ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 215 (1 ο ΔΕΚΑΠΕΝΘΗΜΕΡΟ) ΔΕΛΤΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΕΞΕΛΙΞΕΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ & ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ ΕΛΛΑΔΑ Σε εξέλιξη βρίσκονται εντατικές διαπραγματεύσεις μεταξύ της Ελλάδας και EE/EKT/ΔΝΤ με στόχο μια κοινή συμφωνία ύστερα από την αδυναμία εξεύρεσης κοινού τόπου στο Εurogroup στις 16/2. Η αβεβαιότητα αναφορικά με τις διαπραγματεύσεις οδήγησε στις 6/2 σε υποβάθμιση της μακροχρόνιας πιστοληπτικής αξιολόγησης της Ελλάδας σε Β- από Β με Creditwatch Negative από την S&P και σε απόφαση για επανεξέταση για πιθανή υποβάθμιση από τη Moody s. Παράλληλα, το δ τρίμηνο του 214, σε τριμηνιαία βάση το πραγματικό ΑΕΠ υποχώρησε οριακά κατά,2% (1,7% ΥοΥ) ύστερα από την ανοδική πορεία που διατηρούσε από την αρχή του έτους. Συνολικά το 214 καταγράφεται ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας με ρυθμό,9%, ύστερα από μια μακρά περίοδο ύφεσης που ξεκίνησε το 28 (213: -3,9%). Από την άλλη πλευρά όμως, υπό συνθήκες αποπληθωρισμού, το ΑΕΠ σε τρέχουσες τιμές υποχώρησε το 214 κατά 1,8% (213: -6,1%). Ταυτόχρονα, σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία, τον Ιανουάριο του 215 καταγράφεται υστέρηση στην εκτέλεση του κρατικού προϋπολογισμού. Πραγματικό ΑΕΠ: Ετήσιος Ρυθμός Μεταβολής 1 8 6 4 2-2 -4-6 -8-1 25 26 27 28 29 21 211 212 213 214 Ελλάδα (SA στοιχεία) Eυρωζώνη (SA στοιχεία) Πηγή: Datastream ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ Στο,9% διαμορφώθηκε κατά τη διάρκεια του 214 ο μέσος ετήσιος ρυθμός ανάπτυξης στην Ευρωζώνη, ύστερα από δύο διαδοχικά χρόνια ύφεσης. Για το 215, οι πρόσφατες εκτιμήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αναμένουν επιτάχυνση στο 1,3%. Επιπλέον, οι εκτιμήσεις σχετικά με τον πληθωρισμό καταδεικνύουν ότι θα αποκλίνει σε σημαντικό βαθμό σε σχέση με το στόχο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (2,%), καθώς αναμένουν -,1% για το 215 και 1,3% για το 216. Αναφορικά με τις εξελίξεις στην αμερικανική οικονομία, συνεχίζεται η βελτίωση στην αγορά εργασίας, καθώς το ποσοστό ανεργίας έχει σταθεροποιηθεί σε επίπεδα υπό του 6,%, ενώ κατά τη διάρκεια του 214 η απασχόληση αυξήθηκε κατά 3,12 εκατ. νέες θέσεις εργασίας. Η συρρίκνωση των λιανικών πωλήσεων κατά τη διάρκεια του διμήνου Δεκεμβρίου Ιανουαρίου οφείλεται κυρίως στην υποχώρηση των διεθνών τιμών ενέργειας και στην ενίσχυση της συναλλαγματικής ισοτιμίας του USD, ενώ εκτιμάμε ότι δεν σχετίζεται με μειωμένη καταναλωτική ζήτηση, η οποία υποστηρίζεται από τη συνεχή βελτίωση στην αγορά εργασίας και από τις χαμηλές διεθνείς τιμές ενέργειας. Τράπεζα Πειραιώς Οικονομική Ανάλυση και Αγορές researchdivision@piraeusbank.gr Bloomberg: <PBGR> Αμερικής 4, 15 64, Αθήνα Τηλ: (+3) 21 328 8187 Φάξ: (+3) 21 328 865 Το σύνολο του περιεχομένου του παρόντος, συμπεριλαμβανομένων κάθε είδους αρχείων, αποτελεί αντικείμενο πνευματικής ιδιοκτησίας και προστατεύεται από ελληνικές & διεθνείς διατάξεις. Συνεπώς, απαγορεύεται ρητά η αναπαραγωγή, αναδημοσίευση, αντιγραφή, αποθήκευση, πώληση, μετάδοση, διανομή, έκδοση ή μετάφραση του παρόντος, τμηματικά, περιληπτικά ή συνολικά, χωρίς τη ρητή προηγούμενη έγγραφη συναίνεση της δικαιούχου Τράπεζας Πειραιώς Α.Ε.,. Από την παραπάνω απαγόρευση εξαιρείται η αποθήκευση ή αντιγραφή τμημάτων του παρόντος σε απλό προσωπικό υπολογιστή για αυστηρά προσωπική χρήση, χωρίς πρόθεση εμπορικής ή άλλης εκμετάλλευσης και χωρίς αυτό να σημαίνει τη με οποιονδήποτε τρόπο παραχώρηση δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας.
