ΕΝΕΡΓΕΙΑ: ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΕΙΚΟΝΑ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ - ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΕΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ: Προοπτικές Δρ. ΗΜ Ευάγγελος Τσιμπλοστεφανάκης Καθ. Δρ. ΗΜ Αθανάσιος Σαφάκας 1
Στην εργασία αυτή εξετάζεται η συνεισφορά της δημόσιας χρηματοδότησης διαφόρων παρεμβάσεων με σκοπό την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (Α.Π.Ε.) Λαμβάνονται υπόψη ιδιαίτερα οι μεταβολές στις τιμές των τελευταίων ετών κύρια στα ΦΒ συστήματα και η αποδοτικότητα των επενδύσεων οι οποίες καθορίζονται από Δείκτες οικονομικής αποδοτικότητας όπως: 2
ο Εσωτερικός Βαθμός Απόδοσης (ΕΒΑ), η καθαρή παρούσα αξία της επένδυσης και τα ποσοστά κερδοφορίας. Επίσης θα γίνει συγκριτική κατάταξη ανά κατηγορία τεχνολογικών παρεμβάσεων με σενάρια πενταετίας. Οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας που διερευνώνται είναι: η υδροηλεκτρική ενέργεια, η αιολική ενέργεια και η ηλιακή ενέργεια. 3
ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΤΗΝ Ε.Ε. Ε Σχεδόν το 50% της σημερινής συνολικής παραγωγής ηλεκτρισμού στην ΕΕ θα χρειαστεί να αντικατασταθεί λόγω του τέλους του κύκλου ζωής του. Αυτό το γεγονός ανοίγει μία ευκαιρία για να διορθωθεί θ η ενεργειακή πολιτική. Επίσης πρέπει να επισημανθεί ότι η ενέργεια είναι ένα αγαθό υψίστης αξίας προερχόμενο από τη φύση και μέσω ποικίλων μεθόδων και τεχνικών συστημάτων, που ανέπτυξε ο άνθρωπος στη μακρά πορεία της εξέλιξής του, μετατρέπεται από την αρχική μορφή της σε άλλες μορφές, κατάλληλες για άμεση χρήση. Επειδή η ενέργεια πρέπει να χρησιμοποιείται με πολύ φειδώ, τα ποσά των ενεργειακών απωλειών οφείλουν να ελαχιστοποιούνται. 4
Οι Α.Π.Ε. είναι ο ταχύτερα αναπτυσσόμενος κλάδος της βιομηχανίας ενέργειας της ΕΕ στην Ευρώπη αλλά και σε ολόκληρο τον κόσμο με ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης άνω του 20% στην αιολική ενέργεια και τα ηλιακά φωτοβολταϊκά H ανάπτυξη των τεχνολογιών ανανεώσιμης ενέργειας έχει δημιουργήσει 300.000 και πλέον θέσεις απασχόλησης Επισημαίνεται ότι υπάρχουν εντυπωσιακές μειώσεις των τιμών στις διάφορες τεχνολογίες ανανεώσιμης ενέργειας Σήμερα η ΕΕ κατέχει ηγετική θέση παγκοσμίως στις περισσότερες τεχνολογίες ανανεώσιμης ενέργειας ως αποτέλεσμα της προσπάθειας που καταβάλλεται σε ορισμένα κράτη μέλη 5
