ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΟΔΗΓΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΩΝ ΕΝΗΛΙΚΩΝ m145 Ευστράτιος Παπάνης Επίκουρος Καθηγητής Πανεπιστημίου Αιγαίου και Μυρσίνη Ρουμελιώτου Δρ. Κοινωνιολογίας 1
Πίνακας περιεχομένων 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ... 3 2. ΓΙΑΤΙ ΝΑ ΕΓΓΡΑΦΩ Σ ΕΝΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΞ ΑΠΟΣΤΑΣΕΩΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ... 4 3. ΓΙΑΤΙ ΝΑ ΕΓΓΡΑΦΩ ΣΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΤΗΣ ΕΞ ΑΠΟΣΤΑΣΕΩΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ «ΣΥΝΕΧΙΖΟΜΕΝΗ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΑ»... 5 4. ΣΕ ΠΟΙΟΥΣ ΑΠΕΥΘΥΝΕΤΑΙ ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ... 6 6. ΠΩΣ ΓΙΝΕΤΑΙ Η ΕΠΙΛΟΓΗ ΤΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΟΜΕΝΩΝ ΣΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ... 7 7. ΣΚΟΠΟΣ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ... 8 8. ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ... 9 9. ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ... 10 10. ΤΡΟΠΟΣ ΕΞΕΤΑΣΗΣ ΚΑΙ ΒΑΘΜΟΛΟΓΗΣΗΣ... 10 12. ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ... 10 2
1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Οι σημερινές ευρωπαϊκές κοινωνίες χαρακτηρίζονται από τον συνεχώς διευρυνόμενο ρόλο της γνώσης στην οικονομική και κοινωνική ζωή των ευρωπαϊκών κοινωνιών. Η απόκτηση της γνώσης είναι συνεχής και δεν σταματά πλέον με τη φοίτηση στην τυπική εκπαίδευση (λύκειο, πανεπιστήμιο). Η δια βίου εκπαίδευση και μάθηση συμπληρώνει την τυπική εκπαίδευση και αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Στα πλαίσια αυτά ο ρόλος της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης καθίσταται ολοένα και σημαντικότερος. Τα προγράμματα της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης απευθύνονται σε όλους τους πολίτες χωρίς να θέτουν γεωγραφικούς και χρονικούς περιορισμούς. Το Εργαστήριο Εφαρμοσμένης Οικονομικής και Κοινωνικής Πολιτικής (Ε.Ε.Ο.Κ.Π) του Τμήματος Οικονομικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων ανταποκρινόμενο στις σύγχρονες ανάγκες της ελληνικής κοινωνίας αναπτύσσει το πρόγραμμα της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης «Συνεχιζόμενη Κατάρτιση Οικονομία και Κοινωνία». Σκοπός του εν λόγω προγράμματος είναι η παροχή, μέσω του διαδικτύου, γνώσεων σε εξειδικευμένα γνωστικά αντικείμενα που ζητούνται σήμερα στην αγορά εργασίας. Με τον τρόπο αυτό οι εκπαιδευόμενοι εμπλουτίζουν τις γνώσεις τους, αποκτούν εφόδια και καθίστανται παραγωγικότεροι και ανταγωνιστικότεροι μέσα στην κοινωνία. 3
