Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήµιο Αθηνών Τµήµα Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών Τοµέας Υπολογιστικών Συστηµάτων και Εφαρµογών ΕΙΣΗΓΗΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ Βαθµίδα: Καθηγητής Γνωστικό Αντικείµενο: Τεχνητή Νοηµοσύνη (µε έµφαση σε τεχνολογία συµπερασµών και αναπαράσταση γνώσης) ΦΕΚ: 392/26-5-2009 Η εισηγητική επιτροπή ορίσθηκε στις 9/11/2009 µε απόφαση του αρµόδιου εκλεκτορικού σώµατος, το οποίο συγκροτήθηκε στην συνεδρίαση του Τµήµατος Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών της 12/10/2009, και αποτελείται από τους εξής: Καθ. Γρηγόρης Αντωνίου Καθ. Ιωάννης Βλαχάβας Καθ. Ιωάννης Ιωαννίδης Τµήµα Επιστήµης Υπολογιστών Πανεπιστηµίου Κρήτης Τµήµα Πληροφορικής Αριστοτελείου Πανεπιστηµίου Θεσσαλονίκης Τµήµα Πληροφορικής & Τηλεπικοινωνιών Πανεπιστηµίου Αθηνών Για την κατάληψη της θέσης υπέβαλε εµπρόθεσµα υποψηφιότητα ο κος Εµµανουήλ Κουµπαράκης. Αφού εξέτασε το βιογραφικό σηµείωµα, το υπόµνηµα, και τις εργασίες του κου Κουµπαράκη, η επιτροπή συνέταξε την παρούσα εισηγητική έκθεση µε βάση το άρθρο 14 του N. 1268/82 και το άρθρο 4 του N. 2517/97. Σύµφωνα µε την ανωτέρω νοµοθεσία, για την εκλογή σε θέση Καθηγητή, απαιτούνται τα εξής: 1. Κατοχή ιδακτορικής διατριβής της οποίας το αντικείµενο πρέπει να είναι συναφές µε το γνωστικό αντικείµενο της υπό πλήρωση θέσης ΕΠ. Το ίδιο πρέπει να ισχύει για το ερευνητικό ή επιστηµονικό εν γένει έργο του υποψηφίου. 2. Πρωτότυπες δηµοσιεύσεις σε επιστηµονικά περιοδικά είτε αυτοδύναµες ή σε συνεργασία µε άλλους ερευνητές ή πρωτότυπη επιστηµονική µονογραφία πέρα από τη διδακτορική διατριβή ή συνδυασµός των παραπάνω. 3. Τουλάχιστον έξι χρόνια αυτοδύναµης διδασκαλίας µετά την απόκτηση του διδακτορικού διπλώµατος στο γνωστικό αντικείµενο του Τοµέα, µε τεκµηριωµένη συµβολή στη διαµόρφωση και διδασκαλία της ύλης δύο τουλάχιστον µαθηµάτων ή τουλάχιστον έξι χρόνια εργασίας, σε αναγνωρισµένα ερευνητικά κέντρα της χώρας ή της αλλοδαπής µε τεκµηριωµένη συµβολή στην ανάπτυξη των ερευνητικών προγραµµάτων, ή αναγνωρισµένο επαγγελµατικό έργο σε σχετικό επιστηµονικό πεδίο ή συνδυασµός των παραπάνω. 4. Πρωτότυπες δηµοσιεύσεις σε επιστηµονικά περιοδικά από τις οποίες ένας αριθµός πρέπει να είναι αυτοδύναµες ή πρωτότυπες επιστηµονικές µονογραφίες. 5. Τουλάχιστον τρία χρόνια διδασκαλίας σε µεταπτυχιακά προγράµµατα σε ΑΕΙ της χώρας ή της αλλοδαπής. Για την εκλογή συνεκτιµάται επίσης κατά πόσο το συνολικό έργο του υποψηφίου έχει αναγνωρισθεί διεθνώς για τη συµβολή του στη πρόοδο της επιστήµης και έχει χρησιµοποιηθεί και αναγνωρισθεί από άλλους ερευνητές. - 1 -
Η παρούσα εισήγηση περιλαµβάνει βασικά στοιχεία του βιογραφικού του υποψηφίου, ανάλυση και αξιολόγηση του δηµοσιευµένου ερευνητικού του έργου, περίληψη του εκπαιδευτικού και διοικητικού του έργου και των υπόλοιπων επαγγελµατικών δραστηριοτήτων του, και την πρόταση της Επιτροπής. 1 Επιστηµονική και Επαγγελµατική ιαδροµή Σπουδές ιδακτορικό ίπλωµα (Ph.D.), Τµήµα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών, Τοµέας Πληροφορικής, Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο (1994) Μεταπτυχιακό ίπλωµα Ειδίκευσης (M.Sc.), Τµήµα Επιστήµης των Υπολογιστών (Computer Science), University of Toronto, Καναδάς (1988) Πτυχίο, Τµήµα Μαθηµατικών, Πανεπιστήµιο Κρήτης (1986) Επαγγελµατική Εµπειρία (κατά τη διάρκεια των σπουδών) 1991 1993: Βοηθός έρευνας, Εργαστήριο Βάσεων Γνώσεων και εδοµένων, Τοµέας Πληροφορικής, Τµήµα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών, ΕΜΠ 1990 1991: Βοηθός έρευνας, Τµήµα Επιστήµης των Υπολογιστών, University of Toronto 1986 1990: Βοηθός διδασκαλίας, Τµήµα Επιστήµης των Υπολογιστών, University of Toronto Επαγγελµατική Εµπειρία (µετά τις σπουδές) 2005 σήµερα: Αναπληρωτής Καθηγητής (γνωστικό αντικείµενο: Τεχνητή Νοηµοσύνη (µε έµφαση σε Τεχνολογία Συµπερασµών και Αναπαράσταση Γνώσης, Μηχανική Μάθηση, Γλωσσική Τεχνολογία)), Τµήµα Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήµιο Αθηνών 2002 2005 : Αναπληρωτής Καθηγητής (γνωστικό αντικείµενο: Συστήµατα βάσεων γνώσεων), Τµήµα Ηλεκτρονικών Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών, Πολυτεχνείο Κρήτης 1999 2001: Επίκουρος Καθηγητής (γνωστικό αντικείµενο: Εφαρµογές Λογισµικού), Τµήµα