1 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΓΡΑΦΕΙΟ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ ΣΚΟΠΙΑ ΓΡΑΦΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ
2 ΕΙΔΗΣΕΙΣ Ξένες εταιρίες στην πγδμ επενδύσεις - εξαγορές Νέο ξενοδοχειακό συγκρότημα «Princess» Νέο ξενοδοχειακό συγκρότημα και καζίνο άρχισε να λειτουργεί προσφάτως στη συνοριακή διέλευση πγδμ-ελλάδος Bogorodica. Πρόκειται για το ξενοδοχειακό συγκρότημα «Princess» που καλύπτει έκταση περίπου 30.000 τ.μ. και στην κατασκευή του οποίου επενδύθηκαν 86 εκατ. ευρώ. Εκτός από ξενοδοχείο, το συγκρότημα διαθέτει επίσης καζίνο, εστιατόρια και εμπορικά κέντρα. Στην εν λόγω επιχείρηση πρόκειται να απασχοληθούν περίπου 600 εργαζόμενοι. Ιρανική εταιρεία πετροχημικών φέρεται να ενδιαφέρεται για επένδυση στην πγδμ Σύμφωνα με τα εγχώρια ΜΜΕ, η ιρανική εταιρεία Petrochemical Commercial (PCC) ενδιαφέρεται να κατασκευάσει εργοστάσιο στην πγδμ με αρχική επένδυση έως και 100 εκατ. ευρώ. Η PCC αποτελεί ιρανο-βρετανικό όμιλο επιχειρήσεων που δραστηριοποιείται στην πώληση πετροχημικών προϊόντων, σύμφωνα δε με την ανωτέρω πηγή, ενδιαφέρεται να ανοίξει στην πγδμ εργοστάσιο παραγωγής καταλυτών για την πετροχημική βιομηχανία σε συνεργασία με την εταιρεία «Johnson Matthey» που ήδη δραστηριοποιείται στη χώρα. Βάσει δημοσιογραφικών πληροφοριών ωστόσο, η κυβέρνηση της πγδμ κρατά μυστικές τις σχετικές διαπραγματεύσεις καθώς φοβάται αρνητική αντίδραση των ΗΠΑ, λόγω του κυρίαρχου ιρανικού κεφαλαίου στην PCC. Έναρξη κατασκευής αγοράς αγροτικών προϊόντων στη Στρούμιτσα Έπειτα από τέσσερα έτη καθυστέρησης, ξεκίνησε τελικά η κατασκευή της αγοράς αγροτικών προϊόντων στη Στρούμιτσα από την κροατική εταιρία Agrokor. Η αγορά αυτή θα καταλαμβάνει έκταση 50 εκταρίων ενώ τα οικοδομήματα εντός της θα καλύπτουν περίπου 11.000 στρέμματα. Σύμφωνα με τις εξαγγελίες των εκπροσώπων της εταιρείας, η αγροτική αγορά αναμένεται να ολοκληρωθεί έως τον Ιούνιο του επόμενου έτους. Εγχώριες εταιρίες στην πγδμ Προοπτική εισόδου των επιχειρήσειων κλωστοϋφαντουργίας της πγδμ στην ευρωπαϊκή αγορά Όπως δήλωσε η πρόεδρος του Συνδέσμου Κλωστοϋφαντουργίας της πγδμ κα Marijana Perkovska, οι επιχειρήσεις του κλάδου πρόκειται να εισέλθουν στην ευρωπαϊκή αγορά μέσω της συμμετοχής τους στην Ευρωπαϊκή Οργάνωση Κλωστοϋφαντουργίας και Ένδυσης (EURATEX). Σύμφωνα με τον διευθυντή της EURATEX Francesco Marci, οι επιχειρήσεις κλωστοϋφαντουργίας της πγδμ θα πρέπει να εκπαιδευτούν ως προς την περαιτέρω βελτίωση της ποιότητας της παραγωγής, της συσκευασίας και των logistics. Σύμφωνα με τις διαβεβαιώσεις του κ. Marci, η πγδμ θα ενταχθεί σύντομα στην εν λόγω ευρωπαϊκή οργάνωση που
