ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 1.6.2017 COM(2017) 258 final 2017/0104 (NLE) Πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ για την έγκριση της υπογραφής, εξ ονόματος της Ένωσης, της συμφωνίας συνεργασίας μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Οργανισμού για την Ασφάλεια της Αεροναυτιλίας στην Αφρική και τη Μαδαγασκάρη (ASECNA) σχετικά με την ανάπτυξη της δορυφορικής ραδιοπλοήγησης και την παροχή συναφών υπηρεσιών εντός της ζώνης αρμοδιότητας του ASECNA προς όφελος της πολιτικής αεροπορίας EL EL
1. ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ Αιτιολόγηση και στόχοι της πρότασης Στόχος της παρούσας πρότασης απόφασης του Συµβουλίου είναι να επιτρέψει τη σύναψη εξ ονόµατος της Ένωσης, σύμφωνα με το άρθρο 218 παράγραφος 6 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ), της συμφωνίας συνεργασίας μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αφενός, και του Οργανισμού για την Ασφάλεια της Αεροναυτιλίας στην Αφρική και στη Μαδαγασκάρη (ASECNA) 1, αφετέρου, σχετικά με την ανάπτυξη της δορυφορικής ραδιοπλοήγησης και την παροχή συναφών υπηρεσιών εντός της ζώνης αρμοδιότητας του ASECNA προς όφελος της πολιτικής αεροπορίας. Η πρόταση συνάδει με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1285/2013 που αποτελεί τη βασική πράξη των ευρωπαϊκών προγραμμάτων δορυφορικής ραδιοπλοήγησης και ο οποίος, στο άρθρο 29, ορίζει ότι η Ένωση μπορεί να συνάψει συµφωνίες µε τρίτες χώρες και διεθνείς οργανισµούς στο πλαίσιο των προγραµµάτων Galileo και EGNOS. Η δορυφορική ραδιοπλοήγηση αποτελεί αντικείμενο συνεργασίας μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Αφρικής από την έγκριση του σχεδίου δράσης 2011-2013 για την εφαρμογή της στρατηγικής εταιρικής σχέσης Αφρικής-EE κατά την τρίτη σύνοδο κορυφής Αφρικής-ΕΕ στην Τρίπολη τον Νοέμβριο του 2010. Η ανάγκη για συνεργασία στον τομέα αυτό επιβεβαιώθηκε στον «χάρτη πορείας 2014-2017» που εγκρίθηκε κατά τη σύνοδο κορυφής ΕΕ-Αφρικής, τον Απρίλιο του 2014. Από τις μελέτες προέκυψαν σημαντικά κοινωνικοοικονομικά πλεονεκτήματα για την αφρικανική ήπειρο. Η συνεργασία θα είναι εξίσου επωφελής για την ευρωπαϊκή διαστηµική βιοµηχανία που θα επωφεληθεί από μια διευρυμένη αγορά στην Αφρική για την ανάπτυξη της τεχνολογίας της, την εγκατάσταση νέων υποδομών και τη χρήση υπηρεσιών που συνδέονται με τη δορυφορική ραδιοπλοήγηση 2. Στις 25 Σεπτεμβρίου 2014, με βάση τη σύσταση της Επιτροπής [COM(2014) 260], το Συμβούλιο «Ανταγωνιστικότητα» εξουσιοδότησε την Επιτροπή να διαπραγματευθεί, εξ ονόματος της Ένωσης, μια διεθνή συμφωνία με τον ASECNA καθορίζοντας τους όρους για την παροχή υπηρεσιών δορυφορικής ενίσχυσης (SBAS) στην Αφρική, με βάση το ευρωπαϊκό πρόγραμμα δορυφορικής ραδιοπλοήγησης EGNOS. Οι