1 Συ ν ή θ η Συ μ π τ ώ μ α τ α...19 Πό ν ο ς σ τ η ν Κο ι λ ι ακ ή Χώ ρ α... 19

Πε ρ ι ε χό μ ε ν α 1 Συ ν ή θ η Συ μ π τ ώ μ α τ α...19 Πό ν ο ς σ τ η ν Κο ι λ ι ακ ή Χώ ρ α... 19 Πό ν ο ι σ τ η ν Πλ ά τ η... 24 Πό ν ο ς σ το Θώ ρ α κ α... 29 Κο λ ικ ό ς... 30 Δυ σ κο ι λι ό τ η τα... 32 Βή χ α ς... 35 Διάρροια... 36 Εγ κ ό π ρ ισ η... 40 Νυ χ τ ε ρ ι νή Εν ο ύ ρ η σ η (Ακ ρ ά τ ε ι α Ού ρ ω ν)... 42 Λιπ ο θ υ μ ία... 44 Πυ ρ ε τ ό ς... 46 Πο ν ο κ έ φ α λ ο ς... 50 Χω λ ό τ η τ α... 53 Πρ ή ξ ι μο ή Πό ν ο ς σ το Όσ χ ε ο... 56 Οδ ο ν τ ο φ υ ΐ α... 58 Αν ω μ α λ ί ες ο ύ ρ ω ν κ α ι κ ο π ρ ά ν ω ν... 60 Εμ ε τ ό ς... 62 2 Το Νε ο γ έ ν ν η τ ο...67 Το Σχ ή μ α Το υ Κε φ α λ ιο ύ Το υ Μω ρ ο ύ Σα ς... 67 Συ ν ή θ η Πρ ο β λ ή μα τα τ ο υ Θη λ α σ μ ο ύ... 68 Λό ξ ι γκ α ς... 71 Απ ώ λ ε ι α Βά ρ ο υ ς κ α ι Αφ υ δ ά τ ω σ η σ τα Νε ο γ έ ν ν η τ α... 71 Ίκ τ ε ρ ο ς τ ω ν Νε ο γ ν ώ ν... 72 Απ ό φ ρ α ξ η Δα κ ρ υ ϊ κ ο ύ Πό ρ ο υ... 74 Αν ί χν ε υ σ η Ασ θ ε ν ε ι ώ ν σ τα Νε ο γ έ ν ν η τ α... 75 Δε ρ μ α τ ο λ ο γ ικ ά Πρ ο β λ ή μα τα Νε ο γ ν ώ ν... 76 Στ ο μ α τ ικ ή Μο ν ι λία σ η... 78 Πρ ο β λ ή μα τα Ομ φ ά λ ιο υ Λώ ρ ο υ... 79 Σύ ν δ ρ ο μ ο Αιφνίδιου Βρ ε φ ικ ο ύ Θα ν ά τ ο υ... 80 3 Πα ι δ ι κά Λο ι μ ώ δη Νο σ ή μ α τ α...83 Αλ λ α ν τ ία σ η... 83 Βρογχιολίτιδα... 83 Κυτταρίτιδα... 86 Αν ε μ ο β λ ο γ ιά... 87 Κυ τ τ α ρ ο μ ε γ α λ ο ϊό ς... 88 Εν τ ε ρ ο ϊό ς Coxsack ievirus... 89 Ψε υ δ ο μ ε μ β ρ α ν ώ δ η ς Λαρυγγίτιδα... 90 Νό σ ο ς α π ό Αμ υ χ ή Γά τ α ς... 91 Κο ι ν ό Κρ υ ο λ ό γ η μ α... 92 Διφθερίτιδα, πολιομυελίτιδα, τ έ τ α ν ο ς, κ ο κ ίτ η ς κ α ι λ ο ίμ ω ξ η α π ό α ι μ ό φ ι λο τ η ς ι ν φ λο υ έ ν τ ζ α ς τ ύ π ο υ Β... 93 Εγκεφαλίτιδα... 96 Λο ι μ ώδ ε ς Ερ ύ θ η μ α (Πέ μ π τ η Νό σ ο ς)... 97 Νε κ ρ ω τ ικ ή Περιτονειίτιδα... 98 Γα σ τρ ε ν τ ε ρ ί τ ι δα... 99

Γιαρδίαση...101 Νό σ ο ς Χε ι ρ ώ ν, Πο δ ώ ν κ α ι Στ ό μ α τ ο ς...102 Ηπα τ ί τ ι δα...102 Λο ίμ ω ξ η α π ό Ιό Απ λ ο ύ Έρ π η τ α...103 HIV/AIDS...103 Λο ι μ ώδ η ς Μο ν ο π υ ρ ή ν ω σ η...107 Γρ ί πη...108 Μπ ο ρ ρ ε λ ί ω ση ή Νό σ ο ς Ly m e...108 Ελ ο ν ο σ ία...109 Ιλ α ρ ά, Παρ ω τ ί τ ι δα κ α ι Ερ υ θ ρ ά...110 Μηνιγγίτιδα...112 Οσ τ εο μυ ε λί τ ι δα κ α ι Ση π τ ικ ή Αρ θ ρ ί τ ι δα...114 Μέ σ η Ωτ ί τ ι δα...115 Οξ ύ ο υ ρ ο ι (Νη μ α τ ο σ κ ώ λ η κ ε ς)...116 Πν ε υ μ ο ν ία...116 Λύ σ σ α...117 Βρ ε φ ικ ή Ρο δά ν θ η...118 Μό λ υ ν σ η α π ό Σα λ μ ο ν έ λ α (Σα λ μ ο ν έ λ ω σ η)...118 Σο β α ρ ό Οξ ύ Αν α π ν ε υ σ τ ικ ό Σύ ν δ ρ ο μ ο (SARS)...119 Οσ τρ α κ ιά...120 Έρ π η ς Ζω σ τ ή ρ α ς...121 Παραρρινοκολπίτιδα...122 Αμ υ γ δ α λ ίτ ιδ α κ α ι Στρ ε π το κο κ κ ι κ ή Αμ υ γ δ α λ ίτ ιδ α...123 Το ξ ο π λ ά σ μ ω σ η...124 Φυ μ α τ ί ω ση...125 Τυ φ ο ε ιδ ή ς Πυ ρ ε τ ό ς...127 Ουρολοιμώξεις...128 Ιό ς Δυ τ ικ ο ύ Νε ίλ ο υ...130 4 Αν ά π τ υ ξ η κ α ι Δι α τ ρ ο φ ή...133 Αν ε π α ρ κ ή ς Αν ά π τ υ ξ η...133 Αν ώ μ α λ η Αν ά π τ υ ξ η τ ο υ Κε φ α λ ιο ύ : Μι κρ ο κ ε φ α λί α κ α ι Μα κρ ο κ ε φ α λί α...136 Πα χ υ σ α ρ κ ία...138 Κα κ έ ς Δι α τρ ο φ ι κ έ ς Συ ν ή θ ει ες...141 Χα μ η λ ό α ν ά σ τ η μ α...145 5 Αλ λ ε ρ γ ί ε ς...149 Άσ θ μ α κ α ι Συ ρ ίτ τ ο υ σ α Αν α π ν ο ή...149 Χρ ό ν ι α Κν ί δ ω ση...153 Αντιδράσεις σ ε Φά ρ μ α κ α...154 Τρ ο φ ι κ έ ς Δυ σ α ν ε ξ ί ες...155 Αλ λ ε ρ γ ικ ή Ρινίτιδα...158 6 Αν α π τ υ ξ ι α κά Πρ ο β λ ή μ α τ α κ α ι Σχ ο λ ι κά Ζη τ ή μ α τ α...161 Αν α π τ υ ξ ι α κ ή Κα θ υ σ τ έ ρ η σ η...161 Δι α τ α ρ αχ ή Ελ λ ε ι μ μ α τ ικ ή ς Πρ ο σ ο χ ή ς -Υπ ε ρ κ ι ν η τ ικ ό τ η τ α ς (ADHD)...166 Δι α τ α ρ αχ έ ς τ ο υ Φά σ μ α τ ο ς τ ο υ Αυ τ ισ μ ο ύ : Αυ τ ισ μ ό ς, Διά χ υ τ ε ς Αν α π τ υ ξ ι ακ έ ς Δι α τ α ρ αχ έ ς κ α ι Σύ ν δ ρ ο μ ο Asperger...170 Διανοητική Αν α π η ρ ία, Αν α π τ υ ξ ι α κ ή Αν α π η ρ ία κ α ι Νο η τ ικ ή Κα θ υ σ τ έ ρ η σ η...174 Μα θ η σ ι ακ έ ς Αν α π η ρ ί ες...175 Σχ ο λ ικ ή Φο β ία κ α ι Απ ο φ υ γ ή...178 Κα θ υ σ τ έ ρ η σ η Ομ ι λία ς κ α ι Γλ ώ σ σ α ς...179

