1 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΓΡΑΦΕΙΟ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ ΣΚΟΠΙΑ ΓΡΑΦΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ
2 Σε επίσημη εκδήλωση σε κεντρικό ξενοδοχείο των Σκοπίων στις 5 τ.μ., η Πρέσβης της Ελλάδος στα Σκόπια κα Αλεξάνδρα Παπαδοπούλου παρέδωσε στον Υπουργό Υγείας της πγδμ 4 ασθενοφόρα πλήρως εξοπλισμένα και 4 διαγνωστικές ιατρικές συσκευές. Πρόκειται για δωρεά ύψους 302.000 ευρώ, η οποία έγινε στο πλαίσιο του Ελληνικού Σχεδίου για την Οικονομική Ανασυγκρότηση των Βαλκανίων (ΕΣΟΑΒ). Η έκθεση της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την πγδμ δεν περιλαμβάνει τελικά ημερομηνία για την έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων. Σύμφωνα με τον Ευρωπαίο Επίτροπο για τη διεύρυνση, η χώρα έχει σημειώσει πρόοδο κατά το παρόν έτος, ιδιαίτερα όσον αφορά στην καταπολέμηση της διαφθοράς, ωστόσο οι πολιτικές συγκρούσεις επιβραδύνουν την πορεία της χώρας προς την ΕΕ, ενώ πρέπει να ολοκληρωθούν οι απαραίτητες μεταρρυθμίσεις. Στο τμήμα της έκθεσης για την οικονομία της πγδμ αναφέρεται ότι δεν υπάρχουν αρκετές ξένες επενδύσεις και ότι η ανεργία είναι υψηλή. Οι επιχειρηματίες της χώρας εκτιμούν ότι η έκθεση είναι ρεαλιστική, σημειώνοντας ότι η οικονομία δεν μπορεί να αναζωογονηθεί χωρίς πολιτική σταθερότητα. Τοπικά δημοσιεύματα εκτιμούν ότι στην έκθεση της ΕΕ «Στρατηγική για τη Διεύρυνση και οι Προκλήσεις της, 2007-2008» η πγδμ κρίνεται θετικά και ότι θα καταφέρει να ανταποκριθεί στις συνθήκες ανταγωνιστικότητας της ευρωπαϊκής αγοράς. Όπως δήλωσε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος της πγδμ, η κυβέρνηση αποφάσισε να μην προσβάλει την απόφαση του διεθνούς Διαιτητικού Δικαστηρίου σε σχέση με την ΟΚΤΑ, ενώ θα αρχίσει να αναζητά τρόπους για την πληρωμή της αποζημίωσης ύψους 53,4 εκατ. δολλαρίων. Η κυβέρνηση έκρινε ότι δεν υπάρχουν νομικά επιχειρήματα για την προσφυγή, καθώς δεν σημειώθηκαν σοβαρές διαδικαστικές παρατυπίες κατά τη δίκη στο Παρίσι. Σύμφωνα με τις δηλώσεις του ίδιου, η κυβέρνηση πρόκειται να έλθει σε διαπραγματεύσεις με την ΟΚΤΑ. Αυτό, όπως εξηγούν κάποια δημοσιεύματα, σημαίνει ότι η κυβέρνηση θα αρχίσει «παζάρια» με την εταιρία, προσφέροντάς της την αγορά της γης όπου βρίσκεται το διυλιστήριο και πιέζοντάς την ταυτοχρόνως με κατηγορίες για μόλυνση του περιβάλλοντος και μη συμμόρφωση των πετρελαϊκών της παραγώγων προς τις αναγκαίες ποιοτικές προδιαγραφές. Αυξανόμενο ενδιαφέρον παρατηρείται από ευρωπαϊκές εταιρίες όσον αφορά στην εμπορία ενέργειας στην πγδμ αφ ότου η κυβέρνηση ανακοίνωσε την απελευθέρωση της συγκεκριμένης αγοράς. Η ρυθμιστική επιτροπή ενέργειας της χώρας επιβεβαίωσε ότι εννέα εταιρίες, ανάμεσα στις οποίες και η ελληνική Enkat Larisa, έχουν ήδη λάβει άδεια για εμπορία ηλεκτρισμού. Το Υπουργείο Μεταφορών της πγδμ θα παραχωρήσει τέσσερις τοποθεσίες για κατασκευή πρατηρίων βενζίνης κοντά στους Διαδρόμους 8 και 10, καθώς η κυβέρνηση εκτιμά ότι αυτό θα συντελέσει στην ταχύτερη οικονομική ανάπτυξη και σε περισσότερες ξένες επενδύσεις.
