Aπ τ ν συλλα ικ ν λληνικ ν γραφ ν ε ς τ λληνικ ν λφα ητικ ν σ στηµα

ANAΣTAΣIOΣ ΣTAMOY Aπ τ ν συλλα ικ ν λληνικ ν γραφ ν ε ς τ λληνικ ν λφα ητικ ν σ στηµα EΛΛHNIKEΣ OI ONOMAΣIEΣ TΩN ΓPAMMATΩN A. ΠOTE KAI YΠO ΠOIΩN EΞEYPEΘH TO AΛΦABHTON Aποτελε κοιν ν πεποίθησιν τ ν σχολουµένων µ τ ν στορίαν τ ς γλώσσης κα τ ς γραφ ς τ ν Eλλήνων ν πνε µατι ληθείας, τι τ Aλφα ητικ ν σ στηµα γραφ ς ξευρέθη π Eλληνας, προέκυψε δ ς ξέλιξις το Συλλα ικο ε ς χρ νους πρ το Tρωικο Πολέµου. A φιλολογικα µαρτυρίαι περ το γεγον τος α το ε ναι διαµφισ ήτητοι. Aναφέροµε τ ν το Hροδ του («Iστορι ν» E, 59): «E δον κα α τ ς Kαδµήια γράµµατα ν τ ρ το Aπ λλωνος το Iσµηνίου ν Θή ησι τ σι Bοιωτ ν, π τρίποσι τισ γκεκολαµµένα, τ πολλ µοια ντα το σι Iωνικο σι. O µ ν δ ε ς τ ν τριπ δων πίγραµµα χει: Aµφιτρ ων µ νέθηκ νάρων π Tηλε οάων. Tα τα λικίην ε η ν κατ Λάιον τ ν Λα δάκου το Πολυδώρου το Kάδµου». O Hρ δοτος δ φήνει τ σ νηθες «ς µο δοκέει» κα δια ε αιο κατηγορηµατικ ς: «ε δον κα γ διος τ Kαδµήια γράµ- µατα». ν φήνει καµµίαν µφι ολίαν δι τ ν ποχ ν τ ν γραµµάτων: Θ αι, ποχ O κ. Aναστ. Στάµου ε ναι µηχανολ γος µηχανικ ς κα προϊστάµενος Tεχνικ ς Eκπαιδε σεως. Aττικ ς. Eλληνας καθηγητ ς µαθηµατικ ν ποκρυπτογραφε τ Γραµµικ A Σαρανταέξι χρ νια στερα π τ ν ποκρυπτογράφηση τ ς Γραµ- µικ ς Γραφ ς B (ΓΓB) π τ ν είµνηστο Aγγλο ρευνητ ρχιτέκτονα Mιχα λ Bέντρις νας Eλληνας µαθηµατικ ς ποκρυπτογραφε τ ν τερη κα ρχαι τερη λληνικ Γραµµικ Γραφ A (ΓΓA). H νέα α τ πιστηµονικ ργασία νήκει στ ν Eλληνα µαθηµατικ κα καθηγητ τ ς Πληροφορικ ς κ. Mην Tσικριτσ π τ Hράκλειο τ ς Kρήτης. O κ. Tσικριτσ ς ποδεικν ει µ τ ν καθαρ ς πιστηµονική του µέθοδο, τι ΓΓA ε ναι πως λλωστε κα ΓΓB µία λληνικ γραφή, µία γραφ πο ποδίδει δηλαδ τ ν λληνικ γλ σσα, κα τ ν χαρακτηρίζει ς «συλλα ολεξιγραφική», φο πέρα π τ συλλα ικ σ µ ολα περιέχει κα να µικρ ποσοστ συµ λων

Λα ου Kρέοντος O δίποδος. Aναγράφει δ τρίπους: «Aµφιτρ ων ε ναι υ ς το Aλκαίου το υ ο το Περσέως κα σ ζυγος τ ς Aλκµήνης, τ ς µητρ ς το Hρακλέους, κατ τρε ς γενε ς παλαι τερος το Tρωικο Πολέµου». ι τ ν κστρατείαν το Aµφιτρ ωνος ναντίον τ ν Tηλε οέων, ναγεγραµµένην π το τρίποδος, δια ε αιώνει Aπολλ δωρος ε ς τ ν «Bι λιοθήκην» του ( ι λίον B IV 6,7). «Aµφιτρ ων δ σ ν Aλκµήν η κα Λικυµνί ω (τέκνα µφ τερα το Hλεκτρ ονος το υ ο το Περσέως π λλην µητέρα) παραγεν µενος π Θή ας (δι τι ξέ αλεν α τ ν π τ ς π λεις το Aργους Σθένελος δι τ ν κο σιον θάνατον το δελφο του Hλεκτρ ονος κα θείου πίσης το Aµφιτρ ωνος) π Kρέοντος γνίσθη, κα δίδωσι τ ν δελφ ν Περιµήδην Λικυµνί ω. Λεγο σης δ Aλκµήνης γαµηθήσεσθαι α τ τ ν δελφ ν α τ ς κδικήσαντι τ ν θάνατον ποσχ µενος, π Tηλε ας στρατε ει Aµφιτρ ων» ( Aλκµήνη θ πανδρε ετο τ ν Aµφιτρ ωνα, ν πέσχετο, τι θ ξεστράτευε ναντίον τ ν Tηλε οέων, δι τι α το π προηγουµένην πιδροµ ν ε ς τ ς Mυκήνας ε χον φονε σει το ς δελφο ς της). O Aλφιτρ ων πράγµατι το το πραξε, φο συν ψε συµµαχίαν µ τ ν Kρέοντα τ ν Θη ν, τ ν Kέφαλον το Θορικο Aττικ ς, τ ν Πανοπέα τ ν Φωκέων κα τ ν Eλειον τ ν θε ον του. Kατ τ ν συµ ατικ ν χρονολ γησιν Aλκµήνη κα Aµφιτρ ων ζησαν περ τ 1300 π.x. O Kάδµος δ το Aγήνορος, ε ς τ ν πο ον ναφέρεται Hρ δοτος δι τ γράµµατα, ζησε περ τ 1450 π.x., ν πρ παππος το Λα ου συγχρ νου το Aµφιτρ ωνος (κα τι παλαι τερον 1 ). E ς τ ν «Eπιγραφικ ν» το καθηγητο Aπ. Aρ ανιτοπο λου (τε χος 1ον, κδοσις 1937, σελ. 49) ναφέρεται: «H γο ν Kάδµου γραµµατικ πί τε τ ν Tρωικ ν σκε το ς ίκτυς ν τα ς Eφηµερίσι φησί, κα µέχρι τ ν E κλείδου το µετ τα τα ρξαντος διέ- µεινε χρ νων». Σχολιάζει δ πιφαν ς καθηγητ ς ε ς τ σ γγραµµα τ ν παραδ σεών του πρ ς το ς φοιτητ ς τ ς Φιλοσοφικ ς Σχολ ς το Πανεπιστηµίου Aθην ν: «Παρε- πο σηµαίνουν δισ λλα ες λέξεις. O «αυλ ς» πληροφορηθε ς τ ν παραπάνω ε δηση, νεζήτησε τηλεφωνικ ς τ ν κ. Tσικριτσ στ Hράκλειο Kρήτης που διαµένει κα ε χε µίας συζήτηση µαζί του (27/4/98). ΣYNT.: K ριε Tσικριτσ, θ θελα ρχικ ς ν σ ς κφράσω τ συγχαρητήριά µου γι τ ν προσπάθειά σας, ποία ξίζει πολλ ν παίνων κα πωσδήποτε θ καταγραφ π τ ν Iστορία. Θ θελα ν σ ς ρωτήσω, π ς µπορέσατε ν φέρετε ε ς πέρας να τ σο σπουδα ο γχείρηµα, καθ ς δ ν πρέπει ν παραγνωρίζουµε τ γεγον ς τι µ τ ν ποκρυπτογράφηση τ ς ΓΓA σχολήθηκε πλ θος ρευνητ ν σ διεθν ς πίπεδο, χωρ ς τελικ ς ν καταφέρουν α τ πο σε ς πετ χατε. M. TΣIKPITΣHΣ: Kατ ρχ ς θ θελα ν περιµένουµε τ ν ποδοχ πο θ χ η πρ τασή µου π τ ν διεθν πιστηµονικ κοιν -

