ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 2.6.2014 COM(2014) 408 final Σύσταση για ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ σχετικά με το εθνικό πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων της Ιρλανδίας για το 2014 και τη διατύπωση γνώμης του Συμβουλίου σχετικά με το πρόγραμμα σταθερότητας της Ιρλανδίας για το 2014 {SWD(2014) 408 final} EL EL
Σύσταση για ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ σχετικά με το εθνικό πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων της Ιρλανδίας για το 2014 και τη διατύπωση γνώμης του Συμβουλίου σχετικά με το πρόγραμμα σταθερότητας της Ιρλανδίας για το 2014 ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ, Έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και ιδίως το άρθρο 121 παράγραφος 2 και το άρθρο 148 παράγραφος 4, Έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1466/97 του Συμβουλίου, της 7ης Ιουλίου 1997, για την ενίσχυση της εποπτείας της δημοσιονομικής κατάστασης και την εποπτεία και τον συντονισμό των οικονομικών πολιτικών 1, και ιδίως το άρθρο 5 παράγραφος 2, Έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1176/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16ης Νοεμβρίου 2011, σχετικά με την πρόληψη και τη διόρθωση των υπερβολικών μακροοικονομικών ανισορροπιών 2, και ιδίως το άρθρο 6 παράγραφος 1, Έχοντας υπόψη τη σύσταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής 3, Έχοντας υπόψη τα ψηφίσματα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου 4, Έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Έχοντας υπόψη τη γνώμη της επιτροπής απασχόλησης, Έχοντας υπόψη τη γνώμη της οικονομικής και δημοσιονομικής επιτροπής, Έχοντας υπόψη τη γνώμη της επιτροπής κοινωνικής προστασίας, Έχοντας υπόψη την γνώμη της επιτροπής οικονομικής πολιτικής, Εκτιμώντας τα ακόλουθα: (1) Στις 26 Μαρτίου 2010, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο συμφώνησε με την πρόταση της Επιτροπής για τη δρομολόγηση της στρατηγικής «Ευρώπη 2020», μιας νέας στρατηγικής για την ανάπτυξη και την απασχόληση, η οποία, βασιζόμενη στον μεγαλύτερο συντονισμό των οικονομικών πολιτικών, θα εστιάζεται στους νευραλγικούς τομείς στους οποίους απαιτείται δράση ώστε να ενισχυθεί το δυναμικό διατηρήσιμης ανάπτυξης και ανταγωνιστικότητας της Ευρώπης. (2) Στις 13 Ιουλίου 2010, το Συμβούλιο, με βάση τις προτάσεις της Επιτροπής, εξέδωσε σύσταση σχετικά με τους γενικούς προσανατολισμούς της οικονομικής πολιτικής 1 2 3 4 ΕΕ L 209 της 2.8.1997, σ. 1. ΕΕ L 306 της 23.11.2011, σ. 25. COM(2014) 408 final. P7_TA(2014)0128 και P7_TA(2014)0129. EL 2 EL
των κρατών μελών και της Ένωσης (2010 έως 2014) και, στις 21 Οκτωβρίου 2010, εξέδωσε απόφαση σχετικά με τις κατευθυντήριες γραμμές για τις πολιτικές απασχόλησης των κρατών μελών, οι οποίες από κοινού αποτελούν τις «ολοκληρωμένες κατευθυντήριες γραμμές». Τα κράτη μέλη κλήθηκαν να λαμβάνουν υπόψη τις ολοκληρωμένες κατευθυντήριες γραμμές στις οικείες οικονομικές πολιτικές και στις πολιτικές για την απασχόληση. (3) Στις 29 Ιουνίου 2012, οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων ενέκριναν «Σύμφωνο για την ανάπτυξη και την απασχόληση», το οποίο παρέχει ένα συνεκτικό πλαίσιο δράσης σε επίπεδο κρατών μελών, ΕΕ και ζώνης του ευρώ, με την κινητοποίηση όλων των δυνατών μηχανισμών, μέσων και πολιτικών. Επίσης, οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων έλαβαν απόφαση σχετικά με τη δράση που πρέπει να αναληφθεί στο επίπεδο των κρατών μελών, ιδίως εκφράζοντας την απόλυτη προσήλωσή τους στην επίτευξη των στόχων της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» και στην εφαρμογή των ειδικών ανά χώρα συστάσεων. (4) Η Ιρλανδία είχε υπαχθεί σε πρόγραμμα μακροοικονομικής προσαρμογής, το οποίο έληξε τον Δεκέμβριο του 2013. Ως εκ τούτου, βάσει του άρθρου 12 του κανονισμού (EΕ) αριθ.472/2013, εξαιρείται από την παρακολούθηση και την αξιολόγηση του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου για τον συντονισμό της οικονομικής πολιτικής στη διάρκεια του εν λόγω προγράμματος. Δεδομένης της επιτυχούς ολοκλήρωσης, του ιρλανδικού προγράμματος μακροοικονομικής προσαρμογής, η Ιρλανδία πρέπει τώρα να ενταχθεί πλήρως στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου. (5) Στις 13 Νοεμβρίου 2013, η Επιτροπή εξέδωσε την ετήσια επισκόπηση της ανάπτυξης 5, δίνοντας το εναρκτήριο λάκτισμα για το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο του 2014 σχετικά με τον συντονισμό των οικονομικών πολιτικών. Την ίδια ημέρα, με βάση τον κανονισμό (EΕ) αριθ.1176/2011, η Επιτροπή εξέδωσε την έκθεση για τον μηχανισμό επαγρύπνησης 6. (6) Στις 20 Δεκεμβρίου 2013, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ενέκρινε τις προτεραιότητες για την εξασφάλιση χρηματοπιστωτικής σταθερότητας, δημοσιονομικής εξυγίανσης και δράσης για την ενίσχυση της ανάπτυξης υπογράμμισε την ανάγκη να επιδιωχθεί διαφοροποιημένη και ευνοϊκή για την ανάπτυξη δημοσιονομική εξυγίανση, να αποκατασταθούν οι κανονικές συνθήκες δανειοδότησης στην οικονομία, να προωθηθούν η ανάπτυξη και η ανταγωνιστικότητα, να καταπολεμηθούν η ανεργία και οι κοινωνικές επιπτώσεις της κρίσης και να εκσυγχρονιστεί η δημόσια διοίκηση. (7) Στις 5 Μαρτίου 2014, η Επιτροπή δημοσίευσε τα αποτελέσματα της εμπεριστατωμένης επισκόπησης για την Ιρλανδία 7, με βάση το άρθρο 5 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1176/2011, λαμβάνοντας υπόψη την επιτυχή ολοκλήρωση του ιρλανδικού προγράμματος μακροοικονομικής προσαρμογής, και κατά συνέπεια το γεγονός ότι η Ιρλανδία θα πρέπει τώρα να ενταχθεί πλήρως στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου. Η ανάλυση της Επιτροπής οδηγεί στο συμπέρασμα ότι το πρόγραμμα μακροοικονομικής προσαρμογής που ολοκλήρωσε πρόσφατα η Ιρλανδία ήταν πρωταρχικής σημασίας για τη διαχείριση των οικονομικών κινδύνων και τη μείωση των ανισορροπιών. Ωστόσο, οι μακροοικονομικές ανισορροπίες που εξακολουθούν να υφίστανται απαιτούν ειδική παρακολούθηση και αποφασιστική πολιτική δράση. Ειδικότερα, οι εξελίξεις στον χρηματοπιστωτικό τομέα, το χρέος του ιδιωτικού και του δημόσιου τομέα και, συνακόλουθα, οι υψηλές ακαθάριστες 5 6 7 COM(2013) 800 final. COM(2013) 790 final. SWD(2014) 79 final. EL 3 EL
και καθαρές εξωτερικές υποχρεώσεις και η κατάσταση της αγοράς εργασίας υποδηλώνουν ότι οι κίνδυνοι δεν έχουν εκλείψει. (8) Στις 17 Απριλίου 2014, η Ιρλανδία υπέβαλε το εθνικό πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων για το 2014 και στις 29 Απριλίου 2014 το πρόγραμμα σταθερότητας για το 2014. Προκειμένου να ληφθεί υπόψη η διασύνδεσή τους, τα προγράμματα αυτά αξιολογήθηκαν ταυτοχρόνως. (9) Οι κύριοι στόχοι της δημοσιονομικής στρατηγικής που περιγράφεται στο πρόγραμμα σταθερότητας του 2014, είναι η διόρθωση του υπερβολικού ελλείμματος έως το 2015 και η