ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΣ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΩΣ ΤΜΗΜΑ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ «ΑΝΑΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΚΙΝΔΥΝΟΥ» ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΣ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2012 1

ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΣ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΣΤΗΝ «ΑΝΑΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΚΙΝΔΥΝΟΥ» Άρθρο 1 Το Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών «Αναλογιστική Επιστήμη και Διοικητική Κινδύνου» (α) Το Τμήμα Στατιστικής και Ασφαλιστικής Επιστήμης του Πανεπιστημίου Πειραιώς έχει σύμφωνα με το Νόμο την ευθύνη της οργάνωσης και λειτουργίας Προγραμμάτων Μεταπτυχιακών Σπουδών (ΠΜΣ), τα οποία οποία έχουν επιστημονική ενότητα και πληρούν προϋποθέσεις που εγγυώνται υψηλό επίπεδο σπουδών. (β) Το ΠΜΣ «Αναλογιστική Επιστήμη και Διοικητική Κινδύνου» (Actuarial Science and Risk Management) του Τμήματος Στατιστικής και Ασφαλιστικής Επιστήμης ι- δρύθηκε με την ΥΑ Β7/92013 (ΦΕΚ 1719/24-11-2006) και η λειτουργία του ξεκινά το ακαδημαϊκό έτος 2007-2008. Το ΠΜΣ απονέμει Μεταπτυχιακό Δίπλωμα Ειδίκευσης (ΜΔΕ) στην «Αναλογιστική Επιστήμη και Διοικητική Κινδύνου». Άρθρο 2 Γενικές Διατάξεις Ο Εσωτερικός Κανονισµός Λειτουργίας του ΠΜΣ στην Αναλογιστική Επιστήμη και Διοικητική Κινδύνου του Τµήµατος Στατιστικής και Ασφαλιστικής Επιστήµης του Πανεπιστηµίου Πειραιώς, εξειδικεύει και συµπληρώνει τις διατάξεις της Υ.Α. Β7/92013 (ΦΕΚ 1719/24 Νοεμβρίου 2006), του Ν. 3685/2008 (αρ. φύλλου 148) που αφορά το θεσμικό πλαίσιο για τις μεταπτυχιακές σπουδές, καθώς και του Κανονισμού Λειτουργίας Προγραμμάτων Μεταπτυχιακών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πειραιώς που εγκρίθηκε στην 8η συνεδρίαση της Συγκλήτου στις 18-04-2007. Ο Εσωτερικός Κανονισµός Λειτουργίας εγκρίνεται από τη Γενική Συνέλευση Ειδικής Σύνθεσης (ΓΣΕΣ) του Τµήµατος Στατιστικής και Ασφαλιστικής Επιστήµης και μπορεί να αναθεωρείται μετά από εισήγηση της Συντονιστικής Επιτροπής (ΣΕ) του ΠΜΣ. Άρθρο 3 Όργανα του ΠΜΣ Για την οργάνωση και λειτουργία του ΠΜΣ αρμόδια όργανα είναι τα εξής: 1. Η Σύγκλητος Ειδικής Σύνθεσης του Πανεπιστημίου Πειραιώς (ΣΕΣ). Η ΣΕΣ περιλαμβάνει τα μέλη ΔΕΠ που με οποιαδήποτε ιδιότητα είναι μέλη της Συγκλήτου και δύο (2) εκπροσώπους των μεταπτυχιακών φοιτητών. Η ΣΕΣ είναι αρμόδια για κάθε θέμα διοικητικού ή οργανωτικού χαρακτήρα που σχετίζεται με τις μεταπτυχιακές σπουδές. 2

2. Η Γενική Συνέλευση Ειδικής Σύνθεσης (ΓΣΕΣ) του τμήματος Στατιστικής και Ασφαλιστικής Επιστήμης. Η ΓΣΕΣ απαρτίζεται από τον Πρόεδρο του Τμήματος, τα μέλη ΔΕΠ της Γενικής Συνέλευσης του Τμήματος και δύο (2) εκπροσώπους των μεταπτυχιακών φοιτητών του Τμήματος. Η ΓΣΕΣ είναι αρμόδια για την κατάρτιση και εισήγηση προτάσεων για ΠΜΣ, την έγκριση του Προϋπολογισμού, τον ορισμό των μελών των συμβουλευτικών επιτροπών, τον ορισμό των μελών των εξεταστικών επιτροπών, την απονομή μεταπτυχιακών διπλωμάτων, τη συγκρότηση των επιτροπών επιλογής ή εξέτασης των υποψηφίων μεταπτυχιακών φοιτητών, καθώς και κάθε άλλο θέμα, που προβλέπεται από επί μέρους διατάξεις. Η ΓΣΕΣ εκλέγει (σύµφωνα µε το άρθρο 2 του Ν. 3685/2008) το Διευθυντή και τη Συντονιστική Επιτροπή του ΠΜΣ. 3. Η Συντονιστική Επιτροπή (ΣΕ) του ΠΜΣ «Αναλογιστική Επιστήμη και Διοικητική Κινδύνου». Η ΣΕ του ΠΜΣ απαρτίζεται από πέντε τουλάχιστον μέλη ΔΕΠ του Τμήματος, τα οποία που έχουν αναλάβει μεταπτυχιακό έργο ή την επίβλεψη διδακτορικών διατριβών και τα οποία ορίζονται από την ΓΣΕΣ. Η ΣΕ έχει διετή θητεία με δυνατότητα ανανέωσης και είναι αρμόδια για την παρακολούθηση και το συντονισμό λειτουργίας του ΠΜΣ. Της ΣΕ προεδρεύει ο Διευθυντής του ΠΜΣ «Αναλογιστική Επιστήμη και Διοικητική Κινδύνου». Εάν δεν έχει συσταθεί ΣΕ, η αρμοδιότητα αυτή ανήκει στη ΓΣΕΣ. Στη ΣΕ μπορεί να συμμετέχει και ένας εκπρόσωπος των μεταπτυχιακών φοιτητών του ΠΜΣ χωρίς δικαίωμα ψήφου. 4. Ο Διευθυντής του ΠΜΣ «Αναλογιστική Επιστήμη και Διοικητική Κινδύνου». Ο Διευθυντής του ΠΜΣ προεδρεύει της ΣΕ, ορίζεται με απόφαση της ΓΣΕΣ του Τμήματος για διετή θητεία με δυνατότητα ανανέωσης, και μπορεί να ασκεί τα καθήκοντά του με μερική απαλλαγή από τις διδακτικές του υποχρεώσεις. Ο Διευθυντής του ΠΜΣ ανήκει στη βαθμίδα του Καθηγητή ή Αναπληρωτή Καθηγητή, είναι του ιδίου ή συναφούς γνωστικού αντικειμένου με το γνωστικό αντικείμενο του ΠΜΣ «Αναλογιστική Επιστήμη και Διοικητική Κινδύνου» και ασκεί τα καθήκοντα που ορίζει ο Κανονισμός Μεταπτυχιακών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πειραιώς. 5. Ο Αντιπρύτανης Ακαδημαϊκών Υποθέσεων και Προσωπικού του Πανεπιστημίου Πειραιώς. Ο Αντιπρύτανης Ακαδημαϊκών Υποθέσεων και Προσωπικού του Πανεπιστημίου Πειραιώς έχει την εποπτεία και το γενικότερο συντονισμό των μεταπτυχιακών σπουδών σε επίπεδο Ιδρύματος. Άρθρο 4 Διοικητική Υποστήριξη του ΠΜΣ 1. Διεύθυνση Προγραμμάτων Υποχρεώσεις Διευθυντή Ο Διευθυντής του ΠΜΣ εισηγείται στη ΓΣΕΣ του Τμήματος με σύμφωνη γνώμη της ΣΕ κάθε θέμα που αφορά την αποτελεσματική εφαρμογή του ΠΜΣ. Ο Διευθυντής του ΠΜΣ θα πρέπει να είναι διαθέσιμος για ενημέρωση, αν ζητηθεί, της ΓΣΕΣ για κάθε θέμα που αφορά στην αποτελεσματική λειτουργία του ΠΜΣ. Ο Διευθυντής του ΠΜΣ εισηγείται στη ΓΣΕΣ για τα θέματα της αρμοδιότητάς 3

