Το ph των ρυθμιστικών διαλυμάτων δεν μεταβάλλεται με την αραίωση. ... όλα τα οργανικά οξέα είναι ασθενή, έχουν δηλ. βαθμό ιοντισμού α < 1 και Κa =

Σχετικά έγγραφα
Ιοντική Ισορροπία: Ανάμιξη διαλυμάτων 27 επαναληπτικές ασκήσεις

Τι ορίζεται ως επίδραση κοινού ιόντος σε υδατικό διάλυμα ασθενούς ηλεκτρολύτη;

1. Όταν γνωρίζουμε τα αρχικά moles όλων των αντιδρώντων:

ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΧΗΜΕΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ / Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: 1 ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ: Μαρίνος Ιωάννου ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΕΚΠ. ΕΤΟΥΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ Α

Διαλύματα ασθενών οξέων ασθενών βάσεων.

Βαθμός ιοντισμού. Για ισχυρούς ηλεκτρολύτες ισχύει α = 1. Για ασθενής ηλεκτρολύτες ισχύει 0 < α < 1.

, ε) MgCl 2 NH 3. COOH, ι) CH 3

ΘΕΜΑΤΑ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΩΝ ΑΠΟ ΤΟ 2001 ΣΤΟ ph 2001

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΕΚΠ. ΕΤΟΥΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ Α

ΔΙΑΛΥΜΑΤΑ ΙΣΧΥΡΩΝ ΟΞΕΩΝ/ΒΑΣΕΩΝ

Επίδραση κοινού ιόντος.

Ιοντική ισορροπία Προσδιορισμός του ph υδατικών διαλυμάτων οξέων βάσεων και αλάτων

Εύρεση mol και συγκέντρωση από αριθμητικά δεδομένα Επανάληψη προηγούμενων τάξεων.

6. Δεν έχουμε επίδραση κοινού ιόντος σε μία από τις παρακάτω προσθήκες: Α. ΝαF σε υδατικό διάλυμα HF Β. ΚCl σε υδατικό διάλυμα HCl

Χηµεία Θετικής Κατεύθυνσης

Επαναληπτικό διαγώνισμα Ιοντικής Ισορροπίας

Λύνουµε περισσότερες ασκήσεις

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ. Θέμα Α Α.1 γ Α.2 β Α.3 δ Α.4 β (μονάδες 4x5=20) Α.5 1. Σ 2. Σ 3. Λ 4. Σ 5. Λ (μονάδες 5x1=5)

ΧΗΜΕΙΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΜΑΤΑ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΩΝ ΙΟΝΤΙΚΗ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ. Όλα τα πολλαπλής επιλογής και σωστό λάθος από τις πανελλήνιες.

π.χ. σε ένα διάλυμα NaOH προσθέτουμε ορισμένη ποσότητα στερεού. ΝαΟΗ, χωρίς να μεταβληθεί ο όγκος του διαλύματος.

Ζαχαριάδου Φωτεινή Σελίδα 1 από 7

ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΧΗΜΕΙΑ / Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: 1 ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 09 / 02 /2014

Ζαχαριάδου Φωτεινή Σελίδα 1 από 7. Γ Λυκείου Κατεύθυνσης Κεφάλαιο 3: Οξέα, Βάσεις, Ιοντική ισορροπία Θέµατα Σωστού / Λάθους Πανελληνίων, ΟΕΦΕ, ΠΜ Χ

Δρ.Ιωάννης Καλαμαράς, Διδάκτωρ Χημικός. 100 ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής Ιοντικής ισορροπίας Επίδοση

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ Α ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΧΗΜΕΙΑ ΚΑΤ. /Γ ΛΥΚΕΙΟΥ (ΧΕΙΜΕΡΙΝΑ-ΑΠΟΦΟΙΤΟΙ) ΣΕΙΡΑ: ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 27/01/2013

ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΑ ΔΙΑΛΥΜΑΤΑ

Επίδραση κοινού ιόντος

25 επαναληπτικές ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής στα Οξέα - Βάσεις και ιοντική ισορροπία με τις απαντήσεις.

Άσκηση 5η. Οξέα Βάσεις - Προσδιορισμός του ph διαλυμάτων. Πανεπιστήμιο Πατρών - Τμήμα ΔΕΑΠΤ - Εργαστήριο Γενικής Χημείας - Ακαδ.

ΧΗΜΕΙΑ ΘΕΤΙΚΟΥ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΕΡΓΑΣΙΑ 8 ΥΔΑΤΙΚΑ ΔΙΑΛΥΜΑΤΑ ΑΣΘΕΝΩΝ ΗΛΕΚΤΡΟΛΥΤΩΝ

Η σωστή επανάληψη με τον καθηγητή στην οθόνη σου. Το School Doctor σε προετοιμάζει δίνοντας σου τα SOS!

HF + OHˉ. Διάλυμα ΝΗ 4 Βr και NH 3 : ΝΗ 4 Βr NH Brˉ, NH 3 + H 2 O NH OHˉ NH H 2 O NH 3 + H 3 O +

Στις ερωτήσεις A1 A5, οι απαντήσεις σας να δοθούν με την απαιτούμενη αιτιολόγηση.