ΕΛΛΑΔΑ ΔΕΛΤΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΕΞΕΛΙΞΕΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ Ανάπτυξη κατά,9% το 214. Το ΑΕΠ σε τρέχουσες τιμές περιορίζεται κατά 1,8%. Υποβάθμιση από την S&P σε Β- από Β με Creditwatch Negative. Σε καθεστώς επανεξέτασης για πιθανή υποβάθμιση από τη Moody s. Χαμηλότερο του στόχου το πλεόνασμα του κρατικού προϋπολογισμού τον Ιανουάριο. Άντληση από το ελληνικό Δημόσιο ποσού 1,4 δισ. μέσω ΕΓΕΔ 13 εβδ. Στο -2,8% ο πληθωρισμός τον Ιανουάριο. Στο 25,8% το ποσοστό ανεργίας το Νοέμβριο. Βραδύτερη πτώση του δείκτη βιομηχανικής παραγωγής το 214. Πτώση του δείκτη τιμών εισαγωγών στη βιομηχανία. Υποχώρηση της οικοδομικής δραστηριότητας το Νοέμβριο. Στις 13 Φεβρουαρίου η ΕΛΣΤΑΤ ανακοίνωσε την πρώτη εκτίμηση για την εξέλιξη του ΑΕΠ κατά το δ τρίμηνο του 214. Σύμφωνα με τα εποχικά εξομαλυμένα στοιχεία, το πραγματικό ΑΕΠ σε τριμηνιαία βάση υποχώρησε οριακά κατά,2% QoQ ύστερα από την ανοδική πορεία που διατηρούσε από την αρχή του έτους. Ωστόσο, σε ετήσια βάση το ΑΕΠ το δ τρίμηνο αυξήθηκε κατά 1,7% ΥοΥ. Το 214 καταγράφεται ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας με ρυθμό,9%, ύστερα από μια μακρά περίοδο ύφεσης που ξεκίνησε το 28 (213: -3,9%). Από την άλλη πλευρά, υπό συνθήκες αποπληθωρισμού, το ΑΕΠ σε τρέχουσες τιμές υποχώρησε το 214 κατά 1,8% (213: -6,1%). Συγκεκριμένα το δ τρίμηνο του 214 το ΑΕΠ υποχώρησε κατά 1,% σε τριμηνιαία βάση ενώ σε ετήσια βάση περιορίστηκε οριακά κατά,2%. Στις 6 Φεβρουαρίου ο διεθνής οίκος πιστοληπτικής αξιολόγησης S&P υποβάθμισε τη μακροχρόνια πιστοληπτική αξιολόγηση της Ελλάδας σε Β- από Β ενώ παραμένει σε Creditwatch Negative. Σύμφωνα με την S&P, οι περιορισμοί που διέπουν τη ρευστότητα της οικονομίας έχουν περιορίσει σημαντικά το χρονοδιάγραμμα της νέας κυβέρνησης αναφορικά με τη σύναψη νέας συμφωνίας με τους δανειστές. Ειδικότερα, η τρέχουσα αβεβαιότητα σχετικά με το χρονοδιάγραμμα και την επιτυχία της συμφωνίας αυξάνουν τον κίνδυνο εκροών καταθέσεων, συρρικνώνουν τις επενδύσεις και αποδυναμώνουν τη φορολογική συμμόρφωση. Επίσης, ο διεθνής οίκος πιστοληπτικής αξιολόγησης Moody s τοποθέτησε την πιστοληπτική αξιολόγηση της Ελλάδας (Caa1) σε επανεξέταση για πιθανή υποβάθμιση. Ως βασικό λόγο αναφέρει την υψηλή αβεβαιότητα για την έκβαση των διαπραγματεύσεων ανάμεσα στην Ελλάδα και τους επίσημους πιστωτές καθώς και τους όρους σχετικά με πρόγραμμα στήριξης. Πιθανή αρνητική έκβαση θα μπορούσε να έχει δυσμενείς συνέπειες στην ικανότητα χρηματοδότησης των αναγκών της και τις συνθήκες ρευστότητας. 15, 1, 5,, -5, -1, -15, ΑΕΠ σε τρέχουσες τιμές (% μεταβολή) Q1/96 Q4/96 Q3/97 Q2/98 Q1/99 Q4/99 Q3/ Q2/1 Q1/2 Q4/2 Q3/3 Q2/4 Q1/5 Q4/5 Q3/6 Q2/7 Q1/8 Q4/8 Q3/9 Q2/1 Q1/11 Q4/11 Q3/12 Q2/13 Q1/14 Q4/14 Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ. ΑΕΠ σε σταθερές τιμές (% μεταβολή) 1, 8, 6, 4, 2,, -2, -4, -6, -8, -1, -12, Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ GDP_sa_current (q-o-q change) GDP_sa_current (y-o-y change) Q1/96 Q4/96 Q3/97 Q2/98 Q1/99 Q4/99 Q3/ Q2/1 Q1/2 Q4/2 Q3/3 Q2/4 Q1/5 Q4/5 Q3/6 Q2/7 Q1/8 Q4/8 Q3/9 Q2/1 Q1/11 Q4/11 Q3/12 Q2/13 Q1/14 Q4/14 GDP_sa_21=1 (q-o-q change) GDP_sa_21=1 (y-o-y change) Σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία, τον Ιανουάριο του 215 ο κρατικός προϋπολογισμός εμφάνισε, σε τροποποιημένη ταμειακή βάση, πλεόνα-. 2
Εκτέλεση Κρατικού Προϋπολογισμού 215 214 215 Ιανουάριος 215 214 215 εκατ. (τροποποιημένη ταμειακή βάση) Διαφορά Ιαν. Ιαν. Στόχοι (1) Διαφορά Πραγμ. (2) Εκτιμήσεις (3) Τακτικός Προϋπολογισμός (1) (2) (2-1) (3) (2-3) (4) (5) Καθαρά έσοδα 4.418 3.489-929 4.537-1.48 46.65 5.871 Έσοδα προ επιστροφών φόρων 4.713 3.846-867 4.814-968 49.636 53.171 Ειδικά έσοδα από εκχώρηση αδειών και δικαιωμάτων του Δημοσίου 384 577 Επιστροφές φόρων 295 356 61 277 79 3.37 2.877 Δαπάνες 3.523 3.173-35 3.271-98 48.472 49.35 Πρωτογενείς δαπάνες 2.951 3.97 146 3.15-53 41.928 41.887 Εξοπλιστικά Προγράμματα (σε ταμειακή βάση) 3-3 345 7 Καταπτώσεις εγγυήσεων 356-356 11-11 587 818 σε φορείς εντός της γενικής κυβέρνησης (καθαρή βάση) 356-356 442 667 σε φορείς εκτός της γενικής κυβέρνησης 11-11 145 151 Τόκοι (σε καθαρή βάση) 216 76-14 8-4 5.569 5.9 Προμήθεια εκταμίευσης δανείων στο EFSF 42 Έλλειμμα(-) ή Πλεόνασμα (+) Τ.