7 Πρ ο β λ ή μ α τ α Ύπ ν ο υ...185 Δυ σ κ ο λ ία Επ έ λ ε υ σ η ς Ύπ ν ο υ...186 Ύπ ν ο ς σ το Ίδ ιο Κρ ε β ά τ ι...188 Νυ χ τ ε ρ ι νή Αφ ύ π ν ισ η...189 Εφ ιά λ τ ε ς...190 Νυ χ τ ε ρ ι ν ό ς Τρ ό μ ο ς...190 Υπ ν ο β α σ ία...191 8 Συ μ π ε ρ ι φ ο ρά...193 Ιδιοσυγκρασία κ α ι Πρ ο β λ ή μα τα Ιδιο σ υ γ κ ρ α σ ία ς...193 Δι α τ α ρ αχ έ ς Άγ χ ο υ ς...194 Πέ ν θ ο ς: Αν τ ι με τ ω π ί ζ ο ν τ α ς τ η ν Απ ώ λ ε ι α...196 Κρίσεις Κρ α τ ή μ α τ ο ς τ η ς Αν α π ν ο ή ς...198 Εκ φ ο β ισ μ ό ς (Bullying)...198 Κα κ ο π ο ίη σ η Παιδιών...200 Κα τ ά θ λ ιψ η...203 Κο ι νέ ς Συ ν ή θ ει ες: Πιπ ίλ ισ μ α τ ο υ Αν τ ί χ ει ρ α κ α ι Ον υ χ ο φ α γ ία...205 Επιθετική-Εν α ν τ ιω μ α τ ικ ή Συ μπ ε ρ ι φ ορ ά...206 Φο β ί ες...207 Άγ χ ο ς Απ ο χ ω ρ ισ μ ο ύ...208 Αδ ε λ φ ικ ό ς Αν τ α γ ω ν ισ μ ό ς...209 Τρ α υ λ ισ μ ό ς...210 Εκ ρ ή ξ ε ι ς Θυ μ ο ύ...211 Τικ κ α ι Σύ ν δ ρ ο μ ο To u r e t t e...212 9 Ορ θ ο π ε δ ι κά Πρ ο β λ ή μ α τ α...215 Πό ν ο ι Αν ά π τ υ ξ η ς...215 Στ ρ ε β λ ο π ο δία...215 Γι α τί τα Πό δ ι α τ ο υ Παιδιού μ ο υ δ ε ν Είν α ι Ίσ ι α;...216 Συ γ γ ε ν έ ς Εξ άρ θ ρ η μα Ισ χ ί ου (Συ γ γ ε ν ή ς Δυ σ π λ α σ ία Ισ χ ί ου)...218 Νό σ ο ς Os g o o d-sc h l a t t e r...220 Νό σ ο ς Per thes (Νό σ ο ς Le g g-ca l v e -Per thes)...220 Σκ ο λ ί ω ση...221 Σπ ο ν δ υ λ ό λ υ σ η κ α ι Σπ ο ν δ υ λ ο λ ί σ θη σ η...222 10 Ρε υ μ α τ ι κ έ ς Πα θ ή σ ε ι ς...225 Αυ τ ο ά ν ο σ α Νο σ ή μα τα...225 Πορ φ ύρ α He n o c h-sc h o n l e i n...225 Νε α ν ικ ή Ρε υ μ α τ ο ε ιδ ή ς Αρ θ ρ ί τ ι δα...226 Νό σ ο ς Ka w a s a k i...229 Με τ α λ ο ι μ ώδ η ς Αρ θ ρ ί τ ι δα...230 Αν τ α ν α κ λ α σ τ ικ ή Συ μ π α θ η τ ικ ή Δυ σ τ ρ ο φ ία Αλγ ο δυ σ τ ρ ο φ ία Ή Εν τ ο π ισ μ έ ν ο (Περιοχικό Σύ ν δ ρ ο μ ο Πό ν ο υ)...231 Συ σ τ η μα τ ι κό ς Ερ υ θ η μ α τ ώ δη ς Λύ κ ο ς...232 11 Γε ν ε τ ι κά Με τ α β ο λ ι κά Νο σ ή μ α τ α...235 Γε ν ικ έ ς Πλ η ρ ο φ ορ ί ε ς...235 Κυ σ τ ι κ ή Ίν ω σ η...238 Σύ ν δ ρ ο μ ο Do w n (Τρισωμία 21)...239 Σύ ν δ ρ ο μ ο Εύ θ ρ α υ σ τ ο υ Χ...242 Σύ ν δ ρ ο μ ο Klinefelter...243

Νε υ ρ ο ϊν ω μ ά τ ω σ η...244 Σύ ν δ ρ ο μ ο Tu r n e r...244 12 Πρ ο β λ ή μ α τ α Ου ρ ο γ ε ν ν η τ ι κ ού Συ σ τ ή μ α τ ο ς...247 Αίμ α σ τα Ού ρ α: Αιματουρία...247 Σπ ε ι ρ α μ α το ν ε φ ρ ίτ ιδα...249 Αιμολυτικό Ουραιμικό Σύ ν δ ρ ο μ ο...250 Υδρ ο ν έ φ ρ ω σ η...251 Νε φ ρ ω σ ικ ό Σύ ν δ ρ ο μ ο...252 Οπίσθιες Ουρ η θ ρ ι κ έ ς Βα λ β ί δ ες...253 Κυ σ τ ε ο ο υ ρ η τ η ρ ικ ή Πα λ ι νδ ρ ό μ η σ η...254 Βαλανίτιδα κ α ι Βα λ α ν ο π ο σ θ ίτ ιδα...255 Υπ ο σ π α δία σ η...256 Φίμ ω σ η...257 Κρ υ ψ ο ρ χ ία...258 Κι ρσ ο κ ή λ η...259 Σύ μ μ ισ η Χε ι λέ ω ν Αιδο ί ου...259 Πρ ο ε φ η β ι κ ή Αιδοιίτιδα...260 13 Αιματολογικές Παθήσεις και Διαταραχές του ανοσοποιητικού Συστήματος...263 Αναιμία...263 Ανε π άρ κ ε ι α G6PD...266 Αιμορροφιλία...267 Ισ τ ι ο κ ύ τ ω σ η...269 Υπ ο γ α μ μ α σ φ α ι ρ ι ν α ι μία...270 Αν ο σ ο α ν ε π ά ρ κ ε ιε ς...272 Σιδηροπενική Αναιμία...275 Πρ ο λ η ψ η Σιδηροπενικης Αν α ι μ ι α ς Στα Νη π ι α Κα ι Τα Παιδια...277 Ιδιο π α θ ή ς θ ρ ο μ β ο κ υ τ τ α ρ ο π ε ν ικ ή π ορ φ ύρ α (ΙΘΠ)...277 Ου δ ε τ ε ρ ο π ε ν ία...279 Δρ ε π α ν ο κ υ τ τα ρ ι κ ή Αναιμία...281 Μεσ ογει α κ ή Αναιμία (Θα λ α σ σ α ι μία)...283 Νό σ ο ς v o n Willebrand...285 14 Κα κ ο ή θ ε ι ς Νε ο πλ α σ ί ε ς...289 Όγ κ ο ι Εγ κ ε φ ά λ ο υ...289 Λευχαιμία...290 Λε μ φ ώ μ α τ α...292 Νε υρ ο β λά σ τ ω μα...294 Ρε τ ι ν ο β λά σ τ ω μα...295 Όγ κ ο ς Wilm...296 15 Νε υ ρ ο λ ο γ ι κά κ α ι Μυ ϊ κ ά Πρ ο β λ ή μ α τ α...299 Εγ κ ε φ α λ ικ ή Πα ρ ά λ υ σ η...299 Επ ι λ ηψ ία κ α ι Σπ α σ μ ο ί...301 Πυ ρ ε τ ικ ο ί Σπ α σ μ ο ί...304 Σύ ν δρ ο μ ο Guillain-Ba r ré (Οξ εία Φλ ε γ μ ο ν ώ δ η ς Απομυελινωτική Πο λ υ ρ ι ζο ν ε υ ρ ο π ά θ ε ι α)... 305 Υπ ο τ ο ν ικ ό Νε ο γ ν ό...306 Μυ ϊ κ ή Δυ σ τ ρ ο φ ία...308 Δυ σ μ ο ρ φ ί ες Νε υ ρ ικ ο ύ Σω λ ή ν α (Δισχιδής Ρά χ η)...309 Εγ κ ε φ α λ ικ ό Επεισόδιο...311 Ρα ιβ ό κ ρ α ν ο (Στρ ε ψ α υ χ ε ν ία)...312