Ηλεκτρονικών Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών, Πολυτεχνείο Κρήτης 1999: Επισκέπτης Ερευνητής, Τµήµα Πληροφορικής, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήµιο Αθηνών 1995 1998: Επίκουρος Καθηγητής (Lecturer), Τµήµα Υπολογισµών (Computation), UMIST, Manchester, UK 1993-1995: Ερευνητής στο ερευνητικό κέντρο IC-Parc, Department of Computing, Imperial College, London, UK 2 Ερευνητικό Έργο Τα ερευνητικά ενδιαφέροντα του υποψηφίου και οι περιοχές δραστηριοποίησής του καλύπτουν ένα ευρύ φάσµα της Τεχνητής Νοηµοσύνης, είτε στην κλασική της θεµατολογία είτε στις επικαλύψεις της µε άλλες περιοχές. Συγκεκριµένα, οι επιστηµονικοί χώροι στους οποίους έχει συνεισφέρει ο κος Κουµπαράκης περιλαµβάνουν τα εξής: Τεχνητή Νοηµοσύνη: γλώσσες αναπαράστασης γνώσης, τεχνολογίες συµπερασµών, προβλήµατα ικανοποίησης περιορισµών, χρονικός και χωρικός λογισµός, συστήµατα βάσεων γνώσεων, συστήµατα πρακτόρων (agent systems), σχεδιασµός (planning), και χρονοπρογραµµατισµός (scheduling) ιαδίκτυο και Παγκόσµιος Ιστός: σηµασιολογικός ιστός (semantic web), συστήµατα µε οµότιµες υπολογιστικές µονάδες (peer-to-peer systems), υπολογιστικά συστήµατα - 2 -
πλέγµατος (grid computing systems), αναζήτηση, ανάκτηση και φιλτράρισµα πληροφορίας, συστήµατα επιλεκτικής διάχυσης πληροφορίας, ενδιάµεσο λογισµικό, ψηφιακές βιβλιοθήκες Βάσεις εδοµένων: βάσεις δεδοµένων µε περιορισµούς, χρονικές και χωρικές βάσεις δεδοµένων, βάσεις πολυµέσων, βάσεις µε XML έγγραφα, βιολογικές και γενετικές βάσεις δεδοµένων Πληροφοριακά Συστήµατα: µοντελοποίηση απαιτήσεων (requirements modeling) και σχεδιασµός πληροφοριακών συστηµάτων, γλώσσες και εργαλεία για µοντελοποίηση, ανάλυση και ενεργοποίηση επιχειρησιακών διεργασιών (business/enterprise processes), συστήµατα διαχείρισης ροών εργασίας (workflow management systems) Στις επόµενες παραγράφους επιχειρούµε µία σύντοµη ανάλυση των πλέον σηµαντικών και ισχυρών σηµείων της συνεισφοράς του κου Κουµπαράκη, οργανωµένων κατά το δυνατόν σε µη αλληλοεπικαλυπτόµενες περιοχές, µε τις αντίστοιχες αναφορές στις δηµοσιεύσεις του σε διεθνή περιοδικά και συνέδρια (όπως αυτές αριθµούνται στο βιογραφικό του). Πολλές δηµοσιεύσεις πραγµατεύονται θέµατα σχετικά µε περισσότερες από µία από αυτές τις περιοχές. Στην παρακάτω ανάλυση, η κάθε εργασία αναφέρεται µία φορά, ως συνεισφορά στην περιοχή η οποία κατά την εκτίµηση της Επιτροπής βρίσκεται στο επίκεντρο της εργασίας. 2.1 Ερευνητικό Έργο πριν την Εκλογή στο ΕΚΠΑ Πριν από την εκλογή του στο ΕΚΠΑ, ο υποψήφιος είχε δραστηριοποιηθεί στις εξής ερευνητικές περιοχές: Αναπαράσταση γνώσης και λογισµός µε χρήση οντοκεντρικών σηµασιολογικών µοντέλων και λογικής. Η γλώσσα Teloς και οι εφαρµογές της σε µοντέρνα περιβάλλοντα ανάπτυξης λογισµικού. [Π19, Κ1, Κ2, Κ10, S3] Η συνεισφορά του κου Κουµπαράκη στην ανάπτυξη της Telos ήταν καθοριστική. Ξεκίνησε από την γλώσσα CML που είχε αναπτυχθεί από τους Μυλόπουλο και Stanley και η οποία έδωσε το βασικό οντοκεντρικό σηµασιολογικό µοντέλο της Telos. Ο κ. Κουµπαράκης ανέπτυξε τους εξής µηχανισµούς της Telos: κανόνες ακεραιότητας και επαγωγικούς κανόνες µε χρήση λογικής, χρονική γνώση (history time και transaction time), και πλήρη γλώσσα για επερωτήσεις και ενηµερώσεις. Επίσης ανέπτυξε την τυπική σηµασιολογία της Telos και έκανε την πρώτη της υλοποίηση χρησιµοποιώντας Prolog και C (σε συνεργασία µε τον Θόδωρο Τοπάλογλου). Επίσης µε τον Matthias Jarke σχεδίασαν τις βασικές λειτουργίες του Knowledge-Base Management System (ΚΒΜS) που θα υποστήριζε την Teloς. Η έρευνα στην Ευρώπη σε υλοποιήσεις ή εναλλακτικές µορφές της γλώσσα Τελος (σύστηµα SIB του Ινστιτούτου Πληροφορικής του ΙΤΕ και σύστηµα ConceptBase/Ο-Telos του Πολυτεχνείου του Aachen) είναι βασισµένη στις αρχικές ιδέες της οµάδας του Πανεπιστηµίου του Τορόντο στην οποία πρωταγωνιστικό ρόλο είχε ο κ. Κουµπαράκης. Η γλώσσα Telos έχει και σήµερα ξεχωριστή σηµασία. Το µοντέλο RDF το οποίο αποτελεί πρότυπο του W3C για το Σηµασιολογικό Ιστό είναι πολύ σχετικό µε την Telos (αλλά φτωχότερο από άποψη διαθέσιµων εννοιών αναπαράστασης γνώσης). Αναπαράσταση γνώσης µε µοντέλα βασισµένα στην πρωτοβάθµια λογική και στους περιορισµούς (constraints). Βάσεις δεδοµένων µε περιορισµούς. Χρονικές και Χωρικές Βάσεις εδοµένων. [Π9, Π13, Π16, Π18, Κ6-Κ9, S2, Σ21, Σ26, Σ27, W20, W21, W22, W24, W25, W26] - 3 -
