ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΑ ΑΡΧΑΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΥΡΙΑΚΗ 24 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2013 ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ Μ.Ε. ΠΡΟΟΔΟΣ ΕΣΠΕΡΙΔΩΝ 104-ΚΑΛΛΙΘΕΑ ΑΙΓΑΙΟΥ 109-ΝΕΑ ΣΜΥΡΝΗ Α.ΚΕΙΜΕΝΟ ΚΡΕΩΝ Παῦσαι, πρὶν ὀργῆς κἀμὲ μεστῶσαι λέγων, 280 μὴ φευρεθῇς ἄνους τε καὶ γέρων ἅμα. Λέγεις γὰρ οὐκ ἀνεκτὰ δαίμονας λέγων πρόνοιαν ἴσχειν τοῦδε τοῦ νεκροῦ πέρι. Πότερον ὑπερτιμῶντες ὡς εὐεργέτην ἔκρυπτον αὐτόν, ὅστις ἀμφικίονας 285 ναοὺς πυρώσων ἦλθε κἀναθήματα καὶ γῆν ἐκείνων καὶ νόμους διασκεδῶν; ἢ τοὺς κακοὺς τιμῶντας εἰσορᾷς θεούς; Οὔκ ἔστιν ἀλλὰ ταῦτα καὶ πάλαι πόλεως ἄνδρες μόλις φέροντες ἐρρόθουν ἐμοί, 290 κρυφῇ κάρα σείοντες, οὐδ ὑπὸ ζυγῷ λόφον δικαίως εἶχον, ὡς στέργειν ἐμέ. Ἐκ τῶνδε τούτους ἐξεπίσταμαι καλῶς παρηγμένους μισθοῖσιν εἰργάσθαι τάδε. Οὐδὲν γὰρ ἀνθρώποισιν οἷον ἄργυρος 295
κακὸν νόμισμ ἔβλαστε τοῦτο καὶ πόλεις πορθεῖ, τόδ ἄνδρας ἐξανίστησιν δόμων τόδ ἐκδιδάσκει καὶ παραλλάσσει φρένας χρηστὰς πρὸς αἰσχρὰ πράγματ ἵστασθαι βροτῶν πανουργίας δ ἔδειξεν ἀνθρώποις ἔχειν 300 καὶ παντὸς ἔργου δυσσέβειαν εἰδέναι. Ὅσοι δὲ μισθαρνοῦντες ἤνυσαν τάδε, χρόνῳ ποτ ἐξέπραξαν ὡς δοῦναι δίκην. Β.ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ 1.Να μεταφραστούν οι στίχοι 289-301 (Μονάδες 30) 2. α)πώς κρίνονται οι απόψεις του Κρέοντα για το χρήμα; (Μονάδες 5) β)ποια τα κίνητρα του δράστη της ταφής,σύμφωνα με τον Κρέοντα; Οι απόψεις του αυτές ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα; (Μονάδες 5) 3.α)Η παρατήρηση του χορού ότι η ταφή μπορεί να έγινε από θε'ι' κό χέρι συντελεί στο ξέσπασμα της οργής του Κρέοντα.Ποια σημασία έχει η οργή του από δραματική άποψη; (Μονάδες 5) β)με ποιο σκεπτικό ο Κρέων θεωρεί ότι ο ένας αδελφός είναι άξιος ταφής,ενώ ο άλλος όχι; (Μονάδες 5) 4.Κείμενο από μετάφραση (στίχοι 178-191).