της και μεριμνά για την εφαρμογή των αποφάσεών της. Ο Διευθυντής είναι αρμόδιος για την σύνταξη του προϋπολογισμού και απολογισμού του Προγράμματος με τη σύμφωνη γνώμη της ΣΕ, τους οποίους υποβάλλει προς έγκριση στη ΓΣΕΣ. Για την κατάρτιση και υλοποίηση του προϋπολογισμού και του απολογισμού, ο Διευθυντής του ΠΜΣ επικουρείται από το διαχειριστή του συγκεκριμένου ΠΜΣ ο οποίος έχει ορισθεί από το Κέντρο Ερευνών του Πανεπιστημίου Πειραιώς και είναι αρμόδιος για το ΠΜΣ, καθώς και από διοικητικό προσωπικό ή μέλη ΕΤΕΠ ή μέλη ΕΕΔΙΠ του Πανεπιστημίου Πειραιώς ή και εξωτερικούς συνεργάτες. Ο Διευθυντής του ΠΜΣ, ως Επιστημονικός Υπεύθυνος του αντίστοιχου έργου, είναι αρμόδιος για την παρακολούθηση της εκτέλεσης του προϋπολογισμού, εκδίδει και υπογράφει τις εντολές πληρωμής των σχετικών δαπανών και συνυπογράφει τις συμβάσεις ανάθεσης έργου, σύμφωνα με τον εκάστοτε εγκεκριμένο προϋπολογισμό. 2. Υποχρεώσεις Γραμματείας Τη διοικητική υποστήριξη του ΠΜΣ αναλαμβάνει το Τμήμα Στατιστικής και Ασφαλιστικής Επιστήμης και συνιστάται Γραμματεία του ΠΜΣ, η οποία αποτελείται από διοικητικούς υπαλλήλους της Γραμματείας του Τμήματος Στατιστικής και Α- σφαλιστικής Επιστήμης σύμφωνα με την ιδρυτική απόφαση του Προγράμματος. Η Γραμματεία του ΠΜΣ επιλαμβάνεται των διαφόρων θεμάτων λειτουργίας του ΠΜΣ ( όπως, π.χ. εγγραφές μεταπτυχιακών φοιτητών, τήρηση φακέλων βαθμολογίας και διπλωματικών εργασιών των μεταπτυχιακών φοιτητών, χορήγηση πιστοποιητικών σπουδών και βεβαιώσεων, χορήγηση βιβλιαρίων σπουδών, φοιτητικών ταυτοτήτων κ.τ.λ.). Επίσης η Γραμματεία του ΠΜΣ επιλαμβάνεται των θεμάτων λειτουργίας της ΣΕ, (όπως, π.χ., διεκπεραιώνει θέματα που αφορούν στο διδακτικό προσωπικό, στην ενημέρωση μεταπτυχιακών φοιτητών, στο ωρολόγιο πρόγραμμα διδασκαλίας, τηρεί στατιστικά στοιχεία σχετικά με το ΠΜΣ, κ.τ.λ.). Οι διοικητικοί υπάλληλοι της Γραμματείας του ΠΜΣ εκτός των ωρών εργασίας τους στο Πανεπιστήμιο καθώς και αυτοί (διοικητικοί υπάλληλοι του Πανεπιστημίου που δεν είναι μέλη της Γραμματείας του ΠΜΣ και εξωτερικοί συνεργάτες) στους οποίους έχει ανατεθεί έργο σχετικά με το ΠΜΣ, δύνανται να αμείβονται υπερωριακά για τις υπηρεσίες που παρέχουν. Τα μέλη της Γραμματείας του ΠΜΣ, καθώς και αυτοί στους οποίους ανατίθεται έργο σχετικά με το ΠΜΣ, ορίζονται μετά από εισήγηση της ΣΕ του ΠΜΣ και α- πόφαση της ΓΣΕΣ του τμήματος Στατιστικής και Ασφαλιστικής Επιστήμης. Άρθρο 5 Προκήρυξη Θέσεων και κατηγορίες υποψηφίων Μεταπτυχιακών Φοιτητών Κάθε ακαδηµαϊκό έτος, µε απόφαση της ΓΣΕΣ, και µετά από σχετική εισήγηση της ΣΕ, προκηρύσσεται αριθµός θέσεων µεταπτυχιακών φοιτητών, ο οποίος δεν µπ- 4

ορεί να υπερβαίνει τον αριθµό πενήντα (50). Υποψήφιοι µπορούν να είναι οι πτυχιούχοι σχολών που αναφέρονται στο άρθρο 4 της Υ.Α. Β7/92013 (ΦΕΚ 1719/24 Νοεμβρίου 2006) καθώς και τελειόφοιτοι των ιδίων σχολών, οι οποίοι µε το πέρας της εξεταστικής περιόδου Σεπτεµβρίου θα έχουν ολοκληρώσει επιτυχώς τις σπουδές τους και θα έχουν προσκοµίσει σχετική βεβαίωση στη γραµµατεία του ΠΜΣ. Κάθε έτος δηµοσιεύεται προκήρυξη στον έντυπο και ηλεκτρονικό τύπο και λαµβάνεται µέριµνα ενηµέρωσης των σχετικών Τµηµάτων οι απόφοιτοι των οποίων δικαιούνται να είναι υποψήφιοι µεταπτυχιακοί φοιτητές, καθώς και της σελίδας διαδικτύου του ΠΜΣ. Στην προκήρυξη αναγράφονται όλα τα απαραίτητα δικαιολογητικά που απαιτούνται για την αίτηση υποψηφιότητας. Άρθρο 6 Κριτήρια και Διαδικασία Επιλογής Μεταπτυχιακών Φοιτητών Με εισήγηση της ΣΕ του ΠΜΣ ορίζεται κατ έτος από τη ΓΣΕΣ Επιτροπή Επιλογής Μεταπτυχιακών Φοιτητών (ΕΕΜΦ), η οποία αποτελείται από τρία (3) τουλάχιστον µέλη ΔΕΠ του Τμήματος του ιδίου ή συναφούς γνωστικού αντικειμένου με το γνωστικό αντικείμενο του ΠΜΣ Αναλογιστική Επιστήμη και Διοικητική Κινδύνου. Η ΕΕΜΦ αναλαµβάνει την αξιολόγηση των υποψηφίων µεταπτυχιακών φοιτητών και τους κατατάσσει κατά σειρά επιτυχίας. Η τελική επιλογή γίνεται από την ΓΣΕΣ του Τµήµατος µετά από κοινή εισήγηση της ΕΕΜΦ και της ΣΕ του ΠΜΣ. Η διαδικασία επιλογής έχει ως εξής: 1) Η ΕΕΜΦ καταρτίζει έναν πλήρη κατάλογο όσων έχουν υποβάλει αίτηση. 2) Καλεί σε συνέντευξη όσους υποψηφίους αποφασισθεί να κληθούν. Η συνέντευξη γίνεται από τα μέλη της ΕΕΜΦ. 3) Για κάθε υποψήφιο διαµορφώνεται µία συνολική βαθµολογία στην κλίµακα 0-100. Η ΕΕΜΦ μπορεί να αποφασίσει, μετά από σύμφωνη γνώμη της ΓΣΕΣ, τη διεξαγωγή πρόσθετων (εσωτερικών) εξετάσεων για όλους ή για μερικούς υποψηφίους. Την ύλη και το χρόνο των εξετάσεων αυτών καθορίζει η ΕΕΜΦ. Απαραίτητη προϋπόθεση για την εισαγωγή στο ΠΜΣ είναι η επαρκής γνώση της Αγγλικής γλώσσας. Σε περίπτωση µη κατοχής επίσηµου τίτλου (τουλάχιστον επιπέδου First Certificate in English) η ΕΕΜΦ ελέγχει την επάρκεια του φοιτητή να µεταφράσει στα Ελληνικά σχετικά κείµενα από την Αγγλική γλώσσα και αντίστροφα µε διενέργεια ειδικής γραπτής εξέτασης. Για την κατάταξη των υποψηφίων κατά ιεραρχική σειρά επιλογής υπάρχουν τρία (3) βασικά κριτήρια με αντίστοιχους συντελεστές από τα οποία προκύπτει αθροιστικά η συνολική βαθμολογία του υποψηφίου. Τα δύο πρώτα κριτήρια είναι κοινά για ό- λους τους υποψηφίους. 5

1ο κριτήριο : Ο βαθμός του πτυχίου. Η βαθμολογία του υποψηφίου με βάση αυτό το κριτήριο είναι ίση με το βαθμό του πτυχίου πολλαπλασιασμένο επί τέσσερα (4). 2ο κριτήριο : Ο βαθμός που θα λάβει ο υποψήφιος έπειτα από προσωπική συνέντευξη που θα κληθεί να δώσει ενώπιον της ΕΕΜΦ. Η βαθμολογία του υποψηφίου με βάση αυτό το κριτήριο είναι ίση με το βαθμό της συνέντευξης (με άριστα το δέκα (10) ) πολλαπλασιασμένο επί τρία (3). Στοιχεία τα οποία συνεκτιμούνται για τη διαμόρφωση της βαθµολογίας της συνέντευξης είναι οι συστατικές επιστολές, η επίδοση σε προπτυχιακά µαθήµατα σχετικά µε το ΠΜΣ (εκτός των µαθηµάτων που αναφέρονται στο 3 ο κριτήριο παρακάτω), τυχόν επιστημονικές δημοσιεύσεις, διπλωματικές εργασίες (όπου αυτές προβλέπονται σε προπτυχιακό επίπεδο), µμεταπτυχιακοί τίτλοι, προϋπηρεσία σε θέσεις σχετικές µε το αντικείμενο του ΠΜΣ, κτλ. 3ο κριτήριο : Το 3 ο κριτήριο επιλογής δεν είναι κοινό για όλους τους υποψηφίους και καθορίζεται ανάλογα με το Τμήμα αποφοίτησης του υποψηφίου και το αντίστοιχο υπόβαθρό του σε προπτυχιακά μαθήματα που έχει διδαχθεί στη Στατιστική Πιθανότητες και στον Αναλογισμό. Συγκεκριμένα, 1- Για τους αποφοίτους του Τμήματος Στατιστικής και Ασφαλιστικής Επιστήμης του Πανεπιστημίου Πειραιώς και του Τμήματος Στατιστικής και Αναλογιστικών Χρηματοοικονομικών Μαθηματικών του Πανεπιστημίου Αιγαίου θα λαμβάνεται υπόψη ο μέσος όρος βαθμολογίας σε όλα τα υποχρεωτικά προπτυχιακά μαθήματα Αναλογισμού, Στατιστικής και Πιθανοτήτων. 2- Για τους αποφοίτους όλων των τμημάτων Μαθηματικών, Στατιστικής, Ε- φαρμοσμένων Μαθηματικών, Εφαρμοσμένων Μαθηματικών και Φυσικών Ε- πιστημών θα λαμβάνεται υπόψη ο μέσος όρος βαθμολογίας σε όλα τα υποχρεωτικά προπτυχιακά μαθήματα Στατιστικής, Πιθανοτήτων και μαθημάτων Αναλογισμού (εάν αυτά έχουν διδαχθεί). 3- Για τους αποφοίτους όλων των άλλων Τμημάτων θα γίνεται αξιολόγηση της επιστημονικής τους υποδομής σε γνώσεις βασικών προπτυχιακών μαθημάτων. Η βαθμολογία του υποψηφίου με βάση αυτό το κριτήριο είναι ίση με τον αντίστοιχο βαθμό (στην κλίμακα 0-10) πολλαπλασιασμένο επί τρία (3). Σύμφωνα με το 3 ο κριτήριο παραπάνω, η κατάταξη των υποψηφίων θα γίνεται ανάλογα με το τμήμα προέλευσής τους. 6