Η µελέτη των θεµάτων αυτών ξεκίνησε στην διδακτορική διατριβή του κου Κουµπαράκη και συνεχίστηκε εν µέρει στη διατριβή του Σπύρου Σκιαδόπουλου υπό την καθοδήγηση του υποψηφίου στα πλαίσια και του ερευνητικού έργου Chorochronos. Η βασική συνεισφορά της όλης προσπάθειας είναι η επέκταση του µοντέλου-σχήµατος των βάσεων δεδοµένων µε περιορισµούς (όπως αυτό προτάθηκε από τους Κανελλάκη, Kuper, και Revesz) µε τις απαραίτητες έννοιες για την αναπαράσταση ελλιπούς πληροφορίας. Η συνεισφορά αυτή έχει για τις βάσεις δεδοµένων µε περιορισµούς την ίδια θεµελιώδη σηµασία που έχουν οι κλασικές επεκτάσεις των Imielinski και Lipski (θεωρία µοντέλου) και Reiter (θεωρία απόδειξης) στο σχεσιακό µοντέλο (του Codd) για την αναπαράσταση ελλιπούς πληροφορίας. Το σύνολο του έργου αυτού, και ιδίως η αρχική επέκταση του µοντέλου θεωρείται πια κλασική για την θεµελίωση διαφόρων περιπτώσεων δεδοµένων µε περιορισµούς, δεδοµένων µε χρονικούς περιορισµούς. Λογισµός µε περιορισµούς. Αλγόριθµοι και Υπολογιστική Πολυπλοκότητα. Γραµµικοί Περιορισµοί. Χρονικοί και Χωρικοί Περιορισµοί. [Π3, Π6-Π8, Π11, Π12, Π14, Π17, Κ4, Σ14, Σ18, Σ19, Σ22-26, W27] Η έρευνα αυτή επικεντρώνεται στη χρήση περιορισµών (constraints) για την τυπική αναπαράσταση γνώσης σε διάφορες εφαρµογές, και στη µελέτη των σχετικών προβληµάτων αναπαράστασης γνώσης και συµπερασµού (έλεγχος συνέπειας, απαλοιφή µεταβλητών, και διάδοση περιορισµών). Έχει κυρίως ασχοληθεί µε την µελέτη χρονικών και χωρικών περιορισµών και την εύρεση αποδοτικών αλγόριθµων για την επίλυση των προβληµάτων που αναφέρθηκαν παραπάνω. Αξίζει να σηµειωθεί ότι ο υποψήφιος είναι συγγραφέας (µετά από πρόσκληση) του κεφαλαίου που συνοψίζει την έρευνα σε προβλήµατα ικανοποίησης χρονικών περιορισµών στο σχετικά πρόσφατο Handbook of Constraint Programming (Elsevier, 2006). Ένα άλλο σηµαντικό θέµα που απαντάται στις εργασίες του υποψηφίου είναι η κατανόηση της θεµελιώδους διαφοράς ανάµεσα σε κλάσεις περιορισµών που επιδέχονται λύση σε πολυωνυµικό χρόνο και κλάσεις περιορισµών που είναι NP-hard. Η κεντρική συνεισφορά του σ αυτήν την περιοχή εµφανίζεται στο κορυφαίο περιοδικό JACM [Π12] και έγκειται σε µια γενική µέθοδο κατασκευής κλάσεων διαζευκτικών περιορισµών που επιδέχονται λύση σε πολυωνυµικό χρόνο. Από τη βασική κατασκευή, προκύπτουν σαν απλά πορίσµατα µια σειρά από γνωστά αποτελέσµατα σε υπολογιστική πολυπλοκότητα περιορισµών. Μοντέλα, γλώσσες, και µεθοδολογίες για τη µοντελοποίηση, ανάλυση, και διαχείριση επιχειρησιακών διεργασιών (business processes, workflows). [Π10, Π15, Σ20, W23] Η βασική συνεισφορά του υποψηφίου σε αυτήν την περιοχή είναι η ανάπτυξη ενός πλαισίου εννοιών και µιας µεθοδολογίας για την µοντελοποίηση, ανάλυση, και διαχείριση επιχειρησιακών διεργασιών (business processes, workflows). Το χαρακτηριστικό της πρότασης είναι η χρήση θεωρητικών εργαλείων από την περιοχή της Τεχνητής Νοηµοσύνης (του λογισµού κατάστασης (situation calculus) και της ConGolog) ώστε να είναι δυνατή η τυπική µελέτη επιθυµητών ή ανεπιθύµητων ιδιοτήτων κάποιας επιχειρηµατικής διαδικασίας. Ευφυείς πράκτορες (intelligent agents), συστήµατα οµοτίµων (peer-to-peer systems), και εφαρµογές. [Π5, S1, Σ15-Σ17, Ε1, Ι2, W8, W14-W18, W20, D2, D3] Η βασική συνεισφορά του σ αυτή τη θεµατική περιοχή είναι η µελέτη της σχέσης ανάµεσα στις αρχιτεκτονικές (α) ευφυών πρακτόρων, που έχουν προταθεί στην περιοχή των πολυπρακτορικών συστηµάτων, (β) ενδιάµεσου λογισµικού, που έχουν προταθεί στην περιοχή των κατανεµηµένων συστηµάτων, και (γ) συστηµάτων οµοτίµων. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει η κατανόηση της τοµής των ιδεών που έχουν αναπτυχθεί στις περιοχές αυτές - 4 -
