ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΝΑΥΠΗΓΩΝ ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΜΕΛΕΤΗΣ ΠΛΟΙΟΥ ΚΑΙ ΘΑΛΑΣΣΙΩΝ ΜΕΤΑΦΟΡΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΘΑΛΑΣΣΙΩΝ ΜΕΤΑΦΟΡΩΝ Νικόλαος Π. Βεντίκος Λέκτορας Ε.Μ.Π.
Περιεχόμενα 1. Τι είναι ναυάγιο; 2. Αιτίες ναυαγίων 3. Κίνδυνοι από ναυάγια 4. Αντιμετώπιση ναυαγίων 5. Νομικό πλαίσιο 6. Ναυάγια στην Ελλάδα 2
Τι είναι ναυάγιο; 3
Τι είναι ναυάγιο; ΟΙ.Μ.Ο. το ορίζει ως: Ένα βυθισμένο ή προσαραγμένο πλοίο Οποιοδήποτε μέρος ενός βυθισμένου ή προσαραγμένου πλοίου, συμπεριλαμβανομένου οποιουδήποτε αντικειμένου που είναι ή ήταν επί ενός τέτοιου πλοίου Οποιοδήποτε αντικείμενο το οποίο είναι προσαραγμένο, βυθισμένο ή επιπλέει στη θάλασσα και έχει απωλεσθεί στη θάλασσααπόέναπλοίο Ένα πλοίο που πρόκειται, ή πιθανώς αναμένεται, να βυθιστεί ή να προσαράξει και δεν έχουν ληφθεί αποτελεσματικά μέτρα για τη διάσωση του πλοίου ή οποιασδήποτε περιουσίας που βρίσκεται σε κίνδυνο 4
Αιτίες Ναυαγίων Λάθη ναυσιπλοΐας και άλλα ανθρώπινα λάθη 1. Σύγκρουση πλοίων 2. Προσάραξη 3. Δημιουργία ρήγματος από πρόσκρουση 5
Αιτίες Ναυαγίων Απώλεια πολέμου Μετακίνηση φορτίου Κατασκευαστική αστοχία Καιρικές συνθήκες Εσφαλμένη σχεδίαση Πυρκαγιά 6
Κίνδυνοι από ναυάγια Διαρροή Πετρελαιοειδών Φορτίο και καύσιμα Λειτουργικά υγρά (π.χ. λιπαντικά, ψυκτικά υγρά) Εμπόδια Ναυσιπλοΐας Παρεμπόδιση διαύλων Επιπλέοντα αντικείμενα (π.χ. εμπορευματοκιβώτια) 7
Κίνδυνοι από ναυάγια Μόλυνση από επικίνδυνες ουσίες Τοξίνες (π.χ. αντιρρυπαντικά χρώματα) Αμίαντος Πλαστικά Βαρέα μέταλλα Ραδιενεργά υλικά (π.χ. πυρηνοκίνητα υποβρύχια) 8
Αντιμετώπιση ναυαγίων Ολική ανέλκυση Ολόκληρο Κατά τμήματα Μερική ανέλκυση Αφαίρεση τμήματος πλοίου που παρεμποδίζει Ταφή Χρησιμοποιείται μόνο όταν δεν μπορούν να εφαρμοστούν άλλες μέθοδοι Ανατίναξη Χρησιμοποιείται εν καιρώ πολέμου 9
Μέθοδοι ανέλκυσης Ανάκτηση Άντωσης 1. Στεγανοποίηση γάστρας 2. Απάντληση νερού Μειονεκτήματα: Ελεύθερες επιφάνειες Κατανομή της άντωσης Ευστάθεια Αντοχή Εξωτερική Άντωση Παραγωγή μεγάλων κάθετων δυνάμεων με ποντόνια Μειονεκτήματα: Πρόσδεση και χειρισμός των ποντονιών Μηχανικά Μέσα Η άντωση αντικαθίσταται από μηχανικές δυνάμεις 10
Μέθοδοι ανέλκυσης Για την ανέλκυση με μηχανικά μέσα χρησιμοποιούνται τα ακόλουθα: Πλωτές εξέδρες με ανυψωτικά μέσα 11
Μέθοδοι ανέλκυσης Sheer Legs Πλωτοί γερανοί (Derricks) 12
Γενική μεθοδολογία ανέλκυσης 13
