Ο ρόλος των ΤΠΕ στη δόμηση της Κοινωνίας της Γνώσης Η ένταξη των ΤΠΕ στα πλαίσια των στόχων της εκπαίδευσης για το 2010 Αναπτυξιακή Στρατηγική για την Εκπαίδευση 2007-2013
Ευρωπαϊκές πολιτικές H Ευρωπαϊκή Ένωση αναγνωρίζει πολύ γρήγορα (από τις αρχές της δεκαετίας του 1990) την αναγκαιότητα της ενσωμάτωσης των ΤΠΕ στην εκπαίδευση και ταυτόχρονα την ανάγκη της απόκτησης προηγμένων γνώσεων και δεξιοτήτων χειρισμού Η.Υ. και χρήσης των ΤΠΕ από το σύνολο των πολιτών.
Ευρωπαϊκό συμβούλιο της Λισσαβόνας (23 και 24 Μάρτη 2000) Ορόσημο το έτος 2010 Στρατηγικός στόχος «Να γίνει η Ευρώπη έως το 2010 η ανταγωνιστικότερη και δυναμικότερη οικονομία της γνώσης, ανά την υφήλιο ικανή για βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη με περισσότερες και καλύτερες θέσεις εργασίας και με μεγαλύτερη κοινωνική συνοχή».
Ειδικότερα στον τομέα της εκπαίδευσης «Να καταστούν τα ευρωπαϊκά συστήματα εκπαίδευσης και κατάρτισης ποιοτικό σημείο αναφοράς παγκοσμίως έως το 2010». http://europa.eu/legislation_summaries/education_training_youth/general_framework/c10241_el.htm Οι αποφάσεις παίρνονται στο Λουξεμβούργο, ενώ στη Στοκχόλμη επιβεβαιώνονται
Κοινή εκπαιδευτική πολιτική των Ευρωπαϊκών κρατών Εισαγωγή της πληροφορικής στην εκπαίδευση. Κοινές εκπαιδευτικές πολιτικές κυρίως στο επίπεδο της πρωτοβάθμιας και της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Στην ανώτατη εκπαίδευση επιδιώκεται η διαμόρφωση μιας εκπαιδευτικής πολιτικής με χαρακτηριστικό τα ενοποιημένα κριτήρια ώστε τα συστήματα να είναι, όπως λένε, αναγνωρίσιμα μεταξύ τους αναγνώσιμα και συγκρίσιμα. Αυτό θα οδηγήσει σταδιακά σε κοινά προγράμματα σπουδών, κοινά πτυχία και άρα στη διαμόρφωση ενός ενιαίου χώρου εκπαίδευσης ως το 2010.
Κοινοί στόχοι για τα συστήματα εκπαίδευσης και κατάρτισης στην Ευρώπη 1 ος στόχος. Να βελτιωθεί η ποιότητα και η αποτελεσματικότητα των συστημάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης στην ΕΕ. 2 ος στόχος. Να διευκολυνθεί η πρόσβαση όλων στα συστήματα εκπαίδευσης και κατάρτισης. 3 ος στόχος. Να ανοίξουν στον ευρύτερο κόσμο τα συστήματα εκπαίδευσης και κατάρτισης.