Π. 895 316-579 1.266-95 -1.822 1.566 ΠΔΕ Έσοδα 32 192 16 8 112 4.717 4.732 Δαπάνες 38 141-167 6 81 6.592 6.4 Έλλειμμα(-) ή Πλεόνασμα (+) Π.Δ.Ε. -276 51 327 2 31-1.875-1.668 Καθαρά Έσοδα Κρατικού Προϋπολογισμού 4.45 3.682-769 4.617-936 51.367 55.63 Δαπάνες Κρατικού Προϋπολογισμού 3.831 3.315-517 3.331-16 55.63 55.75 Ισοζύγιο Κρατικού Προυπολογισμού 619 367-252 1.286-919 -3.697-12 Πρωτογενές Αποτέλεσμα Κρατικού Προυπολογισμού 835 443-392 1.366-923 1.872 5.798 Σημειώσεις: (1) Στόχοι όπως αποτυπώνονται στον Προϋπολογισμό οικ. έτους 215. ((2) Το σύνολο των εσόδων & των δαπανών του κρατικού προϋπολογισμού για το έτος 214 είναι προσωρινό και θα οριστικοποιηθεί με την κύρωση του Απολογισμού Εσόδων & Εξόδων του Κράτους οικ. έτους 214. (3) Οι ετήσιες εκτιμήσεις όπως αποτυπώνονται στην Εισηγητική Έκθεση του προϋπολογισμού έτους 215. Πηγή: Υπουργείο Οικονομικών, Piraeus Bank calculations. σμα ύψους 367 εκατ. (στόχος: 1.286 εκατ.) και επιτεύχθηκε πρωτογενές πλεόνασμα ύψους 443 εκατ. (στόχος: 1.366 εκατ.). Η υστέρηση έναντι των στόχων οφείλεται στην απόκλιση του τακτικού προϋπολογισμού (πλεόνασμα 316 εκατ. έναντι στόχου για πλεόνασμα 1.266 εκατ.) όταν αντίθετα στο ΠΔΕ το πλεόνασμα ήταν ανώτερο του στόχου ( 51 εκατ. έναντι στόχου 2 εκατ.) καθώς η αύξηση των εσόδων υπερκέρασε την άνοδο των δαπανών. Ειδικότερα στον τακτικό προϋπολογισμό καταγράφεται υστέρηση στα έσοδα προ επιστροφών φόρων (κατά 968 εκατ.) κυρίως, σύμφωνα με το Υπουργείο, λόγω της παράτασης στην καταβολή ΦΠΑ έως τα τέλη Φεβρουαρίου και των χαμηλότερων εσόδων από τις ρυθμίσεις των ληξιπρόθεσμων οφειλών. Ταυτόχρονα αυξημένες ήταν οι επιστροφές φόρων ενώ οι δαπάνες περιορίστηκαν κατά 98 εκατ. Στις 11/2 το ελληνικό Δημόσιο πραγματοποίησε, μέσω των Βασικών Διαπραγματευτών Αγοράς, δημοπρασία εντόκων γραμματίων (ΕΓΕΔ) διάρκειας 13 εβδομάδων συγκεντρώνοντας συνολικά 1,4 δισ. Η απόδοση διαμορφώθηκε στο 2,5% (από 2,15% στη δημοπρασία της 14/1/15) και η έκδοση καλύφθηκε 1,3 φορές. 6, 5, 4, 3, 2, 1,, -1, Πληθωρισμός -2, Τον Ιανουάριο ο πληθωρισμός διαμορφώθηκε στο -2,8% (Δεκ. 14 : -2,6%, Ιαν.14 : -1,5%). Στη πλειονότητα των ομάδων αγαθών και υπηρεσιών καταγράφεται πτώση του δείκτη τιμών, με τη σημαντικότερη -3, -4, Ιαν-8 Απρ-8 Ιουλ-8 Οκτ-8 Ιαν-9 Απρ-9 Ιουλ-9 Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ. Οκτ-9 Ιαν-1 Απρ-1 Ιουλ-1 Οκτ-1 Ιαν-11 Απρ-11 Ιουλ-11 Οκτ-11 Ιαν-12 Απρ-12 Ιουλ-12 Οκτ-12 Ιαν-13 Απρ-13 Ιουλ-13 Οκτ-13 Ιαν-14 Απρ-14 Ιουλ-14 Οκτ-14 Ιαν-15 3
να σημειώνεται στη «στέγαση» και τις «μεταφορές», κυρίως ως συνέπεια της μείωσης των τιμών σε ενοίκια κατοικιών, πετρέλαιο θέρμανσης, φυσικό αέριο και καύσιμα. Αντίθετα, ο δείκτης τιμών διατηρήθηκε αμετάβλητος στις «επικοινωνίες» και αυξήθηκε σε «αλκοολούχα ποτά και καπνό» πρωτίστως λόγω της αύξησης των τιμών των τσιγάρων. 3, 25, 2, Ποσοστό ανεργίας (%) Το Νοέμβριο το ποσοστό ανεργίας διαμορφώθηκε, σύμφωνα με εποχικά διορθωμένα στοιχεία, στο 25,8%, όσο ήταν και τον Οκτώβριο, έναντι 27,7% το Νοέμβριο του 213. Σε ετήσια βάση, οι απασχολούμενοι αυξήθηκαν κατά 52,6 χιλιάδες άτομα (1,5% ΥοΥ) ενώ οι άνεργοι μειώθηκαν κατά 17,5 χιλιάδες άτομα (-8,% YoY). Αναφορικά με τις εξελίξεις σε επιμέρους τομείς της οικονομίας, βάσει στοιχείων της ΕΛΣΤΑΤ: Το Δεκέμβριο, ο δείκτης βιομηχανικής παραγωγής υποχώρησε κατά 3,8% ΥοΥ έναντι προ έτους πτώσης 1,4%. Η εξέλιξη αυτή συνδέεται με την εντονότερα αρνητική συμβολή από την μείωση του δείκτη παραγωγής ηλεκτρισμού (-18,6%, Δεκ.13 : -5,3% ΥοΥ) και του τομέα ορυχεία-λατομεία (-13,2%, Δεκ. 13: -,6% ΥοΥ). Αντίθετα, θετική ήταν η συμβολή της μεταποίησης (2,1%, Δεκ. 13:,2% ΥοΥ), και του τομέα παροχή νερού (4,3%, Δεκ. 14: -2,8% ΥοΥ). Συνολικά το 214 ο δείκτης βιομηχανικής παραγωγής μειώθηκε κατά 2,7%, βραδύτερα του 213. Η εξέλιξη αυτή συνδέεται με την θετική έναντι αρνητικής τα προηγούμενα έτη συμβολή της μεταποίησης. Αντίθετα εντονότερα αρνητική ήταν η συμβολή του δείκτη παραγωγής ηλεκτρισμού. Επίσης το Δεκέμβριο, ο δείκτης τιμών εισαγωγών στη βιομηχανία υποχώρησε σε ετήσια βάση κατά 12,3% (Δεκ. 13: -1,% ΥοΥ), καθώς οι τιμές των ενεργειακών αγαθών μειώθηκαν κατά 36,5% ΥοΥ έναντι προ έτους μείωσης κατά 3,2% ΥοΥ. Συνολικά το 214 ο δείκτης τιμών μειώθηκε κατά 3,7% (213: -2,7%). Το Νοέμβριο, ο αριθμός των νέων οικοδομικών αδειών περιορίστηκε κατά 3,9% ΥοΥ (Νοέμ. 13:36,2%), η συνολική επιφάνεια (σε m2) κατά 34,3% ΥοΥ (Νοέμ.13: 62,8% ΥοΥ) και ο σχετικός όγκος (σε m3) κατά 37,3% (Νοέμ. 13: 89,% ΥοΥ). Επισημαίνεται ότι, στο δελτίο τύπου με τα στοιχεία του Νοεμβρίου 213 αναφέρεται ότι στην ανάλυση των αποτελεσμάτων αναφορικά με τις εκδόσεις των οικοδομικών αδειών κατά το μήνα Νοέμβριο 213 θα πρέπει να συνεκτιμηθεί η πιθανή συμβολή της λήξης της προθεσμίας έκδοσης (25-11-213) των οικοδομικών αδειών με βάση προηγούμενο γενικό οικοδομικό κανονισμό. 