ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΧΗΜΕΙΑ / Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 26 04 2015 ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ: Θεοδοσία Τσαβλίδου, Μαρίνος Ιωάννου ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ 1 1.1 Στον επόμενο πίνακα δίνονται τα σημεία τήξης και τα σημεία ζέσης διαφόρων υλικών: ΥΛΙΚΟ ΣΗΜΕΙΟ ΤΗΞΗΣ ( ο C) ΣΗΜΕΙΟ ΖΕΣΗΣ ( ο C) ΦΥΣΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ Α 62 760 ΣΤΕΡΕΟ Β - 7 58 ΥΓΡΟ Γ 30 118 ΣΤΕΡΕΟ Δ - 80 17 ΑΕΡΙΟ i. Ποια είναι η φυσική κατάσταση κάθε υλικού στους 25 ο C; ii. Ποια υλικά θα αλλάξουν φυσική κατάσταση αν η θερμοκρασία μεταβληθεί από τους 25 ο C στους 90 ο C; Το υλικό Α θα γίνει υγρό, το υλικό Β θα γίνει αέριο, το υλικό Γ θα γίνει υγρό και το υλικό Δ θα παραμείνει αέριο. 1.2 Ποιοι από τους επόμενους μοριακούς τύπους παριστάνουν το μόριο χημικής ένωσης και ποιοι το μόριο χημικού στοιχείου; i. P 4 : στοιχείο ii. NH 3 : χημική ένωση iii. CO: χημική ένωση iv. Na: στοιχείο v. H 2 SO 4 : χημική ένωση vi. N 2 : στοιχείο vii. O 3 : στοιχείο viii. CH 4 : χημική ένωση ΘΕΜΑ 2 2.1 Σημειώστε ποιες από τις παρακάτω προτάσεις είναι σωστές (Σ) και ποιες λανθασμένες (Λ): i. Η μετατροπή ενός υγρού σε στερεό ονομάζεται πήξη. (Σ) ii. Τα υγρά σώματα έχουν καθορισμένο όγκο και μάζα. (Σ) iii. Εξάχνωση ονομάζεται η μετατροπή ενός υγρού σε αέριο. (Λ) iv. Η φυσική κατάσταση ενός υλικού εξαρτάται αποκλειστικά από τη θερμοκρασία. (Λ) v. Το σημείο τήξης μιας ουσίας είναι χαμηλότερο από το σημείο ζέσης της ίδιας ουσίας. (Σ) 2.2 Τι σημαίνει ότι το γάλα έχει περιεκτικότητα σε λιπαρά 1,5 % w/v; Πόσα λιπαρά θα πάρουμε αν πιούμε ένα ποτήρι γάλα 250 ml; Σημαίνει ότι σε 100 ml γάλακτος περιέχονται 1,5 g λιπαρών. Σελίδα 1 από 5
Σε 100 ml γάλακτος περιέχονται 1,5 g λιπαρών Σε 250 ml γάλακτος περιέχονται x g λιπαρών Από την παραπάνω αναλογία βρίσκουμε ότι x = 3,75 g λιπαρών. Αν πιούμε λοιπόν 250 ml γάλακτος, θα πάρουμε 3,75 g λιπαρών. ΘΕΜΑ 3 3.1 Τι ονομάζουμε μείγματα; Ποια μείγματα ονομάζονται ομογενή και ποια ετερογενή; Σχολικό βιβλίο σελ. 31 ή φροντιστηριακό βιβλίο σελ. 26 3.2 50 g αλατιού διαλύονται σε 150 g νερού. Το διάλυμα έχει πυκνότητα ρ = 1,2 g/ml. Να υπολογίσετε: i. την % w/w περιεκτικότητα του διαλύματος. m διαλύματος = 150 g + 50 g = 200 g Σε 200 g αλατόνερου περιέχονται 50 g αλατιού Σε 100 g αλατόνερου περιέχονται x g αλατιού Από την παραπάνω αναλογία βρίσκουμε ότι x = 25 