Π Ρ Ο Γ Ρ Α Μ Μ Α - P R O G R A M M E Τετάρτη 25/5/2005 Mercredi 25 / 5 / 2005 Γαλλική Σχολή Αθηνών / Ecole Française d Athènes ıô Û È Ï ÍˆÓ, È fiùô 6-8 9.30-10.00 Εγγραφή συνέδρων-υποδοχή / Accueil des participants ΛΑΪΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ CULTURE POPULAIRE ENOTHTA [ 1 ] Ÿ ÂÈ ÙÔ Ï ÎÔ appleôïèùè- ÛÌÔ / Aspects de la culture populaire Ú ÙÔÛı ÓË. ˆÌ ÓÔ 10.00-10.20 Λεωνίδας Οικονόμου - Θεωρητικές και μεθοδολογικές προσεγγίσεις του λαϊκού πολιτισμού στο έργο του Στάθη Δαμιανάκου 10.20-10.40 Γιάννης Κουρής - H συζήτηση για το θέατρο σκιών στο μεσοπόλεμο 10.40-11.00 Χριστιάνα Κωνσταντοπούλου - Ελληνικός κινηματογράφος: λαϊκή κουλτούρα και εξαστισμός 11.00-11.20 Ευαγγελή Α. Ντάτση - Συναξάρια Αγίων Γυναικών. Οι κοινοί τόποι της ποιητικής τους 11.20-11.40 11.40-12.00 ENOTHTA [ 2 ] Ú ÔÛË ÓÙ ÚÛ / La tradition de la rébellion Úfi ÚÔ /présidente: Anne Couderc 12.00-12.20 Καίτη Αρώνη-Τσίχλη - Ιδεολογικές προσεγγίσεις για την παράδοση και τη νεωτερικότητα στην αγροτική Ελλάδα των μετεπαναστατικών χρόνων, 1833-1853 12.20-12.40 Νίκος Βαφέας - Από τη ληστεία στο κοινωνικό κίνημα: η περίπτωση των «Γιαγαδικών» στη Σάμο (1ο μισό του 20ου αιώνα) 12.40-13.00 Βαγγέλης Τζούκας - Η κοινωνική ληστεία και η παράδοση ανταρσίας: ληστές και αντάρτες στη δεκαετία 1940-50 13.00-13.20 Βασίλης Κ. Δαλκαβούκης - Παράδοση ανταρσίας και νεωτερικότητα στην αγροτική κοινωνία. Το παράδειγμα της ΕΑΜικής αντίστασης στο Ζαγόρι 13.20-13.40 Δημήτρης Μποκής - «Aντάρτης και κλέφτης»: η περίπτωση του Aγίου Mάμα προστάτη των κτηνοτρόφων 13.40-14.00 14.00-16.00 Διάλειμμα /pause ENOTHTA [ 3 ] ΔÔ ËÌÔÙÈÎfi ÙÚ ÁÔ È / Le chant populaire ªÈ ÏË ªÂÚ ÎÏ 16.00-16.20 Ερατοσθένης Γ. Καψωμένος - Η κοινωνική ληστεία στο κλέφτικο τραγούδι: ιστορική πραγματικότητα και μυθοπλασία 16.20-16.40 Γεώργιος Κοντογιώργης - Οι ανθρωποκεντρικές σταθερές του δημοτικού τραγουδιού και το χριστιανικό πρόταγμα 16.40-17.00 Ελένη Kοβάνη - Ωριοσύνη και χρόνος στο δημοτικό τραγούδι 17.00-17.20 Ασπασία Θεοδοσίου - Terra Musica: οριακότητα και αμφισημία στην Ελληνο-αλβανική μεθόριο 17.20-17.40 Hervé Georgelin - Οι Άλλοι, δηλαδή οι μη-ρωμιοί, σε τραγούδια μικρασιατικής και κων/πολίτικης προελεύσεως ή εμπνεύσεως 17.40-18.00 18.00-18.30
