Αρ. Σύμβασης: IEE/13/BWI/715/SI2.680180 Αναβάθμιση της κατάρτισης και των επαγγελματικών προσόντων του εργατικού δυναμικού του κατασκευαστικού κλάδου στην Ελλάδα Τίτλος Παραδοτέου: Κατάρτιση και Πιστοποίηση BUILD Οδηγός για Αξιολογητές (ΠE 4 D4.4) Επιμέλεια παραδοτέου: Πολυτεχνείο Κρήτης Δημιουργία: 1 Αυγούστου 2016, Επικαιροποίηση: 30 Ioυλίου 2017 Συγγραφείς: Σταυρούλα Τουρνάκη Μαρία Φράγκου www.skills upswing.eu
BUILD Η δράση BUILD υλοποιούμενη στο πλαίσιο του Πυλώνα ΙΙ της Ευρωπαϊκής Πρωτοβουλίας BUILD UP Skills* στοχεύει στην ανάπτυξη και την πιλοτική εφαρμογή σχημάτων πιστοποίησης προσόντων και προγραμμάτων επαγγελματικής κατάρτισης και, στη συνέχεια, στην αναγνώριση και εφαρμογή τους σε μεγάλη κλίμακα για τους: i. τεχνικούς μόνωσης, ii. αλουμινοσιδηροκατασκευαστές, iii. εγκαταστάτες συντηρητές καυστήρων, σύμφωνα με τις προτεραιότητες και συστάσεις του Εθνικού Οδικού Χάρτη Προσόντων για την Ελλάδα, ο οποίος αναπτύχθηκε στο πλαίσιο του Πυλώνα I της Πρωτοβουλίας BUILD UP Skills. *Η Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία BUILD UP Skills: Αποτελεί στρατηγική Πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την αναβάθμιση των επαγγελματικών προσόντων και δεξιοτήτων των εργατών και τεχνιτών του κατασκευαστικού κλάδου. Στόχος της είναι η επάρκεια το 2020 εξειδικευμένου εργατικού δυναμικού, ικανό να υλοποιεί ανακαινίσεις υψηλής ενεργειακής απόδοσης και νέα σχεδόν μηδενικής κατανάλωσης ενέργειας κτήρια, ώστε να επιτευχθούν οι στόχοι 20 20 20. Αρχικά (Πυλώνας Ι), αναπτύχθηκαν οι Εθνικοί Οδικοί Χάρτες Προσόντων (ΕΟΧΠ) για το 2020 σε 30 Ευρωπαϊκές χώρες και στην Ελλάδα (έργο BUS GR) στους οποίους προσδιορίζονται μέτρα και δράσεις για την ενίσχυση της συνεχιζόμενης επαγγελματικής κατάρτισης και του πλαισίου για τα επαγγελματικά προσόντα των εργαζομένων στον κλάδο της οικοδομής στα θέματα ΕΞΕ και ΑΠΕ. Βασιζόμενος στους ΕΟΧΠ, ο Πυλώνας ΙΙ της Πρωτοβουλίας υποστηρίζει δράσεις για την ανάπτυξη νέων ή την αναβάθμιση υφιστάμενων σχημάτων κατάρτισης και πιστοποίησης επαγγελματικών προσόντων. Εταίροι του έργου BUILD Κέντρο Ανανεώσιμων Πηγών και Εξοικονόμησης Ενέργειας (ΚΑΠΕ) Συντονιστής του Έργου Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο (ΕΜΠ) Σχολή Ηλεκτρολόγων Μηχανικών & Μηχανικών Η/Υ, Εργαστήριο Συστημάτων Αποφάσεων και Διοίκησης Πολυτεχνείο Κρήτης (ΠΚ) Σχολή Μηχανικών Περιβάλλοντος, Εργαστήριο Ανανεώσιμων και Βιώσιμων Ενεργειακών Συστημάτων Ινστιτούτο Μικρών Επιχειρήσεων της Γενικής Συνομοσπονδίας Επαγγελματιών Βιοτεχνών Εμπόρων Ελλάδας (ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ) Ινστιτούτο Εργασίας της Γενικής Συνομοσπονδίας Εργατών Ελλάδας (ΙΝΕ ΓΣΕΕ) Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας (ΤΕΕ) Εθνικός Οργανισμός Πιστοποίησης Προσόντων και Επαγγελματικού Προσανατολισμού (ΕΟΠΠΕΠ) Το περιεχόμενο του παρόντος εντύπου αποτελεί αποκλειστική ευθύνη των συντακτών. Δεν εκφράζει κατ ανάγκη τη γνώμη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Ο Εκτελεστικός Οργανισμός για τις Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις (EASME) και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν φέρουν ευθύνη για οποιαδήποτε χρήση των πληροφοριών που περιέχονται στο παρόν. Περαιτέρω πληροφορίες: Για την Πρωτοβουλία BUILD UP Skills στην ιστοσελίδα: www.buildupskills.eu Για το Πρόγραμμα ΕΕΕ στην ιστοσελίδα: http://ec.europa.eu/energy/intelligent/
Πίνακας περιεχομένων Eισαγωγή... 2 1 Το σχήμα κατάρτισης και πιστοποίησης BUILD... 3 2 Αξιολόγηση Εξετάσεων... 8 2.1 Αξιολόγηση θεωρητικής εξέτασης... 8 2.2 Πρακτικό μέρος... 10 Υλικό για την υλοποίηση του πρακτικού μέρους της εξέτασης... 11 3 Χρήσιμες αναφορές... 12 Παράρτημα Ι Βαρύτητα των επιμέρους γνωστικών ενοτήτων για τη θεωρητική εξέταση... 13 Παράρτημα ΙΙ Φόρμα Αξιολόγησης Θεωρητικής Εξέτασης... 16 Παράρτημα ΙΙΙ Φόρμα Αξιολόγησης Πρακτικής Εξέτασης... 17 Οδηγός για Αξιολογητές BUILD Σελίδα 1
