ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΑΤΤΙΚΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ ΓΕΝΙΚΗ /ΝΣΗ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟΥ ΠΡΟΓΡ/ΣΜΟΥ & ΥΠΟ ΟΜΩΝ ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΕΡΓΩΝ ΤΜΗΜΑ Ο ΟΠΟΙΙΑΣ & ΜΗΧΑΝΗΜΑΤΩΝ ΕΡΓΩΝ ΕΡΓΟ: ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ: ΧΡΗΜΑΤΟ ΟΤΗΣΗ: «Ενίσχυση της αντιολισθηρότητας οδοστρωµάτων οδικού δικτύου Περιφερειακής Ενότητας Ανατ. Αττικής µε τη µέθοδο της σφαιριδιοβολής» 1.000.000,00 (µε αναθεώρηση και Φ.Π.Α) ΣΑΕΠ 085 Κωδικός Έργου 2013ΕΠ08500068 ΤΕΧΝΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ Επισυνάπτονται: α) Η εγκύκλιος 34 ( 11γ/ο/14/62/20-12-2013) µετά του Παραρτήµατος, της Γ.Γ..Ε. του Υπουργείου Υ.ΜΕ. Ι. β) ΦΕΚ 3094/Β /05-12- 2013 και γ) ΕΛΟΤ ΤΟ 1501-05-04-02-00. ΠΑΛΛΗΝΗ ΙΟΥΛΙΟΣ 2014 1
ΤΕΧΝΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ 1. ΓΕΝΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ Σκοπός του παρόντος έργου είναι η εφαρµογή της µεθόδου της σφαιριδιοβολής για τη συντήρηση αποκατάσταση της αντιολισθηρής ικανότητας της επιφάνειας του οδοστρώµατος, δηλαδή την αύξηση του συντελεστή αντίστασης σε ολίσθηση. Η παραπάνω µέθοδος ανήκει στην κατηγορία εκείνη της επαναδηµιουργίας της κατάλληλης υφής του ίδιου του οδοστρώµατος µε µηχανικά µέσα που αποσκοπεί στην αποκατάσταση της αντιολισθηρής ικανότητας. Η αξιολόγηση της λειτουργικής κατάστασης ενός οδοστρώµατος επιτυγχάνεται µε τον προσδιορισµό των επιφανειακών ποιοτικών χαρακτηριστικών του τα οποία επηρεάζουν την ποιότητα κύλισης των οχηµάτων και αφορούν άµεσα τους χρήστες της οδού, όπως η αντιολισθηρότητα, η οµαλότητα (διαµήκης & εγκάρσια), η επιφανειακή υφή (µακροϋφή και µικροϋφή,) και οι φθορές της επιφάνειας του οδοστρώµατος. Από τα πιο πάνω χαρακτηριστικά η αντιολισθηρότητα και η επιφανειακή υφή του οδοστρώµατος επηρεάζουν την ποιότητα κύλισης και την ασφάλεια των χρηστών της οδού και αφορούν στη στρώση κυκλοφορίας του οδοστρώµατος. Η λείανση της επιφάνειας κύλισης είναι µια φθορά του οδοστρώµατος η οποία, σε αντίθεση µε τους άλλους τύπους επιφανειακών φθορών (Ρηγµατώσεις, Παραµορφώσεις, Αποσυνθέσεις κλπ), δεν επιδρά στην επιδείνωση της δοµικής κατάστασης του οδοστρώµατος, αλλά στο επίπεδο ασφάλειας κι εξυπηρέτησης και είναι άµεσα συνδεδεµένη µε την ολισθηρότητα της επιφάνειας. Η µείωση της αντιολισθηρότητας µπορεί να οφείλεται σε διάφορους παράγοντες όπως η λείανση των επιφανειακών αδρανών, η ανάδυση της ασφάλτου στην επιφάνεια του οδοστρώµατος, η ύπαρξη στην επιφάνεια κύλισης λαδιών, καουτσούκ ή χωµάτων, η βύθιση των χονδρόκοκκων αδρανών, η χρήση λείων και σφαιρικών αδρανών κλπ. Σε όλες τις παραπάνω περιπτώσεις επέρχεται µείωση ή εκµηδένιση της µικρο-υφής και µακρουφής της επιφάνειας του οδοστρώµατος και κατά συνέπεια µείωση του συντελεστή τριβής µεταξύ των ελαστικών και της επιφάνειας κύλισης. Επειδή η αντιολισθηρότητα συνδέεται άµεσα µε την ασφάλεια των χρηστών της οδού πρέπει να παρακολουθείται και να διατηρείται σε υψηλά επίπεδα. Οι µετρήσεις αντιολισθηρότητας γίνονται µε ειδικά συστήµατα που µετρούν την αντίσταση σε ολίσθηση της επιφάνειας του οδοστρώµατος (συντελεστής τριβής). Η αντιολισθηρότητα των οδοστρωµάτων συνδέεται άµεσα µε την επιφανειακή υφή (µακροϋφή και µικροϋφή) του οδοστρώµατος από την οποία εξαρτάται