Μετά την κατάταξη των υποψηφίων σύµφωνα µε τη βαθµολογία σε κλίμακα 0-100 όπως καθορίζεται παραπάνω, η ΕΕΜΦ εισηγείται στη ΣΕ και η τελευταία προτείνει στη ΓΣΕΣ συγκεκριµένο αριθµό υποψηφίων για εισαγωγή στο ΠΜΣ. Η τελική επικύρωση του πίνακα των επιτυχόντων υποψηφίων μεταπτυχιακών φοιτητών γίνεται από την ΓΣΕΣ του τμήματος Στατιστικής και Ασφαλιστικής Επιστήμης. Επιπλέον του αριθμού εισακτέων, γίνεται δεκτός ένας (1) υπότροφος του Ιδρύματος Κρατικών Υποτροφιών (ΙΚΥ) που πέτυχε στο σχετικό διαγωνισμό μεταπτυχιακών σπουδών εσωτερικού του γνωστικού αντικειμένου του ΠΜΣ και ένας (1) αλλοδαπός υπότροφος του Ελληνικού Κράτους. Με απόφαση της ΓΣΕΣ του τμήματος Στατιστικής και Ασφαλιστικής Επιστήμης ο αριθμός των υποτρόφων μπορεί να αυξάνεται. Άρθρο 7 Δομή και Λειτουργία του ΠΜΣ (α) Κάθε μεταπτυχιακός φοιτητής οφείλει να παρακολουθήσει επιτυχώς έναν αριθµό από τα προσφερόμενα μεταπτυχιακά µαθήµατα. Η παρακολούθηση όλων αυτών των μαθημάτων είναι υποχρεωτική και διαπιστώνεται με ευθύνη των διδασκόντων. (β) Τα μαθήματα του Π.Μ.Σ. είναι εξαμηνιαία. Στα μαθήματα προβλέπονται ώ- ρες διδασκαλίας (θεωρία, φροντιστηριακές ασκήσεις) και ώρες εργαστηρίωνπρακτικής άσκησης με χρήση προγραμμάτων ηλεκτρονικών υπολογιστών. Τα μαθήματα χωρίζονται σε υποχρεωτικά (Υ) και επιλογής (Ε). Ένας µεταπτυχιακός φοιτητής θεωρείται ότι έχει παρακολουθήσει κάποιο µάθηµα (και εποµένως έχει δικαίωµα συµµετοχής στις εξετάσεις) µόνο αν έχει παρακολουθήσει τουλάχιστον το 75% των ωρών διδασκαλίας του µαθήµατος (παραδόσεις, ασκήσεις, εργαστήρια). Σε αντίθετη περίπτωση θεωρείται αποτυχών στο μάθημα αυτό και υποχρεούται να το επαναλάβει. Για τα μαθήματα επιλογής του α και β ε- ξαμήνου, ο φοιτητής έχει τη δυνατότητα, αν το επιθυμεί, να μην τα επαναλάβει αλλά να επιλέξει κάποιο άλλο από τα προσφερόμενα μαθήματα επιλογής. Για το γ εξάμηνο, ο φοιτητής οφείλει να επαναλάβει, σε περίπτωση αποτυχίας, τα προσφερόμενα μαθήματα του εξαμήνου. Η τελική αξιολόγηση στα επιμέρους μαθήματα γίνεται με γραπτές εξετάσεις. Στον τελικό βαθμό (κλίμακα 0-10) μπορεί να συνυπολογίζεται κατά την κρίση του διδάσκοντος ο βαθμός σε ενδεχόμενη υποχρεωτική ή προαιρετική εργασία στο πλαίσιο του μαθήματος. Κάθε διδάσκων αποφασίζει τον τρόπο αξιολόγησης και τον κοινοποιεί στους φοιτητές εγγράφως με την έναρξη του μαθήματος. (γ) Για την απόκτηση του ΜΔΕ απαιτείται η επιτυχής συμπλήρωση 90 πιστωτικών μονάδων του Ευρωπαϊκού Συστήματος Μεταφοράς και Συσσώρευσης Πιστωτικών Μονάδων (ECTS). Για τη λήψη του ΜΔΕ κάθε μεταπτυχιακός φοιτητής έχει δύο επιλογές: 7

(γ1) Να παρακολουθήσει επιτυχώς, δεκατέσσερα (14) μαθήματα εκ των οποίων τα οκτώ (8) είναι υποχρεωτικά (Υ) και τα υπόλοιπα έξι (6) είναι μαθήματα επιλογής (Ε), τα οποία αντιστοιχούν σε εβδομήντα (70) πιστωτικές μονάδες), καθώς επίσης να συγγράψει μετά την λήξη του Β Εξαμήνου, τη Μεταπτυχιακή Διπλωματική Εργασία, η οποία αντιστοιχεί σε είκοσι (20) πιστωτικές μονάδες (ECTS), είτε (γ2) Να παρακολουθήσει επιτυχώς δεκαοχτώ (18) μαθήματα εκ των οποίων τα οκτώ (8) είναι υποχρεωτικά (Υ) και τα υπόλοιπα δέκα(10) είναι μαθήματα επιλογής (Ε) (τα οποία αντιστοιχούν σε ενενήντα (90) πιστωτικές μονάδες). Αναλυτικότερα, οι σπουδαστές του Μεταπτυχιακού Προγράμματος, οφείλουν να εκπληρώσουν τις ακόλουθες υποχρεώσεις, προκειμένου να αποκτήσουν το ΜΔΕ: - Στο Α εξάμηνο, κάθε μεταπτυχιακός φοιτητής, οφείλει να παρακολουθήσει επιτυχώς έξι (6) μαθήματα εκ των οποίων τα τέσσερα (4) είναι υποχρεωτικά (Υ) μαθήματα και τα δύο (2) είναι μάθημα επιλογής (Ε). Τα μαθήματα αυτά αντιστοιχούν σε (τριάντα (30) πιστωτικές μονάδες (ECTS), ήτοι 6 Χ5. -Στο Β εξάμηνο κάθε μεταπτυχιακός φοιτητής οφείλει να παρακολουθήσει επιτυχώς έξι (6) μαθήματα εκ των οποίων τα τέσσερα (4) είναι υποχρεωτικά (Υ) μαθήματα και τα δύο (2) είναι μαθήματα επιλογής (Ε). Τα μαθήματα αυτά αντιστοιχούν σε (τριάντα (30) πιστωτικές μονάδες (ECTS), ήτοι 6 Χ5. - Στο τέλος του Β Εξαμήνου κάθε μεταπτυχιακός φοιτητής δύναται να επιλέξει, με γραπτή δήλωσή του, μία από τις δύο παρακάτω επιλογές για το Γ εξάμηνο σπουδών: Α Επιλογή : Ο μεταπτυχιακός φοιτητής δύναται να παρακολουθήσει επιτυχώς δύο (2) μαθήματα επιλογής (Ε), στα οποία αντιστοιχούν 10 πιστωτικές μονάδες (ECTS), καθώς επίσης να συγγράψει τη Μεταπτυχιακή Διπλωματική Εργασία η οποία αντιστοιχεί σε είκοσι (20) πιστωτικές μονάδες (ECTS). Β Επιλογή : Ο μεταπτυχιακός φοιτητής δύναται να παρακολουθήσει επιτυχώς έξι (6) μαθήματα επιλογής (Ε), στα οποία αντιστοιχούν τριάντα (30) πιστωτικές μονάδες (ECTS). Διδακτικές μονάδες Σε κάθε μάθημα αντιστοιχούν 3 διδακτικές μονάδες. Για τη λήψη του ΜΔΕ, απαιτείται για μεν την Α επιλογή η συγκέντρωση 42 διδακτικών μονάδων (14 μαθήματα x 3Δ.Μ.) από το σύνολο των υποχρεωτικών μαθημάτων και μαθημάτων επιλογής για δε την Β επιλογή η συγκέντρωση 54 διδακτικών μονάδων (18Χ 3Δ.Μ.) από το σύνολο των υποχρεωτικών μαθημάτων και μαθημάτων επιλογής. 8

