική Κλινική, Ιατρική Σχολή, ΓΝΑ Ιπποκράτειο, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Αθήνα, Ελλάδα 4 Καθηγητής Παθολογίας, Β Παθολογική Κλινική, Ιατρική Σχολή, ΓΝΑ Ιπποκράτειο, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Αθήνα, Ελλάδα 5 Καθηγητής Παθολογίας, Διευθυντής Β Παθολογικής Κλινικής, Ιατρική Σχολή, ΓΝΑ Ιπποκράτειο, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Αθήνα, Ελλάδα 19

Συνέδριο Κλινικής Ηπατολογίας 22-24 Σεπτεμβρίου Ξενοδοχείο Royal Olympic Αθήνα 2017 Ευρετήριο Προέδρων - Ομιλητών - Συντονιστών Αλεξοπούλου Αλεξάνδρα Επίκουρη Καθηγήτρια, Β Παθολογική Κλινική, Ιατρική Σχολή ΕΚΠΑ, ΓΝΑ Ιπποκράτειο Βασίλιεβα Λαρίσα Ακαδημαϊκή Υπότροφος, Β Παθολογική Κλινική, ΓΝΑ Ιπποκράτειο Βασιλόπουλος Δημήτριος Καθηγητής Παθολογίας-Ρευματολογίας Β Παθολογική Κλινική και Ομώνυμο Εργαστήριο, Μονάδα Κλινικής Ανοσολογίας-Ρευματολογίας Ιατρική Σχολή ΕΚΠΑ, ΓΝΑ Ιπποκράτειο Βλαχογιαννάκος Ιωάννης Αναπληρωτής Καθηγητής Γαστρεντερολογίας, Ιατρική Σχολή ΕΚΠΑ, Πανεπιστημιακή Γαστρεντερολογική Κλινική, ΓΝΑ Λαϊκό Βουλγαρέλης Μιχαήλ Αναπληρωτής Καθηγητής, Κλινική Παθολογικής Φυσιολογίας, Ιατρική Σχολή ΕΚΠΑ Γιαννούλης Γρηγόριος Διευθυντής Ηπατολογικής Κλινικής, Νοσοκομείο Metropolitan, Αθήνα Γώγος Χαράλαμπος Καθηγητής Παθολογίας, Διευθυντής Παθολογικής Κλινικής, Πανεπιστήμιο Πατρών Δελλαδέτσιμα Ιωάννα Καθηγήτρια, Α Εργαστήριο Παθολογικής Ανατομικής, Ιατρική Σχολή ΕΚΠΑ Δημητρουλόπουλος Δημήτριος MD, PhD, Γαστρεντερολόγος - Ηπατολόγος, Επιμελητής A ΕΣΥ, Γαστρεντερολογική Κλινική, ΓΝΑ Άγιος Σάββας, Αθήνα Δήμου Ευαγγελινή Παθολόγος, Ηπατολόγος, Συνεργάτης Ηπατολογικής Κλινικής, Ιατρικό Κέντρο Αθηνών Ελευσινιώτης Ιωάννης Αναπληρωτής Καθηγητής Παθολογίας Πανεπιστημίου Αθηνών, Διευθυντής Πανεπιστημιακής Παθολογικής Κλινικής ΓΟΝΚ Οι Άγιοι Ανάργυροι Ζαμπέτας Δημήτριος Ειδικευόμενος Παθολογίας, ΓΝΑ Ιπποκράτειο Θάνος Λουκάς MD, Phd, EBIR, Συντονιστής Διευθυντής Ιατρικής Απεικόνισης και Επεμβατικής Ακτινολογίας, ΓΝΝΘΑ Σωτηρία Κανελλοπούλου Θεώνη Αιματολόγος, Επιμελήτρια, Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο 20

Οργάνωση: Επιστημονική Eταιρεία Εσωτερικής Παθολογίας και Κλινικής Ηπατολογίας Β' Παθολογική Κλινική Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ Υπό την Αιγίδα Ιατρικής Σχολής Εθνικού & Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών Ελληνικής Εταιρείας Μελέτης Ήπατος Καραγιαννάκης Δημήτριος Ειδικός Παθολόγος - Ηπατολόγος, Ακαδημαϊκός Υπότροφος Πανεπιστημιακής Γαστρεντερολογικής Κλινικής, ΓΝΑ Λαϊκό Καραμπατσάκη Ελένη Επιμελήτρια Α Παθολογίας, Α Παθολογική Κλινική και Μονάδα Λοιμώξεων, ΓΝΑ Γ. Γεννηματάς Καφίρη Γεωργία Συντονίστρια Διευθύντρια, Παθολογοανατομικό Εργαστήριο ΓΝΑ Ιπποκράτειο Κετίκογλου Ιωάννης Διευθυντής, Παθολογικό Τμήμα, ΓΝΑ Ιπποκράτειο Κοντοπίδου Φλώρα Επίκουρη Καθηγήτρια Αιματολογίας, Ιατρική Σχολή ΕΚΠΑ Κοσκίνας Ιωάννης Καθηγητής Παθολογίας - Ηπατολογίας ΕΚΠΑ, Β Παθολογική Κλινική, Ιατρική Σχολή, ΓΝΑ Ιπποκράτειο Κουντουράς Δημήτριος MD, PhD, Διευθυντής Ηπατολογικού Τμήματος Ομίλου ΥΓΕΙΑ-ΜΗΤΕΡΑ Κουρίκου Αναστασία Γαστρεντερολόγος, Ακαδημαϊκή Υπότροφος Β Πανεπιστημιακής Παθολογικής Κλινικής, ΓΝΑ Ιπποκράτειο Κουτσουνάς Σωτήριος τ. Διευθυντής Κέντρου Ελέγχου και Αναφοράς Ιογενούς Ηπατίτιδας, ΓΝΑ Σισμανόγλειο - Αμαλία Φλέμιγκ Μάθου Νικολέττα Γαστρεντερολόγος, Διευθύντρια ΕΣΥ, ΓΝ Ν. Ιωνίας Κωνσταντοπούλειο Μαλαγάρη Αικατερίνη Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Ακτινολογίας, 2 o Εργαστήριο Ακτινολογίας, Ιατρική Σχολή ΕΚΠΑ Μάνεσης Εμμανουήλ Ομότιμος Καθηγητής Παθολογίας, Ηπατολόγος, Ιατρική Σχολή ΕΚΠΑ Μάνη Ηλιάνα Ειδικευόμενη Παθολογίας, Β Πανεπιστημιακή Παθολογική Κλινική, ΓΝΑ Ιπποκράτειο Μανωλακόπουλος Σπήλιος Αναπληρωτής Καθηγητής Παθολογίας - Γαστρεντερολογίας, Β Πανεπιστημιακή Παθολογική Κλινική, ΓΝΑ Ιπποκράτειο Μαυρογιάννης Χρήστος Καθηγητής Γαστρεντερολογίας, Ιατρική Σχολή ΕΚΠΑ, Διευθυντής Γαστρεντερολογικής Κλινικής, ΓΟΝΚ Οι Άγιοι Ανάργυροι Μελά Μαρία Γαστρεντερολόγος, Επιμελήτρια Α, ΓΝΑ Ο Ευαγγελισμός, Οφθαλμιατρείο Αθηνών - Πολυκλινική Μπαρμπάτη Καλυψώ MD FRCPATH PhD., HBD Hstobiodiagnosis Αθήνα, πρ. Σ. Διευθύντρια Παθολογοανατομικού Τμήματος ΝΕΕΣ 21

Συνέδριο Κλινικής Ηπατολογίας 22-24 Σεπτεμβρίου Ξενοδοχείο Royal Olympic Αθήνα 2017 Νομικού Ευφροσύνη Αιματολόγος, Διευθύντρια ΕΣΥ, Τμήματος Αιμοδοσίας και Αιμορροφιλίας - Διαταραχών Αιμόστασης, ΓΝΑ Ιπποκράτειο Ντόϊτς Μέλανι Επίκουρη Καθηγήτρια Παθολογίας- Ηπατολογίας, Ιατρική Σχολή ΕΚΠΑ, Β Πανεπιστημιακή Παθολογική Κλινική, ΓΝΑ Ιπποκράτειο Ντουράκης Σπυρίδων Καθηγητής Παθολογίας - Ηπατολογίας, Β Πανεπιστημιακή Παθολογική Κλινική, ΓΝΑ Ιπποκράτειο, Πρόεδρος Επιστημονικής Εταιρείας Παπαδημητρόπουλος Βασίλειος Παθολόγος, Επιμελητής Α ΕΣΥ, Β Πανεπιστημιακή Παθολογική Κλινική, ΓΝΑ Ιπποκράτειο Πηρουνάκη Μαρία Παθολόγος - Λοιμωξιολόγος, Διευθύντρια ΕΣΥ, ΓΝΑ Ιπποκράτειο Πουρίκη Σοφία MD, PhD, FERC, Πνευμονολόγος- Φυματιολόγος, Ειδικευόμενη ΜΕΘ, ΓΝΑ Ιπποκράτειο Πτώχης Νικόλαος Επιμελητής Α, Τμήμα Επεμβατικής Ακτινολογίας, ΓΝΑ Γ. Γεννηματάς Ράπτη Ειρήνη ND, PhD, Συνεργάτης Ηπατολογικής Κλινικής, Ιατρικό Αθηνών Σαββανής Σπυρίδων Παθολόγος, Επιμελητής Α ΕΣΥ ΓΝΑ Η ΕΛΠΙΣ Σαμπατάκου Ελένη Επίκουρη Καθηγήτρια Παθολογίας - Λοιμώξεων, Ιατρική Σχολή ΕΚΠΑ Σεβαστιανός Βασίλειος Παθολόγος - Ηπατολόγος Δ Παθολογική Κλινική, ΓΝA Ο Ευαγγελισμός Σωτηρόπουλος Γεώργιος MD, PhD, FACS, FEBS, Καθηγητής Χειρουργικής Πανεπιστημίου Essen, Αναπληρωτής Καθηγητής Χειρουργικής Ιατρική Σχολή ΕΚΠΑ Τασσόπουλος Νικόλαος Ηπατολόγος, Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας, Ιατρική Σχολή ΕΚΠΑ Τηνιακού Κωνσταντίνα Παθολογοανατόμος - Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Ιστολογίας- Εμβρυολογίας Ιατρική Σχολή ΕΚΠΑ, Αρεταίειο Νοσοκομείο, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Institute of Cellular Medicine, Newcastle University, UK Τριανταφύλλου Κωνσταντίνος Αναπληρωτής Καθηγητής Γαστρεντερολογίας, Ιατρική Σχολή ΕΚΠΑ Τσαντούλας Δημήτριος Επίκουρος Καθηγητής, Ιατρική Σχολή ΕΚΠΑ, Επίτιμος Διευθυντής Ηπατολογικού Τμήματος Υγεία 22

Οργάνωση: Επιστημονική Eταιρεία Εσωτερικής Παθολογίας και Κλινικής Ηπατολογίας Β' Παθολογική Κλινική Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ Υπό την Αιγίδα Ιατρικής Σχολής Εθνικού & Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών Ελληνικής Εταιρείας Μελέτης Ήπατος Φελέκουρας Ευάγγελος Καθηγητής Χειρουργικής, Ιατρική Σχολή ΕΚΠΑ, Α Πανεπιστημιακή Χειρουργική Κλινική, ΠΓΝΑ Λαϊκό Χατζάκης Άγγελος Καθηγητής Επιδημιολογίας και Προληπτικής Ιατρικής, Εργαστήριο Υγιεινής, Επιδημιολογίας και Ιατρικής Στατιστικής, Ιατρική Σχολή ΕΚΠΑ Χατζηγιάννη Αιμιλία Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Βιοπαθολογίας - Κλινικής Μικροβιολογίας, Β Πανεπιστημιακή Παθολογική Κλινική και Ομώνυμο Εργαστήριο, ΓΝΑ Ιπποκράτειο Χατζής Γρηγόριος Ομότιμος Καθηγητής Παθολογικής Φυσιολογίας, Ιατρική Σχολή ΕΚΠΑ Χολόγκιτας Ευάγγελος Αναπληρωτής Καθηγητής, Α Κλινική Εσωτερικής Παθολογίας, Ιατρική Σχολή ΕΚΠΑ Χούντα Αθηνά Παθόλογος - Ηπατολόγος, Διευθύντρια ΕΣΥ, Δ Πανεπιστημιακή Παθολογική Κλινική, ΠΓΝΑ Αττικόν Χατζηγιάννης Στέφανος Ομότιμος Καθηγητής Παθολογίας και Ηπατολογίας του ΕΚΠΑ, Συνεργάτης Έρευνας της Πανεπιστημιακής Παθολογικής Κλινικής, ΓΝΑ Ιπποκράτειο 23