διαπραγματεύσεις ξεκίνησαν τον Μάρτιο του 2015. Οδήγησαν τον Απρίλιο του 2016 στην κατάρτιση ενός σχεδίου συμφωνίας που καθορίζει το πλαίσιο της απαραίτητης συνεργασίας για τη δημιουργία και την εκμετάλλευση ενός συστήματος SBAS αυτόνομου αλλά βασιζόμενου στο ευρωπαϊκό σύστημα EGNOS, εντός της ζώνης αρμοδιότητας του ASECNA. Σύμφωνα με την εντολή που δόθηκε από το Συμβούλιο, η συμφωνία περιλαμβάνει μια τεχνική πτυχή και ρυθμίζει, επίσης, τα ζητήματα χρηματοδότησης και διακυβέρνησης. 1 O ASECNA είναι διεθνής οργανισμός με έδρα το Ντακάρ στη Σενεγάλη, του οποίου η αποστολή είναι η διασφάλιση της ασφάλειας της αεροναυτιλίας των 18 κρατών μελών του: Μπενίν, Μπουρκίνα Φάσο, Καμερούν, Κεντροαφρικανική Δημοκρατία, Τσαντ, Κομόρες, Κονγκό, Ακτή Ελεφαντοστού, Γκαμπόν, Γουινέα- Μπισσάου, Ισημερινή Γουινέα, Μαδαγασκάρη, Μάλι, Μαυριτανία, Νίγηρας, Σενεγάλη, Τόγκο και Γαλλία. 2 Τα κοινωνικοοικονομικά πλεονεκτήματα για το σύνολο της αφρικανικής ηπείρου εκτιμήθηκαν, βάσει των αναλύσεων κόστους-οφέλους, σε πάνω από 4,8 δισ. EUR, χωρίς να υπολογίζονται τα πλεονεκτήματα στον τομέα της οικονομικής ανάπτυξης και της περιφερειακής ολοκλήρωσης, τα οποία δεν ήταν δυνατόν να ποσοτικοποιηθούν. EL 2 EL
Στις 21 Νοεμβρίου 2016, με βάση πρόταση της Επιτροπής της 12ης Σεπτεμβρίου 2016 [COM(2016)574], το Συμβούλιο εξέδωσε την απόφαση (ΕΕ) 2016/2234 3 με την οποία ενέκρινε, εξ ονόματος της Ένωσης, την υπογραφή της συμφωνίας. Η εν λόγω συμφωνία υπεγράφη επίσημα στις 5 Δεκεμβρίου 2016 στις Βρυξέλλες από την Ευρωπαϊκή Ένωση και τον ASECNA. Συνοχή με τις υφιστάμενες διατάξεις στον εν λόγω τομέα πολιτικής και άλλες πολιτικές της Ένωσης Τα ευρωπαϊκά προγράμματα δορυφορικής πλοήγησης αποτελούν σημαντικό στοιχείο της πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης στον τομέα των μεταφορών, ιδίως στον τομέα των αεροπορικών μεταφορών. Ουσιαστικά συμβάλλουν στην αύξηση της ασφάλειας και της συνέχειας των υπηρεσιών αεροναυτιλίας, με παράλληλη βελτίωσή τους από οικονομική και περιβαλλοντική άποψη. Αποτέλεσαν το αντικείμενο διεθνούς προώθησης, κυρίως χάρη στη σύναψη συμφωνιών συνεργασίας με χώρες όπως οι ΗΠΑ, η Κίνα, η Νότια Κορέα και το Ισραήλ. Λαμβανομένων υπόψη των κοινών πλεονεκτημάτων για την Ευρώπη και την Αφρική για την ανάπτυξη υπηρεσιών δορυφορικής ραδιοπλοήγησης στην αφρικανική ήπειρο, υπήρξαν πολλές πολιτικές πρωτοβουλίες για ενεργή συνεργασία μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Αφρικής στον τομέα αυτόν. Μεταξύ των πρωτοβουλιών αυτών συγκαταλέγονται οι εξής: Δήλωση της ομάδας αναφοράς για τις υποδομές της στρατηγικής εταιρικής σχέσης Αφρικής-ΕΕ για τη συνεδρίαση ομοτίμων μεταξύ της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και της Επιτροπής της Αφρικανικής Ένωσης (Αντίς Αμπέμπα, 25-26 