η ταχύτητα αποµάκρυνσης του ύδατος από την επιφάνεια του οδοστρώµατος. Οι µετρήσεις της αντιολισθηρότητας και του βάθους υφής γίνονται πλέον µε σύγχρονα συστήµατα τα οποία κινούνται µε τη συνήθη ταχύτητα κυκλοφορίας χωρίς να εµποδίζουν την κυκλοφορία των οχηµάτων. Η πρόσφυση (τριβή) µεταξύ του ελαστικού και της επιφάνειας του οδοστρώµατος εξασφαλίζει τον έλεγχο του οχήµατος. Ένα όχηµα ολισθαίνει όταν η τριβή (αντιολισθηρότητα) µεταξύ της επιφάνειας του οδοστρώµατος και του ελαστικού δεν είναι αρκετή ώστε να ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις του οδηγού όταν αυτός επιχειρεί ελιγµούς ή πέδηση. Συνεπώς ως αντιολισθηρότητα ορίζεται η ικανότητα του οδοστρώµατος να παρέχει την κατάλληλη πρόσφυση στα ελαστικά των οχηµάτων ώστε να αποφεύγονται φαινόµενα πλευρικής ή κατά µήκος απρόσµενης µετατόπισης των οχηµάτων. 2
Η αντιολισθηρότητα του οδοστρώµατος επηρεάζεται από παράγοντες όπως η ύπαρξη ύδατος στο οδόστρωµα, η κατάσταση των ελαστικών των οχηµάτων, η καθαρότητα του οδοστρώµατος, η ποιότητα και κατάσταση της επιφανειακής ασφαλτικής στρώσης, η ταχύτητα των οχηµάτων, οι κλιµατολογικές συνθήκες κ.α. Για την ασφάλεια των χρηστών της οδού, την αποτελεσµατικότερη συντήρηση και τη βέλτιστη διαχείριση των πόρων καθορίζονται κατώτερα επιτρεπτά όρια προειδοποίησης και επέµβασης όσον αφορά στις τιµές του συντελεστή αντιολισθηρότητας του οδοστρώµατος. Όταν η τιµή του συντελεστή αντιολισθηρότητας σε τµήµατα των οδών πλησιάζει την τιµή του ορίου προειδοποίησης απαιτείται προγραµµατισµός των εργασιών για την αποκατάσταση τους. Όταν η τιµή του συντελεστή αντιολισθηρότητας φθάσει στην τιµή του ορίου επέµβασης το οδόστρωµα κρίνεται επικίνδυνο για την ασφάλεια των χρηστών και χρήζει άµεση επέµβαση για την αποκατάστασή του. Ανάλογα µε τις επιτρεπόµενες ταχύτητες, την ποιότητα της επιφανειακής στρώσης, τα γεωµετρικά χαρακτηριστικά της οδού, τις επικρατούσες καιρικές συνθήκες, τη δυνατότητα διάθεσης οικονοµικών πόρων κλπ. καθορίζονται υψηλότερα ή χαµηλότερα όρια προειδοποίησης και επέµβασης. Οι µετρήσεις αντίστασης τριβής εκτελούνται διεθνώς σε βρεγµένες επιφάνειες οδών. Υπάρχουν δύο κύριες µέθοδοι µέτρησης «υγρής αντίστασης τριβής»: 1. Κλειδωµένος - µπλοκαρισµένος τροχός ( Griptester ή SCRIM) 2. British Pendulum Skid Friction Tester Η αντίσταση τριβής του οδοστρώµατος συσχετίζεται σε µεγάλο βαθµό µε την υφή της επιφάνειας και τη µορφή της γεωµετρίας και της ταχύτητάς της. Η µεγάλης κλίµακας υφή (µακροϋφή) και µικρής κλίµακας (µικροϋφή) είναι και οι δύο σηµαντικές για τον προσδιορισµό της αντίστασης τριβής. Η µικροϋφή είναι το µέτρο του βαθµού στιλπνότητας του οδοστρώµατος και είναι καθοριστική στον προσδιορισµό της αντίστασης τριβής σε χαµηλές ταχύτητες των οχηµάτων κι εξαρτάται από τους δείκτες αντίστασης σε στίλβωση (PSV) και απότριψης (AAV) των αδρανών. Η µακροϋφή είναι το µέτρο του ανάγλυφου της επιφάνειας του οδοστρώµατος και έχει σχέση µε την ικανότητα αποστράγγισης µεταξύ ελαστικού και επιφάνειας οδοστρώµατος, είναι δε καθοριστική για τον προσδιορισµό της αντίστασης τριβής µιας επιφάνειας οδού όταν οι ταχύτητες των οχηµάτων είναι µεγάλες. Συνεπώς η µεν µικροϋφή έχει κύρια επιρροή στην πρόσφυση σε χαµηλές έως µέτριες ταχύτητες η δε µακροϋφή καθίσταται καθοριστική για την απώλεια ενέργειας σε υψηλές ταχύτητες κίνησης. Η