10 ταξιδεύοντας ΙΟΣ / Φλογερή και γεμάτη αντιθέσεις Φέτος το καλοκαίρι κάνουμε τις πρώτες μας βουτιές στις ωραιότερες παραλίες της Ιου. Στο μικρό και ανήσυχο Κυκλαδονήσι με τις 365 εκκλησίες και τα ισάριθμα... μπαρ.. κειµενο: ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΑΛΑΒΑΝΟΥ, ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: ΓΙΑΝΝΗΣ ΝΤΡΕΝΟΓΙΑΝΝΗΣ
Ντοστογιέφσκι έλεγε ότι, αν υπάρχει Παράδεισος, βρίσκεται σε κάποιο νησί του Αιγαίου». Με αυτό το σλόγκαν πήγαν οι Νιώτες σε μια μεγάλη τουρι- «Ο στική έκθεση στη Μόσχα για να προσελκύσουν το διεθνές κοινό. Είχαν δίκιο; Οχι! Η Ιος δεν είναι ένας «επίγειος παράδεισος», δεν έχει φυλλώδη βλάστηση ούτε ησυχία. Είναι νησί φλογερό και αντιφατικό. Ξεχειλίζει από ξενοδοχεία, ε- στιατόρια και μπαρ, έχει κόσμο, δυνατή μουσική, αλλά, αν ψάξει κανείς, θα ανακαλύψει την ηρεμία στο πέτρινο μονοπάτι που οδηγεί στο Παλιόκαστρο, απ όπου μπορεί να ατενίσει μια θάλασσα σαν μετάξι. Είναι μέρος φημισμένο για τον πρωτοκυκλαδικό οικισμό του Σκάρκου, που όταν τον κοιτάς από ψηλά μοιάζει με γιγάντιο σαλιγκάρι, για τις 365 εκκλησίες (μία για κάθε ημέρα του χρόνου), αλλά περισσότερο για τα... «365 μπαρ», όπως λένε χαριτολογώντας οι ντόπιοι. Είναι το κυκλαδονήσι ανάμεσα στη Σίκινο, την Ηρακλειά, την Πάρο και τη Σαντορίνη, που καμαρώνει για την Παναγία Γκρεμιώτισσα και διεκδικεί τα σκήπτρα ταφής του Ομήρου (υπάρχει τύμβος στο βόρειο κομμάτι του νησιού). Αλλά για να θέλξει τους τουρίστες, δεν προβάλλει τόσο το παρελθόν, όσο... τα πάρτι. Στις αρχές Μαΐου, δροσερή και ανθισμένη, με παραλίες απλές, ξανθοκίτρινες, γυμνές, με κόσμο αλλά χωρίς κοσμοπλημμύρα, η Ιος σε ωθεί να την ψηλαφήσεις. Να σταθείς ψηλά, να κοιτάξεις τις αγκαλιές της θάλασσας προσπαθώντας να αποτυπώσεις τη γεωγραφία τους - που είναι «η Ψιλή Aμμος, η Μικρή, η Χαλικουριά ή αλλιώς Δέσιμο, ο Aγιος Νικόλαος», όπως μας λέει η Νικολέττα, Νιώτισσα που γνωρίζει το νησί σαν την παλάμη της. Να διαβάσεις για το ρωμαϊκό υδραγωγείο και το Μουσείο Γαΐτη, να ανεβείς στο υπαίθριο θέατρο του Οδυσσέα Ελύτη (υπέροχο αλλά, ελλείψει πόρων, ελάχιστα αξιοποιήσιμο), να βρέξεις τα πόδια σου στην Κουμπάρα και τελικά να κάνεις ολόκληρη βουτιά στην παραλία του Μυλοπότα. Να πιεις ντάκιρι φράουλα υπό το φως του ήλιου στην πισίνα του «Far Out» και το βράδυ να ξεχυθείς στα στενά της Χώρας μέχρι τα ξημερώματα, χαμένος στην πολύχρωμη βαβούρα από μουσικές, φωτεινές επιγραφές και Αυστραλούς τουρίστες. Να γνωρίσεις τον Γιώργο (υπεύθυνο του μπαρ «Βάλσαμο») και τη Θεοδώρα (ιδιοκτήτρια του Greek tapas bar «Κατώγι»), δύο από τους πιο αξιόλογους νέους επιχειρηματίες του νησιού. Να ακούσεις φευγαλέες ιστορίες για «Αιγυπτιώτες Νιώτες που διώχθηκαν από τον Νάσερ» και να μάθεις τις γαστρονομικές συνήθειες που είχαν οι παλιές οικογένειες της Ιου, οι οποίες «δειπνού- 1 2 1, 2. Αποψη της Χώρας με τα γραφικά, ασβεστωμένα σοκάκια. ΚΥΡΙΑΚΗ 26 ΜΑΪΟΥ 2013 ΤΑΞΙΔΙΑ 11
ταξιδεύοντας 1 2 1. Πολλές και υπέροχες οι παραλίες του νησιού. 2. Με αμέτρητα μπαρ και κλαμπ για ποτό και χορό, τα βράδια στη Χώρα της Ιου η ατμόσφαιρα είναι εκρηκτική. σαν ελαφρά τα απογεύματα με παξιμάδι, τσάι και σκοτύρι». Να παρατηρήσεις το χαμόγελο στα χείλη του Δήμου όταν κοιτάζει την 5χρονη κόρη του Νεφέλη που πετάει τα ρούχα της και τσαλαβουτάει στο νερό, χαρούμενος που τη μεγαλώνει σε ένα μέρος «με ποιότητα ζωής». Να υποσχεθείς ότι θα επιχειρήσεις να συμβάλεις στην αποκατάσταση μιας αδικίας, γράφοντας ότι «πολλές από τις σκηνές της ταινίας Απέραντο γαλάζιο δεν γυρίστηκαν στην Αμοργό, αλλά εδώ!». Και βέβαια να μην κινδυνεύσεις να χρεωθείς τις υπερτιμολογήσεις στα ενοικιαζόμενα δωμάτια, που παρατηρούνται τον Ιούλιο και τον Αύγουστο. Αυτό είναι το μοναδικό παράπονο που έχω από ένα, κατά τα άλλα, ζωντανό, παλλόμενο νησί με φιλόξενους ανθρώπους: ένιωσα ότι κάποιες φορές ελλοχεύει η... φιλαργυρία. Και ο ψευδοκαθωσπρεπισμός. Οπως, για παράδειγμα, ακούγοντας ντόπιους να σκανδαλίζονται «με το γυμνισμό», ακόμη και σε απόμερες παραλίες, την ίδια στιγμή που συμβαίνουν «σημεία και τέρατα» στη Χώρα από τουρίστες που, όμως, ξοδεύουν τα χρήματά τους στα μπαρ. Ενας τόπος είναι εκ προοιμίου ανοιχτός στο «κάτι παραπάνω» ή δεν είναι καθόλου, δεν μπορεί όμως να ορίζει τη στάση του με κριτήριο το κέρδος. Εν τέλει, η Ιος προσδιορίζεται ως το νησί του «αέναου πάρτι». Ας αφήσει λίγο χώρο στην ανιδιοτέλεια και την αθωότητα, αφού, ως γνωστόν, τα καλύτερα πάρτι είναι τα εφηβικά. ΒΟΥΤΙΑ ΣΤΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ ΤΗΣ (Ν)ΙΟΥ Το «Η Νήσος Ιος» του Θεοδ. Κ. Οθωναίου (Αθήναι, τύποις: Ιωάννου Κ. Γαβαλά), έκδοση του 1938 που ανατυπώθηκε από τη Διαφημιστική Εταιρεία Κυκλάδων, είναι ένα βιβλίο που προσφέρει μια ευκαιρία να χαρτογραφήσει κανείς την Ιο μέσα από το παρελθόν της. Να μάθει, δηλαδή, για «το όνομα που διετήρησεν η νήσος μόνον διά της αφαιρέσεως του ν εκ του άρθρου της αιτιατικής και της προσθέσεώς του εις την κυρίαν λέξιν (την Ιον - τη Νίον)», για