επίτευξη του μεσοπρόθεσμου στόχου έως το 2018. Το πρόγραμμα στοχεύει σε μείωση του ελλείμματος κάτω του 3 % του ΑΕΠ έως το 2015, σύμφωνα με τη σύσταση για τη διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος. Το πρόγραμμα θέτει ως μεσοπρόθεσμο στόχο την επίτευξη ισοσκελισμένης δημοσιονομικής θέσης σε διαρθρωτικούς όρους, σύμφωνα με τις διατάξεις του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης. Μετά το 2015, το πρόγραμμα προβλέπει για την περίοδο 2016 2018 ετήσια μείωση του ονομαστικού δημοσιονομικού ελλείμματος περίπου κατά 1 π.μ. του ΑΕΠ. Το πρόγραμμα θέτει ως στόχο τη μείωση του χρέους από σχεδόν 124 % του ΑΕΠ το 2013 σε 107 % του ΑΕΠ το 2018. Το μακροοικονομικό σενάριο στο οποίο στηρίζονται οι δημοσιονομικές προβλέψεις του προγράμματος, εναρμονίζεται σε γενικές γραμμές με τις προβλέψεις του 2014 και 2015 της Επιτροπής, με ορισμένες διαφορές όσον αφορά τη συμβολή των συνιστωσών της ζήτησης. Το πρόγραμμα εγκρίθηκε από ανεξάρτητο φορέα (το δημοσιονομικό συμβουλευτικό συμβούλιο της Ιρλανδίας Irish Fiscal Advisory Council). Ωστόσο, η πρόβλεψη των αρχών για τα τελευταία έτη του προγράμματος είναι αισιόδοξες. Επιπλέον, η επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων δεν υποστηρίζεται από επαρκώς λεπτομερή μέτρα για το 2015. Ως αποτέλεσμα, το έλλειμμα που προβλέπει η Επιτροπή για το 2015 είναι υψηλότερο από τον στόχο που συνέστησε το Συμβούλιο. Με βάση την αξιολόγηση του προγράμματος και τις προβλέψεις της Επιτροπής, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1466/97, το Συμβούλιο είναι της γνώμης ότι οι στόχοι του προγράμματος συνάδουν με τις απαιτήσεις του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης, αλλά πρέπει να υποστηριχτούν από ειδικά μέτρα από το 2015 και εξής. Έχουν γίνει σημαντικά βήματα για να βελτιωθούν σημαντικές πτυχές του ιρλανδικού δημοσιονομικού πλαισίου, καθώς και η ποιότητα και έγκαιρη παροχή στοιχείων. Ωστόσο, τα μεσοπρόθεσμα δημοσιονομικά σχέδια δεν υποστηρίζονται από επαρκώς προσδιορισμένα μέτρα προσαρμογής και μπορούν να αναθεωρηθούν κατά τη λήψη των ετήσιων δημοσιονομικών αποφάσεων. Τα μεσοπρόθεσμα ανώτατα όρια όσον αφορά τις δαπάνες δεν περιορίζονται επαρκώς από ειδικές και νομικά δεσμευτικές προσαρμογές. (10) Οι φορολογικές μεταρρυθμίσεις έχουν συμβάλει στη δημοσιονομική προσαρμογή, αλλά υπάρχουν ακόμη περιθώρια βελτίωσης της αποτελεσματικότητας του φορολογικού συστήματος, το οποίο μπορεί να καταστεί ευνοϊκότερο για την ανάπτυξη. Ο φόρος περιουσίας μετατοπίστηκε από ένα σύστημα φόρου συναλλαγών σε ένα σύστημα επαναλαμβανόμενων φόρων που βασίζεται στις αξίες των ακινήτων κατοικίας, αλλά η φορολογική βάση παραμένει σχετικά περιορισμένη, δεδομένου ότι ορισμένες ιδιοκτησίες έχουν τεθεί εκτός του φορολογικού συστήματος. Η φορολόγηση της εργασίας είναι κατακερματισμένη και πολύπλοκη, ενώ οι φορολογικές βάσεις για τους φόρους κατανάλωσης και τους περιβαλλοντικούς φόρους περιορίζονται από μειωμένους συντελεστές και απαλλαγές, παρόλο που οι φόροι αυτοί είναι ευνοϊκότεροι για την ανάπτυξη. Ο μηδενικός συντελεστής και οι μειωμένοι συντελεστές ΦΠΑ έχουν ως αποτέλεσμα η αποδοτικότητα του ΦΠΑ να EL 4 EL