ÖÑÏÍÔÉÓÔÇÑÉÏ ÈÅÙÑÇÔÉÊÏ ÊÅÍÔÑÏ ÁÈÇÍÁÓ - ÐÁÔÇÓÉÁ

Ρυθμιστικά διαλύματα

Μετά το τέλος της µελέτης του 3ου κεφαλαίου, ο µαθητής θα πρέπει να είναι σε θέση:

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ ΧΗΜΕΙΑΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΙΟΝΤΙΚΗ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΕΜΠΟΡΟΠΟΥΛΟΣ ΟΜΗΡΟΣ. ΘΕΜΑ 1 ο 1) Β 2) Γ 3) Β 4) A.

ΤΕΛΟΣ 1ΗΣ ΑΠΟ 6 ΣΕΛΙΔΕΣ

Αυτoϊοντισμός του νερού ph

ΧΗΜΕΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ. ii. Στις βάσεις κατά Arrhenius, η συμπεριφορά τους περιορίζεται μόνο στο διαλύτη H 2 O.

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΧΗΜΕΙΑΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΕΦ.( ΕΩΣ ΥΒΡΙΔΙΣΜΟ) ΚΥΡΙΑΚΗ 11 ΜΑΡΤΙΟΥ 2018 ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙΔΩΝ 3

ΘΕΜΑΤΑ. A3. Υδατικό διάλυμα ΚΟΗ συγκέντρωσης 10-8 Μ στους 25 ο C έχει ph: α. 6 β. 6,98 γ. 7,02 δ. 8 Μονάδες 5

ΧΗΜΕΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ 27 ΜΑΪΟΥ 2009 ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ

ΙΟΝΤΙΚΗ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ ΟΞΕΑ ΒΑΣΕΙΣ ΙΟΝΤΙΚΑ ΥΔΑΤΙΚΑ ΔΙΑΛΥΜΑΤΑ

KINHΤΡΟΝ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗΣ ΤΑΞΗ-ΤΜΗΜΑ:. ΜΑΘΗΜΑ: ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ:. ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: ΘΕΜΑ Α

Μετά το τέλος της µελέτης του 3ου κεφαλαίου, ο µαθητής θα πρέπει να είναι σε θέση:

Ονοματεπώνυμο: Χημεία Γ Λυκείου Υλη: Χημική Κινητική Χημική Ισορροπία Ιοντισμός (K a K b ) Επιμέλεια διαγωνίσματος: Τσικριτζή Αθανασία Αξιολόγηση :

Διαγώνισμα στη Χημεία Γ Λυκείου Ιοντικής Ισορροπίας & Οργανικής

ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΕΤΑΡΤΗ 29 ΜΑΪΟΥ 2013 ΧΗΜΕΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

ΧΗΜΕΙΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΙΟΝΤΙΚΗ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ. Να επιλέξετε τη σωστή απάντηση σε καθεμία από τις επόμενες ερωτήσεις.

ΠΑΓΚΥΠΡΙΑ ΟΛΥΜΠΙΑΔΑ ΧΗΜΕΙΑΣ 2014 Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΛΥΣΕΙΣ

Απαντήσεις. Για τις ερωτήσεις Α.1 έως Α.3 να γράψετε το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση δίπλα στον αριθμό της ερώτησης.

ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΧΗΜΕΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ / Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 19/02/2012 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

ΧΗΜΕΙΑ Γ ΤΑΞΗΣ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ 2003 ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ

CH 3 CH 2 NH 3 + OH ΔΗ > 0

Χημεία Προσανατολισμού

Ονοµατεπώνυµο :... Βαθµός :... ΧΗΜΕΙΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΤ. ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Ηµεροµηνία :... ΘΕΜΑ 1ο

Θέµατα Χηµείας Θετικής Κατεύθυνσης Γ Λυκείου 2000

Λύνουµε περισσότερες ασκήσεις

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΗ ΧΗΜΕΙΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΙΣΗΓΗΤΗΣ: Β. ΤΑΜΠΟΣΗ 30 / 12 / 15

4α ΘΕΜΑΤΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ [α) 1, β) Μ, γ) 9] 2. [α)13, β) 1, γ) 9] 3. [α) 0.1M - 0,01, β) 2mol,γ) 9] 4. [α) 0,01- Κb=2.10-5, β)0,2mol, γ) 5]

Θέµατα Χηµείας Θετικής Κατεύθυνσης Γ Λυκείου 2000 ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ

Α. 0,5 mol HCl mol CH 3 COOH Β. 0,5 mol NaOH mol NH 3 Γ. 0,25 mol HCl mol NH 3. 0,5 mol HCl mol NH 3

ΠΑΓΚΥΠΡΙΑ ΟΛΥΜΠΙΑΔΑ ΧΗΜΕΙΑΣ Για τη Β τάξη Λυκείου ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΛΥΣΕΙΣ

Γεωργίου Κομελίδη. Χημεία Γ Λυκείου Θετικής Διαλύματα Ηλεκτρολυτών

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΧΗΜΕΙΑΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΑ 1-2 (EΩΣ Ρ.Δ.) ΚΥΡΙΑΚΗ 18 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2015 ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙΔΩΝ 4

Τετάρτη, 27 Μαΐου 2009 Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΧΗΜΕΙΑ

Χημεία (Τμήμα Φυσικής) ΙΟΝΤΙΚΗ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ ΣΕ ΔΙΑΛΥΜΑΤΑ ΑΣΘΕΝΩΝ ΟΞΕΩΝ KAI ΒΑΣΕΩΝ

ΧΗΜΕΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ

Ζαχαριάδου Φωτεινή Σελίδα 1 από 26

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΔΕΥΤΕΡΑ 23 ΜΑΪΟΥ 2011 ΧΗΜΕΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

Χημεία Γ Λυκείου. Στέφανος Γεροντόπουλος, Σταυρούλα Γκιτάκου, Μαρίνος Ιωάννου

Χημεία Γ Λυκείου Δείκτες. Έστω ΗΔ ένας δείκτης (ασθενές οξύ). Σε ένα υδατικό διάλυμα ο δείκτης θα ιοντίζεται ως εξής: ΗΔ + Η2Ο Δ - + Η3Ο +

Η σωστή επανάληψη με τον καθηγητή στην οθόνη σου. Το School Doctor σε προετοιμάζει δίνοντας σου τα SOS!

1. Στο παρακάτω διάγραμμα τα γράμματα Α, Β, Γ, Δ, Ε, Ζ, Θ, Κ, Λ

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ Α. Α.3 Τα ευγενή αέρια είναι συνολικά: α. οκτώ β. έξι γ. πέντε δ. επτά.

ΤΕΛΟΣ 1ης ΑΠΟ 6 ΣΕΛΙΔΕΣ

ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΕΤΑΡΤΗ 29 ΜΑΪΟΥ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΧΗΜΕΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΤΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ

ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΕΤΑΡΤΗ 29 ΜΑΪΟΥ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΧΗΜΕΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ

ΧΗΜΕΙΑ ΠΡΟΑΝΑΣΟΛΙΜΟΤ. ΘΕΜΑ 1 A.Η ηλεκτρονιακή δομή του ατόμου. β. 1s 2s 2p 3s 3p 3d

(Ενδεικτικές Απαντήσεις)

ΘΕΜΑ 1 0 Α. Να επιλέξετε τη σωστή απάντηση σε κάθε µία από τις επόµενες ερωτήσεις:

ΟΜΟΣΠΟΝ ΙΑ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΩΝ ΕΛΛΑ ΟΣ (Ο.Ε.Φ.Ε.) ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 2017

ΧΗΜΕΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ

Προτεινόμενα θέματα για τις εξετάσεις 2011

10 o ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΕΣ ΓΝΩΣΕΙΣ ΘΕΩΡΙΑΣ 231. είκτες - Ογκοµέτρηση

ΧΗΜΕΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ

XHΜΕΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ

Ιοντική Ισορροπία. α β γ δ ε H 2 O

ΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΧΗΜΕΙΑΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΕΦ. 1-3

Στις ερωτήσεις A1 A5, να γράψετε τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα σε κάθε αριθμό το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση.

+ HSO 4 είναι µετατοπισµένη προς την κατεύθυνση του ασθενέστερου οξέος ή της ασθενέστερης βάσης, δηλαδή προς τα αριστερά.

ΧΗΜΕΙΑ Γ ΤΑΞΗΣ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ 2003

ΘΕΜΑΤΑ ΚΑΙ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ 2013

ΧΗΜΕΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΟΞΕΑ ΒΑΣΕΙΣ ΙΟΝΤΙΚΗ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ

ΟΞΕΑ ΒΑΣΕΙΣ ΙΟΝΤΙΚΗ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ

Transcript:

1 Α. Μεταβολή ph με αραίωση υδατικού διαλύματος Η αραίωση υδατικού διαλύματος (δηλαδή η προσθήκη καθαρού διαλύτη) οδηγεί σε μετατόπιση του ph προς την τιμή 7. Το ph των ρυθμιστικών διαλυμάτων δεν μεταβάλλεται με την αραίωση ( πότε μεταβάλλεται και γιατί; ) Όξινα διαλύματα ( στους 25 o C : 0 ph < 7 ) : Γενικά το ph όξινου υδατικού διαλύματος ( [Η 3 Ο ] > 10 7 Μ στους 25 o C) με την αραίωση αυξάνεται προς την τιμή 7 χωρίς να γίνεται ποτέ 7. ( π.χ. ph αραιωμ. = 6,99999 ναι, αλλά ph αραιωμ. = 7, όχι ). Διάλυμα ισχυρού οξέος : HCl, HBr, HI, HClO 3, HClO 4, HNO 3, H 2 SO 4 στο 1 ο στάδιο ιοντισμού. Διάλυμα ασθενούς οξέος : HF, HCN, HNO 2, HClO, HClO 2,, HCOOH, CH 3 COOH,............ όλα τα οργανικά οξέα είναι ασθενή, έχουν δηλ. βαθμό ιοντισμού α < 1 και Κa = Διάλυμα άλατος που προέρχεται από ασθενή βάση π.χ. ΝΗ 3, και ισχυρό οξύ π.χ. HCl. Τα κατιόντα του άλατος N υδρολύονται ( το συζυγές οξύ, της ασθενούς βάσης ΝΗ 3 ). π.χ. σε διάλυμα NH 4 Cl : NH 4 Cl N Cl N H 2 O NH 3 H 3 O με K a = = Στα όξινα διαλύματα παρά την αραίωση θα ισχύει πάντοτε [Η 3 Ο ] > [ΟΗ ] Βασικά διαλύματα (ή αλκαλικά. στους 25 o C : 7 < ph 14 ) Γενικά το ph βασικού διαλύματος ( [Η 3 Ο ] < 10 7 Μ ) με την αραίωση μειώνεται προς την τιμή 7 χωρίς να γίνεται ποτέ 7. ( π.χ. ph αραιωμ. = 7,000001 ναι, αλλά ph αραιωμ. = 7 όχι ). Διάλυμα ισχυρής βάσης : NaOH, KOH, Ca(OH) 2, Ba(OH) 2. (τα υδροξείδια των μετάλλων είναι ιοντικές ενώσεις, δηλ. ισχυροί ηλεκτρολύτες και δεν έχουν βαθμό ιοντισμού ). Διάλυμα ασθενούς βάσης : ΝΗ 3, CH 3 -NH 2, και γενικότερα οι αμίνες R-NH 2, έχουν δηλ. βαθμό ιοντισμού α < 1 και Κ b = Διάλυμα άλατος που προέρχεται από ασθενές οξύ π.χ. CΗ 3 COOH, και ισχυρή βάση π.χ. NaOH. Τα ανιόντα του άλατος υδρολύονται ( η συζυγής βάση του ασθενούς οξέος ). Π.χ. σε διάλυμα CH 3 COONa ( ή NaCN, NaNO 2, NaClO,..... ) : CH 3 COONa CH 3 COO Na CH 3 COO H 2 O CΗ 3 COOH OH με K b = = Στα αλκαλικά διαλύματα παρά την αραίωση θα ισχύει πάντοτε [Η 3 Ο ] < [ΟΗ ]

2 Α1. Με αραίωση διαλύματος ισχυρού οξέος Για διάλυμα ισχυρού οξέος ΗΑ (α =1) ( π.χ. HCl ) : (για σχετικά αραιό διάλυμα) Πριν την αραίωση : (M) HA H 2 O A H 3 O ph (αρχ) = log[h 3 O ] ph (αρχ) = logc 1 (I) Αραίωση : C 1 V 1 = C 2 V 2 C 2 = (II) (M) HA H 2 O A H 3 O C 2 C 2 C 2 ph (αραιωμ) = log[h 3 O ] ph (αραιωμ) = logc 2 (IΙΙ) ( προσοχή: στα προβλήματα οι συγκεντρώσεις είναι C 1 Μ ) Όμως V 2 > V 1 C 2 < C 1 ( με C 1 1 Μ > 0 ) οπότε C 2 < C 1 logc 2 < logc 1 logc 2 > logc 1 ph (αραιωμ) > ph (αρχ) Π.χ. αν C 1 = 0,1 Μ ph (αρχ) = 1 αν αραιώσουμε σε δεκαπλάσιο όγκο V 2 = 10V 1 τότε από (ΙΙ) C 2 = 0,01 Μ ph (τελ.) = 2 Η συνεχής αραίωση του διαλύματος ισχυρού οξέος οδηγεί σε συνεχή αύξηση του ph μέχρι την τιμή ph = 7 χωρίς να γίνεται ποτέ 7 στους 25 o C. ph = 7 στους 25 o C έχει το καθαρό νερό και τα διαλύματα των αλάτων ( π.χ. NaCl ) που προέρχονται από ισχυρό οξύ ( π.χ. HCl ) και ισχυρή βάση ( π.χ. NaOH ). Σε ανάλογο συμπέρασμα καταλήγουμε για την αραίωση κάθε όξινου διαλύματος.