Αξιολόγηση των συστημάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης στην Ευρώπη Καθορισμός κριτηρίων αναφοράς επενδύσεις στην εκπαίδευση και την κατάρτιση πρόωρη εγκατάλειψη του σχολείου απόφοιτοι θετικών επιστημών και τεχνολογικών σπουδών αποφοίτηση από την ανώτερη βαθμίδα της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης βασικά εφόδια συμμετοχή στη διά βίου μάθηση http://europa.eu/legislation_summaries/education_training_youth/general_framework/c11064_el.htm
Η βελτίωση της ποιότητας των συστημάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης υλοποιείται με.. Τη βελτίωση της εκπαίδευσης και της κατάρτισης εκπαιδευτικών και εκπαιδευτών Ημερομηνία έναρξης: 2002 Την ανάπτυξη δεξιοτήτων για την κοινωνία της γνώσης Ημερομηνία έναρξης: δεύτερο εξάμηνο του 2001 Την εξασφάλιση της πρόσβασης όλων στις ΤΠΕ Ημερομηνία έναρξης: δεύτερο εξάμηνο του 2001 Την αύξηση της προσέλευσης στις επιστημονικές και τεχνικές σπουδές Ημερομηνία έναρξης: δεύτερο εξάμηνο του 2001 Τη βέλτιστη χρήση των πόρων Ημερομηνία έναρξης: 2002
Ειδικότερα σε σχέση με την ένταξη των ΤΠΕ στα πλαίσια των στόχων της εκπαίδευσης το 2010... Τα συγκεκριμένα αποτελέσματα που έπρεπε να επιτευχθούν είναι: να εξασφαλιστεί, η πρόσβαση όλων των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων και των ιδρυμάτων κατάρτισης στο Διαδίκτυο και τα πολυμέσα να ληφθούν μέτρα ώστε όλοι οι ενδιαφερόμενοι εκπαιδευτικοί να έχουν αποκτήσει γνώσεις σχετικές με τη χρήση των τεχνολογιών αυτών να αυξάνονται ουσιαστικά κάθε χρόνο οι κατά κεφαλήν επενδύσεις στο ανθρώπινο δυναμικό.
Η εξασφάλιση της πρόσβασης όλων στις ΤΠΕ θα γίνει με: Την παροχή επαρκούς εξοπλισμού και εκπαιδευτικού λογισμικού Την ενθάρρυνση της βέλτιστης χρήσης καινοτόμων τεχνικών διδασκαλίας και μάθησης, που βασίζονται στις ΤΠΕ (τεχνολογίες της πληροφορίας και της επικοινωνίας)
Δείκτες για τη μέτρηση της προόδου την ένταξη των ΤΠΕ στα πλαίσια των στόχων της εκπαίδευσης το 2010 είναι Το ποσοστό διδασκόντων που έχουν καταρτισθεί στη χρήση ΤΠΕ στο σχολείο Το ποσοστό μαθητών και σπουδαστών που χρησιμοποιούν τις ΤΠΕ στις σπουδές τους Το ποσοστό μαθημάτων που χρησιμοποιούν τις ΤΠΕ στα ιδρύματα εκπαίδευσης και κατάρτισης
Ωστόσο Μπορούν οι ΤΠΕ να κάνουν θαύματα; Το ζητούμενο είναι η απλή εισαγωγή των τεχνολογιών της πληροφορίας και της Επικοινωνίας μια ριζική αλλαγή των υφιστάμενων δομών και προτύπων διδασκαλίας και μάθησης που θα προσφέρονται στο «νέο» σχολείο της Κοινωνίας της Πληροφορίας ; ή
Δράσεις Για την υλοποίηση των στόχων: Nanoyou, Projects: διατροφή, περιβάλλον Παιχνίδια, Webquests, projects, ιδέες για την σχολική πράξη Συνεργασίες μεταξύ ευρωπαϊκών σχολείων Διάδοση των φυσικών επιστημών με τη χρήση ΤΠΕ Το Νέο Σχολείο
Δράσεις Για την υλοποίηση των στόχων: Το Νέο Σχολείο Οι «Επτά Άξονες Λειτουργίας» του είναι: Ψηφιακός εξοπλισμός σε κάθε τάξη (διαδραστικοί πίνακες, Η/Υ και ευρυζωνική πρόσβαση στο Internet) Δημιουργία πύλης ηλεκτρονικής διακυβέρνησης (για διαρκή πληροφόρηση των γονέων, μαθητών και εκπαιδευτικών) Ολοκλήρωση Επιμόρφωσης των εκπαιδευτικών στις ΤΠΕ Ψηφιοποίηση των σχολικών βιβλίων και των σχεδίων μαθημάτων σε όλες τις τάξεις (Ανάπτυξη ενιαίας ψηφιακής εκπαιδευτικής βιβλιοθήκης με ενσωμάτωση της ψηφιακής τηλεόρασης και των e- books) Νέα μέσα & προγράμματα που ενσωματώνουν χρήσεις των ΤΠΕ Ενίσχυση του ρόλου της ειδικής αγωγής (για διασφάλιση της πρόσβασης στο ψηφιακό υλικό και τις υποδομές των ατόμων με ειδικές ανάγκες) Δημιουργία μηχανισμού αξιολόγησης και εποπτείας.