3 σήμερα αριθμεί πάνω από 50 χώρες μέλη. Τέλος, κατά την κα Perkovska ο τομέας της κλωστοϋφαντουργίας στη χώρα της εξακολουθεί να αντιμετωπίζει το πρόβλημα των μη καταγεγραμμένων εισαγωγών, του αθέμιτου ανταγωνισμού και των χαμηλών φορολογικών συντελεστών επί των εισαγόμενων ενδυμάτων από την Κίνα. Παρ όλα αυτά, κατά την ίδια, ο κλάδος εξακολουθεί να λειτουργεί. Οικονομικές σχέσεις της πγδμ με άλλες χώρες Διμερές εμπόριο πγδμ - Ρουμανίας Όπως αναφέρθηκε κατά τη διάρκεια επιχειρηματικού συνεδρίου πγδμ Ρουμανίας που πραγματοποιήθηκε στα Σκόπια, η οικονομική συνεργασία μεταξύ των δύο χωρών παρέμενε έως τώρα σε χαμηλά επίπεδα. Ωστόσο, κατά το τρέχον έτος σημείωσε βελτίωση καθώς το πρώτο εννεάμηνο το διμερές εμπόριο αυξήθηκε κατά 72% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2009. Μολονότι όμως οι εξαγωγές της πγδμ προς τη Ρουμανία διπλασιάσθηκαν, το εμπορικό της έλλειμμα με την εν λόγω χώρα παραμένει αρνητικό με κάλυψη των εισαγωγών από τις εξαγωγές σε ποσοστό 56%. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Οικονομική κατάσταση στην πγδμ Γενικά Σε άνοδο τα έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού στην πγδμ Σύμφωνα με τα δημοσιονομικά στοιχεία του Υπουργείου Οικονομικών για τον Οκτώβριο, για τέταρτο διαδοχικό μήνα η είσπραξη των προβλεπόμενων εσόδων επετεύχθη κατά περίπου 100%. Συγκεκριμένα, τα έσοδα του Οκτωβρίου ανήλθαν στα 10,7 δισεκατομμύρια δηνάρια (περίπου 174,4 εκατ. ευρώ), με ποσοστό υλοποίησης 99,85% βάσει της αρχικής πρόβλεψης. Επίσης, για τέσσερις διαδοχικούς μήνες τα έσοδα από τον ΦΠΑ υπερέβησαν τα προβλεπόμενα, τον δε Οκτώβριο ανήλθαν σε 3,1 δισ. δηνάρια (50,5 εκατ. ευρώ). Το έλλειμμα του προϋπολογισμού στα τέλη Οκτωβρίου ανερχόταν στο 1,8% και, κατά την κυβέρνηση, βρισκόταν πλήρως εντός του πλαισίου προβλέψεων για το τρέχον έτος. Μέσος καθαρός μισθός στην πγδμ και έξοδα διαβίωσης Σύμφωνα με τα στοιχεία της Κρατικής Στατιστικής Υπηρεσίας στην πγδμ, ο μέσος καθαρός μισθός τον Σεπτέμβριο ανήλθε στα 20.554 δηνάρια (335 ευρώ), παρουσιάζοντας αύξηση κατά 2,5% σε σύγκριση με τον αντίστοιχο μήνα του περασμένου έτους. Εξ άλλου, το Νοέμβριο το «καλάθι» της νοικοκυράς ανήλθε στα 12.212 δηνάρια (199 ευρώ), αυξημένο κατά 0,9% σε σύγκριση με τον Οκτώβριο.