3 Α2. Με αραίωση διαλύματος ασθενούς οξέος Για διάλυμα ασθενούς οξέος ΗΑ (α <1) ( π.χ. CH 3 COOH ) : (σχετικά αραιό διάλυμα ώστε να ισχύουν και οι προσεγγίσεις για ασθενείς ηλεκτρολύτες 10 2 ) Πριν την αραίωση : (M) HA H 2 O A H 3 O C 1 x x x ( x = α 1 C 1 και συνήθως C 1 x = C 1 ) Κ a = Κ a = Κ a = x 2 = K a C 1 x = [H 3 O ] αρχ. = x = (I) Αραίωση : C 1 V 1 = C 2 V 2 C 2 = (II) (M) HA H 2 O A H 3 O C 2 y y y ( y = α 2 C 2 και συνήθως C 2 y = C 2 ) Κ a = Κ a = y 2 = Κ a C 2 y = [H 3 O ] τελ. = y = (IΙΙ) Όμως V 2 > V 1 C 2 < C 1 Ka C 2 < Ka C 1 < [H 3 O ] τελ. < [H 3 O ] αρx. log[h 3 O ] τελ. < log[h 3 O ] αρx. log[h 3 O ] τελ. > log[h 3 O ] αρx. ph (τελ.) > ph (αρχ.) Α3. Με αραίωση διαλύματος άλατος ( που προέρχεται από ισχυρό οξύ και ασθενή βάση ). Για διάλυμα άλατος NH 4 Cl NH 3 : ασθενής βάση, HCl: ισχυρό οξύ, σχετικά αραιό διάλυμα C 1 Μ Πριν την αραίωση : (Μ) NH 4 Cl NH 4 Cl Υδρόλυση NH 4 : (Μ) NH4 H 2 O NH 3 H 3 O Μετά την αραίωση : C 1 x x x (Μ) NH 4 Cl NH 4 Cl C 2 C 2 C 2 Υδρόλυση NH 4 : (Μ) NH4 H 2 O NH 3 H 3 O C 2 y y y Με τη βοήθεια της K a του NH 4 αποδεικνύεται ότι y < x ph (τελ.) > ph (αρχ.)

4 Α4. Με αραίωση διαλύματος ισχυρής βάσης Για διάλυμα ισχυρής βάσης Β (α =1) ( π.χ. NaOH ): (σχετικά αραιό διάλυμα C 1 Μ) Πριν την αραίωση : (M) B H 2 O HB OH (υπέθεσε ότι C 1 = 0,1 Μ ) στους 25 o C : ph (αρχ) =14 pοη (αρχ) ph (αρχ) =14 ( log[oh ]) ph (αρχ) =14 logc 1 (I) ( αν π.χ. C 1 = 0,1 Μ ph (αρχ) =14 log0,1 ph (αρχ) =13 ) Αραίωση : C 1 V 1 = C 2 V 2 C 2 = (II) (M) B H 2 O HB OH C 2 C 2 C 2 (υπέθεσε ότι C 2 = 0,01 Μ ) στους 25 o C : ph (αραιωμ) =14 pοη (αραιωμ) ph (αραιωμ)=14 ( log[oh ]) ph (αραιωμ) =14 logc 2 (ΙΙΙ) ( αν π.χ. C 2 = 0,01 Μ ph (αραιωμ) =14 log0,01 ph (αραιωμ) =12 ) Επειδή V 2 > V 1 C 2 < C 1 με C 1 1 Μ άρα C 2 < C 1 logc 2 < logc 1 logc 2 > logc 1 pοh (αραιωμ) > pοh (αρχ) ph (αραιωμ) < ph (αρχ) Σε ανάλογο συμπέρασμα καταλήγουμε για την αραίωση κάθε αλκαλικού διαλύματος. Α5. Με αραίωση διαλύματος ασθενούς βάσης Για διάλυμα ασθενούς βάσης Β (α <1) ( π.χ. NH 3 ): (σχετικά αραιό διάλυμα ώστε να ισχύουν και οι προσεγγίσεις για ασθενείς ηλεκτρολύτες 10 2 Πριν την αραίωση : (M) B H 2 O HB OH C 1 x x x ( x = α 1 C 1 και συνήθως C 1 x C 1 ) K b = K b = K b = x 2 = K b C 1 x = [OH ] αρχ. = x = (I) Αραίωση : C 1 V 1 = C 2 V 2 C 2 = (II) (M) B H 2 O HB OH C 1 y y y ( y = α 2 C 2 και συνήθως C 2 y C 2 )

5 K b = K b = y 2 = K b C 2 y = [OH ] τελ. = y = (III) Επειδή V 2 > V 1 C 2 < C 1 K b C 2 < K b C 1 < y < x [OH ] αραιωμ. < [OH ] αρx. log[oh ] αραιωμ. < log[oh ] αρx. log[oh ] αραιωμ. > log[oh ] αρx. pοh (αραιωμ) > pοh (αρχ) ph (αραιωμ) < ph (αρχ) Α6. Με αραίωση διαλύματος άλατος που προέρχεται από ασθενές οξύ και ισχυρή βάση. Π.χ. για διάλυμα άλατος HCOONa ( HCOOH : ασθενές οξύ, NaOH : ισχυρή βάση ): (σχετικά αραιό διάλυμα C 1 Μ) Πριν την αραίωση : (Μ) HCOONa HCOO Na Υδρόλυση HCOO : (Μ) HCOO H 2 O HCOOH OH ( K b K a = K w ) C 1 x x x K b = K b = K b = x 2 = K b C 1 x = [OH - ] αρχ. = x = (I) Μετά την αραίωση : C 1 V 1 = C 2 V 2 C 2 = (II) (Μ) HCOONa HCOO Na C 2 C 2 C 2 Υδρόλυση HCOO : (Μ) HCOO H 2 O HCOOH OH C 2 y y y K b = K b = y 2 = K b C 2 y = [OH - ] τελ. = (III) Επειδή V 2 > V 1 C 2 < C 1 K b C 2 < K b C 1 < y < x [OH ] τελ. < [OH ] αρx. log[oh ] τελ. < log[oh ] αρx. log[oh ] τελ. > log[oh ] αρχ. pοh (τελ.) > pοh (αρχ.) ph (τελ.) < ph (αρχ)