Eισαγωγή Το σχήμα κατάρτισης και πιστοποίησης BUILD στοχεύει στην αναβάθμιση των επαγγελματικών προσόντων και δεξιοτήτων των εργατών και τεχνιτών του κατασκευαστικού κλάδου στα ειδικά θέματα Εξοικονόμησης Ενέργειας και Ενεργειακής Αποδοτικότητας, για την υλοποίηση ανακαινίσεων υψηλής ενεργειακής απόδοσης και νέων «σχεδόν μηδενικής κατανάλωσης ενέργειας» κτιρίων. Το σχήμα αναπτύχθηκε στο πλαίσιο της εθνικής δράσης BUILD UP Skills UPSWING, με την συγχρηματοδότηση του προγράμματος «Ευφυής Ενέργεια για την Ευρώπη» της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και εστιάζει στις παρακάτω επαγγελματικές ομάδες: Τεχνικοί μόνωσης κτιρίων, Αλουμινοσιδηροκατασκευαστές, Εγκαταστάτες/ συντηρητές καυστήρων. Ο οδηγός αυτός περιέχει χρήσιμες πληροφορίες για την διαδικασία εξέτασης και αξιολόγησης των τεχνιτών/εγκαταστατών που συμμετέχουν στο πρόγραμμμα κατάρτισης BUILD. Σελίδα 2
1 Το σχήμα κατάρτισης και πιστοποίησης BUILD UP Skills UPSWING Το αναγνωρισμένο πρόγραμμα τεχνικής κατάρτισης και πιστοποίησης BUILD ανταποκρίνεται στις ανάγκες της αγοράς για εξειδικευμένο εργατικό δυναμικό σε εφαρμογές εξοικονόμησης ενέργειας, ενσωματώνοντας τα κριτήρια της Ευρωπαϊκής Οδηγίας 2010/31/ΕΕ για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων και λαμβάνοντας υπόψη το εθνικό νομοθετικό πλαίσιο. Η πιστοποίηση BUILD απονέμεται σε τεχνικούς μόνωσης, αλουμινοσιδηροκατασκευαστές και εγκαταστάτες συντηρητές καυστήρων, που έχουν εκπαιδευτεί και αξιολογηθεί στα ειδικά θέματα Εξοικονόμησης Ενέργειας (ΕΞΕ) και Ενεργειακής Αποδοτικότητας (ΕνΑπ) της ειδικότητας τους σύμφωνα με τις απαιτήσεις του αναγνωρισμένου προγράμματος κατάρτισης και πιστοποίησης BUILD και που δεσμεύονται να συμμορφώνονται με τα ισχύοντα πρότυπα και κανόνες ασφαλείας. Για την απόκτηση της πιστοποίησης o τεχνικός/εγκαταστάτης πρέπει να αποδείξει ότι διαθέτει τις απαιτούμενες γνώσεις και δεξιότητες καθώς και την τεχνική επάρκεια, ολοκληρώνοντας με επιτυχία το εξειδικευμένο πρόγραμμα κατάρτισης και τις εξετάσεις που προβλέπονται, τόσο σε θεωρητικό όσο και σε πρακτικό επίπεδο. Συνοπτικά, το πρόγραμμα τεχνικής κατάρτισης της κάθε ειδικότητας περιλαμβάνει τις ακόλουθες εκπαιδευτικές ενότητες: Τεχνικοί μόνωσης Αλουμινοσιδηροκατασκευαστές Εγκαταστάτες συντηρητές καυστήρων 0. Ολοκληρωμένες παρεμβάσεις Εξοικονόμησης Ενέργειας στα κτίρια 1. Διερεύνηση δυνατοτήτων επιλογής και διαμόρφωσης ενεργειακά αποδοτικών συστημάτων μόνωσης σε κτιριακές εγκαταστάσεις 2. Κατασκευή, έλεγχος & παράδοση έργων μόνωσης βάσει Ευρωπαϊκών & Εθνικών Προτύπων για τη μεγιστοποίηση της ενεργειακής τους απόδοσης 0. Ολοκληρωμένες παρεμβάσεις Εξοικονόμησης Ενέργειας στα κτίρια 1. Συστήματα αλουμινοσιδηροκατασκευών υψηλών ενεργειακών επιδόσεων στα κτίρια 2. Εφαρμογή, συντήρηση και αντικατάσταση ενεργειακά αποδοτικών κουφωμάτων 0. Ολοκληρωμένες παρεμβάσεις Εξοικονόμησης Ενέργειας στα κτίρια 1. Διερεύνηση των δυνατοτήτων επιλογής ενός ενεργειακά αποδοτικού συστήματος θέρμανσης ή υλοποίησης παρεμβάσεων εξοικονόμησης ενέργειας σε υφιστάμενες εγκαταστάσεις 2. Εφαρμογή και κριτηριοποίηση των κατάλληλων αυτοματισμών και εκτέλεση των απαιτούμενων ρυθμίσεων για τη βελτιστοποίηση της ενεργειακής απόδοσης των εγκαταστάσεων θέρμανσης Σελίδα 3
Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα διαρκεί 5 ημέρες (30 ώρες) και αποτελείται από διαλέξεις, ασκήσεις και πρακτική εξάσκηση. Η θεωρητική εκπαίδευση γίνεται σε αίθουσα διδασκαλίας, ενώ παρέχεται συμπληρωματικό υλικό στον εκπαιδευόμενο ώστε να έχει τη δυνατότητα να εμβαθύνει τις γνώσεις του σε επιλεγμένα αντικείμενα. Το δεύτερο μέρος αφορά την πρακτική εξάσκηση του εκπαιδευόμενου σε εργαστηριακές εγκαταστάσεις. Για την απόκτηση της Πιστοποίησης BUILD, οι υποψήφιοι της κάθε ειδικότητας, θα πρέπει να αποδεικνύουν τις ακόλουθες ικανότητες: Α. Τεχνικοί Μόνωσης Ακρίβεια