15, 1, 5, Ιαν-6 Απρ-6 Ιουλ-6 Οκτ-6 Ιαν-7 Απρ-7 Ιουλ-7 Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ, Piraeus Bank Research. Επίπτωση από τους επιμέρους δείκτες στην ετήσια μεταβολή του Δείκτη Βιομηχανικής Παραγωγής 1, 5,, -5, -1, -15, -2, Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ, Piraeus Bank Research. Σκοπός του ΔΒΠ είναι η σύγκριση του μεγέθους (όγκου) της εκάστοτε τρέχουσας μηνιαίας παραγωγής προς την αντίστοιχη παραγωγή μιας δεδομένης σταθερής περιόδου, η οποία λαμβάνεται ως βάση. 6, 5, 4, 3, 2, 1,, -1, -2, -3, -4, -5, Δείκτης τιμών εισαγωγών στη βιομηχανία (ετήσια % μεταβολή) Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ 6 4 2 Οκτ-7 Ιαν-8 Απρ-8 Ιουλ-8 Οκτ-8 Ιαν-9 Απρ-9 Ιουλ-9 Ποσοστό Ανεργίας, sa Οκτ-9 Ιαν-1 Οικοδομική δραστηριότητα (άδειες, ΥοΥ%) Απρ-1 Ιουλ-1 Οκτ-1 Ιαν-11 Απρ-11 Ιουλ-11 Οκτ-11 Ιαν-12 Απρ-12 Ιουλ-12 Οκτ-12 Ιαν-13 Απρ-13 Ποσοστό Ανεργίας, nsa Ιαν-8 Μαρ-8 Μαϊ-8 Ιουλ-8 Σεπ-8 Νοε-8 Ιαν-9 Μαρ-9 Μαϊ-9 Ιουλ-9 Σεπ-9 Νοε-9 Ιαν-1 Μαρ-1 Μαϊ-1 Ιουλ-1 Σεπ-1 Νοε-1 Ιαν-11 Μαρ-11 Μαϊ-11 Ιουλ-11 Σεπ-11 Νοε-11 Ιαν-12 Μαρ-12 Μαϊ-12 Ιουλ-12 Σεπ-12 Νοε-12 Ιαν-13 Μαρ-13 Μαϊ-13 Ιουλ-13 Σεπ-13 Νοε-13 Ιαν-14 Μαρ-14 Μαϊ-14 Ιουλ-14 Σεπ-14 Νοε-14 Ιαν-6 Ιουν-6 επίπτωση από Ορυχεία επίπτωση από Μεταποίηση επίπτωση από Ηλεκτρισμό επίπτωση από Νερό Νοε-6 Απρ-7 Σεπ-7 Φεβ-8 Ιουλ-8 Δεκ-8 Μαϊ-9 ΔΒΠ (ΥοΥ%) Οκτ-9 Μαρ-1 Δείκτης Τιμών Εισαγωγών στη Βιομηχανία Αυγ-1 Ιαν-11 Ιουν-11 Δείκτης Τιμών Εισαγωγών (ενέργεια) -Αριστερός άξονας Νοε-11 Δείκτης Τιμών Εισαγωγών (χωρίς ενέργεια)- Δεξιός άξονας Απρ-12 Σεπ-12 Φεβ-13 Ιουλ-13 Δεκ-13 Ιουλ-13 Οκτ-13 Μαϊ-14 Ιαν-14 Οκτ-14 Απρ-14 Ιουλ-14 4, 3, 2, 1,, Οκτ-14-1, -2, -2-4 -6-8 Ιαν-7 Απρ-7 Ιουλ-7 Οκτ-7 Ιαν-8 Απρ-8 Ιουλ-8 Οκτ-8 Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ Ιαν-9 Απρ-9 Ιουλ-9 Οκτ-9 Ιαν-1 Απρ-1 Ιουλ-1 Οκτ-1 Ιαν-11 Απρ-11 Ιουλ-11 Οκτ-11 Ιαν-12 Απρ-12 Ιουλ-12 Οκτ-12 Ιαν-13 Απρ-13 Ιουλ-13 Οκτ-13 Ιαν-14 Απρ-14 Ιουλ-14 Οκτ-14 4
ΕΥΡΩΖΩΝΗ Μεγέθυνση κατά,3% του πραγματικού ΑΕΠ το δ σε σχέση με το γ τρίμηνο του 214. Στο 1,3% εκτιμά η Ευρωπαϊκή Επιτροπή το ρυθμό αύξησης του πραγματικού ΑΕΠ το 215. Σε πολύ υψηλό επίπεδο διαμορφώθηκε το εμπορικό πλεόνασμα του Δεκεμβρίου Οριακή επιτάχυνση παρουσίασε, σύμφωνα με τα προκαταρκτικά στοιχεία, ο ρυθμός ανάπτυξης στην Ευρωζώνη κατά το δ τρίμηνο του 214. Ειδικότερα, το πραγματικό ΑΕΠ αυξήθηκε σε σχέση με το γ τρίμηνο κατά,3%, οριακά υψηλότερα τόσο από ό,τι αναμενόταν (,2%), καθώς και από την ποσοστιαία άνοδο του γ τριμήνου (,2%). Από τις τέσσερεις μεγαλύτερες χώρες, αύξηση καταγράφηκε στη Γερμανία (,7%), τη Γαλλία (,1%) και την Ισπανία (,7%), ενώ μηδενική ήταν η μεταβολή στην Ιταλία. Ανάλογη εικόνα προκύπτει και σε ετήσια βάση, καθώς η αύξηση του ΑΕΠ εκτιμάται στο,9% έναντι,8% το γ τρίμηνο. Συνεπώς, το πραγματικό ΑΕΠ αυξήθηκε το 214 κατά,9%, όσο ήταν και η πρόβλεψή μας, έναντι υποχώρησής του κατά,5% το 213. 1..5. -.5-1. -1.5 Πραγματικό ΑΕΠ 4 2-2 -2. -4 Αναφορικά με το 215, σύμφωνα με την πρόσφατη Έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, εκτιμάται αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ κατά 1,3% βασισμένη στην αύξηση της εγχώριας ζήτησης. Επίσης, ενθαρρυντική εξέλιξη συνιστά η πρόβλεψή της ότι, για πρώτη φορά από την εκδήλωση της κρίσης, όλες οι χώρες-μέλη της θα εμφανίσουν θετικό ρυθμό ανάπτυξης. -2.5-3. 