6 B. Μεταβολή ph με προσθήκη οξέος σε διάλυμα Η προσθήκη οξέος σε υδατικό διάλυμα οδηγεί σε μείωση του ph ( ουσιαστικά λόγω της προσθήκης Η 3 Ο στο διάλυμα ). Προσθήκη οξέος σε όξινο διάλυμα ( στους 25 o C : 0 ph < 7 ) : Δεν γίνεται κάποια αντίδραση. Αυξάνεται η [H 3 O ] άρα μειώνεται το ph. B1. Προσθήκη ισχυρού οξέος σε διάλυμα ασθενούς οξέος ΗΑ ( HF, HCN, HNO 2, HClO, HClO 2,, HCOOH, CH 3 COOH, ). Όλα τα οργανικά οξέα είναι ασθενή, έχουν δηλ. βαθμό ιοντισμού α < 1 και Κ a = Θα έχουμε επίδραση κοινού ιόντος στο βαθμό ιοντισμού των ασθενών οξέων Π.χ. αν σε διάλυμα CH 3 COOH προσθέσουμε HCl Πριν την προσθήκη HCl : (M) CH 3 COOH H 2 O CH 3 COO H 3 O C 1 x x x Από Ka βρίσκουμε το x και στη συνέχεια το ph αρχ. Μετά τη προσθήκη HCl : ( δεν γίνεται αντίδραση ) (Μ) HCl Η 2 Ο Cl Η 3 Ο C C C (M) CH 3 COOH H 2 O CH 3 COO H 3 O ( επίδραση κοινού ιόντος ) C 1 y y Cy με αντικατάσταση στη Κ a Είναι προφανές ότι : Cy > x [H 3 O ] τελ. > [H 3 O ] αρx. log[h 3 O ] τελ. > log[h 3 O ] αρx. log[h 3 O ] τελ. < log[h 3 O ] αρx. ph τελ. < ph αρχ.

7 B2. Προσθήκη ισχυρού οξέος σε διάλυμα άλατος που προέρχεται από ισχυρό οξύ και ασθενή βάση Π.χ. αν σε διάλυμα NH 4 Cl προσθέσουμε HCl Πριν την προσθήκη HCl : (Μ) NH 4 Cl NH 4 Cl Υδρόλυση NH 4 : (Μ) NH4 H 2 O NH 3 H 3 O C 1 x x x Με τη βοήθεια της K a υπολογίζουμε την [H 3 O ] = x και το ph αρχ. = -logx Μετά την προσθήκη HCl : ( δεν γίνεται αντίδραση ) (Μ) NH 4 Cl NH 4 Cl (Μ) HCl Η 2 Ο Cl Η 3 Ο C C C (Μ) NH 4 H 2 O NH 3 H 3 O ( επίδραση κοινού ιόντος ) C 1 y y Cy με αντικατάσταση στη K a Όπως παραπάνω και με τη βοήθεια της K b αποδεικνύεται ότι Cy > x ph (τελ.) < ph (αρχ.) B3. Προσθήκη ισχυρού οξέος σε διάλυμα άλατος που προέρχεται από ασθενές οξύ και ισχυρή βάση ( γίνεται αντίδραση διπλής αντικατάστασης ). Π.χ. αν σε διάλυμα HCOONa με (ph αρχ. ) προσθέσουμε HCl το ph θα μειωθεί ( το ph του τελικού διαλύματος εξαρτάται από την σύστασή του μετά την αντίδραση : HCOONa HCl NaCl HCOOH Ανάλογα με την σύσταση του τελικού διαλύματος και τις συγκεντρώσεις των ουσιών που περιέχονται σε αυτό προκύπτει : ph τελ. < ph αρχ. Γ. Μεταβολή ph με προσθήκη Βάσης σε διάλυμα Η προσθήκη Βάσης σε υδατικό διάλυμα οδηγεί σε αύξηση του ph ( ουσιαστικά λόγω της προσθήκης ΟΗ στο διάλυμα ). Π.χ. προσθήκη ΝaOH σε διάλυμα HCl ή προσθήκη ΝΗ 3 σε διάλυμα HCl ή προσθήκη ΝaOH σε διάλυμα ΝΗ 4 Cl ή προσθήκη ΝaOH σε διάλυμα CH 3 COOH ή προσθήκη CH 3 COOΝa σε διάλυμα CH 3 COOH κ.ο.κ.