είναι χαμηλότερη του μέσου όρου της ΕΕ. Οι μειωμένοι συντελεστές ΦΠΑ χρησιμοποιούνται ευρέως για την επίτευξη στόχων αναδιανομής, μολονότι δεν αποτελούν αποτελεσματικό και καλά στοχευμένο εργαλείο πολιτικής για την προστασία των ευάλωτων ομάδων. Υπάρχουν περιθώρια για να βελτιωθεί η αποτελεσματικότητα των περιβαλλοντικών φόρων και για να καταργηθούν επιδοτήσεις που βλάπτουν το περιβάλλον. (11) Μολονότι ο πληθυσμός της Ιρλανδίας είναι σχετικά νεαρής ηλικίας, οι δημόσιες δαπάνες ιατρικής περίθαλψης το 2012 ήταν μεταξύ των υψηλότερων στην ΕΕ, αντιπροσωπεύοντας το 8,7% του ΑΕΕ, σημαντικά άνω του 7,3% που αποτελεί τον μέσο όρο της ΕΕ. Δεδομένων των δυσκολιών που παρουσιάζει επί του παρόντος η διαχείριση του προϋπολογισμού για την υγεία και των αναμενόμενων δημογραφικών πιέσεων λόγω της γήρανσης του πληθυσμού, τα τρέχοντα επίπεδα παροχής υπηρεσιών μπορούν να διατηρηθούν μόνο εφόσον βελτιωθεί η αξιοποίηση των πόρων σε μεσοπρόθεσμη και μακροπρόθεσμη βάση. Η αύξηση των δαπανών στον τομέα της υγείας μέχρι το 2060 λόγω των δημογραφικών πιέσεων εκτιμάται σε 1,2 εκατοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ. Οι προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο τομέας της υγείας είναι πολυδιάστατες. Η χρηματοπιστωτική διαχείριση και τα λογιστικά συστήματα και διαδικασίες κατακερματίζονται μεταξύ των παρόχων υγειονομικής περίθαλψης. Αυτό προκαλεί καθυστερήσεις και εμπόδια όσον αφορά τη συγκέντρωση και επεξεργασία πληροφοριών παρεμποδίζει επίσης την παρακολούθηση των δαπανών υγειονομικής περίθαλψης και τις προσπάθειες για την αξιοποίηση και ορθή κατανομή των πόρων. Μία άλλη πρόκληση είναι το υψηλό επίπεδο των φαρμακευτικών δαπανών, οι οποίες είναι συγκριτικά υψηλές όσον αφορά τα φάρμακα των εξωτερικών ασθενών. (12) Η Ιρλανδία αντιμετωπίζει προκλήσεις που σχετίζονται με την ανεργία, ιδιαίτερα τη μακροχρόνια ανεργία και την ανεργία των νέων, και το γεγονός ότι μεγάλο μέρος του ενεργού πληθυσμού παραμένει ανειδίκευτο οδηγεί σε ανισότητα και αναντιστοιχίες δεξιοτήτων. Η μακροχρόνια ανεργία σταδιακά μειώθηκε χάρη στην πρόσφατη ενίσχυση της αγοράς εργασίας, αλλά παραμένει υψηλή και συνεχίζει να αυξάνεται ως ποσοστό της συνολικής ανεργίας, υπερβαίνοντας το 61% του συνόλου στο τέλος του 2013. Στο τέλος του 2012 και στις αρχές του 2013, το ποσοστό ανεργίας των νέων κορυφώθηκε υπερβαίνοντας το 30%. Επιπλέον, η αναλογία των νέων που βρίσκονταν εκτός απασχόλησης, εκπαίδευσης ή κατάρτισης, στην περίοδο μεταξύ 2007 και 2012 αυξήθηκε κατά οκτώ ποσοστιαίες μονάδες φτάνοντας στο 18,7% πριν υποχωρήσει στο 16,1%, παραμένοντας όμως μεταξύ των υψηλότερων στην EΕ. Όλοι οι νέοι που χρήζουν βοηθείας πρέπει να καλύπτονται εντός τετραμήνου, σύμφωνα με τους στόχους της εγγύησης για τη νεολαία. Οι αναντιστοιχίες δεξιοτήτων ανέκυψαν με την αποκατάσταση της ισορροπίας της οικονομίας, με αποτέλεσμα η ανανέωση και αναβάθμιση των δεξιοτήτων να αποτελούν πρόκληση για το σύστημα εκπαίδευσης και κατάρτισης. Επιπλέον, η συμμετοχή στη δια βίου μάθηση είναι χαμηλότερη σε σχέση με τον μέσο όρο της EΕ (7,3%, σε σύγκριση με 10,7% το 2013). (13) Η Ιρλανδία έχει μία από τις υψηλότερες στην ΕΕ αναλογίες ανθρώπων που ζουν σε νοικοκυριά με χαμηλή ένταση εργασίας, γεγονός που θέτει σοβαρές κοινωνικές προκλήσεις. Η αναλογία ήταν υψηλότερη από τον μέσο όρο της ΕΕ πριν την κρίση και αυξήθηκε από 14,3% το 2007 σε 24,2% το 2011. Η χαμηλή ένταση εργασίας είναι ιδιαίτερα σοβαρή στα μονογονεϊκά νοικοκυριά με παιδιά. Αυτό συνέβαλε στην αύξηση του κινδύνου φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισμού των παιδιών στην Ιρλανδία και επιδεινώνει το πρόβλημα της άνισης συμμετοχής των γυναικών στην EL 5 EL
