ΕΡΕΥΝΑ ΤΡΑΠΕΖΙΚΩΝ ΧΟΡΗΓΗΣΕΩΝ

ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΤΗΣ ΚYΠΡΟY ΕΥΡΩΣYΣΤΗΜΑ ΕΡΕΥΝΑ ΤΡΑΠΕΖΙΚΩΝ ΧΟΡΗΓΗΣΕΩΝ Ιανουάριος 212 Αποτελέσματα για την Κύπρο Προσφορά Τα κριτήρια για χορήγηση δανείων προς επιχειρήσεις έγιναν αυστηρότερα το τέταρτο τρίμηνο του 211, με το σταθμισμένο καθαρό ποσοστό να καταγράφει σημαντική αύξηση στο 4% πολύ πιο πάνω από τις του προηγούμενου τριμήνου. Με βάση τις των συμμετεχόντων ιδρυμάτων για το πρώτο τρίμηνο του 212, τα κριτήρια αναμένεται να γίνουν αυστηρότερα, με το δείκτη διάχυσης ωστόσο να διαμορφώνεται στο 1%. Σε αντίθεση με τις του προηγούμενου τριμήνου για αμετάβλητα κριτήρια, τα κριτήρια για τη χορήγηση στεγαστικών δανείων προς νοικοκυριά έγιναν αυστηρότερα το τέταρτο τρίμηνο του 211. Τα κριτήρια για τη χορήγηση καταναλωτικών και λοιπών δανείων προς νοικοκυριά επίσης έγιναν αυστηρότερα, με το δείκτη διάχυσης να υπερβαίνει σημαντικά το προσδοκώμενο του επίπεδο με βάση την προηγούμενη έρευνα. Όσον αφορά τις για το επόμενο τρίμηνο, τα κριτήρια χρηματοδότησης τόσο για στεγαστικά όσο και για καταναλωτικά και λοιπά δάνεια προς νοικοκυριά αναμένεται να γίνουν αυστηρότερα. Ζήτηση Η καθαρή ζήτηση δανείων από επιχειρήσεις κατέγραψε μείωση το τέταρτο τρίμηνο του 211, με το δείκτη διάχυσης να καταγράφει μεγαλύτερη μείωση από την αναμενόμενη. Βάσει των προσδοκιών των τραπεζών για το επόμενο τρίμηνο, η καθαρή ζήτηση δανείων από επιχειρήσεις δεν αναμένεται να παρουσιάσει μεταβολή, Σύνοψη αποτελεσμάτων 1 Κριτήρια χορήγησης δανείων Επιχειρήσεις Νοικοκυριά - Στεγαστικά Δάνεια - Καταναλωτικά και λοιπά Δάνεια Ζήτηση για δάνεια Επιχειρήσεις Νοικοκυριά 211Q4 212Q1 () 211Q4 212Q1 () Αυστηρότερα Αυστηρότερα Αυστηρότερα Αυστηρότερα Αυστηρότερα Αυστηρότερα Αυστηρότερα Αυστηρότερα Μείωση Αμετάβλητη Μείωση Μείωση - Στεγαστικά Δάνεια Μείωση Μείωση Μείωση Μείωση - Καταναλωτικά και λοιπά Δάνεια Κύπρος ζώνη του ευρώ Αυστηρότερα Αυστηρότερα Αυστηρότερα Αυστηρότερα Μείωση Μείωση Μείωση Μείωση σε σχέση πάντοτε με το τέταρτο τρίμηνο του 211. Η ζήτηση δανείων από νοικοκυριά συνέχισε να παρουσιάζει μείωση το τέταρτο τρίμηνο του 211. Συγκεκριμένα, η καθαρή ζήτηση για στεγαστικά δάνεια από νοικοκυριά, κατέγραψε, για έκτη συνεχόμενη φορά από το δεύτερο τρίμηνο του 21 μείωση, με το δείκτη διάχυσης να πέφτει περαιτέρω στο -4%, πολύ χαμηλότερα, όπως και τα προηγούμενα τρίμηνα, σε σχέση με τις των τραπεζών. Η ζήτηση καταναλωτικών και λοιπών δανείων από νοικοκυριά συνέχισε να καταγράφει μείωση για έβδομη συνεχόμενη φορά από το πρώτο τρίμηνο του 21 με το δείκτη διάχυσης να διαμορφώνεται, όπως και το προηγούμενο τρίμηνο στο -2%, σύμφωνα με τις των τραπεζών. Το επόμενο τρίμηνο, η καθαρή ζήτηση τόσο για στεγαστικά δάνεια όσο και για καταναλωτικά και λοιπά δάνεια από νοικοκυριά αναμένεται να μειωθεί, με το δείκτη διάχυσης και στις δύο περιπτώσεις να διαμορφώνεται σε ψηλότερο 1. Τα αποτελέσματα καταγράφουν τις μεταβολές που σημειώθηκαν τους τελευταίους τρεις μήνες (στην περίπτωση αυτή το τέταρτο τρίμηνο του 211), καθώς και τις μεταβολές που αναμένεται να σημειωθούν για τους επόμενους τρεις μήνες (δηλαδή το πρώτο τρίμηνο του 212) σε σύγκριση με το προηγούμενο τρίμηνο.