3 Οι χρηματιστηριακοί οίκοι της πγδμ δεν συμφωνούν με το σχέδιο της Επιτροπής Αξιών και Συναλλάγματος να ιδρύσει ένα εγγυητικό ταμείο για την παροχή επιπρόσθετης ασφάλειας σε όσους επενδύουν στο χρηματιστήριο της χώρας. Σύμφωνα με τους χρηματιστές, θα ήταν προτιμότερο εάν εκ του νόμου απαγορεύονταν οι συναλλαγές στο χρηματιστήριο για όσους δεν προσκομίζουν απόδειξη ότι διαθέτουν χρήματα στους τραπεζικούς λογαριασμούς τους. Τα πρώτα επενδυτικά ταμεία της πγδμ Ilirika Southeastern Europe, Ilirika Global Growing Markets και Inovo Status Shares εγκρίθηκαν από την Επιτροπή Αξιών. Τα ταμεία αυτά, τα οποία θεωρείται ότι θα διευκολύνουν τις επενδύσεις των πολιτών και των εταιριών, λειτουργούν ως εξής: συγκεντρώνουν χρήματα μέσω μίας δημόσιας προκήρυξης, πωλούν μετοχές και έπειτα επενδύουν χρήματα σύμφωνα με το νόμο. Η λειτουργία των επενδυτικών ταμείων πιστεύεται ότι θα διευκολύνει τους μικρούς επενδυτές να προβούν σε επενδύσεις και ταυτοχρόνως να διαφυλαχθούν από μεγαλύτερους επενδυτικούς κινδύνους. Η τρίτη εταιρία κινητής τηλεφωνίας VIP άρχισε την παροχή πακέτων κινητής τηλεφωνίας μέσω ταχυδρομικής πληρωμής. Σύμφωνα με έρευνα της Telecom της πγδμ, οι πολίτες της χώρας πληρώνουν το 10% του μηνιαίου μισθού τους για υπηρεσίες τηλεπικοινωνιών. Άρχισε η λειτουργία του νέου ορυχείου Brod-Gneotino. Το ορυχείο διαθέτει κοιτάσματα 32 εκατομμυρίων τόνων άνθρακα και θα τροφοδοτεί τον θερμοηλεκτρικό σταθμό της Bitola για τα προσεχή είκοσι χρόνια. Όπως ανακοίνωσε ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Zoran Stavreski, στους επόμενους μήνες περίπου 25 εκατ. ευρώ θα επενδυθούν στην υποδομή του ανθρακωρυχείου, ενώ οι συνολικές επενδύσεις για την εκμετάλλευσή του θα φτάσουν στα 100 εκατ. ευρώ. Η βουλγαρική Alpha Finance Holding εξαγόρασε στο χρηματιστήριο την International Private Bank (IPB) των Σκοπίων για 8 εκατ. ευρώ. Οι νέοι ιδιοκτήτες της ΙΡΒ ανακοίνωσαν σημαντικές επενδύσεις στη νέα τεχνολογία και στους ανθρώπινους πόρους, καθώς και επέκταση της υπάρχουσας βάσης των καταθετών. Αύξηση των κερδών της IK Banka σημειώνεται πριν από την πώλησή της στην Komercijalna Banka του Βελιγραδίου. Οι μέτοχοι της Komercijalna Banka του Βελιγραδίου αποφάσισαν να αγοράσουν μετοχές της Export a Credit Bank των Σκοπίων, σύμφωνα με την απόφαση του διοικητικού τους συμβουλίου για εξαγορά της τράπεζας της πγδμ. Οι μετοχές της Komercijalna Banka πωλούνται σε μικρά πακέτα χρεογράφων (blocks), ενώ το 1,5% του κεφαλαίου της τράπεζας έχει διατεθεί στο χρηματιστήριο για 4 εκατ. ευρώ.