4 Πτώση της βιομηχανικής παραγωγής και μείωση του αριθμού των εργαζομένων Βάσει των στοιχείων της Κρατικής Στατιστικής Υπηρεσίας στην πγδμ, η βιομηχανική παραγωγή της χώρας κατά τους τελευταίους δέκα μήνες παρουσίασε μείωση κατά 4,2% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του προηγούμενου έτους. Επίσης, σύμφωνα με την ίδια πηγή, ο αριθμός των εργαζομένων στη βιομηχανία τον Οκτώβριο του τρέχοντος έτους μειώθηκε κατά 0,6% σε σύγκριση με τον ίδιο μήνα του περασμένου έτους. Επιπλέον, από τον Ιανουάριο μέχρι τον Οκτώβριο του 2010, σύμφωνα πάντοτε με την Κρατική Στατιστική Υπηρεσία, και συγκριτικά με την αντίστοιχη περίοδο του περασμένου έτους, ο αριθμός αυτός μειώθηκε κατά 4,9%. Οι περισσότερες απολύσεις τον Οκτώβριο σημειώθηκαν στον τομέα της κλωστοϋφαντουργίας. Σύμφωνα με τον Angel Dimitrov, πρόεδρος του συλλόγου των κλωστοϋφαντουργικών επιχειρήσεων, το διάστημα Ιανουαρίου-Οκτωβρίου οι παραγγελίες από τους ξένους εταίρους ήσαν σε σταθερή πτώση. Κατά τον ίδιο, η κατάσταση μεταβλήθηκε το Νοέμβριο, όταν οι παραγγελίες αυξήθηκαν, γεγονός που, κατά την άποψή του, πρόκειται να συντελέσει στην επαναπρόσληψη ορισμένων από τους απολυθέντες εργαζομένους. Εκπρόσωποι της κυβέρνησης δήλωσαν ότι τα στοιχεία για πτώση της βιομηχανικής παραγωγής δεν αντικατοπτρίζουν την πραγματική κατάσταση στην οικονομία, η οποία είναι πιο θετική. Κατά τους ανωτέρω, η αναντιστοιχία των στοιχείων της Στατιστικής Υπηρεσίας οφείλεται στις μη ακριβείς συγκρίσεις που ξεκινούν από το 2005. Ο Υπουργός Οικονομικών Zoran Stavreski δήλωσε ότι τα δεδομένα σύγκρισης της Στατιστικής Υπηρεσίας μεταβάλλονται κάθε πέντε χρόνια, ακριβή δε στοιχεία για την οικονομική κατάσταση θα υπάρξουν το επόμενο έτος, όταν θα αλλάξουν εκ νέου τα δεδομένα αυτά. Ο επιχειρηματικός κόσμος από την άλλη πλευρά θεωρεί ότι τα στοιχεία της Στατιστικής Υπηρεσίας ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα και ότι αιτία της μειωμένης βιομηχανικής παραγωγής είναι ο περιορισμός της εσωτερικής και εξωτερικής ζήτησης για τα προϊόντα, τα οικονομικά προβλήματα των εταιρειών και το αβέβαιο οικονομικό περιβάλλον της χώρας. Ενέργεια Συνάντηση επικεφαλής GAZPROM EXPORT και MAKPETROL στη Μόσχα Βάσει δημοσιευμάτων, ο Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου της εταιρείας Makpetrol, κ. Αντρέγια Γιοσίφοβσκι, και ο Γενικός Διευθυντής της Gazprom Export, κ. Αλεξάνταρ Μεντβέντεφ, κατά τη διάρκεια συνάντησης που πραγματοποίησαν στη Μόσχα συμφώνησαν ότι η αγορά της πγδμ μπορεί στο μέλλον να υπολογίζει σε σημαντικά μεγαλύτερες ποσότητες φυσικού αερίου. Κατά την ίδια πηγή, στην ανωτέρω συνάντηση δόθηκε ιδιαίτερη έμφαση στην μακροπρόθεσμη και ασφαλή προμήθεια της πγδμ με φυσικό αέριο, το οποίο στο μέλλον θα διανέμεται από την Makpetrol. Η ΚfW θα παράσχει πιστώσεις για την ανάπτυξη του τομέα της ενέργειας - ανακαίνιση υδροηλεκτρικών σταθμών στην πγδμ Σύμφωνα με τον εγχώριο Τύπο, η Γερμανία, μέσω δανείου από την τράπεζα KfW ύψους 60 εκατομμυρίων ευρώ, προτίθεται να βοηθήσει ως προς την ανάπτυξη του τομέα της ενέργειας στην πγδμ. Συγκεκριμένα, οι Κυβερνήσεις της πγδμ και της Γερμανίας υπέγραψαν στα Σκόπια συμφωνία στην οποία προβλέπεται οικονομική βοήθεια για τη δεύτερη φάση του προγράμματος ενεργειακής επάρκειας της πγδμ ενώ επίσης η