H ΓΓB µ τ ν συλλα ικ - φωνητικ ξία τ ν συµ λων της κατ τ ν M. Bέντρις.

δέχοντο δ ρχα οι συγγραφε ς συνεχ κα διάπτωτον τ ν χρ σιν το προευκλειδείου λληνικο λφα ήτου ν γένει π ννέα σχεδ ν α νας, τοι π το 1300 π.x. περίπου µέχρι το 403 π.x., ν µαζον δ τ πανελλήνιον το το λφά ητον Kάδµου γραµµατικήν». Eκτ ς µως π Kαδµήια χοµε κα ωρικ γράµµατα πρ τ ν Tρωικ ν, τ πο α χρησιµοποιε ποποι ς K ριννος π τ Iλιον, µ φευρέτην τ ν Παλαµήδη, πο ος συµπληρώνει, ς φαίνεται, µ τ π λοιπα γράµµατα τ ν το Kάδµου «γραµµατικ ν» κα θέτει το ς ν µους το λφα ήτου. T σην δ ντ πωσιν καµε το το ε ς το ς Eλληνας, στε χοµεν δι ε δωλίων τ ς ποχ ς κείνης τ ν παράστασιν τ ν γραµµάτων Φε κα Ψε. E ς τ ς Mυκήνας ε ρέθησαν τρία πήλινα ε δώλια, δ ο το τ που Ψ κα ε ς τ µέσον να ε δώλιον το τ που Φ ( λέπε ε κ να), το 13ου α νος π.x., κτεθειµένα ε ς τ Eθνικ ν Aρχαιολογικ ν Mουσε ον Aθην ν ( κ το ι λίου το Γ. Mυλων «Πολ χρυσοι Mυκ ναι», 1978). E ς τ ν Eλευσ να πίσης χοµε δ ο ε δώλια σχήµατος Φ και Ψ ν µέσ ω γγείων, πως κτίθενται ε ς τ Aρχαιολογικ ν Mουσε ον Eλευσ νος. T Λεξικ ν Σου δα ναφέρει π το του: «K ριννος Iλιε ς ποποι ς τ ν πρ Oµήρου, ς τισιν δοξεν κα πρ τος γράψας τ ν Iλιάδα, τι τ ν Tρωικ ν συνισταµένων. Hν δ Παλαµήδους µαθητής, κα γραψε το ς π Παλαµήδους ε ρεθε σι ωρικο ς γράµµασιν». Eπίσης ε ς τ λ µµα «Παλαµήδης» ναφέρει: «Παλαµήδης Nαυπλίου κα Kλυµένης, Aργε ος ποποι ς. Hν δ ο τος νεψι ς το ασιλέως Aγαµέµνονος πρ ς µητρ ς. Eσχε δ ε φυ ς πρ ς τε φιλοσοφίαν κα ποιητικήν, κα ε ρετ ς γέγονε το ζ στοιχείου κα το θ κα το φ κα το χ, ψήφων τε κα πεσσ ν κα κ ων κα µέτρων κα σταθµ ν». Θ πανέλθωµεν ε ς τ ν µεγάλην µορφ ν το Παλαµήδους, φο τονίσωµεν, τι τώρα πλέον πρέπει ν χ η συµπληρωθ τ λφά ητον µ λα τ γράµµατα, ν χ η δ τεθ σειρ κα νοµασία τ ν γραµµάτων άσει µαθηµατικ ν κα ννοιολογικ ν ρισµ ν πως παρακάτω θ νιχνε σωµεν π τ ν ε δικ ν γραµµατολ γων τ ς τητα. Hδη χω στείλει τ ν ργασία µου στ διεθν ς περιοδικ προϊστορικ ς ρχαιολογίας «MINOS», κα ναµένουµε. ΣYNT.: εδοµένου τι δ ν ε σθε ρχαιολ γος, π ς φθάσατε ν σχοληθ τε µ τ ν ΓΓA; M. T.: Σπο δασα µαθηµατικ κα πληροφορικ κα ς καθηγητ ς τ ς πληροφορικ ς ργάζοµαι στ ν ευτερο άθµια Eκπαίδευση το νοµο Hρακλείου. T 1995 νέλα α π τ πον διατρι ς («master») στ Aριστοτέλειο Πανεπιστήµιο Θεσσαλονίκης, στ Tµ µα Θεολογίας, τ ν νάπτυξη ν ς πολογιστικο προγράµµατος, πο ν διαπιστών η τ ν γνησι τητα, µή, τ ν ψευδεπίγραφων πως νοµάζονται χριστιανικ ν κειµένων, στηριζ µενος στ ν στατιστικ µεταχείριση τ ν δοµικ ν τους στοιχείων. Aνέπτυξα λοιπ ν ναν σχετικ λγ ριθµο, πο στηρίζεται στ ς φωνητικ ς κα συλλα ικ ς ξίες τ ν λέξεων, συγκρίνει στατιστικ τ γνήσια κείµενα µ τ ποτιθέµενα ψευ-

T σ µ ολα τ ς ΓΓA. Στ ι λίο το κ. Tσικριτσ, πο θ κυκλοφορήση σ ντοµα, περιλαµ άνονται ο ε ρεθε σες π α τ ν φωνητικ ς ξίες τ ν συµ λων.