Φέρνουν οι ΤΠΕ επανάσταση στη γνώση; Στη βιβλιογραφία γίνεται λόγος για τρεις εκδοχές σχετικά με τη συμβολή των ΤΠΕ στην εκπαίδευση. Πρώτη εκδοχή: Η εκδοχή της πανάκειας Σύμφωνα με αυτή, οι νέες τεχνολογίες έχουν απεριόριστες δυνατότητες. Είναι η «διαφημιστική» εκδοχή που προωθεί τις νέες τεχνολογίες στην εκπαιδευτική αγορά. Οι παιδαγωγοί - θιασώτες αυτής της αντίληψης εστιάζουν το ενδιαφέρον τους στη «μηχανική» και τεχνολογία της διδασκαλίας και μάθησης, με αποτέλεσμα να υποβαθμίζουν τα σχετικά ζητήματα σε τεχνικά και να τα απογυμνώνουν από τις κοινωνικοπολιτικές προϋποθέσεις και όρους.
Φέρνουν οι ΤΠΕ επανάσταση στη γνώση; Δεύτερη εκδοχή: Η εκδοχή της χρήσης των ΤΠΕ ως απλών εκπαιδευτικών μέσων και εργαλείων Η εκδοχή αυτή φαίνεται πιο επεξεργασμένη από την πρώτη. Σύμφωνα μ αυτή, οι νέες τεχνολογίες δεν είναι από μόνες τους ευεργετικές ή επικίνδυνες. Το κεντρικό ερώτημα είναι οι τρόποι χρήσης τους από την πλευρά των εκπαιδευτικών και των μαθητών/τριών. Βέβαια η εκδοχή αυτή παραβλέπει ότι η χρήση των ΤΠΕ προσδιορίζεται από την ίδια τη δομή τους και επηρεάζουν ή αλλάζουν τον άνθρωπο. Το ζήτημα δηλαδή δεν είναι απλά αν οι μαθητές/τριες μπορούν να υιοθετούν προσωπικό ρυθμό μάθησης με τη χρήση των νέων τεχνολογιών, αλλά κυρίως πώς αλλάζουν οι αντιλήψεις για το μαθητή, για το σχολείο, τη γνώση κ.α. και ποιο είναι το νέο περιεχόμενό τους.
Φέρνουν οι ΤΠΕ επανάσταση στη γνώση; Τρίτη εκδοχή: Η τεχνολογία δεν είναι ουδέτερη. Σύμφωνα μ αυτή οι ΤΠΕ εμπεριέχουν τις μορφές χρήσης τoυς και προσδιορίζουν ως ένα βαθμό τους σκοπούς της χρήσης τους. Αναγνωρίζεται επίσης, ότι υπάρχουν προβλήματα με το να εμπιστεύεται κανείς τυφλά τον ορθολογισμό του ανθρώπου, ο οποίος δε χρησιμοποιεί απλώς τις νέες τεχνολογίες για να έχει περισσότερη αποτελεσματικότητα στην επιδίωξη παλαιών στόχων. Οι νέες τεχνολογίες προκαλούν τους ανθρώπους σε αναζητήσεις στόχων που δεν ήταν εύκολο να τους συλλάβει κανείς με τα παλαιά μέσα. Γι αυτό, σύμφωνα με αυτή την αντίληψη, οι χρήστες καλούνται να έχουν επίγνωση των απρόβλεπτων επιπτώσεων που είναι δυνατόν να προκύψουν από τη χρήση τους και να κάνουν πάντα ένα ισολογισμό των θετικών και αρνητικών επιδράσεων.