16 Οφ θ α λ μ ο λ ο γ ι κά Πρ ο β λ ή μ α τ α...315 Κα τ α ρ ρ ά κ τ η ς...315 Αχ ρ ω μ α τ ο ψ ι α...316 Οφ θ α λ μ ικ έ ς Λοιμώξεις...316 Κο γ χ ικ ή κ α ι Περικογχική Κυτταρίτιδα...318 Γλ α ύ κ ω μ α...319 Δι αθ λ α σ τ ικ ά Σφ ά λ μ α τ α (Μυ ω π ία - Ασ τ ι γ μ α τ ισ μ ό ς - Υπ ε ρ μ ε τ ρ ω π ία )...319 Στ ρ α β ισ μ ό ς (Αλ λ η θ ω ρ ισ μ ό ς)...321 17 Ωτ ο ρ ι ν ολ α ρ υ γ γ ο λ ο γ ι κά Πρ ο β λ ή μ α τ α...323 Χει λ εο σ χι σ τ ί α κ α ι Υπερωιοσχιστία...323 Υπ ε ρ τρ ο φ ι κ έ ς Αμ υ γ δ α λ έ ς κ α ι Αδ ε ν ο ε ιδ ε ίς Εκ β λ α σ τ ή σ ε ι ς...324 Απ ώ λ ε ι α Ακ ο ή ς κ α ι Κω φ ό τ η τ α...325 Ρινορραγία...326 Πρ ο ε ξ έ χ ο ν τ α Αυ τ ιά...327 Ρο χ α λ η τ ό κ α ι Απ ο φρ α κ τ ι κ ή Άπ ν ο ι α Ύπ ν ο υ...327 Ωτ ί τ ι δα Εξ ω τ ε ρ ικ ο ύ Αυ τ ιο ύ (Αυ τ ί τ ο υ Κο λ υ μ β η τ ή )...328 18 Καρδιαγγειακά Πρ ο β λ ή μ α τ α...331 Τα Πά ν τ α για το Κα ρ δ ι ακ ό Φύ σ η μ α...331 Αρ ρ υ θ μ ί ες...333 Συ γ γ ε ν ε ίς Κα ρ διο π ά θ ε ιε ς...334 Πα θ ή σ ε ι ς Κα ρ δ ι ακ ώ ν Βα λ β ί δ ων (Βα λ β ιδο π ά θ ε ιε ς)...337 Κυ α ν ω τ ικ έ ς Συ γ γ ε ν ε ίς Κα ρ διο π ά θ ε ιε ς...339 Υπ έ ρ τα σ η...340 Λο ι μ ώδ η ς Εν δ ο κ α ρ δ ίτ ιδ α...342 Ρε υ μ α τ ικ ό ς Πυ ρ ε τ ό ς...343 19 Ενδικρινικά Νο σ ή μ α τ α...347 Νό σ ο ς Ad d i s o n...347 Συ γ γ ε ν ή ς Υπ ε ρ π λ α σ ία Επινεφριδίων...348 Σα κ χ α ρ ώ δ η ς Δι αβ ή τ η ς...350 Ανε π άρ κ ε ι α Αυ ξ η τ ι κ ή ς Ορ μ ό ν η ς...352 Υπ ε ρ θ υ ρ ε ο ε ιδισ μ ό ς...354 Υπ ο θ υ ρ ε ο ε ιδισ μ ό ς...355 Σύ ν δ ρ ο μ ο Πολυ κ υ σ τ ι κ ώ ν Ωο θ η κ ώ ν...357 Πρ ο β λ ή μα τα Εφ η β ε ία ς...358 20 Γα σ τρ ε ν τ ε ρ ι κά Πρ ο β λ ή μ α τ α...363 Ρα γ ά δα τ ο υ Πρ ω κ τ ο ύ...363 Σκωληκοειδίτιδα...363 Ατρ η σ ία Χο λ η φ ό ρ ω ν Οδ ώ ν...364 Κο ι λ ιο κ ά κ η...365 Γα σ τ ρ ο ο ισ ο φ α γ ικ ή Πα λ ι νδ ρ ό μ η σ η...367 Κή λ ε ς...369 Φλ ε γ μ ο ν ώ δ η ς Εν τ ε ρ ικ ή Νό σ ο ς...370 Εγ κ ο λ ε α σ μ ό ς...373 Δυ σ α ν ε ξ ία σ τ η Λα κ τ ό ζ η...374 Πα γ κ ρ ε α τ ίτ ιδα...377 Πυ λ ω ρ ικ ή Στ έ ν ω σ η...378

21 Δε ρ μ α τ ι κά Πρ ο β λ ή μ α τ α...381 Ακ μ ή...381 Αλ ω π ε κ ία (Τρ ιχ ό π τ ω σ η)...382 Βα κ τ η ρ ι ακ έ ς Λοιμώξεις τ ο υ Δέ ρ μ α τ ο ς...383 Αφ θ ώ δ η ς Στο μα τ ί τ ι δα...384 Επ ιχ ε ίλ ιο ς Έρ π η ς...385 Δερ μα τ ί τ ι δα Εξ Επ α φ ή ς...385 Δερ μα τ ί τ ι δα α π ό τ η ν Πά ν α...386 Έκ ζ ε μ α (Ατ ο π ικ ή Δερ μα τ ί τ ι δα)...387 Μυκητιάσεις...389 Ψείρ ες Κε φ α λ ή ς (Φθ ε ι ρία σ η)...389 Ον υ χο κ ρ ύ π τ ω σ η...390 Σπ ίλ ο ι (Ελ ιέ ς)...391 Ρο δό χ ρ ο υ ς Πιτυρίαση...391 Ψω ρ ία σ η...392 Ψώ ρ α...393 Ηλ ι ακ ό Έγ κ α υ μ α...393 Αγ γει α κ ές Αν ω μ α λ ί ες...394 Ακρ οχορ δώ νε ς κ α ι Μο λ υ σ μ α τ ικ ή Τέ ρ μ ι νθ ο ς...396 22 Ατ υ χ ή μ α τ α κ α ι Επ ε ίγ ο ν τ α Πε ρ ι σ τ α τ ι κά...399 Πρ ό λ η ψ η Ατ υ χ η μά τ ω ν...399 Δα γ κ ώ μ α τ α ζ ώ ω ν...400 Κα κ ώ σ ε ι ς Ασ τ ρ α γ ά λ ο υ...402 Τσ ι μπ ή μ α τ α Με λ ι σ σ ώ ν κ α ι Σφ η γ κ ώ ν...403 Πν ι γ μ ό ς κ α ι Εισαγωγή Ξέ ν ω ν Σω μ ά τ ω ν σ τ ο υ ς Βρ ό γ χ ο υ ς...404 Υπ ο θ ε ρ μ ία κ α ι Κρ υ ο π α γ ή μ α τ α...406 Αμ υ χ έ ς κ α ι Κο ψ ίμ α τ α...408 Οδ ο ν τ ικ ό Τρ α ύ μ α...408 Πν ι γ μο ί...409 Ξέ ν ο Σώ μ α σ το Μά τ ι...410 Κα τ ά γ μ α τ α...411 Κρ α ν ι ακ έ ς Κα κ ώ σ ε ι ς κ α ι Εγ κ ε φ α λ ικ ή Διάσειση...413 Κα τά π ο σ η Το ξ ι κ ώ ν Ου σ ι ώ ν...414 Τσ ι μπ ή μ α τ α Εν τ ό μ ω ν...415 Κα κ ώ σ ε ι ς Γο ν ά τ ο υ...416 Κα κ ώ σ ε ι ς τ η ς Μύ τ η ς...418 Υπ ε ξ άρ θ ρ η μα τ η ς Κε φ α λ ή ς τ η ς Κε ρ κ ί δα ς...418 Εγ κ α ύ μ α τ α κ α ι Ζε μ α τ ί σμ α τ α...419 Κα κ ώ σ ε ι ς Ώμ ο υ...420 Εισαγωγή Θρ α υ σ μ ά τ ω ν...422 Γλ ω σ σ ά ρ ι...425 Ευ ρ ε τ ή ρ ι ο...433