ποχ ς κείνης. Πρ ς πι ε αίωσιν πάρχει τ ξ ς κείµενον το Λουκιανο ε ς τ ργον του «ίκη Φωνηέντων» (παρ. 5): «Kα γε πρ τος µ ν το ς ν µους το τους διατυπώσας ε τε Kάδ- µος Nησιώτης ε τε Παλαµήδης Nαυπλίου κα Σιµωνίδ η δ νιοι προσάπτουσιν τ ν προµήθειαν τα την ο τ τάξει µ νον, καθ ν α προεδρίαι ε αιο νται, διώρισαν, τί πρ τον σται δε τερον, λλ κα ποι τητας, ς καστον (γράµµα) χει, κα δυνάµεις συνε δον». Θ ποδείξωµεν, τι δι τ ν τάξιν τ ν γραµµάτων (τί πρ τον σται δε τερον) άσις το µαθηµατικ ς πυθµ ν το λεξαρίθµου το ν µατος κάστου γράµµατος. Tο το ε αίως σηµαίνει, τι συγχρ νως δ θη ριθµητικ ξία ε ς καστον γράµµα (δυνάµεις συνε δον), ν συνδυασµ µως µ τ ς ποι τητας, γουν τ ν φθ γγον κα τ νοµα, περ καστον γράµµα θ φερε πλέον. Πρ κειται δι ε φυέστατον λογισµ ν, τ ν πο ον ε- αίως µ νον µποροι κατ πώς λέγουν ο ν ητοι δ ν δ ναντο ν διανοηθο ν παρ πεπροικισµένα τοµα ( στορικ κα πώνυµα πρ σωπα). ι τι, καθ ς λέγει Πλάτων («Kρατ λος» 389α), «ο κ ρα παντ ς νδρ ς νοµα θέσθαι λλά τινος νοµατουργο ο τος δ στ ν ς οικεν νοµοθέτης, ς δ τ ν δηµιουργ ν σπανιώτατος ν νθρώποις γίγνεται» E ς τ ν «Iστορίαν το Eλληνικο Eθνους» ( Eκδοτικ Aθην ν, τ µ. A,κεφ. «Eλληνικ Γραφή», σελ. 197) λέγεται πίσης: «Πολιτιστικ γαθά, πως γραφή, δ ν ποτελο ν τυχα α δηµιουργήµατα κοιν ν νθρώπων γι τ ν ξυπηρέτηση προχείρων πρακτικ ν µικροαναγκ ν, λλ µι ς προσωπικ τητος µ µοναδικ διοφυ α κα µπνευση». Eχοµε δ το λάχιστον να τέτοιον νδρα, τ ν Παλαµήδη, ν θαψεν λήθη δι τ ν µ νιν το Oδυσσέως µ θάνατον δι λιθο ολισµο π τ ν συστρατιωτ ν του ν τ Tρωικ πεδί ω. Oπως ε ς πέντε σελίδας περιγράφει A. Σταγειρίτης ε ς τ ργον του «Ωγυγία» (τ µος, σελ. 456, 1818) τ ν στορίαν το νδρ ς α το, Παλαµήδης συ- δεπίγραφα κα ποφαίνεται ποσοστιαίως γι τ ν γνησι τητά τους. T ν δια µέθοδο λοιπ ν πο φάρµοσα στ χριστιανικ κείµενα, χρησιµοποίησα κα στ ν σ γκριση τ ς ΓΓB µ τ ν ΓΓA, σ ντιπροσωπευτικ δείγµατα συµ λων κα φωνητικ ν ξι ν τ ν δ ο γραφ ν. T ποτέλεσµα ταν νθαρρυντικ : ο δ ο γραφ ς µπορο σαν ν συσχετισθο ν, ν λλαζε φωνητικ ξία τ 20% τ ν συµ λων τ ς ΓΓA. T δε τερο µέρος τ ς ρευνάς µου ταν, ν ταυτίσω φωνητικ τ σ µ- ολα τ ν δ ο γραφ ν µ κριτήρια τ ν συχν τητα τ ν συλλα ν κα τ ν µοι τητα τ ν συµ λων. M τ ν τρ πο α τ κατέληξα στ ν π δοση συγκεκριµένης φωνητικ ς ξίας σ κάθε σ µ ολο τ ς ΓΓA. ΣYNT.: Προφαν ς µία τέτοια µέθοδος ε ναι διαίτερα σφαλής. Tώρα µπορε τε ν δια άζετε πιγραφ ς τ ς ΓΓA; M. T.: Bε αίως. Aλλωστε α τ ταν τ ζητο µενο τ ς ρευνας. ΣYNT.: Tί θεµατικ περιεχ µενο παρουσιάζουν ο διασωθε σες

Πίναξ 1. Παρα ολ το σχήµατος τ ν γραµµάτων το λφα ήτου το Aρχίνου πρ ς τ τ ν τεσσάρων προευκλειδείων.

κοφαντήθη δολίως π το Oδυσσέως µ πλαστ ν πιστολ ν το Πριάµου, ποία τ ν φερεν ς προδ την. Kατεδικάσθη κα λιθο ολήθη µ νον π τ στράτευµα το Oδυσσέως κα το Aγαµέµνονος. O δ Παλαµήδης ο τε δειλίαν δειξε ο τε λ πην ο τε παρεκάλεσεν, λλ λιθαζ µενος λεγε «χα ρε λήθεια, πρ µο γ ρ τέθνηκας». O πιστήθιος φίλος του Aχιλλε ς, πο ος λειπεν τ τε ε ς µάχας, τ σον ργίσθη, στε γκατέλειψε τ ν κοιν ν γ να κα χι δι τ ν Bρησι δα. O Oµηρος δ ν ναφέρει λ γον περ α το. Γράφει κ µη A. Σταγειρίτης, κλείνων τ ν στορίαν το Παλαµήδους: «παιδε θη δ κα ο τος π το Xείρωνος, κα γένετο ποποι ς ριστος, κα φιλ σοφος ε φυέστατος πεν ησε κα πολλ τ ν γραµµάτων τ π, φ, χ τ α,, γ, δ, ε, ι, κ, λ., µ, ν, ο, π, ρ, σ, τ, υ. Oθεν λεγεν Oδυσσε ς χλευαστικ ς πρ ς α τ ν ν µ καυχ ται κα παίρεται, πειδ η ρε τ Y, δι τι σχηµατίζουσιν α τ κα ο γέρανοι πτάµενοι θεν ν - µαζον το ς γεράνους ρνεα το Παλαµήδους. Eτι δ πεν ησε κα το ς ριθµο ς [...]. Eτι δ γίνωσκε κα τ ν ατρικ ν κα στρονοµίαν. ι το το ε χε τοια την π ληψιν κα δ ξαν µεταξ τ ν Eλλήνων (πάνσοφος νοµαζ µενος), τις κατέτρωγεν τ ν καρδίαν το Oδυσσέως. O A σχ λος, Σοφοκλ ς κα E ριπίδης γραψαν τραγ ωδίας περ α το, πλ ν δ ν σ ώζονται. O δ E ριπίδης λεγε κα το το Eκάνετ, κάνετε τ ν πάνσοφον, αναοί, τ ν ο δ ν λγ νουσαν ηδ να µο σαν (δι τ ν Παλαµήδη λ γος) λλ νίττετο τ ν Σωκράτη, στε δάκρυσε τ θέατρον παν». Aλλη µία θυσία ρίστου νδρ ς... B. EΛΛHNIKA AΛΦABHTA: ΠPOEYKΛEI EIA - METEYKΛEI EION E ς τ ν προσπάθειαν ν ε σέλθωµεν ε ς τ ν σκέψιν τ ν νοµατοθετ ν το Eλληνικο (κα παγκοσµίου) Aλφα ήτου παιτε ται γν σις τ ν καν νων τ ν Γραµµικ ν συλλα ικ ν Γραφ ν, δι τι χοµεν µετά ασιν π τ ν συλλα ικ ν λληνικ ν γραφ ν ε ς τ πιγραφ ς τ ς ΓΓA; M. T.: T θέµατα ε ναι συνήθως λατρευτικ λογιστικά. Aπ α τ συµπεραίνουµε, τι ΓΓA ε χε γενικευµένη χρήση π το ς Mινωίτες Eλληνες κα δ ν ταν κτ µα µι ς συγκεκριµένης µάδας. ΣYNT.: Π σα ε ρήµατα ΓΓA χουµε σήµερα; M. T.: Yπάρχουν 1.421 ε ρήµατα. Aξια µελέτης ε ναι τ 150, καθ ς περιέχουν κα λ κληρες λέξεις. Eγ δο λεψα πάνω στ 70 π α τ τ 150. ΣYNT.: Kα τ Kρητικ ερογλυφικά; M. T.: A τ µελετ τώρα. Kα α τ φαίνεται τι ποδίδουν λληνικ γλ σσα. A τ µελέτη µου θ συµπεριληφθ ς νθετο στ ι λίο µου, πο θ κυκλοφορήσ η σ να µ να περίπου µ τίτλο «Γραµµικ A - Eλληνικ Γραφή». ΣYNT.: O ίσκος τ ς Φαιστο κρατ κι α τ ς συνεχ ς τ νδια-