αντίληψης των τεχνικών προδιαγραφών και των υφιστάμενων νομοθετικών και κανονιστικών απαιτήσεων. Ακρίβεια αντίληψης των βασικών ενεργειακών μεγεθών / εννοιών και της χρήσης αυτών. Ακρίβεια αντίληψης και ικανότητα σύνθεσης των διαφορετικών προτεινόμενων λύσεων. Οργανωτική ικανότητα και εργασία σε ομάδα με τις άλλες εμπλεκόμενες ειδικότητες. Ικανότητα διαχείρισης έργων και επικοινωνίας με τους πελάτες. Ακρίβεια αντίληψης της ορολογίας και τεχνική ικανότητα συμμόρφωσης με τους ισχύοντες κανονισμούς και τεχνικές οδηγίες. Αριθμητική ικανότητα υπολογισμού των απωλειών θερμότητας και των θερμικών κερδών στα κτίρια. Τεχνική ικανότητα ορθής χρήσης μετρητικού εξοπλισμού και ακρίβεια αντίληψης των τεχνικών σχεδίων. Ικανότητα διαμόρφωσης ολοκληρωμένης πρότασης και επικοινωνίας με τον πελάτη για τον κατάλληλο τύπο μόνωσης υψηλής απόδοσης. Οργανωτικές ικανότητες υλοποίησης έργων μόνωσης. Ικανότητα αντίληψης και εφαρμογής των μέτρων για την ατομική υγεία και ασφάλεια των εργαζομένων. Αριθμητική ικανότητα κοστολόγησης έργων μόνωσης. Τεχνική ικανότητα για την επιλογή των κατάλληλων υλικών σύμφωνα με τις απαιτήσεις των Ευρωπαϊκών και εθνικών προδιαγραφών. Τεχνική ικανότητα ελέγχου και υλοποίησης με ορθό τρόπο της συσκευασίας και μεταφοράς υλικών και εξοπλισμού. Τεχνική ικανότητα εφαρμογής της μόνωσης και υλοποίησης βασικών εργασιών. Τεχνική ικανότητα υλοποίησης των επικουρικών εργασιών σύμφωνα με τα Ευρωπαϊκά και εθνικά πρότυπα. Ακρίβεια αντίληψης και τεχνική ικανότητα συνδυασμού των βασικών και επικουρικών εργασιών μόνωσης. Σελίδα 4
Χωρο αντιληπτική ικανότητα διαχείρισης απορριμμάτων και εξοπλισμού. Τεχνική ικανότητα διενέργειας ελέγχου ποιότητας της κατασκευής. Επικοινωνιακές ικανότητες με σκοπό την ορθή ενημέρωση των πελατών σχετικά με τη συντήρηση των κατασκευών. Οργανωτικές ικανότητες αναφορικά με την οριστική παράδοση της κατασκευής. Β. Αλουμινοσιδηροκατασκευαστές Ακρίβεια αντίληψης των τεχνικών προδιαγραφών και των υφιστάμενων νομοθετικών και κανονιστικών απαιτήσεων. Ακρίβεια αντίληψης βασικών ενεργειακών μεγεθών / εννοιών και της χρήσης αυτών. Ακρίβεια αντίληψης και ικανότητα σύνθεσης των διαφορετικών προτεινόμενων λύσεων. Οργανωτική ικανότητα και εργασία σε ομάδα με τις άλλες εμπλεκόμενες ειδικότητες. Ικανότητες διαχείρισης έργων και επικοινωνίας με τους πελάτες. Χωρο αντιληπτική ικανότητα. Αριθμητική ικανότητα εκτέλεσης βασικών υπολογισμών. Ακρίβεια αντίληψης και ικανότητα σύνθεσης των διαφορετικών προτεινόμενων λύσεων. Ικανότητα σύνθεσης κειμένου επίσημης προσφοράς για τον πελάτη. Ακρίβεια αντίληψης των υφιστάμενων απαιτήσεων και των διάφορων πιστοποιήσεων που αποκτούνται στο πλαίσιο της σήμανσης CE. Ακρίβεια αντίληψης της σημασίας των συνοδευτικών εντύπων (σήμανση CE, πιστοποιητικά θερμοπερατότητας, κλπ.). Ικανότητα σύνθεσης βέλτιστων τεχνικών λύσεων. Οργανωτικές ικανότητες και τεχνική ικανότητα διενέργειας μετρήσεων. Ταχύτητα και ακρίβεια αντίληψης των τεχνικών λεπτομερειών της σχετικής μελέτης (εάν υφίσταται). Ακρίβεια αντίληψης των προδιαγραφών του εξοπλισμού και των παρελκόμενων συναρμολόγησης. Ακρίβεια αντίληψης των προδιαγραφών και απαιτήσεων για τη διενέργεια του ελέγχου ποιότητας κατά τη συναρμολόγηση του κουφώματος. Τεχνική ικανότητα χειρισμού εξοπλισμού συγκολλήσεων/κοπής και εργαλείων χειρός. Ακρίβεια αντίληψης της δημιουργίας των θερμογεφυρών και των τρόπων αποφυγής του. Τεχνική ικανότητα χειρισμού εξοπλισμού συγκολλήσεων/ κοπής, εργαλείων χειρός και μετρητικού εξοπλισμού. Ακρίβεια αντίληψης των προδιαγραφών και απαιτήσεων για τη διενέργεια του ελέγχου ποιότητας κατά την εφαρμογή του κουφώματος. Τεχνική ικανότητα διενέργειας σωστών μετρήσεων. Σελίδα 5