Ει σ α γ ω γ ή Όλοι οι γονείς θέλουν να επιτελούν επιτυχώς τον γονικό ρόλο τους. Για την ακρίβεια, από τα πάμπολλα καθήκοντα που προσπαθούν να εκπληρώσουν με επιτυχία οι άνθρωποι, η φροντίδα των παιδιών βρίσκεται στην κορυφή της λίστας. Αυτό το βιβλίο γράφτηκε με την πεποίθηση ότι οι γονείς κάνουν πάντα το καλύτερο δυνατόν για τα παιδιά τους αν βέβαια γνωρίζουν τι είναι το καλύτερο δυνατόν! Στις ακόλουθες σελίδες, θα βρείτε όσες πληροφορίες χρειάζεστε για να αντιμετωπίσετε τα προβλήματα υγείας του παιδιού σας. Τα ράφια των βιβλιοπωλείων βρίθουν από εκατοντάδες βιβλία που προσφέρουν συμβουλές για την ανατροφή και τη φροντίδα των παιδιών. Από ποια άποψη διαφέρει, λοιπόν, το δικό μας βιβλίο; Από πολλές απόψεις. Κατ αρχάς, το βιβλίο Εγκυκλοπαίδεια Υγείας του Παιδιού γράφτηκε σε συνεργασία με το Hospital for Sick Children (Νοσοκομείο Άρρωστων Παιδιών) του Τορόντο. Αυτό το νοσοκομείο είναι κάτι παραπάνω από ένα εξαιρετικό κέντρο υγείας είναι ένα καναδικό ινστιτούτο παγκοσμίου φήμης. Το Sick Kids όπως αποκαλείται συχνά χάριν συντομίας είναι ένα από πιο γνωστά κέντρα υγείας του πλανήτη. Θεωρείται ότι εκεί τα παιδιά λαμβάνουν την καλύτερη δυνατή φροντίδα, ανεξάρτητα από την ταξική και οικονομική κατάσταση των γονιών τους απλώς και μόνο επειδή αυτό αξίζουν όλα τα παιδιά. Το Sick Kids δεν υπηρετεί μόνο τη νέα γενιά. Τα ερευνητικά και διδακτικά του προγράμματα απευθύνονται και στις επόμενες γενιές. Κάθε χρόνο, το Sick Kids εκπαιδεύει τους φροντιστές τού αύριο. Παράλληλα, δημοσιεύει εκατοντάδες ερευνητικές μελέτες, προάγοντας την ορθή αντιμετώπιση και κατανόηση των παιδιατρικών προβλημάτων. Το Sick Kids θα λάβει αρκετά υψηλά ποσοστά από τις πωλήσεις αυτού του βιβλίου, γεγονός που θα βοηθήσει το νοσοκομείο να συνεχίσει τη σημαντική αποστολή του. Αυτό το βιβλίο γράφτηκε με τη συμβολή σημαντικών επιστημόνων. Όλοι οι συγγραφείς είναι έμπειροι παιδίατροι του νοσοκομείου Sick Kids. Επίσης, είναι μέλη της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου του Τορόντο. Συνεπώς, διαθέτουν εξαιρετικές θεωρητικές και πρακτικές γνώσεις σχετικά με τα παιδιατρικά προβλήματα. Οι παιδίατροι που επιλέξαμε για τη συγγραφή αυτού του βιβλίου, τυγχάνουν μεγάλου σεβασμού για την κατάρτιση και την πείρα τους και έχουν αποσπάσει τιμητικές διακρίσεις για τη διδασκαλία και την κλινική τους προσφορά. Πιστεύουμε πως θα καταλάβετε ότι κατανοούν τα παιδιά, ξέρουν να απευθύνονται στους γονείς και γνωρίζουν τα παιδιατρικά προβλήματα. Εξαιρετικά σημαντικό είναι και το περιεχόμενο αυτού του οδηγού. Όποτε είναι εφικτό, οι πληροφορίες και οι συμβουλές που παρατίθενται, βασίζονται στα πιο αξιόπιστα διαθέσιμα επιστημονικά στοιχεία. Αυτή η προσέγγιση αποκαλείται «παιδιατρική βασισμένη σε αποδείξεις». Όπου ήταν δυνατόν, τηρήσαμε αυτή τη γραμμή. Πολλές παιδιατρικές παθήσεις δεν είναι σοβαρές. Κάποιες άλλες είναι σοβαρότερες και μπορεί να έχουν ποικίλες επιπτώσεις, αλλάζοντας για πάντα το τοπίο της οικογενειακής ζωής. Ωστόσο, ανεξάρτητα από τη φύση τους, οι προκλήσεις πρέπει να αντιμετωπίζονται με σχολαστικότητα, προσοχή και αγάπη. Το πρώτο κεφάλαιο του βιβλίου πραγματεύεται μερικά από τα σημαντικότερα συμπτώματα που καλούνται να αντιμετωπίσουν οι γονείς. Μας ενημερώνει για τους παράγοντες που πρέπει να γνωρίζουμε, καθώς και για την καλύτερη προσέγγιση του εκάστοτε προβλήματος. Τα υπόλοιπα κεφάλαια είναι χωρισμένα ανά σωματικό σύστημα ή ηλικιακή ομάδα και περιγράφουν το χαρακτήρα πολλών παιδιατρικών προβλημάτων. Όλα έχουν ως στόχο να απαντήσουν στα ακόλουθα ερωτήματα: τι είναι η εκάστοτε πάθηση, τι πρέπει να περιμένουν οι γονείς και πώς πρέπει να αντιμετωπίσουν το

πρόβλημα. Το τελευταίο κεφάλαιο είναι ένας οδηγός για τα συνηθέστερα ατυχήματα και τα επείγοντα περιστατικά της παιδικής ηλικίας. Ελπίζουμε ότι αυτό το βιβλίο θα σας φανεί χρήσιμο. Λίγα πράγματα χαρίζουν μεγαλύτερη ικανοποίηση από τη σωστή φροντίδα ενός παιδιού. Αν αυτός ο οδηγός σας βοηθήσει, έστω και ελάχιστα, να φροντίσετε καλύτερα την οικογένειά σας, τότε οι κόποι μας θα δικαιωθούν. Τζέρεμι Φρίντμαν, MB. ChB, FRCPC και Νόρμαν Ρ. Σόντερς, MD, FRPCP

Ευ χ α ρ ι σ τ ί ε ς Χωρίς την πολύτιμη βοήθεια αυτών των επιστημόνων, αυτό το βιβλίο δεν θα είχε γραφτεί ποτέ. Εργάζονται όλοι στην Παιδιατρική Μονάδα του νοσοκομείου Sick Kids και στη Σχολή Παιδιατρικής του Πανεπιστημίου του Τορόντο. Δρ Τάρα Μπάρον Δρ Στέισι Μπερνσταϊν Δρ Μαρκ Φέλντμαν Δρ Μπεθ Γκαμάλκα Δρ Μάρβιν Γκανς Δρ Σαούλ Γκρίνμπεργκ Δρ Μόις Ιπ Δρ Σίλα Τζέικομπσον Δρ Σαντζάι Μαχάντ Δρ Πατρίσια Πάρκιν Δρ Μάικλ Πιρ Δρ Ελένα Πόουπ Δρ Άνταμ Ράποπορτ Δρ Μισέλ Σόλντις Δρ Μάικλ Βάινσταϊν Η συνεισφορά των ακόλουθων ατόμων συνέβαλε τα μέγιστα στη δημοσίευση αυτού του βιβλίου. Γι αυτό, εκφράζουμε τις βαθύτατες ευχαριστίες μας: Στους συνεργάτες μας, που συνέβαλαν με ενθουσιασμό και ζήλο στη συγκέντρωση του υλικού γι αυτό το βιβλίο. Στην Key Porter Books, ειδικά στη Λίντα Προύσεν και τη Ρουθ Τσέρνια, για την επιμέλεια και τη θέρμη τους. Στο υπέροχο προσωπικό του Sick Kids, συμπεριλαμβανομένων των Χάιντι Φαλκ, Ρόμπερτ Τίτρακ (που τράβηξε αυτές τις καταπληκτικές φωτογραφίες), Σάρα Αχμέντ, Ντάφοντιλ Μόρισον και Τιζιάνα Αλτομπέλι. Επίσης, στους Κρις Φόρεστ, Σούζι Αρμανίνι και Τερέζα Πίτμαν που μας επέτρεψαν να χρησιμοποιήσουμε τις φωτογραφίες τους. Στον Τζον Λάιτφουτ, για τις εικονογραφήσεις του που καθιστούν κατανοητές τις πληροφορίες. Στην Current Medicine LLC, που είχε την καλοσύνη να μας επιτρέψει να χρησιμοποιήσουμε μερικές εικόνες της. Στις Σέλεϊ και Λιν, που διάβασαν το κείμενο και μελέτησαν τα προσχέδια. Και, τέλος, στις οικογένειές μας, για την υπομονή τους όλα εκείνα τα ατελείωτα βράδια που εμείς παραμέναμε καθηλωμένοι μπροστά στον ηλεκτρονικό υπολογιστή. Τζ.Φρ. και Ν.Σ.