Συνέδριο Κλινικής Ηπατολογίας 22-24 Σεπτεμβρίου Ξενοδοχείο Royal Olympic Αθήνα 2017 Ελεύθερες Ανακοινώσεις 24 ΕΑ01 ΧΑΜΗΛΟ ΠΟΣΟΣΤΟ ΕΛΕΓΧΟΥ ΟΡΟΛΟΓΙΚΩΝ ΔΕΙΚΤΩΝ ΤΗΣ ΗΠΑΤΙΤΙΔΑΣ Β ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΧΡΟΝΙΑ ΗΠΑΤΙΤΙΔΑ C - EMΠΕΙΡΙΑ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΗΠΑΤΟΛΟΓΙΚΟΥ ΙΑΤΡΕΙΟΥ ΤΡΙΤΟΒΑΘΜΙΟΥ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΥ Ζαμπέτας Δημήτριος, Δημητρόγλου Ιωάννης, Κουλλιάς Εμμανουήλ, Βασίλιεβα Λαρίσα, Σιασιάκου Σοφία, Μάνη Ηλιάνα, Κετίκογλου Ιωάννης, Αλεξοπούλου Αλεξάνδρα, Ντουράκης Σπυρίδων Π. Β Παθολογική Κλινική και Ομώνυμο Εργαστήριο, Ιατρική Σχολή, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Iπποκράτειο ΓΝ Αθήνα ΕΙΣΑΓΩΓΗ: Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Εταιρία Μελέτης Ήπατος (EASL), σε ασθενείς με λοίμωξη από τον ιό της ηπατίτιδας C (HCV), συνιστάται έλεγχος των ορολογικών δεικτών του ιού της ηπατίτιδας Β (HBV) και θεραπεία με νουκλεϊσ(τ)ιδικά ανάλογα, σε εκείνους με συλλοίμωξη HBV/ HCV, εξαιτίας του δυνητικού κινδύνου ενεργοποίησης του HBV κατά ή μετά την ολοκλήρωση της θεραπείας με άμεσα δρώντα αντιϊκά φάρμακα (Direct Acting Antivirals-DAAs). ΣΚΟΠΟΣ: Καταγραφή του ελέγχου του ορολογικού προφίλ για ηπατίτιδα Β σε ασθενείς με χρονία ηπατίτιδα C (ΧΗC). ΥΛΙΚΟ & ΜΕΘΟΔΟΙ: Ανασκοπήθηκαν αναδρομικά τα αρχεία της περιόδου 2007-2017. Ελήφθησαν υπόψιν δεδομένα ασθενών με >2 επισκέψεις. Καταγράφηκαν τα αποτελέσματα ελέγχου για HBsAg, anti-hbc, anti-hbs. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ: Συμπεριελήφθησαν 613 ασθενείς (63,9% άνδρες, μέση ηλικία 47,0±15,2 έτη). Το 25,0% είχε κίρρωση και 55,0% έλαβαν θεραπεία για ΧHC (20,7% DAAs). Το 53,0% εξετάστηκε για ορολογικούς δείκτες HBV. Από αυτούς που ελέγχθηκαν, το 43,7% δεν είχε ανοσία, ενώ το 3,8% παρουσίαζε συλλοίμωξη HCV/HBV. Kαταγράφηκε μία περίπτωση ενεργοποίησης του HBV σε κιρρωτική ασθενή με συλλοίμωξη, ένα μήνα μετά την ολοκλήρωση της θεραπείας με DAAs, που οδήγησε σε ηπατική ανεπάρκεια και θάνατο. Στην πολυπαραγοντική ανάλυση, παράγοντες που επηρέασαν την απόφαση του ηπατολόγου για τον έλεγχο HBV ήταν η ηλικία και το είδος της αντιϊκής αγωγής. Πιο συγκεκριμένα, η νεαρή ηλικία [OR=0,977 (95% CI 0,962-0,992) P=0,003] συσχετίστηκε με υψηλότερη πιθανότητα ελέγχου για ηπατίτιδα Β. Η χρήση των DAAs συσχετίστηκε με χαμηλότερη πιθανότητα ελέγχου συγκριτικά με ασθενείς που έλαβαν θεραπεία βασισμένη σε ιντερφερόνη ή παρέμειναν χωρίς θεραπεία [OR=0,450 (95% CI 0,260-0,780) P=0,004]. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: Καταγράφηκαν χαμηλά ποσοστά ορολογικού ελέγχου για HBV. Η χορήγηση των DAAs δεν αποτελούσε κίνητρο για τον έλεγχο. Αντίθετα, μάλλον απέτρεπε από τον έλεγχο. Η στάση των ηπατολόγων του Kέντρου μέχρι τώρα δεν ήταν η δέουσα για την εντόπιση των συλλοιμώξεων HCV/HBV.

Οργάνωση: Επιστημονική Eταιρεία Εσωτερικής Παθολογίας και Κλινικής Ηπατολογίας Β' Παθολογική Κλινική Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ Υπό την Αιγίδα Ιατρικής Σχολής Εθνικού & Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών Ελληνικής Εταιρείας Μελέτης Ήπατος ΕΑ02 ΧΑΜΗΛΟ ΠΟΣΟΣΤΟ ΕΜΒΟΛΙΑΣΜΟΥ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΧΡΟΝΙΑ ΗΠΑΤΙΤΙΔΑ C ΕΝΑΝΤΙ ΤΩΝ ΙΩΝ ΗΠAΤΙΤΙΔΑΣ B ΚΑΙ Α - EMΠΕΙΡΙΑ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΗΠΑΤΟΛΟΓΙΚΟΥ ΙΑΤΡΕΙΟΥ ΤΡΙΤΟΒΑΘΜΙΟΥ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΥ Δημητρόγλου Ιωάννης, Ζαμπέτας Δημήτριος, Κουλλιάς Εμμανουήλ, Βασίλιεβα Λαρίσα, Καραμπατσάκη Ελένη, Μάνη Ηλιάνα, Κετίκογλου Ιωάννης, Αλεξοπούλου Αλεξάνδρα, Ντουράκης Σπυρίδων Π. Β Παθολογική Κλινική και Ομώνυμο Εργαστήριο, Ιατρική Σχολή, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Iπποκράτειο ΓΝ Αθήνα ΕΙΣΑΓΩΓΗ: Σύμφωνα με τις Διεθνείς Οδηγίες, συνιστάται έλεγχος των ορολογικών δεικτών και εμβολιασμός για τους ιούς της ηπατίτιδας Β (HBV) και Α (ΗΑV) σε ασθενείς με χρόνια λοίμωξη από τον ιό της ηπατίτιδας C (HCV), καθώς η επιμόλυνση από τους παραπάνω ιούς μπορεί να προκαλέσει οξεία-επί-χρονίας ηπατική ανεπάρκεια. ΣΚΟΠΟΣ: Καταγραφή του ποσοστού των ασθενών με χρονία HCV λοίμωξη που εμβολιάσθηκαν για HBV και HAV. ΥΛΙΚΟ & ΜΕΘΟΔΟΙ: Ανασκοπήθηκαν αναδρομικά τα αρχεία της περιόδου 2007-2017. Ελήφθησαν υπόψιν δεδομένα ασθενών με >2 επισκέψεις. Καταγράφηκαν τα αποτελέσματα ελέγχου για HBsAg, anti-hbc, anti-hbs και anti-hav και ο εμβολιασμός για HBV και HAV. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ: Συμπεριελήφθησαν 613 ασθενείς (63,9% άνδρες, μέση ηλικία 47,02 ± 15,27 έτη). Το 3,1% ήταν ενεργοί χρήστες ενδοφλέβιων ναρκωτικών ουσιών (IVDU), 25,0% κιρρωτικοί και 55,0% είχαν λάβει αντιική αγωγή. Το 53,0% και 18,0% των ασθενών εξετάστηκε για ορολογικούς δείκτες των HBV και HAV, αντίστοιχα. Από αυτούς που ελέγχθηκαν, το 43,7% και 50% δεν είχε ανοσία αλλά εμβολιάστηκε μόνο το 22,5% και το 40,0% εξ αυτών, αντίστοιχα. Τα συνολικά ποσοστά εμβολιασμού ήταν 5,2% και 3,6% για τον HBV και τον HAV, ενώ σε κιρρωτικούς τα ποσοστά ήταν υψηλότερα (6,5% και 3,9%, αντίστοιχα). Στην πολυπαραγοντική ανάλυση, από τους παράγοντες που μπορεί να επηρέασαν τη συμμόρφωση των ηπατολόγων στις συστάσεις για εμβολιασμό, η ηλικία, το φύλο και η εθνικότητα του ασθενούς δεν διαδραμάτιζαν κανένα ρόλο, ενώ οι ασθενείς που έλαβαν αντιϊκή αγωγή σε σύγκριση με εκείνους που δεν έλαβαν, είχαν περίπου 4 φορές υψηλότερη πιθανότητα εμβολιασμού έναντι του HBV [OR=3.772 (95% CI 1.009-4.097), Ρ=0.048]. Επιπλέον, οι ασθενείς που είχαν εμβολιαστεί για HBV είχαν 10 φορές υψηλότερη πιθανότητα εμβολιασμού για HAV [OR=10.000 (95% CI 2.342-42.697), P=0.002]. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: Παρατηρήθηκαν χαμηλά ποσοστά εμβολιασμού για HBV και HAV. Οι ηπατολόγοι ήταν περισσότερο ευαισθητοποιημένοι σε συστάσεις για εμβολιασμό σε ασθενείς στους οποίους χορηγήθηκε θεραπεία για ηπατίτιδα C. 25

