E. K. Παλούρα οπτοηλεκτρονική_4radiat_tr_led.doc



Σχετικά έγγραφα
H επεξεργασία πληροφορίας απαιτεί ανίχνευση πληροφορίας

ΟΠΤΙΚΟΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ. Μάθημα 6ο Φωτοπηγές Φωτοεκπέμπουσες δίοδοι LED. Αρ. Τσίπουρας, Phd ΤΜΗΜΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ &ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ

Δίοδοι εκπομπής φωτός Light Emitting Diodes

p - n επαφή και εκπομπή φωτονίων

Αλλαγή της δομής των ταινιών λόγω κραματοποίησης

Δίοδος Εκπομπής Φωτός, (LED, Light Emitting Diode), αποκαλείται ένας ημιαγωγός ο οποίος εκπέμπει φωτεινή ακτινοβολία στενού φάσματος όταν του

Άσκηση 3 Η φωτο-εκπέµπουσα δίοδος (Light Emitting Diode)

ΑΣΚΗΣΗ 15 Μελέτη φωτοδιόδου (φωτοανιχνευτή) και διόδου εκπομπής φωτός LED

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ LASER ΤΜΗΜΑ ΟΠΤΙΚΗΣ & ΟΠΤΟΜΕΤΡΙΑΣ ΑΤΕΙ ΠΑΤΡΑΣ

ΦΩΤΟΒΟΛΤΑΪΚΑ. Γ. Λευθεριώτης Αναπλ. Καθηγητής Γ. Συρροκώστας Μεταδιδακτορικός Ερευνητής

ΦΩΤΟΒΟΛΤΑΪΚΑ. Γ. Λευθεριώτης Αναπλ. Καθηγητής Γ. Συρροκώστας Μεταδιδακτορικός Ερευνητής

Ξεκινώντας από την εξίσωση Poisson για το δυναμικό V στο στατικό ηλεκτρικό πεδίο:

Το υποσύστηµα "αίσθησης" απαιτήσεις και επιδόσεις φυσικά µεγέθη γενική δοµή και συγκρότηση

Οι ακτίνες Χ είναι ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία με λ [ m] (ή 0,01-10Å) και ενέργεια φωτονίων kev.

Μετρήσεις Διατάξεων Laser Ανιχνευτές Σύμφωνης Ακτινοβολίας. Ιωάννης Καγκλής Φυσικός Ιατρικής Ακτινοφυσικός

ΦΩΤΟΒΟΛΤΑΪΚΑ. Γ. Λευθεριώτης Αναπλ. Καθηγητής Γ. Συρροκώστας Μεταδιδακτορικός Ερευνητής

ΜΑΘΗΜΑ: ΟΠΤΙΚΕΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ ΚΑΙ ΟΠΤΙΚΑ ΙΚΤΥΑ - ΙΟ ΟΙ LASER

Λαμπτήρες Μαγνητικής Επαγωγής

ΑΣΚΗΣΗ 5. Ερωτήσεις προετοιμασίας (Να απαντηθούν στην εργαστηριακή αναφορά)

ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΙΚΑ ΥΛΙΚΑ. Ενότητα 10: ΗΜΙΑΓΩΓΟΙ ΛΙΤΣΑΡΔΑΚΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΤΗΜΜΥ

Θέµατα που θα καλυφθούν

Κεφάλαιο 3 ο. Γ. Τσιατούχας. VLSI Technology and Computer Architecture Lab. Ημιαγωγοί - ίοδος Επαφής 2

Οι ακτίνες Χ είναι ηλεκτροµαγνητική ακτινοβολία µε λ [ m] (ή 0,01-10Å) και ενέργεια φωτονίων kev.

είναι τα μήκη κύματος του φωτός αυτού στα δύο υλικά αντίστοιχα, τότε: γ. 1 Β) Να δικαιολογήσετε την επιλογή σας.

Φυσική Στερεάς Κατάστασης η ομάδα ασκήσεων Διδάσκουσα Ε. Κ. Παλούρα

ΠΗΓΕΣ ΦΩΤΟΣ. Φωτεινές πηγές µε βαση ηµιαγώγιµαυλικά. Αρχές ηµιαγώγιµων laser και LED:

Ορθή πόλωση της επαφής p n

/personalpages/papageorgas/ download/3/

Ακτινοβολία Φωτοδιόδων Εκπομπής και άλλων πηγών φωτός. Πείραμα - 3. Ακτινοβολία Φωτοδιόδων Εκπομής και άλλων πηγών φωτός

Ορθή πόλωση της επαφής p n

Δx

10η Ενότητα: Το υποσύστημα "αίσθησης"

Αρχές φωτοβολταϊκών διατάξεων

ΟΡΟΣΗΜΟ ΘΕΜΑ Δ. Δίνονται: η ταχύτητα του φωτός στο κενό c 0 = 3 10, η σταθερά του Planck J s και για το φορτίο του ηλεκτρονίου 1,6 10 C.

Άσκηση 5 ΦΩΤΟΒΟΛΤΑΪΚΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ

ΠΕΙΡΑΜΑ 8 ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΗΛΙΑΚΟΥ ΦΩΤΟΚΥΤΤΑΡΟΥ

Διάλεξη 10: Ακτίνες Χ

ΗΛΕΚΤΡΟΤΕΧΝΙΚΑ Υλικα 3ο μεροσ. Θεωρητικη αναλυση

ΠΟΥ ΔΙΑΔΙΔΕΤΑΙ ΤΟ ΦΩΣ

ΘΕΜΑ Β Β.1 Α) Μονάδες 4 Μονάδες 8 Β.2 Α) Μονάδες 4 Μονάδες 9

ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ ΤΕΛΟΣ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ

Το φως διαδίδεται σε όλα τα οπτικά υλικά μέσα με ταχύτητα περίπου 3x10 8 m/s.

