ΘΕΜΑΤΑ ΓΡΑΠΤΗΣ ΕΞΕΤΑΣΗΣ ΧΗΜΕΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΘΕΜΑ 1 ο Για τις ερωτήσεις 1.1-1.4 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθµό της ερώτησης και δίπλα το γράµµα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. 1.1 Εάν κάθε τροχιακό χωράει το πολύ 3 ηλεκτρόνια, τότε ο µέγιστος αριθµός ηλεκτρονίων που παίρνει µια υποστιβάδα είναι : α. 3(3l+1) β. 3(2l+1) γ. 2(3l+1) δ. 2(2l+3) 1.2 H OH (µεθυλική αλκοόλη) δεν αντιδρά µε το νερό γιατί έχει Κ α µικρότερη από: α. 10-14 β. 1,8 10-16 γ. 10-4 δ. 10-7 1.3 Το ph υδατικού διαλύµατος COOH 0,1M αυξάνεται εάν προσθέσουµε: α. ιάλυµα COOH 0,2 M β. ιάλυµα ΚΝΟ 3 γ. Αέριο ΗCl δ. Στερεό ΝΗ 4 Cl 1.4 Από τις παρακάτω πρωτοταγείς αλκοόλες αντιδρά µε αλκαλικό διάλυµα I 2 η : α. -OH β. -CH 2 -CH 2 -OH γ. -CH-CH 2 -OH δ. -CH 2 -OH 1.5 Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις που ακολουθούν γράφοντας στο τετράδιο σας τη λέξη "Σωστό", αν η πρόταση είναι σωστή ή "Λάθος", αν η πρόταση είναι λανθασµένη, δίπλα στο γράµµα που αντιστοιχεί σε κάθε πρόταση. α. Σε υδατικό διάλυµα NaClO το pη >7 στους 25 ο C. β. Η 2-µέθυλο-2-προπανόλη παράγεται µε προσθήκη Η 2 καταλυτικά σε κετόνη. γ. Με προσθήκη διαλύµατος NaCl σε διάλυµα COONa ο βαθµός ιοντισµού των COO - παραµένει σταθερός. δ. Υδατικό διάλυµα HClO 4 συγκέντρωσης 10-7 Μ στους 25 C έχει pη=7. ε. Στο άτοµο του υδρογόνου η υποστιβάδα 3d έχει µεγαλύτερη ενέργεια από την υποστιβάδα 3s. Μονάδες 1
5 ΘΕΜΑ 2 ο 2.1 ίνονται τα στοιχεία : 8 O, 17 Cl και 6 C. α. Ποιες είναι οι ηλεκτρονιακές δοµές των στοιχείων αυτών στη θεµελιώδη τους κατάσταση ; Σε ποιο τοµέα ανήκουν και ποια η θέση τους στον Π.Π; β. Να γράψετε τον ηλεκτρονιακό τύπο κατά Lewis της ένωσης COCl 2. γ. Πόσοι δεσµοί σ και πόσοι δεσµοί π υπάρχουν στο µόριο του COCl 2 ; Να περιγράψετε το είδος των δεσµών στο µόριο του COCl 2. 2.2 Να συµπληρώσετε στο τετράδιό σας τις παρακάτω χηµικές εξισώσεις : Hg, H 4 4 1. HC CH + H 2 O 2 SO, HgSO A 2. A + KMnO 4 +H 2 SO 4 B 3. HC CH +HCl Γ Π ολυµερισµό ς 4. Α + ΗCN E H 2 O Z 5. A+ -CH-MgI H H 2 O Θ 6. ΗCOOH + K 2 Cr 2 O 7 +H 2 SO 4 I 7. -CH-CH 2 -Βr + KCN K H 2 / Ni Λ Moνάδες 7 2.3 Σε υδατικό διάλυµα 1 που περιέχει δείκτη Η, έχουµε ότι : [Η 3 Ο + ]=10 4 [ΟΗ - ].Εαν ο δείκτης Η έχει ιοντιστεί σε ποσοστό 80% στο διάλυµα αυτό, τότε: Α. Το ph διαλύµατος 1 είναι: α) 4, β) 5, γ) 9 Moνάδες 1 Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Β. Η τιµή της Κ α του δείκτη Η είναι : α) 4 10-5, β) 8 10-5, γ) 0,25 10-5 Moνάδες 1 Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Γ. Η περιοχή ph αλλαγής χρώµατος του δείκτη είναι : α)3,1-5,1, β)4,6-6,6, γ)3,4-5,4 2
Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας ίνεται : log2=0,3 Moνάδες 1 2.4. Ένα ρυθµιστικό διάλυµα, αποτελείται από ΝΗ 3 ΝΟ 3 και ΝΗ 2. Α. Να εξηγήσετε την δράση του ρυθµιστικού διαλύµατος : α)όταν προσθέσουµε µικρή ποσότητα ΗClΟ 4, β) όταν προσθέσουµε µικρή ποσότητα KΟΗ Μονάδες 2 Β. Να αποδείξετε ότι αν αραιώσουµε το παραπάνω ρυθµιστικό διάλυµα σε πενταπλάσιο όγκο το ph του παραµένει αµετάβλητο. ΘΕΜΑ 3 ο Μονάδες 1 ίνεται το παρακάτω διάγραµµα χηµικών µετατροπών: (Α) C ν H 2ν-2 ίζηµα + ) 2O ( H2SO4 / HgSO 4 H (Β) + NaOH / I2 (Γ) + κίτρινο +Να +H 2 /Ni +HCl (Λ) +αέριο - COOH +Mg (Θ) (Ι) + Na ( ) + KMnO 4 / H2 4 SO (Β) (Κ) + ) +SOCl 2 (E) (I + NH 3 (Z) +KOH (H) Α. Να γράψετε τους συντακτικούς τύπους των οργανικών ενώσεων Α, Β, Γ,, Ε, Ζ, Η, Θ, Ι, Κ και Λ. Mονάδες 11 3
Β. Να γράψετε όλα τα στάδια καθώς και τη συνολική χηµική εξίσωση της µετατροπής της ένωσης (Β) στην ένωση (Γ). Mονάδες 4 Γ. i) Να γράψετε τη χηµική εξίσωση της αντίδρασης πλήρους οξείδωσης της οργανικής ένωσης ( ) στην (Β) µε διάλυµα ΚΜnO 4 οξινισµένου µε Η 2 SO 4. ii) Πόσα ml διαλύµατος ΚΜnO 4 0,8Μ οξινισµένου µε Η 2 SO 4 αποχρωµατίζονται από 24 g της ( );. Ένωση(Μ), που είναι ισοµερής µε την ( ), αντιδρά µε Να και ελευθερώνει αέριο. 0,9 mol της ένωσης (Μ) αντιδρά µε 54g -COOH οπότε παράγεται η ένωση (Ν). Να βρείτε : i) Το συντακτικό τύπο της ένωσης (Ν) και να την ονοµάσετε. ii) Tην ποσότητα της ένωσης (Ν) που παράγεται και την απόδοση της αντίδρασης. ίνεται για την αντίδραση: Κ C =4. Mονάδες 4 ΘΕΜΑ 4 ο Υδατικό διάλυµα ( 1 ) περιέχει -COOΝα 0,05Μ και -COOΚ 0,15Μ. Α. Nα βρείτε: i) το ph του διαλύµατος ( 1 ) ii) τον βαθµό ιοντισµού του -COO - στο διάλυµα ( 1 ). Mονάδες 4+4=8 Β. Σε 500ml του διαλύµατος ( 1 ) προσθέτουµε 0,15mol HNO 3, οπότε προκύπτει διάλυµα ( 2 ) όγκου 500ml. Nα βρείτε: i) τον βαθµό ιοντισµού του -COOΗστο διάλυµα ( 2 ). ii) το ph του διαλύµατος ( 2 ) ii) τις συγκεντρώσεις όλων των σωµατιδίων στο διάλυµα ( 2 ). +3+3=8 4
Γ. Στο διάλυµα ( 2 ) προσθέτουµε χωρίς µεταβολή του όγκου του 0,05mol Ca(OH) 2, οπότε προκύπτει διάλυµα ( 3 ). Nα βρείτε: i) τη συγκέντρωση των Η 3 Ο + στο διάλυµα ( 3 ) ii) τον βαθµό ιοντισµού του -COOΗστο διάλυµα ( 3 ). Mονάδες 6+3=9 ίνεται ότι όλα τα διαλύµατα βρίσκονται στους 25 C και για το Η 2 Ο Κ w =10-14, για το -COOH Κ a =2 10-5. Τα αριθµητικά δεδοµένα του προβλήµατος επιτρέπουν τις γνωστές προσεγγίσεις. Επιµέλεια θεµάτων : Παναγιώτου Χρήστος, Χηµικός Υπεύθυνη οµάδα καθηγητών : Καπενής Βαγγέλης, Φυσικός Φιλιππάτος Χρήστος, Φυσικός Γιαπλές Θανάσης, Φυσικός Θεοδώρου Χρήστος, Φυσικός Ηλιοδροµίτης Γιάννης, Χηµικός Παναγιώτου Χρήστος, Χηµικός Μεγαρίτης Νίκος, Χηµικός 5