Συνέδριο Κλινικής Ηπατολογίας 22-24 Σεπτεμβρίου Ξενοδοχείο Royal Olympic Αθήνα 2017 ΕΑ03 ΑΣΦΑΛΕΙΑ, ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΒΙΟΧΗΜΙΚΗ ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ ΤΗΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΤΗΣ HCV ΛΟΙΜΩΞΗΣ ΜΕ ΑΜΕΣΗΣ ΔΡΑΣΗΣ ΑΝΤΙΪΙΚΑ (DAAS) ΣΕ 51 ΠΟΛΥΜΕΤΑΓΓΙΖΟΜΕΝΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΜΕΙΖΟΝΑ ΘΑΛΑΣΣΑΙΜΙΑ (ΤΜ) Κουντουράς Δημήτριος 1,13, Καττάμης Αντώνης 2, Πετροπούλου Φωτεινή 3, Κουράκλη Αλεξάνδρα 4, Κακαβέτση Αγνή 1, Μαραγκός Κωνσταντίνος 5, Κυριακοπούλου Δήμητρα 2, Φραγκοδημήτρη Χριστίνα 6, Φαρμάκη Καλλισθένη 7, Δρόσσου Μαρούσσα 8, Βίνη Δήμητρα 8, Κληρονόμος Ευάγγελος 9, Βασιλειάδη Άρτεμις 10, Λαφιατής Ιωάννης 11, Βλαχάκη Ευθυμία 12, Τόλη Βαρβάρα 1, Κοσκίνας Ιωάννης 13 1 Ηπατολογικό Τμήμα, Νοσοκομείο ΥΓΕΙΑ, Αθήνα 2 1 η Πανεπιστημιακή Παιδιατρική Κλινική ΕΚΠΑ, Αθήνα 3 Μονάδα Μεταγγίσεων, ΠΓΝ Γεώργιος Γεννηματάς, Αθήνα 4 Αιματολογική Κλινική, Πανεπιστήμιο Πατρών 5 Μονάδα Μεταγγίσεων, ΠΓΝ Ιπποκράτειο Αθήνα 6 Μονάδα Μεταγγίσεων, Νοσοκομείο Παίδων Αγλαΐα Κυριακού Αθήνα 7 Μονάδα Μεταγγίσεων, ΠΓΝ Κορίνθου 8 Μονάδα Μεταγγίσεων ΠΓΝ Νίκαιας, Πειραιάς 9 Μονάδα Μεταγγίσεων ΠΓΝ Βενιζέλειο, Ηράκλειο Κρήτης 10 Μονάδα Μεταγγίσεων, Νοσοκομείο Χανίων Αγιος Γεώργιος, Χανιά Κρήτης 11 Μονάδα Μεταγγίσεων, Νοσοκομείο Βοστάνειο, Μυτιλήνη 12 2 η Πανεπιστημιακή Παθολογική Κλινική, ΠΓΝ Ιπποκράτειο, Θεσσαλονίκη 13 2 η Πανεπιστημιακή Παθολογική Κλινική ΕΚΠΑ, ΠΓΝ Ιπποκράτειο, Αθήνα ΙΣΤΟΡΙΚΟ: Ασθενείς με ΤΜ και HCV παρουσιάζουν πολύ χαμηλή ανταπόκριση σε θεραπεία συνδυασμού με πεγκυλιωμένη ιντερφερόνη και ριμπαβιρίνη με υψηλό ποσοστό επιπλοκών και διακοπής της θεραπείας. ΣΚΟΠΟΣ: Διερεύνηση της ασφάλειας, της αποτελεσματικότητας και της βιοχημικής απόκρισης (ομαλοποίηση τρανσαμινασών) της θεραπείας της HCV με DAAs σε ασθενείς με TM. ΜΕΘΟΔΟΙ: Θεραπεία με DAA, επιβεβαίωση SVR με PCR και ανάλυση διακύμανσης βιοχημικών δεικτών σε διαφορετικά χρονικά σημεία. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ: Δείγμα: 51 ασθενείς (24Α/27Γ), μέση ηλικία 45,5 έτη (SD =4,9). Το 70,6% των συμμετεχόντων είχε ίνωση κατά METAVIR στάδιο IV και 29,4% στάδιο III. Συχνότερος γονότυπος: 1b(44,0%). INR: μέση τιμή 1,42 (SD = 0.43), κρεατινίνη μέση τιμή 0,77 (SD = 0.6) και φερριτίνη μέση τιμή 830,9 (SD = 1110,2). Το 5,9% έλαβαν Sofosbuvir+Ribavirin, 25,5% Daclatasvir+Sofosbuvir, 23,5% Simeprevir+Sofosbuvir, 17,7% Ledipasvir+Sofosbuvir, 21,6% Ombitasvir/ Paritaprevir/ ritonavir+ Dasabuvir και 5,9% Ombitasvir / Paritaprevir/ritonavir+ριμπαβιρίνη. Η συνολική ανταπόκριση (SVR) ήταν 94,1%, χωρίς διακοπή ή σοβαρά ανεπιθύμητα συμβάντα (ΣΑΕ). Οι τιμές ALT και AST είχαν σημαντική μείωση από την αρχή μέχρι το τέλος της θεραπείας (p <0,001) και από το τέλος της θεραπείας έως και τρεις μήνες μετά τη θεραπεία (p <0,01). Η μέση μείωση από την αρχική τιμή έως τρεις μήνες μετά την θεραπεία ήταν για την ALT 56,2 IU/ml, (95% CI: 47,3 έως 65,0) και για την AST 61,1 (95% CI: 53,1 έως 69,1). Οι τρεις ασθενείς (6,4%), οι οποίοι δεν πέτυχαν SVR ήταν 2 άνδρες (49ετών, Gen4, DAK/SOF και 52ετών, Gen1b, SOF/RIBA) και 1 γυναίκα (47ετών, Gen1b, SIM/SOF), όλοι με αντιρροπούμενη κίρρωση. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ: Η θεραπεία της HCV με DAAs στην ΤΜ είναι ασφαλής, αποτελεσματική, χωρίς SAE και με σαφές βιοχημικό όφελος.3 26

Οργάνωση: Επιστημονική Eταιρεία Εσωτερικής Παθολογίας και Κλινικής Ηπατολογίας Β' Παθολογική Κλινική Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ Υπό την Αιγίδα Ιατρικής Σχολής Εθνικού & Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών Ελληνικής Εταιρείας Μελέτης Ήπατος ΕΑ04 ΗΠΑΤΟΚΥΤΤΑΡΙΚΟ ΚΑΡΚΙΝΩΜΑ (HΚΚ) ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΜΕΙΖΟΝΑ ΘΑΛΑΣΣΑΙΜΙΑ (ΜΘ) ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ Κουντουράς Δημήτριος 1,13, Καττάμης Αντώνης 2, Πετροπούλου Φωτεινή 3, Κουράκλη Αλεξάνδρα 4, Κακαβέτση Αγνή 1, Μαραγκός Κωνσταντίνος 5, Κυριακοπούλου Δήμητρα 2, Φραγκοδημήτρη Χριστίνα 6, Φαρμάκη Καλλισθένη 7, Δρόσσου Μαρούσσα 8, Βίνη Δήμητρα 8, Κληρονόμος Ευάγγελος 9, Βασιλειάδη Άρτεμις 10, Λαφιατής Ιωάννης 11, Βλαχάκη Ευθυμία 12, Τόλη Βαρβάρα 1, Κοσκίνας Ιωάννης 13 1 Ηπατολογικό Τμήμα, Νοσοκομείο ΥΓΕΙΑ, Αθήνα 2 1 η Πανεπιστημιακή Παιδιατρική Κλινική ΕΚΠΑ, Αθήνα 3 Μονάδα Μεταγγίσεων, ΠΓΝ Γεώργιος Γεννηματάς, Αθήνα 4 Αιματολογική Κλινική, Πανεπιστήμιο Πατρών 5 Μονάδα Μεταγγίσεων, ΠΓΝ Ιπποκράτειο, Αθήνα 6 Μονάδα Μεταγγίσεων, Νοσοκομείο Παίδων Αγλαΐα Κυριακού, Αθήνα 7 Μονάδα Μεταγγίσεων, ΠΓΝ Κορίνθου 8 Μονάδα Μεταγγίσεων ΠΓΝ Νίκαιας, Πειραιάς 9 Μονάδα Μεταγγίσεων ΠΓΝ Βενιζέλειο, Ηράκλειο Κρήτης 10 Μονάδα Μεταγγίσεων, Νοσοκομείο Χανίων Άγιος Γεώργιος, Χανιά Κρήτης 11 Μονάδα Μεταγγίσεων, Νοσοκομείο Βοστάνειο, Μυτιλήνη 12 2 η Πανεπιστημιακή Παθολογική Κλινική, ΠΓΝ Ιπποκράτειο, Θεσσαλονίκη 13 2 η Πανεπιστημιακή Παθολογική Κλινική ΕΚΠΑ, ΠΓΝ Ιπποκράτειο, Αθήνα ΕΙΣΑΓΩΓΗ: Το ΗΚΚ και ΜΘ σπάνιο παλαιότερα, εξελίσσεται πρόσφατα ως επιδημία. ΣΚΟΠΟΣ: Αξιολόγηση επιβίωσης/παραγόντων κινδύνου σε ΜΘ/ΗΚΚ. ΥΛΙΚΟ & ΜΕΘΟΔΟΙ: Αναδρομική μελέτη, παρακολούθηση 2007-2017. 40 ασθενείς ΜΨΘ/ΗΚΚ. Διάγνωση ΗΚΚ με ιστοπαθολογικές και/ή απεικονιστικές μεθόδους. Χρησιμοποιήθηκαν τα μοντέλα ανάλυσης Cox για την ανίχνευση παραγόντων που συσχετίζονται ανεξάρτητα με την επιβίωση. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ: 27Α /13Γ, μέση ηλικία 45,8έτη. Αντι-HCV, HCV-RNA και αντι-hbc θετικά στο 80%, 47,5% και 27,5% αντίστοιχα. Δέκα είχαν SVR μετά IFN. Οκτώ (20%) ήταν αντι-hcv και αντι- HBc(+) και 12,5% ταυτόχρονα HCV-RNA(+) και αντι-ηβc(+). Συνηθέστεροι γονότυποι: 1b(42,1%), 3α(21,1%) και 4(21,1%). Kίρρωση: 72,5%. Μέση τιμή Τ2 *: 13,8ms(SD = 8,2). Μονοεστιακή εκδήλωση: 30%. Το 27,5% είχε >3 αρχικές βλάβες. Το 72,5% εμφάνιζαν σταδιακή πολυεστιακή ανάπτυξη (εν είδη ποπ-κορν ). Στο 50% η αρχική συνολική διάμετρος ήταν >5cm. Το 20% εμφάνιζε πρώιμη θρόμβωση πυλαίας. Αύξηση afp>20ng/ml στο 67,5%. Το 55% υπεβλήθη σε τοπική θεραπεία, το 17,5% σε χειρουργική επέμβαση, το 5% σε μεταμόσχευση και το 22,5% σε καμία θεραπεία. Ο διάμεσος χρόνος επιβίωσης ήταν 20 μήνες. Το συνολικό ποσοστό επιβίωσης: πρώτο έτος 82,2%, 2 έτη 44,2%, 3 έτη 33,2% και 5 έτη 20,7%. Στην πολυπαραγοντική ανάλυση κατά Cox, θεραπεία και πολυεστιακότητα συνδέθηκαν ανεξάρτητα με την επιβίωση (HR = 0,11, 95% CI:0,03-0,40, ρ=0,001 και HR=6,7, 95% CI: 2,24-20,29, ρ=0,001,αντίστοιχα). Συμπεράσματα: Το ΗΚΚ συνιστά αυξανόμενη επιπλοκή της ΜΘ, ανεξαρτήτως κίρρωσης ή ιστορικού HCV, με πολυεστιακή εξέλιξη τύπου pop-corn, πρόωρη θρόμβωση της πυλαίας φλέβας, αύξηση της αfp στα 2/3 των ασθενών, πτωχή επιβίωση. Λόγω προχωρημένης νόσου κατά τη διάγνωση δεν μπορούσε να προσφερθεί θεραπευτική αγωγή σε όλους. 27