Γ. Εγκαταστάτες συντηρητές καυστήρων Ακρίβεια αντίληψης των τεχνικών προδιαγραφών και των υφιστάμενων νομοθετικών και κανονιστικών απαιτήσεων. Ακρίβεια αντίληψης βασικών ενεργειακών μεγεθών / εννοιών και της χρήσης αυτών. Ακρίβεια αντίληψης και ικανότητα σύνθεσης των διαφορετικών προτεινόμενων λύσεων. Οργανωτική ικανότητα και εργασία σε ομάδα με τις άλλες εμπλεκόμενες ειδικότητες. Ικανότητες διαχείρισης έργων και επικοινωνίας με τους πελάτες. Ακρίβεια αντίληψης της χρησιμοποιούμενης ορολογίας στους κανονισμούς και τις τεχνικές οδηγίες. Αριθμητική ικανότητα εκτίμησης των αναγκών θέρμανσης ενός κτιρίου (για τον έλεγχο των διαστάσεων του λέβητα). Ακρίβεια αντίληψης του τρόπου και των χαρακτηριστικών λειτουργίας των διαθέσιμων στην αγορά συσκευών και συστημάτων. Ακρίβεια αντίληψης της ενεργειακής διαβάθμισης των συσκευών. Δημιουργική ικανότητα διαμόρφωσης του καταλληλότερου συστήματος θέρμανσης. Ακρίβεια αντίληψης και τεχνική ικανότητα αποκατάστασης των προβλημάτων που εμφανίζονται κατά τη συντήρηση. Τεχνική ικανότητα λήψης των απαραίτητων μετρήσεων για τον προσδιορισμό της σύστασης των καυσαερίων και τεχνική ικανότητα σωστής ρύθμισης της καύσης. Τεχνική ικανότητα υλοποίησης επεμβάσεων εξοικονόμησης ενέργειας στα συστήματα θέρμανσης. Ακρίβεια αντίληψης των χαρακτηριστικών των διαθέσιμων αυτοματισμών. Ταχύτητα και ακρίβεια αντίληψης της προκύπτουσας εξοικονόμησης ενέργειας μέσω της ανάκτησης θερμότητας. Ακρίβεια αντίληψης της μεθοδολογίας του θερμοστατικού ελέγχου, της αυτονομίας κατά ζώνη, και του τρόπου εφαρμογής της ΚΑΘΝ. Χωροαντιληπτική και τεχνική ικανότητα ελέγχου της υδραυλικής εξισορρόπησης της εγκατάστασης. Τεχνική ικανότητα ελέγχου των διαδικασιών διαχείρισης των συμπυκνωμάτων της καύσης. Ταχύτητα και ακρίβεια αντίληψης και τεχνική ικανότητα αντιμετώπισης των επιπτώσεων του ελκυσμού. Ακρίβεια αντίληψης του τρόπου λειτουργίας και των επιμέρους χαρακτηριστικών των σύγχρονων εξαρτημάτων και συστημάτων ελέγχου των συστημάτων θέρμανσης. Τεχνική ικανότητα διασύνδεσης και θέσης σε λειτουργία των αυτοματισμών που μπορούν να εφαρμοσθούν κατά περίπτωση στα συστήματα θέρμανσης. Σελίδα 6
Τεχνική ικανότητα θέσης σε λειτουργία των διατάξεων διαχείρισης και ουδετεροποίησης των συμπυκνωμάτων της καύσης. Τεχνική ικανότητα υλοποίησης των ηλεκτρολογικών / ηλεκτρονικών αυτοματισμών στην εγκατάσταση ΖΝΧ. Ακρίβεια αντίληψης των τεχνικών απαιτήσεων για την προσθήκη συστήματος ανακυκλοφορίας του ΖΝΧ. Ακρίβεια αντίληψης του ρόλου του δοχείου αδρανείας στα συστήματα θέρμανσης και τεχνική ικανότητα αυτοματοποίησης της θερμικής φόρτισής του. Η απόκτηση αυτών των ικανοτήτων αποδεικνύεται μέσω εξετάσεων, που αποτελούνται από δύο μέρη: θεωρητικό και πρακτικό. Οι εξετάσεις πραγματοποιούνται από τον Φορέα Πιστοποίησης Προσώπων (ΦΠΠ) σε προκαθορισμένες ημερομηνίες και κατάλληλους χώρους, και ανακοινώνονται τουλάχιστον ένα (1) μήνα πριν την ημερομηνία διεξαγωγής τους. Ο ρόλος του αξιολογητή, είναι να διατηρεί την ποιότητα και το κύρος του προγράμματος πιστοποίησης BUILD, αξιολογώντας τις γνώσεις και δεξιότητες των εκπαιδευόμενων με ακρίβεια, σύμφωνα με τις οδηγίες αξιολόγησης που διατίθονται από τον αρμόδιο Φορέα ΠΙστοποίησης. Σημαντική Σημείωση: Το παρόν εγχειρίδιο αποτελεί συμβουλευτικό οδηγό. Οι αξιολογητές καλούνται να τηρούν τις αναλυτικές οδηγίες και διαδικασίες όπως αυτές ορίζονται από αρμόδιο τον Φορέα Πιστοποίησης Προσώπων. Σελίδα 7
2 Αξιολόγηση Εξετάσεων Μετά την ολοκλήρωση του προγράμματος κατάρτισης οι γνώσεις και η επάρκεια των εκπαιδευόμενων αξιολογούνται μέσω εξέτασης η οποία διενεργείται στην ελληνική γλώσσα, και δομείται με τρόπο ο οποίος διασφαλίζει πως οι απαιτήσεις του προγράμματος πληρούνται και αντικατοπτρίζουν τις ικανότητες του κάθε υποψηφίου. Έτσι η εξέταση περιλαμβάνει θεωρητικό (γραπτό) και πρακτικό μέρος: Α. Εξέταση θεωρίας, μέσω υπολογιστή (Computer Based) ή γραπτή εξέταση (Paper Based), με ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής. Β. Πρακτική εξέταση σε ειδικά διαμορφωμένο εργαστήριο (Practical Assessment) ή με προσομείωση μέσω υπολογιστή Oι εξετάσεις πιστοποίησης πραγματοποιούνται σε κατάλληλες εγκαταστάσεις και μέσω κατάλληλων εξεταστών επιτηρητών και εξοπλισμού, κατά προτίμηση σε αίθουσες Κέντρων Δια Βίου Μάθησης, αδειοδοτημένων από τον ΕΟΠΠΕΠ. Για την απόκτηση της πιστοποίησης ο υποψήφιος καλείται να ολοκληρώσει επιτυχώς και τα δύο μέρη της εξεταστικής διαδικασίας. Σε περίπτωση που κάποιος υποψήφιος επιτύχει μόνο στο θεωρητικό ή μόνο στο πρακτικό μέρος της εξέτασης, μπορεί να κρατήσει τη βαθμολογία και να ξαναδώσει μόνο το μέρος στο οποίο δεν πέτυχε κατά την προηγούμενη εξέταση. 