1.1 Ηλεκτρονικές ιδιότητες των στερεών. Μονωτές και αγωγοί

ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΑ. Εκπέμπεται από σώματα που έχουν θερμοκρασία Τ > 0 Κ. Χαρακτηρίζεται από το μήκος κύματος η τη συχνότητα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΚΤΟ 6. ΔΙΟΔΟΙ ΕΚΠΟΜΠΗΣ ΦΩΤΟΣ (LIGHT EMITTING DIODE, LED)

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΗ ΦΥΣΙΚΗ ΓΕΝ. ΠΑΙΔΕΙΑΣ Γ' ΛΥΚΕΙΟΥ

ΤΕΙ - ΧΑΛΚΙ ΑΣ 4. ΕΙ ΙΚΕΣ ΙΟ ΟΙ. ίοδος zener. Χαρακτηριστική καµπύλη διόδου zener. Χαρακτηριστική καµπύλη διόδου Zener

ΠΕΙΡΑΜΑ 4: ΟΠΤΙΚΗ ΦΑΣΜΑΤΟΣΚΟΠΙΑ AΠΟΡΡΟΦΗΣΗΣ

ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΦΥΣΙΚΗ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ / Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: 1 η - ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 14/09/2014 ΘΕΜΑ Α

ΑΡΧΕΣ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ Αγωγιμότητα σε ημιαγωγούς

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΤΑΞΗΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 27 ΜΑΪΟΥ 2005 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ: ΦΥΣΙΚΗ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙ ΩΝ: ΕΞΙ (6)

Χαρακτηρισμός και μοντέλα τρανζίστορ λεπτών υμενίων βιομηχανικής παραγωγής: Τεχνολογία μικροκρυσταλλικού πυριτίου χαμηλής θερμοκρασίας

Φασματοσκοπία πρίσματος Βαθμονόμηση Φασματοσκόπιου και ταυτοποίηση αερίου από το φάσμα του

ΑΡΧΕΣ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ

ΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΦΥΣΙΚΗΣ ΓΕΝ. ΠΑΙ ΕΙΑΣ ΑΤΟΜΙΚΗ ΦΥΣΙΚΗ ΘΕΜΑ 1 ο.

ΦΑΣΜΑΤΑ ΕΚΠΟΜΠΗΣ ΑΠΟΡΡΟΦΗΣΗΣ

γ ρ α π τ ή ε ξ έ τ α σ η σ τ ο μ ά θ η μ α Φ Υ Σ Ι Κ Η Γ Ε Ν Ι Κ Η Σ Π Α Ι Δ Ε Ι Α Σ B Λ Υ Κ Ε Ι Ο Υ

ΑΡΧΕΣ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ

ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΜΕΡΟΣ. Εργαστήριο Φυσικής IΙ. Μελέτη της απόδοσης φωτοβολταϊκού στοιχείου με χρήση υπολογιστή. 1. Σκοπός. 2. Σύντομο θεωρητικό μέρος

Overview of optoelectronic devices

Φωτοδίοδος. 1.Σκοπός της άσκησης. 2.Θεωρητικό μέρος

ΦΩΤΟΒΟΛΤΑΪΚΑ. Γ. Λευθεριώτης Αναπλ. Καθηγητής Γ. Συρροκώστας Μεταδιδακτορικός Ερευνητής

Εκπομπή Φωτός Απορρόφηση φωτός

Q 40 th International Physics Olympiad, Merida, Mexico, July 2009

Ασκήσεις Φασµατοσκοπίας

ιδάσκων: Λευτέρης Λοιδωρίκης Π

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 13 LASER. Light Amplification by Stimulated Emission of Radiation Ενίσχυση Φωτός με Επαγόμενη Εκπομπή Ακτινοβολίας

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΠΟΛΛΑΠΛΗΣ ΕΠΙΛΟΓΗΣ

Μονάδες Το γραμμικό φάσμα του ατόμου του υδρογόνου ερμηνεύεται με

Μοριακή Φασματοσκοπία I. Παραδόσεις μαθήματος Θ. Λαζαρίδης

4. Παρατηρείστε το ίχνος ενός ηλεκτρονίου (click here to select an electron

Περιεχόμενο της άσκησης

Επαφές μετάλλου ημιαγωγού

ΚΒΑΝΤΙΚΗ ΦΥΣΙΚΗ: Τα άτομα έχουν διακριτές ενεργειακές στάθμες ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΣΤΑ ΦΑΣΜΑΤΑ

Ακτίνες Χ (Roentgen) Κ.-Α. Θ. Θωμά

ηλεκτρικό ρεύμα ampere

Οι οπτικοί δέκτες μετατρέπουν το οπτικό σήμα σε ηλεκτρικό. Η μετατροπή των φωτονίων σε ηλεκτρόνια ονομάζεται φώραση.

