ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ Γ ΤΑΞΗ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 21/04/2017 - ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΧΗΜΕΙΑ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙΔΩΝ: ΕΝΝΕΑ (9) ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ Α Για τις ερωτήσεις Α1 έως και Α5 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. A1. Η αντίδραση με χημική εξίσωση: Α(g) + 3Β(g) 2Γ(g) + Δ(g), ΔΗ = 40Kj έχει ενέργεια ενεργοποίησης Εa = 160Kj. Για την αντίδραση με χημική εξίσωση: στις ίδιες συνθήκες θα ισχύει: α. ΔΗ = -40 Kj και Εa = 120Kj β. ΔΗ = -40 Kj και Εa = -160Kj γ. ΔΗ = 40 Kj και Εa = -160Kj δ. ΔΗ = 60 Kj και Εa = 180Kj 2Γ(g) + Δ(g) Α(g) + 3Β(g) A2. Σε κλειστό δοχείο σταθερού όγκου σε θερμοκρασία θ ο C, έχει αποκατασταθεί η χημική ισορροπία: Α(g) + 2Β(g) Γ(g) + 2Δ(g) Στο μίγμα ισορροπίας υπάρχουν 8 mol του Α και 9 mol του Δ. Στο δοχείο προσθέτουμε, διατηρώντας σταθερή την θερμοκρασία, 3 mol Δ. Μετά την αποκατάσταση της νέας χημικής ισορροπίας στο δοχείο μπορεί να υπάρχουν: α. 12 mol του Δ. β. 10 mol του Α. γ. 6,5mol του Α. δ. 9 mol του Α. A3. Σε διάλυμα ασθενούς βάσης Β, θερμοκρασίας θ ο C, προσθέτουμε διάλυμα KCl ίδιας θερμοκρασίας. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα: α. να αυξηθεί ο βαθμός ιοντισμού της Β και να αυξηθεί η συγκέντρωση του ΟΗ -. β. να μειωθεί ο βαθμός ιοντισμού της Β και να αυξηθεί η συγκέντρωση του ΟΗ -. γ. να αυξηθεί ο βαθμός ιοντισμού της Β και να μειωθεί η συγκέντρωση του ΟΗ -. δ. να παραμείνουν σταθερά το ph του διαλύματος και η σταθερά ιοντισμού της Β. ΤΕΛΟΣ 1ΗΣ ΑΠΟ 9 ΣΕΛΙΔΕΣ
ΑΡΧΗ 2ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ A4. Η ενέργεια πρώτου ιοντισμού για το στοιχείο Χ είναι 400 Κj/mol. Για την απόσπαση δύο ηλεκτρονίων από το στοιχείο Χ, στις ίδιες συνθήκες, μπορεί να απαιτούνται: α. 400 Κj/mol β. 600 Κj/mol γ. 800 Κj/mol δ. 1400 Κj/mol A5. Στην αντίδραση με χημική εξίσωση: CΗ 3 CN + 2Η 2 O + H + CH 3 COOH + NH 4 + α. η οργανική ένωση οξειδώνεται. β. η οργανική ένωση ανάγεται. γ. στο μόριο της οργανικής ένωσης μειώνεται ο αριθμός των π-δεσμών. δ. όλα τα άτομα του άνθρακα αλλάζουν υβριδισμό. ΘΕΜΑ Β Β1. Να χαρακτηρίσετε καθεμία από τις παρακάτω προτάσεις ως Σωστή (Σ) ή Λανθασμένη (Λ) και να αιτιολογήσετε την επιλογή σας. i. Η αντίδραση με χημική εξίσωση: 2HCHO(aq) + NaOH(aq) CH 3 OH(aq) + HCOONa(aq) είναι οξειδοαναγωγική. ΣΩΣΤΗ: Μεταβάλλεται ο Α.