apple ÛËÌË ŒÓ ÚÍË Séance de commémoration ΣΤΑΘΗΣ ΔΑΜΙΑΝΑΚΟΣ: Βίος και Έργο / Vie et œuvre de Stathis Damianakos 18.30-18.50 Προσφωνήσεις - Χαιρετισμοί / Salutations 18.50-19.10 Χαράλαμπος Κασίμης - Ήθος και έργο στη ζωή του Στάθη Δαμιανάκου 19.10-19.30 Pierre Rolle - Stathis Damianakos, compagnon affable, théoricien incommode 19.30-19.50 Χρήστος Δερμεντζόπουλος - Η συγκρότηση της έννοιας του λαϊκού πολιτισμού στο έργο του Στάθη Δαμιανάκου 19.50-20.10 Έρση Ζακοπούλου - «O θρίαμβος του χωρικού»: η θέση του Στάθη Δαμιανάκου για την αγροτικότητα της νεοελληνικής κοινωνίας 20.10-20.30 Βασίλης Νιτσιάκος - Ο διάλογος του Στάθη Δαμιανάκου με τη Λαογραφία και το αίτημα της διεπιστημονικότητας 20.30 Δεξίωση / Réception à l Ecole Française d Athènes Πέμπτη 26/5/2005 Jeudi 26 / 5 / 2005 Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών / Université Agronomique d Athènes ıô Û ÔÏ Ì ÛˆÓ, πâú fi 75 ENOTHTA [ 4 ] ΔÔ ÚÂÌapple ÙÈÎÔ ÙÚ ÁÔ È Le chant «Rébétiko» ÂÒÚÁÈÔ ÔÓÙÔÁÈÒÚÁË 9.00-9.20 Γιώργος Κοκκώνης - Η κατά Δαμιανάκο χρονολόγηση και περιοδολόγηση του ρεμπέτικου: μια νέα ανάγνωση υπό το πρίσμα της μουσικολογίας 9.20-9.40 Γιάννης Ζαϊμάκης - Ο κοινωνικός κόσμος του ρεμπέτικου στον αστικό χώρο 9.40-10.00 Ελένη Ανδριάκαινα, Διονύσης Τζάκης - O ασθενής και το πάσχον σώμα στο λόγο των ρεμπετών 10.00-10.20 Δάφνη Τραγάκη - Τα τραγούδια των εξαθλιωμένων: οι μοντέρνοι καιροί και η μουσική της «συλλογικής θλίψης» 10.20-10.40 Νίκος Κοταρίδης - Από την αγροτική κοινωνία στην σύγχρονη πόλη. Η φυλακή στα ληστρικά και τα ρεμπέτικα τραγούδια 10.40-11.00 Πλάτων Mαυρομούστακος - «Mικρά κι ανήλιαγα στενά». H κατασκευή του χώρου στη στιχουργική του έντεχνου ελληνικού τραγουδιού 11.00-11.20 11.20-11.40 ENOTHTA [ 5 ] applefi ÙËÓ apple ÈıÚÔ ÛÙËÓ applefi- ÏË: appleôïèùèûìèî ÏÏËÏÂappleÈ- Ú ÛÂÈ / De la campagne à la ville: interactions culturelles Ï ı ÚÈÔ. ÏÂÍ ÎË 11.40-12.00 Κωνσταντίνα Μπάδα - Από τα ορεινά βουνά στις πόλεις. Η εμπειρία της μετανάστευσης από την πλευρά των γυναικών 12.00-12.20 Μανόλης Γ. Βαρβούνης - Πεθαίνοντας στην πόλη: αστικοί μετασχηματισμοί των λαϊκών εθίμων του θανάτου 12.20-12.40 Ευάγγελος Αυδίκος - Γραφεία Συνοικεσίων: συνέχειες και ασυνέχειες του λαϊκού πολιτισμού στον αστικό χώρο 12.40-13.00 Θανάσης Αλεξίου - Κοινωνικές και πολιτισμικές διαστάσεις της αναπηρίας στον αγροτικό χώρο 13.00-13.20 Μάνος Σπυριδάκης - Σκέψεις για μια ανθρωπολογία του χώρου 13.20-13.40 Αλίκη Βαξεβάνογλου - Ο οικογενειακός βίος των Ελλήνων Τσιγγάνων σήμερα: ένας καθρέφτης του παρελθόντος 13.40-14.00 14.00-16.00 Διάλειμμα-ελαφρύ γεύμα/pause et collation
ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ SOCIETE RURALE ENOTHTA [ 1 ] πûùôú Î È ÁˆÁÚ Ê ÙÔ ÁÚÔÙÈÎÔ ÒÚÔ / Histoire et géographie du monde rural Πρώτη Υποενότητα Ó ÛË Ï Ê ÙË 16.00-16.20 Πέτρος Πιζάνιας - Η διαμόρφωση του εισοδήματος μιας τυπικής χωρικής ελληνικής οικογένειας τον 19ο αιώνα 16.20-16.40 Σωκράτης Πετμεζάς - Τα ζωοληπτικά συστήματα στην ελληνική ύπαιθρο (17ος-20ος αιώνας): μια πρώτη προσπάθεια ταξινόμησης 16.40-17.00 Αικατερίνη Πολυμέρου-Καμηλάκη - Έπαθλα παραγωγικότητας στα τσιφλίκια της Θεσσαλίας. Τέλη του 19ου-αρχές του 20ου αιώνα 17.00-17.20 Κατερίνα Μπρέγιαννη, Βασίλης Πατρώνης - Από τη θεσμική απουσία στον «φιλελεύθερο» προστατευτισμό και τον παρεμβατικό αυταρχισμό: οι μεταμορφώσεις της αγροτικής πίστης από τα τέλη του 19ου αιώνα έως το 1940 17.20-17.40 Gilles Grivaud - Une affaire d esprits frappeurs dans un village de montagne à Chypre (milieu du XVI siècle) 17.40-18.00 18.00-18.20 Διάλειμμα - καφές/pause et café Δεύτερη Υποενότητα Úfi ÚÔ /président: ˆÛÙ Ã Ù ËÌÈ ÏË 18.20-18.40 Guy Burgel - La recherche sur les espaces ruraux a-t-elle encore un sens dans la Grèce actuelle? 18.40-19.00 Olivier Deslondes - L appartenance aux territoires et les mobilités, vues par les géographes et les sociologues du rural 19.00-19.20 Pierre - Yves Pechoux - Un regard de géographe sur les changements des campagnes grecques depuis les années 1960 19.20-19.40 Michel Sivignon - Les exploitations agricoles grecques de Karavidas à S. Damianakos: point de vue d un géographe 19.40-20.00 Bαγγέλης Πολίτης-Στεργίου - Οι Γάλλοι γεωγράφοι απέναντι στον ελληνικό ορεινό χώρο και τις ορεινές κοινωνίες 20.00-20.20 Παρασκευή 27/5/2005 vendredi 27 / 5 / 2005 Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών/ Université Agronomique d Athènes ıô Û ÔÏ Ì ÛˆÓ, πâú fi 75 ENOTHTA [ 2 ] applefi ÙÔ ˆÚÈÎfi ÛÙÔÓ ÁÚfi- ÙË: apple ÏÈÔ Î È Ó ÔÈ ÚfiÏÔÈ / Du paysan à l agriculteur: anciens et nouveaux rôles Πρώτη Υποενότητα Úfi ÚÔ / présidente: ÌËÙÚ Î ÊÔ -ª È ÓÔ 9.00-9.20 