1 Συνήθη Πόνος στην Κοιλιακή Χώρα Οξυς Πονος Στην Κοιλιακη Χωρα Τι είναι ο οξύς πόνος στην κοιλιακή χώρα; Κάποια στιγμή, οι περισσότεροι γονείς θα κληθούν να αποφασίσουν πώς πρέπει να αντιμετωπίσουν το στομαχόπονο του παιδιού τους. Στην πραγματικότητα, η λέξη «στομαχόπονος» δεν είναι ορθή, αφού ο πόνος μπορεί να προέρχεται από οποιοδήποτε τμήμα της κοιλιακής χώρας από το κάτω τμήμα του θωρακικού κλωβού μέχρι τη βουβωνική χώρα, δηλαδή την περιοχή που περιλαμβάνει το στομάχι, το έντερο, τα νεφρά, την ουροδόχο κύστη, το συκώτι και άλλα όργανα. Θα μπορούσε να είναι μέχρι και ανακλαστικό άλγος οφειλόμενο σε πνευμονία στον πυθμένα του πνεύμονα, το οποίο ερεθίζει το διάφραγμα, προκαλώντας την εντύπωση ότι ο πόνος προέρχεται από την κοιλιακή χώρα. Μην ξεχνάτε ότι τα παιδιά, στα πρώτα δύο χρόνια της ζωής τους, προφανώς δεν είναι σε θέση να σας πουν πού εντοπίζεται ο πόνος απλώς κλαίνε και κουνούν τα πόδια τους. Με τον όρο «οξύς» εννοούμε ότι ο πόνος εκδηλώνεται για ένα σύντομο χρονικό διάστημα, το οποίο κυμαίνεται συνήθως από λίγες ώρες έως λίγες ημέρες. Ο κοιλιακός πόνος που επιμένει για ολόκληρους μήνες, έχει πολύ διαφορετικά αίτια. Θα αναφερθούμε εκτενέστερα στον χρόνιο κοιλιακό πόνο στην ιδιαίτερη ενότητα Υποτροπιάζων Κοιλιακός Πόνος. Ο οξύς κοιλιακός πόνος ενδέχεται να οφείλεται σε κάποιο σοβαρότερο αίτιο όπως η σκωληκοειδίτιδα, που απαιτεί άμεση ιατρική επέμβαση ή σε ένα αίτιο ασήμαντο, που δεν απαιτεί περίθαλψη. Συμπτώματα Τι προκαλεί τον κοιλιακό πόνο; Ορισμένα αίτια απαιτούν χειρουργική επέμβαση και χρήζουν άμεσης προσοχής. Γι αυτό, συχνά, οι γονείς ανησυχούν όταν το παιδί τους εμφανίζει οξύ κοιλιακό πόνο. Στην περίπτωση της σκωληκοειδίτιδας, ο πόνος εκδηλώνεται αρχικά γύρω από τον αφαλό και μετακινείται στο κάτω δεξί τμήμα της κοιλιακής χώρας. Ο πόνος είναι διαξιφιστικός και σταθερός, ενώ επιδεινώνεται όσο περνάει η ώρα. Οποιαδήποτε κίνηση βήχας, άλμα ή πίεση στην ερεθισμένη περιοχή είναι συνήθως ιδιαίτερα επώδυνη. Το παιδί συχνά εμφανίζει πυρετό (αν και όχι ιδιαίτερα υψηλό), ανορεξία και ναυτία, ενώ μπορεί να κάνει και εμετούς. Είναι ένα πρόβλημα που προκύπτει σπάνια στα πρώτα χρόνια της ζωής. Ο εγκολεασμός προκύπτει όταν ένα τμήμα του εντέρου εισδύει στην παρακείμενη μοίρα του εντερικού αυλού, οδηγώντας σε εντερική απόφραξη. Προκαλεί οξύ κοιλιακό πόνο και είναι ένα σύνηθες πρόβλημα σε παιδιά ηλικίας μεταξύ 6 μηνών και 3 ετών. Δύο ενδεικτικά στοιχεία για την ύπαρξη αυτού του προβλήματος είναι τα εξής: αφενός, η εμφάνιση κοπράνων με αίμα που έχουν όψη μαρμελάδας από φραγκοστάφυλο και, αφετέρου, η επεισοδιακή φύση του πόνου. Το παιδί σας θα είναι άλλοτε ήρεμο, ή ακόμα και κεφάτο, και άλλοτε ανήσυχο και νευρικό εξαιτίας του σφοδρότατου πόνου. Μια άλλη σπάνια αλλά σημαντική αιτία πόνου που απαιτεί χειρουργική επέμβαση Συνήθη Συμπτώματα

20 Εγκυκλοπαίδεια Υγείας του Παιδιού είναι η εντερική απόφραξη που οφείλεται σε συστροφή της εντερικής έλικας. Το παιδί υποφέρει από έντονο πόνο και κάνει εμετό που περιέχει σκουροπράσινη χολή με άπεπτο υλικό. Σε αντίθεση με τους ενηλίκους, οι χολόλιθοι και οι νεφρόλιθοι σπανίζουν σε γενικά υγιή παιδιά. Υπάρχουν και ορισμένοι άλλοι, λιγότερο σοβαροί και πολύ συνηθέστεροι λόγοι για τους οποίους το παιδί εμφανίζει οξύ κοιλιακό πόνο: Σύνηθες σημείο αρχικής εκδήλωσης του πόνου Σύνηθες σημείο εκδήλωσης του πόνου ύστερα από λίγες ώρες Ο ΠΟΝΟΣ ΤΗΣ ΣΚωλΗΚΟΕΙΔΙΤΙΔΑΣ Ο κοιλιακός πόνος εκδηλώνεται αρχικά γύρω από τον αφαλό. Σταδιακά γίνεται δριμύτερος και μέσα σε λίγες ώρες μετακινείται στο κάτω δεξί τμήμα της κοιλιακής χώρας. Σε ορισμένα παιδιά, ο πόνος εκδηλώνεται αμέσως στο κάτω δεξί τμήμα της κοιλιακής χώρας. Συχνά, ένα παιδί παραπονιέται για στομαχόπονο ύστερα από υπέρμετρη κατανάλωση τροφής, ύστερα από ένα βιαστικό γεύμα ή ύστερα από την κατανάλωση μιας τροφής που «δεν του ταιριάζει». Αυτοί οι πόνοι συνήθως υποχωρούν μέσα σε λίγες ώρες. Η δυσκοιλιότητα μπορεί να προκαλέσει έντονες συσπάσεις και είναι συνήθης αιτία στομαχόπονου. Γενικά, ένα δυσκοίλιο παιδί θα έχει ιστορικό σπανιότερων κενώσεων, με σκληρά κόπρανα και επώδυνη αφόδευση. Μπορεί να υπάρχει λίγο αίμα στη λεκάνη ή στο χαρτί υγείας μετά το σκούπισμα. Οξύ κοιλιακό πόνο μπορεί να προκαλέσουν και οι λοιμώξεις. Ο πόνος που συνδέεται με τον εμετό άπεπτου υλικού και συχνά ακολουθείται από διάρροια με δύσοσμες, υδαρές κενώσεις την επομένη, οφείλεται συνήθως σε γαστρεντερίτιδα. Το παιδί δεν νιώθει καλά, ενώ ενδέχεται να εμφανίσει χαμηλό πυρετό και ανορεξία. Φίλοι ή μέλη της οικογένειας μπορεί να έχουν παρόμοια συμπτώματα, καθώς η πάθηση είναι μεταδοτική. Οι βακτηριακές λοιμώξεις που προκαλούν φλεγμονή του παχέος εντέρου (κολίτιδα), μπορεί να προκαλέσουν συσπάσεις. Συχνά συνοδεύονται από υψηλό πυρετό και αίμα στα κόπρανα. Το παιδί μοιάζει καταβεβλημένο. Είναι ένα σύνηθες πρόβλημα μεταξύ ατόμων που έχουν επιστρέψει από ταξίδι ή έχουν καταναλώσει μολυσμένη τροφή (τροφική δηλητηρίαση) ή μολυσμένο νερό. Οι λοιμώξεις των νεφρών και της ουροδόχου κύστης μπορεί να προκαλέσουν