Συνέδριο Κλινικής Ηπατολογίας 22-24 Σεπτεμβρίου Ξενοδοχείο Royal Olympic Αθήνα 2017 ΕΑ05 ΜΕΛΕΤΗ ΕΠΙΠΤΩΣΗΣ ΑΘΗΡΩΜΑΤΙΚΗΣ ΝΟΣΟΥ ΣΕ ΑΣΘΕΝΗΣ ΜΕ ΧΡΟΝΙΑ ΗΠΑΤΙΤΙΔΑ C ΚΑΙ ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΑΥΤΗΣ ΜΕ ΥΠΕΡΤΑΣΗ Σεβαστιανός Βασίλειος, Βούλγαρης Θεόδωρος, Γελαδάρη Χαραλαμπία, Λυμπερόπουλος Δημήτριος, Ανδρεάδης Εμμανουήλ Δ Παθολογική Κλινική, ΓΝΑ Ο Ευαγγελισμός ΣΚΟΠΟΣ: Η μελέτη της αθηρωματικής νόσου των καρωτίδων σε ασθενείς με ΧΗC σε σχέση με την ύπαρξη υπέρτασης, καθώς και η συσχέτιση της με την ταχύτητα σφυγμικού κύματος και τα επίπεδα ρενίνης ορού. ΑΣΘΕΝΕΙΣ & ΜΕΘΟΔΟΙ: Μελετήθηκαν 53 διαδοχικοί ασθενείς με ενεργό ή προσφάτως θεραπευθείσα χρόνια ηπατίτιδα C. Oι ασθενείς υπεβλήθησαν σε triplex υπερηχογραφία καρωτίδων με μέτρηση IMT, τοποθετήθηκε holter πιέσεως 24ώρου και έγινε εκτίμηση της σκληρότητας των αγγείων μέσω μέτρηση ταχύτητος σφυγμικού κύματος, υπερηχογράφημα καρδιάς και εκτίμηση μικροαλβουμίνης ούρων 24ώρου, καθώς και δραστικότητα ενεργού ρενίνης πλάσματος. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ: Η μέση ηλικία των ασθενών ήταν 49 έτη. Α/Γ : 38 vs 16 και Έλληνες/Μετανάστες : 38/16. To 26% είχε προσφάτως θεραπευθείσα ΧΗC ενώ 40 ασθενείς είχαν ενεργό ΧΗC. Γονότυποι: 1:48,7%, 2:2,6%, 3:35,9%, 4:12,8% Εκ του συνόλου των ασθενών σε 12 (22,6%) παρατηρήθηκε αρτηριακή υπέρταση όπου και σε 7(13,7%) η πρώτη διάγνωση έγινε στα πλαίσια της μελέτης. 10 ασθενείς (19,6%) έπασχαν από ΣΔ 2 και 9 (17,6%) από υπερχοληστερολαιμία, ενώ ΒΜΙ >25 παρατηρήθηκε στο 68,1% και σε 12 ασθενείς παρατηρήθηκε λιπώδης διήθηση ήπατος στο υπερηχογράφημα (22,6%). H εξέταση των κλασσικών παραγόντων κινδύνου ανέδειξε το αυξημένο βάρος σαν σημαντικό παράγοντα κινδύνου ανάπτυξης υπέρτασης με p=0,04. Στο σύνολο των 48 ασθενών που ελέγχθησαν με μέτρηση ταχύτητος σφυγμικού κύματος μόλις 7 (14,6) παρουσίασαν αυξημένη ταχύτητα σφυγμικού κύματος χωρίς να συσχετιστεί με την πιθανότητα ύπαρξης αθηρωματικής πλάκας ή αυξημένου IMT. Ανάμεσα στους 32 που υπεβλήθησαν σε triplex υπερηχογραφία καρωτίδων 19(59,4%) είχαν παθολογικά αυξημένο IMT και σε 10 (31,3%) σημειώθηκε παρουσία αθηρωματικής πλάκας. Η ανίχνευση αθηρωματικών πλακών συσχετίστηκε στατιστικά σημαντικά με την ανάπτυξη υπέρτασης (p=0,035) κάτι το οποίο δεν παρατηρήθηκε μεταξύ υπέρτασης και αυξημένου IMT ή μεταξύ αυξημένου IMT και παχυσαρκίας, διαταραχής λιπιδίων, λιπώδους διήθησης ήπατος, ΣΔ2, καπνίσματος, ενεργού λοίμωξης ή με συγκεκριμένο γονότυπο του ιού. Σε έλεγχο αλβουμίνης ούρων 24ώρου υπεβλήθησαν 23 ασθενείς και σε μόλις 2 αυτή ήταν αυξημένη (και οι 2 έπασχαν από ΣΔ 2).Η μέτρηση δραστικής ρενίνης πλάσματος ανευρεθεί μειωμένη σε 14 (82,4%) από τους 17 ασθενείς όπου και αυτή μετρήθηκε και δεν συσχετίστηκε στατιστικώς με την ύπαρξη ΣΔ 2 ή μικροαλβουμινουρίας. Τα χαμηλά επίπεδα δραστικότητας ρενίνης δε συσχετίστηκαν σημαντικά με οιαδήποτε από τις μελετούμενες παραμέτρους. Σε έλεγχο καρδιακής λειτουργίας υπεβλήθησαν 26 ασθενείς. 3 είχαν διάταση αριστερού κόλπου, 4 διαστολική δυσλειτουργία, ενώ στο σύνολο τους είχαν διατηρημένο κλάσμα εξωθήσεως άνω του 60%. Καμία από τις ανωτέρω παραμέτρους δε συσχετίστηκε στατιστικά σημαντικά με τα επίπεδα ρενίνης. 28

Οργάνωση: Επιστημονική Eταιρεία Εσωτερικής Παθολογίας και Κλινικής Ηπατολογίας Β' Παθολογική Κλινική Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ Υπό την Αιγίδα Ιατρικής Σχολής Εθνικού & Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών Ελληνικής Εταιρείας Μελέτης Ήπατος ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ : Στη μελέτη μας παρά το μικρό αριθμό ασθενών επιβεβαιώθηκε η αυξημένη επίπτωση αθηρωματικής νόσου των καρωτίδων (ΙΜΤ αυξημένο στο 53,6%) στους ασθενείς με χρόνια ηπατίτιδα C. Δεν συσχετίστηκε με αυξημένη σκληρότητα των τοιχωμάτων των αρτηριών ή άλλους γνωστούς προδιαθεσικούς παράγοντες αγγειακής βλάβης πλην της υπέρτασης (εύρημα περιοριζόμενο στην ύπαρξη αθηρωματικής πλάκας και όχι στην αύξηση του IMT). Εντυπωσιακό εύρημα αποτελούν τα χαμηλά επίπεδα δραστικότητας ενεργής ρενίνης πλάσματος στη συντριπτική πλειοψηφία των ασθενών η οποία και δεν συσχετίστηκε με ΣΔ2 ή μικροαλβουμινουρία ως έκφραση μικροαγγειαοπάθειας, εύρημα που χρήζει περαιτέρω διερεύνησης. Τέλος επανεπιβεβαιώνεται η αυξημένη επίπτωση ΣΔ2 στους ασθενείς με χρόνια ηπατίτιδα C, όπως έχει ήδη παρατηρηθεί σε προηγούμενες μελέτες. Η παρουσία υπέρτασης στο 23% των ασθενών θα πρέπει να θεωρηθεί υψηλή δεδομένης της όχι ιδιαίτερα υψηλής μέσης ηλικίας των ασθενών. H πρόσφατη θεραπεία δεν συσχετίστηκε με τα ανωτέρω ευρήματα. 29

Συνέδριο Κλινικής Ηπατολογίας 22-24 Σεπτεμβρίου Ξενοδοχείο Royal Olympic Αθήνα 2017 ΕΑ06 ΕΠΙΠΟΛΑΣΜΟΣ ΤΩΝ ΟΡΟΛΟΓΙΚΩΝ ΔΕΙΚΤΩΝ ΤΩΝ ΧΡΟΝΙΩΝ ΙΟΓΕΝΩΝ ΛΟΙΜΩΞΕΩΝ B, C, ΚΑΙ D ΜΕΤΑΞΥ ΤΩΝ ΝΟΣΗΛΕΥΟΜΕΝΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΛΙΝΙΚΗΣ ΤΕΤΑΡΤΟΒΑΘΜΙΟΥ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΥ: ΜΙΑ ΜΕΛΕΤΗ ΕΠΑΓΡΥΠΝΗΣΗΣ Σεβαστιανός Βασίλειος, Γελαδάρη Χαραλαμπία, Βούλγαρης Θεόδωρος, Γεωργαντώνη Άννα, Ανδρεάδης Εμμανουήλ Δ Παθολογική Κλινική, ΓΝΑ Ο Ευαγγελισμός ΣΚΟΠΟΣ: H εκτίμηση του επιπολασμού των ορολογικών δεικτών των των χρονίων ιογενών λοιμώξεων B, C, και D μεταξύ των νοσηλευόμενων ασθενών. ΑΣΘΕΝΕΙΣ & ΜΕΘΟΔΟΙ: Προοπτικά πραγματοποιήθηκε ο ορολογικός έλεγχος όλων των ασθενών που νοσηλεύθηκαν στη Δ Παθολογική Κλινική του Γ.Ν.Α. Ο Ευαγγελισμός από 01-01-2012-03-10-2013. H ανίχνευση στον ορό του anti-hβc, του anti-hcv (με EIA και επιβεβαίωση με RIBA) και του anti-hdv χαρακτηρίστηκε ως έκθεση. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ: Συνολικά εισήχθησαν 1905 ασθενείς.140 Μετανάστες και 1765 Έλληνες. Από αυτούς οι 128 (6,7%) ασθενείς είχαν εκτεθεί στους ιούς HBV, HCV ή/και HDV. Το 78% των εκτεθειμένων στους ιούς ΗΒV, HCV ήταν ελληνικής καταγωγής (5,7% του συνόλου των Ελλήνων) και το 22% αλλοδαποί (20% του συνόλου των αλλοδαπών). Η μέση ηλικία ήταν 62±18,5 έτη, με τους Έλληνες να έχουν στατιστικά σημαντική μεγαλύτερη ηλικία (64±18 vs 55±19 p=0,041) ενώ το 61% ήταν άρρενες και το 39% γυναίκες. Στον ιό της ηπατίτιδας Β είχαν εκτεθεί 75 ασθενείς (3,9% του συνόλου) ενώ 2,5% είχαν ΗBsAg +. Ανάμεσα στους ασθενείς με HBsAg +, 4,4% είχε HBe+ ΧΗΒ. Συνολικά το 10% των νοσηλευομένων μεταναστών ήταν HBsAg θετικοί σε αντίθεση με μόνο το 2,1 % του συνόλου των Ελλήνων νοσηλευομένων. Μόλις 1 ασθενής ελληνικής καταγωγής ηλικίας <35 ετών είχε anti-hbc +. Από το σύνολο των νοσηλευόμενων οι 54 (2,8%) είχαν έρθει σε επαφή με τον ιό της ηπατίτιδος C, 19 (35%) από τους οποίους είχαν έλεγχο με PCR. Το 65% είχε δύο δοκιμασίες ανεύρεσης αντισωμάτων θετικές χωρίς όμως έλεγχο με PCR. Ο επιπολασμός των anti-hcv θετικών ασθενών στους Έλληνες νοσηλευόμενους ήταν 2,5% vs 7,1% ανάμεσα στους μετανάστες. Το 0,3% (6 ασθενείς;) είχαν επιβεβαιωμένη επαφή με HBV-HCV και 0,1% (2 ασθενείς) HDV ηπατίτιδα. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ: Ο επιπολασμός των ορολογικών δεικτών της λοίμωξης με τον ιό HBV στους νοσηλευομένους ασθενείς στην Ελλάδα ανέρχεται στο 2,5% Το γεγονός ότι μόλις ένας ασθενής ελληνικής καταγωγής κάτω των 35 ετών είχε θετικούς δείκτες για την HBV λοίμωξη υποδηλώνει την επιτυχία του προγράμματος εμβολιασμού. Ο επιπολασμός της έκθεσης στον ιό της ηπατίτιδος C ανέρχεται στο 2,8% των νοσηλευομένων, χωρίς όμως στην πλειονότητα να υπάρχει επιβεβαίωση της ενεργότητος της λοίμωξης. Η εισροή μεγάλου αριθμού μεταναστών πιθανώς οδηγεί σε αλλαγές στην επιδημιολογία των χρόνιων ηπατιτίδων στη χώρα μας. 30

Οργάνωση: Επιστημονική Eταιρεία Εσωτερικής Παθολογίας και Κλινικής Ηπατολογίας Β' Παθολογική Κλινική Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ Υπό την Αιγίδα Ιατρικής Σχολής Εθνικού & Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών Ελληνικής Εταιρείας Μελέτης Ήπατος ΕΑ07 ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΤΗΣ GALECTIN-3 ΜΕ ΤΗΝ ΝΕΦΡΙΚΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΚΒΑΣΗ ΤΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΣΤΑΘΕΡΗ ΜΗ ΑΝΤΙΡΡΟΠΟΥΜΕΝΗ ΚΙΡΡΩΣΗ Χολόγκιτας Ευάγγελος 1, Οικονόμου Θεοδώρα 1, Αγγελάκη Αλίκη 1, Τζούμαρη Θεοδώρα 1, Βέττας Χρήστος 1, Δούμτσης Πέτρος 1, Ντογραματζή Φανή 2, Αθανασιάδου Ζωή 2, Βαγδατλή Ελένη 2, Γουλής Ιωάννης 1 1 Δ Παθολογική Κλινική, Ιπποκράτειο Νοσοκομείο, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης 2 Εργαστήριο Βιοχημείας, Ιπποκράτειο Νοσοκομείο, Θεσσαλονίκη ΕΙΣΑΓΩΓΗ - ΣΚΟΠΟΣ: Η galectin-3 ανήκει στην οικογένεια των λεκτινών που διαδραματίζουν σημαντικούς ρυθμιστικούς ρόλους στη φλεγμονή και στον καρκίνο. Αυξημένη έκφραση της galectin-3 έχει συσχετισθεί με τη διαδικασία της ίνωσης και την έκβαση σε ασθενείς με καρδιακή και νεφρική ανεπάρκεια. Η συσχέτισή της με τη νεφρική λειτουργία και την έκβαση των ασθενών με μη αντιρροπούμενη κίρρωση δεν έχει μελετηθεί. ΥΛΙΚΟ & ΜΕΘΟΔΟΙ: 53 ασθενείς (31 άντρες, ηλικία 52±12 έτη) με σταθερή μη αντιρροπούμενη κίρρωση μελετήθηκαν προοπτικά με πλήρη καταγραφή κλινικών και εργαστηριακών παραμέτρων (συμπεριλαμβανομένου της GFR με Chr 51 -EDTA και την galectin-3 στον ορό) καθώς και των προγνωστικών scores Child-Pugh και MELD. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ: Τα επίπεδα της galectin-3 ήταν 16,7±7ng/ml (ΑΦΤ: 11,7ng/ml): 17 ασθενείς (ομάδα 1, 32%) είχαν επίπεδα galectin-3 <11,7ng/ml και 36 (ομάδα 2, 68%) είχαν 11,7ng/ml. Οι ασθενείς της ομάδας 1, σε σχέση με την ομάδα 2, είχαν χαμηλότερα επίπεδα κρεατινίνης ορού (0,8±0,1 vs 0,95±0,2mg/dl, p=0,034), και υψηλότερη GFR (94±17 vs 74±13ml/min, p=0,004) και καρδιακών σφύξεων (77±11 vs 65±13/min, p=0,025). Οι ασθενείς με GFR<60ml/min, σε σχέση με αυτούς με GFR 60ml/min, είχαν υψηλότερα επίπεδα galectin-3 (22,6±9 vs 14±6, p=0,024). H galectin-3 είχε πολύ καλή διακριτική ικανότητα για την παρουσία GFR<60ml/min (AUROC: 0,81, 95%C.I: 0,62-0,96). Δεν παρατηρήθηκε διαφορά μεταξύ των 2 ομάδων όσον αφορά τα Child- Pugh και MELD scores. Kατά τη διάρκεια της παρακολούθησης [7 (2-48) μήνες], 16 ασθενείς (30%) απεβίωσαν (ν=10) ή υποβλήθηκαν σε μεταμόσχευση ήπατος (ΜΗ) (ν=6), ενώ 37 (70%) ασθενείς παρέμειναν ζώντες. Τα επίπεδα της galectin-3 δεν σχετιζόταν με την έκβαση (θάνατος ή ΜΗ). Ωστόσο, στην καμπύλη Kaplan-Meier, οι ασθενείς της ομάδας 1, σε σχέση με την ομάδα 2, είχαν καλύτερη επιβίωση (log rank: 9, p=0,003). ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ: Δείξαμε για πρώτη φορά ότι η galectin-3 φαίνεται να σχετίζεται με τη νεφρική δυσλειτουργία αλλά πιθανόν και με την έκβαση των ασθενών με μη αντιρροπούμενη κίρρωση. 31