Ψ Φ Mυκηναϊκ ε δώλια: Aριστερ «τ που Ψε», δεξι «τ που Φε». ( Eθνικ ν Aρχαιολογικ ν Mουσε ον.) φέρον τ ν ρευνητ ν. Ποιά ε ναι γνώµη σας γι α τ ν; M.T.: O ίσκος τ ς Φαιστο ε ναι κοντ στ Kρητικ ερογλυφικά. Eπειδ µως ε ναι να κα µοναδικ ε ρηµα α το το τ που, ε ναι δ σκολο ν σχετισθ, κα πρ ς τ παρ ν τουλάχιστον δ ν µπορο µε ν πο µε τίποτε λλο. ΣYNT.: K ριε Tσικριτσ, µ τ ν πιστηµονικ πλέον πι ε αίωση τ ς λληνικ τητας τ ς ΓΓA νοίγει δρ µος γι τ ν νατροπ κατεστηµένων στορικ ν π ψεων, πως τ περ γκατάστασης τ ν Eλλήνων στ ν Eλλαδικ χ ρο στ ς ρχ ς τ ς 2ης χιλιετίας, περ τ ς σηµιτικ ς προέλευσης τ ν προαλφα ητικ ν κα λφα ητικ ν λληνικ ν γραφ ν τ περ τ ς καθ δου τ ν ωριέων κα τ συναφ, πο ε ναι σ λους γνωστά. Tί φρονε τε π α το ; M.T.: A τ τ ν στιγµή τ µ νο πο χω ν π ε ναι, τι µ µία

φθογγικ ν σ στηµα. Γνωρίζοµεν πίσης τ σηµεριν ν µατα τ ν γραµµάτων καθ ς κα τ κλασσικά δ ν γνωρίζοµεν µως τ ρχικ ν µατα τ ς χιλιετίας πρ τ ν κλασσικ ν χρ νων. T νδιάµεσον στάδιον, τ πο ον µ ς παραδίδει Aθήναιος ( ν «ειπνοσοφιστα ς», ι λ. I 453 c-e), πιστοποιε, τι λάχιστα χουν λλάξει π τ 400 π.x. ως σήµερον α νοµασίαι τ ν γραµµάτων. Mεταφέροµεν, πως διατυπώνεται π το καθηγητο Aρ ανιτοπο λου ε ς τ ν «Eπιγραφικήν» του: «Γράφοντες σήµερον Eλληνιστί, µεταχειριζ µεθα τ κ µακραίωνος παραδ σεως 24 γράµµατα το Eλληνικο Aλφα ήτου, τινα ο ρχα οι Eλληνες ν µαζον ς ξ ς: λφα, τα, γάµµα, δέλτα, ε, ζ τα, τα, θ τα, τα, κάππα, λά δα, µ, ν, ξε, ο, πε,, σίγµα, τα,, φε, χε, ψε,. T ς νοµασίας τα τας παρέχει Aθήναιος, λα ν α τ ς κ το Περ γρίφων συγγράµµατος Kλεάρχου το Σολέως ο τος ε χε παραλά ει α τ ς κ τ ς Γραµµατικ ς Θεωρίας Kαλλίου το Aθηναίου, κµάσαντος ν το ς περ τ 400 π.x. χρ νοις. Tέσσαρα τ ν γραµµάτων το των µετωνοµάσθησαν µετέπειτα πρ ς τ σαφέστατον π ρχαίων γραµµατικ ν: ψιλ ν τ ε, µικρ ν τ ο, ψιλ ν τ, µέγα τ». A νοµασίαι α ται ε ρίσκονται δη ν το ς Σχολίοις ε ς τ ν ιονυσίου το Θρ ακ ς «Γραµµατικ ν Tέχνην» κα ν τισι τ ν κωδίκων α το, διετηρήθησαν δ α ται µέχρι σή- µερον, κα ε ναι µ ναι ν χρήσει παρ µ ν, ν τ τ ν λοιπ ν ε κοσι γραµµάτων ν - µατα παρέµειναν µετά λητα 3. Tα τα τ νοµασθέντα νωτέρω 24 γράµµατα καθωρίσθησαν µ νιµα κα σταθερ µ πρ τασιν το ρήτορος, συγγραφέως κα στρατηγο Aρχίνου π ρχοντος τ ν Aθηναίων E κλείδου κατ τ 2ον τος τ ς 94ης Oλυµπιάδος, τοι τ 403 π.x. T ν πληροφορίαν α τ ν παρέχουν ρχα οι συγγραφε ς, ς κα Φώτιος: «...το ς δ Aθηναίους πεισε χρ σθαι το ς τ ν Iώνων γράµµασιν Aρχ νος Aθηνα ος π ρχοντος E κλείδου... περ δ το πείσαντος στορε Θε ποµπος». Eνεκα τ ς γενοµένης π Aρχίνου µεταρρυθµίσεως το Aττικο Aλφα ήτου, περ ντ ς λίγων δεκαετι ν γένετο ποδεκτ ν π τ ν λλων Eλλήνων κα ο τω κατέστη α στηρ ς πιστηµονικ µέθοδο ποδεικν ω τι ΓΓA πως λλωστε κα ΓΓB ε ναι µία λληνικ γραφή. Aς ναµένουµε τ ν ντι- µετώπιση πο θ χ η ργασία α τ σ διεθν ς πίπεδο. T π λοιπα ε ναι δουλει κυρίως τ ν στορικ ν, πο δίνω στ χέρια τους να κ µη στοιχε ο. Σχετικ ς µ τ ν «κάθοδο» τ ν ωριέων χω ν π, τι µ άση συγκεκριµένα φωνητικ γνωρίσµατα καταφαίνεται τι ο ωριε ς π ρχαν δη κατ τ ν ποχ το Mυκηναϊκο πολιτισµο ς κοινωνικ τάξη. A τ σφαλ ς λέει πολλά. ΣYNT.: K ριε Tσικριτσ, σ ς ε χοµαι τ ργο σας ν τ χ η ταχείας ναγνώρισης, καθ ς πράγµατι τ ξίζει. Kα θ θελα ν καιρ ν τ ξαναπο µε. M.T.: Aς ναµένουµε τ ς ξελίξεις πρ ς τ παρ ν κα κατ πιν ν σ ς µιλήσω ε ρ τερα. Π. Λ. Kου αλάκης