Ο του άνθρακα. ii. Υπάρχει κορεσμένη μονοσθενής αλκοόλη που δίνει την αλογονοφορμική αντίδραση και δεν αποχρωματίζει όξινο διάλυμα υπερμαγγανικού καλίου. ΛΑΝΘΑΣΜΕΝΗ: Οι αλκοόλες που δίνουν την αλογονοφορμική αντίδραση οξειδώνονται άρα αποχρωματίζουν το όξινο διάλυμα υπερμαγγανικού καλίου. iii. Η αύξηση της θερμοκρασίας αυξάνει την απόδοση των αμφίδρομων αντιδράσεων. ΛΑΝΘΑΣΜΕΝΗ: Η αύξηση της θερμοκρασίας αυξάνει την απόδοση των αμφίδρομων αντιδράσεων που είναι ενδόθερμες. iv. Όλα τα στοιχεία μετάπτωσης έχουν εξωτερική στιβάδα με ηλεκτρονιακή δομή ns 2. ΛΑΝΘΑΣΜΕΝΗ: Δεν έχουν όλα τα στοιχεία μετάπτωσης εξωτερική στιβάδα με ηλεκτρονιακή δομή ns 2 όπως για παράδειγμα ο 29 Cu και το 24 Cr. v. Όταν αυξάνεται η τιμή της απόδοσης μίας αμφίδρομης αντίδρασης αυξάνεται και η τιμή της σταθεράς Kc της ισορροπίας. ΛΑΝΘΑΣΜΕΝΗ: H τιμή της σταθεράς Kc της ισορροπίας εξαρτάται μόνο από την θερμοκρασία. x 2 Β2. Να μεταφέρετε στο τετράδιό σας τις παρακάτω χημικές εξισώσεις συμπληρωμένες με τους σωστούς στοιχειομετρικούς συντελεστές: i. 3P + 5HNO 3 (αραιό) + 2H 2 O 3H 3 PO 4 + 5NO ΤΕΛΟΣ 2ΗΣ ΑΠΟ 9 ΣΕΛΙΔΕΣ
ΑΡΧΗ 3ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ ii. C + 2H 2 SO 4 (πυκνό-θερμό) CO 2 + 2SO 2 +2H 2 O Μονάδες 2 x 2 Β3. Σε κλειστό δοχείο έχει αποκατασταθεί η ισορροπία: BaO(s) + CO 2 (g) BaCO 3 (s) i. Να γράψετε την έκφραση της Kc για την παραπάνω ισορροπία. H έκφραση της Kc για την παραπάνω ισορροπία είναι η εξής: 1 Kc = [CO 2 ] ii. Αν αυξήσουμε τον όγκο του δοχείου, διατηρώντας σταθερή τη θερμοκρασία, να εξηγήσετε αν τα mol του BaO στο δοχείο θα αυξηθούν, θα μειωθούν ή θα παραμείνουν σταθερά. Με την αύξηση του όγκου του δοχείου η θέση της χημικής ισορροπίας της συγκεκριμένης αντίδρασης θα μετατοπισθεί προς τα αριστερά με αποτέλεσμα τα mol του BaO στο δοχείο θα αυξηθούν. iii. Αν αυξήσουμε τον όγκο του δοχείου, διατηρώντας σταθερή τη θερμοκρασία, να εξηγήσετε αν η συγκέντρωση του CO 2 στο δοχείο θα αυξηθεί, θα μειωθεί ή θα παραμείνει σταθερή μετά την αποκατάσταση της νέας χημικής ισορροπίας. H τιμή της σταθεράς Kc της ισορροπίας εξαρτάται μόνο από την θερμοκρασία με αποτέλεσμα η συγκέντρωση του CO 2 στο δοχείο να παραμείνει σταθερή με την προϋπόθεση στο δοχείο να αποκαθίσταται εκνέου χημική ισορροπία. Μονάδες 2 + 2 + 3 Β4. Δίνονται τα υδατικά διαλύματα Διάλυμα του ισχυρού οξέος ΗΑ, Διάλυμα του ασθενούς οξέος ΗΒ, Διάλυμα ΝaOH, Διάλυμα KBr, που βρίσκονται σε 4 φιάλες χωρίς ετικέτα. Να ταυτοποιήσετε το