Visual basic (µέρος 1 ο ) 1

Περιεχόµενα Visual Basic - Ιδιότητες και Μέθοδοι... 3 Visual Basic editor (περιβάλλον εργασίας).... 7 Menu (µενού επιλογών)... 8 File... 9 Edit... 10 View... 11 Project... 12 Format... 13 Run... 13 Tools... 13 Help... 14 Form Layout (Προεπισκόπηση φόρµας)... 15 Χειριστήρια (Controls) της Visual Basic... 15 Αρχή για αρχάριους... 17 Visual basic (µέρος 1 ο ) 2

Visual Basic - Ιδιότητες και Μέθοδοι Η Visual Basic είναι µια event driven language (καθοδηγούµενη από συµβάντα) γλώσσα οπτικού προγραµµατισµού και συνδυάζοντας τα χαρακτηριστικά της γνωστής Basic για εύκολη εκµάθηση όπως επίσης και πληθώρα εντολών και συναρτήσεων χρησιµοποιείται για πολλές εφαρµογές αλλά και για εφαρµογές πολυµέσων καθώς και για αρχεία βάσεων δεδοµένων (data base). Ανήκει στην οικογένεια των προγραµµάτων του Microsoft Visual Studio, αποτελεί δε την µετεξέλιξη της GW Basic, παλαιότερης έκδοσής και από τις πρώτες παραγωγές της Microsoft. Η παλιά GW Basic έτρεχε σε περιβάλλον MS DOS και η αρχή λειτουργίας της βασίζονταν στη σειριακή εκτέλεση του κώδικα που έγραφε ο προγραµµατιστής. Η εκτέλεση άρχιζε από την πρώτη εντολή και τερµατίζονταν στην τελευταία. Μάλιστα ήταν υποχρεωτική και η αρίθµηση των εντολών (10,20,30 ). Αυτή είναι και η διαφορά των παλαιότερων αυτών εκδόσεων µε την Visual Basic. Η αρχή λειτουργίας έχει αλλάξει δραµατικά. Με την εισαγωγή αντικειµένων εκτελούνται µόνο οι υπορουτίνες που καλούνται κάθε φορά ακολουθώντας µια λογική που ονοµάζεται αντικειµενοστραφής και έχει ως προϋπόθεση την παρέµβαση του χρήστη του προγράµµατος για την εκτέλεση µιας οποιασδήποτε λειτουργίας. Εκτός από την παλαιότερη έκδοση µε το όνοµα GW Basic υπήρχαν και άλλες εκδόσεις όπως η Basic A της IBM, η Quick Basic της Microsoft και η Turbo Basic της Borland. Η Visual Basic καθιερώθηκε από τη Microsoft ως η κατ εξοχήν γλώσσα για την επικοινωνία µεταξύ προγραµµάτων - εφαρµογών της όπως Access, Word, Excel, AutoCAD,,κλπ. Visual basic (µέρος 1 ο ) 3

Οι εφαρµογές στη Visual Basic αποτελούνται από objects (αντικείµενα), όπως πλήκτρα εντολών,, πλαίσια κειµένου, λίστες κ.ά., τα οποία ενεργοποιούνται από κάποιο event (συµβάν), όπως είναι το πάτηµα ενός πλήκτρου από το πληκτρολόγιο ή από το ποντίκι. Για την δηµιουργία µια εφαρµογή στην Visual Basic γίνονται τα εξής : ηµιουργία και ονοµασία µιας νέας φόρµας (form). Visual basic (µέρος 1 ο ) 4

Σχεδίαση µέσα στη φόρµα και ονοµασία των αντικειµένων της (objects). Προσάρτηση στα αντικείµενα του κώδικα για την απόκριση στα συµβάντα (events)του χρήστη ή του συστήµατος. Στην Visual Basic δηµιουργούµε ένα σύνολο από υποπρογράµµατα (υπορουτίνες), όπου το καθένα απ' αυτά ανταποκρίνεται σε κάποια ενέργεια του χρήστη. Υπορουτίνα (subroutine) είναι κώδικας ο οποίος εκτελείται όταν ο χρήστης µε κάποιο τρόπο καλέσει την υπορουτίνα. Όλα τα συµβάντα συνοδεύονται από τέτοιες υπορουτίνες. Για παράδειγµα, όταν κάνουµε κλικ σε ένα κουµπί που γράφει Έξοδος από το πρόγραµµα, εκτελείται αυτόµατα ο κώδικας που αντιστοιχεί στο συµβάν του κουµπιού Click, το οποίο λέει στο πρόγραµµα να τερµατίσει την λειτουργία του. Visual basic (µέρος 1 ο ) 5