Φεβρουαρίου 2016) Χάρτης πορείας (2014-2017) που εγκρίθηκε κατά την τέταρτη σύνοδο κορυφής Αφρικής-ΕΕ (Βρυξέλλες, 2 και 3 Απριλίου 2014) Κοινή δήλωση των επιχειρήσεων κατά το 5ο επιχειρηματικό φόρουμ ΕΕ-Αφρικής (Βρυξέλλες, 1η Απριλίου 2014) Κοινή θέση που εγκρίθηκε κατά την Υπουργική Διάσκεψη Μεταφορών της Ένωσης για τη Μεσόγειο (Βρυξέλλες, 14 Νοεμβρίου 2013) Κοινή ανακοίνωση προς το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών της 8ης Μαρτίου 2011 «Εταιρική σχέση με τις χώρες της νότιας Μεσογείου για τη δημοκρατία και την κοινή ευημερία» [COM(2011) 200 τελικό] Ανακοίνωση της Επιτροπής «Σχέδιο δράσης για τις εφαρμογές του παγκόσμιου δορυφορικού συστήματος πλοήγησης (GNSS)» COM(2010) 308 τελικό, της 14ης Ιουνίου 2010 Συμπεράσματα της συνεδρίασης υψηλού επιπέδου σχετικά με το θέμα: «το διάστημα για τους αφρικανούς πολίτες», που διοργανώθηκε από τη βελγική προεδρία της ΕΕ στις 16 Σεπτεμβρίου 2010) 3 ΕΕ L 337 της 13.12.2016, σ. 1. EL 3 EL
Ψήφισμα του 7ου Συμβουλίου «Διαστήματος»: «Παγκόσμιες προκλήσεις: πλήρης εκμετάλλευση των ευρωπαϊκών διαστημικών συστημάτων» Βρυξέλλες, 25 Νοεμβρίου 2010 Σχέδιο δράσης 2011-2013 για την εφαρμογή της στρατηγικής εταιρικής σχέσης Αφρικής-ΕΕ, που εγκρίθηκε κατά την τρίτη σύνοδο κορυφής Αφρικής-ΕΕ (Τρίπολη, 29 και 30 Νοεμβρίου 2010) Κοινή δήλωση των επιχειρήσεων κατά το 4ο επιχειρηματικό φόρουμ ΕΕ-Αφρικής (Τρίπολη, 26 και 28 Νοεμβρίου 2010) Ανακοίνωση της Επιτροπής στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο της 24ης Ιουνίου 2009 - Εταιρική σχέση Ευρωπαϊκής Ένωσης-Aφρικής Σύνδεση της Αφρικής με την Ευρώπη: ενίσχυση της συνεργασίας σε θέματα μεταφορών, COM (2009) 301 τελικό της 24ης Ιουνίου 2009. 2. ΝΟΜΙΚΗ ΒΑΣΗ, ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΑΝΑΛΟΓΙΚΟΤΗΤΑ Νομική βάση Η νομική βάση της πρότασης είναι το άρθρο 172 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σε συνδυασμό με το άρθρο 218 παράγραφος 6. Επικουρικότητα Η αρχή της επικουρικότητας δεν ισχύει στην προκειμένη περίπτωση καθώς τα ευρωπαϊκά συστήματα δορυφορικής ραδιοπλοήγησης ανήκουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Αναλογικότητα Οι διατάξεις της συμφωνίας ανταποκρίνονται στον επιδιωκόμενο στόχο, ο οποίος είναι να δοθεί η δυνατότητα στον ASECNA να αναπτύξει το δικό του σύστημα δορυφορικής βελτίωσης με βάση το ευρωπαϊκό πρόγραμμα δορυφορικής ραδιοπλοήγησης EGNOS. Επίσης, ανταποκρίνονται στην επιθυμία της Ευρωπαϊκής Ένωσης να εξάγει στην αφρικανική ήπειρο την τεχνογνωσία της στον τομέα της δορυφορικής ραδιοπλοήγησης. Επιλογή μέσου Η εφαρμογή ενός δεσμευτικού πλαισίου συνεργασίας εξαρτάται από τη σύναψη διεθνούς συμφωνίας. Το άρθρο 29 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1285/2013 προβλέπει ρητά τη δυνατότητα σύναψης συμφωνιών με διεθνείς οργανισμούς στο πλαίσιο των προγραμμάτων Galileo και EGNOS. 3. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΩΝ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΕΩΝ ΜΕ ΤΑ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΜΕΝΑ ΜΕΡΗ Η χρήση υπηρεσιών δορυφορικής ραδιοπλοήγησης στην Αφρική, με βάση το EGNOS, έχει αποτελέσει αντικείμενο τόσο κοινωνικοοικονομικής όσο και τεχνικής ανάλυσης. Τα αποτελέσματα της ανάλυσης αυτής παρουσιάστηκαν και συζητήθηκαν πολλές φορές με τις ενδιαφερόμενες αφρικανικές χώρες, επ ευκαιρία σεμιναρίων, εργαστηρίων και διεθνών φόρουμ, όπως η περιφερειακή ομάδα σχεδιασμού και υλοποίησης AFI (APIRG) στο πλαίσιο του Διεθνούς Οργανισμού Πολιτικής Αεροπορίας (ΔΟΠΑ). EL 4 EL
Στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η Επιτροπή προέβη τακτικά σε ενημέρωση, προφορικώς και γραπτώς, σχετικά με την πρόοδο των διαπραγµατεύσεων στην ειδική επιτροπή που έχει οριστεί από το Συμβούλιο. Επιπλέον, τα κράτη μέλη της Ένωσης ενημερώνονταν για την πορεία των συζητήσεων και τους δόθηκε η δυνατότητα να συμμετέχουν στις συνεδριάσεις των διαπραγματεύσεων. Τέλος, τα κράτη μέλη της ΕΕ είχαν τη δυνατότητα, στο πλαίσιο της Ομάδας «Μεταφορές Θέματα διατροπικών μεταφορών και δίκτυα» του Συμβουλίου, να υποβάλουν προκαταρτικές παρατηρήσεις σχετικά με το σχέδιο συμφωνίας πριν από την ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων. Οι παρατηρήσεις αυτές ελήφθησαν υπόψη στο τελικό σχέδιο της συμφωνίας, της οποίας η υπογραφή εγκρίθηκε από το Συμβούλιο στις 21 Νοεμβρίου 2016. 4. ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ Η προτεινόμενη συμφωνία δεν έχει καμία δημοσιονομική επίπτωση στον προϋπολογισμό που διατίθεται για τα ευρωπαϊκά προγράμματα δορυφορικής ραδιοπλοήγησης δυνάμει του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1285/2013. Το κόστος εγκατάστασης και λειτουργίας των υποδομών που προβλέπονται από τη συμφωνία και ανήκουν στον ASECNA, θα καλυφθεί από τον προϋπολογισμό του ASECNA, από τα κράτη μέλη του ή από συνεισφορές, υπό τη μορφή δανείων ή δωρεών, χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και διεθνών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων (Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, Αφρικανική Τράπεζα Ανάπτυξης κ.λπ.). 5. ΛΟΙΠΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Η συμφωνία προβλέπει τη σύσταση μικτής επιτροπής για τη διαχείριση και την ορθή εφαρμογή της. Εκτός αυτού, σε περίπτωση διαφοράς μεταξύ των δύο μερών της συμφωνίας, προβλέπεται η προσφυγή σε διαδικασία διαιτησίας. EL 5 EL