Έρευνα Τραπεζικών Χορηγήσεων Ιανουάριος 212 επίπεδο σε σύγκριση με το τέταρτο τρίμηνο του 211. Αποτελέσματα για τη ζώνη του ευρώ Προσφορά Την ίδια περίοδο, στη ζώνη του ευρώ, τα κριτήρια χρηματοδότησης για δάνεια προς επιχειρήσεις έγιναν αυστηρότερα, με το σταθμισμένο καθαρό ποσοστό των τραπεζών που κατέγραψε αυστηρότερα κριτήρια να ανέρχεται από το 1% το τρίτο τρίμηνο του 211 στο 2% το τέταρτο τρίμηνο του 211, πιο πάνω από τις που καταγράφηκαν το προηγούμενο τρίμηνο. Επιπλέον, τα κριτήρια χρηματοδότησης για τη χορήγηση στεγαστικών καθώς και καταναλωτικών και λοιπών δανείων έγιναν επίσης πιο αυστηρά, στο 1% από 1% το προηγούμενο τρίμηνο σε ό,τι αφορά τη χορήγηση στεγαστικών δανείων και ελαφρώς ψηλότερα, στο 7% από 6% το προηγούμενο τρίμηνο, στην περίπτωση των καταναλωτικών και λοιπών δανείων. Το πρώτο τρίμηνο του 212 αναμένεται η θέσπιση αυστηρότερων κριτηρίων σε όλες τις κατηγορίες δανείων με το σταθμισμένο καθαρό ποσοστό να αναμένεται να διαμορφωθεί στο 13% για χορήγηση δανείων σε επιχειρήσεις, στο 12% για χορήγηση στεγαστικών δανείων και στο 6% για χορήγηση καταναλωτικών και λοιπών δανείων σε νοικοκυριά. Ζήτηση Το τέταρτο τρίμηνο του 211 η καθαρή ζήτηση δανείων από επιχειρήσεις κατέγραψε μείωση στα ίδια περίπου επίπεδα με το προηγούμενο τρίμηνο (-4%), σε σύγκριση με τις του προηγούμενου τριμήνου για μεγαλύτερη μείωση της ζήτησης. Η ζήτηση για στεγαστικά δάνεια από νοικοκυριά το τέταρτο τρίμηνο του 211 επίσης κατέγραψε μείωση στα ίδια περίπου επίπεδα με το προηγούμενο τρίμηνο (-17%), σε μεγαλύτερο ωστόσο βαθμό σε σχέση με τις των τραπεζών όπως καταγράφηκαν τα προηγούμενα δύο τρίμηνα (-13%). Η ζήτηση για καταναλωτικά και λοιπά δάνεια επίσης κατέγραψε μείωση με το σταθμισμένο καθαρό ποσοστό των τραπεζών να καταγράφει περαιτέρω πτώση (στο -9% από -8%), μεγαλύτερη από ό,τι αναμενόταν το προηγούμενο τρίμηνο. Όσον αφορά τις για το πρώτο τρίμηνο του 212, αναμένεται μείωση στην καθαρή ζήτηση δανείων τόσο από επιχειρήσεις όσο και από νοικοκυριά. Μεγαλύτερη σε σχέση με αυτή του τετάρτου τριμήνου του 211 αναμένεται να είναι η μείωση στη ζήτηση δανείων από επιχειρήσεις και νοικοκυριά για στεγαστικούς σκοπούς, ενώ η ζήτηση για καταναλωτικά και λοιπά δάνεια αναμένεται να μειωθεί στον ίδιο βαθμό με το τέταρτο τρίμηνο του 211. Δάνεια ή πιστωτικά όρια προς επιχειρήσεις Κριτήρια για τη χορήγηση δανείων ή πιστωτικών ορίων προς επιχειρήσεις Το Διάγραμμα 1 παρουσιάζει τα αποτελέσματα της έρευνας σε σχέση με τα κριτήρια χρηματοδότησης προς τις επιχειρήσεις και τις των τραπεζών, τόσο για την Κύπρο όσο και για τη ζώνη του ευρώ. ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 1 Κριτήρια χρηματοδότησης: δάνεια προς μη χρηματοοικονομικές επιχειρήσεις 4 4 3 3 2 2 1 1 - -1-1 "πιο αυστηρά" Κύπρος - ζώνη του ευρώ - 21Q1 21Q2 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 Αναλυτικά, στην Κύπρο τα κριτήρια χρηματοδότησης προς τις επιχειρήσεις έγιναν πιο αυστηρά το τέταρτο τρίμηνο του 211, με το σταθμισμένο καθαρό ποσοστό των τραπεζών που δήλωσαν αυστηρότερα κριτήρια να αυξάνεται σημαντικά στο 4% από το 1% που καταγράφηκε τα προηγούμενα τρία τρίμηνα. Στη θέσπιση αυστηρότερων κριτηρίων συνέβαλαν, όπως και τα προηγούμενα δύο τρίμηνα, οι σχετικά με τη γενικότερη οικονομική δραστηριότητα, οι προοπτικές που αφορούν συγκεκριμένους κλάδους ή εταιρείες, ο κίνδυνος όσον αφορά τη ζητούμενη ασφάλεια και η κατάσταση ρευστότητας των τραπεζών. Επιπλέον, το τέταρτο τρίμηνο του 211 στη θέσπιση αυστηρότερων κριτηρίων συνέβαλαν επίσης και το κόστος που σχετίζεται με την κεφαλαιακή θέση των τραπεζών καθώς και η ικανότητα πρόσβασης σε χρηματοδότηση μέσω της αγοράς. Οι υπόλοιποι παράγοντες δεν επηρέασαν τα κριτήρια των τραπεζών για τη χορήγηση δανείων ή πιστωτικών ορίων προς επιχειρήσεις προς τη μία ή την άλλη κατεύθυνση (βλ. Παράρτημα 1). 2