2.1 Αξιολόγηση θεωρητικής εξέτασης Η θεωρητική εξέταση διενεργείται από έναν εξεταστή, παρουσία ενός επιτηρητή μέσω υπολογιστή (Computer Based) ή με γραπτές εξέταση (Paper Based), με ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής σύμφωνα με την εκπαιδευτική ύλη που περιλαμβάνεται στο πρόγραμμα κατάρτισης 1. Έχει διάρκεια εξήντα (60) λεπτά και ο υποψήφιος καλείται να απαντήσει σε 40 ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής (ή 1 Προτείνεται η διενέργεια της θεωρητικής εξέτασης να γίνεται με αυτοματοποιημένες διαδικασίες, μέσω της χρήσης tablet ΗΥ και μέσω κατάλληλου λογισμικού, το οποίο δημιουργεί μοναδιαίο σετ θεμάτων με γεννήτρια τυχαίων αριθμών για κάθε έναν υποψήφιο την ώρα της εξέτασης. Έτσι οι εξετάσεις διεξάγονται με τον πλέον σύγχρονο, αξιόπιστο και αντικειμενικό τρόπο και επιτυγχάνεται ταχύτητα, ευελιξία, εξάλειψη του παράγοντα ανθρώπινου λάθους, ασφάλεια, μοναδικότητα των θεμάτων ανά υποψήφιο. Το γραφικό περιβάλλον διεπαφής θα πρέπει να είναι απόλυτα φιλικό στο χρήστη και να προσαρμόζεται σε πολλαπλές αναλύσεις, μεγέθη και προσανατολισμούς οθονών ώστε να είναι δυνατή η συμμετοχή στην εξεταστική διαδικασία μέσω tablet ή/και PC. Σελίδα 8
παρόμοιου τύπου π.χ. «Σωστό/Λάθος», «Συμπληρώστε το κενό», «Αντιστοίχισης»). Οι ερωτήσεις χωρίζονται σε γενικού περιεχομένου σχετικά με τις ολοκληρωμένες παρεμβάσεις βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης κτιρίων (8 ερωτήσεις) και εξειδικευμένες ερωτήσεις σχετικά με την ενεργειακή αποδοτικότητα και την εξοικονόμηση ενέργειας που αφορούν την εκάστοτε ειδικότητα (32 ερωτήσεις). Από τις 40 ερωτήσεις, οι 20 αναφέρονται σε γνώσεις που πρέπει να έχει υποχρεωτικά ο υποψήφιος προκειμένου να λάβει την πιστοποίηση. Τα θέματα της θεωρητικής εξέτασης προέρχονται από Τράπεζα Θεμάτων (Π3.4) που περιλαμβάνει 150 ερωτήσεις. Από αυτές, οι 30 είναι γενικού περιεχομένου σχετικά με τις ολοκληρωμένες παρεμβάσεις βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης κτιρίων και οι υπόλοιπες 120 είναι εξειδικευμένες ερωτήσεις σχετικά με την ενεργειακή αποδοτικότητα και εξοικονόμηση ενέργειας που αφορούν την εκάστοτε ειδικότητα. Οι ερωτήσεις και οι απαντήσεις για το γραπτό μέρος των εξετάσεων έχουν αναπτυχθεί και ελεγχθεί από τους συνεργάτες της δράσης BUILD Up Skills UPSWING. Πρόσθετες ερωτήσεις και απαντήσεις για την ενίσχυση της αρχικής δεξαμενής θεμάτων μπορούν να παρασκευαστούν από τους φορείς κατάρτισης και πιστοποίησης. Η βαρύτητα των επιμέρους γνωστικών ενοτήτων για τη Γραπτή (θεωρητική) εξέταση, για κάθε ειδικότητα, παρουσιάζονται στο Παράρτημα Ι. Η βαθμολόγηση των υποψηφίων, στην περίπτωση της θεωρητικής εξέτασης διενεργείται από εγκεκριμένο Σώμα Αξιολογητών του ΦΠΠ, ενώ στην περίπτωση της εξέτασης μέσω Ηλεκτρονικού Υπολογιστή, η βαθμολόγηση της θεωρητικής εξέτασης διενεργείται από το ίδιο το σύστημα. Η βαθμολόγηση από τον ΦΠΠ γίνεται ατομικά για τον κάθε εξεταζόμενο χρησιμοποιώντας τα εγκεκριμένα φύλλα απαντήσεων. Eνδεικτική φόρμα αξιολόγησης παρέχεται στο Παράρτημα ΙΙ. Κριτήρια επιτυχίας Για να επιτύχει στην θεωρητική εξέταση ένας υποψήφιος, θα πρέπει να πληρεί τα ακόλουθα κριτήρια: 1. Να σημειώσει ποσοστό επιτυχίας τουλάχιστον 90% στις 20 «βασικές» ερωτήσεις, που αναφέρονται σε γνώσεις που πρέπει να έχει υποχρεωτικά ΚΑΙ 2. Να σημειώσει ποσοστό επιτυχίας τουλάχιστον 70% στο σύνολο των 40 ερωτήσεων. Σελίδα 9