πανελλήνιον, ο E ρωπα οι πιστήµονες δι ήρεσαν τ ς λληνικ ς πιγραφ ς ε ς «προευκλειδείους» τοι προγενεστέρας το 403 π.x. κα ε ς «µετευκλειδείους», µεταγενεστέρας α το. O δ Kirchoff κα Larfeld καθώρισαν τέσσαρας µεγάλας µάδας προευκλειδείων πιγραφ ν, ς κα διέκριναν ε ς σάριθµα τοπικ λφά ητα: α) Aττικ ν, ) Iωνικ ν, γ) Kορινθιακ ν, δ) Xαλκιδικ ν. Σηµειωτέον, τι τ ν α τ ν περίπου κατανοµ ν τ ν προευκλειδείων γραµµάτων ε χον κτελέσει δη ρχα οι Eλληνες συγγραφε ς. E ς τ ν Πίνακα 1 δεικν ονται τ κυριώτερα λφά ητα, τινα Aρ ανιτ πουλος παραθέτει: T 24 γράµµατα το λφα ήτου το Aρχίνου. T 24 πίσης το Iωνικο λφα ήτου. T 21 το Περικλέους (450 ως 404 π.x.) T 22 το Σολωνείου (600 ως 450 π.x.) T 23 το Προσολωνείου (850 ως 600 π.x.). T 25 το Kορινθιακο. T 25 το Xαλκιδικο. E ς τ τρία τελευτα α λφά ητα χοµεν π πλέον ς γράµµατα τ F α δίγαµµα κα τ Q κ ππα. ( Aπ Σ λωνος καταργε ται τ Q κα π Περικλέους τ F ε ς τ Aττικ ν). T γράµ- µα E (ε ) συµ ολίζει τ ραχ, τ µακρ ν καθ ς κα τ ν δίφθογγον ε, ν ε ς τ µετευκλείδιον τ µακρ ν συµ ολίζεται µ τ Ω ( ). T δ δασ πνε µα ε ς τ προευκλείδεια λφά ητα δηλώνετο µ τ γράµµα H ( τα), ν δη ε ς τ Iωνικ ν τ H δήλωνε τ µακρ ν, κα τ Ω τ µακρ ν. Kατ πιν α τ ν καταλήγοµεν ε ς τ συµπέρασµα, τι πρ το 403 π.x. ε ς τ προευκλείδια λφά ητα τ ν µατα τ ν γραµµάτων πρέπει ν γράφοντο ς ξ ς: AΛΦA, BETA, ΓAMMA, EΛTA, E, ZETA, HETA, ΘETA, δι ν ρκεσθ µεν ε ς τ πρ τα ννέα ν - µατα µ ρωτηµατικ ν δι τ δίγαµµα, τ πο ον πρέπει λογικ ς ν ε χεν ς πρ τον γράµµα το ν µατ ς του τ ν αυτ ν του: FAF(F) = α φάου, πως θ δείξωµεν παρακάτω: Γ. ΣYΛΛABIKH ΓPAΦH - KANONEΣ - ΩPIKH IAΛEKTOΣ T π µενον λµα ε ναι κα τ ζητο µενον, δι τι µ ς µεταθέτει ε ς τ ν ποχ ν πρ τ ν Tρωικ ν το Kάδµου Παλαµήδους, τε π ρχεν π α ώνων συλλα ικ γραφ κα γένετο προσπάθεια µετα άσεως ε ς τ ν φθογγικ ν τοια την. Eνα πι οηθητικ ν στοιχε ον ε ναι ( ρχαιοτάτη) ωρικ διάλεκτος, ποία ναγνωρίζεται µφαν ς ε ς τ ν Mυκηναϊκ ν κ σµον µετ τ ν ποκρυπτογράφησιν τ ς ΓΓB τ 1953. Aναφέρεται χαρακτηριστικ ς π το µεταφραστο ε ς τ ι λίον το Hooker «E σαγωγ στ Γραµµικ B» (σελ ς 300 167, MIET 1994), τι «Chadwick διατ πωσε τ 1976 τ ν ρηξικέλευθη θεωρία, πο προκάλεσε α σθηση, περ παρουσίας ωριέων µέσα στ ν Mυκηναϊκ κ σµο». E ς τ ν ωρικ ν διάλεκτον τ µακρ ν ε τίθεται ς A ( ν ε ς τ ν Iωνικ ν τίθεται τ µακρ ν ε ς H). T παραδείγµατα κ το Hooker: oreta = OPEΣTAΣ = Oρέστης, damo = AMOΣ = µος, kirita = KPIΘAN = κριθήν. E ς τ ν τερ στοµον µφορέα τ ς Eλευσ νος µφανίζεται πίσης ωρικ διάλεκτος: da = A (ΓA) = Γ, zowa = ZO A(N) = ζω ν = ζω ν ( λέπε προηγουµένην µελέτην το γράφοντος τ ς ποκρυπτογραφήσεως το ν λ γ ω µφορέως, δηµοσιευθε σαν ε ς τ ν «Eλληνικ ν Aγω-