Έρευνα Τραπεζικών Χορηγήσεων Ιανουάριος 212 Στη ζώνη του ευρώ, τα κριτήρια χορήγησης δανείων σε επιχειρήσεις έγιναν σημαντικά αυστηρότερα, με το σταθμισμένο καθαρό ποσοστό των τραπεζών που δήλωσε ότι τα κριτήρια χρηματοδότησης για δάνεια ή πιστωτικά όρια προς επιχειρήσεις έγιναν πιο αυστηρά το τέταρτο τρίμηνο του 211 να αυξάνεται, στο 2% από 1% το προηγούμενο τρίμηνο, ψηλότερα σε σχέση με τις των τραπεζών στην προηγούμενη έρευνα. Οι κυριότεροι παράγοντες που συνέβαλαν στο να γίνουν αυστηρότερα τα κριτήρια για χορήγηση δανείων προς τις επιχειρήσεις στη ζώνη του ευρώ αφορούν την επιδείνωση της ικανότητας πρόσβασης σε χρηματοδότηση μέσω της αγοράς, το κόστος που σχετίζεται με την κεφαλαιακή θέση και την κατάσταση ρευστότητας των τραπεζών, οι σχετικά με τη γενικότερη οικονομική δραστηριότητα και την αντίληψη του κινδύνου από τις τράπεζες για τις προοπτικές που αφορούν συγκεκριμένους κλάδους ή εταιρείες. Όσον αφορά τις για το πρώτο τρίμηνο του 212, τόσο στην Κύπρο όσο και στη ζώνη του ευρώ οι τράπεζες αναμένουν ότι τα κριτήρια χρηματοδότησης προς τις επιχειρήσεις θα γίνουν αυστηρότερα με το σταθμισμένο καθαρό ποσοστό ωστόσο να μειώνεται, στην περίπτωση της Κύπρου στο 1% και στη ζώνη του ευρώ στο 13%. Ζήτηση για δάνεια ή πιστωτικά όρια προς επιχειρήσεις Όσον αφορά την καθαρή ζήτηση για δάνεια από επιχειρήσεις στην Κύπρο, για δεύτερη συνεχόμενη φορά από το τέταρτο τρίμηνο του 29 η ζήτηση παρουσίασε μείωση, αυτή τη φορά μεγαλύτερη από ό,τι αναμενόταν βάσει των προσδοκιών της προηγούμενης έρευνας, με το σταθμισμένο καθαρό ποσοστό να πέφτει στο -2% από -1% το προηγούμενο τρίμηνο (Διάγραμμα 2). Ο κυριότερος παράγοντας που συνέβαλε στη μείωση της ζήτησης ήταν οι ανάγκες χρηματοδότησης για πάγιες επενδύσεις. Οι ανάγκες χρηματοδότησης για συγχωνεύσεις ή εξαγορές και αναδιάρθρωση επιχειρήσεων συνέβαλαν, όπως και το προηγούμενο τρίμηνο σε μικρό βαθμό στη μείωση της ζήτησης, ενώ επίσης σε μικρό βαθμό προς τη μείωση της ζήτησης συνέτειναν και οι ανάγκες χρηματοδότησης για αποθέματα και κεφάλαια ζήτησης, για πρώτη φορά μετά το τέταρτο τρίμηνο του 29. (βλ. Παράρτημα 1). Η καθαρή ζήτηση για δάνεια από επιχειρήσεις στη ζώνη του ευρώ επίσης κατέγραψε μείωση, της τάξης του -4%, όπως και το τρίτο τρίμηνο του 211 (Διάγραμμα 2), σε μικρότερο ωστόσο βαθμό σε σχέση με τις των τραπεζών στην προηγούμενη έρευνα. Όπως και στην περίπτωση της Κύπρου, ο πιο σημαντικός λόγος της μείωσης της ζήτησης για δάνεια από επιχειρήσεις ήταν η μείωση των αναγκών χρηματοδότησης πάγιων επενδύσεων καθώς επίσης και οι χαμηλότερες ανάγκες χρηματοδότησης για συγχωνεύσεις ή εξαγορές και αναδιάρθρωση επιχειρήσεων. Όσον αφορά το πρώτο τρίμηνο του 212, αναμένεται ότι η καθαρή ζήτηση δανείων από επιχειρήσεις θα παραμείνει αμετάβλητη στην Κύπρο, ενώ στη ζώνη του ευρώ θα μειωθεί περαιτέρω. ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 2 Ζήτηση: δάνεια προς μη χρηματοοικονομικές επιχειρήσεις 3 2 1-1 -2-3 -4 21Q1 21Q2 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 Δάνεια προς νοικοκυριά Κύπρος - ζώνη του ευρώ - Κριτήρια για τη χορήγηση στεγαστικών δανείων προς νοικοκυριά Το σταθμισμένο καθαρό ποσοστό των τραπεζών που δήλωσαν ότι τα κριτήρια για τη χορήγηση στεγαστικών δανείων έγιναν αυστηρότερα κατά το τέταρτο τρίμηνο του 211 κατέγραψε σημαντική αύξηση στο 3% από 1%, παρά τις για αμετάβλητα κριτήρια (Διάγραμμα 3). Οι των τραπεζών σχετικά με τη γενικότερη οικονομική δραστηριότητα και, σε μικρότερο βαθμό, τις προοπτικές της αγοράς κατοικιών συνέβαλαν στη θέσπιση αυστηρότερων κριτηρίων. Όπως και στην προηγούμενη έρευνα, οι υπόλοιποι παράγοντες είχαν ουδέτερη επίδραση στα κριτήρια για τη χορήγηση στεγαστικών δανείων προς νοικοκυριά το εν λόγω τρίμηνο (βλ. Παράρτημα 2α). Στη ζώνη του ευρώ, τα κριτήρια για τη χορήγηση 3