περιεχόμενο κάθε φιάλης αν έχετε στην διάθεσή σας πεχάμετρο και απεσταγμένο νερό. Δίνεται ότι όλα τα διαλύματα είναι στους 25 ο C. Με την χρήση του πεχάμετρου βρίσκουμε το ph της κάθε φιάλης. Στην φιάλη που το ph είναι μεγαλύτερο του 7 βρίσκεται το διάλυμα του NaOH, σε αυτή που είναι ίσο με 7 βρίσκεται το διάλυμα του KBr και στις φιάλες που είναι μικρότερο του 7 τα διαλύματα των οξέων. Αραιώνουμε 1 ml από κάθε φιάλη που περιέχει οξύ σε όγκο 10 ml και ξαναμετράμε το ph. Στην φιάλη που παρατηρείται μεταβολή του ph κατά μία μονάδα είναι το διάλυμα του ισχυρού οξέος ΗΑ και σε αυτή που το ph μεταβάλλεται κατά μισή μονάδα είναι το διάλυμα του ασθενούς οξέος ΗΒ. Μονάδες 4 x 1 ΤΕΛΟΣ 3ΗΣ ΑΠΟ 9 ΣΕΛΙΔΕΣ
ΑΡΧΗ 4ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ ΘΕΜΑ Γ Γ1. Στο παρακάτω σχήμα να αναγνωρισθούν τα σώματα Α έως Ν. Α H 2 SO 4 / 170 o C + Cl 2 + NaOH Β Γ Δ Ε C 2 H 5 OH + H 2 O H 2 SO 4 /HgSO 4 + HCl +Θ / απόλυτος αιθέρας Ζ + Mg απόλυτος αιθέρας Θ Λ + Η 2 Ο Οι ζητούμενοι συντακτικοί τύποι είναι οι εξής: Α: CH 3 CH 2 OH B: CH 2 =CH 2 Ν + CHI 3 + Ι 2 NaOH Μ Γ: CH 2 CH 2 Δ: HC CH E: CH 3 CΗ=O Cl Cl Z: CH 3 CH 2 Θ: CH 3 CH 2 Λ: CH 3 CHCH 2 CH 3 Μ: CH 3 CHCH 2 CH 3 Cl N: CH 3 CH 2 CΟΟΝa MgCl OMgCl OH Μονάδες 10 x 2 Γ2. Αλκένιο Α έχει στο μόριό του 17 σ δεσμούς. i. Ποιος ο συντακτικός τύπος του Α αν γνωρίζουμε ότι όλα τα άτομα άνθρακα στο μόριο του Α βρίσκονται στο ίδιο επίπεδο; Ο αριθμός των σ-δεσμών σε ένα αλκένιο δίνεται από τον τύπο 3ν-1 όπου ν ο αριθμός των ατόμων C που υπάρχουν στο μόριο του αλκενίου. Προφανώς 3v-1 = 17 ή 3ν = 18 ή ν = 6. Άρα ο μοριακός τύπος του αλκενίου είναι C 6 H 12. Στο ίδιο επίπεδο βρίσκονται τα άτομα του άνθρακα του διπλού δεσμού και όλα τα άτομα που ενώνονται με αυτά λόγω του υβριδισμού sp 2 οπότε ο συντακτικός τύπος του αλκενίου Α είναι: H 3 C CH 3 C=C H 3 C CH 3 ii. Ποιος είναι ο μέγιστος όγκος διαλύματος Br 2 σε CCl 4 8% w/v που αποχρωματίζεται από 0,1 mol του αλκενίου Α; Γράφουμε τη χημική εξίσωση της προσθήκης: ΤΕΛΟΣ 4ΗΣ ΑΠΟ 9 ΣΕΛΙΔΕΣ
ΑΡΧΗ 5ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ C 6 H 12 + Br 2 C 6 H 12 Br 2 1 mol 1 mol 1 mol 0,1 mol x mol Από την παραπάνω αναλογία βρίσκουμε x = 0,1 mol Br 2. Στα 100 ml διαλύματος υπάρχουν 8 g Br 2 Στα y ml διαλύματος υπάρχουν 0,1 mol Br 2 ή 16 g Br 2 Από την παραπάνω αναλογία βρίσκουμε y = 200 ml διαλύματος. Δίνεται Ar(Br) = 80 Μονάδες 3 + 2 ΘΕΜΑ Δ Δ1. Υδατικό διάλυμα, όγκου V, που περιέχει το οξύ HA σε