Σχολικό Βιβλίο - Κεφάλαιο 7 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΜΕ PASCAL ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ 13

Σχολικό Βιβλίο - Κεφάλαιο 7 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΜΕ PASCAL ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ 13

ΙΣΤΟΡΙΚΑ Παρουσιάστηκε το 1970 από το Niklaus Wirth Προγενέστερη γλώσσα ήταν η Algol 60 Είναι δομημένη γλώσσα προγραμματισμού υψηλού επιπέδου γενικής χρήσης Κατάλληλη τόσο για εκπαίδευση αρχαρίων όσο και για τη δημιουργία ισχυρών προγραμμάτων 2

ΕΚΔΟΣΕΙΣ Υπάρχουν πολλές εκδόσεις της Pascal σήμερα Οι πιο γνωστές είναι οι: TURBO Pascal QUICK Pascal DELPHI (Borland) (Microsoft) (object pascal) Η γλώσσα Pascal φέτος θα εξεταστεί σε ένα προγραμματιστικό περιβάλλον με όνομα IPcute 3

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ IPCUTE Το IPcute είναι ένα ελεύθερο λογισμικό που κάνει ευκολότερη την εκμάθηση της γλώσσας. H λήψη του γίνεται εύκολα από την ηλεκτρονική διεύθυνση (URL): www.compileonline.com http://www.ipcute.com 4

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ IPcute 4/10/2013 Ε. Ζιούλας (Καθηγητής Πληροφορικής) 5

ΑΛΦΑΒΗΤΟ ΓΛΩΣΣΑΣ Οι επιτρεπτοί χαρακτήρες που αναγνωρίζει ο μεταγλωττιστής (compiler) της γλώσσας και αποτελούν το αλφάβητό της είναι: Λατινικά γράμματα Α..Ζ και a..z Αριθμητικά ψηφία 0..9 Κενός χαρακτήρας Σύμβολα πράξεων + - * / ^ Σύμβολα σύγκρισης = <> > >= <= < Σημεία στίξης. ; {, } Ειδικά σύμβολα ( ) : := [ ] 6

ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ ΓΛΩΣΣΑΣ Το λεξιλόγιο της γλώσσας περιλαμβάνει 200 περίπου λέξεις που έχουν ειδική σημασία Με τις λέξεις σε κατάλληλη σύνταξη δημιουργούμε προτάσεις για την επικοινωνία με τον υπολογιστή Οι λέξεις αυτές λέγονται λεξεις κλειδιά ή δεσμευμένες λέξεις (reserved words) και είναι παρμένες από το αγγλικό λεξιλόγιο π.χ. program, begin, end, const, integer, real, if, then, else, for, while, do, repeat, 7

ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ 8

ΔΟΜΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ 9

ΤΙΤΛΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ Η πρώτη γραμμή ενός προγράμματος PASCAL αποτελεί τον ορισμό του προγράμματος. Αποτελείται από την λέξη κλειδή PROGRAM, το όνομα προγράμματος που επιλέγουμε και ένα ερωτηματικό ( ; ) 10

ΟΡΙΣΜΟΣ ΣΤΑΘΕΡΩΝ Οι σταθερές χρησιμοποιούνται για την ανάθεση μιας σταθερής τιμής σε κάποιο όνομα Ο ορισμός τους αρχίζει με την λέξη κλειδί CONST Για κάθε σταθερά του προγράμματος δηλώνεται το όνομά της ακολουθούμενο από το σύμβολο = και μία τιμή που της αποδίδεται π.χ 11

ΔΗΛΩΣΗ ΜΕΤΑΒΛΗΤΩΝ Μεταβλητές είναι συμβολικά ονόματα που δίνονται σε περιοχές της μνήμης του υπολογιστή, που έχουν κάποιο περιεχόμενο το οποίο επιτρέπεται να μεταβάλλεται κατά την εκτέλεση του προγράμματος. Οι μεταβλητές χρησιμοποιούνται μέσα σε ένα πρόγραμμα για να εκφράζουν τα δεδομένα και τα ζητούμενα του προβλήματος (π.χ το αποτέλεσμα μιας πράξης) 12

Η δήλωσή τους αρχίζει με την λέξη κλειδί VAR Κάθε μεταβλητή δηλώνεται με το ονομά της, το σύμβολο : και τον τύπο της π.χ. 13