την περίοδο της Φραγκοκρατίας όταν «ο Μάρκος Σανούδος ίδρυσεν το επονομασθέν Δουκάτον της Νάξου, καταλαβών συν τω χρόνω και άλλας νήσους, εν αις και την Ιον το 1207», εποχή κατά την οποία «ο ωραίος λιμήν της Ιου ήτο το καταφύγιον των αντιπάλων των Ενετών, πειρατών εκ Γενούης». Να διαβάσει για αλλοτινά γυναικεία ενδύματα, όπως το «σωπικάμισο μπρουζιτσένιο» (μεταξωτό πουκάμισο) και το «κοντογούνι με προφίλια» (γιλέκο), αλλά και για έθιμα, νανουρίσματα, γάμους και προικοσύμφωνα, όπως αυτό της Πλητούς, «θυγατρός του Ιήτου Λούη Μπάου», που συντάχθηκε το 1803 και περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, «δώδεκα κουάδρα, τέσσερις καθρέπτες, ένα σκρίνιο, γαρδαρόμπα, σοφά στρωμένο με ταις μαξιλάραις του, ένα μπαούλο, τρεις κασέλαις, μία άλλαξη βελούδα, μία χρυσή κίτρινη, μία χαρέδε και μία ατζοχίτικη». 12 ΤΑΞΙΔΙΑ ΚΥΡΙΑΚΗ 26 ΜΑΪΟΥ 2013
ταξιδεύοντας 1 2 3 4 1. Ομορφο αλλά ελάχιστα αξιοποιημένο το υπαίθριο θέατρο του Οδυσσέα Ελύτη. 2. Must η απογευματινή βόλτα στη Χώρα. 3. Mε τον τύμβο της φωτογραφίας το νησί διεκδικεί τα σκήπτρα ταφής του Ομήρου. 4. 365 οι εκκλησιές της Ιου, μία για κάθε ημέρα του χρόνου. Χρήσιμεςπληροφορίες ΜΕΤΑΒΑΣΗ Από το λιμάνι του Πειραιά υπάρχουν καθημερινά δρομολόγια με τα Super Jet (5,5 ώρες / 59,50 ευρώ), Blue Star Δήλος και Blue Star Naxos (6,5 ώρες / 35 ευρώ), Highspeed 4 (4 ώρες και ένα τέταρτο / 54 ευρώ), Highspeed 6 (3,5 ώρες / 54 ευρώ) και τα Agios Georgios (10 ώρες / 35 ευρώ), F/B Βιτσέντζος Κορνάρος (10 ώρες / 32 ευρώ). Πιο αραιά δρομολόγια υπάρχουν και από το λιμάνι της Ραφήνας με το Sea Jet 2 (4,5 ώρες / 69 ευρώ). Περισσότερες πληροφορίες θα βρείτε στα www. openseas.gr, Acteon travel agencies (Τ/22860-91.343, www.acteon.gr), λιμεναρχείο Ιου (Τ/22860-91.264). ΜΕΤΑΚΙΝΗΣΗ Στην Ιο θα βρείτε δημόσια και ιδιωτικά λεωφορεία, τέσσερα ταξί και φυσικά ενοικιαζόμενα αυτοκίνητα/μοτοσικλέτες. Το καλοκαίρι ναυλώνονται πλοιαράκια για τις παραλίες του νησιού (10 ευρώ), αλλά και για τη Σίκινο (15 ευρώ) και τη Φολέγανδρο (20 ευρώ). ΔΙΑΜΟΝΗ Το νησί είναι πολύ οργανωμένο, με πληθώρα καταλυμάτων, όπως τα «Levantes» (Τ/22860-92.588, www.levantes.gr), «Liostasi Hotel» & Spa» (Τ/22860-92.140,www.liostasi.gr), «Lofos Village Hotel» (Τ/22860-92.481, www.lofosvillage.com), «Ios Resort Hotel» (Τ/22860-92.685, www.iosresort.com) και το πάλαι ποτέ συγκρότημα «Far Out» με κάμπινγκ, δωμάτια, ξενοδοχείο, σπορ, σπα (www.faroutclub.com). ΦΑΓΗΤΟ Δοκιμάστε μοσέντα (καρπουζόπιτα