µακροϋφή απεικονίζεται ως κλίση της καµπύλης τριβής έναντι της ταχύτητας ολίσθησης. Όταν η καµπύλη ολίσθησης σχεδιαστεί σε λογαριθµική κλίµακα παίρνει τη µορφή ευθείας γραµµής. Η επιφανειακή υφή της στρώσης κυκλοφορίας επηρεάζει την αντιολισθηρότητα του οδοστρώµατος και πρέπει να παρακολουθείται ως επιµέρους ένδειξη της λειτουργικής κατάστασής του µετά την αντιολισθηρότητα. Οι µετρήσεις της επιφανειακής υφής, ουσιαστικά της µακροϋφής, πρέπει να γίνονται παράλληλα µε τις µετρήσεις της αντιολισθηρότητας. Η µακροϋφή (βάθος υφής) µετράται µε δύο διαφορετικούς τρόπους, τη µέθοδο της κηλίδας άµµου και µε ειδικά συστήµατα λέιζερ. Οι µετρήσεις του βάθους υφής θα πρέπει να πραγµατοποιούνται σε όλες τις λωρίδες κυκλοφορίας και ανά διαστήµατα µικρότερα 3
των 100 µ. Όπως και για την αντιολισθηρότητα έτσι και για την επιφανειακή υφή ανάλογα και µε τον επιθυµητό συντελεστή τριβής καθορίζονται κατώτερα επιτρεπτά όρια προειδοποίησης κι επέµβασης όσον αφορά στις τιµές του βάθους υφής της επιφάνειας του οδοστρώµατος. Σε αυτή την κατηγορία εντάσσεται και η µέθοδος της σφαιριδιοβολής της παρούσας εργολαβίας κατά την οποία ειδικό µηχάνηµα εκτοξεύει µε µεγάλη ταχύτητα µικροσκοπικές χαλύβδινες σφαίρες στο οδόστρωµα µε αποτέλεσµα να δηµιουργεί αδρή επιφάνεια αυξάνοντας την αντιολισθηρότητα σε µεγάλο βαθµό. Κατά την εφαρµογή της µεθόδου αυτής δεν δηµιουργείται σκόνη και δεν παραµένουν κατάλοιπα υλικών καθότι το µηχάνηµα απορροφά όλα τα κατάλοιπα κόκκων και ασφάλτου µαζί µε τα µεταλλικά σφαιρίδια και µέσω ειδικού διαχωριστήρα ανακτώνται τα σφαιρίδια προς επαναχρησιµοποίηση τους και τα κατάλοιπα υλικών διοχετεύονται στο πίσω µέρος του φορτηγού οχήµατος εντός ειδικών σάκων. Με αυτόν τον τρόπο µετά τη διέλευση του µηχανήµατος το οδόστρωµα µένει καθαρό κι έτοιµο προς χρήση. Η εφαρµογή της µεθόδου της σφαιριδιοβολής αφαιρεί τα ελαστικά κατάλοιπα του οδοστρώµατος ή παλαιές διαγραµµίσεις, δηµιουργεί αδρή επιφάνεια αυξάνοντας έτσι την µικροϋφή και την µακροϋφή της επιφανειακής στρώσης του οδοστρώµατος βελτιώνοντας έτσι την αντιολισθηρότητα του, και αυξάνει το επίπεδο ασφάλειας κι εξυπηρέτησης του οδοστρώµατος. Η ταχύτητα του οχήµατος που φέρει το µηχάνηµα σφαιριδιοβολής κατά την εκτέλεση των εργασιών είναι περίπου 1 έως 1,5 km/h που µεταφράζεται αντίστοιχα σε µία παραγωγή 1.000-1.500 τετραγωνικών µέτρων περίπου ανά ώρα χωρίς να απαιτείται η διακοπή της κυκλοφορίας η οποία µπορεί να διεξάγεται κανονικά. Για το λόγο αυτό το µηχάνηµα θα πρέπει να έχει δυνατότητα σφαιριδιοβολής πλάτους στο εναποµένον από την κατάληψη του οχήµατος οδόστρωµα τουλάχιστον 1 µέτρου πράγµα το οποίο βοηθά τόσο στο ποιοτικό όσο και στο αισθητικό αποτέλεσµα των εργασιών πέρα της ταχύτητας εκτέλεσης των εργασιών µε την λιγότερο δυνατή όχληση της κυκλοφορίας. Η επιλογή των οδών για την εφαρµογή της µεθόδου της σφαιριδιοβολής έχει προταθεί από την /νουσα το έργο Υπηρεσία. Ενδεικτικά και για την καλύτερη αξιολόγηση των αποτελεσµάτων και των στοιχείων των µετρήσεων έχουν επιλεγεί τα τµήµατα οδών νεότερης και πιο παλαιάς ασφαλτόστρωσης, διαφορετικών επιτρεποµένων ταχυτήτων, διαφορετικών κλίσεων, ευθύγραµµα και καµπύλα, καθώς και σε σηµεία ελιγµών, κι έντονης πέδησης και επιτάχυνσης. Επισηµαίνεται ότι τα οδοστρώµατα που έχουν επιλεγεί και θα επιλεγούν κατά την διάρκεια της εργολαβίας, για την εφαρµογή της µεθόδου της σφαιριδιοβολής θα πρέπει να µην εµφανίζουν άλλων µορφών επιφανειακών φθορών πλην αυτής της λείας επιφάνειας. Ειδικότερα τα τµήµατα του οδικού δικτύου αρµοδιότητος συντήρησης Περιφερειακής Ενότητας Ανατολικής Αττικής (όπως αυτό έχει ορισθεί στην µε αριθµό 4422/Ε.Ο./30-08-2007, Απόφαση του Γενικού Γραµµατέα Περιφέρειας (ΦΕΚ 1787/Β/06-09-2007) που έχουν επιλεγεί ενδεικτικά και όχι περιοριστικά για ενίσχυση της αντιολισθηρότητας του µε τη µέθοδο αυτή είναι τα ακόλουθα: 4