συστημική προσέγγιση των ενεργειακών πολιτικών που θα βασίζεται σε τρεις πυλώνες: - ενεργειακή ευφυΐα - κατάλληλη ενεργειακή πυκνότητα. - όσο το δυνατόν πιο τοπική παραγωγή 6
Η ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Εξέλιξη εγκατεστημένης ισχύος ΑΠΕ 1400 1300 1322 1200 1100 1000 1040 Εγκατεστημέ ένη ισχύς [MW] 900 800 700 600 500 400 300 200 100 69 69 70 71 82 159 278 351 369 483 523 592 759 ΑΙΟΛΙΚΑ μυησ ΒΙΟΜΑΖΑ ΦΒ 0 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007* 2008* 7
ΤΣΙΜΠΛΟΣΤΕΦΑΝΑΚΗΣ ΣΑΦΑΚΑΣ ΚΑΒΒΑΔΙΑΣ: ΣΥΝΕΙΣΦΟΡΑ ΤΗΣΔΗΜΟΣΙΑΣ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ ΣΤΟΝ ΤΟΜΕΑ ΤΩΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΩΝ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ 8
ΤΥΠΟΣ ΠΩΛΗΣΗ / kwh ΠΩΛΗΣΗ /kwh (ΕΤΟΣ 2006) (ΕΤΟΣ 2010 στοιχεία ΡΑΕ) ΑΙΟΛΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ 0,073 0,08785 ΗΛΙΑΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ 0,45 ή 0,4 0,40714 ΥΔΡΟΗΛΕΚΤΡΙΚΗ 0,073 0,08785 ΤΥΠΟΣ ΚΟΣΤΟΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΧΙΛ. / kw (ΕΤΟΣ 2006) ΚΟΣΤΟΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣ ΧΙΛ. / kw (ΕΤΟΣ 2010) ΑΙΟΛΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ 1000 1150 ΗΛΙΑΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ 6300 3600 ΥΔΡΟΗΛΕΚΤΡΙΚΗ 1200 1350 9
Όσον αφορά το χρηματοδοτικό σχήμα της επένδυσης, τούτο θεωρήθηκε κοινό, ήτοι: 25% ίδια κεφάλαια, 50% δημόσια δαπάνη για ΑΙΟ και ΥΗΣ και 40% για ΦΒ 25% μεσομακροπρόθεσμος δανεισμός για επενδύσεις στα ΑΙΟ και ΥΗΣ και 35% για τα ΦΒ αντίστοιχα. 10
ΕΠΕΝΔΥΣΗ ΑΙΟΛΙΚΗ ΗΛΙΑΚΗ ΥΔΡΟΗΛΕΚΤΡΙΚΗ ΚΟΣΤΟΣ χιλ. / MW 1.150,000 3.600,000 1.350,000 ΙΔΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ 287,500 900,000 337,500 χιλ. ΔΗΜΟΣΙΑ 575,000 1.440,000 675,000 ΔΑΠΑΝΗ χιλ. ΜΕΣΟΜΑΚΡΟ- ΠΡΟΘΕΣΜΟΣ 287,500 1.260,000 337,500 ΔΑΝΕΙΣΜΟΣ χιλ 11
ΤΥΠΟΣ ΑΠΕ IRR NPV (ΧΙΛ. ) ΝΕΚΡΟ ΣΗΜΕΙΟ ΚΑΘΑΡΑ ΚΕΡΔΗ ΑΙΟΛΙΚΗ 13,05% 166,960 55% 35,70% ΗΛΙΑΚΗ (σήμερα) 12,38% 412,598 65% 32,70% ΗΛΙΑΚΗ (έτος 2006) 5,15% -1292312 65% -3,7% ΥΔΡΟΗΛΕΚΤΡΙΚΗ 16,08% 395,662 45% 46,70% Πίνακας 4: Οικονομικοί δείκτες επενδύσεων Α.Π.Ε. σύμφωνα με τα βασικά ποσοστά επιδότησης όπως κατά μέσα όρο ίσχυαν τα τελευταία έτη στον αναπτυξιακό νόμο της χώρας (Ν. 3299/04 και 3522/06) και για τα βασικά κόστη επένδυσης. 12