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΑΚΗ ΔΟΜΗ ΤΩΝ ΑΤΟΜΩΝ ΚΑΙ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ. Σύγxρονη Φυσική II. Ακτίνες Χ - Lasers Διδάσκων : Επίκ. Καθ. Μ. Μπενής

Ανάστροφη πόλωση της επαφής p n

Εργαστήριο ΑΠΕ I. Ενότητα 3: Ηλιακοί Συλλέκτες: Μέρος Α. Πολυζάκης Απόστολος / Καλογήρου Ιωάννης / Σουλιώτης Εμμανουήλ

ΓΕΩΜΕΤΡΙΚΗ ΟΠΤΙΚΗ. Ανάκλαση. Κάτοπτρα. Διάθλαση. Ολική ανάκλαση. Φαινόμενη ανύψωση αντικειμένου. Μετατόπιση ακτίνας. Πρίσματα

Δίκτυα Τηλεπικοινωνιών. και Μετάδοσης

ιαγώνισµα Β Τάξης Ενιαίου Λυκείου Κυριακή 5 Απρίλη 2015 Φως - Ατοµικά Φαινόµενα - Ακτίνες Χ

Η ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΤΟΥ ΑΤΟΜΟΥ ΤΟΥ ΥΔΡΟΓΟΝΟΥ

Ανάστροφη πόλωση της επαφής p n

Περι - Φυσικής. ιαγώνισµα Β Τάξης Ενιαίου Λυκείου Κυριακή 5 Απρίλη 2015 Φως - Ατοµικά Φαινόµενα - Ακτίνες Χ. Θέµα Α. Ενδεικτικές Λύσεις

ΜΟΡΙΑΚΗ ΦΑΣΜΑΤΟΣΚΟΠΙΑ

Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας ΙΙ ΔΙΑΛΕΞΕΙΣ: ΗΛΙΑΚΟΙ ΘΕΡΜΙΚΟΙ ΣΥΛΛΕΚΤΕΣ (ΜΕΡΟΣ Α) Ώρες Διδασκαλίας: Τρίτη 9:00 12:00. Αίθουσα: Υδραυλική

ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣΜΑΘΗΤΕΣ ΔΙΟΔΟΣ ΕΚΠΟΜΠΗΣ ΦΩΤΟΣ (LED)

Γραμμικά φάσματα εκπομπής

Διατάξεις ημιαγωγών. Δίοδος, δίοδος εκπομπής φωτός (LED) Τρανζίστορ. Ολοκληρωμένο κύκλωμα

Μέτρηση της φωτοαγωγιμότητας του CdS συναρτήσει της έντασης και της συχνότητας της ακτινοβολίας διέγερσης

ΤΕΙ ΑΘΗΝΑΣ ΤΜΗΜΑ ΦΥΣΙΚΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ & Τ/Υ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΦΥΣΙΚΗΣ ΟΠΤΙΚΗΣ - ΟΠΤΟΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ & LASER

ΑΡΧΕΣ ΤΗΛΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗΣ (Y2204) Βασιλάκης Εµµανουήλ Λέκτορας Τηλεανίχνευσης

Α1. Πράσινο και κίτρινο φως προσπίπτουν ταυτόχρονα και µε την ίδια γωνία πρόσπτωσης σε γυάλινο πρίσµα. Ποιά από τις ακόλουθες προτάσεις είναι σωστή:

Φωτισμός Λαμπτήρες LED vs Κοινοί λαμπτήρες πυράκτωσης

Ραδιομετρία. Φωτομετρία

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ. Επιµέλεια: Οµάδα Φυσικών της Ώθησης

ΘΕΜΑ Α Στις ερωτήσεις Α1 Α4 να γράψετε στο τετράδιο σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση.

Transcript:

Ακτινοβόλες μεταπτώσεις Φωταύγεια (luminescence) : εκπομπή ακτινοβολίας από ένα στερεό όταν του παρέχεται κάποιας μορφής ενέργεια. Photoluminescence οπτική διέγερση, απορρόφηση φωτονίων Cathodoluminescence βομβαρδισμός με δέσμη ηλεκτρονίων Electroluminescence εφαρμογή ηλεκτρικού πεδίου έγχυση ρεύματος Ακτινοβολούσες μεταπτώσεις & απορρόφηση: Βασικοί μηχανισμοί αλληλεπίδρασης e-φωτονίου στα στερεά. Απορρόφηση (α) hν=e g : απορρόφηση φωτονίου => δημιουργία ζεύγους e-p (β) hν >E g : απορρόφηση φωτονίου => δημιουργία ζεύγους e-p & ποσότητα ενέργειας (hν-eg) δαπανάται υπό μορφή θερμότητας (γ) hν<e g : απορρόφηση είναι εφικτή μόνον όταν υπάρχει κατάλληλη στάθμη στο χάσμα (ατέλεια δομής ή πρόσμειξη) Οι μεταπτώσεις (α) και (β) ονομάζονται band-to-band ή ενδογενείς ενώ οι (γ) ονομάζονται εξωγενείς. Σελίδα 1 από 29