Έρευνα Τραπεζικών Χορηγήσεων Ιανουάριος 212 στεγαστικών δανείων κατά το τέταρτο τρίμηνο του 211, έγιναν επίσης πιο αυστηρά, σε μεγαλύτερο βαθμό σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο, με το σταθμισμένο καθαρό ποσοστό των τραπεζών που κατέγραψε πιο αυστηρά κριτήρια να αυξάνεται στο 1% από 1% το δεύτερο τρίμηνο του 211, πιο πάνω σε σχέση με τις της προηγούμενης έρευνας (Διάγραμμα 3). Όπως και το προηγούμενο τρίμηνο, η θέσπιση αυστηρότερων κριτηρίων εξηγείται κυρίως από το αυξημένο κόστος κεφαλαίων και τους περιορισμούς που συνδέονται με τον ισολογισμό, καθώς επίσης και από την επιδείνωση των προοπτικών της αγοράς κατοικιών και γενικότερα της οικονομικής δραστηριότητας. Ο ανταγωνισμός μεταξύ των τραπεζών και από μη είχε γενικά ουδέτερη επίδραση στη διαμόρφωση των κριτηρίων για στεγαστικά δάνεια. Όσον αφορά τις για το πρώτο τρίμηνο του 212, αναμένεται πως τα κριτήρια των τραπεζών για τη χορήγηση στεγαστικών δανείων τόσο στην Κύπρο όσο και στη ζώνη του ευρώ θα γίνουν αυστηρότερα, με το σταθμισμένο καθαρό ποσοστό να διαμορφώνεται σε επίπεδα χαμηλότερα από αυτά που είχαν καταγραφεί το τέταρτο τρίμηνο του 211. ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 3 Κριτήρια χρηματοδότησης: στεγαστικά δάνεια προς νοικοκυριά 4 4 3 3 2 2 1 1 - -1-1 "πιο αυστηρά" Κύπρος - ζώνη του ευρώ - 21Q1 21Q2 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 Ζήτηση για στεγαστικά δάνεια προς νοικοκυριά Η καθαρή ζήτηση για στεγαστικά δάνεια στην Κύπρο, κατέγραψε για έκτο συνεχόμενο τρίμηνο μείωση, με το δείκτη διάχυσης να πέφτει στο -4% από -2% που καταγράφηκε το τρίτο τρίμηνο του 211. Η μείωση ήταν μεγαλύτερη από την αναμενόμενη, σύμφωνα με τις των τραπεζών το προηγούμενο τρίμηνο (Διάγραμμα 4). Όλοι οι σχετικοί παράγοντες επηρέασαν αρνητικά τη ζήτηση κατά το υπό εξέταση τρίμηνο. Συγκεκριμένα, η επιδείνωση των προοπτικών της αγοράς κατοικιών, η μειωμένη εμπιστοσύνη των καταναλωτών και η πραγματοποίηση καταναλωτικών δαπανών που δεν σχετίζονται με την αγορά κατοικίας συνέχισαν (οι δύο πρώτοι παράγοντες σε μεγαλύτερο βαθμό) να επηρεάζουν αρνητικά τη ζήτηση. Σε αυτούς τους παράγοντες προστέθηκαν κατά το τέταρτο τρίμηνο του 211, η χρησιμοποίηση αποταμιεύσεων των νοικοκυριών, ο δανεισμός από άλλα τραπεζικά ιδρύματα και η χρήση άλλων πηγών χρηματοδότησης (βλ. Παράρτημα 2α). Η καθαρή ζήτηση για στεγαστικά δάνεια στη ζώνη του ευρώ σημείωσε σημαντική μείωση σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο, με το σταθμισμένο καθαρό ποσοστό των τραπεζών που δήλωσε μείωση να παραμένει στο -17%. Όπως και στην περίπτωση της Κύπρου, όλοι οι σχετικοί παράγοντες συνέβαλαν στη μείωση της ζήτησης, με προεξάρχοντες την επιδείνωση των προοπτικών της αγοράς κατοικιών, τη μειωμένη εμπιστοσύνη των καταναλωτών και την πραγματοποίηση καταναλωτικών δαπανών που δεν σχετίζονται με την αγορά κατοικίας. Το επόμενο τρίμηνο, οι τράπεζες τόσο στην Κύπρο όσο και στη ζώνη του ευρώ αναμένουν την καθαρή ζήτηση για στεγαστικά δάνεια από νοικοκυριά να μειωθεί περαιτέρω, με το δείκτη διάχυσης να διαμορφώνεται στο -2% για την Κύπρο και στο -24% για τη ζώνη του ευρώ. ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 4 Ζήτηση: στεγαστικά δάνεια προς νοικοκυριά 3 2 1-1 -2-3 -4 Κύπρος - ζώνη του ευρώ - 21Q1 21Q2 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 Κριτήρια για τη χορήγηση καταναλωτικών και λοιπών δανείων προς νοικοκυριά Τα κριτήρια χορήγησης καταναλωτικών και λοιπών δανείων στην Κύπρο (Διάγραμμα ) έγιναν αυστηρότερα το τέταρτο τρίμηνο του 211 με το σταθμισμένο καθαρό ποσοστό να αυξάνεται σημαντικά 4