Τα μαθήματα επιλογής δηλώνονται από τους μεταπτυχιακούς φοιτητές στην αρχή κάθε εξαμήνου, πριν την έναρξη διδασκαλίας των μαθημάτων του εξαμήνου, και η παρακολούθηση τους είναι υποχρεωτική. (δ) Η κατανομή των μαθημάτων του Προγράμματος Σπουδών σε εξάμηνα είναι η ακόλουθη: ΑΝΑΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΚΙΝΔΥΝΟΥ Α/Α ΤΙΤΛΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ Υ/Ε ΠΙΣΤΩΤΙΚΕΣ ΜΟΝΑΔΕΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΜΟΝΑΔΕΣ Α ΕΞΑΜΗΝΟ 1 Οικονομικά και Χρηματοοικονομικά Μαθηματικά Υ 5 3 2 Θεωρία Κινδύνου I Υ 5 3 3 Ζημιοκατανομές και Θεωρία Ακραίων Τιμών Υ 5 3 4 Συμβάντα Ζωής και θανάτου I Υ 5 3 5 Θεωρία Επενδύσεων και Διοίκησης Χαρτοφυλακίου Ε 5 3 6 Στατιστικές μέθοδοι Ε 5 3 7 Στοχαστικές Διαδικασίες στα Χρηματοοικονομικά Ε 5 3 και τον Αναλογισμό Β ΕΞΑΜΗΝΟ 8 Αναλογιστικές Μέθοδοι Συνταξιοδότησης Υ 5 3 9 Διοικητική Κινδύνου Υ 5 3 10 Πιστωτικός Κίνδυνος Υ 5 3 11 Λειτουργικοί Κίνδυνοι και Κίνδυνοι Αγοράς Υ 5 3 12 Συμβάντα Ζωής και θανάτου II Ε 5 3 13 Ανάλυση, Πρότυπα και πίνακες Επιβίωσης Ε 5 3 14 Παράγωγα Χρηματοοικονομικά Προϊόντα Ε 5 3 15 Στρατηγικές Διοικητικής Κινδύνων ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ - - Γ ΕΞΑΜΗΝΟ 16 Τιμολόγηση Ασφαλίστρων και Διαχείριση Περιουσιακών Στοιχείων και Υποχρεώσεων Ε 5 3 17 Θεωρία Αξιοπιστίας Χαρτοφυλακίου και Αποθεματοποίηση Ε 5 3 18 Στατιστική ανάλυση αναλογιστικών προτύπων Ε 5 3 επιβίωσης 19 Μελέτες περιπτώσεων στη Διοικητική Κινδύνου Ε 5 3 (Risk Management Case Studies) 20 Ήθη και εταιρική διακυβέρνηση Ε 5 3 21 Θεωρία Κινδύνου IΙ Ε 5 3 22 Αναλογιστική Πρακτική και Ασφαλιστικό Δίκαιο ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ - - 23 Διπλωματική Εργασία 20 - (ε) Για κάθε διδαχθέν μάθημα (υποχρεωτικό ή επιλογής) υπάρχουν δύο εξεταστικές περίοδοι. Η πρώτη διενεργείται στο τέλος του εξαμήνου που διδάχθηκε το μάθημα (τον Φεβρουάριο για τα μαθήματα του χειμερινού εξαμήνου και τον Ιούνιο για τα μαθήματα του εαρινού εξαμήνου) και η δεύτερη τον Σεπτέμβριο. Σε περίπτωση αποτυχίας ενός φοιτητή σε κάποιο μάθημα (υποχρεωτικό ή επιλογής) κατά την εξεταστική περίοδο Φεβρουαρίου ή Ιουνίου, ο φοιτητής έχει τη δυνατότητα να επανεξεταστεί στο ίδιο μάθημα κατά την επαναληπτική εξεταστική περίοδο του Σεπτεμβρίου. Σε περίπτωση μη επιτυχούς εξέτασης ενός μαθήματος επιλογής μέχρι και την εξεταστική περίοδο Σεπτεμβρίου, ο φοιτητής μπορεί είτε να δηλώσει ξανά το μάθημα το επόμενο ακαδημαϊκό έτος είτε να το αντικαταστήσει με άλλο μάθημα επιλογής από αυτά που προσφέρονται από το ΠΜΣ. Αν ο φοιτητής μέχρι και την περίοδο Σεπτεμβρίου αποτύχει σε περισσότερα από τρία (3) μαθήματα σε κάποιο εξάμηνο, τότε διαγράφεται από το ΠΜΣ. Η ΓΣΕΣ μπορεί να εξετάζει και να αποφασίζει την εξαίρεση 9

φοιτητών από τον παραπάνω κανόνα λόγω διαπιστωμένης ανωτέρας βίας (ασθένεια, φόρτος εργασίας, κλπ.). Σε περίπτωση που κάποιος φοιτητής λόγω διαπιστωμένης ανωτέρας βίας που αποδεικνύεται με επίσημα έγγραφα (π.χ. ασθένεια η οποία αποδεικνύεται με επίσημα έγγραφα δημοσίου νοσοκομείου) δεν μπορεί να προσέλθει στις προβλεπόμενες εξετάσεις, υπάρχει η δυνατότητα μετά από αίτησή του στη ΣΕ να εξετασθεί από το διδάσκοντα του εν λόγω μαθήματος εντός ευλόγου χρονικού διαστήματος. (στ) Κάθε µεταπτυχιακός φοιτητής, που μετά το τέλος του 2 ου εξαμήνου των σπουδών του, θα επιλέξει για το Γ εξάμηνο την Α επιλογή οφείλει να συγγράψει Διπλωματική Εργασία (ΔΕ) σε θέµα συναφές µε τα γνωστικά αντικείμενα του ΠΜΣ. Για να δικαιούται ένας φοιτητής να ξεκινήσει τη διαδικασία εκπόνησης ΔΕ θα πρέπει απαραίτητα να έχει εξεταστεί επιτυχώς σε οκτώ (8) τουλάχιστον μαθήματα. Κάθε ακαδημαϊκό έτος, διαμορφώνεται κατάλογος θεµάτων συναφών με τα γνωστικά αντικείμενα του ΠΜΣ µετά από προτάσεις των µελών ΔΕΠ ο οποίος εγκρίνεται από τη ΓΣΕΣ. Οι προτάσεις των μελών ΔΕΠ μπορούν να διαμορφώνονται και σε συνεννόηση με μεταπτυχιακούς φοιτητές. Κάθε μεταπτυχιακός φοιτητής που δικαιούται να εκπονήσει διπλωματική εργασία επιλέγει ένα από τα θέματα με τη σύμφωνη γνώμη του μέλους ΔΕΠ που πρότεινε το θέμα, και στη συνέχεια υποβάλλει αίτηση στη ΓΣΕΣ για την ανάληψη του θέματος και τον ορισμό του επιβλέποντος της διπλωματικής εργασίας. Για την εξέταση της μεταπτυχιακής διπλωματικής εργασίας ορίζεται από τη ΓΣΕΣ του Τμήματος Τριμελής Εξεταστική Επιτροπή (ΤΕΕ), στην οποία συμμετέχουν ο επιβλέπων και δύο (2) άλλα μέλη ΔΕΠ ή Εκπαιδευτικού Προσωπικού ή ερευνητές των βαθμίδων Α, Β ή Γ, οι οποίοι είναι κάτοχοι διδακτορικού διπλώματος. Τα μέλη της επιτροπής πρέπει να έχουν την ίδια ή συναφή επιστημονική ειδικότητα με το γνωστικό αντικείμενο του προγράμματος. Ο φοιτητής επεξεργάζεται το θέµα και το παρουσιάζει σε ανοικτό σεµινάριο, ενώπιον της ΤΕΕ. Η ΤΕΕ βαθμολογεί την Διπλωματική Εργασία στην κλίμακα 5 έως 10 και υπογράφει γραπτή βεβαίωση με την οποία ο φοιτητής θεωρείται ότι έχει ολοκληρώσει την υποχρέωση της ΔΕ. Περαιτέρω προϋπόθεση για την απονοµή του ΜΔΕ είναι η δακτυλογράφηση της ΔΕ, σύµφωνα µε γενικές οδηγίες που έχουν εγκριθεί από τη ΓΣΕΣ. Υπεύθυνος για διαδικαστικά θέµατα σχετικά µε τη σύγκλιση της ΤΕΕ και την παρουσίαση της ΔΕ είναι ο αντίστοιχος επιβλέπων, οι υποχρεώσεις του οποίου ορίζονται ρητά με σχετική απόφαση της Σ.Ε. Ο φοιτητής καταθέτει στην κεντρική βιβλιοθήκη του Πανεπιστηµίου Πειραιώς τη ΔΕ σε 3 αντίτυπα καθώς και σε ηλεκτρονική µορφή ώστε να τοποθετηθεί στην αντίστοιχη ιστοσελίδα διπλωµατικών εργασιών. Με απόφαση της ΓΣΕΣ δύναται να οριστεί γλώσσα συγγραφής της ΔΕ διαφορετική της Ελληνικής. (ζ) Για τους σπουδαστές του ΠΜΣ που επέλεξαν την Επιλογή Α για το Γ εξάμηνο σπουδών, ο βαθµός του ΜΔΕ ορίζεται ως ο µέσος σταθμικός όρος των βαθμών των µαθηµάτων που απαιτούνται για τη λήψη του ΜΔΕ και του βαθμού της Διπλωματικής Εργασίας. Οι συντελεστές στάθμισης ορίζονται σε ένα (1) για όλα τα μαθήματα 10

