Ε Ι Ι Κ Η Σ Υ Γ Γ Ρ Α Φ Η Υ Π Ο Χ Ρ Ε Ω Σ Ε Ω Ν Αντικείµενο της εργολαβίας:

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΡΑ ΙΟΦΩΝΙΑ ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ Α.Ε. ΕΡΓΟ : ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ Κ.Ε. ΧΟΡΤΙΑΤΗ ΓΕΝΙΚΗ /ΝΣΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΘΕΣΗ: ΧΟΡΤΙΑΤΗΣ ΘΕΣ/ΝΙΚΗ /ΝΣΗ ΟΜΙΚΩΝ & Η/Μ ΕΡΓΩΝ ΤΜΗΜΑ ΜΕΛΕΤΩΝ ΕΠΙΒΛΕΨΗΣ ΠΡΟΫΠ.: 35.134,22 Ευρώ µε Φ.Π.Α & ΣΥΝΤΗΡΗΣΗΣ ΟΜ. & Ο. ΕΡΓΩΝ (28.564,41 ευρώ + 6.569,81 ευρώ για ΦΠΑ) Τ Ε Υ Χ Ο Σ V Ε Ι Ι Κ Η Σ Υ Γ Γ Ρ Α Φ Η Υ Π Ο Χ Ρ Ε Ω Σ Ε Ω Ν Άρθρο 1. Αντικείµενο της εργολαβίας: 1.1. Αντικείµενο της παρούσας εργολαβίας είναι η εκτέλεση του έργου : «ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ Κ.Ε. ΧΟΡΤΙΑΤΗ» σύµφωνα µε εγκεκριµένες µελέτες εφαρµογής και τους όρους των εγκεκριµένων συµβατικών τευχών µελέτης και δηµοπράτησής του. 1.2. Τα είδη και οι ποσότητες όλων των εργασιών του έργου περιέχονται στον προϋπολογισµό της µελέτης που ανέρχεται στο ποσόν των είκοσι οκτώ χιλιάδων πεντακοσίων εξήντα τεσσάρων ευρώ & σαράντα ένα λεπτών (28.564,41 Ευρώ) µε τα απρόβλεπτα, αλλά χωρίς την αναθεώρηση και τον Φ.Π.Α. Άρθρο 2. Αρχική συµβατική χρηµατική αξία της εργολαβίας: 2.1. Η αρχική συµβατική χρηµατική αξία της εργολαβίας είναι το συνολικό ποσό του προϋπολογισµού προσφοράς του αναδόχου (Σ.Π.), προσαυξηµένο κατά το νόµιµο ποσοστό των απρόβλεπτων δαπανών της µελέτης. Άρθρο 3. Συµβατικές τιµές της εργολαβίας: 3.1. Συµβατικές τιµές της εργολαβίας είναι οι τιµές µονάδος του τιµολογίου της µελέτης, µειωµένες κατά το αντίστοιχο ποσοστό έκπτωσης που προσέφερε ο ανάδοχος και αυξηµένες κατά το εργολαβικό ποσοστό για γενικά έξοδα και για όφελος του αναδόχου. Άρθρο 4. Σειρά ισχύος τευχών και στοιχείων της µελέτης: 4.1. Τα τεύχη και τα λοιπά στοιχεία της µελέτης και δηµοπράτησης αλληλοσυµπληρώνονται, είναι δε κατά σειρά ισχύος τους (σε περίπτωση ασυµφωνίας µεταξύ των όρων που περιέχουν) τα παρακάτω: 4.1.1. Το συµφωνητικό 4.1.2. Η διακήρυξη διαγωνισµού. 4.1.3. H οικονοµική προσφορά 4.1.4. Tο τιµολόγιο µελέτης 4.1.5. Η Ειδική συγγραφή υποχρεώσεων.(εσυ) 4.1.6. Οι τεχνικές προδιαγραφές και τα παραρτήµατά τους (Τ.Σ.Υ) 4.1.7. Η τεχνική περιγραφή (Τ.Π) 4.1.8. Ο προϋπολογισµός µελέτης 1

4.1.9. Οι εγκεκριµένες µελέτες, που θα χορηγηθούν στον ανάδοχο από την υπηρεσία και οι εγκεκριµένες τεχνικές µελέτες, που θα συνταχθούν από τον ανάδοχο, αν προβλέπεται η περίπτωση αυτή από τα συµβατικά τεύχη ή προκύψει κατά τις ισχύουσες διατάξεις περί τροποποίησης των µελετών του έργου. 4.1.10. Το Χρονοδιάγραµµα/ Πρόγραµµα κατασκευής του έργου, όπως αυτό τελικά θα εγκριθεί από την Υπηρεσία. 4.2. Επίσης έχουν συµβατική ισχύ, επόµενη των αναφερόµενων στην προηγούµενη παράγραφο: 4.2.1. Τα εγκεκριµένα ενιαία Τιµολόγια του άρθρου 17 παρ.4 του Κ Ε. 4.2.2. Οι Ευρωκώδικες. 4.2.3. Οι Πρότυπες Τεχνικές Προδιαγραφές (Π.Τ.Π.) του Υ.ΠΕ.ΧΩ..Ε. (ή του Υ..Ε.). 4.2.4. Οι προδιαγραφές ΕΛ.Ο.Τ. και I.S.O. Άρθρο 5. Μελέτη των συνθηκών και όρων κατασκευής του έργου: 5.1. Η υποβολή προσφοράς στη δηµοπρασία αποτελεί αµάχητο τεκµήριο ότι ο ανάδοχος: 5.1.1. Έχει επισκεφθεί και ελέγξει την τοποθεσία, την διαµόρφωση και την φύση του εδάφους του γηπέδου του έργου και έχει λάβει πλήρη γνώση των γενικών, ειδικών και τοπικών συνθηκών κατασκευής του. 5.1.2. Έχει µελετήσει µε κάθε προσοχή, τα σχέδια της εγκεκριµένης µελέτης εφαρµογής και τα τεύχη µελέτης και δηµοπράτησης του έργου και ότι θα συµµορφωθεί απόλυτα µε αυτά για την εκτέλεση των εργασιών. 5.1.3. Αναλαµβάνει να εκτελέσει όλες τις υποχρεώσεις του που απορρέουν από τις παραπάνω ειδικές συνθήκες και όρους κατασκευής του έργου και ότι δεν απαλλάσσεται από την ευθύνη που έχει για την πλήρη συµµόρφωση του προς τις συµβατικές του υποχρεώσεις, αν παρέλειψε να ενηµερωθεί µε κάθε δυνατή λεπτοµέρεια ή να ζητήσει κάθε πληροφορία που έχει σχέση µε την µελέτη των συνθηκών κατασκευής του έργου γενικά. Άρθρο 6. Προθεσµίες: 6.1. Ο ανάδοχος είναι υποχρεωµένος να κατασκευάσει και να αποπερατώσει το έργο µέσα σε προθεσµία σαράντα (40) συνολικά ηµερολογιακών ηµερών. εν ορίζονται τµηµατικές ενδεικτικές προθεσµίες. Άρθρο 7. Υπέρβαση προθεσµιών - Ποινικές ρήτρες: 7.1. Για κάθε ηµερολογιακή ηµέρα υπέρβασης, µε υπαιτιότητα του αναδόχου, της συνολικής προθεσµίας περαίωσης του όλου έργου, επιβάλλεται ποινική ρήτρα, σύµφωνα µε το άρθρο 49 του Ν.3669/08 [Κ Ε]. H ποινική ρήτρα που επιβάλλεται για υπέρβαση, µε υπαιτιότητα του αναδόχου, της τµηµατικής προθεσµίας ορίζεται από τη σύµβαση. Άρθρο 8. Χρονοδιάγραµµα κατασκευής του έργου-μηχανικός εξοπλισµός: 8.1. Ο ανάδοχος µε βάση την ολική και τις τµηµατικές προθεσµίες, συντάσσει και υποβάλλει στην /νουσα Υπηρεσία, µέσα σε προθεσµία 15 ηµερών από την υπογραφή της σύµβασης το χρονοδιάγραµµα κατασκευής του έργου (άρθρο 46 1 Ν.3669/08) [Κ Ε]. Το χρονοδιάγραµµα θα έχει την µορφή GANTT µε απεικόνιση τόσο για «ενωρίτερα» όσο και για «αργότερα» αρχές και πέρατα, και θα συνοδεύεται από τα αντίστοιχα διαγράµµατα πόρων 2