Έρευνα Τραπεζικών Χορηγήσεων Ιανουάριος 212 στο 3% από 1%. Η εξέλιξη αυτή οφείλεται στην επιδείνωση των προσδοκιών σχετικά με τη γενικότερη οικονομική δραστηριότητα και στη φερεγγυότητα καταναλωτών (βλ. Παράρτημα 2β). Ο κίνδυνος όσον αφορά τη ζητούμενη ασφάλεια συνέχισε να συμβάλλει στη θέσπιση αυστηρότερων κριτηρίων. Το σταθμισμένο καθαρό ποσοστό των τραπεζών στη ζώνη του ευρώ που δήλωσε ότι τα κριτήρια χορήγησης καταναλωτικών και λοιπών δανείων έγιναν πιο αυστηρά το τέταρτο τρίμηνο του 211, κατέγραψε μικρή αύξηση στο 7% από 6% το προηγούμενο τρίμηνο (Διάγραμμα ), σύμφωνα με τις των τραπεζών. Στη θέσπιση αυστηρότερων κριτηρίων συνέβαλαν κυρίως το κόστος κεφαλαίων και περιορισμοί που συνδέονται με τον ισολογισμό, καθώς και η αυξημένη αντίληψη κινδύνου όσον αφορά τις σχετικά με τη γενικότερη οικονομική δραστηριότητα και τη φερεγγυότητα των καταναλωτών. Κυρίως στην Κύπρο αλλά και στη ζώνη του ευρώ, οι τράπεζες αναμένουν ότι τα κριτήρια για τη χορήγηση καταναλωτικών και λοιπών δανείων θα γίνουν αυστηρότερα το πρώτο τρίμηνο του 212. ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ Κριτήρια χρηματοδότησης: καταναλωτικάκαι λοιπάδάνεια προς νοικοκυριά 4 4 3 3 2 2 1 1 - -1-1 "πιο αυστηρά" Κύπρος - ζώνη του ευρώ - 21Q1 21Q2 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 Ζήτηση για καταναλωτικά και λοιπά δάνεια προς νοικοκυριά Η μείωση της καθαρής ζήτησης καταναλωτικών και λοιπών δανείων από νοικοκυριά στην Κύπρο συνεχίστηκε για έβδομο συνεχόμενο τρίμηνο με το σταθμισμένο καθαρό ποσοστό των συμμετεχόντων τραπεζών που δήλωσαν μείωση να παραμένει στο -2%. Σε αντίθεση με τα προηγούμενα τρίμηνα η εν λόγω μείωση ήταν αναμενόμενη βάσει των προσδοκιών της προηγούμενης έρευνας (Διάγραμμα 6). Πέραν από τη συγκράτηση των δαπανών για αγορά διαρκών καταναλωτικών αγαθών και τη μειωμένη εμπιστοσύνη των καταναλωτών, όλοι οι άλλοι παράγοντες (πρωτίστως η χρήση αποταμιεύσεων των νοικοκυριών), επίσης συνέβαλαν στη μείωση της ζήτησης, σε αντίθεση με το προηγούμενο τρίμηνο κατά το οποίο δεν επηρέασαν τη ζήτηση προς τη μια ή την άλλη κατεύθυνση. Παράλληλα, η καθαρή ζήτηση για καταναλωτικά και λοιπά δάνεια από νοικοκυριά στη ζώνη του ευρώ επίσης συνεχίζει να μειώνεται με το σταθμισμένο καθαρό ποσοστό των τραπεζών να πέφτει χαμηλότερα τόσο σε σχέση με το τρίτο τρίμηνο του 211 (στο -9% από -8%) όσο και σε σχέση με τις των τραπεζών κατά την προηγούμενη έρευνα (-6%). Όπως και το προηγούμενο τρίμηνο, το τέταρτο τρίμηνο του 211 οι μειωμένες δαπάνες για αγορά διαρκών καταναλωτικών αγαθών και η σημαντική μείωση της εμπιστοσύνης των καταναλωτών ήταν οι κύριοι παράγοντες που συνέβαλαν στη μείωση της ζήτησης. Για το πρώτο τρίμηνο του 212, τόσο στην Κύπρο όσο και στη ζώνη του ευρώ, οι τράπεζες αναμένουν περαιτέρω μείωση της ζήτησης καταναλωτικών και λοιπών δανείων από νοικοκυριά, σε μικρότερο βαθμό στην περίπτωση της Κύπρου και στα επίπεδα που καταγράφηκαν το προηγούμενο τρίμηνο στη ζώνη του ευρώ. ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 6 Ζήτηση: καταναλωτικά και λοιπά δάνεια προς νοικοκυριά 3 2 1-1 -2-3 -4 Κύπρος - ζώνη του ευρώ - 21Q1 21Q2 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1