Συνήθη Συμπτώματα 21 ΠΟΤΕ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΑΝΗΣΥΧΗΣΩ ΓΙΑ ΤΟΝ ΟΞΥ ΚΟΙΛΙΑΚΟ ΠΟΝΟ; ΣΥΜΠΤΩΜΑ Πόνος διαξιφιστικός, σταθερός, αυξανόμενος κατά τη διάρκεια της ημέρας Μετακινείται από τον αφαλό προς το κάτω δεξί τμήμα της κοιλιάς Επιδεινώνεται με την κίνηση Παροξυσμικός σφοδρός πόνος σε παιδιά κάτω των 3 ετών Το παιδί είναι καλά ανάμεσα στα επεισόδια Αίμα στα κόπρανα Εμετός με σκουροπράσινη χολή Αίμα στα κόπρανα Ανεπαρκής ανάπτυξη, απώλεια βάρους επί μήνες Με εξάνθημα στα πόδια και τους γλουτούς Πυρετός, εμετός, δυσουρία, συχνουρία ΠΑΘΗΣΗ Σκωληκοειδίτιδα Εγκολεασμός Εντερική απόφραξη Βακτηριακή λοίμωξη ΦΕΝ HSP Ουρολοίμωξη κοιλιακό πόνο. Ορισμένες φορές, οι λοιμώξεις των νεφρών συνοδεύονται από πυρετό, εμετό και οσφυαλγία. Οι λοιμώξεις της ουροδόχου κύστης μπορεί να προκαλέσουν επώδυνη ούρηση, συχνουρία και νυχτερινή ενούρηση. Ενίοτε, τα παιδιά με αμυγδαλίτιδα ή μέση ωτίτιδα παραπονιούνται και για στομαχόπονο. Άλλες φλεγμονώδεις παθήσεις του εντέρου, οι οποίες δεν οφείλονται σε λοίμωξη, μπορούν επίσης να προκαλέσουν κοιλιακό πόνο. Η φλεγμονώδης εντερική νόσος (ΦΕΝ), η νόσος του Κρον και η ελκώδης κολίτιδα συνήθως πλήττουν τους ενηλίκους, αλλά μπορεί να εμφανιστούν σε οποιαδήποτε ηλικία. Αρκετά παιδιά που πάσχουν από αυτά τα νοσήματα, οδηγούνται στον παιδίατρο εξαιτίας ανεπαρκούς ανάπτυξης και απώλειας βάρους με διαλείποντα επεισόδια έντονων συσπάσεων στην κοιλιακή χώρα, που συνοδεύονται συχνά από διάρροια με αίμα στα κόπρανα. Τα παιδιά που πάσχουν από τη νόσο του Κρον, εμφανίζουν επίσης στοματικά έλκη, αρθραλγία και εξανθήματα. Μια πάθηση που αγνοούν οι περισσότεροι γονείς, παρόλο που αποτελεί σημαντική αιτία έντονου κοιλιακού πόνου, είναι η πορφύρα Henoch-Schonlein (HSP). Σε αυτή τη νόσο, η φλεγμονή των αιμοφόρων αγγείων προκαλεί ένα χαρακτηριστικό εξάνθημα και, συχνά, οξύ κοιλιακό πόνο. Πολλές φορές παρατηρείται αίμα στα κόπρανα. Συνήθως, το εξάνθημα μοιάζει με μώλωπα (πορφύρα) και είναι πιο έκδηλο στα πόδια και τους γλουτούς. Επίσης, αυτά τα παιδιά εμφανίζουν αρθραλγίες, οίδημα, δυσουρία ή αίμα στα ούρα, εξαιτίας της φλεγμονής στα νεφρά. Η δυσανεξία στη λακτόζη αποτελεί συνήθη διάγνωση, αν και σπανίζει στα νήπια (και ιδιαίτερα στα λευκά παιδιά). Τα παιδιά που έχουν δυσανεξία στη λακτόζη, συνήθως εμφανίζουν σπασμούς στην κοιλιακή χώρα, μετεωρισμό ή διάρροια μετά την κατανάλωση του σακχάρου της λακτόζης που περιέχεται στο γάλα και τα γαλακτοκομικά προϊόντα.

22 Εγκυκλοπαίδεια Υγείας του Παιδιού Οι τροφικές αλλεργίες μπορεί να προκαλέσουν γαστρεντερικά συμπτώματα. Η συνηθέστερη αλλεργία είναι αυτή στην πρωτεΐνη που περιέχεται στο γάλα της αγελάδας. Τα συνηθέστερα συμπτώματα στα βρέφη είναι η διάρροια και οι σπασμοί. Πώς αντιμετωπίζεται ο οξύς κοιλιακός πόνος; Αν το παιδί σας εμφανίσει οποιοδήποτε από τα παραπάνω ανησυχητικά συμπτώματα, απαιτείται επείγουσα ιατρική φροντίδα. Ωστόσο, ο πονόκοιλος που παρουσιάζουν τα περισσότερα παιδιά, δεν συνοδεύεται από αυτά τα συμπτώματα, ενώ συνήθως καταλαγιάζει ύστερα από λίγες ώρες. Αν ο πόνος είναι διαφορετικός ή πιο έντονος απ ό,τι συνήθως, συμβουλευτείτε τον παιδίατρό σας. Η αντιμετώπιση της ιογενούς γαστρεντερίτιδας και της δυσκοιλιότητας αναλύεται εκτενέστερα στις αντίστοιχες ενότητες. Υποτροπιαζων Κοιλιακος Πονος Όταν ένα παιδί δεν νιώθει καλά, δεν είναι απαραίτητο τα συμπτώματά του να οφείλονται σε κάποια πάθηση γνωστή και ανιχνεύσιμη με ιατρικές εξετάσεις. Πολλά παιδιά εμφανίζουν συμπτώματα που δεν αντιστοιχούν σε κάποια πάθηση. Το ίδιο ισχύει και για το σύνηθες παιδιατρικό πρόβλημα του υποτροπιάζοντος κοιλιακού πόνου. Περίπου 15% των παιδιών που πηγαίνουν σχολείο, ειδικά τα κορίτσια, υποφέρουν από αυτή την πάθηση. Ένα πολύ μικρό ποσοστό των κοιλιακών πόνων οφείλεται σε συγκεκριμένα αίτια. Ωστόσο, εξαιτίας της εύλογης ανησυχίας σας για κάποια ενδεχόμενη υποβόσκουσα πάθηση, αυτό το πρόβλημα είναι σημαντικό και θα αναλυθεί εκτενέστερα. Υπάρχουν τρία είδη λειτουργικού (δηλαδή, μη οφειλόμενου σε συγκεκριμένη πάθηση) υποτροπιάζοντος κοιλιακού πόνου στα παιδιά: το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου, η δυσπεψία και ο λειτουργικός υποτροπιάζων κοιλιακός πόνος. Συχνά αυτές οι νόσοι συνυπάρχουν, αλλά η διάγνωσή τους στηρίζεται σε συγκεκριμένα γνωρίσματα και δεν βασίζεται στον αποκλεισμό άλλων καταστάσεων ύστερα από εκτεταμένες εξετάσεις. Σύνδρομο Ευερέθιστου Εντέρου Πώς εκδηλώνεται το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου; Έχουν χρησιμοποιηθεί διάφορα κριτήρια για τον καθορισμό του συνδρόμου. Ωστόσο, τα χαρακτηριστικά του γνωρίσματα απαντώνται και σε άλλες παθήσεις. Βασικά, η συγκεκριμένη πάθηση συνδέεται με υποτροπιάζουσες ή επίμονες ενοχλήσεις στην κοιλιακή χώρα, οι οποίες ανακουφίζονται με την αφόδευση. Συνήθως, η κοιλιά του παιδιού είναι πρησμένη και οι κενώσεις περιέχουν βλέννα. Τα κόπρανα είναι διαρροϊκά και οι κενώσεις συχνές (τρεις ημερησίως ή και παραπάνω). Το σύνδρομο μπορεί να εκδηλωθεί και με δυσκοιλιότητα (λιγότερες από τρεις κενώσεις την εβδομάδα). Μετά την αφόδευση, το παιδί μπορεί να αισθάνεται ότι η κένωση δεν ήταν πλήρης. Πώς αντιμετωπίζεται το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου; Η θεραπεία δεν είναι πλήρης. Η εξέταση μπορεί να ερμηνεύσει το πρόβλημα, αποκλείοντας κάποια άλλη σοβαρότερη νόσο. Αν το παιδί είναι δυσκοίλιο, συνήθως ωφελείται από την υψηλή κατανάλωση άπεπτων ινών. Η συνιστώμενη ποσότητα διαιτητικών ινών υπολογίζεται προσθέτοντας το 5 στην ηλικία