αγοράς εργασίας, που το 2013 ήταν 67,2 %, σε σύγκριση με 83,4 % για τους άντρες. Ως αποτέλεσμα, η προσοχή έχει στραφεί στις προσβάσιμες και οικονομικά προσιτές υπηρεσίες παιδικής φροντίδας, που η έλλειψή τους παρεμποδίζει σημαντικά τους γονείς να εξασφαλίσουν εργασία και να αποφύγουν τον κίνδυνο φτώχειας. Η αγορά εργασίας επηρεάζεται επίσης από συγκεκριμένες παγίδες ανεργίας. Η επίπεδη δομή των επιδομάτων ανεργίας βάσει του συστήματος παροχών και επιδομάτων για την επανένταξη στην αγορά εργασίας (Jobseeker's Benefit και Jobseeker's Allowance), η απεριόριστη διάρκεια της παροχής Jobseeker's Allowance και η απώλεια συμπληρωματικών πληρωμών (ιδίως του συμπληρώματος ενοικίου και των ιατρικών καρτών) κατά την επιστροφή στην απασχόληση, σημαίνουν ότι τα ποσοστά αναπλήρωσης είναι σχετικά υψηλά για τους μακροπρόθεσμα ανέργους χαμηλού εισοδηματικού δυναμικού και για άλλες κατηγορίες εργαζομένων, αναλόγως της οικογενειακής κατάστασης. (14) Η δανειοδότηση των ΜΜΕ παραμένει ισχνή, γεγονός που οφείλεται στη συγκρατημένη ζήτηση πιστώσεων σε συνδυασμό με την περιορισμένη προσφορά, δεδομένου ότι οι ΜΜΕ συνεχίζουν να επηρεάζονται από την υπερβολική μόχλευση και τη μειωμένη εγχώρια ζήτηση, ενώ οι τράπεζες πρέπει να σημειώσουν μεγαλύτερη πρόοδο στην επίτευξη διατηρήσιμων λύσεων όσον αφορά τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια προς τις ΜΜΕ. Στην τελευταία έρευνα Red C επισημαίνεται ότι, από το 40% των ΜΜΕ που ζήτησαν τραπεζική πίστωση μεταξύ Οκτωβρίου 2012 και Μαρτίου 2013, το 19% δεν δανειοδοτήθηκε. Η υπηρεσία αξιολόγησης της πιστοληπτικής ικανότητας (Credit Review Office) δημιουργήθηκε στο τέλος του 2009 για να διαμεσολαβεί στις διαφορές μεταξύ δανειστών και υποψήφιων δανειοληπτριών ΜΜΕ στις οποίες δεν χορηγήθηκε πίστωση. Μολονότι θετική, η επίδραση της εν λόγω υπηρεσίας φαίνεται να υπήρξε μέχρι στιγμής μάλλον περιορισμένη, εν μέρει διότι ο αριθμός των προσφυγών ήταν μικρός. Οι ΜΜΕ βασίζονται ιδιαίτερα στην τραπεζική χρηματοδότηση όσον αφορά τις επενδύσεις, και οι μη τραπεζικές πηγές χρηματοδότησης παραμένουν σχετικά αναξιοποίητες, μολονότι εξετάζονται ορισμένες εναλλακτικές λύσεις, μεταξύ άλλων τα δανειοδοτικά ταμεία. Ωστόσο, όσο περισσότερο προχωρά η ανάκαμψη και αποκαθίσταται η εγχώρια ζήτηση, τόσο πιθανότερο είναι να αυξηθούν και οι περιορισμοί της προσφοράς, εκτός και εάν η λειτουργία των πιστωτικών καναλιών αποκατασταθεί με τον δέοντα τρόπο, δεδομένου ότι είναι καίριας σημασίας για τις αναπτυξιακές προοπτικές. Η Ιρλανδία έχει θεσπίσει εξειδικευμένα καθεστώτα και ταμεία για τη βελτίωση της πρόσβασης των ΜΜΕ στη χρηματοδότηση, όπως το καθεστώς εγγύησης πιστώσεων, το ταμείο μικροεπιχειρηματικών δανείων και τρία ταμεία για τις ΜΜΕ, αλλά μέχρι στιγμής η χρήση τους υπήρξε περιορισμένη. (15) Παρά τις μεταρρυθμίσεις του τραπεζικού τομέα στο πλαίσιο του προγράμματος χρηματοδοτικής συνδρομής που πρόσφατα ολοκληρώθηκε, υπάρχουν ακόμα σημαντικές προκλήσεις. Οι προκλήσεις αυτές αναλύονται λεπτομερώς στην εμπεριστατωμένη επισκόπηση του 2014 που διενήργησε η Επιτροπή για την Iρλανδία. Τον Ιούνιο του 2013, τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια συνιστούσαν σχεδόν το 27 % του συνόλου για τις τρεις κύριες εγχώριες τράπεζες. Το χρέος του ιδιωτικού τομέα παραμένει ένα από τα υψηλότερα στην ΕΕ παρά την πρόσφατη απομόχλευση, και συνεχίζει να αποτελεί κίνδυνο για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα και βάρος για την οικονομία. Η απομόχλευση των νοικοκυριών και των ΜΜΕ είναι ημιτελής και η διόρθωση των ισολογισμών των τραπεζών και των ΜΜΕ είναι πρωταρχικής σημασίας για την αποκατάσταση της λειτουργίας των πιστωτικών καναλιών. Ο τραπεζικός δανεισμός συνεχίζει να μειώνεται και ο τραπεζικός τομέας αντιμετωπίζει πάντα σοβαρό πρόβλημα αποδοτικότητας, εν μέρει λόγω του μεγάλου αριθμού EL 6 EL