Ο ΟΣ Συνδετήρια οδός από Α/Κ Αγ. Γερασίµου Παλλήνης µε Λεωφ. Μαραθώνος µέχρι Α/Κ Αττικής Οδού Συνδετήρια οδός µεταξύ Λεωφ. Βάρης Κορωπίου δια µέσου της παράκαµψης Κορωπίου και του Α/Κ Αττικής οδού Συνδετήρια οδός από οδικό άξονα Παιανίας Μαρκοπούλου στον Α/Κ της Αττικής οδού µέχρι τον κλάδο του ανισοπ. Ηµικόµβου Μαρκοπούλου Μαραθώνας Κάτω Σούλι Ραµνούντα Γραµµατικό (Ε.Ο. 31) ΑΠΟ ιασταύρωση Λεωφ. Μαραθώνος (Ταβέρνα Μοναξιά) ΤΜΗΜΑ ιασταύρωση µε Παιανίας Μαρκοπούλου ιασταύρωση Λεωφ. Μαραθώνος Είσοδο Αττικής Οδού ΕΩΣ Λεωφ. Βάρης - Κορωπίου ιασταύρωση Λεωφ. Σχοινία ΜΗΚΟΣ (µ) ΜΕΣΟ ΠΛΑΤΟΣ (µ) ΕΜΒΑ ΟΝ (µ2) 680 15,00 10.200 1.000 15,00 15.000 3.100 10,00 31.000 3.200 16,00 51.200 Οδοί αρµοδιότητας Περιφ. Ενότ. Ανατ. Αττικής σύµφωνα µε το (ΦΕΚ 1787/Β/06-09- 2007) Τµήµατα των οδών όπου τηρούνται οι προϋποθέσεις εφαρµογής της σφαιριδιοβολής 67.600 ΣΥΝΟΛΟ 175.000 5
Εκτός των ανωτέρω τµηµάτων των οδών τα οποία είναι ενδεικτικά θα γίνει εφαρµογή της σφαιριδιοβολής και σε άλλα τµήµατα των οδών αρµοδιότητας µας, που θα καθορίζονται επί τόπου από την ιεύθυνση Τεχνικών Έργων της Περιφερειακής Ενότητας Ανατολικής Αττικής όπου τηρούνται οι προϋποθέσεις εφαρµογή της µεθόδου. Πριν και µετά την εφαρµογή της µεθόδου θα πραγµατοποιούνται µετρήσεις συντελεστού τριβής σε διαφορετικές ταχύτητες ολίσθησης και βάθους υφής µε τις ίδιες πάντα µεθόδους που θα έχουν επιλεγεί καθώς και µετρήσεις προ της παραλαβής µε δαπάνη του αναδόχου. Ο ανάδοχος του έργου θα πρέπει να δίδει εγγύηση 15 µηνών για την καλή εκτέλεση των εργασιών και κατά λοιπά ισχύει ο 15µηνος χρόνος υποχρεωτικής συντήρησης µε την περαίωση του έργου σύµφωνα µε το άρθρο 74 του Ν.3669/08. Για την εφαρµογή της µεθόδου ισχύει το περιγραφικό τιµολόγιο Έργων Οδοποϊίας Άρθρο -12: Αδροποίηση επιφανείας υφισταµένων ασφαλτικών οδοστρωµάτων µε τη µέθοδο της σφαιριδιοβολής και η εγκύκλιος 34 ( 11γ/ο/14/62/20-12-2013) της Γ.Γ..Ε. του Υπουργείου Υ.ΜΕ. Ι., που συνοδεύουν την παρούσα Τεχνική Περιγραφή. Ειδικότερα: Εφαρµογή µεθόδου αδροποίησης (βελτίωσης µικροϋφής και µακροϋφής) υφισταµένων ασφαλτικών οδοστρωµάτων µε τη µέθοδο της σφαιριδιοβολής (shot blasting) για την αύξηση της αντιολισθηρότητάς τους, µε τεκµηρίωση εκ µέρους του Αναδόχου ότι ο µηχανικός εξοπλισµός που προτίθεται να διαθέσει έχει χρησιµοποιηθεί επιτυχώς για την αδροποίηση ασφαλτικών ταπήτων. Οι προϋποθέσεις για την εφαρµογή της µεθόδου καθορίζονται στην συνέχεια. Πεδίο εφαρµογής Σε όλους τους τύπους ασφαλτικών ταπήτων, εφόσον δεν έχει επηρεασθεί η δοµική ακεραιότητα των οδοστρωµάτων και δεν υπάρχουν επιφανειακές ανωµαλίες (ρηγµατώσεις, τροχαυλακώσεις κλπ). εν εφαρµόζεται σε ασφαλτικές αντιολισθηρές στρώσεις τύπου επιφανειακής επάλειψης. Κριτήρια αποδοχής περαιωµένης εργασίας Η εργασία γίνεται αποδεκτή όταν πληρείται τουλάχιστον ένα από τα παρακάτω κριτήρια: 1. Με την µέθοδο κηλίδας άµµου σύµφωνα µε το Πρότυπο ΕΝ 13036-1 προκύπτει αύξηση του βάθους µακροϋφής τουλάχιστον 25% σε σχέση µε τη µετρηθείσα τιµή αµέσως πριν την εφαρµογή της µεθόδου. 