Απορρόφηση άτομο στη βασική κατάσταση Ε 1 απορροφά φωτόνιο ενέργειας hν 12 =Ε 2 -Ε 1 και ανεβαίνει στη διεγερμένη κατάσταση Ε 2. Η αλλαγή της ενεργειακής κατάστασης του ατόμου είναι το φαινόμενο της απορρόφησης (αρχή λειτουργίας ανιχνευτών & ηλιακών κυττάρων). Αυθόρμητη εκπομπή (spontaneous emission): το άτομο δεν μπορεί να μείνει επί μακρόν στην διεγερμένη κατάσταση Ε 2 και αποδιεγείρεται, χωρίς εξωτερική διέγερση, εκπέμποντας φωτόνιο hν 12 (αρχή λειτουργίας των LED). Stimulated emission (Διεγειρόμενη εκπομπή): στο ήδη διεγερμένο άτομο που βρίσκεται στην κατάσταση Ε 2 προσπίπτουν φωτόνια hν 12 το άτομο επανέρχεται στην βασική κατάσταση Ε 1 εκπέμποντας φωτόνιο hν 12, που είναι σε συμφωνία φάσης με την προσπίπτουσα ακτινοβολία. Το εκπεμπόμενο φώς είναι μονοχρωματικό (όλα τα φωτόνια έχουν ενέργεια hν 12 ) και σύμφωνο (αρχή λειτουργίας των laser). Σελίδα 2 από 29

Υπό συνθήκες θερμοδυναμικής ισορροπίας και όταν (Ε 2 -Ε 1 )>3kT ο πληθυσμός των καταστάσεων Ε 1 και Ε 2 (n 1 & n 2, αντίστοιχα) περιγράφεται από την συνάρτηση Boltzmann: n 2 (E 2 E1) kt hν12 / kt = e = e n1 Υπό συνθήκες ισορροπίας πρέπει να ισχύει: Ρυθμός απορρόφησης =ρυθμός (αυθόρμητης + simulated) εκπομπής ή Β 21 n 2 ρ(hν 12 ) + Α 21 n 2 =B 12 n 1 ρ(hν 12 ) (1) Όπου Α 21 & Β ij είναι σταθερές, n 1 & n 2 είναι οι πληθυσμοί των καταστάσεων E 1 & Ε 2 και ρ(hν 12 ) είναι η πυκνότητα ενέργειας του πεδίου των φωτονίων (photon field energy density) stimulated emission rate B Εξίσωση (1) => = 21 ρ(hν12 ) spontaneous emission rate A 21 =>αύξηση της simulated emission rate (SER) 1 επιτυγχάνεται με σημαντική αύξηση της πυκνότητας ενέργειας ρ(hν 12 ) => χρειαζόμαστε μία κοιλότητα οπτικού συντονισμού (optical resonant cavity) 1 Simulated emission rate:ρυθμός διεγειρόμενης/επαγόμενης εκπομπής Σελίδα 3 από 29

Εξίσωση (1) => stimulated emission rate absorption rate = B21 n 2 B12 n1 η SER κυριαρχεί της απορρόφησης όταν υπάρχει αντιστροφή πληθυσμών (population inversion), δηλ. η υψηλότερη ενεργειακά κατάσταση Ε 2 έχει μεγαλύτερο πληθυσμό από την Ε 1. Οι συνθήκες της μεγάλης πυκνότητας ενέργειας & της αντιστροφής πληθυσμών είναι απαραίτητες για την λειτουργία των laser. Θεωρούμε ημιαγωγό πάχους W στον οποίο προσπίπτει δέσμη φωτονίων με ενέργεια hν>e g και ροή Φ ο (φωτόνια/cm 2 s). Τα φωτόνια απορροφώνται και η μεταβολή της ροής συναρτήσει του βάθους από την επιφάνεια δίνεται από τη σχέση: αx Φ (x) = Φ ο e Όπου ο συντελεστής απορρόφησης α είναι συνάρτηση του hν. Το ποσοστό της ροής Φ που εξέρχεται από τον ημιαγωγό είναι αw Φ (W) = Φ ο e Η τιμή του α μειώνεται δραματικά στο λ αποκοπής : λ c 1.24 = μm Eg αφού η απορρόφηση γίνεται αμελητέα όταν hν<ε g ή λ>λ c. Σελίδα 4 από 29

Οπτική απορρόφηση από ημιαγωγό Συντελεστές απορρόφησης και λ αποκοπής διαφόρων ημιαγωγών. Σελίδα 5 από 29

Δίοδοι φωτοεκπομπής Light Emitting Diodes (LEDs) Απλή (κατασκευαστικά) διάταξη με εφαρμογές σε οθόνες απεικόνισης, φώτα αυτοκινήτων (σημαντική εμπορική εφαρμογή ευρείας κλίμακας) και ως πηγή φωτός στις οπτικές επικοινωνίες. Οι LED έχουν ευρύτατο φάσμα εμπορικών εφαρμογών. Κτίριο γραφείων στη Βαρκελώνη (Agbar tower) σχεδιασμένο από τον Γάλλο αρχιτέκτονα Jean Nouvel. Το ύψος του κτιρίου είναι 142 m και φωτίζεται από 4,500 LEDs που ελέγχονται από έναν Η/Υ. Σελίδα 6 από 29

Σε σύγκριση με τα lasers, oι LED έχουν χαμηλή απόδοση (low optical output), εκπέμπουν φάσμα ευρύ (FWHM=kT=300-400Å), ασύμφωνο και έχουν βραδεία απόκριση. Οι LED αντικαθίστανται από lasers όταν απαιτείται ταχύτητα διαμόρφωσης (modulation) > 5Ghz.. Μία LED αποτελείται από μία p- n επαφή που είναι ορθά πολωμένη ηλεκτρόνια και οπές εγχέονται στις p- και n- περιοχές, αντίστοιχα. Στα υλικά ευθέως χάσματος οι φορείς μειονότητας επανασυνδέονται με τους φορείς πλειονότητας στην depletion περιοχή εκπομπή φωτός (κυρίαρχος μηχανισμός σε υλικά υψηλής ποιότητας) Σελίδα 7 από 29