27 28 29 21 211 212 213 214 Real GDP (%, Q/Q) (LHS) Real GDP (%, Y/Y) (RHS) -6 Αναλυτικότερα, αναγνωρίζει ότι έως σήμερα την κινητήρια δύναμη της ανάκαμψης αποτέλεσε η ιδιωτική κατανάλωση και οι εξαγωγές και διαπιστώνει ότι δεν σημειώθηκε ανάκαμψη των επενδύσεων. Κατά την προσεχή διετία ως κύριους ενισχυτικούς παράγοντες της ανάπτυξης θεωρεί τη μεγάλη πτώση των τιμών του πετρελαίου, τη σημαντική υποτίμηση του ευρώ έναντι του δολλαρίου και άλλων βασικών νομισμάτων, την περαιτέρω χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής από την ΕΚΤ και το Σχέδιο Επενδύσεων που προωθεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Προβλέψεις Ευρωπαϊκής Επιτροπής για βασικά μακροοικονομικά μεγέθη Πραγματικό ΑΕΠ (ετήσια % μεταβολή) Δείκτης τιμών καταναλωτή (%) Ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών (ως Ανεργία (%) 214 215 216 214 215 216 214 215 216 214 215 216 Ευρωζώνη,8 1,3 1,9,4 -,1 1,3 2,8 3,2 3, 11,6 11,2 1,6 Γερμανία 1,5 1,5 2,,8,1 1,6 7,7 8, 7,7 5, 4,9 4,8 Γαλλία,4 1, 1,8,6, 1, -1,8-1,3-1,7 1,3 1,4 1,2 Ιταλία -,5,6 1,3,2 -,3 1,5 1,8 2,6 2,6 12,8 12,8 12,6 Ισπανία 1,4 2,3 2,5 -,2-1, 1,1 -,1,6,5 24,3 22,5 2,7 Πηγή: European Commission: "Eurorean Economic Forecast", Winter 215, p.1 & p. 34. Η συνεισφορά του εξωτερικού τομέα θα εξακολουθήσει να είναι πολύ περιορισμένη καθώς υποστηρίζει ότι η θετική επίδραση των αυξημένων εξαγωγών θα αντισταθμιστεί σε μεγάλο βαθμό από την αύξηση των εισαγωγών ενώ ουδέτερη αναμένει πως θα είναι η επίδραση της δημοσιονομικής πολιτικής. Παράλληλα, μεταξύ άλλων, αναγνωρίζει ότι η ανεργία θα παραμείνει ιδιαίτερα υψηλή, θα διατηρηθεί η ανάγκη προώθησης διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και ο κίνδυνος μιας περιόδου πολύ χαμηλού πληθωρισμού, ενώ και οι γεωπολιτικές ανησυχίες θα παραμείνουν υψηλές. 5
Αναφορικά με τον πληθωρισμό, αναμένει ότι το 215 οι αποπληθωριστικές πιέσεις θα συνεχιστούν κυρίως λόγω της πτώσης των τιμών της ενέργειας και άλλων εμπορευμάτων αλλά προσδοκά ότι σταδιακά αυτές θα μετριάζονται καθώς θα ενισχύεται η εγχώρια ζήτηση και θα γίνονται αισθητές οι συνέπειες της χαλάρωσης της νομισματικής πολιτικής και της υποτίμησης του ευρώ. Συνεχίστηκε το Δεκέμβριο για τρίτο διαδοχικό μήνα η άνοδος των λιανικών πωλήσεων συνιστώντας ενθαρρυντική ένδειξη για την εξέλιξη της ιδιωτικής κατανάλωσης κατά το δ τρίμηνο του 214. Ειδικότερα, βάσει των εποχικά εξομαλυμένων στοιχείων, οι λιανικές πωλήσεις αυξήθηκαν το Δεκέμβριο κατά,3% σε μηνιαία βάση, υψηλότερα από ό,τι γενικά αναμενόταν (,%), έναντι,7% το Νοέμβριο. Η παραπάνω εξέλιξη ήταν αποτέλεσμα των υψηλότερων κατά,4% πωλήσεων στα καύσιμα και κατά,3% στα τρόφιμα/ποτά/προϊόντα καπνού και στα προϊόντα εκτός των τροφίμων. Συνεπώς, το δ τρίμηνο οι λιανικές πωλήσεις ήταν αυξημένες κατά,8% έναντι αυτών του γ τριμήνου (γ τρ. 14 /β τρ. 14:,1%). Αντίθετα, στο επίπεδο του Νοεμβρίου, διατηρήθηκε η βιομηχανική παραγωγή το Δεκέμβριο (εξαιρουμένων των κατασκευών, σε εποχικά εξομαλυμένα στοιχεία), εξέλιξη που γενικά αναμενόταν (,1%), έναντι αύξησής της κατά,1% το Νοέμβριο. Η στασιμότητα της παραγωγής ήταν αποτέλεσμα της μείωσης στον τομέα των μη διαρκών καταναλωτικών αγαθών που αντιστάθμισε την άνοδο στους λοιπούς τομείς. Συνεπώς, το δ τρίμηνο του 214 η βιομηχανική παραγωγή ήταν αυξημένη σε σχέση με αυτήν του γ τριμήνου κατά,3% (γ τρ. 14/β τρ. 14: -,4%). Πωλήσεις & Παραγωγή 12 1 8 6 4 2-2 -4-6 Ιαν-11 Ιουλ-11 Ιαν-12 Ιουλ-12 Ιαν-13 Ιο υλ-13 Ιαν-14 Ιουλ-14 Industrial Production (%,Y/Y) (LHS) Retail Sales (%,Y/Y) (RHS) Εμπορικό Πλεόνασμα (σε δισ.) 25 2 15 1 5 Jan-13 Jul-13 Jan-14 Jul-14 5 4 3 2 1-1 -2-3 -4-5 Περαιτέρω διεύρυνση του πλεονάσματος του εμπορικού ισοζυγίου της Ευρωζώνης στο υψηλότερο επίπεδο από τη δημιουργία της Ευρωζώνης καταγράφηκε το Δεκέμβριο. Συγκεκριμένα εκτιμάται, βάσει των εποχικά εξομαλυμένων στοιχείων, στα 23,3 δισ. έναντι 21,6 δισ. ένα μήνα πριν. Συνεπώς, το μέσο μηνιαίο πλεόνασμα κατά το δ τρίμηνο του 214 ανήλθε στα 21,7 δισ. έναντι 15,7 δισ. το γ τρίμηνο. Σε επίπεδο έτους, το πλεόνασμα του εμπορικού ισοζυγίου διευρύνθηκε κατά περίπου 42 δισ. το 214 και αντιστοιχεί στο 1,9% περίπου του ΑΕΠ (213: 1,6%). 6
