ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ & ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ & ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗΣ Τμήμα Αγροτικής Στατιστικής ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΙΣΟΖΥΓΙΟ ΕΛΛΑΔΑΣ-ΑΖΕΡΜΠΑΪΤΖΑΝ 2005-2008 Στατιστική επεξεργασία και ανάλυση: Στέλιος Κοκκίδης, Λεωνίδας Σπανέλλης (Msc. in Statistics) Το εμπορικό ισοζύγιο αγροτικών προϊόντων της Ελλάδας με το Αζερμπαϊτζάν ήταν πλεονασματικό κατά την περίοδο 2005-2007 αλλά το 2008 μετατράπηκε σε ελλειμματικό. Το εμπορικό πλεόνασμα παρουσίαζε τάσεις συρρίκνωσης ήδη από το 2006 όταν μειώθηκε κατά 9,5% σε σχέση με το 2005. Το 2007 κατέγραψε νέα, κατακόρυφη αυτή τη φορά, μείωση της τάξεως του 51,6%, για να μετατραπεί τελικά το 2008 από πλεόνασμα σε έλλειμμα. Συγκεκριμένα οι ελληνικές εισαγωγές αγροτικών προϊόντων, ενώ το 2006 μειώνονται δραστικά σε πολύ χαμηλά επίπεδα (σχεδόν εξαλείφονται), τα επόμενα δύο έτη αναπτύσσονται ραγδαία. Καταλυτικός παράγοντας για την εν λόγω εξέλιξη ήταν η δυναμική εμφάνιση εισαγωγών κυρίως στην κατηγορία του κρέατος και των παρασκευασμάτων του και δευτερευόντως στα Φρούτα & Λαχανικά. Στον αντίποδα, οι ελληνικές εξαγωγές αγροτικών προϊόντων εξελίσσονται αρνητικά. Το 2006/2005 οι εξαγωγές σημειώνουν πτώση κατά 12%, το 2007/2006 παραμένουν σχεδόν αμετάβλητες και το 2008 καταγράφουν δραματική πτώση κατά 72%. Το εξαγωγικό μας εμπόριο στηριζόταν αποκλειστικά στην κατηγορία του καπνού και των προϊόντων του μέχρι και το 2007. Το 2008 όταν οι εν λόγω εξαγωγές βυθίστηκαν, ξεκίνησαν δειλά κάποιες εξαγωγές σε νέες κατηγορίες προϊόντων, όπως θα δούμε παρακάτω. Ενδιαφέρον στοιχείο στο εμπόριο Ελλάδας Αζερμπαϊτζάν είναι ότι οι εξαγωγές αγροτικών προϊόντων, ενώ το 2005 αποτελούσαν το 24,6% των συνολικών μας εξαγωγών προς το Αζερμπαϊτζάν, το μερίδιο αυτό των 1
αγροτικών προϊόντων έφθινε στη συνέχεια διαρκώς: έπεσε στο 17,3% το 2006, στο 9,8% το 2007 και στο 3,1% το 2008. Είναι επομένως σαφής η τάση συρρίκνωσης των εξαγωγών μας σε αγροτικά προϊόντα, λαμβανομένου υπόψη ότι, σε επίπεδο συνολικών εξαγωγών προς το Αζερμπαϊτζάν, η πορεία τους ήταν ανοδική, με εξαίρεση το 2008. Η εικόνα του γενικού εμπορικού ισοζυγίου, δηλαδή για το σύνολο των προϊόντων στο εμπόριο Ελλάδας-Αζερμπαϊτζάν, είναι αρνητική σε βάρος της Ελλάδας. Το γενικό ισοζύγιο είναι