και η αναγνώριση ιδεών της κάθε περιοχής που µπορούν να έχουν σηµαντικό αντίκτυπο στις άλλες. Οι βασικές ιδέες του υποψηφίου σε αυτήν την κατεύθυνση [Ι2,W8] έγιναν πραγµατικότητα από την ερευνητική οµάδα του υποψηφίου στο Πολυτεχνείο Κρήτης µε τη µελέτη σχετικών αλγορίθµων, πρωτοκόλλων, και αρχιτεκτονικών και την υλοποίηση τους στο σύστηµα P2P- DIET. Το τελευταίο είναι ένα δίκτυο οµοτίµων βασισµένο σε υπερκόµβους (super-peers) το οποίο υποστηρίζει απλές αλλά και συνεχείς επερωτήσεις (continuous queries, profiles, subscriptions). Η ανάπτυξη του P2P-DIET έγινε στα πλαίσια του Ευρωπαϊκού έργου DIET (FET) και η υλοποίηση του βασίζεται στη χρήση κινητών πρακτόρων της πλατφόρµας DIET Agents. Το P2P-DIET επιδείχθηκε µε την ανάπτυξη µιας εφαρµογής διαχείρισης αρχείων στην οποία χρησιµοποιείται το µοντέλο ΑWP [Σ16] που στηρίζεται σε κλασικές έννοιες από την περιοχή της Ανάκτησης Πληροφορίας. Μια άλλη συνεισφορά του υποψηφίου στην περιοχή αυτή είναι ο σχεδιασµός του συστήµατος διαχείρισης περιεχοµένου PEER CLUSTERS σε συνεργασία µε την οµάδα του Παναγιώτη Τριανταφύλλου (Πανεπιστήµιο Πάτρας) [Π5, Σ15, W18]. Η συνεισφορά της οµάδας του κ. Κουµπαράκη στο σχεδιασµό του PEER CLUSTERS είναι η θεωρητική και πειραµατική µελέτη αλγορίθµων για το πρόβληµα της ισοκατανοµής φορτίου στο σύστηµα (load balancing). Έχει θεωρήσει αυτό το πρόβληµα σαν πρόβληµα διερεύνησης και έχει µελετήσει άπληστους αλγόριθµους και αλγορίθµους αναζήτησης οποιουδήποτε χρόνου (anytime search algorithms) για τη επίλυση του. Έχει επίσης µελετήσει και υπολογίσει τις κρίσιµες περιοχές (critical regions - phase transitions) του προβλήµατος. Αυτά τα θέµατα είναι κλασικά της υποπεριοχής search/constraint satisfaction της Τεχνητής Νοηµοσύνης. Ανάκτηση και διάχυση πληροφορίας (information retrieval and dissemination). [Π1, Π4, Σ13, Ι1, W19] Η βασική συνεισφορά του υποψηφίου στην περιοχή αυτή είναι η µελέτη, ο σχεδιασµός, και η υλοποίηση συστηµάτων ανάκτησης και επιλεκτικής διάχυσης πληροφορίας κειµένου που κωδικοποιείται µε απλά µοντέλα Boole από την περιοχή της Ανάκτησης Πληροφορίας (Information Retrieval). Για την µελέτη αυτών των µοντέλων (WP και ΑWP), χρησιµοποιήθηκαν τεχνικές από την περιοχή της Λογικής και έγινε λεπτοµερής τυπική θεµελίωση και µελέτη της υπολογιστικής πολυπλοκότητας των σχετικών προβληµάτων που ανακύπτουν (ικανοποίηση, ικανοποιησιµότητα, συµπερασµός) [Π4, W19, Ι1]. Επίσης αναπτύχθηκαν δοµές ευρετηριασµού βασισµένες σε κλασικές δοµές από την περιοχή της Ανάκτησης Πληροφορίας για την αποδοτική εύρεση συνδροµών που ικανοποιούν ένα εισερχόµενο κείµενο [Π1, Σ13]. 2.2 Ερευνητικό Έργο µετά την Εκλογή στο ΕΚΠΑ Μετά την εκλογή του στο ΕΚΠΑ (7 Ιουνίου 2004), ο υποψήφιος έχει δραστηριοποιηθεί στις εξής ερευνητικές περιοχές: Ανάκτηση και διάχυση πληροφορίας (information retrieval and dissemination) µε χρήση κατανεµηµένων πινάκων κατακερµατισµού (distributed hash tables). [Π2, Σ1, Σ4, Σ5, Σ11, Σ12, W2, W4, W9-W12] Το σχετικό έργο του υποψηφίου εστιάζει στη µελέτη αποδοτικών αλγορίθµων και στην υλοποίηση συστηµάτων για την ανάκτηση και διάχυση πληροφορίας πάνω από κατανεµηµένους πίνακες κατακερµατισµού όπως το Chord και το Pastry. Οι τύποι πληροφορίας που µελετούνται είναι XML έγγραφα και κείµενα κωδικοποιηµένα σε µοντέλα Boole και µοντέλα διανυσµατικών χώρων από την περιοχή της Ανάκτησης Πληροφορίας. Τα σχετικά άρθρα [Σ11, Σ12] είναι από τα πρώτα που πραγµατεύθηκαν το πρόβληµα της - 5 -
διάχυσης πληροφορίας µε τέτοια µοντέλα πάνω από κατανεµηµένους πίνακες κατακερµατισµού. Οι τεχνικές που έχουν αναπτυχθεί καλύπτουν ένα µεγάλο εύρος δυνατών συστηµάτων, από συστήµατα που διαχέουν στους ενδιαφερόµενους όλες τις σχετικές πληροφορίες µε αποτέλεσµα µια σηµαντική επιβάρυνση του συστήµατος, µέχρι συστήµατα που διαχέουν µικρότερο όγκο σχετικών πληροφοριών και πετυχαίνουν µεγαλύτερη κλιµάκωση του συστήµατος [Π2]. Η όλη προσπάθεια περιλαµβάνει τη συνεισφορά της ερευνητικής οµάδας του υποψηφίου στο Ευρωπαϊκό έργο Evergrow καθώς και τη συνεργασία της οµάδας µε την αντίστοιχη του Gerhard Weikum από το Max-Planck Institute for Informatics στο Saarbrucken της Γερµανίας. Επίσης, πολλά από τα σχετικά αποτελέσµατα παρουσιάζονται στη διδακτορική διατριβή του Χρήστου Τρυφωνόπουλου, που ολοκληρώθηκε µετά την ανάληψη καθηκόντων από τον υποψήφιο στο ΕΚΠΑ (Ιούλιος 2006), και στη διδακτορική διατριβή της Ίριδας Μηλιαράκη που βρίσκεται σε εξέλιξη στο ΕΚΠΑ. Αξίζει να σηµειωθεί ότι η διατριβή του Χρήστου Τρυφωνόπουλου αποτέλεσε το µοντέλο για άλλες δύο διδακτορικές διατριβές στην περιοχή αυτή (του Christian Zimmer στο Max-Planck Institute for Informatics στη Γερµανία και της Παρασκευής Ραυτοπούλου στο Πολυτεχνείο Κρήτης). Επίσης, στα πλαίσια της διατριβής της κας Μηλιαράκη, η ίδια και ο υποψήφιος έχουν µελετήσει κατανεµηµένες τεχνικές διάχυσης XML έγγραφων σε δίκτυα στα οποία υποβάλλονται συνδροµές εκφρασµένες στη γλώσσα