Συνέδριο Κλινικής Ηπατολογίας 22-24 Σεπτεμβρίου Ξενοδοχείο Royal Olympic Αθήνα 2017 ΕΑ08 ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΕΠΙΠΕΔΩΝ SOLUBLE FIBRINOGEN-LIKE PROTEIN-2 (SFGL-2) ΚΑΙ SOLUBLE CD14 SUBTYPE (PRESEPSIN) ΠΛΑΣΜΑΤΟΣ ΜΕ ΤΗΝ ΕΠΙΒΙΩΣΗ ΚΙΡΡΩΤΙΚΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΜΗ-ΑΝΤΙΡΡΟΠΟΥΜΕΝΗ ΝΟΣΟ Ελευσινιώτης Ιωάννης, Σταθοπούλου Ιωάννα, Μπάρλα Γεωργία, Τασοβασίλη Αθανασία, Ταμπουρατζή Καλλιόπη, Τσακίρης Στέφανος, Βραχάτης Δημήτριος, Μαυρογιάννης Χρήστος Πανεπιστημιακή Παθολογική Κλινική - Ηπατογαστρεντερολογικό Εργαστήριο, Γενικό Ογκολογικό Νοσοκομείο Κηφισιάς Οι Άγιοι Ανάργυροι, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών ΕΙΣΑΓΩΓΗ - ΣΚΟΠΟΣ: Εκτίμηση των επιπέδων soluble fibrinogen-like protein-2 (sfgl-2), ενός δείκτη ανοσορρύθμισης/ανοσοανοχής/ανοσοπάρεσης και soluble CD14 subtype (presepsin), δείκτη βακτηριακής αλλόθεσης που χρησιμοποιείται στη σήψη, στο πλάσμα κιρρωτικών ασθενών με μη-αντιρροπούμενη νόσο και συσχέτιση αυτών με την βραχυχρόνια επιβίωση (<1 έτος). ΑΣΘΕΝΕΙΣ & ΜΕΘΟΔΟΙ: Προοπτικά μελετήθηκαν 39 διαδοχικοί κιρρωτικοί ασθενείς με μηαντιρροπούμενη νόσο. 29 ασθενείς ήταν σταδίου Β κατά Child και 10 σταδίου C ενώ η πλειονότητα αυτών (31/39) είχαν MELD score>10. Προσδιορίσθηκαν τα επίπεδα sfgl-2 και presepsin στο πλάσμα αυτών κατά την πρώτη επίσκεψη και εν συνεχεία μπήκαν σε πρόγραμμα παρακολούθησης. Εντός του πρώτου έτους παρακολουθήσεως 23 από αυτούς κατέληξαν συνεπεία επιπλοκών πυλαίας υπέρτασης (αιμορραγία κιρσικής αιτιολογίας, ηπατονεφρικό σύνδρομο, ηπατική εγκεφαλοπάθεια) με ή χωρίς τεκμηριωμένη συνοδό βακτηριακή λοίμωξη. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ: Τα μέσα επίπεδα sfgl-2 ήταν 6.07±4.80 pg/ml ενώ τα μέσα επίπεδα presepsin ήταν 466.71±459.56 pg/ml. 19 από τους 23 ασθενείς που κατέληξαν και 14 από τους 16 που επιβίωσαν είχαν MELD score>10 (p=0.185) ενώ 15 από τους 23 ασθενείς που κατέληξαν και 14 από τους 16 ασθενείς που επιβίωσαν ήταν σταδίου Β κατά Child (p=0.063). Τα μέσα επίπεδα sfgl-2 στους ασθενείς που κατέληξαν ήταν σημαντικά υψηλότερα από τα αντίστοιχα αυτών που επιβίωσαν (7.73±4.81 vs 4.19±4.15 pg/ml, p=0.011) όπως και τα μέσα επίπεδα presepsin (1034±748 vs 459±211 pg/ml, p=0.009). ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ: Σε ασθενείς με μη-αντιρροπούμενη κίρρωση ήπατος ο προσδιορισμός των βιοδεικτών sfgl-2 και presepsin θα μπορούσε να δώσει επιπρόσθετες πληροφορίες σχετικά με την πρόγνωση και την βραχυχρόνια επιβίωση αυτών. 32

Οργάνωση: Επιστημονική Eταιρεία Εσωτερικής Παθολογίας και Κλινικής Ηπατολογίας Β' Παθολογική Κλινική Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ Υπό την Αιγίδα Ιατρικής Σχολής Εθνικού & Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών Ελληνικής Εταιρείας Μελέτης Ήπατος E- Posters EP01 ΣΥΝΔΡΟΜΟ SUMP: ΕΝΑ ΣΠΑΝΙΟ ΑΛΛΑ ΑΚΟΜΑ ΕΠΙΚΑΙΡΟ ΚΛΗΡΟΔΟΤΗΜΑ ΤΗΣ ΧΟΛΟΠΕΠΤΙΚΗΣ ΑΝΑΣΤΟΜΩΣΗΣ (CHOLEDOCHODUODENOSTOMY, CDD) Σιασιάκου Σοφία 1, Κακασής Αθανάσιος 2, Αθανασίου Γεώργιος 3, Αλβανός Γεώργιος 4, Δουλγέρογλου Παναγιώτης 5, Λαμπροπούλου Πηνελόπη 6, Βογιάκη Σοφία 7 1 Παθολόγος, Επιμελήτρια Α, Γ Παθολογική Κλινική, ΓΝΑ Γ. Γεννηματάς, Αθήνα 2 Ειδικευόμενος Παθολογίας, Γ Παθολογική Κλινική, ΓΝΑ Γ. Γεννηματάς, Αθήνα 3 Ειδικευόμενος Παθολογίας, Γ Παθολογική Κλινική, ΓΝΑ Γ. Γεννηματάς, Αθήνα 4 Χειρουργός, Επιμελητής Α, Β Χειρουργική Κλινική, ΓΝΑ Γ. Γεννηματάς, Αθήνα 5 Ειδικευόμενος Χειρουργικής, Β Χειρουργική Κλινική, ΓΝΑ Γ. Γεννηματάς, Αθήνα 6 Διευθύντρια, Τμήμα Αξονικής και Μαγνητικής Τομογραφίας και Υπερηχοτομογραφίας, ΓΝΑ Γ. Γεννηματάς, Αθήνα 7 Παθολόγος, Διευθύντρια, Γ Παθολογική Κλινική, ΓΝΑ Γ. Γεννηματάς, Αθήνα ΕΙΣΑΓΩΓΗ: Η εφαρμογή της CDD, της κύριας χειρουργικής τεχνικής αντιμετώπισης παθήσεων των εξωηπατικών χοληφόρων στο παρελθόν, έχει περιοριστεί με την διενέργεια της ενδοσκοπικής ανάστροφης χαλαγγειοπαγκρεατογραφίας, όμως οι απώτερες επιπλοκές της εξακολουθούν να παρουσιάζονται. Το σύνδρομο Sump αποτελεί μια σπάνια τέτοια επιπλοκή. ΣΚΟΠΟΣ: Παρουσίαση ασθενούς με σύνδρομο Sump με σκοπό την υπενθύμιση του σπάνιου αυτού συνδρόμου σε ασθενείς που υποβλήθηκαν πολλά χρόνια πριν σε CDD. ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΟΥ: Ασθενής 74 ετών νοσηλεύτηκε σε Παθολογική Κλινική Τριτοβάθμιου Νοσοκομείου λόγω υποδιαφραγματικής συλλογής υγρού δεξιά, η οποία διαπιστώθηκε σε Υπολογιστική Τομογραφία (CT) κοιλίας που διενεργήθηκε 2 ημέρες πριν την εισαγωγή του. Ο ασθενής είχε ατομικό αναμνηστικό CDD πριν από 18 έτη. 10 ημέρες πριν την εισαγωγή του παρουσίασε πυρετό και άλγος στο δεξιό άνω τεταρτημόριο της κοιλίας και έλαβε αντιβιοτική αγωγή για 10 ημέρες ως εξωτερικός ασθενής με κλινική βελτίωση. Στην εισαγωγή του και καθόλη τη διάρκεια της νοσηλείας του ο ασθενής ήταν ασυμπτωματικός. Ο εργαστηριακός έλεγχος ήταν φυσιολογικός, οι καλλιέργειες αίματος που ελήφθησαν στην εισαγωγή του αρνητικές και η μαγνητική χολαγγειογραφία που διενεργήθηκε δεν ανέδειξε παθολογία από το χοληφόρο δένδρο. Ο ασθενής εξήλθε του Νοσοκομείου και επανήλθε 2 εβδομάδες μετά για διαγνωστική παρακέντηση της υποδιαφραγματικής συλλογής. Ο ασθενής ήταν πλέον εμπύρετος με λευκοκυττάρωση, πολυμορφοπυρήνωση και αυξημένη την τιμή της C αντιδρώσας πρωτείνης. Η διαγνωστική παρακέντηση της υποδιαφραγματικής συλλογής ανέδειξε υποδιαφραγματικό απόστημα. Νέα CT κοιλίας που διενεργήθηκε ανέδειξε συγκρίματα και υπολείμματα τροφής στην ανατομική θέση του κοινού χοληδόχου πόρου. Η διάγνωση του συνδρόμου Sump ετέθη στον ασθενή. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: Καθώς δεν υπάρχουν ειδικά κλινικά και εργαστηρικά ευρήματα, τα δε αποικονιστικά ευρήματα μπορεί και να εκλείπουν, η διάγνωση του συνδρόμου Sump αποτελεί μια πρόκληση. Η γνώση του συνδρόμου και η υψηλή κλινική υποψία σε ασθενείς με παρελθούσα, προ πολλών ετών, CDD και χολαγγειίτιδα ή περιηπατικό απόστημα συμβάλλουν σε αυτήν. 33