2. Από τη µέτρηση στατικής αντίστασης σε ολίσθηση µε χρήση του οργάνου British Pendulum Skid Friction Tester (εκκρεµές), σύµφωνα µε το Πρότυπο ΕΝ 13036-4, προκύπτει ένδειξη SRT 80. Υποχρεώσεις του Φορέα Ανάθεσης Η ιευθύνουσα Υπηρεσία του έργου υποχρεούται: 1. Πριν την εφαρµογή της σφαιριδιοβολής να καταγράψει τα µακροσκοπικά και εργαστηριακά χαρακτηριστικά του ασφαλτοτάπητα (αδρανών και ασφάλτου), το πάχος στρώσης κλπ (βάσει επιτόπιων και εργαστηριακών ελέγχων του ΚΕ Ε ή έγκυρων διαθέσιµων στοιχείων του φορέα ανάθεσης) καθώς και τυχόν λοιπά 6
στοιχεία (π.χ. κυκλοφοριακός φόρτος, στοιχεία ατυχηµάτων), τα οποία θα µπορούσαν να χρησιµοποιηθούν για την αξιολόγηση της µεθόδου κατά τη διάρκεια της πιλοτικής εφαρµογής της. 2. Μετά την εφαρµογή της σφαιριδιοβολής να καταγράψει εκ νέου το πάχος του ασφαλτοτάπητα 3. Να καταγράφει ανά τρίµηνο και επί διετία την εξέλιξη της αντιολισθηρότητας του οδοστρώµατος ήτοι βάθος µακροϋφής και στατική αντίσταση σε ολίσθηση (µετρήσεις αντίστοιχες µε αυτές που θα ληφθούν πριν και µετά την σφαιριδιοβολή για την αποδοχή της εργασίας) Περιεχόµενα στην τιµή µονάδας Στην τιµή µονάδας περιλαµβάνονται: Η κινητοποίηση, λειτουργία και αποκινητοποίηση του µηχανήµατος σφαιριδιοβολής και των πάσης φύσεως µέσων και λοιπού εξοπλισµού που απαιτούνται για την εκτέλεση των εργασιών. Η αφαίρεση υπαρχόντων ανακλαστήρων οδοστρώµατος (µάτια γάτας) πριν από την έναρξη εκτέλεσης των εργασιών. Η διάθεση του πάσης φύσεως ειδικευµένου και µη προσωπικού. Τα πάσης φύσεως αναλώσιµα που απαιτούνται για την εφαρµογή της µεθόδου (µεταλλικά σφαιρίδια κλπ). Οι πάσης φύσεως καθυστερήσεις του συνεργείου σφαιριδιοβολής λόγω κυκλοφοριακού φόρτου ή άλλων αντίξοων συνθηκών. Η εφαρµογή εργοταξιακής σήµανσης για την ασφαλή εκτέλεση των εργασιών, σύµφωνα µε τις ισχύουσες Οδηγίες της ΓΓ Ε, καθώς και η αποµάκρυνσή της µετά την ολοκλήρωση των εργασιών. Περιλαµβάνονται ρυµουλκούµενα φωτεινά βέλη, προειδοποιητικές και ρυθµιστικές πινακίδες, ανακλαστικοί κώνοι κλπ. Η συλλογή των προϊόντων που προκύπτουν από την εφαρµογή της αδροποίησης και η µεταφορά τους προς οριστική απόθεση σε οποιαδήποτε απόσταση. Η εκτέλεση µετρήσεων αντιολισθηρότητας µε την µέθοδο που καθορίζεται στην µελέτη, πριν και µετά την εκτέλεση των εργασιών. Οι µετρήσεις για την παρακολούθηση της εξέλιξης της αντιολισθηρότητας (τριµηνιαίες) θα γίνονται µε µέριµνα της ηµοπρατούσας Αρχής. Στην τιµή δεν περιλαµβάνονται : Η διαγράµµιση του οδοστρώµατος Η τοποθέτηση ανακλαστήρων οδοστρώµατος Επίσης ο ανάδοχος θα πρέπει µε δαπάνες του να προβαίνει σε µετρήσεις προ και αµέσως µετά την εφαρµογή της µεθόδου σφαιριδιοβολής όπως και κατά την τελική παραλαβή του έργου. Με το έργο αυτό θα γίνει επαναδιαγράµµιση οδών των τµηµάτων του ανωτέρω οδικού δικτύου, που θα εφαρµοσθεί η µέθοδος της σφαιριδιοβολής για ενίσχυση της αντιολισθηρότητος των οδοστρωµάτων και της ενίσχυσης της οδικής ασφάλειας της Αττικής που συντηρεί η Περιφερειακή Ενότητα Ανατολικής Αττικής. Στις διαγραµµίσεις αυτές περιλαµβάνονται: 7