21Q1 21Q2 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 21Q1 21Q2 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 21Q1 21Q2 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 21Q1 21Q2 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 21Q1 21Q2 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 21Q1 21Q2 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 21Q1 21Q2 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 21Q1 21Q2 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 21Q1 21Q2 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 21Q1 21Q2 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 21Q1 21Q2 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 21Q1 21Q2 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 21Q1 21Q2 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 21Q1 21Q2 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 21Q1 21Q2 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 21Q1 21Q2 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 21Q1 21Q2 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 21Q1 21Q2 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 21Q1 21Q2 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 21Q1 21Q2 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 21Q1 21Q2 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 21Q1 21Q2 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 21Q1 21Q2 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 21Q1 21Q2 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 21Q1 21Q2 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 21Q1 21Q2 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 21Q1 21Q2 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 Έρευνα Τραπεζικών Χορηγήσεων Ιανουάριος 212 Παράρτημα 1. Κύπρος - Δάνεια ή πιστωτικά όρια προς επιχειρήσεις (δείκτης διάχυσης) (Α) Προσφορά - Κύριοι παράγοντες που επηρέασαν τα κριτήρια των τραπεζών για τη χορήγηση δανείων ή πιστωτικών ορίων προς επιχειρήσεις 4 3 2 1-1 Κριτήρια ''πιο αυστηρά" 6 4 3 2 1 Κόστος που σχετίζεται με τη κεφαλαιακή θέση των τραπεζών 4 2-2 -4-6 Ικανότητα πρόσβασης σε χρηματοδότηση μέσω της αγοράς 6 4 3 2 1 Κατάσταση ρευστότητας των τραπεζών 3 2 1-1 -2-3 Ανταγωνισμός από άλλα 6 4 3 2 1 Ανταγωνισμός από μη 6 4 3 2 1 Ανταγωνισμός από χρηματοδότηση μέσω της αγοράς 3 2 1-1 -2-3 Προσδοκίες σχετικά με τη γενικότερη οικονομική δραστηριότητα 6 4 3 2 1 Προοπικές που αφορούν συγκεκριμένους κλάδους ή εταιρείες 6 4 3 2 1 Κίνδυνος όσον αφορά τη ζητούμενη ασφάλεια Όροι εφαρμογής για τη χορήγηση δανείων ή πιστωτικών ορίων προς επιχειρήσεις 3 2 1-1 -2-3 Περίθωριο των τραπεζών για τα σύνηθη δάνεια 6 4 3 2 1 για δάνεια ψηλότερου κινδύνου 6 4 3 2 1 Επιβαρύνσεις εκτός τόκων 6 4 3 2 1 Μέγεθος δανείου ή πιστωτικού ορίου 6 4 3 2 1 Απαιτήσεις ασφάλειας 6 4 3 2 1 Ρήτρες δανείων 6 4 3 2 1 Διάρκεια (Β) Ζήτηση - Κύριοι παράγοντες που επηρέασαν τη ζήτηση για δάνεια ή πιστωτικά όρια προς επιχειρήσεις 2 2 1 1 - -1-1 -2-2 ζήτηση ' 2 1-1 -2-3 -4 Πάγιες επενδύσεις 3 2 1-1 -2-3 Αποθέματα και κεφάλαια κίνησης -1-2 -3-4 - -6 Συγχωνεύσεις ή εξαγορές και αναδιάρθρωση επιχειρήσεων 6 4 3 2 1 Αναδιάρθρωση χρέους 6 4 3 2 1-1 -2 Εσωτερική χρηματοδότηση 3 2 1-1 -2-3 Δάνεια από άλλα 6 4 3 2 1-1 -2 Δάνεια από μη 6 4 3 2 1-1 -2 Έκδοση χρεογράφων 6 4 3 2 1-1 -2 'Εκδοση μετοχών Σημείωση: στις περιπτώσεις που δεν διακρίνονται ιστογράμματα ο δείκτης διάχυσης είναι στο για το συγκεκριμένο τρίμηνο και μπορεί να υποδηλοί (1) ότι δε σημειώθηκε μεταβολή από το προηγούμενο τρίμηνο, (2) ότι οι απαντήσεις των τραπεζών αντισταθμίζονται μεταξύ τους ή (3) ότι για τη συγκεκριμένη ερώτηση δεν διατίθενται στοιχεία. 6

21Q1 21Q2 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 21Q1 21Q2 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 21Q1 21Q2 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 21Q1 21Q2 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 21Q1 21Q2 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 21Q1 21Q2 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 21Q1 21Q2 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 21Q1 21Q2 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 21Q1 21Q2 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 21Q1 21Q2 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 21Q1 21Q2 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 21Q1 21Q2 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 21Q1 21Q2 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 21Q1 21Q2 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 21Q1 21Q2 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 21Q1 21Q2 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 21Q1 21Q2 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 21Q1 21Q2 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 21Q1 21Q2 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 Έρευνα Τραπεζικών Χορηγήσεων Ιανουάριος 212 Παράρτημα 2α. Κύπρος - Στεγαστικά δάνεια προς νοικοκυριά (δείκτης διάχυσης) (Α) Προσφορά - Κύριοι παράγοντες που επηρέασαν τα κριτήρια των τραπεζών για τη χορήγηση στεγαστικών δανείων προς νοικοκυριά 3 3 2 2 1 1 - -1-1 κριτήρια ''πιο αυστηρά" -1-2 -3-4 - -6 Κόστος κεφαλαίων και περιορισμοί που συνδέονται με τον ισολογισμό -1-2 -3-4 - -6 Ανταγωνισμός από άλλα -1-2 -3-4 - -6 Ανταγωνισμός από μη 3 2 1-1 -2-3 Προσδοκίες σχετικά με τη γενικότερη οικονομική δραστηριότητα 3 2 1-1 -2-3 Προοπτικές της αγοράς κατοικιών Όροι εφαρμογής για τη χορήγηση στεγαστικών δανείων προς νοικοκυριά 3 2 1-1 -2-3 για τα σύνηθη δάνεια 6 4 3 2 1 για δάνεια ψηλότερου κινδύνου 3 2 1-1 -2-3 Απαιτήσεις ασφάλειας 6 4 3 2 1 Λόγος δανείου προς αξία ακινήτου 6 4 3 2 1 Διάρκεια Επιβαρύνσεις εκτός τόκων 2 1-1 -2-3 -4 - -6 (Β) Ζήτηση - Κύριοι παράγοντες που επηρέασαν τη ζήτηση για στεγαστικά δάνεια προς νοικοκυριά 3 2 1-1 -2-3 -4 - -6 ζήτηση -1-2 -3-4 - -6 Προοπτικές της αγοράς κατοικιών -1-2 -3-4 - -6 Εμπιστοσύνη καταναλωτών -1-2 -3-4 - -6 Καταναλωτικές δαπάνες που δεν σχετίζονται με αγορά κατοικίας -1-2 -3-4 - -6 Αποταμιεύσεις νοικοκυριών 2 1-1 -2-3 -4 - -6 Δάνεια από άλλα 3 2 1-1 -2-3 'Αλλες πηγές χρηματοδότησης Σημείωση: στις περιπτώσεις που δεν διακρίνονται ιστογράμματα ο δείκτης διάχυσης είναι στο για το συγκεκριμένο τρίμηνο και μπορεί να υποδηλοί (1) ότι δε σημειώθηκε μεταβολή από το προηγούμενο τρίμηνο, (2) ότι οι απαντήσεις των τραπεζών αντισταθμίζονται μεταξύ τους ή (3) ότι για τη συγκεκριμένη ερώτηση δεν διατίθενται στοιχεία. 7

21Q1 21Q2 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 21Q1 21Q2 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 21Q1 21Q2 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 21Q1 21Q2 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 21Q1 21Q2 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 21Q1 21Q2 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 21Q1 21Q2 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 21Q1 21Q2 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 21Q1 21Q2 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 21Q1 21Q2 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 21Q1 21Q2 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 21Q1 21Q2 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 21Q1 21Q2 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 21Q1 21Q2 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 21Q1 21Q2 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 21Q1 21Q2 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 21Q1 21Q2 