Συνέδριο Κλινικής Ηπατολογίας 22-24 Σεπτεμβρίου Ξενοδοχείο Royal Olympic Αθήνα 2017 EP02 ΤΑ TROUGH ΕΠΙΠΕΔΑ ΤΟΥ EVEROLIMUS ΣΧΕΤΙΖΟΝΤΑΙ ΜΕ ΥΠΟΤΡΟΠΗ ΤΟΥ ΗΠΑΤΟΚΥΤΤΑΡΙΚΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΜΕΤΑ ΤΗ ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗ ΗΠΑΤΟΣ Οικονόμου Θεοδώρα 1, Χολόγκιτας Ευάγγελος 1, Γουλής Ιωάννης 1, Δούμτσης Πέτρος 1, Τζούμαρη Θεοδώρα 1, Αγγελάκη Αλίκη 1, Βέττας Χρήστος 1, Μάντσιου Χρυσάνθη 1, Φούζας Ιωάννης 2, Ακριβιάδης Ευάγγελος 1 1 Δ Παθολογική Κλινική Α.Π.Θ., ΓΝΘ Ιπποκράτειο, Θεσσαλονίκη 2 Χειρουργική Κλινική Μεταμοσχεύσεων, Α.Π.Θ., ΓΝΘ Ιπποκράτειο, Θεσσαλονίκη ΣΚΟΠΟΣ: Οι αναστολείς καλσινευρίνης (CNIs) έχουν σχετιστεί με αυξημένο κίνδυνο υποτροπής ηπατοκυτταρικού καρκίνου (ΗΚΚ) μετά τη μεταμόσχευση ήπατος (ΜΗ). Το everolimus ίσως αποτελεί εναλλακτική ανοσοκατασταλτική αγωγή. Αναζητήσαμε τους παράγοντες που σχετίζονται με υποτροπή του ΗΚΚ μετά τη ΜΗ. ΥΛΙΚΟ & ΜΕΘΟΔΟΙ: Ασθενείς που υποβλήθηκαν σε ΜΗ λόγω ΗΚΚ αξιολογήθηκαν προοπτικά, πριν και μετά τη ΜΗ. Καταγράφηκε η ιστολογική ανάλυση του αφαιρεθέντος ήπατος (διαφοροποίηση του όγκου, μικροαγγειακή διήθηση, αριθμός όζων και διάμετρος του μεγαλύτερου όζου απεικονιστικά και ιστολογικά), καθώς και η ανοσοκατασταλτική αγωγή, η δοσολογία, και τα trough επίπεδα των CNIs και του everolimus μετά τη ΜΗ. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ: Αξιολογήσαμε 55 ασθενείς (43 άντρες, ηλικίας 55+ 8 έτη) με ΗΚΚ πριν τη ΜΗ. 19 ασθενείς (34.5%) έλαβαν θεραπεία βασισμένη στους CNIs και 36 (65.5%) στο everolimus. Οι ασθενείς με υποτροπή ΗΚΚ (n=11), σε σύγκριση με αυτούς χωρίς υποτροπή (n=44), είχαν πιο συχνά ΗΚΚ εκτός κριτηρίων του Μιλάνου (8/16 ή 50% vs 3/39 ή 8.3%, p=0.001), με μικροαγγειακή διήθηση (7/18 ή 39% vs 3/37 ή 8%, p<0.001) και περισσότερους όζους (μέσος όρος 4.7 vs 1.8, p=0.001) στο αφαιρεθέν ήπαρ, αλλά και χαμηλότερα trough επίπεδα everolimus μεταξύ 6 και 12 μηνών από την έναρξη της αγωγής (3.9 vs 5.9ng/ml, p=0.001). Στην πολυπαραγοντική ανάλυση, μόνο η μικροαγγειακή διήθηση σχετιζόταν ανεξάρτητα με υποτροπή του ΗΚΚ (OR: 2.3, 95%C.I.: 1.4-10.5, p=0.03). ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ: Αποδείξαμε για πρώτη φορά ότι τα trough επίπεδα του everolimus μεταξύ 6 και 12 μηνών από την έναρξη της χορήγησης ήταν ο μόνος παράγοντας που σχετιζόταν με υποτροπή του ΗΚΚ μετά τη ΜΗ. 34

Οργάνωση: Επιστημονική Eταιρεία Εσωτερικής Παθολογίας και Κλινικής Ηπατολογίας Β' Παθολογική Κλινική Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ Υπό την Αιγίδα Ιατρικής Σχολής Εθνικού & Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών Ελληνικής Εταιρείας Μελέτης Ήπατος EP03 Η ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΤΩΝ ΕΠΙΠΕΔΩΝ ΤΗΣ ΒΙΤΑΜΙΝΗΣ D, ΤΟΥ HBSAG ΚΑΙ ΤΟΥ ΑΠΟΠΤΩΤΙΚΟΥ ΔΕΙΚΤΗ CK18 ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΧΡΟΝΙΑ ΗΠΑΤΙΤΙΔΑ Β Οικονόμου Θεοδώρα 1, Δούμτσης Πέτρος 1, Γουλής Ιωάννης 1, Φυλάκτου Αγγελική 2, Τζούμαρη Θεοδώρα 1, Αγγελάκη Αλίκη 1, Βέττας Χρήστος 1, Μάντσιου Χρυσάνθη 1, Ακριβιάδης Ευάγγελος 1, Χολόγκιτας Ευάγγελος 1 1 Δ Παθολογική Κλινική Α.Π.Θ., ΓΝΘ Ιπποκράτειο, Θεσσαλονίκη 2 Εθνικό Περιφερειακό Κέντρο Ιστοσυμβατότητας - Εργαστήριο Ανοσολογίας ΕΙΣΑΓΩΓΗ - ΣΤΟΧΟΣ: Η επίδραση της βιταμίνης D (VitD) και της αντιικής αγωγής στην απόπτωση των ηπατοκυττάρων και τις μεταβολές του HBsAg σε ασθενείς με χρόνια ηπατίτιδα Β (ΧΗΒ). ΜΕΘΟΔΟΣ: Μέτρηση των επιπέδων της VitD σε ασθενείς με ΧΗΒ naïve ή υπό νουκλεο(σ)τιδικά ανάλογα (ΝΑ) και η συσχέτισή τους με τα επίπεδα στον ορό του αποπτωτικού δείκτη κυταρροκερατίνης 18 (CK18) και των μεταβολών του HBsAg. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ: 82 ασθενείς με ΧΗΒ-eAg(-) (56 άντρες, ηλικία 55±14 έτη, fibroscan: 7,5±3kPa). Δεκατρείς ασθενείς (16%) ήταν naïve και 50 (61%) ελάμβαναν ΝΑ >2 έτη. 18 (22%) ασθενείς είχαν VitD<20ng/ml και 43 (52%) VitD<30ng/ml. Τα επίπεδα VitD, CK18 και HBsAg ήταν 32±16ng/ ml (χωρίς διαφορά ανάλογα με την εποχή αιμοληψίας), 47 (3-771)IU/L και 1763 (14-9607)IU/ml, αντιστοίχως. Σε επανεκτίμηση του HBsAg μετά από ένα έτος υπό ΝΑ διαπιστώθηκε σημαντική συσχέτιση μεταξύ baseline VitD και των μεταβολών HBsAg (ΔHBsAg) τόσο στο σύνολο (r: 0.32, p=0.03) όσο και στους ασθενείς υπό ΝΑ >2 έτη (r:0,36, p=0.031). Στους naïve ασθενείς υπήρχε σημαντική αντίστροφη σχέση μεταξύ αρχικών επιπέδων HBsAg και ΔHBsAg (r: -0.42, p=0.03) και είχαν (vs non-naive) υψηλότερα επίπεδα CK18 (237 vs 71IU/ml) και HBsAg (5570 vs 1790IU/ml) (p<0.05). Οι ασθενείς με ΔHBsAg<0 είχαν συχνότερα VitD >20ng/ml στο σύνολο (91% vs 67,5%, p=0.029) αλλά και στους ασθενείς υπό ΝΑ>2 έτη (86% vs 57%, p=0.04). Το είδος της αντιικής αγωγής (εντεκαβίρη vs τενοφοβίρη) δεν σχετιζόταν με καμιά από τις παραπάνω παραμέτρους. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ: Τα επίπεδα της VitD φαίνεται να σχετίζονται με συγκεκριμένες μεταβολές του HBsAg σε ασθενείς με ΧΗΒ, εύρημα με πιθανές θεραπευτικές προεκτάσεις. 35

Συνέδριο Κλινικής Ηπατολογίας 22-24 Σεπτεμβρίου Ξενοδοχείο Royal Olympic Αθήνα 2017 EP04 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΣΤΗ ΝΕΦΡΙΚΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ CNI-FREE ΣΥΝΔΥΑΣΜΟΥ EVEROLIMUS ΜΕ Η ΧΩΡΙΣ MMF ΣΕ ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΜΕΝΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΗΠΑΤΟΣ Δούμτσης Πέτρος 1, Οικονόμου Θεοδώρα 1, Τζούμαρη Θεοδώρα 1, Αγγελάκη Αλίκη 1, Βέττας Χρήστος 1, Μάντσιου Χρυσάνθη 1, Χολόγκιτας Ευάγγελος 1, Γουλής Ιωάννης 1, Φούζας Ιωάννης 2, Γιουλεμέ Όλγα 2, Ακριβιάδης Ευάγγελος 1 1 Δ Παθολογική Κλινική Α.Π.Θ., ΓΝΘ Ιπποκράτειο, Θεσσαλονίκη 2 Χειρουργική Κλινική Μεταμοσχεύσεων, Α.Π.Θ., ΓΝΘ Ιπποκράτειο, Θεσσαλονίκη ΣΚΟΠΟΣ: H νεφρική δυσλειτουργία αποτελεί μια από τις συχνότερες εξω-ηπατικές επιπλοκές μετά από μεταμόσχευση ήπατος (ΜΗ) και οφείλεται κυρίως στην χορήγηση αναστολέων καλσινευρίνης (CNIs). Στοχεύσαμε στην εκτίμηση της αποτελεσματικότητας και της επίδρασης στη νεφρική λειτουργία του CNIs-free ανοσοκατασταλτικού σχήματος με everolimus με ή χωρίς μυκοφαινολικό οξύ (MMF) σε λήπτες ηπατικού μοσχεύματος. ΥΛΙΚΟ & ΜΕΘΟΔΟΙ: 50 (39 άντρες, ηλικία 55±12 έτη) λήπτες ηπατικού μοσχεύματος υπό everolimus (±MMF) συμπεριελήφθησαν στην μελέτη. Σε κάθε ασθενή έγινε πλήρης καταγραφή δημογραφικών, κλινικών και εργαστηριακών παραμέτρων (συμπεριλαμβανομένου της GFR με βάση τις MDRD και CKD-EPI εξισώσεις) κατά την μετατροπή από CNIs-based σε everolimus (±MMF) λόγω νεφρικής δυσλειτουργίας και στο τέλος της παρακολούθησης. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ: 27 (54%) ασθενείς μεταμοσχεύτηκαν λόγω HBV λοίμωξης (με ή χωρίς HDV), 9 (18%) είχαν ηπατοκυτταρικό καρκίνο και 13 (26%) σακχαρώδη διαβήτη. Κατά τη μετατροπή από CNIs-based σε everolimus (μέση δοσολογία 2±0,5mg/d) (±MMF), η κρεατιτίνη ορού ήταν 1,6±0,6mg/dl, και η GFR με βάση την MDRD και CKD-EPI ήταν 62,2±15 και 57,6±13ml/min, αντιστοίχως. Στο τέλος της παρακολούθησης ή μέχρι διακοπής του everolimus (διακύμανση 1-9 έτη), η νεφρική λειτουργία βελτιώθηκε (μέση μεταβολή: Δκρεατινίνη ορού -0,2±0,05mg/dl, ΔGFR- MDRD +1,7ml/min, ΔGFR-CKD-EPI +2,1ml/min). Το ποσοστό των ασθενών με GFR-MDRD<60ml/ min ήταν 34% (17/50) κατά την έναρξη του everolimus (±MMF) και 30% (15/50) στο τέλος της παρακολούθησης. Κανένα επεισόδιο κλινικής/εργαστηριακής απόρριψης δεν παρατηρήθηκε αλλά 10 (20%) ασθενείς διέκοψαν το everolimus λόγω παρενεργειών (κυρίως λευκωματουρίας και υπερλιπιδαιμίας). ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ: Η αλλαγή από CNIs σε everolimus (±MMF) λόγω νεφρικής δυσλειτουργίας είναι αποτελεσματική με σταθεροποίηση/βελτίωση της GFR αλλά σημαντικό ποσοστό ασθενών διακόπτουν λόγω παρενεργειών. 36