Συνήθη Συμπτώματα 23 του παιδιού (π.χ. ένα εξάχρονο παιδί πρέπει να καταναλώνει 5+6=11 γραμμάρια ινών καθημερινά). Τα υπακτικά, όπως το μεταλλικό έλαιο και το γάλα μαγνησίας, ενδέχεται επίσης να βελτιώσουν την κατάσταση. Αν τα κόπρανα είναι διαρροϊκά και οι κενώσεις συχνές, συνιστάται η αποχή από τη φρουκτόζη και τη λακτόζη. Επίσης, φροντίστε να αποφεύγετε το γλυκαντικό σορβιτόλη. Στους ενηλίκους, έχουν δοκιμαστεί διάφορα φάρμακα για το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου. Ωστόσο, η επίδρασή τους στα παιδιά δεν έχει μελετηθεί επαρκώς. Προτού χορηγήσετε οποιοδήποτε φάρμακο στο παιδί, ζητήστε τη συμβουλή του παιδιάτρου σας. Δυσπεψία Τι είναι η δυσπεψία; Η δυσπεψία είναι υποτροπιάζων ή επίμονος πόνος ή δυσφορία που εκδηλώνεται στην περιοχή πάνω από τον αφαλό. Μπορεί να προκληθεί από έλκος, που είναι σχετικά σπάνιο στα παιδιά, από γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, η οποία προκαλεί καούρες όταν το περιεχόμενο του στομάχου φέρεται στον οισοφάγο, ή από κάποια πάθηση όπως η νόσος του Κρον, η οποία πλήττει το άνω τμήμα του εντέρου. Επίσης, μπορεί να είναι λειτουργική, χωρίς γνωστό αίτιο. ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΕΣ ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ ΣΤΟΝ ΥΠΟ- ΤΡΟΠΙΑΖΟΝΤΑ ΚΟΙΛΙΑΚΟ ΠΟΝΟ Όσο πιο μακριά από τον αφαλό εκδηλώνεται ο πόνος, τόσο πιθανότερο είναι τα συμπτώματα να οφείλονται σε κάποια πάθηση. Ο πόνος που ξυπνά το παιδί τη νύχτα, έχει συνήθως κάποιο σαφές αίτιο. Η απώλεια βάρους, ο εμετός, οι ανεξήγητοι πυρετοί, οι αρθραλγίες και το αίμα στα κόπρανα του παιδιού είναι ανησυχητικές ενδείξεις. Ένα οικογενειακό ιστορικό με φλεγμονώδεις εντερικές παθήσεις αυξάνει τις πιθανότητες να οφείλεται ο πόνος του παιδιού σας σε σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου. Πώς εκδηλώνεται η δυσπεψία; Έχουν περιγραφεί δύο είδη δυσπεψίας. Ωστόσο, έχουν τόσα κοινά, ώστε αυτός ο διαχωρισμός μοιάζει συχνά ανώφελος. Το πρώτο είδος έχει κοινά γνωρίσματα με το έλκος και κύριο σύμπτωμά του είναι ο πόνος. Το δεύτερο είδος δυσπεψίας αποκαλείται «δυσκινησία εντέρου», επειδή φαίνεται ότι οφείλεται σε διαταραχή του κινητικού συντονισμού του εντέρου. Το παιδί μπορεί να έχει ναυτία ή να κάνει εμετούς, να υποφέρει από μετεωρισμό και να αισθάνεται ότι χόρτασε ενώ έχει φάει ελάχιστα. Ορισμένες φορές είναι δύσκολο να ξεχωρίσουμε τη λειτουργική δυσπεψία από τα άλλα αίτια του πόνου και της δυσφορίας στο άνω τμήμα της κοιλιακής χώρας. Οι καούρες και η παλινδρόμηση της τροφής παραπέμπουν σαφώς σε γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση. Ωστόσο, οι διαφορές μεταξύ έλκους και λειτουργικής δυσπεψίας συχνά είναι δυσδιάκριτες. Πώς αντιμετωπίζεται η δυσπεψία; Το παιδί σας πρέπει να υποβληθεί σε εξετάσεις, αν και αυτό ενδέχεται να μην είναι αρκετό. Μερικές φορές, το παιδί παραπέμπεται σε παιδιατρικό γαστρεντερολόγο με ειδίκευση στις εντερικές παθήσεις. Ίσως χρειαστεί να εξεταστεί ο οισοφάγος, το στομάχι και το δωδεκαδάκτυλο, προκειμένου να αποκλειστεί το έλκος ή κάποια άλλη σοβαρή πάθηση. Συχνά, τα συμπτώματα υποχωρούν με την αποχή από βαριά φαγητά και τροφές πλούσιες σε λιπαρά ή καρυκεύματα. Επίσης, καλό είναι να αποφεύγονται τα φάρμακα που ερεθίζουν το στομάχι, όπως η ιβουπροφένη. Τα μικρότερα και συχνότερα γεύματα μπορεί να εξαλείψουν το μετεωρισμό και την πρόωρη χόρταση. Συχνά, ο παιδίατρος συνταγογραφεί ένα δοκιμαστικό φάρμακο που μειώνει την οξύτητα του στομαχιού, όπως η ρανιτιδίνη ή η ομεπραζόλη.