με αλεύρι και θυμαρίσιο μέλι), γλυκιά κολοκυθόπιτα, νιώτικο παστέλι, μελιτίνια (τηγανίτες με μαστίχα και μυζήθρα), παστωτά σύκα (ξερά με σουσάμι), τσιμέτια (γεμιστούς κολοκυθανθούς), καράβολες (σαλιγκάρια), σκοτύρι (πικάντικο τυρί με θρούμπι, πιπέρι, θυμάρι), ξινό (αλοιφώδες τυρί για σαλάτες) και, αν επισκεφτείτε το τυροκομείο στα Διασέλια, δοκιμάστε γκρίτσι (τυρόπηγμα). Εστιατόρια και ταβέρνες υπάρχουν πάρα πολλά, όπως το μεζεδοπωλείο «Κατώγι» (Χώρα, Τ/6983-440.900), η ταβέρνα «Αλωνίστρα» (Ψάθη, Τ/22860-92.363), το «Venus» (Μαγγανάρι, Τ/22860-92.374) που φτιάχνει νιώτικη πίτσα με «ξινό», το τσιπουράδικο «Η Νιώτισσα» (λιμάνι, Τ/22860-91.106) και το «Lord Byron» (Χώρα, Τ/22860-92.125) με διάφορα περίεργα -και όμως επιτυχημένα- πιάτα, όπως προσούτο με τυρί και μαρμελάδα σύκο και ριζότο αστακού με σαμπάνια. Το αρτοποιείο «Καλημέρα» (Λιμάνι, Τ/22860-91.048) φτιάχνει καλές σφολιάτες, ενώ οι γαστρονομικές επιλογές περιλαμβάνουν και ταϊλανδέζικο στο «Thai Smile» (Χώρα, Τ/22860-91.925). ΠΑΡΑΛΙΕΣ Βουτήξτε στην Αγία Θεοδότη, την Κουμπάρα, την Ψάθη (ενδείκνυται για wind surfing), στον Γιαλό, στον Μυλοπότα, στο Μαγγανάρι (με ταβερνάκια και θαλάσσια σπορ), στις Τρεις Κλεισιές (προσβάσιμη από μονοπάτι), στα Διαμούδια, στον Κάλαμο, στις απομονωμένες παραλίες Παπά και Πλάκες. ΑΞΙΖΕΙ ΝΑ ΔΕΙΤΕ Την Παναγία Γκρεμιώτισσα, τον τάφο του Ομήρου, τον πρωτοκυκλαδικό οικισμό του Σκάρκου (αν και λόγω περικοπών ο χώρος είναι συχνά κλειστός για το κοινό), το βυζαντινό Παλιόκαστρο, το θέατρο του Οδυσσέα Ελύτη. ΠΑΝΗΓΥΡΙΑ Τα μεγάλα είναι στις 24 Ιουνίου (Αη Γιάννης Κλείδωνας στον Πύργο), 15 Αυγούστου (Κοίμηση της Θεοτόκου στην Γκρεμιώτισσα), 29 Αυγούστου (Αη Γιάννης του Καλάμου και της Ψάθης), 8 Σεπτεμβρίου (Γέννηση της Παναγίας στην Αγία Θεοδότη και στο Παλιόκαστρο) - ενώ στα μικρότερα συγκαταλέγονται της Μερσινιάς στις 21 Αυγούστου και του Αγ. Γεωργίου στα Βουρλιδάκια την ημέρα εορτής του. ΔΙΑΣΚΕΔΑΣΗ Υπάρχουν αμέτρητα μπαρ και κλαμπ για ποτό και χορό. Τα «Βάλσαμο» (ατμοσφαιρικό), «Smiles» ( 60s - 70s), «Barmacy», «Slammer», «Baru», «Shooters Bar», «Coo Bar Ios» (χιπ χοπ) και το πάλαι ποτέ rock club «Πήγασος» εκφράζουν μόνο μερικές από τις τάσεις της βραδινής ζωής του νησιού. ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ Οι κάτοχοι i-phone μπορείτε να κατεβάσετε την ταξιδιωτική εφαρμογή Ios Island Guide. Γενικές πληροφορίες θα βρείτε στα www.ios.gr, www.iosgreece.com. 14 ΤΑΞΙΔΙΑ ΚΥΡΙΑΚΗ 26 ΜΑΪΟΥ 2013