Ιδιότητα (property) είναι ένα συγκεκριµένο γνώρισµα κάθε αντικειµένου που ορίζει τα χαρακτηριστικά του, όπως το µέγεθος, το χρώµα, τη θέση του κ.λ.π. εξιά φαίνεται παράθυρο ιδιοτήτων (properties) ενός αντικειµένου. Μέθοδος (method) είναι µια ενσωµατωµένη διαδικασία, ένα τµήµα κώδικα δηλαδή ή προγράµµατος, που ενεργοποιείται για να δώσει ορισµένη ενέργεια σ' ένα αντικείµενο. Οι ιδιότητες περιγράφουν ένα αντικείµενο ενώ οι µέθοδοι τού επιτρέπουν να κάνει κάτι. ηλαδή, οι ιδιότητες είναι δεδοµένα ενώ οι µέθοδοι είναι κώδικας προγράµµατος. Η γενική σύνταξη για να δοθεί τιµή σε µια ιδιότητα είναι η εξής : Object.Property = Setting Παραδείγµατα : Text1.text = 10 Command1.Caption = ok!!! Visual basic (µέρος 1 ο ) 6

Visual Basic editor (περιβάλλον εργασίας). Το περιβάλλον σχεδίασης της Visual Basic αποτελείται από ένα παράθυρο έργου (Project) και ένα παράθυρο ιδιοτήτων (Properties). Στο πρώτο εµφανίζονται όλα τα αρχεία που έχουν να κάνουν µε το (project) έργο και το δεύτερο αναφέρεται στο τρέχον επιλεγµένο αντικείµενο και µας δίνει τη δυνατότητα να δούµε ή να αλλάξουµε τις ιδιότητες (properties) του επιλεγµένου αντικειµένου. Με την επιλογή άλλου αντικειµένου, αλλάζουν και οι ιδιότητες που εµφανίζονται στο παράθυρο αυτό. O Project Explorer δείχνει από ποια στοιχεία αποτελείται το υπό κατασκευή project και επιτρέπει την µετάβαση από το ένα στοιχείο στο άλλο. Περιεχόµενα του εξερευνητή είναι οι φόρµες (forms), τα modules, τα class modules κτλ. Module ονοµάζεται ένα αυτόνοµο τµήµα κώδικα το οποίο δεν έχει γραφικό περιβάλλον. εν ανήκει σε φόρµα, έχει δικό του όνοµα, αποθηκεύεται ξεχωριστά και είναι κατάλληλο για χρήση σε πολλά προγράµµατα. Ένα module περιέχει συνήθως δηλώσεις τύπων και µεταβλητών, υπορουτίνες και συναρτήσεις. Class Module είναι ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της Visual basic. Όταν ένα class module µεταγλωττίζεται (compilation), δηµιουργείται µια βιβλιοθήκη DLL. Αποτελεί µια αυτόνοµη οµάδα διαδικασιών και συναρτήσεων η οποία µπορεί να δουλέψει ξεχωριστά από το υπόλοιπο project. Visual basic (µέρος 1 ο ) 7

Menu (µενού επιλογών). Το µενού επιλογών βρίσκεται στην κορυφή του περιβάλλοντος εργασίας και περιλαµβάνει ταξινοµηµένες όλες τις λειτουργίες της Visual Basic. Ποιο κάτω το βλέπουµε σε κόκκινο κύκλο και αµέσως ποιο κάτω σε µεγέθυνση: Visual basic (µέρος 1 ο ) 8