Σημαντικά ερωτήματα Ποιο πρόβλημα επιλύει μια νέα τεχνολογία; Ποιανού είναι αυτό το πρόβλημα; Ποια νέα προβλήματα ανακύπτουν με την επίλυση ενός υπάρχοντος προβλήματος; Ποιες κοινωνικές ομάδες και ποιοι θεσμοί πλήττονται; Ποιες αλλαγές επέρχονται στη γλώσσα; Ποιος αποκτά νέα εξουσία;
Συνέπειες Οι ΤΠΕ μας φέρνουν όσο τίποτε άλλο αντιμέτωπους με την αδυναμία να διακρίνουμε το επιθυμητό από το ανεπιθύμητο. Τεχνολογίες της Πληροφορίας και των Επικοινωνιών: Βοηθός και συνεργάτης της μνήμης ή καταστροφέας της ανάκλησης καταστροφικός μηχανισμός
Κριτική στάση Να σκεφτόμαστε Τι μπορούμε να κάνουμε χωρίς τις νέες τεχνολογίες ή τι χάνουμε όταν τις χρησιμοποιούμε. Όσο μας απασχολούν αυτού του είδους τα ερωτήματα, μένει χώρος για την επανεξέταση της θέσης των συμβατικών εργαλείων στο σχολείο.
H ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΤΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ Όλα τα παραπάνω αναδεικνύουν τη σπουδαιότητα της επιμόρφωσης των εκπαιδευτικών, στο πλαίσιο πάντα της διά βίου μάθησης. Η επιμόρφωση αποτελεί εργαλείο για την επαγγελματική ανάπτυξη των εκπαιδευτικών προκειμένου να αναπτύξουν περαιτέρω δεξιότητες.
Αναμενόμενες δεξιότητες που πρέπει να αναπτυχθούν από τη συμμετοχή στην Επιμόρφωση Β ΕΠΙΠΕΔΟΥ Οι εκπαιδευόμενοι θα πρέπει: Να αντιλαμβάνονται εκείνους τους τρόπους με τους οποίους μπορούν να αξιοποιηθούν οι ΤΠΕ προκειμένου να εξυπηρετήσουν τις διδακτικές προθέσεις του διδάσκοντα. Να αντιλαμβάνονται κάτω από ποιες προϋποθέσεις μπορεί να γίνει αυτή η αξιοποίηση. Να είναι σε θέση να εμπλέκουν ενεργητικά τους μαθητές στη διαδικασία μάθησης με τη χρήση της τεχνολογίας
Αναμενόμενες δεξιότητες που πρέπει να αναπτυχθούν από τη συμμετοχή στην Επιμόρφωση Β ΕΠΙΠΕΔΟΥ Οι εκπαιδευόμενοι θα πρέπει: Να μπορούν να παρακολουθούν τις εξελίξεις στο χώρο των συγκεκριμένων λογισμικών που προσφέρονται για εκπαιδευτική χρήση και να μπορούν να τα αξιοποιούν αποτελεσματικά. Να μπορούν να εφαρμόζουν συγκεκριμένες αρχές που θα διέπουν το σχεδιασμό εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων ώστε αυτές να αξιοποιούν κατά παιδαγωγικά ορθό τρόπο τις ΤΠΕ στην τάξη._
ΤΙ ΓΙΝΕΤΑΙ ΜΕ ΤΟΥΣ ΣΤΟΧΟΥΣ ΠΟΥ ΕΙΧΑΝ ΤΕΘΕΙ ΣΤΗ ΛΙΣΑΒΟΝΑ; Νέο ξεκίνημα για τη στρατηγική της Λισαβόνας (2005) Πέντε χρόνια μετά την έναρξη της εφαρμογής της στρατηγικής της Λισαβόνας, η Επιτροπή προβαίνει σε ένα όχι ιδιαίτερα ενθαρρυντικό απολογισμό των επιτευχθέντων αποτελεσμάτων. Οι προβλεπόμενες επιδόσεις της ευρωπαϊκής οικονομίας σε θέματα ανάπτυξης, παραγωγικότητας και απασχόλησης δεν επιτεύχθηκαν. Ο ρυθμός δημιουργίας θέσεων απασχόλησης επιβραδύνθηκε και οι επενδύσεις στην έρευνα και στην ανάπτυξη εξακολουθούν να είναι ανεπαρκείς.