ενυπόθηκων δάνειων (κληροδοτημένων περιουσιακών στοιχείων χαμηλής απόδοσης) που βασίζονται σε δείκτη στους τραπεζικούς ισολογισμούς. (16) Τα έξοδα εκτέλεσης των συμβάσεων είναι υψηλά. Οι δικηγορικές αμοιβές, ύψους 18,8 ε.μ., αντιπροσωπεύουν το μεγαλύτερο μέρος των εν λόγω εξόδων, και τα υψηλά έξοδα των νομικών υπηρεσιών επηρεάζουν τη διάρθρωση του κόστους όλων των επιχειρήσεων, συμπεριλαμβανομένων των ΜΜΕ. Επιπλέον, σε αντίθεση με άλλες επαγγελματικές υπηρεσίες, τα έξοδα των νομικών υπηρεσιών δεν προσαρμόστηκαν προς τα κάτω μετά την έναρξη της κρίσης, εν μέρει λόγω ανεπαρκούς ανταγωνισμού. Οι αρχές ανέλαβαν τη δέσμευση να μεταρρυθμίσουν τον τομέα των νομικών υπηρεσιών στο πλαίσιο του προγράμματος μακροοικονομικής προσαρμογής. Το 2011 δημοσίευσαν νομοσχέδιο για τις νομικές υπηρεσίες, το οποίο δεν έχει ακόμη τεθεί σε εφαρμογή. Οι δικαστικοί και διοικητικοί πόροι για την εφαρμογή ενεργού προδικαστικής διαχείρισης των υποθέσεων είναι πολύ περιορισμένοι, γεγονός που ενδέχεται να συμβάλλει στην καθυστερημένη εκδίκαση αποφάσεων και να αυξάνει τα έξοδα. Επιπλέον, υπάρχουν σημαντικά κενά όσον αφορά την ικανότητα συλλογής στοιχείων σχετικά με την ποιότητα και την αποτελεσματικότητα του δικαστικού συστήματος της Ιρλανδίας. (17) Στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου, η Επιτροπή προέβη σε συνολική ανάλυση της οικονομικής πολιτικής της Ιρλανδίας εξέτασε το πρόγραμμα σταθερότητας, καθώς και το εθνικό πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων έλαβε υπόψη όχι μόνο τη χρησιμότητα των εν λόγω προγραμμάτων για την άσκηση διατηρήσιμης δημοσιονομικής και κοινωνικοοικονομικής πολιτικής στην Ιρλανδία, αλλά και το κατά πόσο τα προγράμματα αυτά συνάδουν με τους κανόνες και τις κατευθύνσεις της ΕΕ, δεδομένης της ανάγκης ενδυνάμωσης της συνολικής οικονομικής διακυβέρνησης της Ευρωπαϊκής Ένωσης μέσω της συνεκτίμησης στοιχείων σε επίπεδο ΕΕ κατά τη διαμόρφωση των μελλοντικών εθνικών αποφάσεων. Οι συστάσεις της Επιτροπής στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου αντικατοπτρίζονται στις συστάσεις 1 έως 7 κατωτέρω. (18) Βάσει της παρούσας αξιολόγησης, το Συμβούλιο εξέτασε το πρόγραμμα σταθερότητας της Ιρλανδίας και η γνώμη του 8 αντικατοπτρίζεται ιδίως στις συστάσεις 1 και 2 κατωτέρω. (19) Βάσει της εμπεριστατωμένης επισκόπησης της Επιτροπής και της παρούσας αξιολόγησης, το Συμβούλιο εξέτασε το εθνικό πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων και το πρόγραμμα σταθερότητας. Οι συστάσεις που απηύθυνε σύμφωνα με το άρθρο 6 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1176/2011 αντικατοπτρίζονται στις συστάσεις 1, 3, 5 και 6 κατωτέρω. (20) Στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου, η Επιτροπή προέβη σε ανάλυση της οικονομικής πολιτικής στη ζώνη του ευρώ στο σύνολό της. Με βάση την ανάλυση αυτή, το Συμβούλιο εξέδωσε συγκεκριμένες συστάσεις για τα κράτη μέλη που έχουν υιοθετήσει το ευρώ ως νόμισμα. Η Ιρλανδία πρέπει