4 Η Stopanska Banka στα Σκόπια έχει εισαγάγει μία νέα ανανεώσιμη πιστωτική γραμμή «OK-Business Loan» για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, ειδικά τις οικογενειακές. Η αποζημίωση των πελατών της Makedonska Banka επρόκειτο να αρχίσει σε 10 ημέρες, αρνούνται ωστόσο να συνεργαστούν οι εργαζόμενοι στην τράπεζα καθώς πιστεύουν ότι, εάν τα χρήματα δοθούν στους καταθέτες, η αξία της τράπεζας θα μειωθεί και θα καταστεί δύσκολη η πώλησή της. Μέχρι στιγμής έξι τράπεζες έχουν κλείσει στη χώρα. Οι καταθέτες στην πγδμ διαθέτουν στις τράπεζες της χώρας καταθέσεις ύψους 1,4 δισ. ευρώ, ενώ πλέον του μισού του ποσού αυτού (56,7%) είναι σε ξένο συνάλλαγμα. Η αύξηση των τραπεζικών καταθέσεων σε σύγκριση με τον προηγούμενο χρόνο ήταν της τάξης του 22,2%, ενώ συνεχώς αυξάνουν οι καταθέσεις σε δηνάρια. Το ποσό των τραπεζικών καταθέσεων ωστόσο, το οποίο ισοδυναμεί προς το 25% του ΑΕΠ, καταδεικνύει ότι η χώρα υστερεί ακόμη σ αυτόν τον τομέα σε σχέση με τις ανεπτυγμένες χώρες, μολονότι οι καταθέσεις των 1,4 δισ. ευρώ είναι σημαντικά υψηλότερες από τα 120 εκατ. ευρώ των καταθέσεων πριν από 10 χρόνια. Σύμφωνα με τις αναλύσεις της Κεντρικής Τράπεζας της πγδμ, ο τραπεζικός τομέας της χώρας παρουσιάζει μακροπρόθεσμη σταθερότητα, γίνεται όλο και πιο ελκυστικός για τους ξένους επενδυτές και η εμπιστοσύνη των καταθετών συνεχώς αυξάνεται. Σύμφωνα με την ίδια πηγή, τον Ιούνιο του 2007 τα συνολικά εξαμηνιαία κέρδη των τραπεζών της χώρας ανήλθαν στα 36 εκατ. ευρώ, σημειώνοντας αύξηση κατά 148% σε σχέση με την ίδια περίοδο του 2006. Ακόμη, η παραγωγικότητα του τραπεζικού τομέα έχει βελτιωθεί και οι χρηματοδοτικές δυνατότητες των τραπεζών έφτασαν στα 3,36 δισ. ευρώ στα τέλη Αυγούστου 2007, σημειώνοντας αύξηση κατά 31,2% σε σχέση με την ίδια περίοδο του περασμένου έτους, ενώ τα δάνεια που εγκρίθηκαν για τον ιδιωτικό τομέα σημείωσαν άλμα κατά 36,6%. Σύμφωνα με τις προβλέψεις για το επόμενο έτος, οι τράπεζες θα είναι σε θέση να διαθέσουν ένα σύνολο 800-900 εκατ. ευρώ σε πιστωτικές γραμμές για τον ιδιωτικό τομέα. Σύμφωνα με δημοσιεύματα, οι τράπεζες στην πγδμ ελκύουν όλο και περισσότερο τους ξένους επενδυτές. Ως εκ τούτου, ξένες τράπεζες είναι οι κύριοι ιδιοκτήτες των εννέα από τις 19 τράπεζες της χώρας. Σύμφωνα με τον διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας της χώρας, ορισμένοι νέοι ξένοι επενδυτές σκέφτονται σοβαρά την είσοδό τους στον τραπεζικό τομέα της πγδμ. Μία από τις μεγαλύτερες ελληνικές εταιρίες ταχυμεταφορών (courier), η ΑCS, εισήλθε στην ταχυδρομική αγορά της πγδμ. Προς το παρόν, η εταιρία σχεδιάζει να αναπτύξει δραστηριότητα μόνον στην πγδμ, σύντομα ωστόσο θα επεκτείνει τις επιχειρήσεις της και σε άλλες χώρες της περιοχής. Σύμφωνα με την Ταχυδρομική Υπηρεσία