Οι κατά µήκος της οδού διαγραµµίσεις (συνεχείς ή διακεκοµµένες διαµήκεις γραµµές καθώς και οριογραµµές οδοστρώµατος, στις οδούς που θα υποδειχθούν από την υπηρεσία), Οι ειδικές διαγραµµίσεις κόµβων (ραβδώσεις διαβάσεων πεζών, γραµµή διακοπής πορείας, βέλη καθοδήγησης), Οι ειδικές διαγραµµίσεις σε συµβολές ή διαχωρισµούς οδοστρωµάτων (λοχίες, λοξές γραµµές τύπου zebra κλπ), Οι διαγραµµίσεις κατά µήκος λωρίδων επιτάχυνσης και επιβράδυνσης, Οι λοξές διαγραµµίσεις για τµήµατα οδοστρώµατος στα οποία απαγορεύεται η διέλευση οχηµάτων. Θα δοθεί έµφαση για λόγους οδικής ασφάλειας στις διαγραµµίσεις των διαβάσεων πεζών όπου αυτές υπάρχουν κατά µήκος του ανωτέρω οδικού δικτύου. Οι ελάχιστες απαιτήσεις για τα υλικά διαγράµµισης που θα χρησιµοποιηθούν ανάλογα µε την κατηγορία της οδού περιλαµβάνονται στον πίνακα 1 της Προσωρινής Εθνικής Τεχνικής Προδιαγραφής (ΠΕΤΕΠ) ΕΛΟΤ ΤΠ 1501-05-04-02-00. Στον πίνακα αυτό αναφέρονται τα πιστοποιητικά καταλληλότητας κατά ΕΝ-1463 και οι ελάχιστοι συντελεστές φωτεινότητας, οπισθανάκλασης και αντιολισθηρότητας που πρέπει να έχουν τα υλικά διαγραµµίσεων για κατηγορία οδών ΑΙΙ. ε θα γίνεται εφαρµογή της µεθόδου σφαιριδιοβολής, ούτε επαναδιαγράµµιση σε οδοστρώµατα που πρόκειται να φρεζαρισθούν εντός δεκαοκτώ (18) µηνών από την υπογραφή της σύµβασης του έργου αυτού. Επίσης στις θέσεις που υπάρχουν ανακλαστήρες οδοστρώµατος ( µάτια γάτας ) αυτοί δεν θα αφαιρεθούν και η αδροποίηση και η επαναδιαγράµµιση θα γίνουν χωρίς να θιχτούν οι εγκαταστηµένοι ανακλαστήρες. Σε περίπτωση που διαπιστωθεί βλάβη ή αφαίρεση υφιστάµενων ανακλαστήρων που θα οφείλεται σε αµέλεια του Αναδόχου, αυτοί θα επανατοποθετηθούν χωρίς πρόσθετη αποζηµίωση. 2. ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΕΡΓΑΣΙΩΝ Το έργο θα εκτελεσθεί µε βάση τις τεχνικές οδηγίες και προδιαγραφές: α. Η εγκύκλιος 34/20-12-13 µετά του Παραρτήµατος, της ιεύθυνσης Προγράµµατος Προτύπων και ιεθνών Σχέσεων ( 11) της Γ.Γ..Ε. του Υπουργείου Υποδοµών, Μεταφορών και ικτύων, που αφορά στην εφαρµογή της µεθόδου αδροποίησης (RETEXTURING) υπαρχόντων ασφαλτικών ταπήτων για τη βελτίωση της αντιολισθηρότητος. β. Προσθήκη Συµπλήρωση Άρθρου στα Τιµολόγια Έργων Οδοποιίας (ΦΕΚ 3094/Β /5-12-2013). γ. Ν.2696/99"Κώδικας οδικής Κυκλοφορίας δ. Σ307-75 ιαγραµµίσεις οδοστρωµάτων Υ Ε Αύγουστος 1975. ε.σ308-75 Σήµανση οδών- Προδιαγραφαί διαγραµµίσεων οδοστρωµάτων (Χάραξη Σχεδίαση), Υ Ε εκέµβριος 1975 8
στ. ΕΛΟΤ. ΤΠ. 1501-05-04-01-00:2009 που βασίζεται στην Προσωρινή Εθνική Προδιαγραφή (Π.Ε.Τ.Ε.Π.) ζ. ΕΛΟΤ. ΤΠ. 1501-05-04-02-00:2009 Οριζόντια σήµανση οδών. η. ΕΛΟΤ. ΤΠ. 1501-05-04-01-00:2009 που αποτελεί και Ε.Τ.Ε.Π. σύµφωνα την ΙΠΑ /ΟΙΚ/273/2012 ΑΝ.ΥΠ.ΑΝ.ΑΝΤ.ΥΠΟΜΕ Ι (ΦΕΚ 2221/30-07- 2012) θ. Ευρωπαϊκά Πρότυπα ΕΝ 1423 ΕΝ 1424 ΕΝ 1436. Οι διακεκοµµένες γραµµές κατεύθυνσης θα πραγµατοποιηθούν µε χρήση αυτοκινούµενου µηχανήµατος µε αυτόµατη προεπιλογή κύκλου (γραµµές και κενού). Χειροκίνητα µηχανήµατα επιτρέπονται να χρησιµοποιηθούν για την εκτέλεση των ειδικών εργασιών (πχ. διαγραµµίσεις κόµβων, κατασκευή διαβάσεων πεζών, βελών και ανάγλυφων διαγραµµίσεων). Πριν από τη διαγράµµιση του οδοστρώµατος θα πρέπει να έχει προηγηθεί καθαρισµός του οδοστρώµατος ώστε η προς διαγράµµιση επιφάνεια να είναι απόλυτα καθαρή από ξένα και χαλαρά υλικά. Σε τµήµατα οδών µε έντονη συσσώρευση ξένων υλικών η υπηρεσία µπορεί να απαιτήσει χειρωνακτικό τοπικό καθαρισµό του οδοστρώµατος ή ακόµα καθαρισµό µε απορροφητική σκούπα, χωρίς