α.ποιές βασικές αρχές διακυβέρνησης διακηρύσσει ο Κρέων στις προγραμματικές δηλώσεις του στους παρακάτω στίχους ; β.να σκιαγραφήσετε το ήθος του Κρέοντα: Για μένα,όποιος καθοδηγεί μια πόλη και δεν φτάνει στις καλύτερες δυνατές αποφάσεις αλλά φοβάται καταπίνοντας τη γλώσσα του, είναι φαύλος ηγέτης και τώρα και παντού. Κι όποιος απ την πατρίδα του το φίλο προτιμά,τον έχω για μηδενικό. Εγώ-μάρτυρας ο θεός ο παντεπόπτης- ούτε θα σιωπούσα βλέποντας τη συμφορά την πόλη να σιμώνει αντί τη σωτηρία ούτε φίλο μου θα κανα της χώρας τον εχθρό, γιατί το ξέρω πως είναι μοναδικό σωσίβιο και μόνο πάνω στης πόλης το σκαρί, ορθό σαν πλέει,δημιουργούμε τις φιλίες μας. Εγώ με τέτοιους νόμους του κράτους την ισχύ θ αυξήσω (Μονάδες 10) 5.α)Πώς παρουσιάζει τους κεντρικούς ήρωες και πώς τα δευτερεύοντα πρόσωπα των έργων ο Σοφοκλής ; (Μονάδες 4) β)να αναφέρετε τα σωζόμενα έργα του Σοφοκλή. (Μονάδες 3) γ)τι γνωρίζετε για τη γλώσσα που χρησιμοποιεί στα έργα του ο Σοφοκλής; (Μονάδες 3) 6.α)Στους στίχους 280-303 να βρείτε τις λέξεις που έχουν ετυμολογική συγγένεια με τις παρακάτω της νεοελληνικής : σύζυγος, είδηση, ανεξίκακος, διάνοια, ευδαιμονία, οφθαλμός, σεισμός, δωμάτιο, δικαστήριο, διασκέδαση. (Μονάδες 4)
β) εὐεργέτης, ἀμφικίονας, ἀναθήματα, πράγμα, πανουργία: Να αναλύσετε ετυμολογικά τις λέξεις. (Μονάδες 3) γ)να βρεθούν δύο ομόρριζα για κάθε μια από τις παρακάτω λέξεις: ἐξεπίσταμαι(στ.293),εἰργάσθαι(στ.294), φρένας(στ.298), δοῦναι(στ.303), εἰδέναι(στ.301) (Μονάδες 3) 7.α) Να μετεφέρετε τους κλιτούς τύπους στον αντίθετο αριθμό: πότερον ὑπερτιμῶντες ὡς εὐεργέτην ἔκρυπτον αὐτόν, ὅστις ἀμφικίονας ναοὺς πυρώσων ἦλθε κἀναθήματα καὶ γῆν ἐκείνων καὶ νόμους διασκεδῶν; (Μονάδες 3) β) ἔκρυπτον, πορθεῖ :Να γίνει χρονική αντικατάσταση. (Μονάδες 3) γ) αἰσχρὰ, καλῶς,κακούς:να γραφούν τα παραθετικά των επιθέτων και επιρρημάτων. (Μονάδες 2) δ) εἶχον, εἰσορᾷς: Να γραφεί το β ενικό των εγκλίσεων του αορίστου β. (Μονάδες 2) 8.α) Να χαρακτηρίσετε συντακτικά τις μετοχές : λέγων(στ.282), ὑπερτιμῶντες(στ.284), πυρώσων(στ.286), τιμῶντας(στ.288), φέροντες(στ.290) (Μονάδες 4) β)να βρείτε και να χαρακτηρίσετε τις δευτερεύουσες προτάσεις στους στίχους 282-292. (Μονάδες 3) γ)να αναγνωριστούν συντακτικά οι υπογραμμισμένες λέξεις του κειμένου. (Μονάδες 3) ΚΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ!
ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ ΑΡΧΑΙΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ Β ΛΥΚΕΙΟΥ 1.α)Μετάφραση:βλέπε σημειώσεις φροντιστηριακού. 2.α)Το χρήμα αποτελεί για τον Κρέοντα την υπέρτατη δύναμη που καθορίζει τα πάντα.οι απόψεις αυτές βρίσκονται μακριά από κάθε ηθική διάσταση,άρα κι από τον τρόπο σκέψης και δράσης της Αντιγόνης. β)τα κίνητρα ήταν πολιτικά και οικονομικά.οι απόψεις αυτές δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα. 3.α)Η οργή του Κρέοντα συμβάλλει στην αποκάλυψη ενός αμείλικτου βασιλιά και καθιστά στη συνέχεια του έργου πιο έντονη τη διαφοροποίησή του με την ήρεμη,ευαίσθητη κι ανθρώπινη Αντιγόνη. β)ο ένας αδελφός κινήθηκε εναντίον της πατρίδας,ενώ ο άλλος πολέμησε για την υπεράσπισή της. 4.α)Η αγάπη και η αυτοθυσία για την πατρίδα είναι η υπέρτατη αρχή διακυβέρνησης.με βάση αυτή την αρχή ο άρχοντας πρέπει να επιδεικνύει αποφασιστικότητα,τόλμη και αυταρχισμό,προκειμένου να πετύχει το καλύτερο για την πατρίδα. β)αλαζόνας(χρήση πρώτου προσώπου),αυταρχικός,στυγνός,απηνής,ανάλγητος. 5.α),β),γ):Βλέπε σχολ.βιβλίο σελ.28,27,29. 6.α)σύζυγος:ζυγῷ Είδηση:εἰδέναι Ανεξίκακος:κακόν Διάνοια:ἄνους Ευδαιμονία:δαίμονας Οφθαλμός:εἰσορᾷς Σεισμός:σείοντες Δωμάτιο:δόμων
Δικαστήριο:δικαίως Διασκέδαση:διασκεδῶν β)εὐεργέτης:εὖ+ἒργον ἀμφικίων:ἀμφί+κίων ἀνάθημα:ἀνά+τίθημι πρᾶγμα:<πράττω πανουργία:πᾶν+ ἒργον γ)εἰργάσθαι:έργο,εργασία ἐξεπίσταμαι:επιστήμη,πανεπιστήμιο φρένας:σωφροσύνη,φρόνιμος δοῦναι:δόση, ανένδοτος εἰδέναι:είδηση,ιστορία 7.α)Πότερον ὑπερτιμῶν ὡς εὐεργέτας ἒκρυπτε αὐτούς,οἳτινες ἀμφικίονα ναόν πυρώσοντες ἦλθον κἀνάθημα και γῆν ἐκείνου καί νόμον διασκεδῶντες; β)κρύπτουσι-ἒκρυπτον-κρύψουσι-ἒκρυψαν-κεκρύφασι-ἐκεκρύφεσαν. πορθεῑ-ἐπόρθει-πορθήσει-ἐπόρθησε-πεπόρθηκε-ἐπεπορθήκει. γ)αἰσχρά-αἰσχίονα,αἰσχίω-αἲσχιστα καλῶς-κάλλιον-κάλλιστα κακούς-χείρονας,χείρους-χειρίστους κακίονας,κακίους-κακίστους. δ)εἰσεῑδες-εἰσίδῃς-εἰσίδοις-εἲσιδε ἒσχες- σχῇς-σχοίης-σχές.
8.α)ὑπερτιμῶντες:αιτ.μτχ.συνημμένη στο υποκ.του ρήματος ἒκρυπτον,ως επιρρημ.προσδιορ.της αιτίας στο ρήμα. πυρώσων:τελ.μτχ.συνημμένη στο υποκ. του ρήματος ἦλθε,ως επιρρημ.προσδιορ.του σκοπού στο ρήμα. τιμῶντας:κατ.μτχ.εξαρτάται από το ρήμα αίσθησης εἰσορᾷς,αναφέρεται στο αντικ.του ρήματος(θεούς). φέροντας:επιθ.μτχ.ως επιθ.προσδιορ.στο ἄνδρες. λέγων:τροπ.μτχ.συνημμένη στο υποκ.του ρήματος λέγεις,ως επιρρημ.προσδιορ.του τρόπου στο ρήμα. β) ὃστις διασκεδῶν :αναφορική ονοματική πρόταση,εισάγεται με την αναφ.αντωνυμία ὅστις,εκφέρεται με οριστική για να δηλώσει το πραγματικό και λειτουργεί ως παράθεση στο αὐτόν της προηγ.πρότασης. ὡς στέργειν ἐμέ :συμπερασματική,απαρεμφατική πρόταση,εισάγεται με τον συμπερ.σύνδεσμο ὡς,εκφέρεται με απαρέμφατο για να δηλώσει το ενδεχόμενο αποτέλεσμα και λειτουργεί ως επιρρημ.προσδιορ.του αποτελέσματος. γ)ἄνους:κατηγορούμενο στο εννοούμενο σύ τοῡ νεκροῡ πέρι:εμπρόθ.προσδιορ.της αναφοράς στην περίφραση πρόνοιαν ἲσχειν ἐμοί:δοτική προσωπική αντιχαριστική κρυφῇ:δοτικοφανές επίρρημα τρόπου παντός:κατηγ.προσδιορ.στο ἒργου. Περισσότερα θέµατα και απαντήσεις από τα διαγωνίσµατα των φροντιστηρίων ΠΡΟΟ ΟΣ στην ιστοσελίδα µας www.proodos.gr