Ακολουθεί η ανάπτυξη µερικών από τα ποιο βασικά περιεχόµενα των pool down menus File ηµιουργία νέου Project Άνοιγµα υπάρχοντος Project Προσθήκη project Αφαίρεση project Αποθήκευση project Αποθήκευση project ως...(όνοµα) Αποθήκευση φόρµας Εκτύπωση ηµιουργία EXE οπό project Άνοιγµα πρόσφατων project Έξοδος από τη VB Visual basic (µέρος 1 ο ) 9

Edit Undo τελευταίας λειτουργίας Redo τελευταίας λειτουργίας Αποκοπή Αντιγραφή Επικόλληση ιαγραφή Επιλογή όλων Εύρεση Εύρεση επόµενου Αντικατάσταση Visual basic (µέρος 1 ο ) 10

View Κώδικας Αντικείµενο Εµφάνιση του Immediate Window Εµφάνιση του Project Explorer Εµφάνιση του Properties Window Εµφάνιση του ToolBox Εµφάνιση επιλεγµένων ToolBars Visual basic (µέρος 1 ο ) 11

Project Προσθήκη φόρµας Προσθήκη Module Προσθήκη Class Module Αφαίρεση φόρµας Αναφορές* Στοιχεία ελέγχου Ιδιότητες του Project µας** *Αναφορές (References): Επιτρέπει να συνδέσουµε το project που δηµιουργούµε µε µια εξωτερική βιβλιοθήκη ή κάποιο άλλο λογισµικό. **Ιδιότητες του Project (Project Properties): Είναι γενικές ιδιότητες που αφορούν στο project όπως το όνοµα, η έκδοση, το όνοµα πιθανού αρχείου βοηθείας που θα γραφτεί, τα σχόλια του κατασκευαστή του προγράµµατος κτλ. Visual basic (µέρος 1 ο ) 12

Format Τακτοποίηση αντικειµένου στη φόρµα Ίδιο µέγεθος σε 2 αντικείµενα Πύκνωση - αραίωση οριζόντια ή κάθετα διαστηµάτων. Κεντράρισµα στην φόρµα Τακτοποίηση στοιχείων οπτικά Κλείδωµα εργαλείων Run Εκτέλεση / συνέχεια Παύση Τερµατισµός Tools ηµιουργία/επεξεργασία µενού Επιλογές Visual basic (µέρος 1 ο ) 13

Επιλογές (Options): Πρόκειται για έναν πίνακα γενικών επιλογών που αφορούν όλη τη Visual Basic. Από εκεί ρυθµίζονται οι γραµµατοσειρές, τα χρώµατα, η διαδικασία της αυτόµατης συµπλήρωσης κώδικα, η διαδικασία αυτόµατης αποθήκευσης και πολλά άλλα. Help Περιεχόµενα Εύρεση µε βάση τον όρο Εύρεση Visual basic (µέρος 1 ο ) 14

Η βοήθεια (Help) της Visual Basic είναι πραγµατικά πολύ ισχυρή. ιατίθεται και ξεχωριστά από το Visual Studio µε το όνοµα MSDN. Αποτελεί το καλύτερο βοήθηµα, προσφέροντας συµβουλές, δείγµατα κώδικα, σύνταξη εντολών κλπ. Αυτό είναι συνοπτικά το περιβάλλον της Visual Basic. Αναφέραµε παραπάνω τις επιλογές που θεωρούµε ότι είναι πιο χρήσιµες κατά τη δηµιουργία του project. Form Layout (Προεπισκόπηση φόρµας) Το παράθυρο αυτό βρίσκεται συνήθως (αλλάζει η θέση του κατά τη βούληση του προγραµµατιστή) κάτω δεξιά της κυρίας οθόνης. Μας παρουσιάζει την επισκόπηση για τη θέση στην οποία θα εµφανιστεί η κάθε φόρµα κατά την εκτέλεση του προγράµµατος. Μπορούµε να µετακινήσουµε κάθε φόρµα µέσα στην οθόνη, έτσι ώστε να εµφανίζεται εκεί που θέλουµε. (Σηµαντικό για προγράµµατα µε πολλαπλές φόρµες όπου η µια πρέπει να πέφτει πάνω στην άλλη). Χειριστήρια (Controls) της Visual Basic Στα χειριστήρια (Controls) της Visual Basic µπορούµε και πρέπει να δίνεται δικά τους ονόµατα για να ξεχωρίζουν αµέσως ως προς το είδος του αντικειµένου, δηλ. αν είναι ετικέτα, πλήκτρο εντολής κλπ, αλλά και τον ρόλο που θέλουµε να παίζει στην εφαρµογή. Τα τρία πρώτα γράµµατα (πρόθεµα) είναι συνήθως µικρά και χαρακτηρίζουν το είδος του αντικειµένου. Η Visual Basic δίνει µόνη της ονόµατα στα χειριστήρια, όπως Form1, Command2 κλπ., τα οποία µπορούµε και πρέπει να διορθώσουµε. Ακολουθεί ένας πίνακας µε τα ποιο συνηθισµένα αντικείµενα της Visual Basic, τα προθέµατά τους και χαρακτηριστικά παραδείγµατα: Visual basic (µέρος 1 ο ) 15