(υποχρεωτικά και επιλογής) και τρία (3) για τη Διπλωματική Εργασία. Για τους σπουδαστές του ΠΜΣ που επέλεξαν την Επιλογή Β για το Γ εξάμηνο σπουδών, ο βαθµός του ΜΔΕ ορίζεται ως ο απλός αριθμητικός μέσος όρος των βαθμών όλων των μαθημάτων που απαιτούνται για τη λήψη του ΜΔΕ. Ο βαθμός του ΜΔΕ με ευθύνη της Γραμματείας, καταχωρείται στον ατομικό φάκελο του φοιτητή. (η) Οι φοιτητές του ΠΜΣ, αν επιθυμούν, μπορούν να παρακολουθήσουν και να εξεταστούν σε επιπλέον μαθήματα επιλογής πέραν εκείνων που απαιτούνται για τη συμπλήρωση των απαραίτητων ΔΜ για τη λήψη του ΜΔΕ. Η Σ.Ε. δύναται να περιορίζει τον αριθμό των σπουδαστών που ζητούν να παρακολουθήσουν επιπλέον μαθήματα, στην περίπτωση που ο αριθμός των συμμετεχόντων σπουδαστών σε κάποιο ή κάποια μαθήματα είναι μεγάλος και εκτιμάται ότι θα έχει δυσμενείς επιπτώσεις στην ομαλή διεξαγωγή του μαθήματος. Στην περίπτωση που οι φοιτητές του ΠΜΣ έχουν παρακολουθήσει και εξετασθεί επιτυχώς σε αριθμό μαθημάτων μεγαλύτερο από τον απαιτούμενο για τη λήψη του ΜΔΕ, ο βαθμός του ΜΔΕ ορίζεται ως εξής :Για τους σπουδαστές που επέλεξαν την Επιλογή Α για το Γ εξάμηνο σπουδών, ο ΜΔΕ προσδιορίζεται με βάση τη βαθμολογία που επέτυχαν στα 8 υποχρεωτικά μαθήματα, σε 6 από τα μαθήματα επιλογής στα οποία έχουν εξετασθεί επιτυχώς (τα μαθήματα αυτά τα επιλέγουν οι ενδιαφερόμενοι φοιτητές και τα γνωστοποιούν γραπτώς στη Γραμματεία του ΠΜΣ) και στη Δ.Ε. Για τα μαθήματα που εξετάσθηκαν επιτυχώς και δεν μετέχουν στον προσδιορισμό του βαθμού του ΜΔΕ, οι φοιτητές δικαιούνται να λάβουν βεβαίωση ότι τα παρακολούθησαν και εξετάσθηκαν επιτυχώς σε αυτά. Για τους σπουδαστές που επέλεξαν την Επιλογή Β για το Γ εξάμηνο σπουδών, ο ΜΔΕ προσδιορίζεται με βάση τη βαθμολογία που επέτυχαν στα 8 υποχρεωτικά μαθήματα και σε 10 από τα μαθήματα επιλογής στα οποία έχουν εξετασθεί επιτυχώς (τα μαθήματα αυτά τα επιλέγουν οι ενδιαφερόμενοι φοιτητές και τα γνωστοποιούν γραπτώς στη Γραμματείατου ΠΜΣ). Για τα μαθήματα που εξετάσθηκαν επιτυχώς και δεν μετέχουν στον προσδιορισμό του βαθμού του ΜΔΕ, οι φοιτητές δικαιούνται να λάβουν βεβαίωση ότι τα παρακολούθησαν και εξετάσθηκαν επιτυχώς σε αυτά. (θ) Ο τίτλος του ΜΔΕ είναι δημόσιο έγγραφο. Ο τύπος του ορίζεται με απόφαση της Συγκλήτου και υπογράφεται από τον Πρύτανη, τον Πρόεδρο του Τμήματος και τον Προϊστάμενο Γραμματείας του Πανεπιστημίου Πειραιώς. Σε κάθε περίπτωση στο ΜΔΕ αναφέρονται τα στοιχεία που ορίζονται από το άρθρο 9, παρ.1, του ΠΔ 380/89. (ι) Η ΓΣΕΣ µετά από εισήγηση της ΣΕ µπορεί να εξειδικεύσει περαιτέρω τις προϋποθέσεις απόκτησης του ΜΔΕ. 11

(κ) Το πρόγραμμα μαθημάτων του ΠΜΣ ύστερα από τεκμηριωμένη εισήγηση της ΣΕ και απόφαση της ΓΣΕΣ του Τμήματος μπορεί να αναμορφώνεται σύμφωνα με το άρθρο 6 της ΥΑ Β7/92013 (ΦΕΚ 1719/24-11-2006). (λ) Η καθοµολόγηση του όρκου για το ΜΔΕ στην «Αναλογιστική Επιστήμη και Διοικητική Κινδύνου» ορίζεται ως εξής: 12

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΝ ΠΕΙΡΑΙΩΣ ΚΑΘΟΜΟΛΟΓΗΣΗ ΔΙΠΛΩΜΑΤΟΥΧΩΝ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ Του Διπλώματος των Μεταπτυχιακών Σπουδών / του Τμήματος Στατιστικής και Ασφαλιστικής Επιστήμης του Πανεπιστημίου Πειραιώς αξιωθείς/είσα, / καθομολογώ τάδε: / «Κατ αρετήν και δικαιοσύνη βιώσομαι / και εν πίστει αεί πολιτεύσομαι, / πρότυπον εμαυτόν/ήν παρέχων/ουσα / και τα εκ του Πανεπιστημίου κτηθέντα διδάγματα / πιστώς και ακριβώς εν τω βίω τηρών/ούσα και τοις άλλοις μεταλαμπαδεύων/ουσα, / ωφέλιμον ούτω εμαυτόν/ήν τη Πολιτεία και ανθρώπων Κοινωνίαν παρέχων/ουσα» ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΔΙΠΛΩΜΑΤΟΥΧΟΥ ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ:... ΑΡ. ΑΣΤ. ΤΑΥΤΟΤΗΤΟΣ:... ΕΚΔΟΥΣΑ ΑΡΧΗ:... ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΕΚΔΟΣΗΣ:... ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΚΑΤΟΙΚΙΑΣ:... ΕΡΓΑΣΙΑ:... ΤΗΛΕΦΩΝΟ:... 13

Άρθρο 8 Διάρκεια Σπουδών Όροι Φοίτησης. Σύμφωνα με απόφαση της 9 ης Γ.Σ.Ε.Σ./22.06.2012 και της... συνεδρίασης της Συγκλήτου Ειδικής Σύνθεσης της... η ελάχιστη χρονική διάρκεια σπουδών για την απονομή του Μεταπτυχιακού Διπλώματος Ειδίκευσης είναι 3 διδακτικά εξάμηνα. Κάθε μεταπτυχιακός φοιτητής οφείλει να ολοκληρώσει τις σπουδές του σε 5 εξάμηνα σπουδών. Για σοβαρούς λόγους, µετά από αίτησή του, η ΓΣΕΣ µπορεί να παρατείνει τις σπουδές του φοιτητή για ένα (1) το πολύ διδακτικό εξάμηνο. Σε αντίθετη περίπτωση διαγράφεται από το μητρώο μεταπτυχιακών φοιτητών. Η ΔΕ πρέπει να εκπονηθεί και να ολοκληρωθεί το αργότερο εντός 12 μηνών από την ημερομηνία ορισμού της τριμελούς εξεταστικής επιτροπής. Περιπτώσεις παραπτωμάτων όπως αντιγραφή στις εξετάσεις ή στην εκπόνηση εργασιών και στην επίλυση ασκήσεων, ανάρμοστη συμπεριφορά κ.λ.π., συνεπάγονται διαγραφή από το Πρόγραμμα μετά από εισήγηση της ΣΕ και απόφαση της ΓΣΕΣ. Η ΓΣΕΣ µπορεί να εγκρίνει την προσωρινή διακοπή/αναστολή των σπουδών ε- νός µεταπτυχιακού φοιτητή, µετά από αίτησή του. Η μέγιστη διάρκεια της προσωρινής διακοπής/αναστολής των σπουδών δεν μπορεί γενικά να υπερβαίνει τους έξι (6) μήνες, εκτός της περίπτωσης στράτευσης κατά την οποία η μέγιστη διάρκεια της προσωρινή διακοπής/αναστολής των σπουδών μπορεί να είναι το πολύ ίση με το χρονικό διάστημα που απαιτείται για την ολοκλήρωση της θητείας του φοιτητή. Σε κάθε περίπτωση προσωρινής διακοπής/αναστολής των σπουδών, παρατείνεται ισόποσα η διάρκεια των σπουδών. Οι φοιτητές του Π.Μ.Σ. δικαιούνται να ζητήσουν την επανεξέτασή τους σε τρία (3) το πολύ υποχρεωτικά μαθήματα (μία φορά). Στην περίπτωση αυτή, θα ισχύει ο βαθμός της δεύτερης εξέτασης. Άρθρο 9 Ακαδημαϊκό Ημερολόγιο (α) Ο Διευθυντής του ΠΜΣ παραδίδει σχέδια του Ακαδημαϊκού Ημερολογίου και των Ωρολόγιων Προγραμμάτων διδασκαλίας και γραπτών εξετάσεων στο αρμόδιο Τμήμα της Διεύθυνσης Σπουδών, το οποίο τα επεξεργάζεται και τα εκδίδει λαμβάνοντας υπόψη τις ανάγκες του ΠΜΣ. (β) Με την εγγραφή του στο ΠΜΣ ο φοιτητής παραλαμβάνει από τη Γραμματεία το ετήσιο Ακαδημαϊκό Ημερολόγιο του ΠΜΣ το οποίο περιλαμβάνει τις ημερομηνίες έναρξης και λήξης των διδακτικών περιόδων, τις περιόδους εξετάσεων, τις αργίες, κ.τ.λ. (γ) Στην αρχή κάθε περιόδου ανακοινώνεται το Ωρολόγιο Πρόγραμμα της περιόδου στο οποίο περιλαμβάνονται κατ ελάχιστον οι ημέρες και ώρες διδασκαλίας των 14