Αποτελέσματα Επιτυχής εξέταση Πληρούνται όλα τα κριτήρια επιτυχίας Παρέχεται ανατροφοδότηση στους υποψήφιους για ενδεχόμενες ελλείψεις. Μη επιτυχής εξέταση Δεν πληρείται κάποιο από τα κριτήρια επιτυχίας Ο υποψήφιος πρέπει να επαναλάβει τη θεωρητική εξέταση. 2.2 Πρακτικό μέρος Η Πρακτική εξέταση έχει διάρκεια 60 λεπτά και διεξάγεται είτε σε περιβάλλον εργαστηρίου ή σε οικοδομή που προτείνει ο ΦΠΠ είτε μέσω προσομοίωσης σε Η/Υ σύμφωνα με κατάλληλα διαμορφωμένα σενάρια εξέτασης. Οι υποψήφιοι καλούνται να εκτελέσουν/αναλύσουν 3 συγκεκριμένες πρακτικές εφαρμογές και να επιδείξουν την ικανότητα/δεξιότητά τους για την αξιολόγηση του υποστρώματος, εφαρμογή συστήματος μόνωσης, επίλυση προβλημάτων και παράδοση του συστήματος σύμφωνα με τις απαιτήσεις του Σχήματος Πιστοποίησης Προσώπων BUILD. Στο περιβάλλον εργαστηρίου ή σε οικοδομή, η πρακτική εξέταση διενεργείται συνήθως από τριμελή επιτροπή αξιολογητών, η οποία στελεχώνεται από έμπειρους εσωτερικούς ή εξωτερικούς συνεργάτες του ΦΠΠ. Σε αυτή την περίπτωση είναι σημαντικό να πραγματοποιείται ανάλυση επικινδυνότητας από τον εξεταστή /αξιολογητή και να λαμβάνονται κατάλληλα μέτρα για την εξάλειψη κινδύνων πριν από την έναρξη της πρακτικής εξέτασης. Όλοι οι υποψήφιοι πρέπει επιπλέον να ενημερώνονται σχετικά με την ασφαλή χρήση του εξοπλισμού πριν από την εξέταση. Ο απαιτούμενος εξοπλισμός/εργαλεία για την πρακτική εξέταση διατίθενται από τον ΦΠΠ. Κριτήρια επιτυχίας Τα κριτήρια που λαμβάνονται υπόψη για την επιτυχή ολοκλήρωση της πρακτικής εξέτασης είναι: η μεθοδολογία, η ακρίβεια / πληρότητα στην εκτέλεση εργασίας και η ορθή χρήση μέσων ατομικής προστασίας. Για να επιτύχει στην πρακτική εξέταση ένας υποψήφιος, θα πρέπει να ολοκληρώσει με ΕΠΙΤΥΧΙΑ και τις τρείς (3) δραστηριότητες. Η κάθε δραστηριότητα αξιολογείται ως Επιτυχία, εφόσον αξιολογηθεί κατά αυτόν τον τρόπο από δύο (2) τουλάχιστον εκ των τριών (3) αξιολογητών. Αποτελέσματα Επιτυχής πληρούνται τα κριτήρια επιτυχίας Ανεπαρκής δεν πληρούνται τα κριτήρια επιτυχίας Σε περίπτωση αποτυχίας ο υποψήφιος μπορεί να επαναλάβει την πρακτική εξέταση έως ότου αυτή κριθεί «επιτυχής». Σελίδα 10
Τα μέλη της επιτροπής αξιολόγησης συμπληρώνουν φόρμα αξιολόγησης (πρότυπο διατίθεται στο Παράρτημα ΙΙΙ) για κάθε εξεταζόμενο. Μετά το πέρας της πρακτικής εξέτασης, τα έντυπα αξιολόγησης τοποθετούνται σε φάκελο, ο οποίος σφραγίζεται και αποστέλλεται ή παραδίδεται στο ΦΠΠ για την τελική απόφαση πιστοποίησης. Υλικό για την υλοποίηση του πρακτικού μέρους της εξέτασης Για την υλοποίηση του πρακτικού μέρους της εξέτασης, παρέχεται υλικό που περιλαμβάνει: Δεξαμενή θεμάτων εξέτασης Οδηγίες χρήσης και τεχνικά χαρακτηριστικά εξοπλισμού/υλικών που πρόκειται να χρησιμοποιηθούν Πίνακες υπολογισμών (εφόσον χρειάζονται) Πίνακες ενδεικτικών τιμών (εφόσον χρειάζονται) Σκαριφήματα (εφόσον χρειάζονται) Φύλλα εργασίας Τα θέματα των πιλοτικών εξετάσεων καθώς και υποστηρικτικό υλικό παρέχεται σε συνημμένο φάκελο. 2.3 Απόφαση για πιστοποίηση Στους εκπαιδευόμενους που έχουν εκπληρώσει τις απαιτήσεις του Σχήματος Πιστοποίησης BUILD και έχουν ολοκληρώσει επιτυχώς τις θεωρητικές (γραπτές) και πρακτικές εξετάσεις απονέμεται το σήμα πιστοποίησης του «Τεχνικού Μόνωσης Μονωτή» στα ειδικά θέματα της Εξοικονόμησης Ενέργειας (ΕΞΕ) και Ενεργειακής Αποδοτικότητας (ΕνΑπ). Η τελική απόφαση για Πιστοποίηση ανήκει στο Συλλογικό Όργανο του ΦΠΠ. Η απόφαση βασίζεται στα αποτελέσματα των εξετάσεων και λαμβάνεται σύμφωνα με τους εθνικούς κανονισμούς και τις απαιτήσεις του σχήματος. Έτσι, εφόσον ληφθεί η οριστική απόφαση για Πιστοποίηση ο υποψήφιος λαμβάνει το Πιστοποιητικό BUILD. Σελίδα 11