Η ανασύνδεση e & h οδηγεί στην εκπομπή φωτός με τον μηχανισμό της ηλεκτροφωταύγειας (electroluminescence). Στην LED του σχήματος το φώς εκπέμπεται προς όλες τις διευθύνσεις. Με το κατάλληλο encapsulation το φώς από το ενεργό υμένιο (active layer) ανακλάται προς την επιθυμητή διεύθυνση. Η δομή μίας LED GaN. Σελίδα 8 από 29

Το φώς που εκπέμπεται από μία ορθώς πολωμένη LED αυξάνεται (σχεδόν) γραμμικά με το ρεύμα στην ενεργό περιοχή. Επομένως είναι εφικτή η ακριβής διαμόρφωση του φωτός που διαβιβάζει ένα μη-παραμορφωμένο σήμα μέσω ενός οπτικού κυματοδηγού. H LED είναι κατευθυντική πηγή. Η μέγιστη ισχύς εκπέμπεται κάθετα στην επιφάνεια εκπομπής ενώ η πλειονότητα της ενέργειας εκπέμπεται ±10 ο γύρω από την διεύθυνση μέγιστης εκπομπής. Με τη χρήση πλαστικών φακών επιτυγχάνεται διασπορά του φωτός σε μεγαλύτερες γωνίες καλύτερη ορατότητα. Σελίδα 9 από 29

Η λειτουργία της LED Τα e και οι h που εγχέονται στην depletion region υφίστανται ακτινοβόλο ή μη-ακτινοβόλο επανασύνδεση. Η κβαντική απόδοση ορίζεται ως ο αριθμός των φωτονίων που δημιουργούνται ανά ζεύγος e-h. Ο συνολικός χρόνος επανασύνδεσης για ένα e (total recombination time) 1/τ n είναι: 1 τ n 1 = τ r 1 + τ nr όπου τ r και τ nr είναι οι χρόνοι ζωής για την ακτινοβόλο και μη-ακτινοβόλο επανασύνδεση. Η εσωτερική/ενδογενής (internal) κβαντική απόδοση για την ακτινοβόλο επανασύνδεση ορίζεται ως: η QR 1 τr 1 + 1 τ τ r nr 1 = τ 1+ τ Για υψηλής ποιότητας ημιαγωγούς ευθέως χάσματος η QR 1. Για υλικά εμμέσου χάσματος η QR 10-2 -10-3. = r nr Έγχυση φορέων & αυθόρμητη εκπομπή. Ο σχεδιασμός της LED πρέπει να είναι τέτοιος που να ενισχύει την ακτινοβολούσα επανασύνδεση. Σελίδα 10 από 29

Το ρεύμα διάχυσης στην ορθά πολωμένη p-n επαφή κυριαρχείται από το ρεύμα διάχυσης φορέων μειονότητας και έχει 3 συνιστώσες: Ρεύμα διάχυσης e μειονότητας : J Ρεύμα διάχυσης οπών (h) μειονότητας: n ednnp ev = exp 1 L n kbt J p edppn ev = exp 1 L p kbt Ρεύμα ανασύνδεσης e-h μέσω παγίδων στην depletion region: J GR = eniw ev exp 2τ 1 2kBT όπου τ είναι ο χρόνος επανασύνδεσης και W το εύρος την περιοχής depletion. Το J GR εξαρτάται από την συγκέντρωση των παγίδων. Η απόδοση έγχυσης (Injection efficiency) γ inj ορίζεται ως: γ inj = J n J + J p n + J GR Η γ inj 1 όταν J n >>J p (επαφή pn + ) & υπάρχουν λίγες παγίδες οπότε J GR 0. Σελίδα 11 από 29

H LED κατασκευάζεται έτσι ώστε τα φωτόνια να εκπέμπονται κοντά στην επιφάνεια που συνήθως είναι τύπου p πρέπει J n >>J p. Τα φωτόνια που εκπέμπονται στο εσωτερικό της LED έχουν υψηλή πιθανότητα να επανα-απορροφηθούν. Η ακτινοβόλος επανασύνδεση είναι κατακόρυφη (διατήρηση του k) οι ενέργειες του φωτονίου, των e και των h συνδέονται με τις σχέσεις: h2k2 1 1 h ω Eg = 2 + = m* * e m h 2 h k 2m * r 2 E E e h 2 * e 2 ( ω E ) h k m* = E r c + = Ec + h * g 2m m e h2k2 m* = E r v = E * v hω E 2m * h m h ( ) g Αποδεικνύεται ότι για κατακόρυφες μεταπτώσεις ο ρυθμός εκπομπής και ο χρόνος επανασύνδεσης δίνονται από τις σχέσεις: em ( ev) W 1.14x109h ω σε s -1 & τ o 0.88 = hω ( ev) σε ns. Σελίδα 12 από 29