μαθημάτων και οι ημερομηνίες εκδηλώσεων και υποχρεώσεων που εντάσσονται στα πλαίσια του ΠΜΣ. Άρθρο 10 Διεξαγωγή Εκπαιδευτικού Έργου (α) Τη διδασκαλία των μαθημάτων του ΠΜΣ μπορούν να αναλαμβάνουν: 1. Μέλη ΔΕΠ, ομότιμοι καθηγητές, επισκέπτες καθηγητές, ειδικοί επιστήμονες κάτοχοι διδακτορικού διπλώματος του Τμήματος Στατιστικής και Ασφαλιστικής Επιστήμης ή άλλων Τμημάτων του Πανεπιστημίου Πειραιώς ή άλλου ΑΕΙ. 2. Ερευνητές αναγνωρισμένων Ερευνητικών Ιδρυμάτων της ημεδαπής ή της αλλοδαπής, που είναι κάτοχοι διδακτορικού διπλώματος και έχουν επαρκή επιστημονική ή ερευνητική ή συγγραφική δραστηριότητα. 3. Επιστήμονες αναγνωρισμένου κύρους, οι οποίοι διαθέτουν εξειδικευμένες γνώσεις ή σχετική εμπειρία στα γνωστικά αντικείμενα του ΠΜΣ. (β) Φροντιστηριακές και εργαστηριακές ασκήσεις στα πλαίσια των μαθημάτων του ΠΜΣ μπορούν να ανατίθενται, εκτός των ανωτέρω, σε άλλα μέλη του διδακτικού προσωπικού και σε υποψήφιους διδάκτορες του Τμήματος ή άλλων Τμημάτων του Πανεπιστημίου Πειραιώς ή αλλων ΑΕΙ που είναι του ίδιου ή συναφούς γνωστικού αντικειμένου με τα γνωστικά αντικείμενα του ΠΜΣ. (γ) Για την ανάπτυξη ειδικών θεμάτων μπορούν να προσκαλούνται επιστήμονες ή στελέχη αναγνωρισμένου κύρους, οι οποίοι διαθέτουν εξειδικευμένες γνώσεις ή αυξημένη εμπειρία στα γνωστικά αντικείμενα του ΠΜΣ. (δ) Τα µέλη ΔΕΠ που επιθυµούν να διδάξουν µαθήµατα του ΠΜΣ υποβάλλουν εκδήλωση ενδιαφέροντος στη ΣΕ, μετά από σχετική πρόσκληση που αποστέλλει ο Διευθυντής του ΠΜΣ σε όλα τα μέλη ΔΕΠ του Τμήματος και τους εξωτερικούς συνεργάτες του Προγράμματος. Η ΣΕ καταρτίζει και εγκρίνει το ετήσιο πρόγραµµα διδασκαλίας, εισηγείται δε τις αποφάσεις της για την επιλογή των διδασκόντων και τις αναθέσεις διδασκαλίας στη ΓΣΕΣ η οποία και προβαίνει στην τελική επικύρωση. Με την ίδια απόφαση, αν οι διδάσκοντες κάποιου μαθήματος είναι περισσότεροι από έ- νας ή δεν είναι μέλη ΔΕΠ του Τμήματος, ορίζεται ένα μέλος ΔΕΠ του Τμήματος ως Συντονιστής του μαθήματος. (ε) Η ΓΣΕΣ του Τμήματος ή/και η ΣΕ του ΠΜΣ δεν είναι υποχρεωμένες να αναθέτουν διδασκαλία σε όλα τα μέλη ΔΕΠ του Τμήματος, ούτε τα μέλη ΔΕΠ είναι υποχρεωμένα να παρέχουν τις υπηρεσίες τους στο ΠΜΣ, αν καλύπτουν τις υπό του νόμου προβλεπόμενες υποχρεώσεις τους στα προπτυχιακά προγράμματα σπουδών του Πανεπιστημίου Πειραιώς. Τα μέλη ΔΕΠ που πληρούν τις υποχρεώσεις τους στα προπτυχιακά προγράμματα δύνανται να αποζημιώνονται όταν παρέχουν τις υπηρεσίες τους (διδασκαλία, επίβλεψη ΔΕ και άλλες) στο ΠΜΣ. Δεν επιτρέπεται στα μέλη ΔΕΠ να απασχολούνται αποκλειστικά σε ΠΜΣ. (στ) Η γλώσσα διδασκαλίας των μαθημάτων είναι η Ελληνική. Για να διευκο- 15

λυνθεί η διεθνοποίηση του ΠΜΣ (π.χ. πρόσκληση ξένων διδασκόντων) μέρος των μαθημάτων μπορεί να διδάσκεται σε άλλη επίσημη γλώσσα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, κατά προτίμηση στην Αγγλική. (ζ) Για την ολοκλήρωση της διδασκαλίας κάθε προσφερομένου μαθήματος ή σεμιναρίου του ΠΜΣ απαιτούνται δώδεκα (12) εβδομάδες διδασκαλίας. Για τη συμμετοχή στις γραπτές εξετάσεις ή για την χορήγηση βεβαίωσης παρακολούθησης του μαθήματος ή του σεμιναρίου, αρκεί η παρακολούθηση των μαθημάτων στις εννέα (9) από τις δώδεκα (12) εβδομάδες. (η) Για να προσφερθεί ένα µη υποχρεωτικό µάθηµα του ΠΜΣ απαραίτητη προϋπόθεση είναι η εκδήλωση ενδιαφέροντος παρακολούθησής του από έξι (6) τουλάχιστον μεταπτυχιακούς φοιτητές. Ο περιορισμός αυτός δεν ισχύει για τα μαθήματα επιλογής του Γ εξαμήνου, για τη διεξαγωγή των οποίων αποφασίζει η ΣΕ συνεκτιμώντας τα δεδομένα για τον αριθμό των φοιτητών που προτίμησαν την Α ή Β επιλογή. Αν ένα μη υποχρεωτικό μάθημα του ΠΜΣ δεν προσφερθεί λόγω έλλειψης εκδήλωσης ενδιαφέροντος από τους φοιτητές, υπάρχει η δυνατότητα μετά από εισήγηση της ΣΕ και απόφαση της ΓΣΕΣ να αντικατασταθεί από άλλο μάθημα επιλογής από αυτά που αναφέρονται στο Άρθρο 6 της ΥΑ Β7/92013 (ΦΕΚ 1719/24-11-2006). Άρθρο 11 Υποχρεώσεις Διδασκόντων Συμβούλων Σπουδών και Επιβλεπόντων Δ.Ε. Α. Στις υποχρεώσεις των διδασκόντων στο ΠΜΣ (μέλη ΔΕΠ του Τμήματος και εξωτερικοί συνεργάτες) περιλαμβάνονται οι ακόλουθες: 1. Υποβολή, πριν την έναρξη των μαθημάτων κάθε εξαμήνου στη ΣΕ του ΠΜΣ, περιγραφών των μαθημάτων που διδάσκουν (σε ) προκαθορισμένη από την ΣΕ δομήμορφή και σχετική βιβλιογραφία. Ο καθορισμός της διδακτέας ύλης των προσφερομένων μαθημάτων θα γίνεται σύμφωνα με τις εξελίξεις στον ακαδημαϊκό και τον συναφή επαγγελματικό τομέα,με απόφαση της ΣΕ του ΠΜΣ. 2. Τήρηση του ωρολογίου προγράμματος διδασκαλίας των μαθημάτων. Σε περίπτωση αδυναμίας πραγματοποίησης κάποιου μαθήματος, οι διδάσκοντες έχουν υποχρέωση έγκαιρης ενημέρωσης των σπουδαστών σε συνεργασία με την Γραμματεία του ΠΜΣ. Η αναπλήρωση του μαθήματος αυτού θα ορίζεται σε συνεργασία με τον Διευθυντή του ΠΜΣ. 3. Παράδοση του εκπαιδευτικού υλικού (π.χ. σημειώσεις) που κρίνεται απαραίτητο για τη διδασκαλία του μαθήματος. Το εκπαιδευτικό υλικό, θα πρέπει να παραδίδεται είτε ολοκληρωμένο κατά την έναρξη του είτε τμηματικά, κατά τη διάρκεια των αντίστοιχων παραδόσεων. Στις περιπτώσεις που δεν υπάρχουν σημειώσεις, ο διδάσκων υποχρεούται να προτείνει στους φοιτητές τα συγγράμματα που πρέπει να αγοράσουν ή να τους παραδώσει έντυπο με προτεινόμενη βιβλιογραφία, η οποία θα καλύπτει επαρκώς το γνωστικό αντικείμενο του μαθήματος. Προηγουμένως θα έχει επιβεβαιώσει ότι υπάρχουν τα προτεινόμενα συγγράμματα καθώς επίσης ότι 16