ΗΠΑ Απρόσμενη υποχώρηση του δείκτη καταναλωτικής εμπιστοσύνης το Φεβρουάριο. Περαιτέρω βελτίωση στην αγορά εργασίας. Υποχώρηση σε μηνιαία βάση των λιανικών πωλήσεων τον Ιανουάριο. Αξιοσημείωτη και απρόσμενη υποχώρηση του δείκτη καταναλωτικής εμπιστοσύνης καταδεικνύουν τα πρώτα στοιχεία για το Φεβρουάριο που παραμένει, ωστόσο, σε συγκριτικά υψηλό επίπεδο. Ειδικότερα, ο σχετικός δείκτης του Πανεπιστημίου του Μίσιγκαν εκτιμάται πως θα διαμορφωθεί στο 93,6 έναντι 98,5 που γενικά αναμενόταν και 98,1 τον Ιανουάριο. Συνεπώς, επιστρέφει στο ύψος του Δεκεμβρίου αποτελώντας τη δεύτερη υψηλότερη τιμή από τον Ιανουάριο του 27. Πτωτικά κινήθηκαν και οι δύο επιμέρους δείκτες και περισσότερο εκείνος που αποτυπώνει τις εκτιμήσεις των καταναλωτών για την τρέχουσα κατάσταση. 12 1 Πρόδρομοι Δείκτες Καταναλωτή Σταθερή βελτίωση καταγράφεται τους τελευταίους μήνες στην αγορά εργασίας με υποχώρηση του ποσοστού ανεργίας κάτω από το 6% και ιδιαίτερα ικανοποιητική αύξηση των νέων θέσεων εργασίας σε μηνιαία βάση. Τον Ιανουάριο, βάσει των στοιχείων της έρευνας από τις καταστάσεις μισθοδοσίας προκύπτει ότι δημιουργήθηκαν 257 χιλ. νέες θέσεις εργασίας σε εποχικά προσαρμοσμένη βάση έναντι 23 χιλ. που γενικά αναμενόταν. Επίσης, αναθεωρήθηκαν ανοδικά οι νέες θέσεις εργασίας των δύο προηγούμενων μηνών, αθροιστικά κατά 147 χιλ. (Δεκ. 14: από 252 χιλ. σε 329 χιλ., Νοέμ. 14: από 353 χιλ. σε 423 χιλ.). Συνεπώς, το 214 δημιουργήθηκαν 3,12 εκατ. νέες θέσεις εργασίας έναντι 2,39 εκατ. το 213 και 2,26 εκατ. το 212. Παράλληλα, από την έρευνα που βασίζεται στα νοικοκυριά, το ποσοστό ανεργίας διαμορφώθηκε στο 5,7% από 5,6% το Δεκέμβριο, αποτελώντας το δεύτερο χαμηλότερο ποσοστό από τον Ιούνιο του 28. Η οριακή άνοδος του ποσοστού ανεργίας οφείλεται στην επανένταξη στην αγορά εργασίας μέρους αυτών που προηγουμένως δεν αναζητούσαν εργασία με αποτέλεσμα το ποσοστό του εργατικού δυναμικού στο σύνολο του πληθυσμού να ανέλθει στο 62,9% από το 62,7% το Δεκέμβριο. 8 6 4 2 Ιαν-5 Ιαν-6 Ιαν-7 Ιαν-8 Ιαν-9 Ιαν-1 Ιαν-11 Ιαν-12 Ιαν-13 Ιαν-14 Ιαν-15 Conference Board University of Michigan Αγορά Εργασίας 5 8,5 8, 4 7,5 3 7, 2 6,5 1 6, 5,5 Ιαν-13 Ιουλ-13 Ιαν-14 Ιουλ-14 Ιαν-15 Monthly change in non-farm payrolls (LHS) Unemployment rate (RHS) Συνεχίστηκε τον Ιανουάριο η πτωτική πορεία των λιανικών πωλήσεων βάσει των εποχικά εξομαλυμένων στοιχείων. Επομένως, η αύξηση του διαθέσιμου εισοδήματος των νοικοκυριών από τις μειωμένες τιμές ενέργειας και τη μείωση του ποσοστού ανεργίας, που αποτυπώνονται και στη σημαντική βελτίωση που καταγράφουν το τελευταίο διάστημα οι δείκτες καταναλωτικής εμπιστοσύνης, δεν έχει οδηγήσει ακόμη σε αξιοσημείωτη αύξηση της ζήτησης και ακολούθως της παραγωγής. 7
Αναλυτικότερα, οι λιανικές πωλήσεις μειώθηκαν απρόσμενα κατά,8% σε μηνιαία βάση έναντι -,5% της μέσης εκτίμησης της αγοράς και πτώσης τους κατά,9% το Δεκέμβριο. Από τους επιμέρους κλάδους, σχεδόν ισομοιρασμένη ήταν η εικόνα της ανόδου και της καθόδου με τη μεγαλύτερη μεταβολή να καταγράφουν οι πωλήσεις καυσίμων (-9,3%). Όμως, ακόμη και εάν αφαιρεθούν οι πωλήσεις καυσίμων και αυτοκινήτων, η αύξηση των πωλήσεων σε μηνιαία βάση στους λοιπούς κλάδους παρέμεινε πολύ χαμηλή (,2% έναντι,% το Δεκέμβριο). Επιδείνωση παρουσίασε το Δεκέμβριο το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου (συμπεριλαμβανομένων των υπηρεσιών) επηρεαζόμενο αρνητικά από την ανατίμηση του δολλαρίου και τη διεύρυνση του ελλείμματος στο ισοζύγιο πετρελαίου. Ειδικότερα, βάσει των εποχικά προσαρμοσμένων στοιχείων και σε τρέχουσες τιμές, το έλλειμμα διαμορφώθηκε στα $46,6 δισ. έναντι μέσης εκτίμησης της αγοράς για συρρίκνωσή του στα $37,9 δισ. και ελλείμματος $39,8 δισ. το Νοέμβριο, καθώς οι εξαγωγές μειώθηκαν κατά,8% και οι εισαγωγές αυξήθηκαν κατά 2,2%. Συνεπώς, το μέσο μηνιαίο έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου κατά το δ τρίμηνο του 214 διαμορφώθηκε στα $42,7 δισ. (γ τρ. 14: 41,1 δισ.), εξέλιξη που επηρεάζει αρνητικά το ρυθμό αύξησης του πραγματικού ΑΕΠ κατά το δ τρίμηνο. 8 7 6 5 4 3 Εμπορικό Έλλειμμα Αναφορικά με την αγορά κατοικίας, συγκρατημένη αισιοδοξία εκφράζουν τα μέλη της Ένωσης Κατασκευαστών Κατοικιών (NAHB) καθώς ο δείκτης που αποτυπώνει την εκτίμησή τους για τις τρέχουσες πωλήσεις αλλά και τις προσδοκίες τους για το μέλλον παραμένει σταθερά άνω του ορίου του 5, αν και υποχώρησε ελαφρά σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα. Αναλυτικότερα, ο δείκτης υποχώρησε το Φεβρουάριο στις 55 μονάδες έναντι 57 μονάδων τον Ιανουάριο και 58 μονάδων που γενικά αναμενόταν. Εκτιμάται ότι οι αντίξοες καιρικές συνθήκες σε αρκετές πολιτείες επέδρασαν πτωτικά στο δείκτη. Ωστόσο, η σταθερή βελτίωση των συνθηκών στην αγορά εργασίας, οι προσιτές τιμές των ακινήτων και τα ιστορικά χαμηλά επιτόκια στα στεγαστικά δάνεια αναμένεται να ωθήσουν ανοδικά τη ζήτηση για ακίνητα και να συντηρήσουν την αναπτυξιακή δυναμική της αγοράς. 