επίσης να διασφαλίσει την πλήρη και έγκαιρη εφαρμογή των συστάσεων αυτών. ΣΥΝΙΣΤΑ στην Ιρλανδία να αναλάβει δράση κατά την περίοδο 2014-2015 προκειμένου: 1. Να εκτελέσει πλήρως τον προϋπολογισμό του 2014 και να διασφαλίσει τη διατηρήσιμη διόρθωση του υπερβολικού ελλείμματος μέχρι το 2015, υποστηρίζοντας τη δημοσιονομική στρατηγική με πρόσθετα διαρθρωτικά μέτρα και ταυτόχρονα καταβάλλοντας την προσπάθεια διαρθρωτικής προσαρμογής που 8 Βάσει του άρθρου 5 παράγραφος 2 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1466/97 του Συμβουλίου. EL 7 EL
προσδιορίζεται στη σύσταση του Συμβουλίου στο πλαίσιο της διαδικασίας υπερβολικού ελλείμματος. Μετά τη διόρθωση του υπερβολικού ελλείμματος, να συνεχίσει τη διαρθρωτική προσαρμογή για την επίτευξη του μεσοπρόθεσμου στόχου του 0,5% του ΑΕΠ τουλάχιστον σε ετήσια βάση, και περισσότερο υπό καλές οικονομικές συνθήκες ή, εάν χρειαστεί, να διασφαλίσει την τήρηση του κανόνα για το χρέος, προκειμένου να θέσει σε σταθερά πτωτική πορεία τον υψηλό δείκτη χρέους της γενικής κυβέρνησης. Να ενισχύσει την αξιοπιστία της στρατηγικής δημοσιονομικής προσαρμογής, να εφαρμόσει αποτελεσματικά τον πολυετή δημοσιονομικό σχεδιασμό και να ορίσει γενικά δημοσιονομικά μέτρα που θα υποστηρίζουν τους μεσοπρόθεσμους δημοσιονομικούς στόχους. Να καταστήσει δεσμευτικότερο το ανώτατο όριο των κρατικών δαπανών περιορίζοντας το θεσμικό πεδίο για αλλαγές ανάλογα με τις περιστάσεις. Να εξετάσει το ενδεχόμενο αύξησης των εισοδημάτων με διεύρυνση της φορολογικής βάσης ώστε να στηρίξει τη δημοσιονομική εξυγίανση. Να καταστήσει το φορολογικό σύστημα ευνοϊκότερο για την ανάπτυξη και το περιβάλλον. 2. Να προωθήσει τη μεταρρύθμιση του τομέα της υγειονομικής περίθαλψης που δρομολογήθηκε βάσει του στρατηγικού πλαισίου για την υγεία του μέλλοντος, ώστε να βελτιώσει τη σχέση κόστους/αποτελεσματικότητας. Να λάβει πρόσθετα μέτρα για να μειώσει τις φαρμακευτικές δαπάνες, μεταξύ άλλων μέσω της συχνότερης αναπροσαρμογής των τιμών των φαρμάκων που είναι κατοχυρωμένα με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας, της αύξησης της διείσδυσης των φαρμάκων κοινόχρηστης ονομασίας και των βελτιωμένων πρακτικών συνταγογράφησης. Να μεταρρυθμίσει τα συστήματα οικονομικής διαχείρισης της εθνικής αρχής υγείας για να αναβαθμίσει τα συστήματα όλων των παρόχων και να στηρίξει την καλύτερη διαχείριση των αξιώσεων. Να εισαγάγει από τον Ιανουάριο του 2015 ατομικά αναγνωριστικά στοιχεία υγείας. 3. Να συνεχίσει να βελτιώνει τις ενεργές πολιτικές για την αγορά εργασίας, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στους μακροχρόνια ανέργους, τους ανειδίκευτους και, σύμφωνα με τους στόχους της εγγύησης για τη νεολαία, τους νέους. Να προωθήσει την τρέχουσα μεταρρύθμιση του συστήματος περαιτέρω εκπαίδευσης και κατάρτισης (ΠΕΚ), των καθεστώτων στήριξης της απασχόλησης και των προγραμμάτων μαθητείας. Να προσφέρει περισσότερες δυνατότητες κατάρτισης στον χώρο εργασίας να βελτιώσει και να διασφαλίσει τη συνάφεια των μαθημάτων και των μαθητειών ΠΕΚ με τις ανάγκες της αγοράς εργασίας. Να αυξήσει το επίπεδο και την ποιότητα των υπηρεσιών στήριξης που παρέχουν τα γραφεία εργασίας Intreo. Να δημιουργήσει ένα σύστημα άμεσης παραπομπής μεταξύ των γραφείων Intreo και των συμβουλίων εκπαίδευσης και κατάρτισης. 