ΧPath. Οι τεχνικές που έχουν αναπτυχθεί έχουν υλοποιηθεί σε ένα πραγµατικό κατανεµηµένο σύστηµα (που λέγεται Foxtrot), το οποίο έχει αξιολογηθεί πειραµατικά στην πλατφόρµα PlanetLab και σε τοπικά clusters [Σ1, Σ5]. Σηµειωτέον ότι η διατριβή της Ίριδας Μηλιαράκη υποστηρίζεται οικονοµικά από την Microsoft Research και συγκεκριµένα τη δράση Microsoft Research Scholarships. Σηµασιολογικός Ιστός (Semantic Web). [Κ3, Κ5, Σ2, Σ3, Σ7, Σ8, Σ10, W3, W5-W7, W13] Η συνεισφορά του υποψηφίου σ αυτή την περιοχή είναι πρωτοποριακή και πολύπλευρη, και επικεντρώνεται στα ακόλουθα θέµατα: Το πρώτο θέµα αναφέρεται στην ανάπτυξη αποδοτικών αλγορίθµων και υλοποίηση συστηµάτων για την αποθήκευση δεδοµένων RDF και RDFS και την επεξεργασία επερωτήσεων SPARQL µε χρήση κατανεµηµένων πινάκων κατακερµατισµού [Σ3,Σ7,Σ8,W7]. Η οµάδα του υποψηφίου έχει µελετήσει απλές ή συνεχείς επερωτήσεις SPARQL τις οποίες έχει υλοποιήσει στο σύστηµα Atlas (http://atlas.di.uoa.gr). Το σύστηµα Atlas αναπτύχθηκε στο Ευρωπαϊκό έργο OntoGrid και είναι το µοναδικό υλοποιηµένο σύστηµα ανοικτού κώδικα για επεξεργασία επερωτήσεων SPARQL πάνω από κατανεµηµένους πίνακες κατακερµατισµού. Ένα άλλα θέµα έγκειται στη χρήση του RDF(S) και της SPARQL για τη µοντελοποίηση οντολογιών που περιγράφουν υπηρεσίες του Παγκόσµιου Ιστού (Web services) ή του Πλέγµατος (Grid) [K3,W3,W5,W6]. Η προσπάθεια αυτή έχει κάνει επίσης χρήση του Atlas για την υλοποίηση κατανεµηµένων καταλόγων (directories) για τέτοιες υπηρεσίες. Η έρευνα αυτή έγινε στα πλαίσια του Ευρωπαϊκού έργου OntoGrid και του έργου «Peer-to-Peer Techniques for Semantic Web Services» της ΓΓΕΤ. Η προσπάθεια αυτή επίσης περιλαµβάνει την ανάπτυξη της γλώσσας ενηµερώσεων RUL σε συνεργασία µε την οµάδα του Βασίλη Χριστοφίδη του Ινστιτούτου Πληροφορικής του ΙΤΕ [Σ10]. Η RUL είναι η γλώσσα ενηµερώσεων του γνωστού συστήµατος επεξεργασίας δεδοµένων RDF(S) RDFSuite που έχει αναπτυχθεί από την ίδια οµάδα. Η έρευνα αυτή είναι ιδιαίτερα σηµαντική επειδή ελάχιστες γλώσσες ενηµερώσεων υπάρχουν σήµερα για το µοντέλο RDF. Σχετική και µε τις ερευνητικές δραστηριότητες του υποψηφίου στην αρχή της πορείας του είναι η ανάπτυξη του µοντέλου strdf και της γλώσσας επερωτήσεων stsparql που επεκτείνουν τα πρότυπα RDF και SPARQL του W3C για την αναπαράσταση χρονικών και - 6 -
χωρικών µεταδεδοµένων µε χρήση γραµµικών περιορισµών [Σ2]. Μέρος της προσπάθειας αυτής αποτελεί και η υλοποίηση του µοντέλου strdf και της γλώσσας SPARQL στο σύστηµα Strabon που επεκτείνει την γνωστή πλατφόρµα Sesame. Η έρευνα αυτή γίνεται στα πλαίσια του Ευρωπαϊκού έργου SemsorGrid4Env. Η έρευνα αυτή είναι πρωτοποριακή και δείχνει πώς µπορεί να επεκταθεί το µοντέλο RDF και η γλώσσα SPARQL χρησιµοποιώντας ιδέες από την περιοχή των διαχείρισης δεδοµένων µε περιορισµούς. Το τελευταίο σχετικό θέµα στην περιοχή αυτή µε το οποίο έχει ενασχοληθεί ο υποψήφιος είναι η χρήση του strdf και της stsparql για την µοντελοποίηση οντολογιών που περιγράφουν υπηρεσίες Ιστού/Πλέγµατος Αισθητήρων (Sensor Web/Grid). Η προσπάθεια αυτή περιλαµβάνει τη χρήση του Strabon για την υλοποίηση κατανεµηµένων καταλόγων (directories) για τέτοιες υπηρεσίες και γίνεται στα πλαίσια του Ευρωπαϊκού έργου SemsorGrid4Env, όπου η οµάδα του υποψηφίου έχει επίσης συµµετάσχει στην ανάπτυξη µιας υπηρεσιοκεντρικής αρχιτεκτονικής για τον Ιστό/Πλέγµα Αισθητήρων. Το σύνολο των παραπάνω θεµάτων µελετώνται στις διδακτορικές διατριβές των υποψηφίων διδακτόρων Ζωής Καούδη, Σταµατίας Μαγγιρίδου, και Κωστή Κυζηράκου. Επεξεργασία συνεχών σχεσιακών επερωτήσεων µε χρήση κατανεµηµένων πινάκων κατακερµατισµού (distributed hash tables). [Σ6, Σ9] Η βασική συνεισφορά του υποψηφίου στην περιοχή αυτή είναι η µελέτη αποδοτικών αλγορίθµων για την επεξεργασία συνεχών σχεσιακών επερωτήσεων (επιλογών και συνενώσεων) πάνω από κατανεµηµένους πίνακες κατακερµατισµού όπως το Chord. 