g αλατιού Άρα η περιεκτικότητα του διαλύματος είναι 25 % w/w. ii. iii. τον όγκο του διαλύματος. m διαλύματος = 200 g ρ διαλύματος = 1,2 g/ml Από τον τύπο της πυκνότητας: p"= m V η'"v"= m ρ η'"v"= 200 1,2 η'"v"="166,67"ml την % w/v περιεκτικότητα του διαλύματος. Σελίδα 2 από 5 Σε 166,67 ml αλατόνερου περιέχονται 50 g αλατιού Σε 100 ml αλατόνερου περιέχονται x g αλατιού Από την παραπάνω αναλογία βρίσκουμε ότι x = 30 g Άρα η περιεκτικότητα του διαλύματος είναι 30 % w/v. ΘΕΜΑ 4 4.1 Τι ονομάζουμε χημική αντίδραση; Πότε μια αντίδραση ονομάζεται εξώθερμη και πότε ενδόθερμη; Σχολικό βιβλίο σελ.55 ή φροντιστηριακό βιβλίο σελ.54 Σχολικό βιβλίο σελ.54 ή φροντιστηριακό βιβλίο σελ. 55 4.2 Να συμπληρώσετε τα κενά με τις κατάλληλες λέξεις: i. Τα ηλεκτρόνια έχουν αρνητικό ηλεκτρικό φορτίο. ii. Τα θετικά φορτισμένα ιόντα λέγονται κατιόντα. iii. Επειδή σε ένα άτομο ο αριθμός των πρωτονίων είναι ίσος με τον αριθμό των ηλεκτρονίων, το άτομο είναι ηλεκτρικά ουδέτερο. iv. Οι πυρήνες των ατόμων αποτελούνται από πρωτόνια και νετρόνια.
v. Το φορτισμένο σωματίδιο που προκύπτει όταν ένα άτομο προσλάβει ηλεκτρόνια ονομάζεται ανιόν. vi. Ο αριθμός των πρωτονίων που περιέχονται στον πυρήνα του ατόμου ενός στοιχείου ονομάζεται ατομικός αριθμός του στοιχείου. vii. Η ύλη αποτελείται από άτομα, δηλαδή μικροσκοπικά σωματίδια που δεν τέμνονται σε μικρότερα. Αυτά ενώνονται μεταξύ τους και σχηματίζουν πιο σύνθετα σωματίδια, τα μόρια. viii. Τα μόρια των χημικών στοιχείων αποτελούνται από όμοια άτομα, ενώ τα μόρια των χημικών ενώσεων από διαφορετικά άτομα. ΘΕΜΑ 5 5.1 Ποιες είναι οι διαφορές μεταξύ μειγμάτων και χημικών ενώσεων; Σχολικό βιβλίο σελ. 52 ή φροντιστηριακό βιβλίο σελ. 51 5.2 Σημειώστε ποιες από τις παρακάτω προτάσεις είναι σωστές (Σ) και ποιες λανθασμένες (Λ): i. Η ρύπανση του νερού συνεπάγεται μείωση της διαύγειάς του. (Σ) ii. Η διήθηση μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τον διαχωρισμό ομογενών μειγμάτων. (Λ) iii. Η διαδικασία της απόσταξης στηρίζεται στα διαφορετικά σημεία βρασμού των συστατικών ενός μείγματος. (Σ) iv. Μια μέθοδος διαχωρισμού υγρού από στερεό σώμα είναι και η απόχυση. (Σ) v. Τα στερεά απόβλητα από κατοικίες, βιομηχανίες, βιοτεχνίες, αγρούς ονομάζονται λύματα. (Λ) ΘΕΜΑ 6 6.1 Να συμπληρωθεί ο παρακάτω πίνακας: Άτομο ή Ιόν Ζ Α p n e Mg 12 24 12 12 12 Si 14 29 14 15 14 K +1 19 39 19 20 18 Ca +2 20 40 20 20 18 P - 3 15 31 15 16 18 6.2 Πόσα ml οινοπνεύματος θα