θερμοκρασία θ ο C παρουσιάζει ph = 2, διάλυμα Δ 1. Για την πλήρη εξουδετέρωσή του Δ 1 απαιτούνται n mοl στερεού NaOH. Αν προσθέσουμε την μισή, από την απαιτούμενη για πλήρη εξουδετέρωση, ποσότητα NaOH προκύπτει διάλυμα Δ 2 το οποίο παρουσιάζει ph ίσο με 4. Να προσδιορίσετε εάν το οξύ HΑ είναι ισχυρό ή ασθενές. Όλα τα διαλύματα βρίσκονται σε θερμοκρασία 25 o C όπου Kw = 10-14, η προσθήκη του στερεού δεν αλλάζει τον όγκο του διαλύματος. Εστω ΗΑ ισχυρό: mol ΗΑ + Η 2 Ο Α - + Η 3 Ο + Αρχικά C(HA) - - Τελικά - C(HA) C(HA) ph = 2 ή [Η 3 Ο + ] = C(HA) = 10-2 Μ. Το ΗΑ και το NaOH αντιδρούν μεταξύ τους. Βρίσκουμε τα mol του καθενός: mol ΗΑ = 0,01V mol NaOH = n mol NaOH + ΗΑ ΝaΑ + Η 2 Ο Αρχικά n 0,01V - - Αντιδρούν x x - - Παράγονται - - x x Τελικά n - x 0,01V - x x x Προφανώς n x = 0 ή n = x και 0,01V x = 0 ή 0,01V = x οπότε 0,01V = n (1) Όταν προσθέτουμε την μισή, από την απαιτούμενη για πλήρη εξουδετέρωση, ποσότητα NaOH έχουμε: mol ΗΑ = 0,01V mol NaOH = 0,5n ΤΕΛΟΣ 5ΗΣ ΑΠΟ 9 ΣΕΛΙΔΕΣ
ΑΡΧΗ 6ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ mol NaOH + ΗΑ ΝaΑ + Η 2 Ο Αρχικά 0,5n 0,01V - - Αντιδρούν y y - - Παράγονται - - y y Τελικά 0,5n - y 0,01V - y y y Προφανώς 0,5n y = 0 ή y = 0,5n. Στο διάλυμα Δ 2 έχουμε το οξύ ΗΑ με συγκέντρωση: C(HA) ΤΕΛΙΚΗ = 0,01V - y V ή C(HA) ΤΕΛΙΚΗ = 0,01V - 0,005V V ή C(HA) ΤΕΛΙΚΗ = 5 10-3 M mol ΗΑ + Η 2 Ο Α - + Η 3 Ο + Αρχικά C(HA) ΤΕΛ - - Τελικά - C(HA) ΤΕΛ C(HA) ΤΕΛ ph = -logc(ha) ΤΕΛ = -log5 10-3 που είναι διαφορετκό του 4 άρα το ΗΑ ασθενές οξύ. Δ2. Δίνεται διάλυμα ασθενούς οξέος ΗΒ συγκέντρωσης 0,1 Μ, διάλυμα Δ 3 και διάλυμα Ca(OH) 2 συγκέντρωσης 0,05 Μ, διάλυμα Δ 4. i. Να βρείτε το ph του διαλύματος Δ 3 και τον βαθμό ιοντισμού του ΗΒ στο διάλυμα Δ 3. Έχουμε διάλυμα του ασθενούς οξέος ΗΒ οπότε θα κάνουμε πινακάκι 4 γραμμών: mol / L HB + Η 2 Ο Η 3 Ο + + B -1 Αρχικά C(HB) - - Ιοντίζονται z - - Παράγονται - z z Τελικά C(HB) - z z z Από την έκφραση της Ka για το ασθενές οξύ ΗB έχουμε: Ka = [H 3O + ] [Β - ] z z z 2 ή Ka = ή Ka = [ΗB] C(ΗB) - z C(ΗB) - z (2) Αφού Κa / C ΟΞΕΟΣ < 10-2 μπορούμε να πάρουμε προσεγγίσεις οπότε: C(ΗB) - z = C(ΗB) (3) Από τις σχέσεις 2 και 3 βρίσκουμε z = 10-3 M ή ph = 3. O βαθμός ιοντισμού του ΗΒ στο διάλυμα Δ 3 είναι a =10-3 / 0,1 ή a = 0,01 ii. Να βρείτε το ph του διαλύματος Δ 4. Έχουμε διάλυμα του ισχυρού ηλεκτρολύτη Ca(OH) 2 οπότε προκειμένου να βρούμε το ph του θα κάνουμε πινακάκι 2 γραμμών: ΤΕΛΟΣ 6ΗΣ ΑΠΟ 9 ΣΕΛΙΔΕΣ