2 Ιαν-5 Ιαν-6 Ιαν-7 Ιαν-8 Ιαν-9 Ιαν-1 Ιαν-11 Ιαν-12 Ιαν-13 Ιαν-14 Oνομαστικό Πραγματικό Πρόδρομος Δείκτης Κατασκευαστών Κατοικιών 8 7 6 5 4 3 2 1 Jan- Jan-2 Jan-4 Jan-6 Jan-8 Jan-1 Jan-12 Jan-14 NAHB Leading Indicator (RHS) Περιορισμένη διεύρυνση του ελλείμματος του κρατικού προϋπολογισμού σε σχέση με αυτό του αντίστοιχου περυσινού διαστήματος καταγράφηκε την περίοδο Οκτωβρίου 214 - Ιανουαρίου 215 (που αποτελεί το πρώτο τετράμηνο του δημοσιονομικού έτους 215). Συγκεκριμένα, διαμορφώθηκε στα $194,2 δισ., αυξημένο κατά $11,4 δισ. σε σχέση με την αντίστοιχη προηγούμενη περίοδο. Η εξέλιξη αυτή ήταν αποτέλεσμα της μεγαλύτερης αύξησης, σε απόλυτα μεγέθη, των εξόδων από αυτήν των εσόδων. Οι υψηλότερες δαπάνες σε σχέση με πέρυσι καταγράφηκαν στο υπουργείο Υγείας αντανακλώντας σε ένα βαθμό και την υλοποίηση του προγράμματος «Οbamacare» και στον τομέα των εκτός τόκων δαπανών για τα κρατικά χρεόγραφα. Από την άλλη πλευρά, σημαντικά αυξημένα ήταν τα έσοδα από τη φορολογία των νομι- 8
κών και φυσικών προσώπων. Όσον αφορά την εκτέλεση του προϋπολογισμού τον Ιανουάριο, το έλλειμμα ανήλθε στα $17,5 δισ., ελαφρά καλύτερα από ό,τι γενικά αναμενόταν ($-18,5 δισ.) αλλά σημαντικά υψηλότερο σε σχέση με πέρυσι ($-1,3 δισ.). Το αποτέλεσμα αυτό προήλθε από την υψηλότερη ποσοστιαία άνοδο των δαπανών από αυτήν των εσόδων. 9
Ημερομηνία Ανακοίνωσης Ανακοινώσεις / Γεγονότα ΗΠΑ Περίοδος Αναφοράς 18/2/15 Στοιχεία Ενάρξεων Ανέγερσης Νέων Κατοικιών Ιανουάριος 215 18/2/15 Δείκτης Τιμών Παραγωγού Ιανουάριος 215 18/2/15 Βιομηχανική Παραγωγή Ιανουάριος 215 18/2/15 Δημοσίευση Πρακτικών Συνεδρίασης Fed - 24/2/15 Τιμές Κατοικιών Δεκέμβριος 214 Πρόδρομος Δείκτης Εμπιστοσύνης Καταναλωτή 24/2/15 (Conference Board) Φεβρουάριος 215 25/2/15 Πωλήσεις Νεόδμητων Κατοικιών Ιανουάριος 215 26/2/15 Δείκτης Τιμών Καταναλωτή Ιανουάριος 215 26/2/15 Νέες Παραγγελίες Διαρκών Αγαθών Ιανουάριος 215 27/2/15 ΑΕΠ-Εθνικοί Λογαριασμοί Δ Τρίμηνο (2 η εκτ.) 27/2/15 Στοιχεία Εταιρικής Κερδοφορίας Δ Τρίμηνο (1 η εκτ.) 27/2/15 Πρόδρομος Δείκτης Εμπιστοσύνης Καταναλωτή Φεβρουάριος 215 (Παν/μιο Μίσιγκαν) 2/3/15 Στοιχεία Προσωπικού Εισοδήματος & Δαπάνης Ιανουάριος 215 2/3/15 Πρόδρομος Δείκτης ΙSM Μεταποίησης Φεβρουάριος 215 2/3/15 Δαπάνες Κατασκευών Ιανουάριος 215 ΕΥΡΩΖΩΝΗ 18/2/15 Δείκτης Παραγωγής στις Κατασκευές Δεκέμβριος 214 19/2/15 Πρόδρομος Δείκτης Καταναλωτικής Εμπιστοσύνης Φεβρουάριος 215 (1 η εκτ.) 2/2/15 Πρόδρομος Επιχειρηματικός Δείκτης PMI (σύνθετος) Φεβρουάριος 215 (1η εκτ.) 24/2/15 Δείκτης Τιμών Καταναλωτή Ιανουάριος 215 26/2/15 Πρόδρομος Δείκτης Οικονομικού Κλίματος Φεβρουάριος 215 26/2/15 Προσφορά Χρήματος & Πιστωτική Επέκταση Ιανουάριος 215 2/3/15 Πρόδρομος Δείκτης PMI Μεταποίησης Φεβρουάριος 215 2/3/15 Δείκτης Τιμών Καταναλωτή Φεβρ. 215 (1 η εκτ.) 2/3/15 Ποσοστό Ανεργίας Ιανουάριος 215 ΕΛΛΑΔΑ 19/2/15 Δείκτης Κύκλου Εργασιών στη Βιομηχανία Δεκέμβριος 214 2/2/15 Ισοζύγιο Πληρωμών Δεκέμβριος 214 26/2/15 Πρόδρομος Δείκτης Οικονομικού Κλίματος Φεβρουάριος 215 27/2/15 Δείκτης Κύκλου Εργασιών στο Λιανικό Εμπόριο Δεκέμβριος 214 27/2/15 Δείκτης Τιμών Παραγωγού στη Βιομηχανία Ιανουάριος 215 27/2/15 ΑΕΠ-Εθνικοί Λογαριασμοί Δ Τρίμηνο (2 η εκτ.) 1
Οικονομική Ανάλυση & Αγορές Λεκκός Ηλίας Chief Economist 21328812 Lekkosi@piraeusbank.gr Παπιώτη Λιάνα PapiotiE@piraeusbank.gr Secretary 213288187 Ζορμπά Κατερίνα ZorbaAik@piraeusbank.gr Ελληνική Οικονομία Στάγγελ Ειρήνη Manager 213288192 Staggelir@piraeusbank.gr Αγγελοπούλου Αναστασία Economist 213739627 Aggelopouloua@piraeusbank.gr Γαβαλάς Δημήτρης Junior Economic Analyst 21641737 Gavalasd@piraeusbank.gr Ανεπτυγμένες Οικονομίες Πατίκης Βασίλειος Head 213739178 Patikisv@piraeusbank.gr Αρακελιάν Βένη Senior Economist 213739369 Arakelianv@piraeusbank.gr Πολυχρονόπουλος Διονύσης Senior Economist 213288694 Polychronopoulosd@piraeusbank.gr Παπακώστας Χρυσοβαλάντης Economic Analyst 213335468 Papakostasc@piraeusbank.gr Κωνσταντού Ευαγγελία Junior Economic Analyst 213739749 Konstantoue@piraeusbank.gr Γιαννακίδης Χαρίλαος Junior Economic Analyst 213739612 