Εργαλεία τεχνικές απάντλησης πετρελαίου Εργαλεία κοπής Hot-tap Άντληση κενού (vacuum pumping) Βυθιζόμενες υδραυλικές αντλίες Εργαλεία κοπής και αντλίες με τηλεχειρισμό από R.O.V. Εξοπλισμός για θέρμανση 14
Αντιμετώπιση πετρελαιοκηλίδας Παρακολούθηση (Monitoring) Μηχανικά μέσα Κινητά φράγματα (booms) Συσκευές ανάκτησης πετρελαίου (skimmers) Μειονεκτήματα: καιρικές συνθήκες είδος και καθαρότητα πετρελαίου επάρκεια προσωρινών αποθηκευτικών χώρων 15
Αντιμετώπιση πετρελαιοκηλίδας Διασκορπιστικά μέσα (χημικές ουσίες) Επιταχύνουν τη διαδικασία διασκορπισμού του πετρελαίου Μέθοδοι εφαρμογής: Βραχίονες ψεκασμού σε πλοία Ψεκασμός από αεροσκάφη Μειονεκτήματα: Επιπτώσεις στο φυσικό περιβάλλον Μικρή απόδοση σε πετρέλαιο με μεγάλο ιξώδες 16
Αντιμετώπιση πετρελαιοκηλίδας Επί τόπου καύση (In situ burning) Μειονεκτήματα: ανάφλεξη του πετρελαίου διατήρηση της καύσης δημιουργία καυσαερίων προϊόντα καύσης (υπολείματα μεγάλου ιξώδους) ασφάλεια Βιοαποικοδόμηση με τεχνητά μέσα Εισαγωγή μικροοργανισμών στην πετρελαιοκηλίδα Μέθοδος φιλική στο περιβάλλον 17
Νομικό πλαίσιο (Διεθνές) International Convention on the Removal of Wrecks, 2007 Άρθρο 6 Άρθρο 9, Παρ.2 Πότε ένα ναυάγιο αποτελεί κίνδυνο; Ο ιδιοκτήτης θα απομακρύνει το ναυάγιο όταν αυτό αποτελεί κίνδυνο ΠΗΓΗ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ; 18
Νομικό πλαίσιο (Ελλάδα) Νόμος 2881/2001 Άρθρο 2, Παρ.1 Άρθρο 4, Παρ.1 Άρθρο 12 Ο κύριος του ναυαγίου υποχρεούται να το απομακρύνει όταν αυτό αποτελεί κίνδυνο για τη ναυσιπλοΐα σε περιοχή λιμένα, διώρυγας ή διαύλου ή απειλεί το περιβάλλον Παρομοίως με το Αρ.2 για περιπτώσεις όπου το ναυάγιο βρίσκεται εκτός λιμένων, διωρύγων ή διαύλων και εμποδίζει την ελεύθερη ναυσιπλοΐα Ρυθμίζει την κάλυψη των εξόδων και των ζημιών κατά την επιχείρηση της έρευνας και διάσωσης 19
Ναυάγια στην Ελλάδα Η Ελλάδα περιέχει το 20 % τουβυθισμένουπετρελαίουστη Μεσόγειο! 20
Ναυάγια στην Ελλάδα Συνολικός αριθμός ναυαγίων: 239 21
Ναυάγια στην Ελλάδα 22
Ναυάγια στην Ελλάδα Κριτήρια Ρίσκου 23
Ναυάγια στον κόλπο της Ελευσίνας Ο Οργανισμός Λιμένος Ελευσίνας (Ο.Λ.Ε.) έχει προκηρύξει διαγωνισμό για την ανέλκυση των ακόλουθων πλοίων: 1.Δ/Ξ Ιωάννης (ελάχιστο βάθος 3,2 m) 2.Δ/ΞΑγ. Νικόλαος (ελάχιστο βάθος 8 m) 3.Ε/Γ City of Myconos (ελάχιστο βάθος 2 m) 4.Ε/Γ City of Hydra (ελάχιστο βάθος 7,5 m) 5.Ε/Γ Ο/Γ Mediterranean Sky (ημιβυθισμένο) 24
Ναυάγια και τουρισμός Συνδυάζονται; 25