ΑΡΧΗ 7ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ mol / L Ca(OH) 2 Ca +2 + 2ΟΗ -1 Αρχικά C(Ca(OH) 2 ) - - Τελικά - C(Ca(OH) 2 ) 2C(Ca(OH) 2 ) Προφανώς [ΟΗ - ] = 2 C(Ca(OH) 2 ) = 2 0,05 = 0,1 M οπότε poh = 1 και ph = 13. iii. Πόσα ml του διαλύματος Δ 4 πρέπει να προστεθούν σε 400 ml του διαλύματος Δ 3 για να προκύψει διάλυμα Δ 5 με ph = 5; Έχουμε ανάμιξη διαλυμάτων ουσιών που αντιδρούν μεταξύ τους. Βρίσκουμε τα mol της καθεμίας: mol HB = C(HB) V(HB) = 0,04 mol Ca(OH) 2 = C(Ca(OH) 2 ) V(Ca(OH) 2 ) = 0,05V mol Ca(ΟΗ) 2 + 2ΗB CaB 2 + 2Η 2 Ο Αρχικά 0,05V 0,04 - - Αντιδρούν k 2k - - Παράγονται - - k 2k Τελικά 0,05V - k 0,04-2k k 2k Για να προκύψει διάλυμα Δ 5 με ph = 5 αντιδρά όλο το Ca(ΟΗ) 2 οπότε 0,05V k ή 0,05V = k. Στο τελικό διάλυμα έχουμε το οξύ ΗΒ και το άλας CaB 2 με συγκεντρώσεις: C(HΒ) ΤΕΛΙΚΗ = 0,04-0,1V 0,4 + V και C(CaB 2 ) = 0,05V 0,4 + V αντίστοιχα. mol / L CaΒ 2 Ca +2 + 2Β -1 Αρχικά C(CaB 2 ) - - Τελικά - C(CaB 2 ) 2C(CaB 2 ) mol / L HB + Η 2 Ο Η 3 Ο + + B -1 Αρχικά C(HB) ΤΕΛ - - Ιοντίζονται λ - - Παράγονται - λ λ Τελικά C(HB) ΤΕΛ - λ λ λ + 2C(CaB 2 ) Από την έκφραση της Ka για το ασθενές οξύ ΗB έχουμε: Ka = [H 3O + ] [Β - ] [ΗB] ph = 5 ή [Η 3 Ο + ] = λ = 10-5 Μ (5) ή Ka = (4) λ (λ + 2C(CaB 2 )) C(HB) ΤΕΛ - λ Από τις σχέσεις 4 και 5 βρίσκουμε κάνοντας τις κατάλληλες προσεγγίσεις V = 200 ml. Όλα τα διαλύματα βρίσκονται σε θερμοκρασία 25 o C όπου Kw = 10-14, Κa(ΗΒ) = 10-5 ΤΕΛΟΣ 7ΗΣ ΑΠΟ 9 ΣΕΛΙΔΕΣ Μονάδες 2 + 3 + 5
ΑΡΧΗ 8ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ Δ3. Δίνεται διάλυμα CH 3 COONa 0,1 M, διάλυμα Δ 6. i. Ποιο το ph του διαλύματος Δ 6 ; Έχουμε διάλυμα του άλατος CH 3 COONa οπότε προκειμένου να βρούμε το ph του θα κάνουμε πινακάκι 2 γραμμών για την διάστασή του και πινακάκι 4 γραμμών για τον ιοντισμό του CH 3 COO -. mol / L CH 3 COONa Νa + + CH 3 COO - Αρχικά C ΑΛΑΤΟΣ - - Τελικά - C ΑΛΑΤΟΣ C ΑΛΑΤΟΣ mol / L CH 3 COO - + Η 2 Ο CH 3 COΟΗ + ΟΗ - Αρχικά C ΑΛΑΤΟΣ - - Ιοντίζονται μ - - Παράγονται - μ μ Τελικά C ΑΛΑΤΟΣ - μ μ μ Από την έκφραση της Kb για το CH 3 COO - έχουμε: Kb = [CH 3COOH] [OH - ] [CH 3 COO - ] ή Kb = µ µ µ 2 ή Kb = (6) C ΑΛΑΤΟΣ - µ C ΑΛΑΤΟΣ - µ Αφού Κb / C ΑΛΑΤΟΣ < 10-2 μπορούμε να πάρουμε προσεγγίσεις οπότε: C ΑΛΑΤΟΣ - μ = C ΑΛΑΤΟΣ (7) Από τις σχέσεις 6 και 7 βρίσκουμε μ = 10-5 M ή pοh = 5 και ph = 9. ii. Πόσα L αερίου HCl, μετρημένα σε STP συνθήκες, πρέπει να προστεθούν σε 400 ml του Δ 6 για να προκύψει διάλυμα Δ 7 με ph = 3; Έχουμε ανάμιξη διαλυμάτων