3 ηµοσιεύσεις και Αναφορές Η έντονη ερευνητική δραστηριότητα του κ. Κουµπαράκη έχει ως αποτέλεσµα την παραγωγή ενός ικανού αριθµού δηµοσιεύσεων σε περιοδικά και συνέδρια των επιστηµονικών χώρων στους οποίους κινείται. Αν και η αξία κάθε εργασίας έγκειται σαφώς στο επιστηµονικό περιεχόµενό της, παρ' όλα αυτά, η συνολική ποιότητα του περιοδικού ή του συνεδρίου στα πρακτικά του οποίου δηµοσιεύθηκε µία εργασία είναι ενδεικτική πολλές φορές και του επιπέδου της. Ως εκ τούτου, ακολουθεί µία προσεγγιστική αξιολόγηση των περιοδικών και συνεδρίων που εµφανίζονται στο βιογραφικό του κ. Κουµπαράκη. κατηγορία Περιοδικά Συνέδρια (α) κορυφαία (β) πολύ καλά Artificial Intelligence Journal (4) Journal of the ACM ACM Transactions on Information Systems (2) IEEE Transactions on Knowledge and Data Engineering (3) Theoretical Computer Science (3) Information Systems (2) American Association for AI Conf. AAAI (2) ACM SIG on Information Retrieval Conf. SIGIR (2) Extending DB Technology Conf. EDBT (2) IEEE Int l Conf. on Data Engineering ICDE (2) World Wide Web Conf. WWW Conf. on Principles & Practice of Constraint Programming CP (4) Conf. on Principle of Knowledge Representation and Reasoning KR (2) Extended Semantic Web Conf. ESWC Int l Semantic Web Conf. ISWC (4) European Conf. on Digital Libraries ECDL (2) Symp. on Spatial & Temporal Databases SSTD Ο παρακάτω πίνακας συνοψίζει αριθµητικά το κύριο δηµοσιευµένο ερευνητικό έργο του κου Κουµπαράκη ανά κατηγορία και συνολικά, µε τους αντίστοιχους αριθµούς µετά την εκλογή του στο ΕΚΠΑ σε παρένθεση (ο συνολικός αριθµός των συνεδρίων δεν περιλαµβάνει τα - 7 -
συνέδρια εργασίας). Εκ των δηµοσιεύσεων αυτών, υπάρχουν 5 σε περιοδικά και 5 σε συνέδρια που είναι αυτοδύναµες. Κύριες ηµοσιεύσεις ιεθνή Περιοδικά Πλήρους Κρίσης ιεθνή Συνέδρια Πλήρους Κρίσης Κατηγορία (α) Κατηγορία (β) Συνολικά 13 (4) 2 (-) 19 (6) 15 (4) 8 (6) 28 (12) Επί πλέον των ανωτέρω, ο κ. Κουµπαράκης έχει πρόσθετο δηµοσιευµένο έργο, το οποίο εµφανίζεται στον παρακάτω πίνακα. Άλλες ηµοσιεύσεις Βιβλία (Συλλογές) Κεφάλαια Βιβλίων Ειδικά Τεύχη ιεθνών Περιοδικών ιεθνή Περιοδικά Μη Πλήρους Κρίσης ιεθνή Συνέδρια Εργασίας Επιδείξεις Λογισµικού Αφίσες Ελληνικά Συνέδρια Εργασίας µε Πρακτικά Ελληνικά Συνέδρια χωρίς Πρακτικά Συνολικά 5 (1) 10 (5) 1 (-) 3 (-) 29 (11) 3 (1) 2 (-) 1 (-) 7 (6) Σύµφωνα µε το βιογραφικό του κου Κουµπαράκη και τον έλεγχο της Επιτροπής, στο συνολικό έργο του υπάρχει ένας πολύ υψηλός αριθµός αναφορών. Συγκεκριµένα, στο Google Scholar, αναφέρονται άνω των 2500 αναφορών (µε αυτοαναφορές) και h-index 25, ενώ στο ISI WEB of Science, αναφέρονται περίπου 585 αναφορές τρίτων αποκλειστικά από περιοδικά. Ιδιαίτερα σηµειώνουµε το κεντρικό άρθρο που περιγράφει τη γλώσσα Telos [Π19], το οποίο δηµοσιεύτηκε στο κορυφαίο περιοδικό ACM Transactions on Information Systems και το οποίο, σύµφωνα µε το Google Scholar, έχει άνω των 800 αναφορών συνολικά. Επισηµαίνεται επίσης ότι εργασίες του κου Κουµπαράκη αναφέρονται και σε διδακτικά εγχειρίδια. Συγκεκριµένα, επτά σχετικά άρθρα του [Σ26,Σ27,W26,Π17,Π16,Π18] αναφέρονται στο διδακτικό εγχειρίδιο του Peter Revesz Introduction to Constraint Databases, Springer, 2002, ενώ έξι σχετικά άρθρα του [Σ24,Σ25,Σ28,Π11,Π13,Π17] αναφέρονται στο διδακτικό εγχειρίδιο της Rina Dechter Constraint Processing, Morgan Kauffman, 2003. Κατά την άποψη της Εισηγητικής Επιτροπής, η οποία συνεπικουρείται από την καταγεγραµµένη επιστηµονική αναγνώριση του κ. Κουµπαράκη, το σύνολο των αναφορών τρίτων στο έργο του, αλλά και την ποιότητα των περιοδικών και συνεδρίων όπου έχει παρουσιαστεί, το επιστηµονικό του έργο θεωρείται πολύ ισχυρό στο χώρο της Τεχνητής Νοηµοσύνης, της µοντελοποίησης χωρικών και χρονικών δεδοµένων, δεδοµένων υπό περιορισµούς, και βάσεων γνώσεων. 4 ιακρίσεις Η σηµασία της συνολικής επιστηµονικής συνεισφοράς του κου Κουµπαράκη και του δηµοσιευµένου του έργου καταδεικνύεται και από µερικές βραβεύσεις και διακρίσεις δηµοσιεύσεών της, ως εξής: Η δηµοσίευση Σ12, µε τίτλο LibraRing: An Architecture for Distributed Digital Libraries Based on DHTs, βραβεύτηκε µε το DELOS Research Exchange Award, ως το καλύτερο άρθρο του συνεδρίου ECDL 2005 µε κύριο συγγραφέα φοιτητή (Χρήστος Τρυφωνόπουλος) - 8 -