Αυτός ο χρόνος επανασύνδεσης είναι ο μικρότερος δυνατός αφού για τον υπολογισμό του έγινε η υπόθεση ότι η πιθανότητα να συμβεί επανασύνδεση είναι 1. Περιορισμοί-όρια για την αυθόρμητη επανασύνδεση 1 η περίπτωση: Μικρή πυκνότητα ηλεκτρονίων & οπών Ο ρυθμός επανασύνδεσης είναι: R spont 1 = 2τ o 2 2πh m* r ktm* e m Ο χρόνος ζωής ενός e που εγχέεται σε περιοχή p με μικρή συγκέντρωση αποδεκτών (Ν Α 10 17 cm -3 ) είναι: 1 τ r = R spont n 1 = 2τ o 2 2πh m* r ktm* e m * h 3 2 p Ο χρόνος τ r είναι πολύ μεγάλος (εκατοντάδες ns) και μειούται αυξανομένου του p. * h 3 2 np 2 η περίπτωση: Μεγάλη πυκνότητα ηλεκτρονίων & οπών Ο ρυθμός επανασύνδεσης (ή ρυθμός αυθόρμητης εκπομπής) ενός ηλεκτρονίου που εγχέεται σε heavily doped περιοχή p είναι: R spont 1 τ o m m * h * r 3 2 n Ο χρόνος ζωής του φορέα μειονότητας e είναι ανεξάρτητος της συγκέντρωσης του φορέα πλειονότητας p αφού η πιθανότητα ένα ηλεκτρόνιο να βρεί μία οπή είναι 1. Σελίδα 13 από 29

Σε αυτή την περίπτωση τ r =τ ο. 3 η περίπτωση: Περίπτωση της υψηλής έγχυσης (n=p) : n p Rspont και τ r =τ ο. τ o τ ο 4 η περίπτωση: Συνθήκη έγχυσης που προκαλεί αντιστροφή n αγωγιμότητας. R spont και τ r 4 τ ο 4 Η συνθήκη αυτή είναι σημαντική για τη λειτουργία των lasers τ ο Η ακτινοβόλος επανασύνδεση εξαρτάται από τους χρόνους τ r και τ nr. Βελτίωση της απόδοσης της LED προϋποθέτει τον μικρότερο δυνατό χρόνο τ r και τον μεγαλύτερο δυνατό τ nr. Η αύξηση του τ nr επιτυγχάνεται με την μείωση της συγκέντρωσης ατελειών δομής και βελτίωση της ποιότητας της επιφάνειας και των διεπιφανειών. Η μείωση του τ r επιτυγχάνεται με αύξηση της συγκέντρωσης φορέων στην p περιοχή. Αυτό όμως μειώνει την injection efficiency γ inj Η συνολική ενδογενής κβαντική απόδοση (total internal quantum efficiency) είναι: n int = γ inj n Qr Σελίδα 14 από 29

Για τη μεγιστοποίηση του n int : βελτιστοποίηση της συγκέντρωσης φορέων στην p περιοχή έτσι ώστε το n Qr να είναι ικανοποιητικό ενώ το γ inj παραμένει χαμηλό. Μηχανισμοί απωλειών στις LED Αυτό-απορρόφηση (απορρόφηση μέσα στην LED) Απώλειες λόγω ανάκλασης όταν το φως περνάει από τον ημιαγωγό στον αέρα λόγω διαφορών στους δείκτες διάθλασης. Ολική ανάκλαση του φωτός υπό γωνία > κρίσιμη γωνία θ c όταν το φως διαδίδεται από τον ημιαγωγό στον αέρα. Βασικές δομές LED & μηχανισμοί απωλειών. Σελίδα 15 από 29

Η θ c προσδιορίζεται από τον νόμο του Snell : sin θ = c n n 1 2 Παράδειγμα: GaAs n 2 =3.66 at λ=0,8μm θ c =16 o GaP n 2 =3.45 at λ=0,8μm θ c =17 o Οι χαρακτηριστικές I-V της LED είναι παρόμοιες αυτών επαφής p-n. Αντιπροσωπευτικές I-V για διόδους Si & GaAs. Οι διακεκομένες γραμμές διαφορετικούς παράγοντες ποιότητας (ideality factors). Σελίδα 16 από 29

Διακρίνονται οι εξής περιπτώσεις ανάλογα με το δυναμικό ορθής πόλωσης V: Μικρό V: Το I περιορίζεται από μη-ακτινοβόλο ανασύνδεση στην επιφάνεια Ενδιάμεσο V: Το I κυριαρχείται από ακτινοβόλο ρεύμα διάχυσης Υψηλό V: Το I περιορίζεται από την R s Το ρεύμα της διόδου είναι: I = I d q exp ( V IR ) q( V IR ) kt s + I r exp όπου R s είναι η αντίσταση εν σειρά, I d, I r είναι τα ρεύματα κορεσμού λόγω διάχυσης και ανασύνδεσης, αντίστοιχα. Για να αυξήσουμε την απόδοση της LED πρέπει να μειώσουμε τα I r και R S. kt s Το φασματικό εύρος των LED δίνεται από το FWHM, είναι της τάξης του k B T μεταβάλλεται λ 2 m where λ m μέγιστη ένταση π.χ.: λ=5500å FWHM=200 Å π.χ. λ=1.3μm (IR) FWHM=1200 Å Σελίδα 17 από 29