Ελευθέριος Π. Αλεξάκης - Οικογενειακές δομές στους Βλάχους του Κεφαλόβρυσου (Μετζιτιέ) Πωγωνίου Ηπείρου. Συνέχειες και ασυνέχειες 9.20-9.40 Θεόδωρος Σπύρου - Διασπορικές κοινότητες» / «τόποι εν κινήσει»: «τοπικότητα», στατιστικές κατηγορίες και «εθνογραφικό πεδίο» στο έργο του Στάθη Δαμιανάκου 9.40-10.00 Ελένη Σπαθάρη-Μπεγλίτη - Από τον Κ. Δ. Καραβίδα στο Στάθη Δαμιανάκο. Η αναζήτηση του αγρότη στον χωρικό 10.00-10.20 Ανδρομάχη Οικονόμου - Αγροτική εκμετάλλευση και γεωργικός εκσυγχρονισμός: η περίπτωση του Δήμου Ερυθρών 10.20-10.40 Λίντα Καλαφάτη-Παπαγαλάνη- Ο καιρός τα φέρνει όλα..» Ημερολογιακές καταγραφές και αλλαγές στην ύπαιθρο μετά το 1970 10.40-11.00 11.00-11.20
Δεύτερη Υποενότητα Michel Sivignon 11.20-11.40 Ευγενία Πετροπούλου - Σχήματα διαβίωσης στην ελληνική ύπαιθρο: η περίπτωση μιας αγροτικής περιοχής στη νότια Κρήτη 11.40-12.00 Ελένη-Χριστίνα Σωτηροπούλου - Σύγχρονη ελληνική ύπαιθρος: αντικείμενο διεκδικήσεων και κοινωνικών αντιπαραθέσεων 12.00-12.20 Θανάσης Κίζος, Σπυριδούλα Παπαϊωάννου - Μια «αδύνατη τυπολογία»; Νέοι ρόλοι των αγροτικών νοικοκυριών στην ύπαιθρο και το «Δυσεύρετο Μοντέλο της Ελληνικής Γεωργίας»: παρουσίαση δεδομένων από το Δήμο Ξηροβουνίου (Νομός Άρτας) 12.20-12.40 Ελένη Τσιομίδου - Από το χωρικό στον αγρότη: τα σταθερά μιας ταυτότητας 12.40-13.00 Ευστράτιος Παπάνης, Κωνσταντίνος Ρόντος - Το επαγωγικό μοντέλο τοπικής ανάπτυξης εφαρμοσμένο σε ορεινές νησιωτικές περιοχές. Εμπειρική έρευνα στο Δήμο Αγιάσου-Λέσβου 13.00-13.20 13.20-16.00 Διάλειμμα-ελαφρύ γεύμα / pause et collation ENOTHTA [ 3 ] ÚÁ Û Î È ÌÂÙ Ó ÛÙÂ ÛË ÛÙËÓ ÂÏÏËÓÈÎ apple ÈıÚÔ Travail et migrations dans les campagnes grecques Guy Burgel 16.00-16.20 Απόστολος Γ. Παπαδόπουλος - Όψεις της κοινωνικής διαφοροποίησης στην ελληνική ύπαιθρο: οικογενειακή γεωργία, επιβιωτικές στρατηγικές, εργασιακή ευελιξία 16.20-16.40 Θεοδοσία Ανθοπούλου, Σταυριανή Κουτσού - Μεταναστευτικές ροές και τοπικά αγροπαραγωγικά συστήματα. Χωρικές και κοινωνικές ανασυνθέσεις στον ύπαιθρο χώρο 16.40-17.00 Μιχάλης Πέτρου - Μετανάστες, γεωργική εργασία, και παραγωγοί. Πολιτισμικές ιδιαιτερότητες και το οδοιπορικό των συμβιωτικών σχέσεων σε μια αγροτική κοινότητα 17.00-17.20 Νίκος Καμπέρης - Αγροτική κρίση και κοινωνική παθογένεια: η γαμήλια αγορά και το ανδρικό