(ανά ειδικότητα, είδος µηχ/τος κ.λ.π.). Η Υπηρεσία µπορεί να ζητήσει τη σύνταξη χρονοδιαγράµµατος µε τη µέθοδο της δικτυωτής ανάλυσης, αρθρο 46 3 Ν.3669/08 [Κ Ε]. 8.2. Η /νουσα Υπηρεσία εγκρίνει το χρονοδιάγραµµα µέσα σε 10 ηµέρες και µπορεί να τροποποιήσει τις προτάσεις του αναδόχου σχετικά µε τη σειρά και τη διάρκεια κατασκευής των έργων, ανάλογα µε τις δυνατότητες χρονικής κλιµάκωσης των πιστώσεων, µέσα στα όρια των συµβατικών προθεσµιών. Η έγκριση γίνεται σε δέκα (10) ηµέρες από την υποβολή του χρονοδιαγράµµατος. Αν η έγκριση δεν γίνει µέσα στην πιο πάνω προθεσµία ή αν µέσα στην προθεσµία δεν ζητήσει γραπτά η /νουσα Υπηρεσία διευκρινίσεις ή αναµορφώσεις ή συµπληρώσεις, το χρονοδιάγραµµα θεωρείται ότι έχει εγκριθεί. Το εγκεκριµένο χρονοδιάγραµµα αποτελεί το αναλυτικό πρόγραµµα κατασκευής του έργου. 8.3. Αναπροσαρµογές του χρονοδιαγράµµατος εγκρίνονται όταν µεταβληθούν οι ποσότητες των εργασιών ή στις περιπτώσεις που προβλέπει το άρθρο 46 2 του Ν.3669/08. 8.4 Το χρονοδιάγραµµα θα συνοδεύεται από έκθεση (άρθρο 46 3 Ν.3669/08) όπου θα περιγράφονται αναλυτικά οι µέθοδοι εργασίας, τα µηχανήµατα που θα χρησιµοποιηθούν και οι αποδόσεις τους, ο αριθµός των εργατών κ.λ.π., για τις κύριες δραστηριότητες, έτσι που να εδραιώνουν συγκεκριµένα την αξιοπιστία των προτεινοµένων προτάσεων. Σαν τέτοιες κύριες δραστηριότητες αναφέρονται: 8.4.1. Οι προεργασίες, οι εκσκαφές και οι τυχόν αντιστηρίξεις. 8.4.2. Η κατασκευή του σκελετού των κτιρίων και των στεγασµένων χώρων. 8.4.3. Οι υπόλοιπες οικοδοµικές εργασίες και µονώσεις. 8.4.4. Οι ηλεκτροµηχανολογικές εγκαταστάσεις. 8.5. Ο ανάδοχος υποχρεούται µε δαπάνη του να παρακολουθεί ανελλιπώς την εφαρµογή του χρονοδιαγράµµατος και να το αναπροσαρµόζει όταν απαιτείται, ούτως ώστε να τηρηθεί τελικά πιστά η συνολική προθεσµία αποπεράτωσης του όλου έργου. Ενηµέρωση του χρονοδιαγράµµατος θα γίνεται κάθε µήνα. Η τήρηση του χρονοδιαγράµµατος κατασκευής του έργου που είναι από τις πιο βασικές υποχρεώσεις του αναδόχου, θα παρακολουθείται ανελλιπώς και αυστηρά από την επίβλεψη και σε περίπτωση καθυστέρησης ο ανάδοχος µπορεί να κηρυχθεί έκπτωτος, ύστερα από ειδική πρόσκληση της /νουσας το έργο Υπηρεσίας. Επίσης έκπτωτος µπορεί να κηρυχθεί ο ανάδοχος αν δεν συµµορφωθεί προς τις υποχρεώσεις του για την υποβολή του χρονοδιαγράµµατος, σύµφωνα µε τις διατάξεις του άρθρου 46 2 του Ν.3669/08 και γενικότερα για την µη τήρηση των συµβατικών του υποχρεώσεων και την µη συµµόρφωση του προς τις, σύµφωνα µε την σύµβαση, έγγραφες εντολές της Υπηρεσίας. 8.5.1 Ο Ανάδοχος κατασκευής του έργου, υποχρεούται επίσης, µέσα σε έναν (1) µήνα από την υπογραφή της σύµβασης (το χρονικό όριο για την έναρξη των εργασιών του έργου και το οποίο δεν µπορεί να παραβεί) να συντάξει και να υποβάλει οργανόγραµµα του εργοταξίου, στο οποίο θα περιγράφονται λεπτοµερώς, τα πλήρη στοιχεία στελεχών, εξοπλισµού και µηχανηµάτων που θα περιλαµβάνει η εργοταξιακή ανάπτυξη για την εκτέλεση του έργου (άρθρο 46 4 του Ν.3669/08). Άρθρο 9. Προσωπικό αναδόχου: 9.1. Το έργο διευθύνεται εκ µέρους της αναδόχου επιχείρησης από πληρεξούσιο αντιπρόσωπό της, αποδεκτό από την Υπηρεσία που πρέπει να είναι διπλωµατούχος µηχανολόγος ή πολιτικός ή αρχιτέκτων µηχανικός (ανάλογα της φύσης του έργου) ή και από τον ίδιο τον ανάδοχο σε περίπτωση ατοµικής επιχείρησης. 9.2. Για την κατασκευή του έργου ο ανάδοχος, εκτός από πολιτικό ή αρχιτέκτονα µηχανικό υποχρεούται να διαθέσει κατ ανέλεγκτη κρίση της Υπηρεσίας, ένα διπλωµατούχο µηχανολόγο ή ηλεκτρολόγο ή ηλεκτρολόγο-µηχανολόγο µηχανικό, καθώς και τους 3

αναγκαίους υποµηχανικούς, εργοδηγούς και λοιπούς τεχνικούς και δ/κούς - οικονοµικούς υπαλλήλους. 9.3. Όλοι οι παραπάνω πρέπει να είναι της έγκρισης της Υπηρεσίας. Η /νουσα το έργο Υπηρεσία διατηρεί το δικαίωµα να διατάξει την αποµάκρυνση από το εργοτάξιο οποιουδήποτε απασχολουµένου σ αυτό, στην περίπτωση που τον θεωρήσει ακατάλληλο για οποιοδήποτε λόγο. 9.4. Ο ανάδοχος για το προσωπικό του υποχρεούται να προσκοµίσει στην /νουσα Υπηρεσία την βεβαίωση του οικείου ασφαλιστικού φορέα, στην οποία θα αναγράφεται και ο χρόνος ασφάλισης των εργαζοµένων, σύµφωνα µε το άρθρο 38 του Ν.3669/08. Άρθρο 10. Εργολαβικά ποσοστά-επιβαρύνσεις: 10.1. Στην παρούσα εργολαβία ισχύει εργολαβικό ποσοστό 18% επί της αξίας του τµήµατος του έργου που εκτελείται και αποτιµάται µε τιµές µονάδος. 10.2. Ο ανάδοχος είναι υποχρεωµένος να εκτελέσει και τυχόν αναγκαίες απολογιστικές εργασίες όταν του δοθεί ειδική εντολή από την /νουσα Υπηρεσία. Στην περίπτωση αυτή καταβάλλεται στον ανάδοχο, και περιλαµβάνεται στην πιστοποίηση η πραγµατική δαπάνη που προκύπτει σύµφωνα µε τα νόµιµα αποδεικτικά πληρωµής για την εκτέλεση των εργασιών. Επί της δαπάνης αυτής καταβάλλεται εργολαβικό ποσοστό 18%, µειωµένο κατά την µέση έκπτωση της προσφοράς ποσοστών έκπτωσης. Επί της αξίας των υλικών που τυχόν θα χορηγήσει ο εργοδότης, στον ανάδοχο δεν καταβάλλεται εργολαβικό ποσοστό. 10.3. Το έργο χρηµατοδοτείται από το Προϋπολογισµό της ΕΡΤ Α.Ε. 62.07.01.0023 που θα βαρύνουν τα λειτουργικά έξοδα της Γ..Τ. του 2016 και υπόκεινται στις κρατήσεις που προβλέπονται για τα έργα αυτά. 10.4. Ο ανάδοχος δεν απαλλάσσεται των τελών, διοδίων των παντός είδους µεταφορικών µέσων, του ειδικού φόρου 17 του Ν..3092/54 επί των εισαγοµένων από το εξωτερικό υλικών, εφοδίων κ.λ.π. και των αναφεροµένων φόρων στα Ν..4456/65 και 4535/66. 10.5. Ο Φόρος Προστιθέµενης Αξίας βαρύνει την ΕΡΤ Α.Ε. Άρθρο 11. Καταµέτρηση αφανών εργασιών: 11.1. Η καταµέτρηση των αφανών εργασιών θα γίνεται σύµφωνα µε τις διατάξεις του Ν.3669/08 [Κ Ε] στο άρθρο 52 3. 11.2. Για τις αφανείς εργασίες που ενσωµατώνονται στο έργο θα καταρτίζονται κατά τον χρόνο της εκτέλεσης τους και ποτέ εκ των υστέρων, πρωτόκολλα αφανών εργασιών που θα βεβαιούν ότι εκτελέστηκαν σύµφωνα µε τις προδιαγραφές, την τεχνική περιγραφή και την µελέτη ή τις τυχόν τροποποιήσεις τους που επέφερε η Υπηρεσία αλλιώς θα θεωρούνται τα πρωτόκολλα άκυρα, ότι δεν εκτελέστηκαν οι εργασίες και συνεπώς δεν µπορούν να πιστοποιηθούν. Άρθρο 12. Επιµέτρηση εργασιών: 12.1. Εργασιών µε τιµές µονάδος: 12.1.1. Για την επιµέτρηση των εργασιών ισχύουν τα οριζόµενα στο Τιµολόγιο Μελέτης του έργου και στις εγκεκριµένες και ισχύουσες αναλύσεις τιµών (ΑΤΟΕ/2004, ΑΤΗΕ, κ.λ.π.). 12.1.2. Αν για κάποια εργασία δεν ορίζεται στα παραπάνω στοιχεία τρόπος επιµέτρησης, θα επιµετρείται και θα πληρώνεται µε βάση τις πραγµατικά και µόνον εκτελεσθείσες µονάδες, µη λαµβανοµένης υπόψη οποιαδήποτε άλλης συνήθειας. 4