H φωτοβόλος απόδοση διαφόρων πηγών φωτός: Η φωτοβόλος απόδοση (lumens/watt) μετρά την ικανότητα μίας διάταξης να μετατρέπει ηλεκτρική σε οπτική ισχύ. Οι λάμπες χαμηλής πίεσης Νa υπερέχουν σε απόδοση λόγω των ισχυρών d γραμμών του Na. Craford, Holonyak & Kish, "In Pursuit of the Ultimate Lamp", Scientific American 284, Feb 2001, p63. Η ισχύς και η απόδοση των LEDs βελτιώθηκαν σημαντικά τα τελευταία χρόνια. Οι LED με χρόνο ζωής 100,000 hrs υπερέχουν σημαντικά των λαμπτήρων πυράκτωσης με χρόνο ζωής 1,000 hrs. Μετά την πρόσφατη κατασκευή των μπλέ LED είναι δυνατή η παραγωγή LED που εκπέμπουν λευκό φως με κατάλληλο συνδυασμό LED μπλε, κόκκινων & πράσινων. Σελίδα 18 από 29

Επιλογή κατάλληλου ημιαγωγού (Ε g ) εκπομπή σε επιλεγμένο λ Απόκριση του ανθρώπινου οφθαλμού σε διάφορα λ (0,4-0,7μm). Οι ημιαγωγοί για κατασκευή LED πρέπει να εκπέμπουν σε hν>1,8ev (λ 0.7μm). Αν και το FWHM των LED είναι μεγάλο, ο ανθρώπινος οφθαλμός βλέπει το εκπεμπόμενο φώς ως μονοχρωματικό. Η καμπύλη απόκρισης του ανθρώπινου οφθαλμού καθορίζει τα επιθυμητά λ για εφαρμογές σε φωτεινές οθόνες (color displays) και τα κατάλληλα υλικά (E g ). Σελίδα 19 από 29

Υλικά για εκπομπή στο ορατό. Τα λ στα οποία εκπέμπουν LED που στηρίζονται σε νιτρίδια & φωσφίδια. Σελίδα 20 από 29

H εξασθένιση κατά τη διάδοση φωτός σε οπτική ίνα. Τα ελάχιστα της εξασθένισης 1.55μm και 1.3μm απαιτείται κατάλληλη επιλογή του E g για εκπομπή σε αυτά τα λ. Το GaAs λ=0,8μm δεν είναι κατάλληλο για διάδοση πληροφορίας σε μεγάλες αποστάσεις. Είναι όμως κατάλληλο για τοπικά δίκτυα (LAN-local area network). Διαθεσιμότητα υποστρωμάτων Όλες οι πηγές για εφαρμογές στην οπτοηλεκτρονική κατασκευάζονται σε επιταξιακά υμένια (πάχους λίγων μm) που αναπτύσσονται σε κατάλληλα υποστρώματα (πάχους 200μm). Τυπικά υποστρώματα για την κατασκευή LED: GaAs & InP Σελίδα 21 από 29

Ορισμένοι τριαδικοί και τετραδικοί ημιαγωγοί έχουν άμεσο ή έμμεσο χάσμα ανάλογα με την χημική τους σύσταση. α) β) α) Το GaAs 1-y P y έχει άμεσο χάσμα για y<0.45 β) Μεταβολή της ταινίας αγωγιμότητας συναρτήσει της χημικής σύστασης. Για y=0,40, 0,65, 0,85, 1 το φως που εκπέμπεται έχει χρώμα κόκκινο, πορτοκαλί, κίτρινο και πράσινο, αντίστοιχα. Μεταβολή του φάσματος εκπομπής GaInAsN συναρτήσει της περιεκτικότητας σε In. Προσμείξεις Sb βελτιώνουν σημαντικά τα φάσμα εκπομπής. Σελίδα 22 από 29

Ημιαγωγοί εμμέσου χάσματος Στα υλικά εμμέσου χάσματος η απόδοση εκπομπής φωτός είναι χαμηλή & η επανασύνδεση των φορέων οδηγεί κυρίως σε παραγωγή θερμότητας. Εισαγωγή κατάλληλων προσμείξεων που δημιουργούν κέντρα επανασύνδεσης ενισχύουν την εκπομπή φωτός. Εφαρμογή σε GaAs 1-y P y : προσμείξεις N Το N αντικαθιστά τον P και είναι ισοηλεκτρονική πρόσμειξη. Αν και τα Ν και P έχουν το ίδιο σθένος, έχουν διαφορετική ηλεκτρονική δομή δημιουργείται παγίδα ηλεκτρονίων κοντά στην E c. Κβαντική απόδοση συναρτήσει της σύστασης κράματος με και χωρίς ισοηλεκτρονικές προσμείξεις. Η μείωση της απόδοσης αποδίδεται στην αύξηση της διαφοράς του ευθέως και εμμέσου χάσματος. Κόκκινες LEDs: κατασκευάζονται σε GaAs πορτοκαλί, κίτρινες, πράσινες LEDs: κατασκευάζονται σε επιταξιακό GaAsP με έμμεσο χάσμα. Σελίδα 23 από 29

LED ετεροεπαφών Οι LED ομοεπαφής στις οποίες η εκπoμπή πρέπει να γίνεται κοντά στην επιφάνεια, πάσχουν από την παρουσία ηλεκτρονικώς ενεργών ατελειών στην επιφάνεια που προάγουν την μη-ακτινοβόλο επανασύνδεση. Στις διόδους επετεροεπαφής η έγχυση των φορέων γίνεται από τις περιοχές με αγωγιμότητα τύπου p και n υλικoύ μεγάλου χάσματος σε υλικό μικρότερου χάσματος. Η έγχυση & ανασύνδεση γίνονται στο υλικό με μικρό E g και τα φωτόνια δεν απορροφόνται από τις υπερκείμενες περιοχές ευρέως χάσματος γιατί έχουν ενέργεια < E g. Η ενεργός περιοχή LED ετεροεπαφής είναι υλικό μικρού χάσματος με τυπικό εύρος 0,1-0,2μm. Τα υλικά που χρησιμοποιούνται εκτενώς είναι GaAs/AlGaAs σε υπόστρωμα GaAs και InGaAsP/InP & InGaAs/InGaAsP σε υπόστρωμα InP. Σελίδα 24 από 29