σαφώς ελλειμματικό, με διαδοχικές αυξομειώσεις κατά την εξεταζόμενη περίοδο. Το 2006/2005 το εμπορικό έλλειμμα υπερδιπλασιάζεται, το 2007 συρρικνώνεται κατά 41,6%, ενώ το 2008 διευρύνεται και πάλι κατά 77%. Αναλυτικότερα ως προς τις εισαγωγές ανά κατηγορία προϊόντων, αυτές πραγματοποιούνται ουσιαστικά από το 2007 και έπειτα, στις κατηγορίες Κρέατα και παρασκευάσματα κρέατος, Φρούτα και Λαχανικά και Ξυλεία. Ειδικότερα : 1. Στην κατηγορία των Κρεάτων και των παρασκευασμάτων τους, σημειώθηκε μια σημαντική αύξηση των εισαγωγών το 2008 σε σχέση με το 2007, όταν η αξία τους τετραπλασιάστηκε. Αποκλειστικό προϊόν εισαγωγής είναι τα σαλιγκάρια, άλλα από τα θαλασσινά. 2. Στα Φρούτα και Λαχανικά οι εισαγωγές είναι χαμηλής σχετικά αξίας και μειώθηκαν κατά 12,6% το 2008/2007. Κύρια προϊόντα εισαγωγής είναι διάφοροι χυμοί φρούτων ή λαχανικών. 3. Στην κατηγορία της Ξυλείας, εισαγωγές καταγράφηκαν το 2005 και το 2007 και εδώ πολύ χαμηλής αξίας. Εισήχθη επεξεργασμένη ξυλεία όχι από κωνοφόρα. Σε ό,τι αφορά στις εξαγωγές, διαχρονικά η κυριότερη κατηγορία είναι ο Καπνός και τα προϊόντα καπνού. Κάποια εξαγωγική δραστηριότητα φαίνεται να ξεκινά το 2008 στις κατηγορίες Φρούτα και Λαχανικά, Ζάχαρες και παρασκευάσματα. Ειδικότερα: 2
1. Στον Καπνό και τα προϊόντα καπνού, οι εξαγωγές παρουσιάζουν κάποιες αυξομειώσεις την περίοδο 2005-2007 παραμένοντας όμως στα ίδια σχετικά επίπεδα. Όμως το 2008, λόγω της δραστικής μείωσης της ελληνικής παραγωγής μετά την εφαρμογή της αποδέσμευσης των κοινοτικών ενισχύσεων, καταγράφεται κατακόρυφη πτώση των εξαγωγών, με άμεσο αποτέλεσμα την μετατροπή του ισοζυγίου αγροτικών προϊόντων από πλεονασματικό σε ελλειμματικό για πρώτη φορά στην περίοδο 2005-2008. Σε αυτό βέβαια συνέβαλε ταυτόχρονα και η σημαντική αύξηση των εισαγωγών στα Κρέατα το 2008 όπως προαναφέρθηκε. Εξάγονται καπνά των ποικιλιών sun cured ανατολικού τύπου, flue cured τύπου Virginia και τσιγάρα μόνο το 2005 και το 2008. 2. Στα Φρούτα και Λαχανικά πραγματοποιήθηκαν κάποιες εξαγωγές το 2006, αλλά το 2007 σχεδόν εξαλείφθηκαν. Το 2008 επανακάμπτουν δυναμικά σε σχέση με το 2007. Κύρια προϊόντα εξαγωγής είναι τα παρασκευασμένα ροδάκινα (συμπεριλαμβάνονται και τα μπρουνιόν και νεκταρίνια) και τα παρασκευασμένα βερίκοκα, χωρίς προσθήκη αλκοόλης. 3. Τέλος στην κατηγορία Ζάχαρες και παρασκευάσματα, για πρώτη φορά στην εξεταζόμενη περίοδο πραγματοποιήθηκαν εξαγωγές το 2008. Εξήχθησαν αποκλειστικά γόμες και άλλα γλυκίσματα με βάση τους ζελέδες. ΑΚΟΛΟΥΘΕΙ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΠΙΝΑΚΩΝ ΚΑΙ ΓΡΑΦΗΜΑΤΩΝ 3
ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΙΣΟΖΥΓΙΟ ΕΛΛΑΔΑΣ-ΑΖΕΡΜΠΑΪTΖΑΝ ΕΥΡΩ 1.050.000 950.000 850.000 750.000 650.000 550.000 450.000 350.000 250.000 150.000 50.000-50.000-150.000-250.000-350.000-450.000-550.000-650.000-750.000-850.000 2005 2006 2007 2008 ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ ΕΞΑΓΩΓΕΣ ΙΣΟΖΥΓΙΟ ΓΕΝΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΙΣΟΖΥΓΙΟ ΕΛΛΑΔΑΣ-ΑΖΕΡΜΠΑΪTΖΑΝ ΕΥΡΩ 75.000.000 70.000.000 65.000.000 60.000.000 55.000.000 50.000.000 45.000.000 40.000.000 35.000.000 30.000.000 25.000.000 20.000.000 15.000.000 10.000.000 5.000.000 0 2005 2006 2007 2008 ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ ΕΞΑΓΩΓΕΣ ΕΛΛΕΙΜΜΑ 4
ΛΑΣΗ ΤΤΔΕ 00 01 02 03 04 ΠΡΟΪΟΝΤΑ Ζωντανά ζώα (εκτός ψαριών) Κρέατα & κρέατος Γαλακτοκομικά προϊόντα & αυγά πουλιών Ψάρια & ψαριών Δημητριακά & δημητριακών 2005, ΠΡΟΣΩΡΙΝΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΣΥΕ ΣΕ ΕΥΡΩ ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ ΕΞΑΓΩΓΕΣ ΙΣΟΖΥΓΙΟ 05 Φρούτα & Λαχανικά 06 07 Ζάχαρες &, Μέλι Καφές, κακάο, τσάι, μπαχαρικά κλπ 08 Ζωοτροφές 09 Προϊόντα διατροφής & 11 Ποτά 0 0,00% 1.609 0,20% 1.609 12 21 22 Καπνός & Προϊόντα καπνού Δορές, Δέρματα & Γουνοδέρματα ακατέργαστα Ελαιούχοι σπόροι & Καρποί 0 0,00% 804.023 99,80% 804.023 231 Καουτσούκ φυσικό 24 Ξυλεία & Φελλός 32.882 100,00% 0 0,00% -32.882 61-265 &268 29 Φυσικές υφαντικές ίνες Ακατέργαστες ζωικές & φυτικές ύλες 4 Έλαια & λίπη 592-11/12 (0-9) Άμυλα σιταριού και καλαμποκιού 32.882 0,12% 805.632 24,64% 772.750 28.069.298 100% 3.269.325 100% -24.799.973 5
ΚΛΑΣΗ ΤΤΔΕ 00 01 02 03 04 ΠΡΟΪΟΝΤΑ Ζωντανά ζώα (εκτός ψαριών) Κρέατα & κρέατος Γαλακτοκομικά προϊόντα & αυγά πουλιών Ψάρια & ψαριών Δημητριακά & δημητριακών 2006, ΠΡΟΣΩΡΙΝΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΣΥΕ ΣΕ ΕΥΡΩ ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ ΕΞΑΓΩΓΕΣ ΙΣΟΖΥΓΙΟ 05 Φρούτα & Λαχανικά 8.833 100,00% 21.211 2,99% 12.378 06 07 Ζάχαρες &, Μέλι Καφές, κακάο, τσάι, μπαχαρικά κλπ 08 Ζωοτροφές 09 Προϊόντα διατροφής & 0 0,00% 20 0,00% 20 11 Ποτά 0 0,00% 12.117 1,71% 12.117 12 21 22 Καπνός & Προϊόντα καπνού Δορές, Δέρματα & Γουνοδέρματα ακατέργαστα Ελαιούχοι σπόροι & Καρποί 0 0,00% 675.095 95,29% 675.095 231 Καουτσούκ φυσικό 24 Ξυλεία & Φελλός 261-265 &268 29 Φυσικές υφαντικές ίνες Ακατέργαστες ζωικές & φυτικές ύλες 4 Έλαια & λίπη 592-11/12 (0-9) Άμυλα σιταριού και καλαμποκιού 8.833 0,02% 708.443 17,33% 699.610 56.608.166 100% 4.087.730 100% -52.520.436 6
ΚΛΑΣΗ ΤΤΔΕ 00 01 02 03 04 ΠΡΟΪΟΝΤΑ Ζωντανά ζώα (εκτός ψαριών) Κρέατα & κρέατος Γαλακτοκομικά προϊόντα & αυγά πουλιών Ψάρια & ψαριών Δημητριακά & δημητριακών 2007, ΠΡΟΣΩΡΙΝΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΣΥΕ ΣΕ ΕΥΡΩ ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ ΕΞΑΓΩΓΕΣ ΙΣΟΖΥΓΙΟ 240.432 63,37% 0 0,00% -240.432 05 Φρούτα & Λαχανικά 82.395 21,72% 7.805 1,09% -74.590 06 07 Ζάχαρες &, Μέλι Καφές, κακάο, τσάι, μπαχαρικά κλπ 08 Ζωοτροφές 09 Προϊόντα διατροφής & 11 Ποτά 11.131 2,93% 0 0,00% -11.131 12 21 22 Καπνός & Προϊόντα καπνού Δορές, Δέρματα & Γουνοδέρματα ακατέργαστα Ελαιούχοι σπόροι & Καρποί 0 0,00% 710.019 98,91% 710.019 231 Καουτσούκ φυσικό 24 Ξυλεία & Φελλός 39.200 10,33% 0 0,00% -39.200 261-265 &268 29 Φυσικές υφαντικές ίνες Ακατέργαστες ζωικές & φυτικές ύλες 4 Έλαια & λίπη 6.238 1,64% 0 0,00% -6.238 592-11/12 (0-9) Άμυλα σιταριού και καλαμποκιού 379.396 1,00% 717.824 9,78% 338.428 38.014.866 100% 7.337.388 100% -30.677.478 7
ΛΑΣΗ ΤΤΔΕ 00 01 02 03 04 ΠΡΟΪΟΝΤΑ Ζωντανά ζώα (εκτός ψαριών) Κρέατα & κρέατος Γαλακτοκομικά προϊόντα & αυγά πουλιών Ψάρια & ψαριών Δημητριακά & δημητριακών 2008, ΠΡΟΣΩΡΙΝΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΣΥΕ ΣΕ ΕΥΡΩ ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ ΕΞΑΓΩΓΕΣ ΙΣΟΖΥΓΙΟ 909.761 91,61% 0 0,00% -909.761 05 Φρούτα & Λαχανικά 72.000 7,25% 58.998 29,08% -13.002 06 07 Ζάχαρες &, Μέλι Καφές, κακάο, τσάι, μπαχαρικά κλπ 0 0,00% 32.490 16,01% 32.490 08 Ζωοτροφές 09 Προϊόντα διατροφής & 0 0,00% 15.270 7,53% 15.270 11 Ποτά 11.340 1,14% 16.708 8,23% 5.368 12 21 22 Καπνός & Προϊόντα καπνού Δορές, Δέρματα & Γουνοδέρματα ακατέργαστα Ελαιούχοι σπόροι & Καρποί 0 0,00% 79.431 39,15% 79.431 231 Καουτσούκ φυσικό 24 Ξυλεία & Φελλός 61-265 &268 29 Φυσικές υφαντικές ίνες Ακατέργαστες ζωικές & φυτικές ύλες 4 Έλαια & λίπη 592-11/12 (0-9) Άμυλα σιταριού και καλαμποκιού 993.101 1,63% 202.897 3,11% -790.204 60.858.905 100% 6.534.400 100% -54.324.505 8