12.1.3. Θα εφαρµόζεται γενικά η ΒΓ /01/20/80 Εγκύκλιος του Υπουργείου ηµοσίων Έργων και οι διατάξεις του άρθρου 52 του Ν.3669/08. Άρθρο 13. Βλάβες στα έργα. Αναγνώριση αποζηµιώσεων: 13.1. Ο ανάδοχος δεν δικαιούται καµία αποζηµίωση από τον κύριο του έργου για οποιαδήποτε βλάβη επέρχεται στο έργο, για οποιαδήποτε φθορά ή απώλεια υλικών και γενικά για οποιαδήποτε ζηµιά του που οφείλεται σε αµέλεια, απρονοησία ή ανεπιτηδειότητα αυτού ή του προσωπικού του ή σε µη χρήση των κατάλληλων µέσων ή σε οποιαδήποτε άλλη αιτία, εκτός από τις περιπτώσεις υπαιτιότητας του φορέα κατασκευής του έργου ή ανωτέρας βίας (άρθρο 58 3 του Ν.3669/08). Ο ανάδοχος είναι υποχρεωµένος να αποκαταστήσει τις βλάβες που τον βαρύνουν µε δικές του δαπάνες. 13.2. Κατά τα λοιπά ισχύουν οι διατάξεις του άρθρου 58 του Ν.3669/08. Άρθρο 14. Πιστοποιήσεις - εντολές πληρωµών - επιµετρήσεις: 14.1. Οι πιστοποιήσεις, οι εντολές πληρωµών και οι επιµετρήσεις των εκτελουµένων έργων θα γίνονται µε τις διατάξεις των άρθρων 52 και 53 του Ν.3669/08, τους όρους της εργολαβικής σύµβασης και της παρούσας Ειδικής Συγγραφής Υποχρεώσεων και την εγκύκλιο ΒΓ 01/20/80 του υπουργείου ηµοσίων Έργων για τον τρόπο σύνταξης των επιµετρήσεων. Τα στοιχεία που καθορίζονται στα άρθρα 52 και 53 του Ν.3669/08 συντάσσονται µε ευθύνη του αναδόχου, υπογράφονται από αυτόν και υποβάλλονται στην Υπηρεσία, στα απαιτούµενα αντίτυπα, ανά µηνιαία χρονικά διαστήµατα. 14.2. Οι τµηµατικές πληρωµές θα υπόκεινται στις κρατήσεις εγγυήσεων, σύµφωνα µε την ισχύουσα νοµοθεσία (άρθρο 35 του Ν.3669/08) και θα αποδίδονται σύµφωνα µε τον Νόµο όπως αυτός ισχύει σήµερα. 14.3. Πριν από την είσπραξη των πιστοποιήσεων ο ανάδοχος υποχρεούται να προσκοµίσει τα παρακάτω δικαιολογητικά: 14.4. Τιµολόγιο θεωρηµένο από την αρµόδια Οικονοµική εφορία και εξοφλητική απόδειξη. 14.5. Βεβαίωση φορολογικής ενηµερότητας και ενηµερότητας Φ.Π.Α. 14.6. Γραµµάτιο είσπραξης της υπέρ του ηµοσίου προκαταβολής του φόρου εισοδήµατος που αντιστοιχεί στην πιστοποίηση. 14.7. Απόδειξη καταβολής ΤΣΜΕ Ε, κ.λ.π. 14.8. Απόδειξη εξόφλησης ασφαλιστικών εισφορών (ΙΚΑ κ.λ.π.). Άρθρο 15. Αρτιότητα των κατασκευών - µελέτη του έργου - τροποποιήσεις µελέτης: 15.1. Ο καθορισµός από τα στοιχεία της µελέτης και τις οδηγίες της τεχνικής περιγραφής και των ειδικών προδιαγραφών των επί µέρους στοιχείων για την εκτέλεση των εργασιών (τρόπος εκτέλεσης κατασκευών, επί µέρους διαστάσεις κ.λ.π.) δεν απαλλάσσει τον ανάδοχο από την υποχρέωση να πάρει κάθε µέτρο για την άρτια εκτέλεση και εµφάνιση των διαφόρων ειδών κατασκευών που συνθέτουν κάθε επιφάνεια ή χώρο ή λειτουργία του κτιρίου. 15.2. Για την εφαρµογή των παραπάνω όρων διευκρινίζεται ότι, έστω και εάν δεν ορίζεται κάτι από τα σχέδια λεπτοµερειών ή από άλλα στοιχεία της εργολαβίας ή τέλος από τις οδηγίες ή διαταγές της Υπηρεσίας, κάθε απλό ή σύνθετο τµήµα του έργου (όπως σκελετός, τοίχοι, διαχωριστικά, κατώφλια, επιχρίσµατα, κιγκλιδώµατα κ.λ.π.) πρέπει να είναι άρτιο, τόσο ως προς την κατασκευή, την αντοχή και καλή εµφάνισή του, όσο και ως προς την άµεση σύνδεση του µε τα υπόλοιπα (εσωτερικά ή γειτονικά) τµήµατα του έργου. 5

15.3. Κάθε τµήµα του έργου που τυχόν δεν θα συµπληρώνεται άµεσα, θα πρέπει να κατασκευάζεται µε την δυνατότητα να λειτουργεί στατικά αυτόνοµα. 15.4. Σε περίπτωση που διαπιστωθεί κάποια παράλειψη ή ελάττωµα της κατασκευής, ο ανάδοχος υποχρεούται στην συµπλήρωση ή επανόρθωση, στο χρόνο που θα ορίσει η Υπηρεσία, αλλιώς η Υπηρεσία έχει το δικαίωµα να εκτελέσει αυτό σε βάρος και για λογαριασµό του, άνευ ετέρου και µε την τιµή που θα ζητήσει ο νέος κατασκευαστής. 15.5. Ο ανάδοχος πριν από την εφαρµογή της µελέτης είναι υποχρεωµένος να προβεί σε συσχετισµό και αριθµητικό έλεγχο των αναγραφοµένων στοιχείων και σε περίπτωση ασυµφωνίας να ζητήσει έγκαιρα και έγγραφα από τον εργοδότη την σχετική διόρθωση, χωρίς να έχει δικαίωµα να τροποποιεί τα στοιχεία αυτά, χωρίς την έγγραφη εντολή του εργοδότη, γιατί σύµφωνα µε την σύµβαση αναλαµβάνει ρητά να εφαρµόσει πιστά τα σχέδια της µελέτης του έργου και τα καθοριζόµενα στα τεύχη της µελέτης αυτής. Άρθρο 16. Ποιότητα και προέλευση υλικών και έτοιµων ή ηµικατεργασµένων προϊόντων-ελαττώµατα-παράλειψη συντήρησης: 16.1. Όλα τα υλικά κλπ που θα χρησιµοποιηθούν θα είναι της καλύτερης ποιότητας αγοράς, χωρίς βλάβες ή ελαττώµατα. Τα υλικά θα πρέπει να είναι κατά προτίµηση από την εγχώρια βιοµηχανία και σύµφωνα µε τις προδιαγραφές, µε εξαίρεση εκείνα που δεν παράγονται στην Ελλάδα, καθώς και εκείνα για τα οποία στα συµβατικά στοιχεία ορίζεται ότι η προέλευσή τους θα είναι από την αλλοδαπή. 16.2. Επίσης όλα τα υλικά για την εκτέλεση των έργων θα είναι απολύτως σύµφωνα µε τα συµβατικά δεδοµένα, τους ισχύοντες κανονισµούς και προδιαγραφές των Υπουργείων, ηµοσίων Έργων, Εµπορίου και Βιοµηχανίας καθώς επίσης και µε τα συµβατικά δεδοµένα της εργολαβίας, αρίστης ποιότητας και της απόλυτης έγκρισης του αρµοδίου οργάνου της επίβλεψης, σχετικά µε την προέλευση, τις διαστάσεις, την αντοχή, την ποιότητα την εµφάνιση κλπ. 16.3. Σε περίπτωση που ο εργοδότης παραδώσει στον εργολάβο υλικά απαιτούµενα για την εκτέλεση των έργων, ο εργολάβος δεν δικαιούται κανένα ποσοστό για γενικά έξοδα και όφελος αυτού επί της αξίας τους, ούτε αποζηµίωση για δαπάνες αποθήκευσης και φύλαξης των υλικών αυτών. 16.4. Ο εργολάβος δεν φέρει καµία ευθύνη για την κακή ποιότητα ή ακαταλληλότητα των υλικών που παραδίδονται σ αυτόν από τον εργοδότη, εφόσον έγκαιρα το αναφέρει εγγράφως. 16.5. Τα παραπάνω υλικά παραδίδονται από τον εργοδότη στον εργολάβο µε πρωτόκολλο, µετά δε την παραλαβή τους, από τον εργολάβο, αυτός φέρει ακέραια την ευθύνη για κάθε βλάβη, ζηµιά ή απώλεια που τυχόν θα συµβεί στα υλικά αυτά. 16.6. Σε ότι αφορά την καταλληλότητα ή µη των υλικών, τα ελαττώµατα και την παράλειψη συντήρησης του έργου, έχουν εφαρµογή οι διατάξεις των άρθρων 58, 59,60 και 176 του Ν.3669/08. Άρθρο 17. Ποιότητα και τρόπος εκτέλεσης των εργασιών: 17.1. Όλες οι εργασίες θα εκτελεστούν σύµφωνα µε τους κανόνες της τέχνης από ειδικευµένο προσωπικό, κατά τρόπο άµεµπτο από τεχνική άποψη και σύµφωνα µε τις ισχύουσες διατάξεις τουν.3669/08, Ν.1418/84 και του εκτελεστικού του Π..609/85, τους όρους της σύµβασης γενικά και τις εντολές του αρµόδιου οργάνου της επίβλεψης του έργου. 17.2. Για ελαττώµατα που διαπιστώνονται κατά την διάρκεια των εργασιών και µέχρι της οριστικής παραλαβής, εφαρµόζονται οι διατάξεις των άρθρων 58, 60 και 176 του Ν.3669/08. 17.3. Για την ευθύνη του αναδόχου για ελαττώµατα που διαπιστώνονται µετά την οριστική παραλαβή, έχουν εφαρµογή οι πάγιες διατάξεις του Αστικού Κώδικα. 6