Αντικείµενο Πρόθεµα Παράδειγµα (Form) Φόρµα frm frmfirst (Command Button) Πλήκτρο Εντολής cmd, btn cmdopen, btnclose (Label) Ετικέτα lbl lblvoltage (Menu) Μενού mnu mnumainmenu (List) Πλαίσιο Λίστας lst lstplayers (Combo Box) Σύνθετο Πλαίσιο cbo cboplayers (Text Box) Πλαίσιο Κειµένου txt txtmessage1 Κατακόρυφη Μπάρα Κύλισης vsb vsbtime Οριζόντια Μπάρα Κύλισης hsb hsbperiode (Option Button) Πλήκτρο Επιλογής opt optteam (Check Box) Πλαίσιο Ελέγχου chk chklanguage Τα πλήκτρα εντολής και οι φόρµες έχουν έναν τίτλο (caption) που εµφανίζεται στην οθόνη αλλά και ένα όνοµα (name) που το χρησιµοποιούµε στον προγραµµατισµό. Ο τίτλος και το όνοµα µπορεί να έχουν διαφορετικές τιµές, το όνοµα θα πρέπει να έχει οπωσδήποτε λατινικούς χαρακτήρες και να είναι σύντοµο, ενώ ο τίτλος καλό θα είναι να έχει ελληνικούς χαρακτήρες και να είναι δηλωτικός της χρήσης του αντικειµένου. ύο διαφορετικά αντικείµενα δεν µπορούν να έχουν το ίδιο όνοµα ενώ θα µπορούν να έχουν τον ίδιο τίτλο. Visual basic (µέρος 1 ο ) 16

Pointer Label Frame PictureBox TextBox CommandButton CheckBox ComboBox HScrollBar Timer DirListbox Shape Image OptionButton ListBox VscrollBar DriveListBox FileListBox Line Data OLE Αρχή για αρχάριους Καιρός να αρχίσουµε µε τη σχεδίαση µιας φόρµας αρκετά απλής, µε δύο πλήκτρα εντολής, όπου µε κλικ στο ένα πλήκτρο που θα ονοµάσουµε Αρχή θα ξεκινά το πρόγραµµα, το οποίο και θα εµφανίζει κείµενο σε ένα textbox και µε κλικ στο άλλο πλήκτρο που θα ονοµάσουµε Τέλος, το πρόγραµµά µας θα τελειώνει βγαίνοντας έξω από αυτό. Visual basic (µέρος 1 ο ) 17

Επιλέγουµε: Έναρξη-Προγράµµατα-Microsoft Visual basic 6.0-Microsoft Visual basic 6.0 όπως φαίνεται πιο πάνω. Στο παράθυρο διαλόγου που εµφανίζεται έχουµε τη δυνατότητα να επιλέξουµε µεταξύ: New Existing Recent ανοιχτεί για δηµιουργία νέου project (έργου) για άνοιγµα κάποιου υπάρχοντος project για άνοιγµα κάποιου υπάρχοντος project που έχει πρόσφατα. Visual basic (µέρος 1 ο ) 18