Οργάνωση: Επιστημονική Eταιρεία Εσωτερικής Παθολογίας και Κλινικής Ηπατολογίας Β' Παθολογική Κλινική Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ Υπό την Αιγίδα Ιατρικής Σχολής Εθνικού & Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών Ελληνικής Εταιρείας Μελέτης Ήπατος EP05 ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΩΝ ΟΡΜΟΝΩΝ ΟΙΣΤΡΑΔΙΟΛΗΣ ΚΑΙ ΤΕΣΤΟΣΤΕΡΟΝΗΣ ΣΕ ΑΝΤΡΕΣ ΜΕ ΜΗ ΑΝΤΙΡΡΟΠΟΥΜΕΝΗ ΚΙΡΡΩΣΗ ΗΠΑΤΟΣ Οικονόμου Θεοδώρα, Δούμτσης Πέτρος, Τζούμαρη Θεοδώρα, Βέττας Χρήστος, Αγγελάκη Αλίκη, Μάντσιου Χρυσάνθη, Γουλής Ιωάννης, Ακριβιάδης Ευάγγελος, Χολόγκιτας Ευάγγελος Δ Παθολογική Κλινική Α.Π.Θ., ΓΝΘ Ιπποκράτειο, Θεσσαλονίκη ΣΚΟΠΟΣ: Τα επίπεδα τεστοστερόνης είναι συνήθως μειωμένα σε άντρες ασθενείς με κίρρωση ήπατος, ωστόσο δεν είναι ξεκάθαρο το ορμονικό προφίλ ανδρογόνων και οιστρογόνων σε αυτούς τους ασθενείς. Ακόμη, δεν έχει αποσαφηνιστεί η σχέση μεταξύ των φυλετικών ορμονών με την κατάσταση υγείας αυτού του πληθυσμού. ΥΛΙΚΟ & ΜΕΘΟΔΟΙ: Μελετήσαμε άντρες ασθενείς με σταθερή, μη αντιρροπούμενη κίρρωση ήπατος, που υποβλήθηκαν σε προμεταμοσχευτικό έλεγχο στην κλινική μας. Καταγράψαμε τα πλήρη δημογραφικά, εργαστηριακά και κλινικά χαρακτηριστικά τους. Προσδιορίσαμε τα επίπεδα των φυλετικών ορμονών και αναζητήσαμε συσχετίσεις με τα χαρακτηριστικά των ασθενών μας. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ: Αξιολογήσαμε 26 ασθενείς [άντρες, ηλικίας 53 (27-67) έτη]. Το 46.2% (12 ασθενείς) είχαν ιογενές αίτιο κίρρωσης. 14 ασθενείς (53.8%) είχαν ιστορικό επιπλοκών της κίρρωσης. Εκτιμήθηκε η νεφρική τους λειτουργία με 51 Cr-EDTA ( true GFR: 83+22 ml/min). Η βαρύτητα της ηπατικής νόσου αξιολογήθηκε με το MELD [13 (6-29)] και Child Pugh score [7 (5-11)]. Μετρήθηκαν τα επίπεδα των φυλετικών ορμονών, τεστοστερόνη: 411 (70-1528) nmol/l και οιστραδιόλη: 66 (35-84) nmol/l. Τα επίπεδα της τεστοστερόνης εμφάνισαν θετική συσχέτιση με τον true GFR (spearman r 2 =+0.48, p=0.01). Τα επίπεδα οιστραδιόλης φάνηκε να σχετίζονται με το MELD score (spearman r 2 =+0.43, p=0.02). Δεν ανιχνεύτηκαν άλλες σημαντικές συσχετίσεις. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ: Τα χαμηλά επίπεδα ανδρογόνων φάνηκαν να σχετίζονται με επιδείνωση της νεφρικής λειτουργίας και άρα χειρότερο προφίλ των ασθενών. Τα υψηλά επίπεδα οιστραδιόλης σχετίστηκαν με υψηλότερο MELD και πιο προχωρημένη ηπατική νόσο. Ωστόσο, χρειάζεται περαιτέρω έρευνα για το αν οι φυλετικές ορμόνες μπορούν να αξιολογούνται ως προγνωστικοί δείκτες της νόσου. 37

Συνέδριο Κλινικής Ηπατολογίας 22-24 Σεπτεμβρίου Ξενοδοχείο Royal Olympic Αθήνα 2017 EP06 ΠΡΟΓΝΩΣΗ ΤΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΜΗ ΑΝΤΙΡΡΟΠΟΥΜΕΝΗ ΚΙΡΡΩΣΗ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΟ ΠΗΛΙΚΟ ΛΕΜΦΟΚΥΤΤΑΡΩΝ/ΟΥΔΕΤΕΡΟΦΙΛΩΝ ΚΑΙ ΤΗΣ ΔΙΑΦΟΡΑΣ ΛΕΥΚΩΜΑΤΙΝΗΣ- ΧΟΛΕΡΥΘΡΙΝΗΣ Οικονόμου Θεοδώρα, Γουλής Ιωάννης, Δούμτσης Πέτρος, Τζούμαρη Θεοδώρα, Σουλαϊδόπουλος Στέργιος, Βέττας Χρήστος, Μάντσιου Χρυσάνθη, Ακριβιάδης Ευάγγελος, Χολόγκιτας Ευάγγελος Δ Παθολογική Κλινική Α.Π.Θ., ΓΝΘ Ιπποκράτειο, Θεσσαλονίκη ΕΙΣΑΓΩΓΗ: Ο καθορισμός των παραγόντων που σχετίζονται με την πρόγνωση των ασθενών με μη αντιρροπούμενη κίρρωση (DeCi) είναι σημαντικός. ΣΚΟΠΟΣ: Η εκτίμηση της σημασίας του πηλίκου Λεμφοκύτταρα/Ουδετερόφιλα (Λ/Ο) και της διαφοράς λευκωματίνης-χολερυθρίνης (Α-Χ) στην έκβαση των ασθενών με DeCi. ΥΛΙΚΟ & ΜΕΘΟΔΟΙ: 235 ασθενείς (173 άντρες, ηλικία 53±11 έτη) μελετήθηκαν προοπτικά με πλήρη καταγραφή κλινικών και εργαστηριακών παραμέτρων (συμπεριλαμβανομένου της GFR- Cr 51 -EDTA, του Λ/Ο και της Α-Χ) και των προγνωστικών scores Child-Pugh και MELD. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ: Κατά τη διάρκεια της παρακολούθησης [10 (1-82) μήνες], 166 (ομάδα 1) απεβίωσαν (ν=76, 32%) ή υποβλήθηκαν σε μεταμόσχευση ήπατος (ΜΗ) (ν=90, 38%), ενώ 69 (30%) ασθενείς (ομάδα 2) παρέμειναν ζώντες. Στην μονοπαραγοντική ανάλυση τόσο το Λ/Ο (HR: 0,4, P=0.008 ) όσο και η Α-Χ (HR: 0,92, P<0.001) σχετίζονταν σημαντική με την έκβαση (θάνατος ή ΜΗ). Ωστόσο, η Cox-regression πολυπαραγοντική ανάλυση ανέδειξε ότι οι μοναδικοί παράγοντες που σχετιζόταν με την έκβαση ήταν η ουρία (HR: 1,01, P<0.001), το Child-Pugh score (HR: 1,23, P=0.008 ) και η Α-Χ (HR: 0,9, P=0.001), ενώ το Λ/Ο δεν ήταν σημαντικό (HR: 0,78, P=0.61). Εξαιρώντας τα Child-Pugh και MELD scores από την ανάλυση, διαπιστώθηκε ότι η Α-Χ αποτελούσε την μοναδική ανεξάρτητη μεταβλητή (HR: 0,92, P<0.001) που σχετιζόταν με την έκβαση. Εξαιρώντας τους ασθενείς (ν=90) που υποβλήθηκαν σε μεταμόσχευση και χωρίς ένταξη στην ανάλυση των Child-Pugh και MELD scores, διαπιστώθηκε ότι η Α-Χ ήταν και πάλι η μοναδική ανεξάρτητη μεταβλητή (HR: 0,44, P=0.006) που σχετιζόταν με τον θάνατο. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: H διαφορά λευκωματίνης-χολερυθρίνης φαίνεται να αποτελεί ένα νέο απλό δείκτη πρόγνωσης των ασθενών με DeCi. 38

Οργάνωση: Επιστημονική Eταιρεία Εσωτερικής Παθολογίας και Κλινικής Ηπατολογίας Β' Παθολογική Κλινική Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ Υπό την Αιγίδα Ιατρικής Σχολής Εθνικού & Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών Ελληνικής Εταιρείας Μελέτης Ήπατος EP07 Η ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΤΩΝ ΜΕΤΑΒΟΛΩΝ ΤΟΥ VEGF ΚΑΙ ΤΟΥ ΑΠΟΠΤΩΤΙΚΟΥ ΔΕΙΚΤΗ CK18 ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΧΡΟΝΙΑ ΗΠΑΤΙΤΙΔΑ C ΥΠΟ DAAs Χολόγκιτας Ευάγγελος 1, Γουλής Ιωάννης 1, Φυλάκτου Αγγελική 2, Σινάκος Εμμανουήλ 1, Βέττας Χρήστος 1, Δουλγέρης Ιωάννης 1, Οικονόμου Θεοδώρα 1, Ευαγγελινάκη Εύα 2, Ζάρρας Χαράλαμπος 2, Ακριβιάδης Ευάγγελος 1 1 Δ Παθολογική Κλινική Α.Π.Θ., ΓΝΘ Ιπποκράτειο, Θεσσαλονίκη 2 Εθνικό Περιφερειακό κέντρο Κέντρο Ιστοσυμβατότητας -Εργαστήριο Ανοσολογίας ΕΙΣΑΓΩΓΗ - ΣΤΟΧΟΣ: Η επίδραση της θεραπείας με τα νέα αντιικά φάρμακα (DAAs) σε ασθενείς με χρόνια ηπατίτιδα C (XHC) στη διαδικασία της ηπατοκαρκινογένεσης δεν έχει πλήρως διευκρινιστεί. Η ηπατοκαρκινογένεση μπορεί να σχετίζεται είτε με μείωση της αποπτωτικής διαδικασίας και/είτε με επίδραση αυξητικών παραγόντων όπως είναι ο αγγειακός ενδοθηλιακός αυξητικός παράγοντας (VEGF). ΜΕΘΟΔΟΣ: Εκτίμηση των μεταβολών στον ορό του αποπτωτικού δείκτη κυταρροκερατίνης 18 (CK18) και του VEGF κατά την έναρξη (baseline) και στο τέλος της θεραπείας (EOT) με DAAs σε ασθενείς με ΧΗC. Σε 10 ασθενείς οι CK18 και ο VEGF εκτιμήθηκαν και 12 εβδομάδες μετά το τέλος θεραπείας (SVR). ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ: 36 ασθενείς με ΧΗC (22 άντρες, ηλικία 45±11 έτη, fibroscan:15±3kpa). Δεκατρείς ασθενείς (36%) ήταν naïve και 23 (64%) είχαν αποτύχει σε προηγούμενα αντιικά σχήματα. Όλοι οι ασθενείς είχαν ομαλοποίηση των αμινοτρασφερασών από τον 1 ο μήνα υπό DAAs και πέτυχαν μόνιμη ιολογική ανταπόκριση 12 εβδομάδες μετά το τέλος της θεραπείας. Τα επίπεδα του VEGF και CK18 κατά την έναρξη της θεραπείας ήταν 59,7 (3,1-400)pg/ml και 404,6 (0,67-1471) IU/L, ενώ στο τέλος της 3μηνης θεραπείας (EOT) με DAAs ήταν 45 (16,4-172)pg/ml και 48,5 (0,5-139)IU/L, αντιστοίχως. Σε 29 (81%) παρατηρήθηκε μείωση του CK18 μεταξύ baseline και EOT. Σε 19 ασθενείς (53%) παρατηρήθηκε μείωση του VEGF, και στους υπόλοιπους 17 (47%) υπήρξε αύξηση του VEGF μεταξύ baseline και EOT. Σε 6 (16%) ασθενείς παρατηρήθηκε μείωση του CK18 και αύξηση του VEGF υποδηλώνοντας πιθανόν την ομάδα των ασθενών με το μεγαλύτερο κίνδυνο ηπατοκαρκινογένεσης παρά την εκρίζωση της ηπατίτιδας C. Στους 10 ασθενείς με μέτρηση του VEGF στο baseline, EOT και SVR, ο VEGF μειώθηκε μεταξύ baseline και ΕΟΤ (mean ΔVEGF: -15,6pg/ml), ενώ αυξήθηκε μεταξύ ΕΟΤ και SVR (mean ΔVEGF: 2,6pg/ml). ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ: Διαφορετικές μεταβολές της απόπτωσης και της έκφρασης του VEGF πιθανόν να σχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο ηπατοκαρκινογένεσης παρά την εκρίζωση της ηπατίτιδας C υπό DAAs. 39