πρόσθετη αποζηµίωση. Οι θέσεις στις οποίες θα γίνει η εφαρµογή της µεθόδου αδροποίησης των ασφαλτικών ταπήτων, καθώς και η διαγράµµιση θα καθορίζονται λεπτοµερώς µε εντολές της /νουσας Υπηρεσίας που θα εκδίδονται κατά την διάρκεια κατασκευής του έργου, οι δε προθεσµίες που θα τάσσονται σ αυτές θα επέχουν θέση αποκλειστικών τµηµατικών προθεσµιών σύµφωνα µε το άρθρο 36 του Π 609/85. Ως επί το πλείστον οι εργασίες αδροποίησης ασφαλτικών ταπήτων θα εκτελεσθούν εκτός ωρών κυκλοφοριακής αιχµής. Αντίστοιχα οι εργασίες διαγράµµισης θα εκτελεστούν ως επί το πλείστον νυκτερινές ώρες. Η κυκλοφορία στους οδικούς άξονες που θα εκτελεσθούν οι εργασίες δεν επιτρέπεται να διακοπεί κατ ελάχιστον και κάθε οδικό τµήµα όπου εκτελούνται οι εργασίες αυτές θα ολοκληρώνεται χωρίς διακοπή λόγω σαββατοκύριακου η λοιπών αργιών. Για την επιβάρυνση αυτή έχει προβλεφθεί η κάλυψη κάθε επί πλέον δαπάνης. 3.ΕΙ ΟΣ ΕΡΓΑΣΙΩΝ Η αδροποίηση της επιφάνειας των υφισταµένων ασφαλτικών οδοστρωµάτων θα εφαρµοσθεί στα τµήµατα του οδικού δικτύου που περιγράφεται στο κεφάλαιο 1 της παρούσας Τεχνικής Περιγραφής, θα γίνει µε τη µέθοδο της σφαιριδιοβολής, σύµφωνα µε την Τεχνική Παρουσίαση του Παραρτήµατος της Εγκυκλίου 34/20-12-13 της ιεύθυνσης 11 της Γ.Γ..Ε. του Υπουργείου Υποδοµών, Μεταφορών και ικτύων. Τα είδη των διαγραµµίσεων που θα εφαρµοσθούν θα είναι σύµφωνα µε το Τιµολόγιο Μελέτης. 9
Επίσης κρίνεται η δυνατότητα εφαρµογής νέων τεχνολογιών οριζόντιας σήµανσης (όπως ανάγλυφη διαγράµµιση κλπ.) οι οποίες εφόσον εγκριθούν αρµοδίως θα εκτελεσθούν εις βάρος των απροβλέπτων δαπανών. 4.ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΕΛΕΓΧΩΝ ΚΑΙ ΜΕΤΡΗΣΕΩΝ Για την αύξηση της αντιολισθηρότητας: Ισχύουν τα αναφερόµενα στο Παράρτηµα της Εγκυκλίου 34/20-12-2013 της ιεύθυνσης 11 της Γ.Γ..Ε. του Υπουργείου Υποδοµών, Μεταφορών και ικτύων. Κατά τα λοιπά θα γίνουν οι έλεγχοι και οι µετρήσεις που αναφέρονται στο Άρθρο 17.1.6 της Ε.Σ.Υ. Για τις διαγραµµίσεις: Ισχύει γενικότερα η προδιαγραφή ΕΛΟΤ. ΤΠ. 1501-05-04-02-00:2009 Οριζόντια σήµανση οδών. Ειδικότερα: Α. ΓΕΩΜΕΤΡΙΑ (µορφή και διαστάσεις) Για τη µορφή και τις διαστάσεις των γραµµών, γραµµάτων και συµβόλων ισχύουν: Προδιαγραφή Σ308-75 Σήµανσις οδών-προδιαγραφαί διαγραµµίσεων, οδοστρωµάτων (χάραξις- Σχεδίασης) Υ Ε, εκέµβριος 1975 <Richtlinien fur die Markierung von straben- Teil 1:Abmessungen und geometrische Anorbnung von Markierungszeichen (RMS-1)>, Bundesanstal fur Strabenwesen 1980. <Richtlinien fur die Markierung von straben - Teil 2: Anwendung von Fahrbahnmarkieruungen (RMS-2)>, Forschungsesellschaft fur strabenwesen, 1980. Σε περίπτωση αναδιαγράµµισης οδοστρωµάτων καθοριστική είναι η υπάρχουσα διαγράµµιση, εκτός αν η Υπηρεσία γραπτά απαιτήσει αλλαγή της µορφής και των διαστάσεων Για τις αποκλίσεις των διαστάσεων των γραµµών, γραµµάτων και συµβόλων ισχύει η γερµανική προδιαγραφή ZTV-M84 - κεφάλαιο 3.1 Το πλάτος των γραµµών δεν επιτρέπεται να παρουσιάζει απόκλιση µεγαλύτερη από +-5mm από το προβλεπόµενο. Σε περίπτωση διακεκοµµένων διαµήκων διαγραµµίσεων σε νέα οδοστρώµατα, τα µήκη των γραµµών πρέπει να είναι ίσα µεταξύ τους. Το µήκος γραµµής σε σχέση µε το προβλεπόµενο δεν επιτρέπεται να είναι µεγαλύτερο από 50 mm και µικρότερο από 150 mm. Ο µέσος όρος του µήκους δέκα διαδοχικών κύκλων (κύκλος= µήκος γραµµής και κενού) δεν επιτρέπεται να παρουσιάζει απόκλιση µεγαλύτερη από +-50 mm από τον προβλεπόµενο. Τα παραπάνω ισχύουν βέβαια µόνο για διαγραµµίσεις νέων οδοστρωµάτων. Για τη διαγράµµιση γραµµάτων ή συµβόλων (πχ. βέλη) οι µέγιστες αποκλίσεις ανέρχονται σε: 10