Giannakidisch@piraeusbank.gr Αναπτυσσόμενες Οικονομίες Ρότσικα Δημητρία Economist 213288365 Rotsikad@piraeusbank.gr Κλαδικές Μελέτες Βλάχου Παρασκευή Economic Analyst 213335631 Vlachoupar@piraeusbank.gr Θεσμικές και Εποπτικές Εξελίξεις Λεβεντάκης Αρτέμης Senior Economist 21641792 LeventakisAr@piraeusbank.gr Μαργαρίτη Κωνσταντίνα Junior Economic Analyst 213739642 Margaritik@piraeusbank.gr Disclaimer: To παρόν ενημερωτικό σημείωμα συνιστά διαφημιστική ανακοίνωση ενημερωτικού περιεχομένου και δεν αποτελεί σε καμία περίπτωση επενδυτική συμβουλή ούτε υποκίνηση ή προσφορά για συμμετοχή σε οποιαδήποτε συναλλαγή. Καμία πληροφορία που εμπεριέχεται σε αυτό, δεν θα πρέπει να εκληφθεί, σε καμία περίπτωση, ως κατάλληλη επένδυση για τον παραλήπτη, ούτε μέσο επίτευξης των συγκεκριμένων επενδυτικών στόχων ή κάλυψης οποιωνδήποτε άλλων αναγκών του παραλήπτη, ούτε υποκατάστατο τυχόν συμβατικών κειμένων που αφορούν τις περιγραφόμενες σε αυτό συναλλαγές. Για τους λόγους αυτούς, κάθε επενδυτής θα πρέπει να προβεί στη δική του αξιολόγηση οποιασδήποτε πληροφορίας παρέχεται στην παρούσα επικοινωνία και δεν θα πρέπει να βασίζεται σε οποιαδήποτε τέτοια πληροφορία ως εάν αυτή αποτελούσε επενδυτική συμβουλή. Το παρόν δε συνιστά, επίσης, έρευνα στον τομέα των επενδύσεων και, συνεπώς, δεν καταρτίσθηκε από την Τράπεζα Πειραιώς σύμφωνα με τις απαιτήσεις του νόμου που αποσκοπούν στη διασφάλιση της ανεξαρτησίας της έρευνας στον τομέα των επενδύσεων. Οι πληροφορίες που εκτίθενται στο παρόν βασίζονται σε πηγές που διατίθενται στο κοινό και που θεωρούνται αξιόπιστες. Η Τράπεζα δεν φέρει καμία ευθύνη ως προς την ακρίβεια ή πληρότητα των πληροφοριών αυτών. Οι απόψεις και εκτιμήσεις που εκτίθενται στο παρόν αφορούν την τάση της εγχώριας και των διεθνών χρηματοοικονομικών αγορών κατά την αναγραφόμενη ημερομηνία και υπόκεινται σε αλλαγές χωρίς ειδοποίηση. Η Τράπεζα ενδέχεται, ωστόσο, να συμπεριλαμβάνει στο παρόν έρευνες στον τομέα των επενδύσεων, οι οποίες έχουν εκπονηθεί από τρίτα πρόσωπα που δεν ανήκουν στον όμιλο της. Η Τράπεζα δεν τροποποιεί τις ως άνω έρευνες, αλλά τις παραθέτει αυτούσιες, και, συνεπώς, δεν αναλαμβάνει οποιαδήποτε ευθύνη για το περιεχόμενο αυτών. Ο όμιλος της Τράπεζας Πειραιώς είναι ένας οργανισμός με σημαντική ελληνική, αλλά και αυξανόμενη διεθνή παρουσία, και μεγάλο εύρος παρεχόμενων επενδυτικών υπηρεσιών. Στο πλαίσιο των επενδυτικών υπηρεσιών που παρέχει η Τράπεζα ή/και άλλες εταιρείες του ομίλου της ενδέχεται να ανακύψουν περιπτώσεις σύγκρουσης συμφερόντων σε σχέση με τις παρεχόμενες στο παρόν πληροφορίες. Σχετικά επισημαίνεται ότι η Τράπεζα και οι εταιρείες του ομίλου της μεταξύ άλλων: α) Δεν υπόκειται σε καμία απαγόρευση όσον αφορά τη διαπραγμάτευση για ίδιο λογαριασμό ή στο πλαίσιο διαχείρισης χαρτοφυλακίου πριν από τη δημοσιοποίηση του παρόντος φυλλαδίου, ή την απόκτηση μετοχών πριν από δημόσια εγγραφή. β) Ενδέχεται να παρέχει έναντι αμοιβής σε κάποιον από τους εκδότες, για τους οποίους παρέχονται με το παρόν πληροφορίες, υπηρεσίες επενδυτικής τραπεζικής. γ) Ενδέχεται να συμμετέχει στο μετοχικό κεφάλαιο εκδοτών ή να έλκει άλλα χρηματοοικονομικά συμφέροντα από αυτούς. δ)ενδέχεται να παρέχει υπηρεσίες ειδικού διαπραγματευτή ή αναδόχου σε κάποιους από τους αναφερόμενους στο παρόν εκδότες. ε)η Τράπεζα Πειραιώς ενδεχομένως να έχει εκδώσει σημειώματα διαφορετικά ή μη συμβατά με τις πληροφορίες που εκτίθενται στο παρόν σημείωμα. Ρητά επισημαίνεται ότι: α)τα αριθμητικά στοιχεία αναφέρονται στο παρελθόν και ότι οι προηγούμενες επιδόσεις δεν αποτελούν ασφαλή ένδειξη μελλοντικών επιδόσεων. β) τα αριθμητικά στοιχεία αφορούν προσομοίωση προηγουμένων επιδόσεων και ότι οι προηγούμενες αυτές επιδόσεις δεν αποτελούν ασφαλή ένδειξη μελλοντικών επιδόσεων. γ) οι προβλέψεις σχετικά με τις μελλοντικές επιδόσεις δεν αποτελούν ασφαλή ένδειξη μελλοντικών επιδόσεων. δ) η φορολογική μεταχείριση των αναφερόμενων στο παρόν πληροφοριών και συναλλαγών εξαρτάται και από τα ατομικά δεδομένα έκαστου επενδυτή και ενδέχεται να μεταβληθεί στο μέλλον. Ως εκ τούτου ο παραλήπτης οφείλει να αναζητήσει ανεξάρτητες συμβουλές ως προς τη φορολογική νομοθεσία που τον διέπει. ε) Η Τράπεζα Πειραιώς δεν υποχρεούται να ενημερώνει ή να κρατά επίκαιρες τις πληροφορίες που εμπεριέχονται στο παρόν. 11