Νερό ένα project για το Πόσιμο Νερό της Μαγνησίας Υλοποιείται από τα Σχολεία και συντονίζει το ΕΚΦΕ Μαγνησίας 1
Το πρόβλημα Οι δραστηριότητες των ανθρώπων αλλά και οι κλιματικές αλλαγές συντελούν στην μείωση αλλά και στην υποβάθμιση του πόσιμου νερού. 2
Η ιδέα είναι οι μαθητές να μετρήσουν κάποιες παραμέτρους σχετικά με την ποιότητα του πόσιμου νερού του σχολείου τους, Όλα τα αποτελέσματα αναρτώνται σε μία βάση δεδομένων και οι μετρήσεις θα επαναλαμβάνονται κάθε χρόνο φθινόπωρο και άνοιξη. Θα τηρείται ημερολόγιο για τη παρατήρηση των τυχών μεταβολών. 3
Οι στόχοι 4 Ηευαισθητοποίηση των μαθητών για την προστασία των υδάτινων πόρων και η υιοθέτηση μίας στάση ζωής στα σύγχρονα προβλήματα της κοινωνίας Αλλά και Ηεφαρμογή της χημείας στην πράξη Αξιοποίηση των αποτελεσμάτων σε project και σε περιβαλλοντικά προγράμματα
Υλοποίηση Το ΕΚΦΕ Μαγνησίας ετοίμασε όλα τα απαραίτητα αντιδραστήρια καθώς και φύλλο οδηγιών-εργασιών τα οποία διαθέτει στους υπεύθυνους καθηγητές. Στην ιστοσελίδα του ΕΚΦΕ υπάρχει φόρμα υποβολής των αποτελεσμάτων και αντίστοιχη βάση δεδομένων όπου ενημερώνεται αυτόματα και εμφανίζονται τα αποτελέσματα. 5
Το πείραμα Σε επίπεδο σχολικού εργαστηρίου μπορούμε να μετρήσουμε 4 παραμέτρους που αφορούν την ποιότητα του πόσιμου νερού Θερμοκρασία Οξύτητα (ph) Συγκέντρωση ιόντων Χλωρίου Ολική σκληρότητα 6
Το φύλλο οδηγιών - εργασιών Για κάθε παράμετρο υπάρχει εισαγωγικό σημείωμα για την υγειονομική της σημασία, τα όρια μέσα στα οποία πρέπει να κυμαίνεται και οδηγίες για την μέτρηση της. 7
1 η δραστηριότητα: Μέτρηση της Θερμοκρασίας Υγειονομική σημασία της παραμέτρου: Όταν ηθερμοκρασία του νερού υπερβαίνει τους 15 ο C πολλαπλασιάζονται τα τυχόν υπάρχοντα σε αυτό μικρόβια. Επίσης ελαττώνεται ηικανότητα του να διαλύει αέρια, αυξάνεται η διαλυτότητα σε στερεά και επηρεάζεται τη γεύση του. Ηπλέον επιθυμητή διακύμανση της θερμοκρασίας του νερού που προορίζεται για πόσιμο είναι μεταξύ 5-12 ο C ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΑΡΑΜΕΤΡΩΝ "Ποιότητα του πόσιμου νερού, σε συμμόρφωση προς την 80/778 οδηγία του Συμβουλίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων της 15.7.80". Παράμετρος Έκφραση των αποτελεσμάτων Ενδεικτικό επίπεδο Ανώτατη παραδεκτή τιμή Θερμοκρασία o C 12 25 8
2 η δραστηριότητα: Εύρεση του ph Υγειονομική σημασία της παραμέτρου: Το εύρος των τιμών του ph του νερού που θεωρείται ασφαλές για κατανάλωση είναι από το 6,5 έως το 9,5. Το χαμηλό ph προκαλεί διάβρωση, το υψηλό ph δημιουργεί τη γεύση και την αίσθηση του σαπουνιού. Τιμές του ph πάνω από 10 προκαλούν ερεθισμό ήακόμα βλάβη στο δέρμα. Όταν ητιμή του υπερβαίνει το 8 μειώνεται την απολυμαντική ικανότητα της χλωρίωσης ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΑΡΑΜΕΤΡΩΝ "Ποιότητα του πόσιμου νερού, σε συμμόρφωση προς την 80/778 οδηγία του Συμβουλίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων της 15.7.80". Υ2/2600/01, ΦΕΚ-892 Β' Κοινής Υπουργικής Απόφασης Παράμετρος Συγκέντρωση σε ιόντα υδρογόνου Έκφραση των αποτελεσμάτων Ενδεικτικό επίπεδο Ανώτατη παραδεκτή τιμή Μονάδα ph 6,5 ph 8,5 9,5 9