καταναλώσει κάποιος αν πιει 320 ml μπύρας περιεκτικότητας 4 % v/v; Σε 100 ml μπύρας περιέχονται 4 ml οινοπνεύματος Σε 320 ml μπύρας περιέχονται x ml οινοπνεύματος Από την παραπάνω αναλογία βρίσκουμε ότι x = 12,8 ml οινοπνεύματος. ΘΕΜΑ 7 7.1 Το τριοξείδιο του θείου είναι μια χημική ένωση που αποτελείται από θείο και οξυγόνο, τα οποία ενώνονται με αναλογία μαζών: m(οξυγο'νου) = 3 m(θει'ου) 2 Πόσα γραμμάρια (g) θείου και πόσα γραμμάρια (g) οξυγόνου απαιτούνται για να σχηματισθούν 500 g τριοξειδίου του θείου; Από την αναλογία μαζών που μας δίνεται ισχύει ότι: 2 m(οξυγόνου) = 3 m(θείου) ή m(οξυγόνου) = 1,5 m(θείου) Σελίδα 3 από 5
Επίσης ισχύει ότι: m(οξυγόνου) + m(θείου) = 500 g ή 1,5 m(θείου) + m(θείου) = 500 g ή 2,5 m(θείου)= 500 g ή m(θείου) = 200 g Οπότε η μάζα του οξυγόνου θα είναι: m(οξυγόνου) = 500 g 200 g ή m(οξυγόνου) = 300 g 7.2 Αντιστοιχίστε τα υλικά της στήλης I με τις εφαρμογές της στήλης II: ΣΤΗΛΗ I: Υλικό ΣΤΗΛΗ ΙΙ: Εφαρμογή ΑΠΑΝΤΗΣΗ α. χρυσός 1. σκελετοί κτιρίων α. 5 β. καουτσούκ 2. καλώδια β. 3 γ. χαλκός 3. λάστιχα αυτοκινήτων γ. 2 δ. υδράργυρος 4. κοπή τζαμιών δ. 6 ε. διαμάντι 5. κοσμήματα ε. 4 στ. ατσάλι 6. θερμόμετρα στ. 1 ΘΕΜΑ 8 8.1 Να συμπληρώσετε τον πίνακα: ΣΤΟΙΧΕΙΟ ΣΥΜΒΟΛΟ ΣΤΟΙΧΕΙΟ ΣΥΜΒΟΛΟ Μαγνήσιο Mg Ασβέστιο Ca Υδρογόνο H Ψευδάργυρος Zn Σίδηρος Fe Άνθρακας C Υδράργυρος Hg Θείο S Αργίλιο Al Χλώριο Cl Χαλκός Cu Πυρίτιο Si Φωσφόρος P Άζωτο N Νάτριο Na Φθόριο F Οξυγόνο O Μόλυβδος Pb 8.2 Τι διαφορετικό δείχνουν οι συμβολισμοί 2Ο και Ο 2 ; Ο συμβολισμός 2Ο μας δείχνει δύο ξεχωριστά άτομα οξυγόνου, ενώ ο συμβολισμός Ο 2 μας δείχνει το μόριο του οξυγόνου, το οποίο σχηματίζεται από δύο άτομα (διατομικό στοιχείο). Σελίδα 4 από 5
ΘΕΜΑ 9 9.1 Να συμπληρώσετε τους συντελεστές στις παρακάτω αντιδράσεις: i. H 2(g) + Cl 2(g) 2HCl (g) ii. 2Νa (s) + Br 2(l) 2NaBr (s) iii. 2S (s) + 3O 2(g) iv. 2H 2(g) + O 2(g) 2SO 3(g) 2H 2 O (g) v. N 2(g) + O 2(g) 2NO (g) vi. Fe (s) + 2HCl (aq) vii. 2Hg (l) + O 2(g) viii. 4Fe (s) + 3O 2(g) ix. C 2 H 4(g) + 3O 2(g) FeCl 2(aq) + H 2(g) 2HgO (l) 2Fe 2 O 3(s) 2CO 2(g) + 2H 2 O (g) x. 4Na (s) + O 2(g) 2Na 2 O (s) 9.2 Σημειώστε ποιες από τις παρακάτω προτάσεις είναι σωστές (Σ) και ποιες λανθασμένες (Λ): Κατά την ηλεκτρολυτική διάσπαση του νερού: i. Διαπιστώνουμε ότι το νερό είναι ένα χημικό στοιχείο. (Λ) ii. Παράγεται αέριο οξυγόνο και αέριο υδρογόνο. (Σ) iii. Από 45 g νερού σχηματίζονται 36 g οξυγόνου και 9 g υδρογόνου. (Λ) Σελίδα 5 από 5