οπότε επιλέγουµε New, µιας και τώρα θα δηµιουργήσουµε το πρώτο µας project. Στο κέντρο της οθόνης είναι προεπιλεγµένο το Standard.exe το οποίο και επιλέγουµε. Αµέσως στην οθόνη εµφανίζεται η πρώτη µας φόρµα µε την ονοµασία Form1 το δε έργο που δηµιουργήθηκε αυτόµατα είναι το Project1. Ακολούθως µπαίνουµε στα properties (ιδιότητες) της φόρµας και αλλάζουµε τα Caption και Name από Form1 σε FrmExample1 και Example1 αντίστοιχα. Και τέλος αποθηκεύοµε το project (έργο) µε την ονοµασία Example1 στο σκληρό δίσκο. Visual basic (µέρος 1 ο ) 19

Ακολουθεί η εισαγωγή objects (αντικειµένων) στην φόρµα. Στο παράδειγµά µας εισάγουµε δύο CommandButtons µε την ονοµασία Command1 και Command2 και ενός TextBox µε την ονοµασία Text1, όπως φαίνεται πιο κάτω. Τέλος πάλι µέσω των properties (ιδιοτήτων) αλλάζουµε Names και Captions από Command1, Command2 και Text1 σε Αρχή, Τέλος και κενό για τα Captions και CmdStart, CmdStop και TxtText1 για τα Names. Visual basic (µέρος 1 ο ) 20

Έχουµε δηλαδή τα ακόλουθα αντικείµενα στο παράδειγµά µας: Αντικείµενο Ιδιότητα Τιµή Φόρµα (Form) Name Caption FrmExample1 Πλήκτρο Εντολής (Command Button1) Name Caption CmdStart, Αρχή Πλήκτρο Εντολής (Command Button2) Name Caption CmdStop, Τέλος Πλαίσιο κειµένου (TextBox) Name Caption TxtText1 Εδώ πρέπει να πούµε ότι χωρίς να γράψουµε απολύτως τίποτα έχει δηµιουργηθεί αυτόµατα ο πρώτος µας κώδικας - ο οποίος δεν λέει και τίποτα - αλλά είναι όπως και να το κάνουµε µια αρχή και για να τον δούµε αρκεί να κάνουµε διπλό κλικ πάνω στη φόρµα ή να επιλέξουµε View Code. Τέλος για να ξαναδούµε την φόρµα µε τα αντικείµενά της αρκεί να επιλέξουµε View Object. Για να γράψουµε κάποιον κώδικα που να ανταποκρίνεται σε κάποιο συµβάν (πάτηµα, click) ενός πλήκτρου εντολής, κάνουµε διπλό κλικ πάνω στο πλήκτρο. Στη Visual Basic εµφανίζεται µόνη της όπως προαναφέραµε η πρώτη και η τελευταία από τις εντολές του κώδικα που θα χρειαστούµε, δηλ. οι Private Sub και End Sub και ανάµεσα στις Visual basic (µέρος 1 ο ) 21

δύο αυτές εντολές µπορούµε να γράψουµε τον κώδικα για το συγκεκριµένο πλήκτρο. : Private Sub CmdStart_Click() TxtText1.Text = 1 Τοποθετείται ο αριθµός 1 µέσα στο textbox End Sub Private Sub CmdStop_Click() End End Sub Private Sub Form_Load() End Sub Private Sub TxtText1_Change() End Sub Βλέπουµε ότι ο κώδικας που αντιστοιχεί στην ενέργεια να τοποθετηθεί ο αριθµός 1 µέσα στο κενό µέχρι εκείνη τη στιγµή textbox γράφτηκε στην υπορουτίνα CmdStart οπότε και θα εκτελεστεί µε το πάτηµα του πλήκτρου Αρχή. Ότι περιέχεται µετά από τον χαρακτήρα της αποστρόφου (') θεωρείται σχόλιο (comment) από την Visual Basic και αγνοείται, οπότε µπορούµε να γράφουµε δίπλα από κάθε εντολή σχόλια που να µας βοηθούν να θυµόµαστε το σκεπτικό της τοποθέτησης µιας εντολής για µελλοντική χρήση. εσµευµένο όνοµα (reserved word) στην Visual Basic είναι κάθε λέξη, η οποία χρησιµοποιείται από την Visual Basic για κάποια εσωτερική της εργασία. Π.χ. η λέξη End ή η λέξη Sub. Visual basic (µέρος 1 ο ) 22