είναι διαθέσιμα τα προτεινόμενα συγγράμματα, επιστημονικά άρθρα κλπ στην Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου. Σε κάθε περίπτωση, θα ενημερώνεται σχετικά η Γραμματεία του ΠΜΣ. 4. Ελεγχος της προσέλευσης των φοιτητών στις παραδόσεις διδασκαλίας και συμπλήρωση των αντίστοιχων παρουσιολογίων, τα οποία θα παραδίδονται στο τέλος κάθε εξαμήνου στη Γραμματεία του ΠΜΣ. 5. Ορισμός ωρών γραφείου και αποδοχή επικοινωνίας με ηλεκτρονικό ταχυδρομείο έτσι ώστε να διευκολύνεται η επικοινωνία των φοιτητών μαζί τους, για θέματα που άπτονται των σπουδών τους και των μαθημάτων που διδάσκουν. 6. Παράδοση της βαθμολογίας των μαθημάτων το πολύ ένα μήνα μετά την ημερομηνία εξέτασης τους και το πολύ δύο εβδομάδες μετά το πέρας της εξεταστικής περιόδου. Β. Για κάθε µεταπτυχιακό φοιτητή του ΠΜΣ, ορίζεται από τη ΓΣΕΣ, ύστερα από πρόταση της ΣΕ, ένα μέλος ΔΕΠ ως επιβλέπων. Η ΣΕ και ο επιβλέπων έχουν την ευθύνη της παρακολούθησης και του ελέγχου της πορείας των σπουδών του µεταπτυχιακού φοιτητή. Γ. Οι υποχρεώσεις των επιβλεπόντων των Δ.Ε. των φοιτητών του ΠΜΣ καθορίζονται αναλυτικά από την Σ.Ε. Άρθρο 12 Αναγνωρίσεις Mεταπτυχιακών Mαθηµάτων Οι φοιτητές του ΠΜΣ «Αναλογιστική Επιστήμη και Διοικητική Κινδύνου» που είναι κάτοχοι άλλου ΜΔΕ και επιθυµούν να αναγνωρίσουν µαθήµατα που έχουν διδαχθεί σε άλλο ΠΜΣ, υποβάλουν αίτηση στη ΓΣΕΣ η οποία αποφασίζει κατά περίπτωση κατόπιν σχετικής εισήγησης του διδάσκοντος το αντίστοιχο µάθηµα στο ΠΜΣ. Το σύνολο των µαθηµάτων που µπορούν να αναγνωριστούν δεν επιτρέπεται να είναι περισσότερα από τρία (3). Άρθρο 13 Υποτροφίες Μετά από εισήγηση της ΣΕ, η ΓΣΕΣ αποφασίζει για τη χορήγηση το πολύ τριών (3) υποτροφιών κατ έτος σε φοιτητές του ΠΜΣ. Οι υποτροφίες αυτές χορηγούνται με τη μορφή απαλλαγής από τα δίδακτρα. Οι υποτροφίες δίνονται σε φοιτητές που διανύουν το Γ έξάμηνο σπουδών τους και έχουν ολοκληρώσει τη φοίτηση του Β εξαμήνου σπουδών. Για την κατάταξη των υποψηφίων υποτρόφων λαμβάνεται υπόψη ο απλός αριθμητικός μέσος όρος βαθμολογίας όλων των μαθημάτων που έχουν εξεταστεί επιτυχώς μέχρι και την περίοδο Σεπτεμβρίου του πρώτου έτους σπουδών. Για να δικαιούται υποτροφία κάποιος φοιτητής θα πρέπει να έχει εξετασθεί επιτυχώς 17

σε όλα τα μαθήματα του πρώτου έτους σπουδών που απαιτούνται για τη λήψη του ΜΔΕ. Στο φοιτητή που έχει επιτύχει το μεγαλύτερο μέσο όρο χορηγείται υποτροφία ίση με το ύψος των διδάκτρων ενός εξαμήνου, στον δεύτερο καλύτερο ίση με το 70% (αν δοθεί και δεύτερη υποτροφία) και στον τρίτο ίση με το 50% (αν δοθεί και τρίτη υποτροφία). Σε περίπτωση ισοβαθμίας θα γίνεται ισοκατανομή των προβλεπομένων ποσών στους υποψηφίους που ισοβαθμούν. Άρθρο 14 Αξιολόγηση ΠΜΣ Το ΠΜΣ ακολουθεί μεθόδους και διαδικασίες τακτικής εσωτερικής και εξωτερικής αξιολόγησης. Μεταξύ αυτών των μεθόδων περιλαμβάνονται οι ακόλουθες: α) Οι φοιτητές με τη λήξη κάθε εξαμήνου αξιολογούν συνολικά τα μαθήματα του ΠΜΣ που έχουν διδαχθεί στο συγκεκριμένο εξάμηνο ως προς το περιεχόμενο, τον τρόπο διδασκαλίας, τα προτεινόμενα συγγράμματα κ.τ.λ. Τα αποτελέσματα της αξιολόγησης κοινοποιούνται στη ΣΕ και στον ενδιαφερόμενο διδάσκοντα με ευθύνη του Διευθυντή του ΠΜΣ. β) Ανά πενταετία και με ευθύνη του Διευθυντή του ΠΜΣ συλλέγονται στοιχεία ώστε να είναι δυνατή ή σύγκριση του προγράμματος μαθημάτων και του περιεχομένου τους μεταξύ του οικείου ΠΜΣ και άλλων αντίστοιχων ΠΜΣ που προσφέρονται από Ιδρύματα του εξωτερικού γνωστά για την πρωτοπορία τους. γ) Με ευθύνη του Διευθυντή του ΠΜΣ διοργανώνονται, με σύμφωνη γνώμη της ΣΕ, ημερίδες με τη συμμετοχή ανώτατων στελεχών επιχειρήσεων, κρατικών υπηρεσιών ή άλλων οργανισμών με αντικείμενο τη συζήτηση μελέτη των μαθημάτων του ΠΜΣ και των περιεχομένων του ώστε να εκτιμάται ο βαθμός στον οποίο συνδέεται το πρόγραμμα με την αγορά εργασίας και τις ανάγκες της οικονομίας γενικότερα. Άρθρο 15 Οικονομική Διαχείριση του ΠΜΣ (α) Το Πανεπιστήμιο Πειραιώς έχει αναθέσει τη διαχείριση των οικονομικών πόρων όλων των ΠΜΣ στον Ειδικό Λογαριασμό Κονδυλίων και Έρευνας του Πανεπιστημίου Πειραιώς, με την επωνυμία Κέντρο Ερευνών Πανεπιστημίου Πειραιώς (ΚΕΠΠ) σύμφωνα με Την από 19 Μαρτίου 1996 απόφαση της Συγκλήτου όπως αυτή επικυρώθηκε από την 21 Μαϊου 1996 συνεδρίαση της, και Την από 21 Σεπτεμβρίου 2005 απόφαση της Συγκήτου (β) Η οικονομική διαχείριση του ΠΜΣ γίνεται σύμφωνα με το άρθρο 13 του Κανονισμού Λειτουργίας των ΠΜΣ του Πανεπιστημίου Πειραιώς. Ο Διευθυντής του ΠΜΣ είναι ο Επιστημονικός Υπεύθυνος των υλοποιούμενων στο Κέντρο Ερευνών Πανεπιστημίου Πειραιώς έργων του ΠΜΣ και έχει τα καθήκοντα και τις αρμοδιότητες που 18