2. ΓΙΑΤΙ ΝΑ ΕΓΓΡΑΦΩ Σ ΕΝΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΞ ΑΠΟΣΤΑΣΕΩΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ Η εγγραφή σε ένα πρόγραμμα εξ αποστάσεως εκπαίδευσης προσφέρει εξειδικευμένες γνώσεις, δεν απαιτεί την παραμονή του ατόμου σε συγκεκριμένο γεωγραφικό χώρο και σε συγκεκριμένο χρονικό διάστημα. Παρέχει τη δυνατότητα στον εκπαιδευόμενο να κατανείμει το χρόνο της μελέτης του όπως εκείνος επιθυμεί λαμβάνοντας υπόψη του τις εργασιακές και οικογενειακές του υποχρεώσεις. Διευκολύνει τον εργαζόμενο, την μητέρα, τον ενήλικα, τον άνεργο να συνδυάσουν την εκπαίδευση με τις λοιπές υποχρεώσεις τους. Παρέχει επίσης τη δυνατότητα σε αυτούς που διαμένουν σε απομακρυσμένες γεωγραφικές περιοχές να ξεφύγουν από τη γεωγραφική απομόνωσή τους, να εξειδικευτούν και να εμπλουτίσουν περαιτέρω τις γνώσεις τους. 4
3. ΓΙΑΤΙ ΝΑ ΕΓΓΡΑΦΩ ΣΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΤΗΣ ΕΞ ΑΠΟΣΤΑΣΕΩΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ «ΣΥΝΕΧΙΖΟΜΕΝΗ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΑ» Το πρόγραμμα της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης «Συνεχιζόμενη Κατάρτιση Οικονομία και Κοινωνία» του Ε.Ε.Ο.Κ.Π. του Τμήματος Οικονομικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων προσφέρει σύγχρονα μαθήματα που ανταποκρίνονται στις ανάγκες της αγοράς εργασίας σήμερα. Το παρεχόμενο εκπαιδευτικό υλικό είναι γραμμένο με βάση τις ανάγκες και το χαρακτήρα της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης και είναι κατανοητό απ όλους. Το περιβάλλον μέσα στο οποίο πραγματοποιείται η παρακολούθηση του μαθήματος είναι ιδιαίτερα φιλικό. Οι συνεργάτες του προγράμματος (επιστημονικός υπεύθυνος, διδάσκων, υπεύθυνος διοικητικής υποστήριξης και υπεύθυνος τεχνικής υποστήριξης) είναι πρόθυμοι να συνεργαστούν και να βοηθήσουν τον εκπαιδευόμενο. Το κόστος συμμετοχής στο εν λόγω πρόγραμμα είναι λογικό. 5
4. ΣΕ ΠΟΙΟΥΣ ΑΠΕΥΘΥΝΕΤΑΙ ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ Το πρόγραμμα απευθύνεται σε φοιτητές και απόφοιτους σχολών AEΙ και ΤΕΙ Επιστημών της εκπαίδευσης, ψυχολογίας και κοινωνιολογίας. Επίσης σε επαγγελματίες διαφόρων κλάδων και ειδικά σε όλους τους εργαζόμενους αλλά και σε όλους όσους θέλουν να ασχοληθούν με την εκπαίδευση εκπαιδευτών ενηλίκων. Ειδικότερα απευθύνονται σε όλους τους εκπαιδευτές και εκπαιδευτικούς, στα στελέχη των επιχειρήσεων που θέλουν να ασχοληθούν με την εκπαίδευση ενηλίκων, στα στελέχη της συνεχιζόμενης κατάρτισης και της δια βίου μάθησης, στους παιδαγωγούς και συμβούλους σχεδιασμού προγραμμάτων εκπαίδευσης. Αίτηση συμμετοχής μπορούν να υποβάλλουν : απόφοιτοι ΑΕΙ και ΤΕΙ της ημεδαπής και της αλλοδαπής 6
6. ΠΩΣ ΓΙΝΕΤΑΙ Η ΕΠΙΛΟΓΗ ΤΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΟΜΕΝΩΝ ΣΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ Το κριτήριο επιλογής των υποψηφίων είναι το ακόλουθο : βαθμός πτυχίου ΑΕΙ ή ΤΕΙ ή βαθμός πτυχίου Ακαδημιών ή απολυτηρίου Λυκείου Θα συνεκτιμώνται χωρίς να προαπαιτούνται - : η χρονική διάρκεια της εργασιακής εμπειρίας η χρονική διάρκεια της ανεργίας (αν ο υποψήφιος είναι άνεργος) 7