Άρθρο 18. Ηµερολόγιο έργου - Λοιπές υποχρεώσεις: 18.1. Κατά την εκτέλεση των εργασιών θα τηρηθεί ηµερολόγιο έργου, σύµφωνα µε το άρθρο 47 του Ν.3669/08. Η τήρηση ηµερολογίου είναι βασικός συµβατικός όρος. 18.2. Ο εργολάβος έχει την υποχρέωση κατά την εκτέλεση των εργασιών να συντάσσει και να υποβάλει για έλεγχο, λεπτοµερή διαγράµµατα των εγκαταστάσεων σε κάτοψη και σχηµατική τοµή, όπως εκτελούνται, επί των οποίων θα σηµειώνονται οι διαστάσεις ή το βάθος των εκάστοτε εκτελουµένων τµηµάτων, είτε είναι εµφανή είτε αφανή. Άρθρο 19. Σχέδιο Ασφάλειας και Υγείας (ΣΑΥ) - Φάκελος Ασφάλειας και υγιεινής (ΦΑΥ) σύµφωνα µε Υπ.Αποφ. ΙΠΑΠ/ΟΙΚ/889/27-11-02 (ΣΑΥ και ΦΑΥ). Επιβάλλεται η καθιέρωση Φακέλου Ασφάλειας και Υγείας (ΦΑΥ) που προβλέπεται από τις διατάξεις του άρθρου 37 του Ν.3669/08 ως απαραίτητο στοιχείο για την προσωρινή και την οριστική παραλαβή κάθε ηµόσιου Έργου (άρθρα 73 και 75 του Ν.3669/08 αντίστοιχα για το οποίο δεν έχει εκδοθεί βεβαίωση περάτωσης των εργασιών από τον προϊστάµενο της ιευθύνουσας υπηρεσίας (άρθρο 71 του Ν.3669/08). Η επιτροπή παραλαβής του έργου επιβάλλεται να διαπιστώνει ότι για το παραλαµβανόµενο προσωρινά ή οριστικά έργο, έχει καταρτιστεί ΦΑΥ άρθρο 73 7 του Ν.3669/08 και ότι αυτός είναι ενηµερωµένος σύµφωνα µε την παράγραφο 7 του άρθρου 3 του Π.. 305/96. Η παραπάνω διαπίστωση θα αναγράφεται ρητά στο σχετικό Πρωτόκολλο Παραλαβής και η επιτροπή δεν θα προβαίνει στην παραλαβή εάν δεν υφίσταται ο Φ.Α.Υ., ή εάν αυτός δεν είναι αρκούντως ενηµερωµένος. Στο Πρωτόκολλο Οριστικής Παραλαβής θα αναφέρεται ακόµη ότι ο Φ.Α.Υ. εφαρµόστηκε και ενηµερώθηκε µετά την προσωρινή παραλαβή, ή ότι συµπληρώθηκε µε τις εργασίες που εκτελέστηκαν σε εφαρµογή των παρατηρήσεων για την αποκατάσταση των ελαττωµάτων. 19.1 Κανονιστικές απαιτήσεις. Ο ανάδοχος υποχρεούται να εκτελεί το έργο µε τρόπο ασφαλή και σύµφωνα µε τους νόµους, διατάγµατα, αστυνοµικές διατάξεις και οδηγίες του ΚτΕ, όπως εκφράζονται µέσω της υπηρεσίας αναφορικά µε την ασφάλεια και υγεία των εργαζοµένων. 19.2. Σύστηµα Οργάνωσης και ιαχείρισης Ασφάλειας Υγείας Εργασίας (ΣΟ ΑΥΕ) Ο ανάδοχος θα πρέπει να εφαρµόσει το ΣΟ ΑΥΕ στο έργο ώστε να περιοριστεί ο εργασιακός κίνδυνος στο ελάχιστο. Ως ελάχιστες απαιτήσεις για το Σ.Ο..Α.Υ.Ε. ορίζονται οι εξής: 19.2.1. ήλωση πολιτικής ασφάλειας εργασίας του αναδόχου. 19.2.2. Ορισµός τεχνικού ασφάλειας, συντονιστή ασφάλειας και ιατρού εργασίας. Ειδικότερα και λόγω της σπουδαιότητας των θεσµών αυτών, τα προσόντα και καθήκοντα των ατόµων τα οποία θα παρέχουν τις υπηρεσίες του τεχνικού ασφαλείας, συντονιστή θεµάτων ασφαλείας και υγείας, καθώς και του γιατρού Εργασίας θα πρέπει να είναι σύµφωνα µε τις απαιτήσεις της νοµοθεσίας (Ν.1568/85, Π.. 17/96, Π..305/96,Π..294/88. Η ανάθεση των καθηκόντων του τεχνικού ασφάλειας και συντονιστή ασφάλειας και υγείας της Εργασίας καθώς και του γιατρού Εργασίας γίνεται εγγράφως και κοινοποιείται στη ιευθύνουσα Υπηρεσία και στο αρµόδιο Κ.Ε.Π.Ε.Κ. του Σ.ΕΠ.Ε. Για την κάλυψη των αναγκών του σε υπηρεσίες τεχνικού ασφάλειας, συντονιστή ασφάλειας και γιατρού Εργασίας, µετρήσεις, αναπροσαρµογή ή και εκπόνηση του ΣΑΥ και ΦΑΥ περιλαµβανοµένης της εκτίµησης του εργασιακού κινδύνου, εκπαίδευση προσωπικού, κ.λπ. ο ανάδοχος µπορεί να συµβάλλεται µε εξωτερικούς συνεργάτες ή και µε ειδικά αδειοδοτηµένη (Π.. 95/99, Π..17/96) από το Υπουργείο Εργασίας Εξωτερική Υπηρεσία Προστασίας και Πρόληψης του Επαγγελµατικού Κινδύνου (ΕΞ.Υ.Π.Π.) 19.2.3 Καθορισµός αρµοδιοτήτων προσωπικού αναδόχου για θέµατα ΑΥΕ. 7

19.2.4 Οργάνωση υπηρεσιών ΑΥΕ υπεργολάβων. Εκπόνηση διαδικασιών ασφάλειας. Κατ ελάχιστον απαιτούνται διαδικασίες για: αναφορά ατυχήµατος, διερεύνηση των ατυχηµάτων και τήρηση αρχείων βάσει της νοµοθεσίας, αντιµετώπιση έκτακτης ανάγκης, χρήση µέσων ατοµικής προστασίας, εκπαίδευση προσωπικού, ιατρικές εξετάσεις εργαζοµένων. 19.2.6. Κατάρτιση ειδικών µελετών π.χ. για βοηθητικές κατασκευές όπου τέτοια µελέτη προβλέπεται από τη νοµοθεσία ή προτείνεται από το ΣΑΥ της µελέτης ή της κατασκευής. 19.2.7. ιαδικασίες Επιθεωρήσεων. Ο ανάδοχος θα πρέπει να προγραµµατίζει την τακτική επιθεώρηση των χώρων, του εξοπλισµού, των µεθόδων και των πρακτικών εργασίας σε εβδοµαδιαία βάση, εκτός αν άλλως ορίζεται στη νοµοθεσία ή το απαιτούν οι συνθήκες εκτέλεσης του έργου, ώστε να εξασφαλίζεται η έγκαιρη λήψη µέτρων για την επανόρθωση των επικίνδυνων καταστάσεων που επισηµαίνονται. Οι επιθεωρήσεις πρέπει να τεκµηριώνονται γραπτά. 19.2.8. Άλλες προβλέψεις. Εκ των προτέρων γνωστοποίηση της έναρξης των εργασιών στο Έργο προς το αρµόδιο Κ.Ε.Π.Ε.Κ. του Σ.ΕΠ.Ε. Κατάρτιση προγράµµατος και υλοποίηση εκπαίδευσης των εργαζοµένων σε θέµατα Α.Υ.Ε. Οδηγίες ασφαλούς εργασίας προς εφαρµογή από όλους τους εργαζόµενους στο εργοτάξιο. Πρόβλεψη για σύγκλιση µηνιαίων συσκέψεων για θέµατα Α.Υ.Ε. µε τον συντονιστή Α.Υ.Ε. και τους υπεργολάβους, παρουσία του τεχνικού ασφαλείας και του ιατρού Εργασίας. 19.2.9. Υποχρέωση αναδόχου για αναθεώρηση Σ.Α.Υ. και Φ.Α.Υ. Ο συντονιστής ασφάλειας και υγείας του έργου υποχρεούται να κάνει την αναθεώρηση του Σχεδίου και του Φακέλου Ασφάλειας και Υγείας της Μελέτης, να παρακολουθεί τις εργασίες όσον αφορά θέµατα Α.Υ.Ε. και να συντάξει τον τελικό Φ.Α.Υ. Το Σ.Α.Υ. αναπροσαρµόζεται σε συνάρτηση µε την εξέλιξη των εργασιών, στο δε (Φ.Α.Υ.) εµπεριέχονται οι ενδεχόµενες τροποποιήσεις που έχουν επέλθει. Συνεπώς ο Φάκελος Ασφάλειας και Υγείας συµπληρώνεται σταδιακά και παραδίδεται µε την ολοκλήρωση του Έργου στον ΚτΕ. ενηµερωµένος ώστε να περιέχει τα πραγµατικά στοιχεία του έργου, έτσι όπως αυτό κατασκευάσθηκε. Σε περίπτωση που δεν έχει παραδοθεί από την Υπηρεσία Σ.Α.Υ. και Φ.Α.Υ. στον ανάδοχο µαζί µε την τεχνική µελέτη, αυτός υποχρεούται στη σύνταξη των αδαπάνως για το ηµόσιο. Το Σ.Α.Υ. πρέπει να περιέχει τα εξής: 19.2.9.1. Γενικά. Είδος έργου και χρήση αυτού. Σύντοµη περιγραφή του έργου. Ακριβής διεύθυνση του έργου. Στοιχεία του κυρίου του έργου. Στοιχεία του υπόχρεου για την εκπόνηση του Σ.Α.Υ. 19.2.9.2. Πληροφορίες για υπάρχοντα δίκτυα υπηρεσιών κοινής ωφέλειας. 19.2.9.3. Στοιχεία για την προσπέλαση στο εργοτάξιο και την ασφαλή πρόσβαση στις θέσεις εργασίας. 19.2.9.4. Ρύθµιση της κυκλοφορίας πεζών και οχηµάτων εντός και πέριξ του εργοταξίου. 19.2.9.5. Καθορισµό των χώρων αποθήκευσης υλικών και τρόπου αποκοµιδής αχρήστων. 19.2.9.6. Συνθήκες αποκοµιδής επικίνδυνων υλικών. 19.2.9.7. ιευθέτηση χώρων υγιεινής, εστίασης και Α βοηθειών. 8