ΤΙ ΓΙΝΕΤΑΙ ΜΕ ΤΟΥΣ ΣΤΟΧΟΥΣ ΠΟΥ ΕΙΧΑΝ ΤΕΘΕΙ ΣΤΗ ΛΙΣΑΒΟΝΑ; Έκθεση της Επιτροπής για την επίτευξη των στόχων της Λισαβόνας Η επιτροπή παρουσίασε την εν λόγω ετήσια έκθεση, η οποία εξετάζει την πρόοδο που επιτέλεσαν τα κράτη μέλη το 2010 σε σχέση με πέντε βασικά σημεία αναφοράς για την εκπαίδευση και την κατάρτιση. - Αν και επιτελέστηκε πρόοδος, τέσσερα από τα πέντε σημεία αναφοράς (στόχοι) που είχαν τεθεί για το 2010 είναι πιθανό να μην επιτευχθούν. Επιτεύχθηκε μόνο ο στόχος για την αύξηση του αριθμού πτυχιούχων στα μαθηματικά, τις φυσικές επιστήμες και την τεχνολογία. Τρεις στόχοι δεν επιτεύχθηκαν, παρά την πρόοδο που σημειώθηκε: η συμμετοχή των ενηλίκων στη διά βίου μάθηση, η μείωση του ποσοστού των μαθητών που εγκαταλείπουν πρόωρα το σχολείο και η αύξηση του αριθμού των νέων που ολοκληρώνουν την ανώτερη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Για έναν από τους στόχους η κατάσταση χειροτέρευσε σε σχέση με το 2000. Πρόκειται για την επίδοση των 15χρονων νέων στην ανάγνωση. Πηγή:otenet.gr
Αναπτυξιακή Στρατηγική για την Εκπαίδευση 2007-2013 Ως στόχοι για την «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» έχουν τεθεί: Ο εκσυγχρονισμός του εκπαιδευτικού συστήματος και η αναβάθμιση της ποιότητας της εκπαίδευσης σε όλα τα επίπεδα. Η ενίσχυση και η ποιοτική αναβάθμιση των συστημάτων και των υπηρεσιών αρχικής επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης. Η βελτίωση της σύνδεσης της εκπαίδευσης με την αγορά εργασίας. Η ενίσχυση της δια βίου εκπαίδευσης, η διευκόλυνση της πρόσβασης και η μείωση του κοινωνικού αποκλεισμού στην
ΧΡΗΣΙΜΕΣ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΕΣ Λεπτομερές πρόγραμμα των επακολουθών εργασιών σχετικά με τους στόχους των συστημάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης στην Ευρώπη http://europa.eu/legislation_summaries/education_training_ youth/general_framework/c11086_el.htm Έκτακτο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Λισσαβόνας (Μάρτιος 2000): προς την Ευρώπη της καινοτομίας και της γνώσης http://europa.eu/legislation_summaries/education_training_ youth/general_framework/c10241_el.htm Ευρωπαϊκά κριτήρια αναφοράς για την εκπαίδευση και την κατάρτιση http://europa.eu/legislation_summaries/education_training_ youth/general_framework/c11064_el.htm