24 Εγκυκλοπαίδεια Υγείας του Παιδιού Λειτουργικός Υποτροπιάζων Κοιλιακός Πόνος Τι είναι ο λειτουργικός υποτροπιάζων κοιλιακός πόνος; Η πλειονότητα των παιδιών με υποτροπιάζοντα ή επίμονο κοιλιακό πόνο θα έχει ΛΥΚΠ. Είναι συνηθέστερος στα κορίτσια, ενώ τα συμπτώματα εκδηλώνονται σε ηλικία 5-10 ετών. Εμφανίζεται κυρίως σε παιδιά ηλικίας μεταξύ 8 και 10 ετών. Γι άλλη μια φορά, είναι σημαντικό να καταλάβουμε ότι, παρόλο που δεν υπάρχει συγκεκριμένη πάθηση, μπορεί να υπάρχει νόσηση. Με άλλα λόγια, ο ΛΥΚΠ είναι μια διάγνωση που βασίζεται σε συμπτώματα, και όχι σε παθολογικά ευρήματα. Έχει συγκεκριμένα χαρακτηριστικά γνωρίσματα, αν και η ακριβής αιτία του παραμένει άγνωστη. Πώς εκδηλώνεται ο λειτουργικός κοιλιακός πόνος; Συνήθως, ο πόνος εκδηλώνεται γύρω από τον αφαλό και η έντασή του ποικίλλει. Παρόλο που μπορεί να είναι αρκετά έντονος ώστε να διακόψει οποιαδήποτε δραστηριότητα, συχνά εμφανίζεται ως ήπια δυσφορία. Τα γεύματα, η άσκηση και η χρονική περίοδος της ημέρας δεν φαίνεται να επηρεάζουν τον πόνο. Συχνά συνυπάρχουν και άλλα συμπτώματα, όπως πονοκέφαλος και πόνος στα άκρα. Ωστόσο, παρ όλα τα συμπτώματα, το παιδί φαίνεται υγιές. Πολλά παιδιά εμφανίζουν υπερδιέγερση. Είναι πιθανόν να παρατηρούνται λειτουργικά επώδυνα συμπτώματα ή πονοκέφαλοι και σε άλλα μέλη της οικογένειας. Πώς αντιμετωπίζεται ο λειτουργικός κοιλιακός πόνος; Και σε αυτή την περίπτωση, απαιτείται επανεξέταση των συμπτωμάτων και πλήρης εξέταση. Συνήθως, η λήψη ιστορικού και η απουσία παθολογικών ευρημάτων κατά την εξέταση επαρκούν για τη διάγνωση. Η καθησύχαση ότι ο πόνος δεν οφείλεται σε κάτι σοβαρό, συχνά αρκεί για να μειώσει τη δριμύτητα του προβλήματος, χωρίς να υπάρχει ανάγκη για περαιτέρω θεραπεία. Οι εργαστηριακές εξετάσεις δεν βοηθούν ιδιαίτερα στον εντοπισμό παθήσεων. Αν δεν υπάρχει πιθανότητα ύπαρξης κάποιας πάθησης, οι εξετάσεις είναι μάλλον περιττές. Η φαρμακοθεραπεία δεν είναι ιδιαίτερα αποτελεσματική όσον αφορά στην αντιμετώπιση του λειτουργικού κοιλιακού πόνου. Η δυσκοιλιότητα ή η δυσανεξία στη λακτόζη, αν αυτές συνυπάρχουν, μπορούν να αντιμετωπιστούν με επιτυχία. Όταν πραγματοποιηθεί η διάγνωση του λειτουργικού κοιλιακού πόνου, στόχος της θεραπείας είναι η υιοθέτηση ενός φυσιολογικού τρόπου ζωής. Το παιδί πρέπει να ενθαρρύνεται να πηγαίνει κανονικά στο σχολείο και να μην επιτρέπει στον πόνο να ακυρώνει τις δραστηριότητές του. Επίσης, θα πρέπει να αποφεύγονται οι στρεσογόνοι παράγοντες. Η καθησύχαση και οι αλλαγές στον τρόπο ζωής φαίνεται ότι βοηθούν. Μέσα στις επόμενες λίγες εβδομάδες μετά τη διάγνωση, ένα ποσοστό 30-50% των παιδιών αναφέρουν ότι ο πόνος έχει εξαλειφθεί ή έχει υποχωρήσει σημαντικά. Δυστυχώς, πολλά παιδιά που υποφέρουν από λειτουργικό κοιλιακό πόνο, εξακολουθούν να υποφέρουν από τα ίδια συμπτώματα και ως ενήλικοι. Πόνοι στην Πλάτη Η σπονδυλική στήλη είναι μια θαυμαστή ανατομική δομή. Ο εύκαμπτος σωλήνας αποτελείται από 24 οστά (σπόνδυλοι), τα οποία χωρίζονται από χόνδρινους δίσκους που απορροφούν τους κραδασμούς. Αυτές οι δομές συγκρατούνται στη θέση τους από συνδέσμους και κινούνται από διάφορες μυϊκές ομάδες. Ωστόσο, όπως συμβαίνει με όλες τις πολύπλοκες δομές, η σπονδυλική στήλη έχει την τάση να εμφανίζει προβλήματα. Πάνω από το 80% των ανθρώπων θα αναφέρει κάποια στιγμή της ζωής του σφοδρό πόνο στην πλάτη. Για την αντιμετώπιση των πόνων στην πλάτη δαπανώνται τεράστια ποσά. Παρόλο που οι πόνοι στην πλάτη είναι συνηθέστεροι στους ενηλίκους, περίπου 30% των παιδιών υποφέρουν επίσης από αυτό το πρόβλημα.

Συνήθη Συμπτώματα 25 Κοινοι Πονοι Στην Πλατη Τι προκαλεί τους πόνους στην πλάτη; Στα παιδιά, η πλειονότητα των πόνων στην πλάτη προκύπτει από επιβάρυνση ενός από τους 200 μυς που μεριμνούν για την κίνηση της πλάτης και τη στάση του σώματος. Συνήθως, η αιτία είναι η υπέρμετρη σωματική δραστηριότητα ή η απρόσεκτη άρση βάρους. Έχουν ενοχοποιηθεί διάφοροι παράγοντες για την πρόκληση των πόνων στην πλάτη: η μεταφορά σακιδίων πλάτης, η πολύωρη καθήλωση μπροστά στον ηλεκτρονικό υπολογιστή, η ελλιπής άσκηση, ο τύπος προσωπικότητας και η ψυχική διάθεση. Η διαδεδομένη χρήση σακιδίων για τη μεταφορά των βιβλίων ευθύνεται σε μεγάλο βαθμό για τους πόνους στην πλάτη. Περίπου τα 3/4 των εφήβων που χρησιμοποιούν αυτά τα σακίδια, αναφέρουν ότι υποφέρουν από πόνους στην πλάτη. Ωστόσο, σχετικές έρευνες δεν έδειξαν σχέση μεταξύ των πόνων στην πλάτη και του βάρους της τσάντας. Φαίνεται ότι στις περιπτώσεις που η μεταφορά ενός σακιδίου ευθύνεται για την πρόκληση ενοχλήσεων στην πλάτη, ο πόνος είναι ήπιος και παροδικός. Από όσα παιδιά παρουσιάζουν ενοχλήσεις αρκετά έντονες ώστε να επισκεφθούν τον παιδίατρο, ελάχιστα διαγιγνώσκονται με πόνους στην πλάτη που έχουν προκληθεί από τη μεταφορά ενός σακιδίου. Η έλλειψη σωματικής άσκησης και η εκτεταμένη χρήση ηλεκτρονικού υπολογιστή έχουν επίσης ενοχοποιηθεί για τους πόνους στην πλάτη. Έχει παρατηρηθεί ότι υπάρχει άμεση σχέση ανάμεσα στο χρονικό διάστημα καθήλωσης μπροστά στον ηλεκτρονικό υπολογιστή και τη συχνότητα εμφάνισης πόνων στην πλάτη. Φαίνεται ότι τα δραστήρια παιδιά υποφέρουν λιγότερο από αυτά που ακολουθούν έναν καθιστικό τρόπο ζωής, αλλά όσα ασχολούνται με τον ανταγωνιστικό αθλητισμό είναι πιο ευπαθή. Ο υποτροπιασμός εμφανίζεται σε παιδιά που είχαν αναφέρει και στο παρελθόν άλλα επώδυνα συμπτώματα, όπως ο πονοκέφαλος ή ο μη ειδικός υποτροπιάζων κοιλιακός πόνος. Φαίνεται ότι αυτά τα παιδιά ανταποκρίνονται με πιο έντονο τρόπο στα μηνύματα που στέλνει το σώμα τους. Πώς εκδηλώνονται οι πόνοι στην πλάτη; Οι κοινές ενοχλήσεις προκαλούν πόνο και δυσκαμψία στο μεσαίο ή στο κάτω τμήμα της πλάτης. Το πρόβλημα μοιάζει να επιδεινώνεται κατά την υπερέκταση της πλάτης. Σε αντίθεση με άλλα σοβαρότερα προβλήματα, ο πόνος δεν ακτινοβολεί στο πόδι. Δυστυχώς, οι υποτροπές είναι συνήθεις. Πώς αντιμετωπίζονται οι πόνοι στην πλάτη; Πολλοί άνθρωποι έχουν διάφορες απόψεις σχετικά με την αντιμετώπιση των πόνων στην πλάτη. Δυστυχώς, φαίνεται ότι υπάρχουν περισσότερες παγιωμένες απόψεις, παρά πραγματικά γεγονότα για την αντιμετώπισή τους. Ο πόνος που οφείλεται σε μυϊκό σπασμό, ανακουφίζεται με αναλγητικά φάρμακα, όπως η ιβουπροφένη ή η ακεταμινοφαίνη. Η εφαρμογή τοπικής θερμότητας με θερμοφόρα ή κομπρέσα ανακουφίζει