ουσιών που αντιδρούν μεταξύ τους. Βρίσκουμε τα mol της καθεμίας: mol CH 3 COONa = 0,1 0,4 = 0,04 mol HCl = n(ηcl) mol CH 3 COONa + ΗCl CH 3 COOH + NaCl Αρχικά 0,04 n(ηcl) - - Αντιδρούν ξ ξ - - Παράγονται - - ξ ξ Τελικά 0,04 - ξ n(ηcl) - ξ ξ ξ Αφού το ph του διαλύματος που προκύπτει είναι ίσο με 3 δεν μπορούμε να γνωρίζουμε ποιο αντιδρών είναι σε έλλειψη και ποιο σε περίσσεια. Έστω ότι γίνεται πλήρης εξουδετέρωση οπότε 0,04 ξ = 0 ή ξ = 0,04 και n(ηcl) ξ = 0 ή n(ηcl) = ξ ή n(ηcl) = 0,04. Στο διάλυμα που προκύπτει έχουμε το ασθενές οξύ CH 3 COOH με συγκέντρωση: ΤΕΛΟΣ 8ΗΣ ΑΠΟ 9 ΣΕΛΙΔΕΣ
ΑΡΧΗ 9ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ C ΟΞΕΟΣ(1) = n V ή C ΟΞΕΟΣ(1) = 0,04 0,4 ή C ΟΞΕΟΣ(1) = 0,1 Μ mol / L CH 3 COOH + Η 2 Ο Η 3 Ο + + CH 3 COO - Αρχικά C ΟΞΕΟΣ(1) - - Ιοντίζονται π - - Παράγονται - π π Τελικά C ΟΞΕΟΣ(1) - π π π Από την έκφραση της Ka για το ασθενές οξύ CH 3 COOH έχουμε: Ka = [CH 3 COO - ] [H 3 O + ] [CH 3 COO - ] ή Ka = π π π 2 (8) C ΟΞΕΟΣ(1) - π ή Ka = C ΟΞΕΟΣ(1) - π Αφού Κa / C ΟΞΕΟΣ(1) < 10-2 μπορούμε να πάρουμε προσεγγίσεις οπότε: C ΟΞΕΟΣ(1) - π = C ΟΞΕΟΣ(1) (9) Από τις σχέσεις 8 και 9 βρίσκουμε π = 10-3 M ή ph = 3 οπότε ήταν ορθή η υπόθεσή μας. Όλα τα διαλύματα βρίσκονται σε θερμοκρασία 25 o C όπου Kw = 10-14, η προσθήκη του αερίου δεν αλλάζει τον όγκο του διαλύματος, Κa(CH 3 COOH) = 10-5. Μονάδες 4 + 6 ΟΔΗΓΙΕΣ (για τους εξεταζομένους) 1. Στο εξώφυλλο του τετραδίου να γράψετε το εξεταζόμενο μάθημα. Στο εσώφυλλο πάνω-πάνω να συμπληρώσετε τα ατομικά στοιχεία μαθητή. Στην αρχή των απαντήσεών σας να γράψετε πάνωπάνω την ημερομηνία και το εξεταζόμενο μάθημα. Να μην αντιγράψετε τα θέματα στο τετράδιο και να μην γράψετε πουθενά στις απαντήσεις σας το όνομά σας. 2. Να γράψετε το ονοματεπώνυμό σας στο πάνω μέρος των φωτοαντιγράφων αμέσως μόλις σας παραδοθούν. Τυχόν σημειώσεις σας πάνω στα θέματα δεν θα βαθμολογηθούν σε καμία περίπτωση. Κατά την αποχώρησή σας να παραδώσετε μαζί με το τετράδιο και τα φωτοαντίγραφα. 3. Να απαντήσετε στο τετράδιό σας σε όλα τα θέματα μόνο με μπλε ή μόνο με μαύρο στυλό με μελάνι που δεν σβήνει. Μολύβι επιτρέπεται, μόνο αν το ζητάει η εκφώνηση, και ΜΟΝΟ για πίνακες, διαγράμματα κλπ.. 4. Κάθε απάντηση επιστημονικά τεκμηριωμένη είναι αποδεκτή. 5. Διάρκεια εξέτασης: τρεις (3) ώρες μετά τη διανομή των φωτοαντιγράφων. 6. Χρόνος δυνατής αποχώρησης: 10:30 KΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ ΤΕΛΟΣ ΜΗΝΥΜΑΤΟΣ ΤΕΛΟΣ 9ΗΣ ΑΠΟ 9 ΣΕΛΙΔΕΣ