ΜΕΤΑΒΟΛΗ ΤΟΥ IRR 18,00% 16,00% 14,00% 12,00% 10,00% 8,00% IRR ΣΗΜ IRR 2006 6,00% 4,00% 2,00% 0,00% ΑΙΟΛΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΦΒ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΥΗΣ Γράφημα 4: Οικονομικοί δείκτες επενδύσεων Α.Π.Ε. σύμφωνα με τα βασικά ποσοστά επιδότησης όπως κατά μέσα όρο ίσχυαν τα τελευταία έτη στον αναπτυξιακό νόμο της χώρας ς( (Ν. 3299/04 και 3522/06) και για τα βασικά κόστη επένδυσης. 13
ΠΟΣΟΣΤΟ ΝΕΚΡΟΥ ΣΗΜΕΙΟΥ Α ΕΤΟΣ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΕΠΕΝΔΥΣΗ 90% 80% 70% 60% 50% 40% ΑΙΟΛΙΚΑ ΣΥΣΤ ΦΒ ΣΥΣΤΗΜΑ ΥΗΣ 30% 20% 10% 0% ΠΟΣ ΕΠΙΔ 50%, 40%ΚΑΙ 50% ΠΟΣ ΕΠΙΔ 30% ΠΟΣ ΕΠΙΔ 0% Γράφημα 5: Νεκρό σημείο για το α έτος μετά την επένδυση για τρία είδη ΑΠΕ και για διαφορετικά ποσοστά δημόσιας δαπάνης 14
ΜΕΤΑΒΟΛΗ IRR ΣΕ ΦΒ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ 14,00% 12,00% 10,00% 8,00% 6,00% 4,00% 2,00% 0,00% ΕΠΕΝΔ 3600 Χ ΕΠΕΝ 3800 Χ ΕΠΕΝΔ 3450 Χ ΕΠΕΝΔ 4500 Χ ΕΠΕΝΔ 5800 Χ Γράφημα 6: Μεταβολή του IRR για εγκαταστάσεις ΦΒ συστημάτων για διαφορετικά κόστη επενδυτικών σχεδίων 15
ΜΕΤΑΒΟΛΗ NPV ΣΕ ΦΒ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ 1000000 500000 0 ΕΠΕΝΔ 3600 Χ ΕΠΕΝ 3800 Χ ΕΠΕΝΔ 3450 Χ ΕΠΕΝΔ 4500 Χ ΕΠΕΝΔ 5800 Χ -500000-1000000 -1500000 Γράφημα 7: Μεταβολή του NPV για εγκαταστάσεις ΦΒ συστημάτων για διαφορετικά κόστη επενδυτικών σχεδίων 16
ΑΠΟΤΕ ΠΡΟ ΑΠΟΣ. & ΦΟΡΩΝ - ΑΠΟΤ. ΠΡΟ ΦΟΡΩΝ 180.000 160.000 140.000 120.000 100.000000 80.000 60.000 40.000 20.000 0 1 2 3 4 5 Γά Γράφημα 1: Παρουσίαση βασικών αποτελεσμάτων σε αιολικό πάρκο 1 MW 17
ΑΠΟΤΕ ΠΡΟ ΑΠΟΣ. & ΦΟΡΩΝ - ΑΠΟΤ. ΠΡΟ ΦΟΡΩΝ 600.000 500.000 400.000 300.000000 200.000 100.000 0 1 2 3 4 5 Γράφημα 2: Παρουσίαση βασικών αποτελεσμάτων σε ΦΒ πάρκο 1 MW 18
ΑΠΟΤΕ ΠΡΟ ΑΠΟΣ. & ΦΟΡΩΝ - ΑΠΟΤ. ΠΡΟ ΦΟΡΩΝ 250.000 200.000000 150.000 100.000000 50.000 0 1 2 3 4 5 Γράφημα 3: Παρουσίαση βασικών αποτελεσμάτων σε ΥΗΣ 1 MW 19
Από τα προαναφερόμενα καθίσταται προφανές ότι, η σειρά κατάταξης των Α.Π.Ε. ως προς την οικονομική τους αποδοτικότητα σχετικά με την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας έχει ως ακολούθως: Α. Υδροηλεκτρική ρ ενέργεια,, Β. Αιολική ενέργεια και Γ. Ηλιακή ενέργεια. Επίσης είναι οριακή η διαφορά της αποδοτικότητας μεταξύ αιολικής και ηλιακής ενέργειας 20