ΤΜΗΜΑ ΕΝΤΟΛΩΝ Είναι το τμήμα με τις εκτελέσιμες εντολές του προγράμματος. Αρχίζει με την λέξη κλειδί BEGIN και τερματίζει με την λέξη κλειδί END και μία τελεία (. ) Κάθε εντολή διακρίνεται από την επόμενη με το σύμβολο ερωτηματικό ( ; ) Οι εντολές εκτελούνται από τον υπολογιστή η μία μετά την άλλη με την σειρά που έχουν γραφτεί. Κάθε εντολή γράφεται για λόγους αναγνωσιμότητας σε ξεχωριστή γραμμή αλλά αυτό δεν είναι αναγκαίο 14

ΚΑΝΟΝΕΣ ΟΝΟΜΑΣΙΑΣ ΣΤΑΘΕΡΩΝ - ΜΕΤΑΒΛΗΤΩΝ Aποτελούνται από συγκεκριμένα σύμβολα: λατινικά γράμματα (κεφαλαία ή πεζά) ψηφία (0-9) underscore ( _ ) Ξεκινάνε πάντα από γράμμα και δεν πρέπει να περιέχουν κενούς χαρακτήρες Απαγορεύονται οι ελληνικοί χαρακτήρες καθώς και τα ονόματα που αποτελούν λέξεις κλειδιά Καλό είναι το όνομα της μεταβλητής να θυμίζει το περιεχόμενό της 15

ΕΝΤΟΛΗ ΕΚΧΩΡΗΣΗΣ Για να αποδοθεί μια τιμή σε κάποια μεταβλητή χρησιμοποιείται ο τελεστής εκχώρησης (:=) στο τμήμα εντολών του προγράμματος Η μεταβλητή που της εκχωρείται μια τιμή πρέπει να έχει προηγουμένως δηλωθεί στο τμήμα δηλώσεων Η τιμή που εκχωρείται σε μία μεταβλητή μπορεί να είναι: 16

ΤΥΠΟΙ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ 17

ΕΝΤΟΛΕΣ ΕΞΟΔΟΥ Οι εντολές εξόδου write και writeln προκαλούν την εμφάνιση πληροφοριών στην οθόνη. Η διαφορά μεταξύ write και writeln είναι ότι η δεύτερη αφού εμφανίσει τις πληροφορίες στην οθόνη, αλλάζει γραμμή. 18

Οι πληροφορίες που εμφανίζονται με τις εντολές εξόδου, τοποθετούνται εντός παρενθέσεων και χωρίζονται με κόματα Κάθε πληροφορία της εντολής εξόδου μπορεί να είναι : μια αριθμητική σταθερά, μια μεταβλητή, μια έκφραση ή μια συμβολοσειρά 19

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ 20

ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΣ ΕΥΡΟΥΣ ΕΜΦΑΝΙΣΗΣ Με χρήση του χαρακτήρα : μπορούμε να ελέγξουμε τον τρόπο εμφάνισης των αριθμητικών αποτελεσμάτων Αμέσως μετά το αριθμητικό δεδομένο ή το όνομα της μεταβλητής, μπορούμε να ορίσουμε: το εύρος εμφάνισης του αριθμού το εύρος του δεκαδικού τμήματος 21

ΕΝΤΟΛΕΣ ΕΙΣΟΔΟΥ Οι εντολές εισόδου read και readln επιτρέπουν στον χρήστη να εισάγει τιμές από το πληκτρολόγιο σε μεταβλητές του προγράμματος κατά την διάρκεια της εκτέλεσής του. 22

Κατά την εκτέλεση της εντολής εισόδου, ο υπολογιστής περιμένει μέχρι να δώσει ο χρήστης μία ή περισσότερες τιμές, οι οποίες εκχωρούνται στις μεταβλητές που ακολουθούν την εντολή read. Η εντολή readln είναι ίδια με την read, με την διαφορά ότι αφού διαβάσει τις τιμές του χρήστη στις μεταβλητές, κατόπιν αλλάζει γραμμή 23

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ 24

ΤΕΛΕΣΤΕΣ Είναι τα σύμβολα των πράξεων, και διακρίνονται σε τρεις βασικές κατηγορίες: ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΟΙ Υλοποιούν τις αριθμητικές πράξεις (πρόσθεση, αφαίρεση κλπ) ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΟΙ Υλοποιούν τις λογικές εκφράσεις (συνθήκες ελέγχου - συγκρίσεις) ΛΟΓΙΚΟΙ Δημιουργούν συνθετότερες λογικές εκφράσεις, ενώνοντας δύο ήπερισσότερες συνθήκες 25

ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΤΕΛΕΣΤΩΝ 26