Τηλ.: 210 45 17 428 Fax.: 210 45 37 345 mailto:info@ship-suppliers.gr http://www.ship-suppliers.gr «Κατάρρευση -99,6% για τους εφοδιασμούς πλοίων γραμμών εξωτερικού με ελληνικά προϊόντα» Παρεμβάσεις του ΠΣΕΠΕ για τη σύνδεση εξαγωγών-ναυτιλίας Σε εκμηδενισμό των εξαγωγών/εφοδιασμών πλοίων οδηγεί η στρεβλή ενσωμάτωση και μη εφαρμογή κοινοτικών οδηγιών και κανόνων στο εθνικό δίκαιο της Ελλάδας, οδηγώντας σε απώλειες της τάξης του 99,6% (ή σωρευτικά κατά 366 εκατ. ευρώ) σε σχέση με το 2012 και στερώντας την πρόσβαση των ελληνικών προϊόντων στα κρουαζιερόπλοια, αλλά και σε άλλες κατηγορίες πλοίων (yachts, αλιευτικά και πολεμικά) που προσεγγίζουν κάθε χρόνο το ελληνικά λιμάνια. Ενδεικτικό των στρεβλώσεων είναι το γεγονός ότι η πλειοψηφία των πλοίων επιλέγουν να προμηθευτούν υλικά και προϊόντα από ιταλικές, ισπανικές, βελγικές και ολλανδικές επιχειρήσεις που είναι σε θέση να προσφέρουν ανταγωνιστικά των ελληνικών προϊόντων σε χαμηλότερες τιμές, περιλαμβανομένου και του κόστους μεταφοράς. Όπως τονίζει ο Πρόεδρος του Πανελληνίου Συλλόγου Εφοδιαστών Πλοίων-Εξαγωγέων, κ. Νίκος Μαυρίκος τα ανυπέρβλητα προβλήματα που έχουν δημιουργηθεί, από νομοθετικές ή κανονιστικές διατάξεις ή από εγκυκλίους του Υπουργείου Οικονομικών, αυξάνουν τόσο πολύ το κόστος του εφοδιασμού πλοίων που προσεγγίζουν τα ελληνικά λιμάνια, σε βαθμό που τον καθιστούν απαγορευτικό, εκτρέποντας έτσι το εφοδιαστικό έργο σε άλλα κράτη μέλη ή την πραγματοποίηση τους στη χώρα μας από αλλοδαπές εφοδιαστικές εταιρίες. Με άλλα λόγια σήμερα, είναι φθηνότερο να εφοδιαστεί ένα πλοίο σε άλλο λιμάνι εκτός Ελλάδας, ή να περιμένει τη μεταφορά των προμηθειών του από άλλη χώρα προς την Ελλάδα, με φορτηγά, αντί να χρησιμοποιήσει ελληνικές εφοδιαστικές επιχειρήσεις και ελληνικά προϊόντα. Σύμφωνα με στοιχεία του ΠΣΕΠΕ, πέρα από την απειλή βιωσιμότητας των εφοδιαστικών επιχειρήσεων και των άμεσα συνδεδεμένων επιχειρήσεων, τίθενται σε κίνδυνο χιλιάδες θέσεις, καταγράφονται τεράστιες απώλειες σε δημόσια έσοδα από τον εκμηδενισμό φορολογητέας ύλης, ενώ απομειώνται και οι προοπτικές διεθνοποίησης των ελληνικών προϊόντων, που αντί να κερδίζουν πελάτες, εξαιτίας της κρατικής απραξίας δέχονται αθέμιτο ανταγωνισμό 1
από εισαγόμενα προϊόντα και εφοδιαστές άλλων χωρών στα ελληνικά λιμάνια. Απαγορευτικό προσέγγισης σε μία αγορά 2,5 εκατ. καταναλωτών Ετησίως, στην Ελλάδα καταφθάνουν με πλοία (κρουαζερόπλοια, επιβατικά, αναψυχής κ.α.) περισσότεροι από 2,5 εκατ. επιβάτες (στοιχεία Medcruise), στους οποίους δε συνυπολογίζονται οι χιλιάδες των πληρωμάτων εμπορικών, αλιευτικών και πολεμικών πλοίων. Διεθνείς έρευνες (Cruise Market Watch) δείχνουν ότι μόνο οι επιβάτες κρουαζιερόπλοιων ξοδεύουν εν πλω περισσότερα από 350 ευρώ κατά κεφαλή. Αντίστοιχα, για τον καθένα από αυτούς τους επιβάτες οι επιχειρήσεις κρουαζιέρας προϋπολογίζουν έξοδα μόνο για τη διατροφή ύψους σχεδόν 100 ευρώ κατά κεφαλή. Οι εκτιμήσεις του ΠΣΕΠΕ αναφέρουν ότι πέρα των τροφίμων και αλκοολούχων ποτών, εάν συνυπολογιστούν και τα υπόλοιπα εφόδια (χρώματα, ανταλλακτικά μηχανών, εργαλεία, σχοινιά, αλυσίδες, καπνικά/τσιγάρα κτλ), η δυνητική αγορά των εφοδιασμών πλοίων, με τη λήψη των κατάλληλων διοικητικών μέτρων, θα μπορούσε άμεσα να ξεπεράσει τις προοπτικές ολόκληρης της πολύφερνης και πολυδιαφημισμένης αγοράς της Κίνας, που το 2016 εισήγαγε ελληνικά προϊόντα αξίας μόλις 330 εκατ. ευρώ. Αντί όμως η χώρα να κεφαλαιοποιεί τη γεωστρατηγική της θέση και την ανοδική πορεία των ελληνικών λιμανιών και κυρίως του Πειραιά, αντί να δημιουργεί προστιθέμενη αξία για τα ελληνικά προϊόντα και τις ελληνικές επιχειρήσεις, και να ενισχύσει τους εφοδιασμούς / εξαγωγές, συσσωρεύει απώλειες τόσο για τις ελληνικές επιχειρήσεις, όσο και για τα Ταμεία του Δημοσίου καθόσον δεν πραγματοποιούνται εφοδιασμοί, σημειώνει ο κ. Μαυρίκος. Εξαγωγές χαμένες στη μετάφραση Όπως προέκυψε από πρόσφατη σύσκεψη που συγκάλεσε στο Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Πειραιώς, ο ΠΣΕΠΕ και στην οποία συμμετείχαν εκπρόσωποι 15 συλλογικών φορέων της εφοδιαστικής αλυσίδας, βασική αιτία κατάρρευσης των εφοδιασμών πλοίων και αδυναμίας αξιοποίησης των προοπτικών του κλάδου προς όφελος της ελληνικής οικονομίας συνολικά είναι η μη εφαρμογή από την Ελλάδα κοινοτικών Κανονισμών και Οδηγιών, καθώς και η μη ορθή ερμηνεία ακόμη και του ίδιου του ορισμού του Εξαγωγέα ή του Πλοιοκτήτη, από τις αρμόδιες τελωνειακές αρχές της χώρες. 2
Ο ΠΣΕΠΕ χαρακτηριστικά αναφέρει ότι από τη μία πλευρά αμφισβητείται ευθέως σε καθημερινή βάση, η νομιμότητα των συναλλαγών μας, ενώ από την άλλη με το ισχύον εθνικό τελωνειακό πλαίσιο εκτρέπουμε (αντί να προσεγγίζουμε μ ευελιξία όπως απαιτείται) τους εφοδιασμούς προς όφελος των άλλων κρατών μελών. Πιο συγκεκριμένα, πρόσφατη διαταγή της Διοίκησης προς τα τελωνεία της χώρας, η οποία μέχρι στιγμής δεν έχει κοινοποιηθεί στους εφοδιαστές-εξαγωγείς, ορίζει ότι: προκειμένου να τύχουν απαλλαγή από τις δασμολογικές επιβαρύνσεις όλα τα προϊόντα συμπεριλαμβανομένων λιπαντικών - καυσίμων, που παραδίδονται στα πλοία, θα πρέπει τα φορολογικά στοιχεία να εκδίδονται μόνο στο όνομα του πλοιοκτήτη. Ενώ, στην πραγματικότητα, όπως συμβαίνει και σε όλα τα κράτη μέλη η συντριπτική πλειοψηφία τιμολογείται προς την ναυλώτρια εταιρεία, διαχειρίστρια εταιρεία, ή σε εκπρόσωπο πλοίου πάνω σε αυτό. Αντίστοιχα, στην εθνική ερμηνεία του κοινοτικού δικαίου περιορίζεται και η ίδια την έννοια του Εξαγωγέα, ταυτίζοντάς την μόνο με τον παραγωγό κύριο των προϊόντων, ακυρώνοντας έτσι τις έννοιες της εφοδιαστικής αλυσίδας και της αλυσίδας αξίας, παραλείποντας δυναμικά τμήματα και στρατηγικά πλεονεκτήματα της χώρας (logistics, διαμεταφορές, διαμετακομίσεις, πρακτόρευση, εφοδιασμοί κ.α.) Παρεμβάσεις σε 10 σημεία Σε μία προσπάθεια να ανατραπεί η εξαιρετικά αρνητική κατάσταση στον κλάδο των εφοδιασμών πλοίων, ο ΠΣΕΠΕ βρίσκεται σε διαρκή διαβούλευση με την Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων και τα συναρμόδια Υπουργεία (Οικονομικών, Οικονομίας &Ανάπτυξης, Ναυτιλίας, Τουρισμού). Σε πρόσφατη συνάντηση στις 20/4/17 του Προέδρου κ. Νικόλαου Μαυρίκου με την Υφυπουργό Οικονομικών, κυρία Κατερίνα Παπανάτσιου τέθηκαν επί τάπητος όλα τα κρίσιμα ζητήματα και άμεσα αναμένεται η δρομολόγηση λύσεων. Παράλληλα, σε συνάντηση στις 24/4/17 με τον Υφυπουργό Οικονομίας & Ανάπτυξης, κ. Στέργιο Πιτσιόρλα, αναδείχθηκε η ανάγκη περαιτέρω σύνδεσης των εξαγωγών με τη ναυτιλία, περιλαμβάνοντας και τις περιπτώσεις πλοίων που ελλιμενίζονται προς επισκευή. Σε ανοιχτή γραμμή με τους εφοδιαστές πλοίων βρίσκεται και η Γενική Διεύθυνση Τελωνείων & ΕΦΚ σε συνάντηση που έγινε στα πλαίσια της Επιχειρησιακής Επιτροπής Διευκόλυνσης του Εμπορίου. Ο Πρόεδρος του ΠΣΕΠΕ πρότεινε τη σύσταση ειδικής ομάδας εργασίας για τις 3
διαδικασίες της -εντός 2 μηνών- άρσης των εμποδίων στην προμήθευση πλοίων με τροφοεφόδια. Πρόταση η οποία και έγινε δεκτή. Οι παρεμβάσεις αυτές εντοπίζονται κυρίως στα παρακάτω σημεία: 1) Στην ολική απαγόρευση παράδοσης των τροφοεφοδίων, α. Προς επαγγελματικά τουριστικά πλοία γραμμών εξωτερικού β. Προς επιχειρηματικές οντότητες που εκμεταλλεύεται χώρο του πλοίου (μπαρ, καταστήματα κ. λ.π.) κατά παραχώρηση από τον πλοιοκτήτη (παρ όλο που δεν προβλέπεται από τις διατάξεις του άρθρου 10 του Ν. 438/ 76, του άρθρου 27 του Ν. 2859/2000 και της Τ1940/03). Με ταυτόχρονη πλήρη ανατροπή του θεσμικού πλαισίου και της τηρούμενης πρακτικής για τους εφοδιασμούς, που επιφέρει η υπ αριθμ. Ε1042/77/9.3.2007, καθώς και η πρόσφατη εγκύκλιος της Γενικής Διεύθυνσης Τελωνείων που έρχονται σε αντίθεση με όσα ανέκαθεν εφαρμόζονται στα τελωνεία της χώρας και με όσα ισχύουν και εφαρμόζονται από τις τελωνειακές διοικήσεις των άλλων χωρών της ΕΕ. γ. Προς αλιευτικά πλοία, που αλιεύουν σε διεθνή ύδατα. δ. Προς πολεμικά πλοία εκτός χωρών ΝΑΤΟ, καθώς και για τα ελληνικά πολεμικά πλοία, όταν αποπλέουν για το εξωτερικό 2) Στη μη πρόβλεψη για απαλλαγή του φόρου κατανάλωσης στα προϊόντα καφέ, όταν αυτά προορίζονται για πλοία γραμμών εξωτερικού, με αποτέλεσμα σχεδόν κανένα πλοίο να μην αγοράζει καφέ από τη χώρα μας. 3) Στην περίπλοκη διαδικασία αδειοδότησης φορολογικών αποθηκών για προϊόντα καφέ, καθώς και με τη διαδικασία ελέγχου αυτών. 4) Στη μη εφαρμογή από την ελληνική τελωνειακή διοίκηση του άρθρου 270 του Ενωσιακού Τελωνειακού Κώδικα (Καν. 952/2013) και των κατευθυντήριων γραμμών (guidelines) της Γενικής Διεύθυνσης Φορολογίας και Τελωνειακής Ένωσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (Taxud). 5) Στην υποχρέωση ορισμού φορολογικού αντιπροσώπου σε περιπτώσεις διακίνησης τρίτων χωρών εφοδίων σε πλοία γραμμών εξωτερικού, τα οποία απαλλάσσονται από όλες τις δασμολογικές και φορολογικές 4
επιβαρύνσεις, παρά το γεγονός ότι από την Οδηγία 2006/112 δεν προβλέπεται. 6) Στην ευνοϊκή μεταχείριση των επιχειρήσεων που εφοδιάζουν πλοία με εγχώρια προϊόντα, μέσω της Ελεύθερης Ζώνης του Πειραιά σε σχέση με εκείνες που εφοδιάζουν πλοία με εγχώρια προϊόντα εκτός αυτής. 7) Στην ευνοϊκή μεταχείριση των επιχειρήσεων που εφοδιάζουν πλοία με προϊόντα τρίτων χωρών Ειδικού Προορισμού (μ εξαίρεση τα τροφοεφόδια) μέσω της Ελεύθερης Ζώνης του Πειραιά σε σχέση με εκείνες που εφοδιάζουν πλοία με προϊόντα τρίτων χωρών ειδικού προορισμού εκτός αυτής. Ουσιαστικά με την ΠΟΛ. 1026/16 απόφαση του ΥΠ. ΟΙΚ. θεσμοθετήθηκε μια άνιση μεταχείριση ενισχύοντας τα συμφέροντα μιας πολυεθνικής εταιρίας εις βάρος των ελληνικών εφοδιαστικών επιχειρήσεων. 8) Στην επιβολή δασμοφορολογικών επιβαρύνσεων για τη διάθεση ειδών με μηδενική αξία (δείγματα) σε πλοία γραμμών εξωτερικού (παρερμηνεία της αριθμ. 7015/690/1986 Α.Υ.Ο.). 9) Στην απαγόρευση μεταβίβασης υποκείμενων σε ειδικό φόρο κατανάλωσης εμπορευμάτων εντός της φορολογικής αποθήκης σε πρόσωπα, που δεν έχουν την ιδιότητα του εγκεκριμένου αποθηκευτή, παρά το γεγονός ότι στο άρθρο 25 του Ν. 2859/00 επιτρέπεται. Το οξύμωρο είναι ότι επιτρέπεται για προϊόντα τρίτων χωρών. 10) Στις υπέρμετρες εγγυήσεις για τα υποκείμενα σε Ε.Φ.Κ. εμπορεύματα (αλκοολούχα ποτά, κρασιά, καπνικά προϊόντα). Στα άλλα κράτη μέλη όμως, οι εγγυήσεις είναι κατά πολύ μικρότερες, καθώς: α) οι συντελεστές έμμεσης φορολογίας είναι κατά πολύ χαμηλότεροι από τους ισχύοντες της χώρας μας. β) οι χρεώσεις των τραπεζικών ιδρυμάτων των άλλων κρατών για την έκδοση τραπεζικών εγγυήσεων είναι κατά 4 φορές χαμηλότερες (2-3%) από τις ισχύουσες στη χώρα μας (8%). γ) λαμβάνεται υπόψη και η συνέπεια των επιχειρηματιών. 11) Στην ημιτελή προσπάθεια της πολυπόθητης κατάργησης της ισχύουσας υπουργικής απόφασης Τ. 1940/03 για τις διαδικασίες εφοδιασμού πλοίων και την αντικατάστασή της με την έκδοση νέας απόφασης η οποία όμως 5
α) δε θα έχει πρακτική εφαρμογή αφού σύμφωνα με τα προηγούμενα δεν υπάρχει ουσιαστικό εφοδιαστικό αντικείμενο, δηλαδή έπρεπε να έχουν αρθεί πρώτα τα εμπόδια στις δασμοφορολογικές απαλλαγές έτσι ώστε να υπάρχει εφοδιαστικό αντικείμενο και κατόπιν να εκδοθεί μια απόφαση που θα αντιμετωπίζει με ευέλικτο και σύγχρονο τρόπο τις τηρούμενες διαδικασίες κι η οποία θα λειτουργήσει ως μοχλός ανάπτυξης των εφοδιασμών. β) και δυστυχώς -σύμφωνα με το υπάρχον σχέδιο- είναι βέβαιο ότι αντί να λύσει τα υπάρχοντα προβλήματα θα δημιουργήσει και νέα. Στα υπομνήματά του προς την Κυβέρνηση ο ΠΣΕΠΕ τονίζει ότι θα πρέπει άμεσα να εκσυγχρονισθούν και να προσαρμοσθούν στον Ενωσιακό Κώδικα οι εθνικές τελωνειακές διατάξεις, με τρόπο φιλοαναπτυξιακό, να θεσμοθετηθεί η διαβούλευση της Τελωνειακής διοίκησης με την επιχειρηματική κοινότητα και συνολικά η Τελωνειακή Αρχή να μεταβεί σε νέο ρόλο ενίσχυσης της εξωστρέφειας και σε ένα περιβάλλον «χωρίς χαρτί» (paperless) με περαιτέρω απλούστευση των διαδικασιών. «Είναι ενθαρρυντικό το γεγονός», τονίζει ο κ. Μαυρίκος, «ότι τόσο οι αρμόδιοι Υπουργοί όσο και η Γενική Διευθύντρια Τελωνείων κα Ε. Γιαλούρη, στις συναντήσεις μας έδειξαν έμπρακτο ενδιαφέρον και κυρίως διάθεση να εντάξουν τους εφοδιασμούς πλοίων στην Εθνική Στρατηγική Ανάπτυξης, που δίνει και επίσημα βαρύτητα στις αλυσίδες αξίας και την αύξηση των εξαγωγών. Προς την κατεύθυνση αυτή ο ΠΣΕΠΕ, θα συνεχίζεται να συνεργάζεται με συλλογικούς φορείς και Επιμελητήρια προκειμένου να αναδειχθεί η σημασία του κλάδου ως μοχλού ανάπτυξης συνολικά για την ελληνική οικονομία». -ΕΠΙΣΥΝΑΠΤΕΤΑΙ: Πίνακας Στατιστικών Στοιχείων για την πορεία Εξαγωγών/Εφοδιασμών Πλοίων κατά την περίοδο 2012/2016 6
Οι Εφοδιασμοί Πλοίων σημαίας χωρών ΕΕ και Τρίτων Χωρών 2012-2016 Συνολικές Εξαγωγές συμπεριλαμβανομένων των πετρελαιοειδών Εξαγωγές χωρίς πετρελαιοειδή και παράγωγα πετρελαίου 2012 2013 2014 2015 2016 1.682.500.000 1.588.230.000 1.430.550.000 166.140.000 4.990.000 216.900.000 214.560.000 215.610.000 70.220.000 790.000 Πηγή: Κέντρο Εξαγωγικών Ερευνών και Μελετών-ΚΕΕΜ Τα κυριότερα εφόδια πλοίων το 2016 Προϊόν Αξία % Share Εξαρτήματα/Ανταλλακτικά μηχανών 329.000 42,32% Σχοινιά, καλώδια 129.000 16,54% Χρώματα, βερνίκια 128.000 16,41% Τσιγάρα 73.000 9,36% Σιδερένια σύρματα 70.000 8,98% Χάρτες 16.000 2,05% Υλικά εκτυπώσεων 10.000 1,28% Μπύρα 9.000 1,15% Εξοπλισμοί πλοήγησης 5.000 0,64% Λέμβοι, σωσίβια 2.000 0,26% Ουίσκι 3.000 0,38% Λουλούδια 1.000 0,13% Φάρμακα 1.000 0,13% Παντελόνια 1.000 0,13% Ηλεκτροκινητήρες <37,5W 1.000 0,13% Υλικά συσκευασίας 1.000 0,13% Πηγή: Κέντρο Εξαγωγικών Ερευνών και Μελετών-ΚΕΕΜ 7