σώμα 17.20-17.40 17.40-18.00 ENOTHTA [ 4 ] ÁÚÔÙÈÎ ÎÔÈÓˆÓ Î È Ë appleôïèùèî ÙË Ó appleù ÍË / Société rurale et politiques de développement ÈÎfiÏ Ô ª ÚÙ ÓÔ 18.00-18.20 Ζαχαρίας Δεμαθάς - Η ιδιοκτησία μικρής μορφής του εδάφους ως καθοριστικό στοιχείο της αναπτυξιακής διαδικασίας στη χώρα 18.20-18.40 Λεωνίδας Λουλούδης - «Το δυσεύρετο μοντέλο της ελληνικής γεωργίας»: σχόλια για τις θεωρητικές και εμπειρικές αφετηρίες της κοινωνιολογίας του Στάθη Δαμιανιάκου περί αγροτικής ανάπτυξης 18.40-19.00 Ηλίας Κικίλιας - Αγροτική έξοδος, αγορά εργασίας και οικογένεια: τα όρια του κοινωνικού κράτους στη σύγχρονη Ελλάδα 19.00-19.20 Αντώνης Μωυσίδης - Κοινωνικοοικονομικός μετασχηματισμός του αγροτικού χώρου και η κρίση των συλλογικών μορφών έκφρασης των αγροτών. Συμπτώσεις-αποκλίσεις-αντιφάσεις 19.20-19.40 19.40-20.00 Επίσημη παραλαβή του Αρχείου του Στάθη Δαμιανάκου από το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών / Réception des archives de Stathis Damianakos à l Université Agronomique d Athènes 20.00-21.00 Λήξη συνεδρίου-μπουφές/buffet 21.00 Συναυλία-Μουσικό Εργαστήρι ΓΠΑ/Concert-Atelier musical de l Université Agronomique d Athènes Λαϊκοί δρόμοι: χθες και σήμερα
appleèûùëìôóèî Î È OÚÁ ÓˆÙÈÎ EappleÈÙÚÔapple /comité scientifique: Úfi ÚÔ : Ã Ú Ï ÌappleÔ Û ÌË, ˆappleÔÓÈÎfi ÓÂappleÈÛÙ ÌÈÔ ıëóòó (kasimis@aua.gr) ª ÏË: ÂˆÓ Ô ÏÔ Ë - ÓÙÈappleÚ Ù ÓË, ˆappleÔÓÈÎfi ÓÂappleÈÛÙ ÌÈÔ ıëóòó (louloudis@aua.gr) ÎÔ ÔÙ Ú Ë, ÓÙÂÈÔ ÓÂappleÈÛÙ ÌÈÔ ÔÈÓˆÓÈÎÒÓ Î È ÔÏÈÙÈÎÒÓ appleèûùëìòó (mkotarid@panteion.gr) Anne Couderc, ÏÏÈÎ ÔÏ ıëóòó (anne.couderc@efa.gr) μ Û ÏË ÈÙÛÈ ÎÔ, ÓÂappleÈÛÙ ÌÈÔ Iˆ ÓÓ ÓˆÓ (bnitsiak@cc.uoi.gr) ÃÚ ÛÙÔ ÂÚÌÂÓÙ fiappleô ÏÔ, ÓÂappleÈÛÙ ÌÈÔ Iˆ ÓÓ ÓˆÓ (cdermen@otenet.gr) ƒ Î ªappleÔ Û fiùâó, ÓÂappleÈÛÙ ÌÈÔ ÂÛÛ Ï (riboush@uth.gr) ŒÚÛË Z ÎÔappleÔ ÏÔ, EıÓÈÎfi K ÓÙÚÔ KÔÈÓˆÓÈÎÒÓ Ú ÓÒÓ (ezacop@ekke.gr) Ú ÌÌ ÙÂÈ Î appleôûù ÚÈÍË- ÏËÚÔÊÔÚ Â Renseignements: ª Ú ËÌÔappleÔ ÏÔ ÂˆappleÔÓÈÎfi ÓÂappleÈÛÙ ÌÈÔ ıëóòó πâú fi 75, 118 55 ı Ó ΔËÏ. 2105294723, Fax. 2105294020 E-mail: dimopulu@aua.gr ΔÔ Û Ó ÚÈÔ ÛÙËÚ Ô Ó Ù ÓÂappleÈÛÙ ÌÈ ÂÛÛ - Ï Î È πˆ ÓÓ ÓˆÓ Î È ÙÔ ıóèîfi ÓÙÚÔ ÔÈÓˆ- ÓÈÎÒÓ Ú ÓÒÓ / L organisation du colloque a été soutenue par les universités de Thessalie et de Ioannina et le Centre National de la Recherche en Sciences Sociales (EKKE)