κατά πλάτος +-20 mm κατά µήκος +-50 mm Β. ΦΩΤΕΙΝΟΤΗΤΑ ΙΑΓΡΑΜΜΙΣΗΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΗΜΕΡΑ Η φωτεινότητα της διαγράµµισης κατά την ηµέρα καθορίζεται από το συντελεστή φωτεινότητας, ο οποίος προσδιορίζεται σύµφωνα µε τις Ευρωπαϊκές προδιαγραφές ΕΛΟΤ ΕΝ 1871, ΕΝ 1436 και την Προσωρινή τεχνική προδιαγραφή λευκού ακρυλικού χρώµατος διαγράµµισης οδών του ΥΠΕΧΩ Ε /ΓΓ Ε / 14. Η τιµή του συντελεστή φωτεινότητας προκύπτει από το µέσο όρο πέντε µεµονωµένων µετρήσεων, που όλες πραγµατοποιούνται µέσα σε έκταση 5 m 2 διαγράµµισης. Γ. ΑΝΤΑΝΑΚΛΑΣΤΙΚΟΤΗΤΑ ΙΑΓΡΑΜΜΙΣΗΣ ΚΑΤΑ ΤΗ ΝΥΧΤΑ Η αντανακλαστικότητα της διαγράµµισης κατά τη νύχτα καθορίζεται από το συντελεστή οπισθανάκλασης, ο οποίος προσδιορίζεται σύµφωνα µε τις Ευρωπαϊκές προδιαγραφές ΕΛΟΤ ΕΝ 1871, ΕΝ 1436 και την Προσωρινή τεχνική προδιαγραφή λευκού ακρυλικού χρώµατος διαγράµµισης οδών του ΥΠΕΧΩ Ε /ΓΓ Ε / 14. Η τιµή του συντελεστή οπισθανάκλασης προκύπτει απο το µέσο όρο πέντε µεµονωµένων µετρήσεων, που όλες πραγµατοποιούνται µέσα σε έκταση 5 m 2 διαγράµµισης. Η τιµή του συντελεστή οπισθανάκλασης µετράται σε στεγνό οδόστρωµα (σε περίπτωση βροχής οι µετρήσεις πρέπει να πραγµατοποιηθούν µετά παρόδου τουλάχιστον 30 min).. ΑΝΤΙΟΛΙΣΘΗΡΟΤΗΤΑ ΙΑΓΡΑΜΜΙΣΗΣ Η αντιολισθηρότητα της διαγράµµισης καθορίζεται από το συντελεστή τριβής, ο οποίος προσδιορίζεται σύµφωνα µε τις Ευρωπαϊκές προδιαγραφές ΕΛΟΤ ΕΝ 1871, ΕΝ 1436 και την Προσωρινή τεχνική προδιαγραφή λευκού ακρυλικού χρώµατος διαγράµµισης οδών του ΥΠΕΧΩ Ε /ΓΓ Ε / 14. Η τιµή του συντελεστή τριβής προκύπτει από το µέσο όρο πέντε µεµονωµένων µετρήσεων, που όλες πραγµατοποιούνται µέσα σε έκταση 5 m 2 διαγράµµισης. E. ΑΝΤΟΧΗ ΙΑΓΡΑΜΜΙΣΗΣ Η αντοχή της διαγράµµισης καθορίζεται από το ποσοστό της εναποµένουσας διαγραµµισµένης επιφάνειας σε σχέση µε την αρχική διαγραµµισµένη επιφάνεια και το οποίο θα πρέπει να είναι σε όλο το διάστηµα εγγύησης 90% σύµφωνα τις Ευρωπαϊκές προδιαγραφές ΕΛΟΤ ΕΝ 1871, ΕΝ 1436 και την Προσωρινή τεχνική προδιαγραφή λευκού ακρυλικού χρώµατος διαγράµµισης οδών του ΥΠΕΧΩ Ε /ΓΓ Ε / 14. Το ποσοστό της εναποµένουσας διαγράµµισης θα προκύπτει από το µέσο όρο πέντε µεµονωµένων µετρήσεων που όλες πραγµατοποιούνται µέσα σε έκταση 5 m2 διαγράµµισης. 11
Ο ανάδοχος του έργου υποχρεούται ανά εξάµηνο καθώς και σε περιπτώσεις που θα δοθεί εντολή από την Υπηρεσία για περιοδικό πλύσιµο για την αποµάκρυνση κάθε επικαλούµενου ρύπου (ελαστικά, λάσπη, λάδια κλπ) προς διατήρηση της φωτεινότητας καθ όλη τη διάρκεια του χρόνου συντήρησης. Ο ανάδοχος του έργου πρέπει να τηρεί καθηµερινά δελτίο εργασιών αδροποίησης των ασφαλτικών ταπήτων και διαγράµµισης σύµφωνα µε το άρθρο 16 της ΕΣΥ. Το δελτίο θα συντάσσεται σε δύο αντίτυπα εκ των οποίων ένα θα κρατά ο ανάδοχος και το άλλο θα παραδίδεται στην Υπηρεσία. ΠΑΛΛΗΝΗ ΙΟΥΛΙΟΣ 2014 ΣΥΝΤΑΧΘΗΚΕ ΘΕΩΡΗΘΗΚΕ ΕΓΚΡΙΝΕΤΑΙ Με την αρ. πρωτ. Τ.Ε.140267/3794/οικ. 10-07-2014 απόφαση.τ.ε.-π.ε.α.α. Ο ΣΥΝΤΑΞΑΣ Ο ΑΝ. ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΟΣ Τ.Ο.Μ.Ε. Ο ΑΝ. ΙΕΥΘΥΝΤΗΣ Τ.Ε. κ.α.α. Γ. Ψαροµιχαλάκης Γ. Παπαδάκης Τ. ΑΦΡΑΤΑΙΟΥ ΤΕ ΠΕ Ε ΠΕ Β 12