Συνέδριο Κλινικής Ηπατολογίας 22-24 Σεπτεμβρίου Ξενοδοχείο Royal Olympic Αθήνα 2017 EP08 ΟΞΕΙΑ ΙΚΤΕΡΙΚΗ ΗΠΑΤΙΤΙΔΑ ΩΣ ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΝΟΣΟΥ STILL ΤΩΝ ΕΝΗΛΙΚΩΝ Μάνη Ηλιάνα 1, Παπαδημητρόπουλος Βασίλειος 2, Τσιρώνη Ιωάννα 1, Ζάρκου Σταυρούλα 1, Βασιλείου Νικόλαος 1, Κετίκογλου Ιωάννης 3, Κίττου Νάσω 3, Βασιλόπουλος Δημήτριος 4, Ντουράκης Π. Σπυρίδων 5 1 Ειδικευόμενη/ος Παθολογίας, Β Παθολογική Κλινική, Ιατρική Σχολή, ΓΝΑ Ιπποκράτειο, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Αθήνα, Ελλάδα 2 Επιμελητής Ά ΕΣΥ, Β Παθολογική Κλινική, Ιατρική Σχολή, ΓΝΑ Ιπποκράτειο, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Αθήνα, Ελλάδα 3 Διευθυντής ΕΣΥ, Β Παθολογική Κλινική, Ιατρική Σχολή, ΓΝΑ Ιπποκράτειο, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Αθήνα, Ελλάδα 4 Καθηγητής Παθολογίας, Β Παθολογική Κλινική, Ιατρική Σχολή, ΓΝΑ Ιπποκράτειο, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Αθήνα, Ελλάδα 5 Καθηγητής Παθολογίας, Διευθυντής Β Παθολογικής Κλινικής, Ιατρική Σχολή, ΓΝΑ Ιπποκράτειο, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Αθήνα, Ελλάδα ΕΙΣΑΓΩΓΗ - ΣΚΟΠΟΣ: Η ηπατική συμμετοχή στη νόσο Still αποτελεί συχνό εύρημα, καθώς διαταραχή της ηπατικής βιοχημείας συναντάται στο 35-85% των ασθενών. Συνήθως πρόκειται περί ασυμπτωματικής τρανσαμινασαιμίας, όμως σπανιότατα έχουν αναφερθεί και σοβαρές μορφές ηπατίτιδας με ή χωρίς ηπατική ανεπάρκεια. Περιγράφουμε ασυνήθη εκδήλωση της νόσου Still με σοβαρού βαθμού οξεία ικτερική ηπατίτιδα υπό τη λήψη κορτικοστεροειδών με δυσκολίες στη θεραπευτική αντιμετώπιση. ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΟ: Γυναίκα 40 ετών προσήλθε στο Τμήμα Επειγόντων Περιστατικών λόγω εμφάνισης ικτέρου από 3ημέρου. Στο ατομικό αναμνηστικό, αναφέρεται διάγνωση νόσου Still προ 3μήνου στα πλαίσια διερεύνησης παρατεινόμενου πυρετού με συνοδό φαρυγγαλγία, αρθρίτιδα πηχαιοκαρπικών αρθρώσεων και εξανθήματος προσθίου θωρακικού τοιχώματος. Για το λόγο αυτό βρισκόταν σε αγωγή με μεθυλπρεδνιζολόνη, πλέον σε φάση μείωσης. Συγκεκριμένα ελάμβανε 8 mg μεθυλπρεδνιζολόνης από 20ημέρου ενώ η υπόλοιπη αγωγή περιελάμβανε ρανιτιδίνη, χοληκαλσιφερόλη και ασβέστιο. Δεν ανέφερε λήψη άλλων φαρμάκων, φυτικών σκευασμάτων ή κατάχρηση αιθυλικής αλκοόλης. Η κλινική εξέταση ανέδειξε ίκτερο και ο εργαστηριακός έλεγχος ήταν συμβατός με οξεία ικτερική ηπατίτιδα. Ο ιολογικός και ανοσολογικός έλεγχος ήταν αρνητικός και η ιστολογική εξέταση ήπατος παρουσίαζε μη ειδικά ευρήματα. Η ασθενής τέθηκε αρχικά σε αγωγή με κορτικοστεροειδή σε υψηλές δόσεις χωρίς ανταπόκριση, ενώ παρουσίασε επιπλέον πλευριτική συλλογή και αιμοφαγοκυτταρικό σύνδρομο. Η προσθήκη κυκλοσπορίνης οδήγησε σε βελτίωση της ηπατικής βιοχημείας και των υπόλοιπων εκδηλώσεων. Εννέα μήνες μετά το εξιτήριο, η ασθενής παραμένει ασυμπτωματική, με φυσιολογικό εργαστηριακό έλεγχο. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: Η οξεία ικτερική ηπατίτιδα αποτελεί σπάνια εκδήλωση της νόσου Still με υψηλή θνητότητα ιδίως σε περιπτώσεις μη έγκαιρης διάγνωσης. Η επιλογή της κατάλληλης φαρμακευτικής αγωγής αποτελεί πρόκληση καθώς υπάρχουν λίγα δεδομένα στη βιβλιογραφία. 40

Οργάνωση: Επιστημονική Eταιρεία Εσωτερικής Παθολογίας και Κλινικής Ηπατολογίας Β' Παθολογική Κλινική Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ Υπό την Αιγίδα Ιατρικής Σχολής Εθνικού & Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών Ελληνικής Εταιρείας Μελέτης Ήπατος Ευρετήριο Συγγραφέων Abstracts Α Αγγελάκη Α. ΕΑ07, E-poster 02, E-poster 03, E-poster 04, Αθανασιάδου Ζ. E-poster 05 ΕΑ07 Αθανασίου Γ. E-poster 01 Ακριβιάδης Ε. E-poster 02, E-poster 03, E-poster 04, E-Poster 05, E-poster 06, E-poster 07 Αλβανός Γ. E-poster 01 Αλεξοπούλου Α. Ανδρεάδης Ε. Ανδρεάδης Χ.Ε. Β Βαγδατλή Ε. Βασιλειάδη Α. ΕΑ01, EA02 ΕΑ05 ΕΑ06 ΕΑ07 ΕΑ03, EA04 Βασιλείου Ν. E-poster 08 Βασίλιεβα Λ. ΕΑ01, EA02 Βασιλόπουλος Δ. E-poster 08 Βέττας Χ. EA07, E-poster 02, E-poster 03, E-poster 04, E-poster 05, E-poster 06, E-poster 07 Βίνη Δ. ΕΑ03, EA04 Βλαχάκη Ε. ΕΑ03, ΕΑ04 Βογιάκη Σ. E-poster 01 Βούλγαρης Θ. ΕΑ05, EA06 Βραχάτης Δ. ΕΑ08 Γ Γελδάρη Χ. Γεωργαντώνη Α. ΕΑ05, EA06 ΕΑ06 Γιουλεμέ Ο. E-poster 04 Γουλής Ι. EA07, E-poster 02, E-poster 03, E-poster 04, E-poster 05, E-poster 06, E-poster 07 Δ Δημητρόγλου Ι. ΕΑ01, EA02 Δουλγέρης Ι. E-poster 07 Δουλγέρογλου Π. E-poster 01 Δούμτσης Π. EA07, E-poster 02, E-poster 03, E-poster 04, E-poster 05, E-poster 06 Δρόσσου Μ. ΕΑ03, EA04 Ε Ελευσινιώτης Ι. ΕΑ08 Ευαγγελινάκη Ε. E-poster 07 Ζ Ζαμπέτας Δ. ΕΑ01, EA02 Ζάρκου Σ. E-poster 08 Ζάρρας Χ. E-poster 07 Κ Κακαβέτση Α. ΕΑ03, EA04 Κακασής Α. E-poster 01 Καραμπατσάκη Ε. ΕΑ02 Καττάμης Α. ΕΑ03, EA04 41

Συνέδριο Κλινικής Ηπατολογίας 22-24 Σεπτεμβρίου Ξενοδοχείο Royal Olympic Αθήνα 2017 Κετίκογλου Ι. ΕΑ01, EA02, E-poster 08 Κίττου Ν. E-poster 08 Κληρονόμος Ε. Κοσκίνας Ι. Κουλλιάς Ε. Κουντουράς Δ. Κουράκλη Α. Κυριακοπούλου Δ. Λ ΕΑ03, EA04 ΕΑ03, EA04 ΕΑ01, EA02 ΕΑ03, EA04 ΕΑ03, EA04 ΕΑ03, EA04 Λαμπροπούλου Π. E-poster 01 Λαφιατής Ι. Λυμπερόπουλος Δ. Μ ΕΑ03, EA04 ΕΑ05 Μάνη Η. ΕΑ01, EA02, E-poster 08 Μάντσιου Χ. E-poster 02, E-poster 03, E-poster 04, E-poster 05, E-poster 06 Μαραγκός Κ. ΕΑ03, EA04 Μαυρογιάννης Χ. ΕΑ08 Μπάρλα Γ. ΕΑ08 Ν Ντογραματζή Φ. ΕΑ07 Ντουράκης Σ. ΕΑ01, EA02, E-poster 08 Ο Οικονόμου Θ. EA07, E-poster 02, E-poster 03, E-poster 04, E-poster 05, E-poster 06, E-poster 07 Π Παπαδημητρόπουλος Β. E-poster 08 Πετροπούλου Φ. Σ Σεβαστιανός Β.Α. ΕΑ03, EA04 ΕΑ05, EA06 Σιασιάκου Σ. ΕΑ01, E-poster 01 Σινάκος Ε. E-poster 07 Σουλαϊδόπουλος Σ. E-poster 06 Σταθοπούλου Ι. Τ Ταμπουρατζή Κ. Τασοβασίλη Α. ΕΑ08 ΕΑ08 ΕΑ08 Τζούμαρη Θ. EA07, E-poster 02, E-poster 03, E-poster 04, E-poster 05, E-poster 06, E-poster 07 Τόλη Β. ΕΑ03, EA04 Τσακίρης Σ. ΕΑ08 Τσιρώνη Ι. E-poster 08 Φ Φαρμάκη Κ. ΕΑ03, EA04 Φούζας Ι. E-poster 02, E-poster 04 Φραγκοδημήτρη Χ. ΕΑ03, EA04 Φυλάκτου Α. E-poster 03, E-poster 07 Χ Χολόγκιτας Ε. EA07, E-poster 02, E-poster 03, E-poster 04, E-poster 05, E-poster 06, E-poster 07 42

Η φωτογραφία του Albert Einstein χρησιμοποιείται με την άδεια του HUJ/GreenLight. EN ISO 9001:2008 No.: 01010148 HAR/GR/15-01//1027(5) Τρόπος διάθεσης: Περιορισμένη ιατρική συνταγή από ειδικό ιατρό και παρακολούθηση κατά τη διάρκεια της αγωγής. Τιμή (Ex-factory): 14.962,50 Υπεύθυνη ως εκπρόσωπος του ΚΑΚ για συλλογή ΑΕ: Gilead Sciences Ελλάς M. EΠE, Ριζούντος 2 & Θράκης, 167 77 Ελληνικό, Τηλ.: 210 89 30 100, Fax: 210 96 18 260 Για την πλήρη, επικαιροποιημένη Π.Χ.Π. αποταθείτε στην εταιρεία. Bοηθήστε να γίνουν τα φάρμακα πιο ασφαλή και Αναφέρετε ΟΛΕΣ τις ανεπιθύμητες ενέργειες για ΟΛΑ τα φάρμακα Συμπληρώνοντας την ΚΙΤΡΙΝΗ ΚΑΡΤΑ Παρακαλείστε να αναφέρετε κάθε εικαζόμενη/πιθανολογούμενη ανεπιθύμητη ενέργεια απευθείαςστον ΕΟΦ, σύμφωνα με το εθνικό σύστημα αναφοράς ανεπιθύμητων ενεργειών.