γήν», τε χος Mαρτίου1998). ι α τ ν τ ν λ γον σέ ονται τ σον κα χρησιµοποιο ν ε ς τ ργα των ο µεταγενέστεροι κλασσικο συγγραφε ς τ ν ωρικ ν Γραµµατικ ν, τις χαρακτήριζε τ ν Hρωικ ν Eποχήν. H σηµεριν λέξις π.χ. Aθην προεφέρετο Aθε ε - ναˆ α κα γράφετο:, µ τ µετευκλείδειον λφά ητον το Aρχίνου., µ τ προευκλείδιον νησιωτικ ν λφά ητον., µ τ προσολώνειον Aττικ ν λφά ητον., µ τ Iωνικ ν λφά ητον, κατ τ πο ον τ ε ε (µακρ ν) κα τ α α (µακρ ν) γράφοντο H., µ Kαδµήιον - ωρικ ν «γραµµατικ ν» το 13ου α π.x., τ ν ποίαν θεωρο µεν ς µετά ασιν κ τ ς ΓΓB. (a-ta-na), µ ΓΓB το 14ου α. π.x. (Hooker: σελ. 246, a-ta-na, po-ti-ni-ja = Aθαν π τνια). Προκ πτει θεν, τι τ µακρ ν ε, τ πο ον γράφετο A ε ς τ ν Γραµµικ ν Γραφ ν B, κατ τ ν µετά ασιν λα ε τ σχ µα A (κα τ ν νοµασίαν λφα) µ ξίαν α κα ε µακρο. Eν τ ραχ ε καθ ς κα τ ει κατ τ ν µετά ασιν δηλώθη µ τ E 4. E ς τ ν ΓΓB π.χ. γράφεται po-se-da-o = ΠOΣE AON = Ποσειδ ν (ν θος δίφθογγος ει). Kατ πιν α τ ς τ ς πισηµάνσεως δι τ A κα τ E κρι ς ε ς τ ν ρχικ ν µετά ασιν κ τ ς Γραµµικ ς συλλα ικ ς Γραφ ς ε ς τ Kαδµήιον - ωρικ ν λφά ητον το Παλαµήδους, πρέπει ν µετέλθωµεν το τρ που κατ τ ν πο ον ο σοφο κε νοι πρ γονοι γραµ- µατικοί νοµατοθέται µετέγραφον τ ς λέξεις π τ να σ στηµα ε ς τ λλο. Προτάσσοµεν πρ ς διευκ λυνσιν τ ν ναγνωστ ν το «αυλο» το ς καν νας τ ς ΓΓB µ παραδείγµατα µεταγραφ ν (παραλείπεται τ συλλα ικ ν σ µ ολον, τ πο ον ποδίδεται µ λατινικο ς χαρακτ ρας): 1) T τελικ ν σ µφωνον παραλείπεται (v, s, p): si-to = σ τος, ma-te = µάτερ = µήτηρ. 2) T φωνήεντα γράφονται µ διον σ µ ολον ς φθ γγοι κα θεωρο νται ε τε ς µακρ ε τε ς ραχέα. 3) T W σοδυναµε µ Φ, B, κα µεταγράφεται µ F, τ πο ον ργ τερον πηλείφθη, παραµένον ς ριθµητικ ν µ νον. 4) Πρ το W, ν πάρχ η σ µφωνον, συνήθως παραλείπεται: ko-wo = κ ρfos = κο ρος. 5) T R τίθεται κα ντ το L: ra-to = Λατώ. 6) T P τίθεται ντ το π,, φ. T T τίθεται ντ τ ν τ, θ (τ δ ε χε διον σ µ ολον D), κα τ K τίθεται ντ τ ν κ, γ, χ: pa-i-to = Φαιστ ς, te-o-jo = θεο ο (γενικ πτ σις), ai-ke-u = A γε ς. 7) T ρχικ ν δασ πνε µα (H) συνήθως δ ν γράφεται: a-mo = ρµο ( ρµα). 8) Eνα φων εν δ ναται ν γνοηθ, ταν δ ο σ µ ολα γράφωνται δι ν παραστή-

σουν µίαν συλλα ν (ti-ri = τρι), δηλαδ ν πάρχ η διπλο ν σ µφωνον, παναλαµ άνεται τ διο φων εν: ka-ra-na = κράνα = κρήνη, ku-ru-so = χρυσ ς, ku-su-ro = κσ λον = ξ λον 5.. ONOMATOΘEΣIA ΓPAMMATΩN - METAΓPAΦH EIΣ TO AΛΦABHTIKON ΣYΣTHMA ΓPAΦHΣ E µεθα πλέον τοιµοι ν γράψωµεν τ ν νοµατοθεσίαν τ ν γραµµάτων το λφα ήτου ε ς τ ν Γραµµικ ν συλλα ικ ν Γραφ ν κα ν µεταγράψωµεν κατ πιν τ ν µατα α τ ε ς τ λφα ητικ ν σ στηµα τ ς Kαδµηίου - ωρικ ς «γραµµατικ ς». Προκ πτουν κπληκτικ συµπεράσµατα: α) Aσφαλ ς πρ κειται δι νέα ν µατα, τ πο α δ ν ταυτίζονται ν πολλο ς µ καµ- µίαν λλην προτέραν λέξιν, ν συγχρ νως α ρίζαι τ ν νοµάτων τ ν γραµµάτων ε ναι σαφ ς λληνικαί, ς ε ναι λογικ ν, µ πρ σθεσιν µι ς ς π τ πλε στον παραγωγικ ς ο δετέρας καταλήξεως -τα ( πως λέγοµεν γράµµα, γράµµα-τα). ) H µουσικ (µακρ - ραχε α διάρκεια φωνηέντων, τ νος - ψος φων ς) πως κα τ µαθηµατικ συνυπάρχουν ε ς τ ν λληνικ ν γλ σσαν (τ τρισυπ στατον το λφα- ήτου). Oταν, ς προείποµεν, Παλαµήδης πεν ησε κα το ς ριθµο ς, σφαλ ς τα τισε το τους µ τ γράµµατα (µέχρι τ τε το µον ς I, δεκ ς, κα κατοντ ς 0, κ τ ν ποίων προέκυπτε λη ρίθµησις ως τ 999). Kαθ ς δ τ γράµµατα ντιπροσωπε ουν κα ριθµο ς, δεικν οµεν, τι πυθµήν το λεξαρίθµου το ν µατος κάστου γράµµατος παληθε ει τ ν θέσιν του κα νοµασία του συνδυάζεται άσει µηχανισµο συσχετίσεως, το ποίου τ ποτέλεσµα νιχνε οµεν ε θ ς µέσως: Θέσις 1η: (A) a-ra-pa = AΛΦA, κ το a-re-pe = λφε ν, παρέµφατον ορίστου το ρήµατος λφά-νω = παράγω, ποκτ. Λέγοµεν σήµερον: τ τιµ-αλφ (τιµ + λφε ν) κοσµήµατα. Παρέµεινεν µετά λητον, χαρακτηρίζον τ ν ξε ρεσιν το λφα ήτου. Aξία α ( ραχ κα µακρ ν) κα ε ε (ε µακρ ν). Πιθαν πίσης παραγωγή του κ το e-re-pe = ρέφειν, παρεµφάτου το ρήµατος ρέφω = στεγάζω. Σήµερον λέγοµεν: ροφος, ροφή. E ς το το συντείνει ξέλιξις το συµ λου το ίσκου τ ς Φαιστο κα τ ς ερογλυφικ ς τ ς Kρήτης, πο δείχνουν κατοικία, τ πο ον ε ς τ ν ΓΓA γίνεται κα ε ς τ ν ΓΓB γίνεται A. Πυθµ ν = 1 ς ξ ς: A+Λ+Φ+A = (I + Ξ + + I) = 1 + 30 + 500 + 1 = 532 ε ναι λεξάριθµος το ν µατος. Ως πυθµήν νοε ται τ π λοιπον ποµένον κ τ ν φαιρουµένων ννεάδων, δηλαδή: (I + Ξ + ) + (I) (I) τ ποτέλεσµα τ ς προσθέσεως τ ν ψηφίων το λεξαρίθµου, ως του προκ ψ η µονοψήφιος ριθµ ς: 5 + 3 + 2 = 10 1 + 0 = 1. 3 Θέσις 2α: (B) we-ta = BETA. T σ µ ολον τ ς ΓΓB δι τ ν γυνα κα ε ναι wo =. A λέξεις ανά, femme, καθ ς κα γονή, γυνή, woman ναφέρονται ε ς τ ν γυνα κα. T B πίσης γράφεται π τ = we. Πυθµ ν = 2 ς ξ ς: B+E+T+A = (II + + + I) = 2 +5 + 300 + 1 = 308, λεξάριθµος το ν µατος. Oπ τε πυθµήν: (II) + ( + + I) (II) 3 + 0 + 8 = 11 1 + 1 = 2. Θέσις 3η: (Γ) ka-ma-ta = ΓAMTA, κ το ka-me-e = γαµέειν, γαµε ν. Eξ φοµοιώσεως το T ε ς M ξηγε ται τ δε τερον M το ΓAMMA, πως κατέληξεν ε ς τ κλασσικ ν λφά- ητον. E ς τ ν ρχαίαν Iνδικ ν (Σανσκριτικ ν) πάρχει λέξις kama = πιθυµία, σαρκικ νωσις (kama loka, kama sutra).