3 Χρήσιμες αναφορές Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τις απαιτήσεις του Σχήματος Πιστοποίησης και τη διαδικασία αξιολόγησης, ανά ειδικότητα, είναι διαθέσιμες στα: Κανονισμός Πιστοποίησης του [ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑ] στα ειδικά θέματα της Εξοικονόμησης Ενέργειας (ΕΞΕ) και Ενεργειακής Αποδοτικότητας (ΕνΑπ) Αναθεωρημένο Επαγγελματικό Περίγραμμα [ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑΣ] Οδηγός υλοποίησης του σχήματος κατάρτισης και πιστοποίησης του [ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑ] στα ειδικά θέματα Εξοικονόμησης Ενέργειας (ΕΞΕ) και Ενεργειακής Αποδοτικότητας (ΕνΑπ), Π3.3 Σχετικά με την διδακτέα/εξεταστέα ύλη, γίνεται παραπομπή στα ακόλουθα παραδοτέα του προγράμματος BUILD : Εγχειρίδιο Κατάρτισης για [ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑ] Οδηγός Πρακτικής Κατάρτισης για [ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑ] Δεξαμενή ερωτήσεων απαντήσεων για την εξέταση των εκπαιδευόμενων [ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑΣ] Θέματα εξέτασης πρακτικού μέρους του σχήματος Πιστοποίησης BUILD για [ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑ] Οδηγός για διασφάλιση διαθεσιμότητας των κατάλληλων υποδομών για διεξαγωγή της πρακτικής άσκησης και εξέτασης, Π6.4 Σελίδα 12
Παράρτημα Ι Βαρύτητα των επιμέρους γνωστικών ενοτήτων για τη θεωρητική εξέταση Α. ΤΕΧΝΙΚΟΙ ΜΟΝΩΣΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΓΝΩΣΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΧΗ ΒΑΡΥΤΗΤΑ (%) Αρ. Ερωτήσεων Δεξαμενής Αρ. Ερωτήσεων 0. Ολοκληρωμένες Παρεμβάσεις Εξοικονόμησης Ενέργειας στα Κτίρια 0.1 Βασικές ενεργειακές έννοιες, σημασία της ενεργειακής απόδοσης κτιρίων και σχετική νομοθεσία περί της ενεργειακής αναβάθμισης και κατασκευής κτιρίων μηδενικής κατανάλωσης ενέργειας 0.2 Ολοκληρωμένες παρεμβάσεις εξοικονόμησης ενέργειας στα κτίρια και υιοθέτηση καλών πρακτικών κατά την κατασκευή, λειτουργία και συντήρηση των κτιρίων υψηλής ενεργειακής απόδοσης. 7 10 3 13 20 5 1. Διερεύνηση δυνατοτήτων και διαμόρφωση προτάσεων για την επιλογή της κατάλληλης τεχνικής λύσης μόνωσης με στόχο την επίτευξη της μέγιστης ενεργειακής απόδοσης σε κτιριακές εγκαταστάσεις 2. Κατασκευή (εφαρμογή), έλεγχος και παράδοση έργων μόνωσης στα κτίρια βάσει των Ευρωπαϊκών και εθνικών προτύπων με στόχο τη μεγιστοποίηση της ενεργειακής τους απόδοσης 1.1 Διερεύνηση των δυνατοτήτων και εκτίμηση του οφέλους εάν ο πελάτης επιλέξει μόνωση υψηλής ενεργειακής απόδοσης 1.2 Οργάνωση των κατασκευαστικών εργασιών με συμμόρφωση στις αρχές υγείας και ασφάλειας των εργαζομένων και κοστολόγηση έργων μόνωσης 2.1 Παραγγελία/ διαχείριση των κατάλληλων υλικών και υλοποίηση της κατασκευαστικής εργασίας βάσει των Ευρωπαϊκών και εθνικών προτύπων 2.2 Εκτέλεση εργασιών μετά την ολοκλήρωση του κατασκευαστικού έργου (διαχείριση απορριμμάτων, έλεγχος, συντήρηση, πληροφόρηση χρηστών για ορθή χρήση) και ολοκληρωμένη παράδοση του έργου στον πελάτη 17 25 7 13 20 5 30 45 12 20 30 8 ΣΥΝΟΛΟ 100 150 40 Σελίδα 13
Β. ΑΛΟΥΜΙΝΟΣΙΔΗΡΟΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΕΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΓΝΩΣΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΧΗ ΒΑΡΥΤΗΤΑ (%) Αρ. Ερωτήσεων Δεξαμενής Αρ. Ερωτήσεων 0. Ολοκληρωμένες Παρεμβάσεις Εξοικονόμησης Ενέργειας στα Κτίρια 0.1 Βασικές ενεργειακές έννοιες, σημασία της ενεργειακής απόδοσης κτιρίων και σχετική νομοθεσία περί της ενεργειακής αναβάθμισης και κατασκευής κτιρίων μηδενικής κατανάλωσης ενέργειας 0.2 Ολοκληρωμένες παρεμβάσεις εξοικονόμησης ενέργειας στα κτίρια και υιοθέτηση καλών πρακτικών κατά την κατασκευή, λειτουργία και συντήρηση των κτιρίων υψηλής ενεργειακής απόδοσης. 7 10 3 13 20 5 1. Συστήματα αλουμινοσιδηροκατασκευών υψηλών ενεργειακών επιδόσεων στα κτίρια 1.1 Κατανόηση των απαιτήσεων του έργου και διαμόρφωση πρότασης για τη βέλτιστη ενεργειακά τεχνική λύση 1.2 Επιλογή των κατάλληλων προϊόντων αλουμινίου / σιδήρου ανάλογα με την ιδιαιτερότητα του ανοίγματος και τις απαιτήσεις του έργου 11 20 5 19 25 7 2. Εφαρμογή, συντήρηση και αντικατάσταση ενεργειακά αποδοτικών κουφωμάτων 2.1 Συναρμολόγηση και ολοκλήρωση της κατασκευής με τρόπο που να διασφαλίζει την ενεργειακή αποδοτικότητα 2.2 Προετοιμασία της οικοδομής και τοποθέτηση της κατασκευής με τρόπο που να διασφαλίζει την ενεργειακή αποδοτικότητα 25 35 10 25 40 10 ΣΥΝΟΛΟ 100 150 40 Σελίδα 14