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 21Q1 21Q2 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 21Q1 21Q2 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 Έρευνα Τραπεζικών Χορηγήσεων Ιανουάριος 212 Παράρτημα 2β. Κύπρος - Καταναλωτικά και λοιπά δάνεια προς νοικοκυριά (δείκτης διάχυσης) (Α) Προσφορά - Κύριοι παράγοντες που επηρέασαν τα κριτήρια των τραπεζών για τη χορήγηση καταναλωτικών και λοιπών δανείων προς νοικοκυριά 6 4 3 2 1-1 κριτήρια ''πιο αυστηρά" ''πιο χαλαρά" 3 2 1-1 -2-3 Κόστος κεφαλαίων και περιορισμοί που συνδέονται με τον ισολογισμό 6 4 3 2 1 Ανταγωνισμός από άλλα 6 4 3 2 1 Ανταγωνισμός από μη 6 4 3 2 1 Προσδοκίες σχετικά με τη γενικότερη οικονομική δραστηριότητα 6 4 3 2 1 Φερεγγυότητα καταναλωτών 6 4 3 2 1 Κίνδυνος όσον αφορά τη ζητούμενη ασφάλεια Όροι εφαρμογής για τη χορήγηση καταναλωτικών και λοιπών δανείων προς νοικοκυριά 3 2 1 για τα σύνηθη δάνεια 6 4 3 2 1 για δάνεια ψηλότερου κινδύνου 6 4 3 2 1 Απαιτήσεις ασφάλειας 6 4 3 2 1 Διάρκεια 6 4 3 2 1-1 -2 Επιβαρύνσεις εκτός τόκων (Β) Ζήτηση - Κύριοι παράγοντες που επηρέασαν τη ζήτηση για καταναλωτικά και λοιπά δάνεια προς νοικοκυριά 3 2 1-1 -2-3 ζήτηση 3 2 1-1 -2-3 Δαπάνες για αγορά διαρκών καταναλωτικών αγαθών -1-2 -3-4 - -6 Εμπιστοσύνη καταναλωτών -1-2 -3-4 - -6 Απόκτηση τίτλων -1-2 -3-4 - -6 Αποταμιεύσεις νοικοκυριών 6 4 3 2 1-1 -2 Δάνεια από άλλα -1-2 -3-4 - -6 Άλλες πηγές χρηματοδότησης Σημείωση: στις περιπτώσεις που δεν διακρίνονται ιστογράμματα ο δείκτης διάχυσης είναι στο για το συγκεκριμένο τρίμηνο και μπορεί να υποδηλοί (1) ότι δε σημειώθηκε μεταβολή από το προηγούμενο τρίμηνο, (2) ότι οι απαντήσεις των τραπεζών αντισταθμίζονται μεταξύ τους ή (3) ότι για τη συγκεκριμένη ερώτηση δεν διατίθενται στοιχεία. 8

Έρευνα Τραπεζικών Χορηγήσεων Ιανουάριος 212 Σημειώσεις: Η Έρευνα Τραπεζικών Χορηγήσεων αποτελεί μια ποιοτική έρευνα για τις τραπεζικές χορηγήσεις στη ζώνη του ευρώ και βασικός της στόχος είναι η βελτίωση της πληροφόρησης για τις συνθήκες χρηματοδότησης στη ζώνη του ευρώ. Το ερωτηματολόγιο της έρευνας απευθύνεται σε ένα αντιπροσωπευτικό δείγμα των τραπεζών της κάθε χώρας της ζώνης του ευρώ και καλύπτει ένα ευρύ φάσμα θεμάτων για το δανεισμό στις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά. Για παράδειγμα, περιλαμβάνει ερωτήσεις που αφορούν τα κριτήρια για την έγκριση των δανείων, τους όρους και τις προϋποθέσεις χορήγησης πιστώσεων καθώς και την αξιολόγηση των τραπεζών για τις συνθήκες που επηρεάζουν τη ζήτηση των δανείων. Περαιτέρω πληροφορίες θα βρείτε στην περιγραφή της μεθοδολογίας της εν λόγω έρευνας http://www.centralbank.gov.cy/media/pdf_gr/methodology_121.pdf Τα αποτελέσματα της Έρευνας Τραπεζικών Χορηγήσεων 1 η οποία διεξήχθη τον Ιανουάριο του 212 αναφέρονται στις αλλαγές που σημειώθηκαν το τέταρτο τρίμηνο του 211 σε σύγκριση με το προηγούμενο τρίμηνο και στις των τραπεζών για το πρώτο τρίμηνο του 212 όσον αφορά τα κριτήρια και τη ζήτηση δανείων ή πιστωτικών ορίων σε επιχειρήσεις και νοικοκυριά. Επισημαίνεται ότι τα αποτελέσματα της έρευνας βασίζονται στις απαντήσεις των τραπεζών που συμμετέχουν στην εν λόγω έρευνα και εκφράζουν τη δική τους αντίληψη για τη χρηματοδοτική αγορά. Τα αποτελέσματα δεν αντιπροσωπεύουν εκτιμήσεις ή συμπεράσματα της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου. 1. Τα αποτελέσματα της εν λόγω έρευνας για την Κύπρο δεν είναι σταθμισμένα ως προς το μερίδιο αγοράς της κάθε τράπεζας που λαμβάνει μέρος στην έρευνα, επομένως οι απαντήσεις όλων των συμμετεχόντων έχουν την ίδια βαρύτητα. Η έρευνα καλύπτει περίπου το 8% της αγοράς χορηγήσεων στην Κύπρο που δίνονται σε επιχειρήσεις και νοικοκυριά της ζώνης του ευρώ. 9