8 Δ. Προσθήκη ή ανάμειξη Οι συνδυασμοί είναι πάρα πολλοί. Εκείνο που θα πρέπει να διακρίνουμε σε κάθε περίπτωση που διαφορετικοί ηλεκτρολύτες ( οξέα, βάσεις, άλατα ) έρχονται σε επαφή, είναι αν αντιδρούν μεταξύ τους ή όχι. Ι. Όταν δεν αντιδρούν μεταξύ τους Μετά την προσθήκη κάποιας ουσίας ( οξέος, βάσεως ή άλατος ) σε υδατικό διάλυμα ηλεκτρολύτη, υπολογίζουμε την συγκέντρωση σε mol/l κάθε ουσίας στο τελικό διάλυμα. Γράφουμε διαστάσεις, ιοντισμούς ( και υδρολύσεις ιόντων αν γίνονται) και με τις συγκεντρώσεις και με τη βοήθεια των Κ a, Κ b υπολογίζουμε τα ζητούμενα. ΙΙ. Όταν οι ηλεκτρολύτες αντιδρούν μεταξύ τους Μετά την προσθήκη κάποιου ηλεκτρολύτη ( οξέος, βάσεως ή άλατος ) σε υδατικό διάλυμα άλλου ηλεκτρολύτη, υπολογίζουμε τα mol της κάθε ουσίας πριν την μεταξύ τους αντίδραση στο τελικό διάλυμα. Γράφουμε την αντίδραση διπλής αντικατάστασης και υπολογίζουμε τα mol των ουσιών που θα περιέχονται στο διάλυμα μετά την αντίδραση. Υπολογίζουμε, μετά το τέλος της αντίδρασης, τις συγκεντρώσεις όλων των ουσιών του τελικού διαλύματος. Γράφουμε διαστάσεις, ιοντισμούς ( και υδρολύσεις ιόντων αν γίνονται ), με τις συγκεντρώσεις και με τη βοήθεια των Κ a, Κ b υπολογίζουμε τα ζητούμενα. Αντιδράσεις διπλής αντικατάστασης μεταξύ ηλεκτρολυτών σε υδατικά διαλύματα ( πάντοτε αντιδράσεις ποσοτικές μονόδρομες ): 1. Οξύ Βάση άλας ( νερό ) HCl NaOH NaCl H 2 O ( ισχυρό οξύ ισχυρή βάση ) HCl NΗ 3 NΗ 4 Cl ( ισχυρό οξύ ασθενής βάση άλας ) HCOOH NaOH HCOONa H 2 O ( ασθενές οξύ ισχυρή βάση ) CH 3 COOH NΗ 3 CH 3 COONΗ 4 ( ασθενές οξύ ασθενής βάση άλας) ΟΧΙ 2. Οξύ1 άλας1 οξύ2 άλας2 HCl CH 3 COONa CH 3 COOH NaCl ( ισχυρό οξύ άλας ασθ. οξέος ) ΗΝΟ 3 HCOONa HCOOΗ ΝαΝΟ 3 (ισχυρό οξύ άλας ασθ. οξέος ) 3. Βάση1 άλας1 Βάση2 άλας2 NaOH NH 4 Cl NH 3 H 2 O NaCl (ισχυρή βάση άλας ισχ. οξέος με ασθ. βάση ) Όταν από μία αντίδραση διπλής αντικατάστασης προκύπτει ΝΗ 4 ΟΗ γράφουμε : NH 3 H 2 O ( ΝΗ 4 ΟΗ NH 3 H 2 O ). και στη θέση του 4. Αντιδράσεις που δεν υπάγονται στην εξεταστέα ύλη των Πανελληνίων Εξετάσεων