H δηµοσίευση Σ25, µε τίτλο From Local to Global Consistency in Temporal Constraint Networks, συγκέντρωσε την υψηλότερη βαθµολογία των κριτών στο συνέδριο CP95 και παρουσιάζεται σε βελτιωµένη έκδοση στο ειδικό τεύχος του περιοδικού Theoretical Computer Science (Vol. 173) αφιερωµένο στο συνέδριο 1st International Conference on Principles and Practice of Constraint Programming. 5 Χρηµατοδοτήσεις Ο κ. Κουµπαράκης έχει διατελέσει επιστηµονικός υπεύθυνος σε δέκα (10) ερευνητικά έργα, µε χρηµατοδότηση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή (6 έργα), τη δράση «Ηράκλειτος» του ΕΠΕΑΕΚ (1 έργο), την ΓΓΕΤ (1 έργο), την Microsoft Research (1 έργο), και τα BT Labs (1 έργο). ύο από αυτά τα έργα έχουν χρηµατοδοτηθεί (από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή) µετά την ανάληψη των καθηκόντων του στο ΕΚΠΑ, και ένα µεταφέρθηκε στο ΕΚΠΑ µετά την ανάληψη καθηκόντων από τον υποψήφιο. Στο πιο πρόσφατο από αυτά τα έργα, το οποίο ξεκινάει το Σεπτέµβριο του 2010, ο υποψήφιος είναι Συντονιστής. Ο υποψήφιος έχει επίσης συµµετάσχει ως µέλος της επιστηµονικής οµάδας σε τρία (3) ερευνητικά έργα, µε χρηµατοδότηση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή (1 έργο), τη δράση «Πυθαγόρας» του ΕΠΕΑΕΚ (1 έργο), και τη ΓΓΕΤ (1 έργο). Ένα από αυτά τα έργα έχει χρηµατοδοτηθεί (από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή) µετά την ανάληψη των καθηκόντων του στο ΕΚΠΑ. Τέλος, ο υποψήφιος έχει επίσης συµµετάσχει ως συν-υπεύθυνος σε δύο εθνικά αναπτυξιακά έργα ( ικτυωθείτε και Βιβλιοθήκες Πολυτεχνείου Κρήτης). 6 Εκπαιδευτικό Έργο Το διδακτικό έργο του υποψηφίου περιλαµβάνει τη διδασκαλία των παρακάτω Προπτυχιακών µαθηµάτων και εργαστηρίων: Τεχνητή Νοηµοσύνη (3ο έτος). Τµήµα Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών, ΕΚΠΑ. Έτη διδασκαλίας: 2005-2010. Μεταγλωττιστές (3ο έτος). Τµήµα Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών, ΕΚΠΑ. Έτη διδασκαλίας: 2006-2010. Μεταγλωττιστές (4ο έτος). Τµήµα ΗΜΜΥ, Πολυτεχνείο Κρήτης. Έτη διδασκαλίας: 1999-2005. Τεχνητή Νοηµοσύνη (4ο έτος/μεταπτυχιακό). Τµήµα ΗΜΜΥ, Πολυτεχνείο Κρήτης. Έτη διδασκαλίας: 2000-2005. Υπολογισµός µε Πράκτορες στο ιαδίκτυο (4ο έτος/μεταπτυχιακό). Τµήµα ΗΜΜΥ, Πολυτεχνείο Κρήτης. Έτη διδασκαλίας: 2002-2004. Θεωρία Υπολογισµού και Αλγορίθµων (3ο έτος). Τµήµα ΗΜΜΥ, Πολυτεχνείο Κρήτης. Έτη διδασκαλίας: 1999-2000 Introduction to Information Engineering (1ο έτος). Dept. of Computation, UMIST. Έτη ιδασκαλίας: 1994-1997. Database Theory (2ο έτος). Dept. of Computation, UMIST. Έτη ιδασκαλίας: 1997-1998. Artificial Intelligence (3ο έτος). Dept. of Computation, UMIST. Έτη ιδασκαλίας: 1995-1997. Programming and Program Design Laboratory (1ο έτος). Dept. of Computation, UMIST. Εργαστήριο. Έτη ιδασκαλίας: 1997-1998. Information Technology Laboratory (1ο έτος). Dept. of Computation, UMIST. Εργαστήριο. Έτη ιδασκαλίας: 1996-1997. Information Systems Laboratory (2ο έτος). Dept. of Computation, UMIST. Εργαστήριο. Έτη ιδασκαλίας: 1994-1996. - 9 -
Επίσης, το διδακτικό έργο του υποψηφίου περιλαµβάνει τη διδασκαλία των παρακάτω Μεταπτυχιακών µαθηµάτων: Τεχνολογία Γνώσεων (Μεταπτυχιακό). Τµήµα Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών, ΕΚΠΑ. Έτη διδασκαλίας: 2007-2010. Θεµελίωση Βάσεων εδοµένων (Μεταπτυχιακό). Τµήµα Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών, ΕΚΠΑ. Έτη διδασκαλίας: 2005-2010. Ειδικά Θέµατα Τεχνητής Νοηµοσύνης (Μεταπτυχιακό). Τµήµα ΗΜΜΥ, Πολυτεχνείο Κρήτης. Έτη διδασκαλίας: 1999-2002. Τεχνητή Νοηµοσύνη και Υπολογισµός µε Πράκτορες στο ιαδίκτυο (Μεταπτυχιακό). Τµήµα ΗΜΜΥ, Πολυτεχνείο Κρήτης.. Έτη διδασκαλίας: 2002-2004. Αναφορικά µε την επίβλεψη φοιτητών, ο κος Κουµπαράκης έχει επιβλέψει δύο ολοκληρωµένες διδακτορικές διατριβές: µία στο Πολυτεχνείο Κρήτης (Χρήστος Τρυφωνόπουλος, σήµερα Λέκτορας στο Τµήµα Επιστήµης και Τεχνολογίας Υπολογιστών του Πανεπιστηµίου Πελοποννήσου) και µία στο ΕΜΠ, µε τυπικά επιβλέποντα τον Καθηγητή Τίµο Σελλή (Σπύρος Σκιαδόπουλος, σήµερα Επίκουρος Καθηγητής στο Τµήµα Επιστήµης και Τεχνολογίας Υπολογιστών του Πανεπιστηµίου Πελοποννήσου). Η διδακτορική διατριβή του κυρίου Τρυφωνόπουλου ολοκληρώθηκε µετά την ανάληψη καθηκόντων από τον υποψήφιο στο ΕΚΠΑ (Ιούλιος 2006). Επί του παρόντος, ο υποψήφιος επιβλέπει έξι (6) ιδακτορικές ιατριβές στο ΕΚΠΑ. Σύµφωνα µε δήλωση του υποψηφίου, δύο από τις διδακτορικές διατριβές αυτές (Μηλιαράκη, Καούδη) είναι σε προχωρηµένο στάδιο και αναµένεται να ολοκληρωθούν το ακαδηµαϊκό έτος 2010-2011. Επίσης, ο υποψήφιος έχει επιβλέψει 17 ολοκληρωµένες διπλωµατικές εργασίες (3 στο ΕΚΠΑ, 7 στο Πολυτεχνείο Κρήτης 1 σε συνεπίβλεψη, και 7 στο UMIST), ενώ επί του παρόντος είναι επιβλέπων σε 5 διπλωµατικές εργασίες στο ΕΚΠΑ. Επί πλέον, ο υποψήφιος έχει επιβλέψει 10 ολοκληρωµένες πτυχιακές εργασίες (4 στο ΕΚΠΑ, 10 στο Πολυτεχνείο Κρήτης) και επί του παρόντος είναι επιβλέπων σε 8 πτυχιακές εργασίες στο ΕΚΠΑ (1 σε συνεπίβλεψη). Τέλος, ο υποψήφιος έχει διατελέσει µέλος σε 28 επιτροπές διδακτορικών διατριβών στην Ελλάδα (24) και το εξωτερικό (4). 