της πγδμ, η είσοδός της στην αγορά της χώρας με την επωνυμία ICS θα αυξήσει την ποιότητα των ταχυδρομικών υπηρεσιών. Σύμφωνα με την ίδια πηγή, η τιμή που προσφέρει η ελληνική εταιρία θα είναι ανταγωνιστική προς τους ιδιωτικούς ταχυδρομικούς φορείς της πγδμ. Για να αρχίσει τη λειτουργία της, η ICS θα πρέπει να πάρει άδεια από το κράτος. Προς το παρόν, όλες οι εταιρίες του συγκεκριμένου τομέα, πλην της Ταχυδρομικής Υπηρεσίας της πγδμ, δεν κατάφεραν να ανταποκριθούν στις προδιαγραφές του νόμου για τα ταχυδρομεία
5 του 2002 για την απόκτηση άδειας. Μέχρι στιγμής, εννέα ιδιωτικές εταιρίες προσφέρουν ταχυδρομικές υπηρεσίες στη χώρα. Η ισπανική αεροπορική εταιρία μεταφοράς εμπορευμάτων Aport ενδιαφέρεται για την αγορά αεροδρομίου για ανεμόπτερα κοντά στο Stip. Το ενδιαφέρον της εταιρίας για το εν λόγω αεροδρόμιο αποδίδεται στην εγγύτητά του προς το αεροδρόμιο των Σκοπίων και στην ευνοϊκή γεωγραφική του θέση. Το εφετείο Σκοπίων ακύρωσε την απόφαση του πρωτοδικείου για κατάσχεση των περιουσιακών στοιχείων της εταιρίας διακίνησης φορτίων Fersped μέχρι το δικαστήριο να αποφασίσει ως προς το αίτημα της Γενικής Εισαγγελίας για ακύρωση της ιδιωτικοποίησης της εταιρίας. Αντιπροσωπία της Ευρωπαϊκής Τράπεζας για την Ανοικοδόμηση και Ανάπτυξη (EBRD) πραγματοποίησε τριήμερη επίσκεψη στην πγδμ. Στο πρόγραμμα της επίσκεψης περιλαμβάνονταν συναντήσεις με κρατικούς αξιωματούχους, επιχειρηματικούς εταίρους και εκπροσώπους της διεθνούς κοινότητας στα Σκόπια. Σκοπός των επικεφαλής της τράπεζας με την ευκαιρία της επίσκεψης ήταν η διερεύνηση δυνατοτήτων συμβολής της τράπεζας στην αύξηση των επενδύσεων στη χώρα. Από το 1993 η EBRD έχει επενδύσει πλέον των 430 εκατ. ευρώ στη χώρα και έχει συντελέσει στην προσέλκυση 454 εκατ. ευρώ επιπροσθέτως από άλλες πηγές. Στο πλαίσιο της ετήσιας συνάντησης της Παγκόσμιας Τράπεζας και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, η αντιπροσωπία της πγδμ που αποτελούταν από τον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης Zoran Stavreski, τον Υπουργό Οικονομικών και τον διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας της χώρας είχαν συναντήσεις με υψηλούς αξιωματούχους των δύο οργανισμών, εκπροσώπους εταιριών ανάλυσης πιστοληπτικής ικανότητας και αντιπροσωπίες άλλων χωρών. Ο εκτελεστικός διευθυντής της Παγκόσμιας Τράπεζας τόνισε ότι ο διεθνής αυτός οργανισμός είναι ικανοποιημένος από την εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων στην πγδμ, ενώ οι συναντήσεις με τους εκπροσώπους του ΔΝΤ επικεντρώθηκαν στην ολοκλήρωση της τρίτης αναθεώρησης της Sta-By συμφωνίας. Ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Zoran Stavreski εγκαινίασε στις 24 Οκτωβρίου την έναρξη του 2 ου Επιχειρηματικού και Επενδυτικού Συνεδρίου στην πγδμ, το οποίο οργανώθηκε από τη European Finance Convention. Το συνέδριο αυτό φέρνει σε επαφή αντιπροσώπους διαφόρων εγχωρίων και ξένων εταιριών, οικονομικών φορέων και δυνάμει επενδυτών, στους οποίους παρέχεται η ευκαιρία να μάθουν περισσότερα για τις επενδυτικές δυνατότητες στη χώρα. Όπως δήλωσε ο διευθυντής της Swedmilk στην πγδμ στη σύσκεψη «Πρωτοβουλίες για την Οικονομική Ανάπτυξη ανάμεσα στην πγδμ και τη Σουηδία», η πγδμ αποτελεί έναν καλό προορισμό για επενδύσεις, καθώς αναμένεται να γνωρίσει την οικονομική ανάπτυξη που είχαν οι βαλτικές χώρες πριν από δεκαπέντε χρόνια. Το πενταετές πρόγραμμα της USAID για την ανταγωνιστικότητα στην πγδμ ύψους 9,7 εκατ. δολλαρίων, το οποίο έχει ως σκοπό να βοηθήσει τη χώρα να
6 βελτιώσει τη θέση της ως προς την ανταγωνιστικότητα στη διεθνή αγορά, στοχεύει στη δημιουργία 25.000 νέων θέσεων εργασίας. Το πρόγραμμα αναμένεται ακόμη ότι θα δώσει ώθηση στις ξένες και εγχώριες επενδύσεις και θα βελτιώσει την παραγωγικότητα των ιδιωτικών επιχειρήσεων. Ο Υπουργός για τις Ξένες Επενδύσεις της πγδμ επισκέφθηκε τη Γαλλία, όπου είχε σειρά συναντήσεων με Γάλλους επιχειρηματίες και επενδυτές. Πρόκειται για την πέμπτη συνολικά επίσκεψή του στη Γαλλία αυτόν τον χρόνο, ενώ ελπίζει ότι τουλάχιστον έξι εταιρίες της χώρας θα επενδύσουν στην πγδμ. Αυξημένη παρουσιάζεται στη χώρα η ζήτηση για σύγχρονα εμπορικά κέντρα, πολυώροφα πάρκινγκ και χώρους γραφείων. Κατά 50% θα μειωθεί το κόστος για τις συμβολαιογραφικές υπηρεσίες στην πγδμ, σύμφωνα με δημοσιεύματα. Τη Δευτέρα 29 Οκτωβρίου έγινε στην πγδμ η έναρξη του παγκόσμιου συνεδρίου με θέμα «Ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και ενεργειακή αποδοτικότητα - Δήμοι και καταναλωτές» σημειώνοντας ταυτοχρόνως στη χώρα και την έναρξη της εβδομάδας αφιερωμένης στην ενέργεια. Το Κέντρο Επιχειρηματικής Πληροφόρησης των Ρόμα της πγδμ οργανώνει το πρώτο επιχειρηματικό συνέδριο των Ρόμα με τη συμμετοχή επιχειρηματιών και εκπροσώπων διαφόρων σχετικών οργανισμών από την πγδμ και από βαλκανικές και ευρωπαϊκές χώρες. Το συνέδριο θα διεξαχθεί στις 19 Νοεμβρίου τ.έ. Οι αγρότες της χώρας θα λάβουν τα πρώτα χρήματα από την ΕΕ για την ανάπτυξη του αγροτικού τομέα το 2009 αντί του 2008, όπως είχε αρχικά ανακοινωθεί. Οι παραγωγοί της χώρας θα λάβουν κρατική βοήθεια ύψους 180.000 ευρώ για την παραγωγή βιολογικών προϊόντων. Οι μετοχές πέντε εταιριών της πγδμ εντάχθηκαν στον βαλκανικό blue-chip δείκτη STOXX Balkan 50 Equal Weighted, ο οποίος δημιουργήθηκε από την ελβετική εταιρία STOXX. Η Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας σχεδιάζει να ξοδέψει 3,5 εκατ. ευρώ για την αναβάθμιση του λογισμικού του ραντάρ του αεροδρομίου των Σκοπίων, το οποίο έχει προμηθευτεί από την ιταλική εταιρία Marconi.