Πυθµ ν = 3 ς ξ ς: Γ+A+M+T+A = (III + I + == + + I) = 3 + 1 + 40 + 300 +1 = 345 λεξάριθµος το ν µατος. O πυθµ ν: (III) + (I + == + + 1) (III) 345 = 3 + 4 + 5 = 12 1 + 2 =3. Θέσις 4η: ( ) de-wa-ta = EΛFTA. Eξ παλοιφ ς το F κατέληξε EΛTA ε ς τ κλασσικ ν λφά ητον. Kαθ Hσ χιον δέλτα = α δο ον γυναικε ον. T σχ µα τ ς ης το σώµατος τ ς γυναικ ς ε ναι νεστραµµένον δέλτα. Eµφανίζεται ς σ µ ολον ε ς τ ν δίσκον το Φαιστο καθ ς κα ε ς τ ν µφορέα το Oρχοµενο. H µήτρα τ ς γυναικ ς πίσης χει µοια σχ µα κα νοµασίαν: EΛΦYΣ. E ς τ ν ρχαίαν Iνδικ ν deva = θε ον ν. O ελφο δ ς µφαλ ς τ ς Γ ς ε ναι µήτρα τ ν θείων ντων. Yπενθυµίζεται, τι ε ς τ ν ΓΓB παραλείπεται τ σ µφωνον πρ το w: ko-wo = κ ρfος (κο ρος µεταγενέστερον). Πυθµ ν = 4 ς ξ ς: +E+Λ+F+T+A = 4 + 5 + 30 + 6+ 300 + 1 = 346 3 + 4 6 = 13 1 + 3 = 4. * Πιθαν ς πίσης σειρ τ ν B,Γ, ν προ λθεν κ το χειλικοϋπερωικο q ( χηρ ς δασέα): qa=ba, ΓA, qe = BE, E. Θέσις 5η: (E) e = E, ς φων εν ρχικ ν γράµµα τ ς λέξεως -µµεναι = ε -ναι, παρεµφάτου το ρήµατος ε µ = ε µαι, πάρχω. Eδήλωνε, ς προείποµεν, ε ς τ ν Kαδµήιον - ωρικ ν «γραµµατικ ν» τ ε ραχ κα τ ν δίφθογγον ει. E ς τ κλασσικ ν λφά- ητον χει τ ν νοµασίαν ε. Eκ σµει τ ν προµετωπίδα το ναο το Aπ λλωνος ν ελφο ς. Eλα ε τ ν πέµπτην θέσιν ν τ λφα ήτω κα τ ν ριθµητικ ν ξίαν E = (IIΞ) (IIIII) = 5. Θέσις 6η: (F) wa-wo-ta = FAFOTA κ τ ς λέξεως wa-wo = FaFos = ς ( ς - ως) = φ ς πρωιν ν. Kατ πιν πλοποιήσεως λα ε τ ν νοµασίαν FAF = α, καί, πο ληθέντος το F κ το λφα ήτου, παρέµεινε ς ριθµητικ ν µ τ ν νοµασίαν δίγαµµα µοιάζον µ διπλο ν Γ, λλ κα δι τι 2 x Γ = 2 x 3 = 6 = F. Συναφ ς: FαFέλιος = έλιος = λιος. Πυθµ ν = 6 ς ξ ς: F+A+F+O+T+A = 6 + 1+ 6 + 70 + 300 + 1 = 384 λεξάριθµος το ν - µατος, κα πυθµ ν το 384 = 3+8+4 = 15 1 + 5 = 6. Θέσις 7η: (Z) ze-ta = ZETA, κ το za-we = ζάειν = ζ ν (ZEN). E ς τ ν µφορέα τ ς Eλευσ νος µφανίζεται λέξις zo-wa = ζω = ζωή. Πυθµ ν = 7 ς ξ ς: Z+E+T+A = 7 + 5 + 300 + 1 = 313 3 + 1 + 3 = 7. Θέσις 8η: (H) he-ta = HETA, κ το he-ro = ρως, ρως κατ Πλάτωνα («Kρατ λος»). Πυθµ ν = 8 ς ξ ς: H+E+T+A = 8+5+300+1=314 3 + 1 + 4 = 8. T γράµµα A τ ς ΓΓB ς µακρ ν γέννησε τ A, ς ραχ γέννησε τ E κα ς δασ γέννησε τ H ( λέπε πίνακα 2). E ς τ ν Iωνικήν, που δ ν γράφετο δασ πνε µα, µ H πεδ θη τ νοικτ ν α, δηλαδ τ µακρ ν (κα τ µακρ ν ε), καθ ς µ Ω πεδ θη τ νοικτ ν ο, δηλαδ τ µακρ ν ο. Θέσις 9η: te-ta = ΘETA, κ το te-e = θέειν, παρεµφάτου το ρήµατος θέω = τρέχω µ τ σχ µα το τροχο κα τ ν συναφ ννοιαν το θεο κατ Πλάτωνα. T ν λέξιν θε ς δ Hρ δοτος τυµολογε κ το θέτω. Aλλ ε ς τ ν µφορέα τ ς Eλευσ νος πάρχει τ ρ µα ti-to = τίθω = θέτω, µοίας ρίζης µ τ νοµα το νάτου γράµµατος το λφα ήτου. Πυθµ ν = 9 ς ξ ς: Θ+E+T+A = 9 + 5 + 300 + 1 = 315 3 + 1 + 5 = 9. Aν α ται ε ναι α νοµασίαι παραγωγ ς τ ν γραµµάτων, τ τε καταφαίνεται κ τ ς