9 Προβλήματα για λύση 1. Υδατικό διάλυμα (Δ1) HCl έχει όγκο 40 ml και ph =0. Πόσα ml νερό πρέπει να προσθέσουμε στο Δ1 για να προκύψει διάλυμα Δ2 με ph =2; 2. Υδατικό διάλυμα (Δ1) ΗΝΟ 2 έχει όγκο 40 ml και ph =2. Στο διάλυμα (Δ1) προσθέτουμε 4,7 g καθαρό ΗΝΟ 2 και προκύπτει διάλυμα Δ2. Πόσα ml νερό πρέπει να προσθέσουμε στο διάλυμα Δ2 για να προκύψει τελικά διάλυμα Δ3 με ph =2; Για το ΗΝΟ 2 : Ka = 10 4. ( απ. 100 ml ). 3. Σε νερό διαλύονται 0,68 g HCOONa και προκύπτει διάλυμα Δ1 100 ml. α. Να βρείτε το ph του διαλύματος Δ1. β. Να βρείτε τις συγκεντρώσεις όλων των ιόντων στο διάλυμα Δ1. γ. Πόσα ml νερού πρέπει να προσθέσουμε στο διάλυμα Δ1 ώστε να προκύψει διάλυμα Δ2 του οποίου το ph να διαφέρει από εκείνο του Δ1 κατά μία (1) μονάδα. Δίνονται οι σχετικές ατομικές μάζες Η = 1, C = 12, O = 16, Na = 23, η σταθερά ιοντισμού του HCOOH : Ka = 10 4 και η Κw = 10 14. 2. Ένα διάλυμα Δ1 μονοπρωτικού οξέος ΗΑ 0,1 Μ έχει ph = x. Όταν προσθέσουμε μικρή ποσότητα άλατος ΝαΑ, χωρίς μεταβολή του όγκου, το διάλυμα που προκύπτει έχει ph = x. α. Τι συμπεραίνετε για την ισχύ του ΗΑ και ποια η τιμή του x ; β. Με ποια αναλογία όγκων πρέπει να αναμίξουμε το διάλυμα Δ1 με διάλυμα Δ2 ΝαΟΗ 0,1 Μ, ώστε να προκύψει διάλυμα με ph = 2 ; γ. Με ποια αναλογία όγκων πρέπει να αναμίξουμε το διάλυμα Δ1 με διάλυμα Δ3 ΝΗ 3 0,2 Μ, ώστε να προκύψει διάλυμα Δ4 με ph = 9; Δίνεται για την NH 3 Κ b = 10 5. 3. Υδατικό διάλυμα (Δ) CH 3 COONa 10 2 Μ έχει ph = 9. α. Να υπολογίσετε την Κa του CH 3 COOH. β. Πόσα mol CH 3 COONa πρέπει να προσθέσουμε σε 500 ml του (Δ), χωρίς μεταβολή του όγκου, για να μεταβληθεί το ph κατά 1 μονάδα; γ. Πόσα ml Η 2 Ο πρέπει να προσθέσουμε σε 40 ml (Δ) για να μεταβληθεί το ph κατά 1 μονάδα; Όλα τα διαλύματα βρίσκονται σε θερμοκρασία 25 ο C. 4. Σε ένα διάλυμα H 2 SO 4 0,08 Μ (Δ1), το H 2 SO 4 έχει για το πρώτο στάδιο ιοντισμού α 1 = 1 και για το δεύτερο στάδιο έχει α 2 = 0,25. α. Να υπολογίσετε το ph του διαλύματος Δ1 β. Να υπολογίσετε την Κ a του H 2 SO 4. γ. Ποια η συγκέντρωση σε mol/l διαλύματος NaHSO 4 (Δ2) το οποίο έχει το ίδιο ph με το διάλυμα Δ1. δ. Ποια η συγκέντρωση σε mol/l διαλύματος Na 2 SO 4 ( Δ3 ) το οποίο έχει ph = 8; Οι θερμοκρασίες όλων των διαλυμάτων είναι 25 ο C. 5. Σε ένα εργαστήριο διαθέτουμε διάλυμα Δ1 ΝΗ 3 0,6 Μ και διάλυμα Δ2 ΝΗ 4 Cl 0,4 M. α. Mε ποια αναλογία πρέπει να αναμίξουμε τα δύο διαλύματα Δ1 και Δ2 για να σχηματιστεί ρυθμιστικό διάλυμα Δ3 με ph = 9; β. Αν σε 500 ml του Δ3 προσθέσουμε 0,02 g ΝaOH, χωρίς να μεταβληθεί ο όγκος του, να υπολογίσετε τη μεταβολή στο ph του διαλύματος. γ. Αν αραιώσουμε το Δ3 μέχρι να διπλασιαστεί ο όγκος του, ποιο το ph του αραιωμένου διαλύματος; Δίνονται: για την ΝΗ 3 Κb = 10 5, Kw = 10 14 και Αr : Η=1, Ο =16, Na = 23. 6. 100 ml διαλύματος Δ1 που περιέχει ΝΗ 3 ογκομετρούνται με διάλυμα ΗΝΟ 3 0,2 Μ παρουσία κατάλληλου δείκτη. Για την πλήρη εξουδετέρωση της ΝΗ 3 απαιτούνται 50 ml διαλύματος HNO 3, οπότε προκύπτει τελικό διάλυμα Δ2. α. Να γράψετε την εξίσωση της αντίδρασης που πραγματοποιείται, και να εξετάσετε, αν το διάλυμα Δ2, είναι όξινο, βασικό ή ουδέτερο, γράφοντας τη χημική εξίσωση της ισορροπίας που αποκαθίσταται σε αυτό. β. Να υπολογίσετε τη συγκέντρωση σε mol/l του αρχικού διαλύματος Δ1 σε ΝΗ 3, καθώς και το ph αυτού. (Απ. 0,1 M, 11) γ. i. Να υπολογίσετε την τιμή του ph του διαλύματος Δ3 που προκύπτει μετά την προσθήκη 25 ml διαλύματος ΗΝΟ 3 0,2 Μ, στα 100 ml του διαλύματος Δ1. ( Απ. 9 ) ii. Να βρεθεί το χρώμα που θα έχει τότε το διάλυμα, αν δίνονται ότι: ο δείκτης είναι ένα ασθενές μονοπρωτικό οξύ ΗΔ. το χρώμα των μορίων του δείκτη ΗΔ είναι κόκκινο και επικρατεί όταν ph 6 το χρώμα των ιόντων Δ του δείκτη είναι κίτρινο και επικρατεί όταν ph 4 Δίνονται ότι όλα τα διαλύματα είναι υδατικά, στους 25 ο C και Κ b ( NH3 ) =10 5, Κ a ( Η Δ ) =10 5, Κ w =10 14.