3 η δραστηριότητα: Προσδιορισμός της σκληρότητας (Ca++,Mg++) Υγειονομική σημασία της παραμέτρου: Τα άλατά του ασβεστίου και του μαγνησίου προέρχεται από τα πετρώματα δια μέσου των οποίων διέρχεται το νερό. Τα άλατά αυτά αποτελούν την ολική σκληρότητα του νερού και όταν θερμανθούν σχηματίζουν επικαθήματα στις σωληνώσεις, στις οικιακές συσκευές, και τους λέβητες. Το σκληρό νερό δεν έχει καλή γεύση εμποδίζει το καλό βράσιμο των τροφίμων, δεν κάνει αφρό με το σαπούνι. Μεγάλες τιμές σκληρότητας δεν αποτελούν κίνδυνο για την υγεία αντιθέτως έχει βρεθεί σημαντική συσχέτιση μεταξύ αυξημένης σκληρότητας (Ca) και μείωσης των καρδιαγγειακών παθήσεων. 10
3 η δραστηριότητα: Προσδιορισμός της σκληρότητας (Ca++,Mg++) (*) Η νέα οδηγία ΣΕΚ Υ2/2600/01, ΦΕΚ-892 Β' Κοινής Υπουργικής Απόφασης δεν έχει όρια για την σκληρότητα. Στον πίνακα εμφανίζονται παλαιότερες οδηγίες ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΑΡΑΜΕΤΡΩΝ "Ποιότητα του πόσιμου νερού, σε συμμόρφωση προς την 80/778 οδηγία του Συμβουλίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων της 15.7.80". Παράμετρος Ολική σκληρότητα Έκφραση των αποτελεσμάτων Ενδεικτικό επίπεδο Ανώτατη παραδεκτή τιμή d o 10-30 (50) 11
4 η δραστηριότητα: Προσδιορισμός ιόντων Χλωρίου (Cl - ) Υγειονομική σημασία της παραμέτρου: Τα ιόντα χλωρίου είναι ευρέως διαδεδομένα στη φύση σαν άλατα νατρίου, καλίου και ασβεστίου και προέρχονται από τη διάβρωση των βράχων. Υπόγειοι υδροφόροι που ευρίσκονται κοντά στην ακτή μπορεί να παρουσιάσουν πολύ υψηλές συγκεντρώσεις ιόντων χλωρίου λόγω της διείσδυσης θαλασσινού νερού. Επειδή δεν θεωρείται σαν μία παράμετρος που σχετίζεται με την υγεία, δεν έχει καθορισθεί ανώτατο επίπεδο στο πόσιμο νερό. Επειδή όμως επηρεάζει την αισθητική του πόσιμου νερού έχει προσδιοριστεί ηεπιθυμητή τιμή. Όμως τα ιόντα χλωρίου πρέπει να ελέγχονται και σαν λειτουργική παράμετρος στον βαθμό που επιταχύνουν την διαδικασία της διάβρωσης. 12
4 η δραστηριότητα: Προσδιορισμός ιόντων Χλωρίου (Cl - ) (*) Η νέα οδηγία ΣΕΚ Υ2/2600/01, ΦΕΚ-892 Β' Κοινής Υπουργικής Απόφασης δεν έχει όρια για τα ιόντα χλωρίου. Στον πίνακα εμφανίζονται παλαιότερες οδηγίες ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΑΡΑΜΕΤΡΩΝ "Ποιότητα του πόσιμου νερού, σε συμμόρφωση προς την 80/778 οδηγία του Συμβουλίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων της 15.7.80". Παράμετρος Ιόντα χλωρίου(cl - ) Έκφραση των Ενδεικτικό Ανώτατη παραδεκτή αποτελεσμάτων επίπεδο τιμή mg/l Έως 250 (600) 13
Τα αποτελέσματα 14
Τα αποτελέσματα 15
Τα αποτελέσματα 16
Τα αποτελέσματα 17
Τα αποτελέσματα 18
Τα αποτελέσματα 19
Τα αποτελέσματα 20
Πηγές 1. Μάρκος Σκληβανιώτης, Χημικός Μηχανικός,υπεύθυνος επεξεργασίας ποιότητας νερού ΔΕΥΑ Πάτρας. Παράμετροι Γενικών Χαρακτηριστικών και ανόργανων Στοιχείων-Ενώσεων 2. Μιχάλης Λεοτσινίδης, Χημικός, Αναπληρωτής Καθηγητής Υγιεινής, ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΑΤΡΩΝ ΙΑΤΡΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΥΓΙΕΙΝΗΣ, Ερευνητικό Πρόγραμμα «ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΧΗΜΙΚΗΣ ΚΑΙ ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΠΟΣΙΜΩΝ ΥΔΑΤΩΝ ΔΕΥΑ ΜΕΣΟΛΟΓΓΙΟΥ». 3. 4. Εφημερίδα της Κυβερνήσεως: αρ.φυλ. 892/11/6/2001, αρ.φυλ. 630/26/4/2007 Επίσημη Εφημερίδα των Ευροπαϊκών Κοινοτήτων, Οδηγία: 98/83ΕΚ του Συμβουλίου 5. Κοττονάς Γ. Ευγενίδειο Ίδρυμα: Εργαστήριο Ποιοτικού Ελέγχου Υλικών 21
Ας αρχίσουμε 22