Γ. ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΤΕΣ ΣΥΝΤΗΡΗΤΕΣ ΚΑΥΣΤΗΡΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΓΝΩΣΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΧΗ ΒΑΡΥΤΗΤΑ (%) Αρ. Ερωτήσεων Δεξαμενής Αρ. Ερωτήσεων 0. Ολοκληρωμένες Παρεμβάσεις Εξοικονόμησης Ενέργειας στα Κτίρια 0.1 Βασικές ενεργειακές έννοιες, σημασία της ενεργειακής απόδοσης κτιρίων και σχετική νομοθεσία περί της ενεργειακής αναβάθμισης και κατασκευής κτιρίων μηδενικής κατανάλωσης ενέργειας 0.2 Ολοκληρωμένες παρεμβάσεις εξοικονόμησης ενέργειας στα κτίρια και υιοθέτηση καλών πρακτικών κατά την κατασκευή, λειτουργία και συντήρηση των κτιρίων υψηλής ενεργειακής απόδοσης. 7 10 3 13 20 5 1. Διερεύνηση των δυνατοτήτων επιλογής ενός ενεργειακά αποδοτικού συστήματος θέρμανσης ή υλοποίησης παρεμβάσεων εξοικονόμησης ενέργειας σε υφιστάμενες εγκαταστάσεις 1.1 Διερεύνηση των δυνατοτήτων και εκτίμηση του οφέλους που θα προκύψει για τον πελάτη από την επιλογή ενός ενεργειακά αποδοτικού συστήματος 1.2 Διερεύνηση των δυνατοτήτων και διαμόρφωση προτάσεων προς τον πελάτη για βελτιώσεις της εγκατάστασης και τυχόν προσθήκες για εξοικονόμηση ενέργειας 18 28 7 22 32 9 2. Εφαρμογή και κριτηριοποίηση των κατάλληλων αυτοματισμών και εκτέλεση των απαιτούμενων ρυθμίσεων για τη βελτιστοποίηση της ενεργειακής απόδοσης των εγκαταστάσεων θέρμανσης 2.1 Εφαρμογή τεχνικών αυτομάτου ελέγχου και άλλων τεχνικών που μπορούν να υλοποιηθούν στις εγκαταστάσεις θέρμανσης με σκοπό τη βελτίωση της ενεργειακής τους αποδοτικότητας 2.2 Εφαρμογή τεχνικών αυτομάτου ελέγχου της θερμοκρασίας και ανακυκλοφορίας του ΖΝΧ και αυτοματοποίησης της θερμικής φόρτισης του δοχείου αδρανείας 25 38 10 15 22 6 ΣΥΝΟΛΟ 100 150 40 Σελίδα 15
Παράρτημα ΙΙ Φόρμα Αξιολόγησης Θεωρητικής Εξέτασης Η φόρμα αξιολόγησης παρέχεται ξεχωριστά σε μορφή excel. Φόρμα Αξιολόγησης Θεωρητικής Εξέτασης Για την συμπλήρωση της φόρμας εισάγετε '1' για κάθε σωστή απάντηση σε βασική ή μη βασική ερώτηση. Αντίστοιχα εισάγετε '0' η αφήστε κενό για κάθε λάθος απάντηση. Για να πληρούν τα κριτήρια επιτυχίας της θεωρητικής εξέτασης, οι υποψήφιοι θα πρέπει: 1) Να πετυχουν βαθμό 90% στις βασικές ερωτήσεις ΚΑΙ 2) να πετύχουν βαθμό 70% στο σύνολο των ερωτήσεων. Εξεταστικό Κέντρο: Αρ.Γραπτού: Αρ.Υποψήφιου: Όνομα Υποψήφιου: Ημερομηνία εξέτασης: Αξιολογητής: Υπογραφή: Ημερομηνία: Επιβεβαιωτής: Υπογραφή: Ημερομηνία: Βασικές Σύνολο ερωτήσεις ερωτήσεων 0 0 20 40 0% 0% Αποτέλεσμα ΑΠΟΤΥΧΙΑ Βαθμός Πιστοποίησης Σφραγίδα Πιστοποίησης Ερώτηση Βασική Μη- Βασική 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Σελίδα 16
Παράρτημα ΙΙΙ Φόρμα Αξιολόγησης Πρακτικής Εξέτασης Η φόρμα αξιολόγησης, για κάθε ειδικότητα, παρέχεται ως ξεχωριστό αρχείο. Σελίδα 17
www.skills upswing.eu Επικοινωνία: Δρ. Χαράλαμπος Μαλαματένιος Κέντρο Ανανεώσιμων Πηγών και Εξοικονόμησης Ενέργειας (ΚΑΠΕ) 19 ο Χλμ. Λεωφόρου Μαραθώνος, 19009, Πικέρμι Αττική Τηλ.: 210 6603340 Fax: 210 6603301 Mail: malam@cres.gr Το έργο BUILD υποστηρίζεται από το Πρόγραμμα Ευφυής Ενέργεια για την Ευρώπη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Το περιεχόμενο του παρόντος εντύπου αποτελεί αποκλειστική ευθύνη των συντακτών. Δεν εκφράζει κατ ανάγκη τη γνώμη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Ο Εκτελεστικός Οργανισμός για τις Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις (EASME) και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν φέρουν ευθύνη για οποιαδήποτε χρήση των πληροφοριών που περιέχονται στο παρόν.