19.2.9.8. Μελέτες κατασκευής ικριωµάτων που δεν περιγράφονται στις ισχύουσες διατάξεις π.χ. ειδικοί τύποι ικριωµάτων, αντιστηρίξεις µεγάλων ορυγµάτων, ή επιχωµάτων κ.λπ. και διατάξεις για πρόσδεση κατά την εργασία σε ύψος. 19.2.9.9. Καταγραφή σε πίνακα των φάσεων και αποφάσεων εργασιών του έργου, σύµφωνα µε το εγκεκριµένο χρονοδιάγραµµα εκτέλεσης του έργου. 19.2.9.10.Tην καταγραφή σε πίνακα των κινδύνων, των πηγών κινδύνων και της εκτίµησης επικινδυνότητας κάθε φάσης και απόφασης του έργου µε κλιµάκωση της εκτίµησης επικινδυνότητας π.χ. Χ= χαµηλή εκτίµηση κινδύνου Μ= Μέτρια εκτίµηση κινδύνου Υ= Υψηλή εκτίµηση κινδύνου Σε περίπτωση ταυτόχρονης εκτέλεσης φάσεων εργασιών θα πρέπει να λαµβάνονται υπόψη οι επιπλέον απορρέοντες κίνδυνοι. 19.2.9.11.Εναλλακτικές µέθοδοι εργασίας για κινδύνους που δεν µπορούν να αποφευχθούν. 19.2.9.12.Για τον εναποµένοντα εργασιακό κίνδυνο θα πρέπει να αναφέρονται συγκεκριµένα µέτρα για την πρόληψή του, καθώς και ειδικά µέτρα για εργασίες που ενέχουν ειδικούς κινδύνους (Παράρτηµα ΙΙ του άρθρου 12 του Π.. 305/96. Ο Φ.Α.Υ. πρέπει να περιέχει τα εξής: 19.2.9.A. Γενικά: είδος έργου και χρήση αυτού ακριβή διεύθυνση του έργου αριθµό αδείας στοιχεία του κυρίου του έργου στοιχεία του συντονιστή ασφάλειας και υγείας που θα συντάξει τον Φ.Α.Υ. 19.2.9.Β. Στοιχεία από το µητρώο του έργου: τεχνική περιγραφή του έργου παραδοχές µελέτης τα σχέδια ως κατασκευάσθη 19.2.9.Γ. Oδηγίες και χρήσιµα στοιχεία σε θέµατα ασφάλειας και υγείας, τα οποία θα πρέπει να λαµβάνονται υπόψη κατά τις ενδεχόµενες µεταγενέστερες εργασίες καθ όλη τη διάρκεια της ζωής του έργου, π.χ. εργασίες συντήρησης, µετατροπής, καθαρισµού κ.λπ. Ενδεικτικά οι οδηγίες και τα στοιχεία αυτά αναφέρονται στον ασφαλή τρόπο εκτέλεσης των διαφόρων εργασιών, στην αποφυγή κινδύνων από τα διάφορα δίκτυα (ύδρευσης, ηλεκτροδότησης, αερίων, ατµού, κ.λπ. στην πυρασφάλεια κ.λπ. 19.2.9.. Εγχειρίδιο Λειτουργίας και Συντήρησης του έργου. Το ανωτέρω περιλαµβάνει: Tον κανονισµό λειτουργίας του έργου π.χ. όλα τα στοιχεία που θα αφορούν τη χρήση του έργου από τους χρήστες, βασικά ενηµερωτικά φυλλάδια κατάλληλα και επαρκή, που θα διανεµηθούν στους χρήστες ώστε κάθε χρήστης να γνωρίζει πως θα χρησιµοποιήσει το έργο και τι θα κάνει σε περίπτωση έκτακτων γεγονότων. Οδηγίες λειτουργίας για το προσωπικό λειτουργίας και εκµετάλλευσης του έργου π.χ. οδηγίες χρήσης του ακινήτου και κινητού εξοπλισµού που ανήκει στην συγκεκριµένη εργολαβία σε συνθήκες κανονικής λειτουργίας και σε συνθήκες έκτακτου περιστατικού κλπ. Οδηγίες συντήρησης του έργου. Περιλαµβάνονται συγκεκριµένες οδηγίες για την περιοδική συντήρηση του έργου. Κατά την εκτέλεση του έργου, το Σ.Α.Υ. και ο Φ.Α.Υ. τηρούνται στο εργοτάξιο µε ευθύνη του αναδόχου και είναι στη διάθεση των 9

ελεγκτικών αρχών. Η /νσα Υπηρεσία υποχρεούται να παρακολουθεί την ύπαρξη και εφαρµογή των Σ.Α.Υ.- Φ.Α.Υ. Μετά την αποπεράτωση του έργου ο Φάκελος Ασφάλειας και Υγείας συνοδεύει το έργο καθ όλη τη διάρκεια της ζωής του και φυλάσσεται µε ευθύνη του ΚτΕ. 19.3. απάνη σύνταξης Σ.Α.Υ. και Φ.Α.Υ. Όλες οι δαπάνες που συνεπάγονται τα παραπάνω, αφορούν στην οργάνωση του εργοταξίου και απαιτούνται από το νόµο, βαρύνουν τον Ανάδοχο και θα πρέπει να έχουν συνυπολογισθεί από αυτόν κατά τη διαµόρφωση της προσφοράς του. Άρθρο 20. Ευθύνη του αναδόχου για την εφαρµογή της µελέτης και για την ποιότητα του έργου: 20.1. Σύµφωνα µε τα συµβατικά τεύχη και τις ισχύουσες διατάξεις του Ν.1418/84 και του Π..609/85 και του Ν.3669/08 τόσο για την εφαρµογή της µελέτης όσο και για την ποιότητα και την αντοχή των έργων, µόνος υπεύθυνος είναι ο ανάδοχος. Ο πάσης φύσεως έλεγχος που ασκείται από την Υπηρεσία δεν απαλλάσσει τον ανάδοχο κατά κανένα τρόπο από την ευθύνη αυτή. 20.2. Επίσης ο ανάδοχος είναι εξ ολοκλήρου µόνος υπεύθυνος για την εκλογή των υλικών που θα χρησιµοποιήσει, την χρησιµοποίησή τους και την εκτέλεση γενικά της εργασίας, σύµφωνα µε τους όρους της παρούσας, των σχετικών προτύπων τεχνικών προδιαγραφών και των λοιπών συµβατικών τευχών και σχεδίων. Άρθρο 21. Αυξοµείωση εργασιών - νέες εργασίες - κανονισµός τιµών µονάδος νέων εργασιών -υπερσυµβατικές εργασίες: 21.1. Για την αυξοµείωση των εργασιών, τις νέες εργασίες, τις υπερσυµβατικές εργασίες και την τροποποίηση του προϋπολογισµού του έργου ισχύουν οι διατάξεις του άρθρου 57 του Ν.3669/08. 21.2. Αν η αρτιότητα και λειτουργικότητα του έργου, επιβάλλει την ανάγκη εκτέλεσης νέων επί µέρους εργασιών, ύστερα πάντοτε από έγγραφη εντολή της Υπηρεσίας, θα συντάσσεται αντίστοιχα Πρωτόκολλο Κανονισµού Τιµών Μονάδος Νέων Εργασιών, σύµφωνα µε τις κείµενες διατάξεις του άρθρου 57 του Ν.3669/08. 21.3. Η κοστολόγηση των εργασιών αυτών θα γίνεται βάσει των διατάξεων του άρθρου 57 του Ν.3669/08 και την σχετική εγκύκλιο 36/21.9.94/ΥΠΕΧΩ Ε. 21.4. Προκειµένου για νέα επί µέρους εργασία που αφορά το τµήµα του έργου που εκτελείται µε τιµές µονάδος, η τιµή της που θα κανονιστεί σύµφωνα µε τα παραπάνω 21.1 έως και 21.3. θα µειώνεται κατά το προσφερθέν από τον ανάδοχο ποσοστό έκπτωσης της αντίστοιχης κατηγορίας στην οποία υπάγεται και θα προσαυξάνεται κατά το εργολαβικό ποσοστό (18%) για γενικά έξοδα και όφελος του αναδόχου. 21.5. Σε περίπτωση υπερσυµβατικών ποσοτήτων εργασιών θα ισχύσουν οι διατάξεις των άρθρων 56 και 57του Ν.3669/08. 10

Άρθρο 22. Προσωρινή και οριστική παραλαβή - Βεβαίωση περάτωσης εργασιών - ιοικητική παραλαβή: 22.1. Για την προσωρινή και οριστική παραλαβή του έργου ισχύουν οι σχετικές διατάξεις των άρθρων 73, 74 και 75 του Ν.3669/08. 22.2. Για την βεβαίωση περάτωσης του έργου ισχύουν οι διατάξεις του άρθρου 71 του Ν.3669/08. 22.3. Για την διοικητική παραλαβή για χρήση, ισχύουν οι διατάξεις του άρθρου 70 του Ν.3669/08. Άρθρο 23. οκιµές εγκαταστάσεων: 23.1. Ο ανάδοχος υποχρεούται αµέσως µετά την περάτωση των εγκαταστάσεων να κάνει µε δικά του µέσα, όργανα και δαπάνες (σ αυτές περιλαµβάνεται η δαπάνη προµήθειας καυσίµων για την δοκιµή της εγκατάστασης κεντρικής θέρµανσης, η δαπάνη κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας κλπ), τις απαιτούµενες δοκιµές οι οποίες θα επαναλαµβάνονται µέχρι πλήρους ικανοποίησης των απαιτητών αποτελεσµάτων, οπότε και θα συντάσσεται πρωτόκολλο δοκιµών που θα υπογράφεται από τον επιβλέποντα µηχανικό και τον ανάδοχο και θα περιλαµβάνεται στο πρωτόκολλο προσωρινής παραλαβής. 23.2. Οι δοκιµές θα εκτελούνται σύµφωνα µε τους ισχύοντες κανονισµούς. 23.3. Ο ανάδοχος οφείλει µε την αποπεράτωση των εγκαταστάσεων και πριν από την παραλαβή τους, να συντάξει χωρίς πρόσθετη αµοιβή και να υποβάλει στην επίβλεψη σε δύο (2) αντίγραφα, πλήρεις και λεπτοµερειακές οδηγίες χειρισµού, λειτουργίας και συντήρησης των εγκαταστάσεων που εκτελέστηκαν απ αυτόν. Μια σειρά από τις οδηγίες αυτές καταχωρείται στο φάκελο της επίβλεψης, ενώ η άλλη διαβιβάζεται στο αρχείο του κυρίου του έργου. 23.4. Ο ανάδοχος οφείλει επίσης, πριν από την παράδοση των εγκαταστάσεων να διδάξει στο προσωπικό του κυρίου του έργου, την χρήση και τον χειρισµό των εγκαταστάσεων. 23.5. Κατά τον χρόνο της υποχρεωτικής συντήρησης του έργου οφείλει να επιθεωρεί κατά κανονικά χρονικά διαστήµατα τις εγκαταστάσεις και να τις διατηρεί σε αρίστη κατάσταση, χωρίς πρόσθετη αµοιβή γι αυτό. Γενικά για την υποχρεωτική συντήρηση των έργων και το χρόνο εγγύησης ισχύουν οι διατάξεις του άρθρου 74 του Ν.3669/08. 23.6. Σε περίπτωση που ο ανάδοχος δεν επανορθώσει βλάβη ή ζηµιά για την οποία ευθύνεται ο ίδιος, µέσα στην προθεσµία που θα του ορισθεί για το σκοπό αυτό,ο κύριος του έργου έχει το δικαίωµα να εκτελέσει την επανόρθωση αυτή απ ευθείας, σε βάρος και για λογαριασµό του αναδόχου. 23.7. Για την συναρµολόγηση των µηχανηµάτων, ο ανάδοχος είναι υποχρεωµένος να περιορισθεί στον εντός του κτιρίου χώρο που θα υποδειχθεί από την επίβλεψη και να πάρει τα κατάλληλα µέτρα για να µην παρεµποδίζεται ή εντός του κτιρίου κυκλοφορία του εργατοτεχνικού προσωπικού άλλων εργολαβιών. Άρθρο 24. Κατασκευαστικά σχέδια - Λήψη φωτογραφιών: 24.1. Ο ανάδοχος είναι υποχρεωµένος µε την αποπεράτωση των εργασιών και πριν από την προσωρινή παραλαβή να συντάξει µε δαπάνες του και να παραδώσει σε δύο (2) αντίγραφα στην Υπηρεσία: 24.1.1. Τοπογραφικό διάγραµµα σε κλίµακα 1: 200 της τελικής διάταξης του κτιρίου µε υψοµετρικές και οριζοντιογραφικές ενδείξεις. 24.1.2. Ακριβή διαγράµµατα σε κλίµακα 1: 500,θεµελιώσεων-ξυλοτύπων (κατόψεων και τοµών) µε τον οπλισµό, στα οποία θα αναγράφονται τα πραγµατικά στοιχεία των επί µέρους τµηµάτων, όπως βάθη, διαστάσεις, θέσεις, διατοµές κλπ πλήρως ανταποκρινόµενα µε τα πραγµατικώς εκτελεσθέντα έργα. 24.1.3. Κατασκευαστικά αρχιτεκτονικά σχέδια σε κλίµακα 1:50. 11