πρώτης ννεάδος τ ν γραµµάτων το λφα ήτου ψηλ ς νοηµατικ ς στ χος τ ν νο- µοθετ ν: Aλφε ν Bαν Γαµε ν ελφ ν E ναι A ς Zάειν H ρως Θέειν. O κ διξ τ ς ζω ς το νθρώπου π Γ ς κατ τ ν Eλληνικ ν Kοσµοθέασιν, ς ε ναι διατυπωµένη ε ς τ ννέα πρ τα γράµµατα το Eλληνικο λφα ήτου: «N ποκτήσ ης γυνα κα, ν νωθ ς δι γάµου, ε ς µήτρα ν φέρ ης παρξιν, φ ς πρωιν ν, ν ζήσ η ζω ν ς ρως µ ρωτα πρ ς θέωσιν». M τ Mαθηµατικ ς ληθ ν µον, ναλλοίωτον, α ώνιον καν να νθέσεως τ ς νοητικ ς συλλήψεως ε ς τ ρατ ν πεδίον ο Eλληνες νεφάνισαν τ ργανον το πολιτισµο, τ ν Γραφ ν δι το Aλφα ήτου, ς σ ζευξιν O ρανο κα Γ ς, Aνδρ ς κα Γυναικ ς, Σκέψεως κα Πράξεως. ν ε ναι τυχα ον, τι ο πολέµιοι το πολιτισµο τ ν Eλλήνων διεστρέ λωσαν κα διέφθειραν τ ν ηµα λων α τ ν τ ν λέξεων - ννοι ν. Mία δρ ξ κµαυλιστ ν τ ς νθρωπ τητος τ τε κα τώρα παρασ ρουν το ς δαε ς ε ς τ ν ποδ µησιν το ναο το Λ γου. ΣHMEIΩΣEIΣ 1 Συσχετίζοντες παραλλήλους γενεαλογίας κα γεγον τα τ ς Hρωικ ς Eποχ ς, πως καταγράφονται π τ ν ρχαίων Eλλήνων συγγραφέων, κ τ ν ποίων ναφέροµεν: α) τι Aγήνωρ, πατ ρ το Kάδµου, ε χεν δελφ ν τ ν B λον, κ το ποίου κατάγονται Περσε ς, Hλκετρ ων, Aλκµήνη, Hρακλ ς, ο πο οι ζο ν παραλλήλως σχεδ ν µ το ς πογ νους το Aγήνορος Λάιον, O δίποδα κα Kρέοντα, δελφ ν τ ς Iοκάστης, συζ γου το Λα ου ) τι Λά δακος, γγον ς το Kάδµου κα πατ ρ το Λα ου, λθεν ε ς π λεµον µ τ ν Πανδίονα A, ασιλέα τ ν Aθην ν γ) τι πρ γονος το Iάσονος, συγχρ νου το Hρακλέους, το ευκαλίων, ε ς ποχ ν παράλληλον µ το ς Aγήνορα κα B λον, πεται, τι Kάδµος ζ µέσως µετ τ ν κατακλυσµ ν το ευκαλίωνος. Kατ τ ν συµ ατικ ν χρονολ γησιν ταυτίζονται α ποχα τ ς καταστροφ ς κ τ ς κρήξεως το φαιστείου τ ς Θήρας κα κ το κατακλυσµο (1600 ως 1550 π.x.). Aλλαι ργασίαι π στρονοµικ ν δεδοµένων καθ ς κα χρονολ γησις τ ς πυραµίδος το Aργους τ ς ποχ ς το Aκρισίου, το πάππου το Περσέως, µεταθέτουν κατ 1500 τη ς ρχαιοτέρας λας τ ς χρονολογήσεις τ ς Hρωικ ς Eποχ ς. 2 O Aγαµέµνων κα Mενέλαος σαν υ ο τ ς Aερ πης. H Aερ πη κα Kλυµένη σαν µφ τεραι θυγατέρες το Kατρέως, υ ο το Mίνωος B, α πο αι πανδρε θησαν τ ν Aτρέα κα τ ν Nα πλιον ντιστοίχως. Oθεν Aγαµέµνων κα Παλαµήδης σαν πρ τοι ξάδελφοι κα δισέγγονοι το Mίνωος κ µητέρων. 3 O µέτεροι «γλωσσοδιορθωτα» το Παιδαγωγικο Institutum θεωρο ν σωστ τερον ν γράφουν τ Γάµµα µ να µ, τ Kάππα µ να π, τ λά δα ς λάµντα κ.τλ. H παρο σα µελέτη δεικν ει τ ν τεραστίαν σηµασίαν τ ς ρθ ς ναγραφ ς των. ν ε ναι πλ ς λ γοι στορικοί, παραδ σεως κα συνεχείας, δι το ς ποίους πρέπει ν µµένωµεν, λλ στις παραλλάσσει τ ν Eλληνικ ν Γλ σσαν, στερε π τ ν αυτ ν του κα το ς συνέλληνας τ φ ς το λ γου, τ ν δια γειαν τ ς νοήσεως. 4 E ς τ λφά ητον τ ς κρως συντηρητικ ς Aγγλικ ς γλώσσης παρέµεινε τ A ς ι κα τ E ς ε, τίς ο δε π π τε κα π ποίων Eλλήνων ο κιστ ν τ ς Aλ ι νος κα τ ς Iριδος, κα ποίαν παράδοσιν φερ ντων. 5 Kατ τ ν νάγνωσιν τ ς λέξεως ku-su-ro τ ς ΓΓB ο µ γνωρίζοντες το ς καν νας, δηλαδ ο µιµαθε ς, προέφερον ντ το ρθο «ξ λον» τ λανθασµένον «κο σουρο», περ παραµένει ς σή- µερον: κο τσουρο - κουσο ρι. O τως «δηµοτικ» γλ σσα, δηλαδ νευ καν νων, ς τυχεν, µ λογία π δοσις τ ς λληνικ ς γλώσσης, χει στορίαν ρχαιοτάτην, ποία ε αίως δ ν δίχαζε το ς νθρώπους πλ ς φίστατο ς διάλεκτος. Tί σχέσιν µως χει πρ οδος µ τ ν πι ολήν της (1977); ι τι νεταφίασαν τ ν καθαρε ουσαν, δηλαδ τ ν συνδετικ ν κρίκον τ ς καθοµιλουµένης µετ τ ς κλασσικ ς τ ν ρχαίων πνευµατικ ν µας στηριγµάτων. M νον χθρο µισο ντες τ ν λληνικ ν γλ σσάν τε κα τ λληνικ ν θνος δ νατο ν διαπράξουν τοιο τον γκληµα.