7. ΣΚΟΠΟΣ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ Η εκπαίδευση ενηλίκων αποτελεί ένα βασικό στοιχείο της εκπαιδευτικής διαδικασίας στα πλαίσια της δια βίου μάθησης. Η εκπαίδευση ενηλίκων περιλαμβάνει όλες τις δραστηριότητες μέσα από τις οποίες οι ενήλικες εκπαιδεύονται με τρόπο συστηματικό και οργανωμένο. Σύμφωνα με την UNESCO με τον όρο «εκπαίδευση ενηλίκων» νοείται κάθε εκπαιδευτική διεργασία, οπουδήποτε περιεχομένου, επιπέδου ή μεθόδου, είτε πρόκειται για την τυπική εκπαίδευση είτε όχι, είτε για διεργασία που επεκτείνει χρονικά ή αντικαθιστά την αρχική εκπαίδευση στα σχολεία και στα εκπαιδευτικά ιδρύματα. Τα τελευταία χρόνια η εκπαίδευση ενηλίκων έχει πλέον καθιερωθεί ως αυτόνομο επιστημονικό πεδίο με δικούς της θεωρητικούς, μελετητές και πανεπιστημιακές σπουδές, λαμβάνοντας υπόψη τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των ενηλίκων ως εκπαιδευομένων, καθώς και τις ειδικές τους ανάγκες Μέσα στο πλαίσιο αυτό έχουν αναπτυχθεί διάφορες θεωρίες εκπαίδευσης ενηλίκων, οι οποίες βασίζονται στις ανάγκες των ενηλίκων εκπαιδευομένων και έχουν ιδιαίτερο προσανατολισμό η καθεμία, ανάλογα με τα γνωρίσματα στα οποίο δίνουν περισσότερη έμφαση. Ο σκοπός του προγράμματος «Εκπαίδευση εκπαιδευτών ενηλίκων» είναι η παροχή εξειδικευμένων γνώσεων με σκοπό την κατάρτιση εκπαιδευτικών για την απόκτηση γνώσεων, δεξιοτήτων, αντιλήψεων και συμπεριφορών για να μπορέσουν να καταρτίσουν με τον πλέον αποτελεσματικό τρόπο ομάδες ενηλίκων. Η εκπαίδευση ενηλίκων απαιτεί οι εκπαιδευτές τους να έχουν δεξιότητες και τεχνικές για τη σωστή διαχείριση των ενηλίκων και για την αποτελεσματική εκπαίδευσή τους λαμβάνοντας υπόψη τους τα βασικά τους προσωπικά και επαγγελματικά χαρακτηριστικά. 8
8. ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ Το μάθημα «Εκπαίδευση εκπαιδευτών ενηλίκων» αποτελείται από οκτώ θεματικές ενότητες, οι οποίες είναι οι ακόλουθες : ΠΡΩΤΗ ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ : Εισαγωγή στην εκπαίδευση ενηλίκων (πρώτη και δεύτερη εβδομάδα) ΔΕΥΤΕΡΗ ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ : Δυναμικής της ομάδας Θεωρίες και εφαρμογές στην τάξη. Ρόλοι, όρια, συνεργατική μάθηση, μαθησιακό κλίμα, επικοινωνία (Εβδομάδα Τρίτη και τέταρτη) ΤΡΙΤΗ ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ : Θεωρίες μάθησης και βασικές αρχές εκπαίδευσης ενηλίκων. Τα χαρακτηριστικά των ενηλίκων εκπαιδευομένων. Αποτελεσματική μάθηση (Εβδομάδα πέμπτη και έκτη) ΤΕΤΑΡΤΗ ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ : Εκπαιδευτική πολιτική και κοινωνικο-οικονομικό πλαίσιο (εβδομάδα έβδομη) ΠΕΜΠΤΗ ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ : Ο ρόλος του εκπαιδευτή ενηλίκων και ο σχεδιασμός της μάθησης (εβδομάδα όγδοη και ένατη) ΕΚΤΗ ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ : Διδακτική μεθοδολογία στην εκπαίδευση ενηλίκων (εβδομάδα δέκατη και ενδέκατη) ΕΒΔΟΜΗ ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ : Αξιολόγηση εκπαιδευτικού έργου και διδασκαλίας (εβδομάδα δωδέκατη) ΟΓΔΟΗ ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ : Παραδείγματα και ασκήσεις μικροδιδασκαλίας από τους εκπαιδευόμενους (δέκατη τρίτη έως και δέκατη έκτη εβδομάδα) 9
9. ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ Η διάρκεια του μαθήματος είναι 16 εβδομάδες. Κατά τη διάρκεια των πρώτων 12 εβδομάδων διδάσκονται αντικείμενα που άπτονται της θεωρίας και των εργαλείων για την εκπαίδευση ενηλίκων και κατά τη διάρκεια των τελευταίων τεσσάρων εβδομάδων αναπτύσσονται και διδάσκονται πρακτικές εφαρμογές σε ότι αφορά την εκπαίδευση ενηλίκων 10. ΤΡΟΠΟΣ ΕΞΕΤΑΣΗΣ ΚΑΙ ΒΑΘΜΟΛΟΓΗΣΗΣ Ο εκπαιδευόμενος με την ολοκλήρωση της κάθε διδακτικής ενότητας πρέπει να απαντήσει τις ερωτήσεις αυτοαξιολόγησης, που είναι ερωτήσεις σωστού-λάθους. Οι σωστές απαντήσεις είναι διαθέσιμες. Με την ολοκλήρωση τεσσάρων (4) εβδομάδων, ο εκπαιδευόμενος οφείλει να απαντήσει στις ερωτήσεις μιας εξέτασης προόδου στην ύλη των αντίστοιχων ενοτήτων. Με την ολοκλήρωση όλων των διδακτικών ενοτήτων του μαθήματος, ο εκπαιδευόμενος οφείλει να εξεταστεί στο σύνολο της διδαχθείσας ύλης. Ο τελικός βαθμός, που ο εκπαιδευόμενος θα λάβει, υπολογίζεται ως ο μέσος όρος των βαθμού, που θα λάβει στην εξέταση προόδου με συντελεστή βαρύτητας 40% και του βαθμού, που θα λάβει από την τελική εξέταση με συντελεστή 60%. Σε περίπτωση που ο συνολικός βαθμός, που θα λάβει είναι απορριπτέος (μικρότερος του 5) έχει δικαίωμα εντός μίας εβδομάδας μετά το πέρας των τελικών εξετάσεων να εξεταστεί εκ νέου σε όλη την ύλη. Η επαναληπτική εξέταση έχει συντελεστή βαρύτητας 100%. Σε περίπτωση, που ο βαθμός, που θα λάβει είναι προακτέος (μεγαλύτερος ή ίσος του 5) τότε χορηγείται στον εκπαιδευόμενο πιστοποιητικό επιτυχούς παρακολούθησης και ολοκλήρωσης του μαθήματος. Σε περίπτωση, που ο βαθμός, που θα λάβει και στην επαναληπτική εξέταση είναι απορριπτέος (μικρότερος του 5), τότε χορηγείται στον εκπαιδευόμενο πιστοποιητικό απλής παρακολούθησης του μαθήματος. 12. ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ Ο εκπαιδευόμενος για οποιαδήποτε πληροφορία σχετικά με την ομαλή έκβαση του προγράμματος μπορεί να απευθύνεται : 10
Επιστημονικοί υπεύθυνοι του προγράμματος εξ αποστάσεως εκπαίδευσης Μιχάλης Χλέτσος Καθηγητής του Τμήματος Οικονομικών Επιστημών Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων τηλ. +30 265100 5924 e-mail : mhletsos@cc.uoi.gr και mletsos@otenet.gr Διδάσκοντες του Μαθήματος Ευστράτιος Παπάνης Επίκουρος Καθηγητής του Τμήματος Κοινωνιολογίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου τηλ. (+30) 22510 36520, e-mail : e.papanis@soc.aegean.gr και Μυρσίνη Ρουμελιώτου Δρ. Κοινωνιολογίας Υπεύθυνος διοικητικής υποστήριξης του μαθήματος και του προγράμματος κ. Αποστόλης Τσιούρης Τμήμα Οικονομικών Επιστημών, Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων e-mail : atsiuris@cc.uoi.gr τηλ. 2651005929 Υπεύθυνος τεχνικής υποστήριξης του μαθήματος και του προγράμματος κ. Σωτήρης Αργύρης Τμήμα Οικονομικών Επιστημών, Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων e-mail : sargyris@cc.uoi.gr τηλ. 2651005933 11
12