24.1.4. Κατασκευαστικά σχέδια των εγκαταστάσεων σε κλίµακα 1:50,όπως ακριβώς αυτές εκτελέσθηκαν, που να περιλαµβάνουν λεπτοµερή διαγράµµατα διάταξης και εκτέλεσης των εγκαταστάσεων και σχέδια κάτοψης, όπου θα σηµειώνεται η θέση, το µέγεθος και η συνδεσµολογία των συσκευών, των µηχανηµάτων, του τηλεφωνικού δικτύου κ.λ.π. Όλα τα παραπάνω να παραδοθούν και σε ηλεκτρονική µορφή. 24.2. Ο ανάδοχος είναι υποχρεωµένος να πάρει και να εκτυπώσει µε δαπάνες του, έγχρωµες και ασπρόµαυρες φωτογραφίες πριν από την έναρξη των εργασιών και κατά τις πιο ενδιαφέρουσες φάσεις εκτέλεσης του έργου και µετά το πέρας των εργασιών. Στις τελευταίες θα φαίνονται όλες οι όψεις, όλων των κτιρίων, σύµφωνα µε τις υποδείξεις της Υπηρεσίας. Το φίλµ θα είναι 6 Χ 6 και οι φωτογραφίες θα εκτυπώνονται σε τρία (3) αντίτυπα κάθε µία, σε µεγέθυνση 20 Χ 25 σε χαρτί λευκό σεµιµάτ. Με τις φωτογραφίες θα παραδίδονται και τα αρνητικά τους. Άρθρο 25. Εργασίες που εκτελούνται από την Υπηρεσία ή άλλους αναδόχους. Φθορές από εγκαταστάσεις και από τον ανάδοχο: 25.1. Ο ανάδοχος είναι υποχρεωµένος να µην παρεµποδίζει την εκτέλεση των εργασιών που δεν συµπεριλαµβάνονται στην σύµβαση του, από άλλους εργολήπτες που έχει εγκαταστήσει ο κύριος του έργου, να διευκολύνει την εκτέλεσή τους, µε τα µέσα που χρησιµοποιεί (ικριώµατα κλπ) και να ρυθµίζει την εκτέλεση των εκτελουµένων από αυτόν εργασιών, ούτως ώστε να µην παρεµποδίζεται η εκτέλεση εργασιών από τον κύριο του έργου ή από άλλους εργολήπτες. 25.2. Ο ανάδοχος είναι υποχρεωµένος να ανοίγει, να µορφώνει και να επαναφέρει στην αρχική κατάσταση τις απαιτούµενες, µε βάση τις ηλεκτροµηχανολογικές µελέτες και τις οδηγίες της επίβλεψης, οπές διέλευσης, φωλιές και αύλακες, για τον εντοιχισµό σωλήνων ή οποιωνδήποτε άλλων στοιχείων Η/Μ εγκαταστάσεων, χωρίς καµία ιδιαίτερη αποζηµίωση γιατί οι σχετικές δαπάνες περιλαµβάνονται στην οικονοµική προσφορά του. 25.3. Απαγορεύεται ρητά η διάνοιξη ή η µόρφωση από τον ανάδοχο, οπών, φωλεών και αυλάκων σε κατασκευές από σκυρόδεµα, χωρίς την έγγραφη έγκριση του επιβλέποντα µηχανικού. 25.4. Οποιαδήποτε φθορά ή ζηµία προκληθεί από υπαιτιότητα του αναδόχου, σε οποιαδήποτε κατασκευή, βαρύνει τον ανάδοχο που είναι υποχρεωµένος να την αποκαταστήσει και να επαναφέρει τις κατασκευές που υπέστησαν την ζηµιά ή την φθορά, στην προτέρα τους κατάσταση. Άρθρο 26. Σκυροδέµατα: 26.1. Κατά την εκτέλεση των κατασκευών από σκυρόδεµα οποιασδήποτε κατηγορίας, ο ανάδοχος είναι υποχρεωµένος να συµµορφώνεται πλήρως µε τις διατάξεις του εν ισχύει Κανονισµού Τεχνολογίας Σκυροδέµατος. 26.2. Οι κάθε είδους δαπάνες ελέγχων και προελέγχων βαρύνουν τον ανάδοχο του έργου. 26.3. Η συµπύκνωση του σκυροδέµατος όλων των οπλισµένων τµηµάτων κατασκευής θα γίνεται µε χρήση δονητών, χωρίς ιδιαίτερη αποζηµίωση του αναδόχου λόγω χρήσεως δονητών, η οποία θεωρείται ότι περιλαµβάνεται στις συµβατικές τιµές µονάδος εργασιών και στα κατ αποκοπή τιµήµατα του έργου. Οµοίως περιλαµβάνεται στις συµβατικές τιµές µονάδος και η αποζηµίωση για την συντήρηση του σκυροδέµατος (κατάβρεγµα κλπ). 26.4. Για τον έλεγχο του σκυροδέµατος θα εκτελούνται δοκιµές αντοχής µε λήψη δοκιµίων κατά την διάστρωση του. Η λήψη και οι δοκιµές των δοκιµίων θα πραγµατοποιούνται µε δαπάνες του αναδόχου, µε την παρουσία και τις οδηγίες της επίβλεψης (σύµφωνα και µε τον ισχύοντα ΕΚΚΩΣ). 12

Λήψη πυρήνων (καρώτων) κατασκευών από σκυρόδεµα και δοκιµή της αντοχής τους θα γίνεται µε δαπάνες του αναδόχου, κατόπιν εντολής της Υπηρεσίας. Άρθρο 27. Χρήση έργου ή τµήµατος του πριν από την αποπεράτωση: 27.1. Ο εργοδότης δικαιούται παράλληλα µε την εκτέλεση των εργασιών να χρησιµοποιεί το όλο έργο ή τµήµα του, αν κατά την κρίση του, αυτή η χρήση είναι δυνατή (διοικητική παραλαβή για χρήση). 27.2. Η παραπάνω χρήση δεν αποδεικνύει ότι ο εργοδότης παρέλαβε το έργο ή ότι αυτό εκτελέστηκε καλά και διατηρεί όλα τα δικαιώµατα του να ελέγξει και να παραλάβει εν καιρώ το έργο, σύµφωνα µε τις κείµενες διατάξεις και τους συµβατικούς όρους. Επίσης δεν απαλλάσσει τον ανάδοχο από τις ευθύνες και υποχρεώσεις που απορρέουν από την σύµβαση. 27.3. Η παραπάνω χρήση διέπεται από τις διατάξεις του άρθρου 72 του Ν.3669/08. Άρθρο 28. Εξυπηρέτηση µεταφοράς υπαλλήλων της Υπηρεσίας επίβλεψης: 28.1. Ο ανάδοχος υποχρεούται µε δαπάνες του να διαθέσει στην υπηρεσία επίβλεψης του έργου, οποτεδήποτε του ζητηθεί και οποιαδήποτε εργάσιµη ηµέρα ή ώρα από την υπογραφή της σύµβασης έως την προσωρινή παραλαβή, επιβατικό αυτοκίνητο για επίσκεψη των έργων. Άρθρο 29. Εξυπηρέτηση Οργανισµών και Επιχειρήσεων Κοινής Ωφέλειας (Ο.Κ.Ω.) 29.1. Ο ανάδοχος πρέπει να έχει υπόψη του ότι µπορεί στην περιοχή του έργου να υπάρχουν δίκτυα Ο.Κ.Ω. που θα πρέπει να µεταφερθούν από τους κυρίους τους. 29.2. Με τις εργασίες αυτές ο ανάδοχος δεν θα έχει καµία ανάµειξη, υποχρεούται όµως να παρέχει κάθε διευκόλυνση για την εκτέλεση τους, χωρίς να δικαιούται οποιαδήποτε αποζηµίωση για λόγους καθυστέρησης ή δυσχερειών στην εκτέλεση του έργου του. Άρθρο 30. Καθαρισµός κατασκευών-εργοταξίων-εγκαταστάσεων: 30.1. Ο ανάδοχος υποχρεούται πριν από την τυχόν παράδοση για χρήση τµήµατος του έργου ή του όλου έργου µετά την περαίωσή του, να αφαιρέσει και να αποµακρύνει από όλους τους χώρους του εργοταξίου και των γύρω δρόµων, κάθε προσωρινή εγκατάσταση, απορρίµµατα, µηχανήµατα, εργαλεία, ικριώµατα, προσωρινές προστατευτικές κατασκευές και περιφράγµατα, πλεονάζοντα χρήσιµα ή άχρηστα υλικά, να καθαρίσει µε ειδικευµένο προσωπικό όλους τους χώρους του κτιρίου και του εργοταξίου, για την παράδοσή τους, απολύτως καθαρών και γενικά να µεριµνήσει για ότι απαιτείται, ούτως ώστε το έργο να παραδοθεί καθ όλα έτοιµο για χρήση και λειτουργία. 30.2. Αν µετά από έγγραφη εντολή της Υπηρεσίας ο ανάδοχος δεν εκτελέσει τις παραπάνω εργασίες, µέσα σε χρονικό διάστηµα δέκα (10) ηµερολογιακών ηµερών από την κοινοποίηση της εντολής, οι εργασίες αυτές εκτελούνται σε βάρος και για λογαριασµό του αναδόχου, της δαπάνης παρακρατούµενης από την αµέσως επόµενη πληρωµή ή από αντίστοιχου ύψους κατάπτωση των εγγυητικών επιστολών καλής εκτέλεσης. 13