4. Να καταπολεμήσει τη χαμηλή ένταση εργασίας των νοικοκυριών, καθώς και τον κίνδυνο παιδικής φτώχειας μέσω της σταδιακής κατάργησης των παροχών και των συμπληρωματικών πληρωμών κατά την επιστροφή στην εργασία. Να διευκολύνει τη συμμετοχή των γυναικών στην αγορά εργασίας βελτιώνοντας την πρόσβαση σε οικονομικά προσιτούς παιδικούς σταθμούς πλήρους απασχόλησης, ειδικότερα για τις οικογένειες χαμηλού εισοδήματος. 5. Να αναπτύξει περαιτέρω πρωτοβουλίες πολιτικής για τον τομέα των ΜΜΕ, συμπεριλαμβανομένων των πρωτοβουλιών για τη διευθέτηση της διαθεσιμότητας τραπεζικής και μη τραπεζικής χρηματοδότησης, καθώς και άλλων θεμάτων αναδιάρθρωσης του χρέους. Να προωθήσει τις πρωτοβουλίες για τη βελτίωση της πρόσβασης των ΜΜΕ σε τραπεζικές πιστώσεις και στη μη τραπεζική χρηματοδότηση. Να εισαγάγει σύστημα παρακολούθησης για τη δανειοδότηση των EL 8 EL
ΜΜΕ στον τραπεζικό τομέα. Παράλληλα, να διασφαλίσει ότι οι διαθέσιμες μη τραπεζικές πιστωτικές διευκολύνσεις, συμπεριλαμβανομένων των τριών ταμείων ΜΜΕ που συγχρηματοδοτούνται από τους φορείς National Pensions Reserve Fund και Microfinance Ireland, καθώς και το προσωρινό καθεστώς εγγύησης δανείων, τυγχάνουν καλύτερης χρήσης. Να προωθήσει τη χρήση αυτών και άλλων μη τραπεζικών καθεστώτων από τις ΜΜΕ. Να αναβαθμίσει την ορατότητα και τη δυνατότητα της υπηρεσίας αξιολόγησης της πιστοληπτικής ικανότητας να διαμεσολαβεί σε διαφορές μεταξύ τραπεζών και υποψήφιων δανειοληπτριών ΜΜΕ, στις οποίες οι τράπεζες αρνήθηκαν να χορηγήσουν πίστωση. 6. Να παρακολουθεί τις επιδόσεις των τραπεζών σε σχέση με τους στόχους αναδιάρθρωσης των καθυστερούμενων οφειλών ενυπόθηκων δανείων. Να ανακοινώσει φιλόδοξους στόχους για το τρίτο και τέταρτο τρίμηνο του 2014 για τις τράπεζες του αρχικού ενυπόθηκου δανείου, οι οποίες θα πρέπει να προτείνουν και να εφαρμόσουν λύσεις αναδιάρθρωσης για καθυστερούμενες οφειλές ενυπόθηκων δανείων άνω των 90 ημερών, με σκοπό να διευθετηθεί ουσιαστικά το θέμα των καθυστερούμενων οφειλών ενυπόθηκων δανείων μέχρι το τέλος του 2014. Να συνεχίσει να αξιολογεί τη διατηρησιμότητα των μεταρρυθμιστικών διακανονισμών μέσω λογιστικών ελέγχων και στοχευμένων επιτόπιων επιθεωρήσεων. Να καταρτίσει κατευθυντήριες γραμμές για τη διατηρησιμότητα των λύσεων. Να δημοσιεύει τακτικά στοιχεία για τα οφειλόμενα τραπεζικά χαρτοφυλάκια δανεισμού των ΜΜΕ, ώστε να αυξηθεί η διαφάνεια. Να αναπτύξει μια στρατηγική για να λύσει το πρόβλημα της αναγκαστικής εκποίησης στην αγορά εμπορικών ακινήτων. Να δημιουργήσει κεντρικό μητρώο πιστώσεων. 7. Να μειώσει το κόστος των δικαστικών διαδικασιών και υπηρεσιών και να προωθήσει τον ανταγωνισμό, μεταξύ άλλων, θέτοντας σε ισχύ το νομοσχέδιο για τις νομικές υπηρεσίες μέχρι το τέλος του 2014, συμπεριλαμβανομένης της διάταξης που επιτρέπει την ίδρυση γραφείων πολλαπλών ειδικοτήτων, και καταργώντας το δικαίωμα σύστασης ενεχύρου εκ μέρους του δικηγόρου. Να παρακολουθεί τις επιπτώσεις του, συμπεριλαμβανομένου του αντίκτυπου στο κόστος των νομικών υπηρεσιών. Να λάβει εκτελεστικά μέτρα ώστε να διασφαλίσει ότι η ρυθμιστική αρχή για τις νομικές υπηρεσίες λειτουργεί χωρίς καθυστερήσεις και ότι ανταποκρίνεται στις υποχρεώσεις της που απορρέουν από τη νομοθεσία, συμπεριλαμβανομένων των υποχρεώσεων δημοσίευσης κανονισμών ή κατευθυντηρίων γραμμών για τα γραφεία πολλαπλών ειδικοτήτων και την επίλυση καταγγελιών. Να βελτιώσει τα συστήματα συλλογής στοιχείων ώστε να εξασφαλιστεί η ποιότητα και η αποτελεσματικότητα των δικαστικών διαδικασιών. Βρυξέλλες, Για το Συμβούλιο Ο Πρόεδρος EL 9 EL