7 ιοικητική και Επιστηµονική ραστηριότητα Ο κος Κουµπαράκης έχει επιδείξει έντονη δραστηριότητα στην επιστηµονική κοινότητα. Συγκεκριµένα, έχει υπηρετήσει στους εξής ρόλους: Πρόεδρος της Επιτροπής Προγράµµατος, Γενικός Πρόεδρος, ή Συν-διοργανωτής έξι (6) διεθνών συνεδρίων και συνεδρίων εργασίας (workshops). Μέλος της εκδοτικής επιτροπής (editorial board) του διεθνούς περιοδικού International Journal on Artificial Intelligence Tools (Architectures, Languages, Algorithms). World Scientific (Μάρτιος 2002 µέχρι σήµερα). Μέλος της Επιτροπής Προγράµµατος σε περισσότερα από 100 διεθνή συνέδρια και 60 διεθνή συνέδρια εργασίας. Κριτής άρθρων σε πολλά διεθνή περιοδικά και συνέδρια. Κριτής βιβλίων για εκδοτικούς οίκους. Κριτής ερευνητικών προτάσεων για τα Εθνικά Συµβούλια Έρευνας της Ιρλανδίας, Ιταλίας, Ολλανδίας, και Νορβηγίας. Αξιολογητής ερευνητικών έργων για τη ΓΓΕΤ, το Πανεπιστήµιο Αιγαίου, το Πολυτεχνείο Κρήτης, και το ΕΜΠ. Ο υποψήφιος έχει δώσει 5 προσκεκληµένες διαλέξεις σε συνέδρια. - 10 -
Παράλληλα, ο κ. Κουµπαράκης έχει προσφέρει σηµαντικά στη διοικητική ζωή του Τµήµατος Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών. Είναι µέλος της Επιτροπής Προβολής και Συνεργασιών του Τµήµατος Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών του ΕΚΠΑ και υπεύθυνος για την ανάπτυξη της νέας ιστοσελίδας του Τµήµατος. Επίσης διετέλεσε συντονιστής της Επιτροπής Μετεγγραφών του Τµήµατος το έτος 2008-2009. Προ της ελεύσεώς του στο Τµήµα, ο υποψήφιος είχε επίσης πλούσιο διοικητικό έργο, έχοντας διατελέσει τα εξής: ιευθυντής του Εργαστηρίου Προγραµµατισµού και Τεχνολογίας Ευφυών Υπολογιστικών Συστηµάτων, Τµήµα ΗΜΜΥ, Πολυτεχνείο Κρήτης, 2002-2005. ιευθυντής του Εργαστηρίου Τεχνολογίας Συστηµάτων Λογισµικού και ικτυακών Εφαρµογών, Τµήµα ΗΜΜΥ, Πολυτεχνείο Κρήτης, 2003-2005. Μέλος της Επιτροπής Βιβλιοθήκης του Πολυτεχνείου Κρήτης. 2001-2004. Μέλος της Επιτροπής Μεταπτυχιακών Σπουδών του Τµήµατος Ηλεκτρονικών Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών, Πολυτεχνείο Κρήτης. 2002-2005. Υπεύθυνος Μεταπτυχιακών Σπουδών (Postgraduate Tutor). Dept. of Computation, UMIST. 1996-1998. Υπεύθυνος Εργαστηρίων. Dept. of Computation, UMIST. 1995-1996. 8 Πρόταση Από όλα τα παραπάνω στοιχεία, η εισηγητική επιτροπή κρίνει ότι ο κ. Κουµπαράκης συνδυάζει ευρεία ερευνητική συνεισφορά σε πολλά θέµατα του γνωστικού αντικειµένου της υπό πλήρωση θέσης, σηµαντική διδακτική εµπειρία, και εκτεταµένη διοικητική και επαγγελµατική δραστηριότητα. Η ερευνητική του συνεισφορά είναι υψηλής ποιότητας και έχει τύχει διεθνούς αναγνώρισης, όπως προκύπτει και από το µεγάλο αριθµό αναφορών προς αυτήν και την κορυφαία ποιότητα των περιοδικών και συνεδρίων όπου µεγάλο µέρος της έχει δηµοσιευτεί. Ο αριθµός των δηµοσιεύσεων αυτών σε περιοδικά και συνέδρια µε κρίση είναι µικρότερος του αναµενοµένου, αλλά η ποιότητά τους αντισταθµίζει την ποσοτική έλλειψη. Το έργο του κ. Κουµπαράκη χαρακτηρίζεται από επιστηµονικό βάθος και υψηλό βαθµό καινοτοµίας και έχει σηµαντική επίδραση στην προαγωγή της επιστήµης στους αντίστοιχους χώρους. Η δραστηριότητά του δείχνει ικανότητες καθοδήγησης ερευνητικής οµάδας, προσέλκυσης χρηµατοδότησης, και ενεργού παρουσίας στον διεθνή επιστηµονικό χώρο. Η επιτροπή θα ήθελε στην παρούσα φάση να υπάρχουν περισσότερες ολοκληρωµένες διδακτορικές διατριβές υπό την επίβλεψη του υποψηφίου, αλλά η αναµενόµενη ολοκλήρωση δύο ακόµη διατριβών στο αµέσως επόµενο διάστηµα και η ύπαρξη τεσσάρων επιπλέον διατριβών σε πρότερο στάδιο δεν αφήνουν αµφιβολίες για τις ικανότητες και την εξέλιξη του υποψηφίου και στον τοµέα αυτό. Ως εκ τούτου, η επιτροπή κρίνει ότι ο κ. Κουµπαράκης πληροί τα τυπικά και ουσιαστικά κριτήρια που προβλέπει ο νόµος για την πλήρωση της προκηρυχθείσας θέσης και εισηγείται οµόφωνα την εκλογή του στη θέση αυτή. Η Εισηγητική Επιτροπή Γρηγόρης Αντωνίου Ιωάννης Βλαχάβας Ιωάννης Ιωαννίδης Καθηγητής Καθηγητής Καθηγητής Επιστήµης Υπολογιστών Πληροφορικής Πληροφορικής & Τηλ/ιών Πανεπιστήµιο Κρήτης Πανεπιστήµιο Θες/νίκης Πανεπιστήµιο Αθηνών - 11 -