Άρθρο 31. Γενικές υποχρεώσεις του αναδόχου: Σύµφωνα µε το άρθρο 37 του Ν.3669/08. 31.1. Ο ανάδοχος είναι υποχρεωµένος να εγκαταστήσει µε δικές του δαπάνες στο εργοτάξιο, όλα τα προβλεπόµενα από τους όρους υγιεινής του άρθρου 24 του Π..447/75, όπως αυτό συµπληρώθηκε και τροποποιήθηκε µεταγενέστερα. 31.2. Πριν από την έναρξη των εργασιών, ο ανάδοχος είναι υποχρεωµένος να µεριµνήσει για την έκδοση κάθε κατά νόµον αδείας (πλην της οικοδοµικής), καθιστάµενος ουσιαστικά και αποκλειστικά υπεύθυνος για κάθε παράβαση των διατάξεων που ισχύουν για την εκτέλεση των εργασιών. Επίσης υποχρεώνεται να υποβάλει τις αναγκαίες αιτήσεις για παροχές και συνδέσεις µε ΕΗ, ΟΤΕ, ΕΥ ΑΠ κ.λ.π. και να καταβάλει κάθε δυνατή φροντίδα για την πραγµατοποίησή τους. 31.3. Επίσης πρέπει να µεριµνήσει για την τήρηση στα εργοτάξια όλων των στοιχείων που απαιτούνται από το Νόµο, για την εφαρµογή των µέτρων ασφαλείας που επιβάλλεται να ληφθούν σ όλη την διάρκεια εκτέλεσης των εργασιών, σύµφωνα µε το Π..447/75,περί ασφαλείας «των εν ταις οικοδοµικαίς εργασίαις ασχολουµένων µισθωτών», το Π..770/80,περί µέτρων ασφαλείας κατά την εκτέλεση οικοδοµικών εργασιών και το Π.. 1073/81 περί µέτρων ασφαλείας κατά την εκτέλεση εργασιών σε εργοτάξια οικοδοµών και πάσης φύσεως έργων αρµοδιότητος πολιτικού µηχανικού και κάθε άλλη διάταξη που θα ισχύει καθ όλη την διάρκεια της κατασκευής του έργου. 31.4. Ο ανάδοχος υποχρεούται να εφαρµόζει τις περί τάξεως και ασφαλείας επί ατυχηµάτων αστυνοµικές διατάξεις και έχει την αποκλειστική ευθύνη για οποιοδήποτε ατύχηµα ή βλάβη θα συµβεί στον ίδιο, στο προσωπικό του ή τρίτους, από ενέργειες που έχουν άµεση ή έµµεση σχέση µε την εκτέλεση του έργου. 31.5. Ο ανάδοχος υποχρεούται να τοποθετήσει τα απαιτούµενα σήµατα και πινακίδες σε όλες γενικά τις θέσεις που εκτελούνται εργασίες και να φροντίζει για την συντήρησή τους. 31.6. Ο ανάδοχος ευθύνεται ποινικά και αστικά για κάθε ατύχηµα που θα οφείλεται στη µη λήψη των απαιτούµενων µέτρων ασφαλείας. 31.7. Ο ανάδοχος υποχρεούται να ανακοινώσει αµέσως στη /νουσα το έργο Υπηρεσία, όλες τις απευθυνόµενες ή κοινοποιούµενες σ αυτόν διαταγές και εντολές των διαφόρων Αρχών, σχετικά µε µέτρα ελέγχου και ασφαλείας σ όλη την διάρκεια κατασκευής του έργου. 31.8. Ο ανάδοχος έχει αποκλειστικά και εξ ολοκλήρου τις ευθύνες του εργοδότη για το, για την εκτέλεση του έργου, απασχολούµενο εργατοτεχνικό κ.λ.π. προσωπικό, στην περίπτωση που θα συµβεί ατύχηµα σ αυτό. 31.9. Ο ανάδοχος υποχρεούται να ασφαλίζει όλο το παραπάνω προσωπικό του στο Ιδρυµα Κοινωνικών Ασφαλίσεων (ΙΚΑ) και το κατά κατηγορία εργαζοµένων Ταµεία Επικουρικής Ασφάλισης. Σε περίπτωση που οποιοσδήποτε εργαζόµενος δεν υπάγεται στις περί ΙΚΑ διατάξεις, ο ανάδοχος υποχρεούται να τον ασφαλίσει σε αναγνωρισµένη από το κράτος ασφαλιστική εταιρεία. 31.10. Ο ανάδοχος έχει όλες τις υποχρεώσεις που απορρέουν από τις διατάξεις του άρθρου 37 του Ν. 3669/08. Άρθρο 32. Τοποθέτηση κτιρίων και στεγασµένων χώρων: 32.1. Ρητώς δηλούται ότι οι κατά την µελέτη τοποθετήσεις κτιρίων και στεγασµένων χώρων στο τοπογραφικό διάγραµµα είναι τελείως ενδεικτικές και εποµένως ο εργοδότης, κατ απόλυτη κρίση του, µπορεί να τις µεταβάλει και ο ανάδοχος υποχρεούται σ αυτό χωρίς να δικαιούται οποιαδήποτε αποζηµίωση γι αυτό το λόγο. 14

ΕΛΑΧΙΣΤΕΣ ΠΡΟ ΙΑΓΡΑΦΕΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ & ΥΓΕΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΗ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΥ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Αριθµ. ΙΠΑΠ/ΟΙΚ/177/2-3-01 (ΦΕΚ 266/Β /14-3-01) Υπ.Αποφ. ΙΠΑΠ/ΟΙΚ/889/27-11-02 (ΣΑΥ και ΦΑΥ) και Π.. 155/04 (ΦΕΚ 121 Α /5-7-04) : Τροποποίηση του Π.. 395/1994 "Ελάχιστες προδιαγραφές ασφάλειας και υγείας για τη χρησιµοποίηση εξοπλισµού εργασίας από τους εργαζόµενους κατά την εργασία τους σε συµµόρφωση µε την οδηγία 89/655/EOK" (Α 220) όπως έχει τροποποιηθεί και ισχύει, σε συµµόρφωση µε την οδηγία 2001/45/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου της 27ης Ιουνίου 2001. Ο ΠΡΟΕ ΡΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ Έχοντας υπόψη: 1. Τις διατάξεις: α. του άρθρου 1 παρ. 1, 2, και 3 του Ν. 1338/1983 "Εφαρµογή του κοινοτικού δικαίου" (Α 34) όπως τροποποιήθηκε µε το άρθρο 6 του Ν. 1440/1984 "Συµµετοχή της Ελλάδας στο κεφάλαιο, στα αποθεµατικά και στις προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων, στο κεφάλαιο της Ευρωπαϊκής Κοινότητος Άνθρακος και Χάλυβος και του Οργανισµού Εφοδιασµού EURATOM" (Α 70) β. του άρθρου 3 του ίδιου Ν. 1338/1983, όπως αντικαταστάθηκε µε το άρθρο 65 του Ν. 1892/1990 "Για το εκσυγχρονισµό και την ανάπτυξη και άλλες διατάξεις" (Α 101) γ. του άρθρου 4 του αυτού Ν. 1338/1983, όπως αντικαταστάθηκε µε το άρθρο 6 του Ν. 1440/1984 και τροποποιήθηκε µε τα άρθρα 7 του Ν. 1775/1988 (Α 101), 31 του Ν. 2076/1992 (Α 130), 19 του Ν. 2367/1995 (Α 261) και 22 του Ν. 2789/2000 (Α 21) δ. του άρθρου δεύτερου του Ν. 2077/1992 "Κύρωση της συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση και των σχετικών πρωτοκόλλων και δηλώσεων που περιλαµβάνονται στην τελική Πράξη" (Α 136) ε. του άρθρου 36 του Ν. 1568/1985 "Υγιεινή και ασφάλεια των εργαζοµένων" (Α 177) στ. του άρθρου 39 του Ν. 1836/1989 "Προώθηση της απασχόλησης και της επαγγελµατικής κατάρτισης και άλλες διατάξεις" (Α 79) και ζ. του άρθρου 29Α του Ν. 1558/1985 "Κυβέρνηση και Κυβερνητικά Όργανα" (Α 137), που προστέθηκε µε το άρθρο 27 του Ν. 2081/1992 "Ρύθµιση του θεσµού των Επιµελητηρίων κλπ." (Α 154) και τροποποιήθηκε από το άρθρο 1 παράγραφος 2 περίπτωση α του Ν. 2469/1997 (Α 38). 2. Τη µε αριθµό 2/30.5.2003 γνώµη του Συµβουλίου Υγιεινής και Ασφάλειας της Εργασίας (ΣΥΑΕ). 3. Ότι µε την εφαρµογή των διατάξεων του παρόντος δεν θα προκληθεί πρόσθετη δαπάνη σε βάρος του κρατικού προϋπολογισµού ή προϋπολογισµού ΝΠ. 4. Τη µε αριθµό 90/24.2.2004 γνωµοδότηση του Συµβουλίου της Επικρατείας, µετά από πρόταση των Υπουργών Εσωτερικών ηµόσιας ιοίκησης και Αποκέντρωσης, Οικονοµίας και Οικονοµικών, Ανάπτυξης, Απασχόλησης και Κοινωνικής Προστασίας και Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης αποφασίζουµε: 15