Edge emitting LED (LED εκπομπής ακμής) Ένα από τα προβλήματα στις οπτικές επικοινωνίες είναι η απόδοση που χαρακτηρίζει της σύζευξη του φωτός από μια LED σε οπτικό κυματοδηγό. Αύξηση της απόδοσης επιτυγχάνεται όταν η δέσμη είναι παράλληλη. Στις διόδους εκπομπής ακμής χρησιμοποιούνται υλικά ευρέως χάσματος που παγιδεύουν τους φορείς στην ενεργό περιοχή και επιτρέπουν στο φώς να διαδίδεται κατά μήκος της LED και να αναδύεται από την ακμή. Σχηματικό διάγραμμα LED ακμής. Το ενεργό υμένιο In 0.47 Ga 0.53 As έχει E g =0.8eV και το InGaP έχει E g =1eV. LED επιφανειακής εκπομπής Στην LED ετεροεπαφής κατασκευάζεται οπή με χημική χάραξη και η οπτική ίνα προσαρμόζεται με τη βοήθεια εποξικής ρητίνης. Η απόδοση σύζευξης αυξάνεται με την χρήση μικροφακών. Σελίδα 25 από 29

Σχηματικό διάγραμμα LED επιφανειακής εκπομπής Επίδραση της θερμοκρασίας λειτουργίας στην απόδοση των LED. Η θερμοκρασία λειτουργίας της LED αυξάνεται υπό συνθήκες υψηλής έγχυσης. Τα ρεύματα διαρροής που ανέρχονται στο 20-23% του συνολικού ρεύματος εξαρτώνται από τον σχεδιασμό των διατάξεων, π.χ. μεγάλο εύρος της ενεργού περιοχής μείωση του ρεύματος διαρροής. π.χ. χρήση παλλόμενης πηγής ρεύματος μείωση του ρεύματος διαρροής. Αύξηση της Τ λειτουργίας της LED Αύξηση της διαρροής φορέων στις διεπιφάνειες Αύξηση της συμβολής του φαινομένου Auger που οδηγεί σε μη-ακτινοβόλο ανασύνδεση φορέων. Σελίδα 26 από 29

Μείωση του χάσματος μετατόπιση του μεγίστου του φάσματος εκπομπής σε μεγαλύτερα λ, π.χ. σε LED-GaAs η μετατόπιση είναι 3,5 Å Κ -1 π.χ. σε LED-InGaAsP η μετατόπιση είναι 6 Å Κ -1. Η θερμοκρασιακή εξάρτηση του οπτικού σήματος της LED δίνεται από τη σχέση T I = Io exp T i Όπου η Τ i εξαρτάται από το χάσμα του υλικού & τον σχεδιασμό της LED. Μεγάλη τιμή της Τ i μείωση της Τ-εξάρτησης. π.χ. σε LED InGaAsP ( 1.3μm) η Τ i =180-200Κ π.χ. σε LED GaAs η Τ i =300-350Κ. Σελίδα 27 από 29

Σημαντικά συστήματα υλικών για κατασκευή LED In x Ga 1-x As y P 1-y Lattice matched to InP for x=0.47 E g =1.35-0.72y+0.12y 2 ev Can emit in the range 0.8-1.35eV Material technology is rather mature Suitable for communications technology AlGaAs Lattice matched to GaAs E g =1.43+1.25x ev; Material technology is rather mature x 0.35 Suitable for LANs GaAs x P 1-x Indirect gap for x=0.45 With N doping the LED emits in the green (0.55μm) even when the material is indirect gap. Versatile material that can emit in the SiC, GaN, ZnS, ZnSe Υλικά με μεγάλο Ε g που εκπέμπουν στο μπλέ και το UV Red : GaAs 0.6 P 0.4 Orange : GaAs 0.35 P 0.65 :N Yellow :GaAs 0.15 P 0.85 :N Important for emission in the blue and UV (displays, memories) Immature technology but rapid progress is made Σελίδα 28 από 29

LED summary-keywords LED Internal radiative efficiency n Qr e-h recombination time τ ο Spectral purity of LED output External coupling efficiency Fraction of light coupled into a fiber Advanced LED structures LED performance LED reliability A forward biased p-n diode e-h recombine and produce photons Fraction of e-h pairs that produce photons The time in which an electron from the conduction band recombines with a hole occupying a state with the same momentum in the valence band The LED output is quite broad kt The photons must emerge out of the LED and in some cases be coupled to an optical fiber The coupling efficiency is sin 2 θ Α, where θ A is the maximum angle of acceptance heterojunctions high efficiency LEDs edge emitting and surface emitting LEDs have superior coupling to optical fibers. Poor spectral purity ( λ 2 m ) The time response is controlled by the e-h recombination Operate at f 1GHz At high T the LEDs suffer from leakage current Highly reliable once they have undergone an initial burn-in of about 100 hrs Σελίδα 29 από 29