5 Κυβέρνηση της τελευταίας, η εταιρεία ενέργειας ELEM και η τράπεζα KfW υπέγραψαν συμφωνία σύναψης δανείου για την υλοποίηση του σχεδίου ενίσχυσης έξι μικρών υδροηλεκτρικών σταθμών της πγδμ. Αναλυτικότερα, τα 27,1 από τα συνολικά 60 εκατομμύρια ευρώ του δανείου θα χρησιμοποιηθούν για την ενίσχυση των μικρών υδροηλεκτρικών εργοστασίων της Γλομπότσιτσα, του Τίκβες, του Βρούτοκ, του Πάβεν, του Βρμπεν και του Σπίλιε, ενώ τα υπόλοιπα χρήματα αναμένεται να επενδυθούν στην κατασκευή του πρώτου αιολικού εργοστασίου στην πγδμ, κοντά στο Μπόγκνταντσι. Οικονομική πολιτική στην πγδμ Γενικά Πιστοληπτική αξιολόγηση δήμων Τέσσερις δήμοι της πγδμ πρόκειται σύντομα να ξεκινήσουν διαδικασία για την αξιολόγηση της πιστοληπτικής τους ικανότητας από τον διάσημο οίκο Moody s. Για το σκοπό αυτό πρόκειται να υπογράψουν συμφωνίες στο πλαίσιο του προγράμματος για την τοπική αυτοδιοίκηση της USAID. Σύμφωνα με τα στοιχεία της USAID, οι δήμοι επιδεικνύουν αυξανόμενο ενδιαφέρον για χρηματοδότηση των προγραμμάτων τους με την έκδοση δημοτικών ομολόγων. Έως τώρα, είκοσι-έξι δήμοι έχουν αιτηθεί για την αξιολόγηση των χρηματοπιστωτικών δυνατοτήτων τους και της πιστοληπτικής τους ικανότητας ενώ για δέκα από αυτούς η αξιολόγηση έχει ήδη ολοκληρωθεί. Η διεθνής αξιολόγησή τους έχει μεγάλη σημασία για τους δήμους, οι οποίοι κατ αυτόν τον τρόπο θα έχουν τη δυνατότητα να δανείζονται χρήματα στις ξένες αγορές. Σημειώνεται τέλος ότι ο δήμος των Σκοπίων και οι δήμοι Ilinden, Kocani, Bogdanci, Kisela Voda, Stip και Veles έχουν ήδη λάβει δάνεια από την Παγκόσμια Τράπεζα, των οποίων το συνολικό ποσό ανέρχεται στα 13 εκατ. ευρώ. Τραπεζικά Νομισματικά Επιχειρήσεις και τράπεζες για τη χορήγηση πιστώσεων στην πγδμ Σύμφωνα με δημοσιογραφικές αναλύσεις, το πιο πολυσυζητημένο θέμα εφέτος μεταξύ των τραπεζιτών και των επιχειρηματιών στην πγδμ ήταν η έλλειψη πιστώσεων και τα υψηλά επιτόκια. Οι εταιρείες υποστηρίζουν ότι δεν γίνονται νέες επενδύσεις διότι δεν υπάρχουν χρήματα ενώ οι τράπεζες δηλώνουν ότι δεν εγκρίνουν πιστώσεις διότι δεν υποβάλλονται αξιόλογα και τεκμηριωμένα προγράμματα. Όσον αφορά δε στα επιτόκια, δεν μειώνονται επειδή δεν έχει εκλείψει ο κίνδυνος για τις τράπεζες. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τον υποδιοικητής της Κεντρικής Τράπεζας Dimitar Bogov, το ποσοστό των επισφαλών δανείων το Σεπτέμβριο ανερχόταν στο 10% ενώ εκτιμάται ότι πρόκειται να αυξηθεί περαιτέρω μέχρι το τέλος του τρέχοντος έτους. Κατά τον ίδιο ωστόσο, η κατάσταση αναμένεται να αλλάξει το επόμενο έτος. Σύμφωνα με τους επιχειρηματίες πάντως, η χορήγηση πιστώσεων στην πγδμ είναι εξαιρετικά συντηρητική και προϋποθέτει καταβολή
6 εγγυήσεων και υποθηκεύσεις από πλευράς των εταιρειών. Κατά την άποψή τους λοιπόν, αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο τα επιτόκια στη χώρα είναι τα υψηλότερα στην περιοχή, ενώ οι εταιρείες δυσκολεύονται να έχουν πρόσβαση σε «φρέσκο» χρήμα.