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α Γενικές διατάξεις Άρθρο 1 Σκοπός Σκοπός του παρόντος διατάγµατος είναι η προσαρµογή της ελληνικής νοµοθεσίας περί υγιεινής και ασφάλειας των εργαζοµένων προς τις διατάξεις της οδηγίας 2001/45/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου της 27ης Ιουνίου 2001 (E.E. L.195/46/19.7.2001) "Για την τροποποίηση της οδηγίας 89/655/EOK σχετικά µε τις ελάχιστες προδιαγραφές ασφάλειας και υγείας για τη χρησιµοποίηση εξοπλισµού εργασίας από τους εργαζόµενους κατά την εργασία τους (δεύτερη ειδική οδηγία κατά την έννοια του άρθρου 16 παράγραφος 1 της οδηγίας 89/391/ΕΟΚ)" ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β Τροποποίηση Π.. 395/1994 Άρθρο 2 Στο Παράρτηµα ΙΙ του Π.. 395/1994 όπως τροποποιήθηκε µε τα Π.. 89/1999 (Α 94) και 304/2000 (Α 241) µετά το σηµείο 3 προστίθεται νέο σηµείο 4 ως εξής: "4. ιατάξεις για τη χρησιµοποίηση του εξοπλισµού εργασίας που διατίθεται για την εκτέλεση προσωρινών εργασιών σε ύψος. 4.1. Γενικές διατάξεις 4.1.1. Αν, σε εφαρµογή του άρθρου 7 του Π.. 17/1996 "Mέτρα για την βελτίωση της ασφάλειας και της υγείας των εργαζοµένων κατά την εργασία σε συµµόρφωση µε τις οδηγίες 89/391/EOK και 91/383/EOK" (Α 11) και του άρθρου 3 του παρόντος διατάγµατος, δεν µπορούν να εκτελούνται προσωρινές εργασίες σε ύψος ασφαλώς και υπό τις δέουσες εργονοµικές συνθήκες από κατάλληλη επιφάνεια, πρέπει να επιλέγεται ο πλέον ενδεδειγµένος εξοπλισµός εργασίας για την εξασφάλιση και τη διατήρηση ασφαλών συνθηκών εργασίας. Προτεραιότητα πρέπει να δίνεται στα µέτρα συλλογικής προστασίας έναντι των ατοµικών. Οι διαστάσεις του εξοπλισµού εργασίας θα πρέπει να ανταποκρίνονται στη φύση των εργασιών και στους προβλεπόµενους περιορισµούς καθώς και να επιτρέπουν την ακίνδυνη κυκλοφορία. H επιλογή του πλέον ενδεδειγµένου τύπου µέσων πρόσβασης στις προσωρινές θέσεις εργασίας σε ύψος πρέπει να γίνεται συναρτήσει της συχνότητας κυκλοφορίας, του ύψους και της διάρκειας χρησιµοποίησης. Η επιλογή πρέπει να επιτρέπει την ασφαλή διαφυγή σε περίπτωση επικείµενου κινδύνου. Η διάβαση από ένα µέσο πρόσβασης σε εξέδρες, δάπεδα ή διόδους προσπέλασης και αντιστρόφως δεν επιτρέπεται να προκαλεί πρόσθετους κινδύνους πτώσης. 4.1.2. Η χρησιµοποίηση κλίµακας ως θέσης εργασίας σε ύψος πρέπει να επιτρέπεται µόνο όταν έχοντας υπόψη το σηµείο 4.1.1, η χρησιµοποίηση άλλου ασφαλέστερου εξοπλισµού δεν δικαιολογείται λόγω του χαµηλού κινδύνου και λόγω είτε της σύντοµης χρησιµοποίησης είτε των χαρακτηριστικών των χώρων τα οποία δεν µπορεί να µεταβάλει ο εργοδότης. 4.1.3. Η χρησιµοποίηση τεχνικών πρόσβασης και τοποθέτησης µε τη βοήθεια σχοινιών γίνεται µόνον όταν η εκτίµηση του κινδύνου δείχνει ότι η εργασία µπορεί να εκτελεστεί ασφαλώς και όταν η χρησιµοποίηση άλλου περισσότερο ασφαλούς εξοπλισµού εργασίας δεν θα ήταν δικαιολογηµένη. 16

Λαµβάνοντας υπόψη την εκτίµηση των κινδύνων και ιδίως τη διάρκεια των εργασιών και τις δεσµεύσεις εργονοµικής φύσεως, πρέπει να προβλέπεται κάθισµα µε τα ενδεδειγµένα εξαρτήµατα. 4.1.4. Ανάλογα µε τον τύπο εξοπλισµού εργασίας, ο οποίος επιλέγεται µε βάση τα προηγούµενα σηµεία, θα πρέπει να προσδιορίζονται τα κατάλληλα µέτρα για την ελαχιστοποίηση των εγγενών κινδύνων του εξοπλισµού για τους εργαζοµένους. Σε περίπτωση ανάγκης πρέπει να προβλεφθεί η εγκατάσταση διατάξεων προστασίας έναντι των πτώσεων. Οι διατάξεις αυτές θα πρέπει να έχουν κατάλληλη διαµόρφωση και αντοχή ώστε να αποτρέπουν ή να ανακόπτουν τις πτώσεις και να προλαµβάνουν, στο µέτρο του δυνατού, τους τραυµατισµούς. Οι διατάξεις συλλογικής προστασίας µπορεί να διακόπτονται µόνο στα σηµεία πρόσβασης σε κλίµακα ή κλιµακοστάσιο. 4.1.5. Όταν η εκτέλεση µιας εργασίας απαιτεί την προσωρινή αφαίρεση µιας διάταξης συλλογικής προστασίας έναντι πτώσεων, πρέπει να λαµβάνονται άλλα αποτελεσµατικά µέτρα ασφάλειας. Η εργασία δεν µπορεί να εκτελεσθεί αν δεν ληφθούν προηγουµένως τα µέτρα αυτά. Μετά το πέρας της εργασίας αυτής οι διατάξεις συλλογικής προστασίας πρέπει να επανεγκαθίστανται άµεσα. 4.1.6. Οι προσωρινές εργασίες σε ύψος εκτελούνται µόνον όταν οι καιρικές συνθήκες δεν θέτουν σε κίνδυνο την ασφάλεια και την υγεία των εργαζοµένων. 4.2. Ειδικές διατάξεις για τη χρησιµοποίηση κλιµάκων 4.2.1. Οι κλίµακες τοποθετούνται κατά τρόπο ώστε να εξασφαλίζεται η σταθερότητα τους κατά τη χρήση. Τα στηρίγµατα των φορητών κλιµάκων εδράζονται σε σταθερή, ανθεκτική και ακίνητη βάση κατάλληλων διαστάσεων ούτως ώστε οι βαθµίδες να παραµένουν οριζόντιες. Οι αναρτηµένες κλίµακες προσδένονται κατά τρόπο ασφαλή, έτσι ώστε να µη µετακινούνται ή αιωρούνται, εκτός των κλιµάκων από σχοινί. 4.2.2. H ολίσθηση των ποδών φορητών κλιµάκων εµποδίζεται, κατά τη χρησιµοποίησή τους, είτε µε στερέωση του ανώτερου ή του κατώτερου σηµείου των ορθοστατών είτε µε οποιαδήποτε αντιολισθητική διάταξη ή µε οποιαδήποτε άλλη λύση ισοδύναµης αποτελεσµατικότητας. Οι κλίµακες πρόσβασης πρέπει να υπερβαίνουν τη στάθµη πρόσβασης, εκτός αν άλλες διατάξεις επιτρέπουν ασφαλή λαβή. Οι κλίµακες µε περισσότερα συναρµολογούµενα τµήµατα καθώς και οι πτυσσόµενες κλίµακες χρησιµοποιούνται κατά τρόπο ώστε να διασφαλίζεται η µεταξύ των διαφόρων στοιχείων σταθερή ένωση. Οι κινητές κλίµακες ακινητοποιούνται πριν ανέλθει κανείς σ' αυτές. 4.2.3. Οι κλίµακες χρησιµοποιούνται κατά τρόπο ώστε ο εργαζόµενος να έχει πάντοτε ασφαλή στήριξη και χειρολαβή. Ειδικότερα, η µεταφορά φορτίων µε το χέρι πάνω σε µία κλίµακα δεν θα πρέπει να εµποδίζει το ασφαλές κράτηµα. Βαριά αντικείµενα πρέπει να προσδένονται στέρεα στο σώµα τους ή να φέρονται µέσα σε κλεισµένο σάκο προσδεδεµένου στο σώµα τους ή να ανεβάζονται µε σχοινί. 4.3. Ειδικές διατάξεις για τη χρησιµοποίηση ικριωµάτων 4.3.1. Όταν τα φύλλα υπολογισµού του επιλεγέντος ικριώµατος δεν είναι διαθέσιµα ή όταν δεν προβλέπουν τη δοµική του διαµόρφωση, πρέπει να γίνεται µελέτη υπολογισµού αντοχής και ευστάθειας, εκτός εάν το ικρίωµα συναρµολογείται µε τυποποιηµένη διαµόρφωση γενικής παραδοχής. 4.3.2. Ανάλογα µε την πολυπλοκότητα του επιλεγέντος ικριώµατος, καταρτίζεται από πρόσωπο µε τα κατάλληλα προσόντα ένα σχέδιο συναρµολόγησης, χρησιµοποίησης και αποσυναρµολόγησης. Το σχέδιο αυτό µπορεί να είναι γενικευµένης εφαρµογής και να συµπληρώνεται από επιµέρους σχέδια για τις λεπτοµέρειες του ικριώµατος. 4.3.3. Πρέπει να εξασφαλίζεται η ευστάθεια του ικριώµατος. Τα στοιχεία στήριξης του ικριώµατος ασφαλίζονται έναντι του κινδύνου ολίσθησης είτε µε στερέωση στην επιφάνεια στήριξης, είτε µε αντιολισθητική διάταξη, είτε µε οποιονδήποτε άλλο τρόπο ισοδύναµης αποτελεσµατικότητας ενώ η φέρουσα επιφάνεια πρέπει να έχει επαρκή αντοχή. Η τυχαία 17