ορίζονται στον εκάστοτε εγκεκριμένο από τη Σύγκλητο Οδηγό Διαχείρισης & Χρηματοδότησης του Κέντρου Ερευνών Πανεπιστημίου Πειραιώς. (γ) Ως κύκλος του ΠΜΣ νοείται η οριζόμενη από τις αποφάσεις Γ.Σ.Ε.Σ και Συγκλήτου Ειδικής Σύνθεσης συνολική διάρκεια φοίτησης για την απόκτηση του ΜΔΕ (3 εξάμηνα). Κάθε κύκλος σπουδών του ΠΜΣ αποτελεί οιονεί ξεχωριστό έργο που υλοποιείται από το ΚΕΠΠ σύμφωνα με το σκοπό και το νομικό πλαίσιο λειτουργίας του τελευταίου. Ο Διευθυντής του ΠΜΣ είναι ο Επιστημονικός Υπεύθυνος των οιονεί έργων του ΠΜΣ που υλοποιούνται στο ΚΕΠΠ και έχει τα καθήκοντα και τις αρμοδιότητες που ορίζονατι από τον εκάστοτε εγκεκριμένο από την Σύγκλητο Οδηγό Διαχείρησης & Χρηματοδότησης του ΚΕΠΠ. (δ) Η οικονομική διαχείρηση του ΠΜΣ από το ΚΕΠΠ γίνεται με βάση τον προϋπολογισμό που συντάσεται από τον Διευθυντή του ΠΜΣ και υπόκειται σε εγκριτικό, κατά σειρά, έλεγχο από την ΣΕ, τη ΓΣΕΣ και την Επιτροπή Ερευνών του Πανεπιστημίου Πειραιώς. (ε) Με εξουσιοδότηση της ΓΣΕΣ, είναι δυνατή η τροποποίηση κάθε εγκεκριμένου προϋπολογισμού του ΠΜΣ μόνο από τον Διευθυντή του ΠΜΣ εφόσον περιορίζεται στην αυξομείωση και αναδιανομή των αρχικά προϋπολογισθέντων ποσών ανά κατηγορία δαπάνης μέχρι του ποσοστού 20%. Τέτοια τροποποίηση πραγματοποιείται μία μόνο φορά ανά προϋπολογισμό προς αντιμετώπιση επειγόντων αναγκών και υποβάλλεται από τον Διευθυντή του ΠΜΣ στην Επιτροπή Ερευνών του Πανεπιστημίου Πειραιώς προς έγκριση χωρίς προηγουμένως να εγκριθεί από τη ΣΕ και τη ΓΣΕΣ. Κάθε άλλη τροποποίηση ενός Προϋπολογισμού υπόκειται στους ανωτέρω εγκριτικούς ε- λέγχους από τα προβλεπόμενα όργανα. Για κάθε τροποποίηση του προϋπολογισμού ο Διευθυντής θα ενημερώνει εκ των υστέρων και τη ΓΣΕΣ. (στ) Κάθε προϋπολογισμός περιλαμβάνει ειδική κατηγορία δαπανών για αμοιβές διδασκόντων, μελών του δοιηκητικού και τεχνικού προσωπικού του Πανεπιστημίου Πειραιώς (συμπεριλαμβανομένων των μελών ΕΤΕΠ και ΕΕΔΙΠ) και εξωτερικών συνεργατών. Οι αμοιβές αυτές αναγράφονται ονομαστικά. Τα μέλη ΔΕΠ του Τμήματος που πληρούν τις υποχρεώσεις τους στα προπτυχιακά προγράμματα σπουδών του Πανεπιστημίου Πειραιώς δύναται να αμείβονται όταν παρέχουν τις υπηρεσίες τους (διδασκαλίας και άλλες) στο ΠΜΣ. Μέλη του διοικητικού/τεχνικού προσωπικού του Πανεπιστημίου, μέλη ΕΤΕΠ και μέλη ΕΕΔΙΠ που υποστηρίζουν το ΠΜΣ εκτός ωραρίου εργασίας τους, καθώς και εξωτερικοί συνεργάτες στους οποίους έχει ανατεθεί έργο σχετικά με το ΠΜΣ, δύναται να αμείβονται για τις υπηρεσίες που παρέχουν. Επίσης δύναται να αμείβονται μέλη διαφόρων επιτροπών σχετικών με το ΠΜΣ που συγκροτούνται από τη ΣΕ και εγκρίνονται από τη ΓΣΕΣ. (ζ) Μετά το πέρας κάθε έργου του ΠΜΣ (κύκλος σπουδών) ο Διευθυντής του ΠΜΣ καταρτίζει τον απολογισμό του, τον οποίο με την σύμφωνη γνώμη της ΣΕ, υποβάλλει προς έγκριση στη ΓΣΕΣ. 19

Άρθρο 16 Ρύθµιση Οικονοµικών Θεµάτων (α) Το ΠΜΣ προβλέπει την καταβολή διδάκτρων από τους μεταπτυχιακούς φοιτητές σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις. Το ύψος των διδάκτρων όπως και η τυχόν αναπροσαρμογή τους προσδιορίζεται από τη ΓΣΕΣ κατόπιν εισήγησης της ΣΕ και εγκρίνεται από τη Σύγκλητο Ειδικής Σύνθεσης. Τα τρέχοντα δίδακτρα ανά φοιτητή ανέρχονται σε 2400 ευρώ ανά διδακτικό εξάµηνο µέχρι της συµπλήρωσης (3) διδακτικών εξαµήνων, σύμφωνα με τις αποφάσεις της ΓΣΕΣ του Τμήματος και της Συγκλήτου του Πανεπιστημίου Πειραιώς. Οι μεταπτυχιακοί φοιτητές των δύο τελευταίων εξαμήνων (δευτέρου και τρίτου) υποχρεούνται να καταβάλλουν τα δίδακτρα εντός δύο (2) εβδομάδων από την έναρξη των μαθημάτων του αντίστοιχου εξαμήνου. Οι μεταπτυχιακοί φοιτητές του πρώτου εξαμήνου σπουδών με την εγγραφή τους υποχρεούνται να καταβάλουν το ποσό των 1000 ευρώ ως προκαταβολή (εντός προκαθορισμένης ημερομηνίας που τους γνωστοποιείται από τη Γραμματεία του ΠΜΣ ) ώστε να κατοχυρωθεί η προσφορά της θέσης που τους έχει γίνει, και το υπόλοιπο ποσό των 1400 ευρώ πρέπει να το καταβάλουν μια εβδομάδα πριν από την έναρξη των μαθημάτων, οπότε θεωρείται ότι έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία εγγραφής τους. Αν η προκαταβολή δεν καταβληθεί εντός της προκαθορισμένης ημερομηνίας, ο φοιτητής δεν μπορεί στη συνέχεια να γίνει δεκτός στο ΠΜΣ. Αν κάποιος υποψήφιος φοιτητής που έχει επιλεγεί για το ΠΜΣ έχει καταβάλει την προκαταβολή των 1000 ευρώ αλλά δεν έχει ολοκληρώσει εγκαίρως τις προπτυχιακές του σπουδές μέχρι και την εξεταστική περίοδο του Σεπτεμβρίου (οπότε κατά το τρέχον ακαδημαϊκό έτος δεν μπορεί να είναι μεταπτυχιακός φοιτητής του ΠΜΣ), η προσφορά της θέσης αυτόματα επεκτείνεται για το επόμενο ακαδημαϊκό έτος, και αν εντός αυτού του έτους ο φοιτητής ολοκληρώσει τις σπουδές του δύναται χωρίς άλλη διαδικασία να ολοκληρώσει την εγγραφή του. Σε ειδικές περιπτώσεις, εκτός της προκαταβολής των 1000 ευρώ, τα δίδακτρα μπορούν να καταβληθούν με έγκριση του Διευθυντή του ΠΜΣ και πέραν των παραπάνω προθεσμιών. Σε περίπτωση μη τήρησης των οικονομικών του υποχρεώσεων ο φοιτητής διαγράφεται από το Πρόγραμμα. (β) Όσοι φοιτητές έχουν συµπληρώσει τα 3 εξάµηνα και έχουν εκκρεμότητες µαθηµάτων για την ολοκλήρωση των απαραίτητων διδακτικών μονάδων προς λήψη του ΜΔΕ, δεν καταβάλλουν το σύνολο των εξαµηνιαίων διδάκτρων. Αντί αυτών, για κάθε µάθηµα που παρακολουθούν και εξετάζονται, καταβάλλουν το ποσό των 250 ευρώ, µε ανώτατο όριο, για το σύνολο του ποσού που καταβάλλουν, το 50% των διδάκτρων ενός εξαμήνου. Η ΓΣΕΣ μπορεί μετά από εισήγηση της ΣΕ να εξετάζει και να αποφασίζει την μη-καταβολή των παραπάνω ποσών λόγω διαπιστωμένης ανωτέρας βίας. (γ) Σε περίπτωση που πρωτοετής φοιτητής δεν έχει ολοκληρώσει την εγγραφή του και επιθυμεί την επιστροφή του ποσού εγγραφής (των 1000 ευρώ), με απόφαση 20

του Διευθυντή του ΠΜΣ επιστρέφεται το παραπάνω ποσό εφόσον ο φοιτητής το ζητήσει με αίτησή του εντός δέκα (10) ημερών μετά την εγγραφή του, και σε κάθε περίπτωση πριν τις 15 Ιουλίου εκάστου έτους. Αν η επιλογή του φοιτητή γίνει τον Σεπτέμβριο τότε η προκαταβολή δεν επιστρέφεται. (δ) Σε περίπτωση που εγγεγραμμένος φοιτητής αποχωρήσει οριστικά ή διαγραφεί από το ΠΜΣ δεν επιστρέφονται τα καταβληθέντα δίδακτρα. Άρθρο 17 Για οποιοδήποτε ζήτηµα σχετικό µε το ΠΜΣ στην «Αναλογιστική Επιστήμη και Διοικητική Κινδύνου» για το οποίο δεν υπάρχει πρόβλεψη στην υπουργική απόφαση, ή στον κανονισμό λειτουργίας Προγραμμάτων Μεταπτυχιακών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πειραιώς ή στον παρόντα εσωτερικό κανονισµό λειτουργίας, αρµόδια για να αποφασίσει είναι η ΓΣΕΣ µετά από εισήγηση της ΣΕ. Άρθρο 18 Κάθε υποψήφιος ο οποίος γίνεται δεκτός στο ΠΜΣ πρέπει να λαμβάνει γνώση αυτού του Κανονισμού Λειτουργίας και να δηλώνει εγγράφως ότι αποδέχεται τους κανόνες λειτουργίας του ΠΜΣ προτού ολοκληρωθεί η διαδικασία εγγραφής του. 21