2017/0104 (NLE) Πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ για την έγκριση της υπογραφής, εξ ονόματος της Ένωσης, της συμφωνίας συνεργασίας μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Οργανισμού για την Ασφάλεια της Αεροναυτιλίας στην Αφρική και τη Μαδαγασκάρη (ASECNA) σχετικά με την ανάπτυξη της δορυφορικής ραδιοπλοήγησης και την παροχή συναφών υπηρεσιών εντός της ζώνης αρμοδιότητας του ASECNA προς όφελος της πολιτικής αεροπορίας ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ, Έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και ιδίως το άρθρο 172 σε συνδυασμό με το άρθρο 218 παράγραφος 6 δεύτερο εδάφιο στοιχείο α) και το άρθρο 218 παράγραφος 8, Έχοντας υπόψη την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Έχοντας υπόψη την έγκριση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Εκτιμώντας τα ακόλουθα: (1) Σύμφωνα με την απόφαση (ΕΕ) 2016/2234 του Συμβουλίου της 21ης Νοεμβρίου 2016 4, η συμφωνία συνεργασίας μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Οργανισμού για την Ασφάλεια της Αεροναυτιλίας στην Αφρική και τη Μαδαγασκάρη (ASECNA) σχετικά με την ανάπτυξη της δορυφορικής ραδιοπλοήγησης και την παροχή συναφών υπηρεσιών εντός της ζώνης αρμοδιότητας του ASECNA προς όφελος της πολιτικής αεροπορίας υπεγράφη στις 5 Δεκεμβρίου 2016, με την επιφύλαξη της σύναψής της σε μεταγενέστερη ημερομηνία. (2) Στο πλαίσιο της συμφωνίας ακολουθείται ενεργώς η στρατηγική της Ευρωπαϊκής Ένωσης η οποία με τη βοήθεια των ευρωπαϊκών προγραμμάτων δορυφορικής ραδιοπλοήγησης, έχει σκοπό, αφενός, να αναπτυχθεί η χρήση της τεχνολογίας αυτής και να παρέχονται συναφείς υπηρεσίες εντός της ζώνης αρμοδιότητας του ASECNA, ιδίως μέσα από τη δημιουργία μιας αυτόνομης υπηρεσίας δορυφορικής ενίσχυσης (SBAS) προς όφελος του ASECNA, και αφετέρου και σε γενικότερο πλαίσιο, να προωθήσει τη χρήση της δορυφορικής ραδιοπλοήγησης στην αφρικανική ήπειρο, (3) Η συμφωνία θα πρέπει να εγκριθεί εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. ΕΞΕΔΩΣΕ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΑ ΑΠΟΦΑΣΗ: Άρθρο 1 Εγκρίνεται, εξ ονόματος της Ένωσης, η συμφωνία συνεργασίας μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Οργανισμού για την Ασφάλεια της Αεροναυτιλίας στην Αφρική και τη Μαδαγασκάρη (ASECNA) σχετικά με την ανάπτυξη της δορυφορικής ραδιοπλοήγησης και 4 ΕΕ L 337 της 14.12.2012, σ. 1. EL 6 EL
την παροχή συναφών υπηρεσιών εντός της ζώνης αρμοδιότητας του ASECNA προς όφελος της πολιτικής αεροπορίας. Το κείμενο της συμφωνίας επισυνάπτεται στην παρούσα απόφαση. Άρθρο 2 Ο Πρόεδρος του Συμβουλίου ορίζει το πρόσωπο που είναι αρμόδιο να προβεί, εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στην κατάθεση του εγγράφου έγκρισης που προβλέπεται στο άρθρο 36 της συμφωνίας, ώστε να εκφραστεί η συναίνεση της Ευρωπαϊκής Ένωσης να δεσμευθεί από τη συμφωνία. Άρθρο 3 Η παρούσα απόφαση αρχίζει να ισχύει στις [ ]. Βρυξέλλες, Για το Συμβούλιο Ο Πρόεδρος EL 7 EL