ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΕΟΠΠΕΠ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ ΣΤ

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΕΟΠΠΕΠ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ ΣΤ 1. Τι ονομάζουμε «απορρυπαντικά»;(ορισμός) Σε ποια είδη χωρίζονται; Τα απορρυπαντικά είναι υλικά που περιέχουν ουσίες που όπως και τα σαπούνια έχουν απορρυπαντική δράση. Ένα τμήμα τους είναι λιπόφιλο και ένα άλλο υδρόφιλο, δηλαδή το ένα τμήμα τους ενώνεται με τη βρωμιά και το άλλο με το νερό. Έτσι η βρωμιά περνά στην υδατική φάση και απομακρύνεται με το ξέπλυμα. Στο εμπόριο κυκλοφορούν σε υγρή μορφή, σε μορφή σκόνης και σε μορφή ταμπλέτας. Οι δραστικές ουσίες των απορρυπαντικών είναι τα τασιενεργά ή επιφανειοδραστικά. Αυτά ανάλογα με τη φόρτιση τους ταξινομούνται σε: α) Ανιονικά. Εχουν αρνητικό φορτίο. β) Κατιονικά. Έχουν θετικό φορτίο. γ) Μη ιονικά. Δεν έχουν φορτίο. δ) Αμφιονικά. Έχουν και θετικό και αρνητικό φορτίο. Εκτός από τα τασιενεργά τα απορρυπαντικά περιέχουν και πλήθος άλλων συστατικών όπως λευκαντικά, αποσκληρυντικά, βελτιωτικά λάμψης, ενισχυτικά πλύσης, ένζυμα, αντιοξειδωτικά, συντηρητικά, απολυμαντικά και αρωματικά. Τα απορρυπαντικά ταξινομούνται σε τέσσερεις μεγάλες ομάδες ανάλογα με το ηλεκτρικό φορτίο των επιφανειοδραστικών σε: α) Ανιονικά απορρυπαντικά β) Κατιονικά απορρυπαντικά γ) Μη ιονικά απορρυπαντικά δ) Αμφιονικά απορρυπαντικά 2. Τι γνωρίζετε για τους διαλυτοποιητές; Είναι ουσίες που έχουν την ικανότητα σε ορισμένες συγκεντρώσεις να διαλύουν δυσδιάλυτες ουσίες. Ως διαλυτοποιητές χρησιμοποιούνται οι επιφανειοδραστικές ουσίες που είναι ουσίες αμφίφυλες δηλαδή αποτελούνται από μια υδρόφοβη και μια υδρόφιλη ομάδα και κυρίως τα ανιονικά επιφανειοδραστικά. Σε αυτά η επιφανειακή δράση τους οφείλεται στα αρνητικά φορτισμένα ιόντα τους. 3. Τι ονομάζουμε κρέμα; Κρέμα είναι το καλλυντικό γαλάκτωμα τύπου o/w ή w/o που έχει τέτοιο ιξώδες, ώστε να μη ρέει σε θερμοκρασία περιβάλλοντος. Σήμερα με τον όρο κρέμα αναφερόμαστε σε ημιστερεά γαλακτώματα o/w και σπανιότερα σε αισθητικά αποδεκτά γαλακτώματα τύπου w/o. Στο εμπόριο κυκλοφορούν πολλά είδη κρεμών: καθαρισμού, υδατικές, αντιρυτιδικές, αντηλιακές, μασάζ, μαλακτικές, περιποίησης και άλλες και μπορεί να περιέχουν και άλλα συστατικά όπως βότανα ή βιταμίνες. Ειδικά οι μαλακτικές κρέμες είναι προϊόντα που χρησιμοποιούνται, πριν ή μετά το λούσιμο, ως θεραπευτικά προϊόντα για ταλαιπωρημένα μαλλιά από βαφές ή περμανάντ. Οι κρέμες στην κομμωτική πρέπει να μην οξειδώνονται, να μην μεταβάλλεται το χρώμα τους, να μην κολλούν, να μην μυρίζουν άσχημα και να μην κρυσταλλοποιούνται. ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΟΥΜΟΥΤΖΗΣ 1

4. Τι ονομάζουμε λοσιόν; Όταν λέμε λοσιόν εννοούμε υδατικά ή υδατοαλκοολικά παρασκευάσματα, συχνά με άρωμα, που έχουν κυρίως στυπτική ή τονωτική δράση και χρησιμοποιούνται για τη φροντίδα, την τόνωση την αναζωογόνηση του δέρματος ή των μαλλιών, τη ρύθμιση της λιπαρότητας, τη σύσφιξη. Οι λοσιόν είναι συνήθως διαυγή, λεπτόρρευστα υγρά, ρέουν δηλαδή στην συνηθισμένη θερμοκρασία. Στο εμπόριο κυκλοφορούν λοσιόν για τα χέρια, λοσιόν για μετά το ξύρισμα, λοσιόν για ενυδάτωση, τονωτικές λοσιόν, στυπτικές λοσιόν. Επίσης το όνομα λοσιόν χρησιμοποιείται και στα διαλύματα περμανάντ και φιξαρίσματος. 5. Τι ονομάζουμε αφρό; Στη Χημεία αφρό ονομάζουμε ένα σύνολο φυσαλίδων που συγκεντρώνονται στην επιφάνεια ενός υγρού. Στην κομμωτική αφρός μαλλιών (hair mouse) ονομάζεται ένα κολλοειδές μίγμα που απλώνεται εύκολα σε στεγνά ή βρεγμένα μαλλιά και δίνει ασθενέστερο κράτημα από τα gel. Ενδείκνυται για όγκο στα αραιά, λεπτά, λίγα μαλλιά, αλλά χρησιμοποιείται και στα πλούσια, ίσια ή σγουρά για κράτημα της τρίχας. 6. Τι ονομάζουμε αιώρημα; Αιώρημα (ή εναιώρημα) στη Χημεία καλείται το ετερογενές μίγμα αδιάλυτων στερεών σωματιδίων που αιωρούνται μέσα σε υγρό ή αέριο. Συνηθίζεται, επίσης, να καλείται αιώρημα το συστατικό του μίγματος που αιωρείται. Το χαρακτηριστικό γνώρισμα, και η διαφορά με το διάλυμα, είναι ότι όταν το υγρό ισορροπήσει (μείνει ακίνητο) τα σωματίδια στο αιώρημα, λόγω γήινης βαρύτητας, κατακάθονται ως ίζημα. Το αιώρημα σχηματίζεται όταν σε σκόνη κάποιου αδιάλυτου υλικού προσθέσουμε νερό και αναταράξουμε δυνατά. 7. Τι ονομάζουμε γαλάκτωμα; Το γαλάκτωμα είναι ειδικός τύπος διασποράς ενός υγρού σε ένα άλλο, στο οποίο είναι πρακτικά αδιάλυτο. Το διασπειρόμενο υγρό, που πρέπει να είναι πάντοτε σε μικρότερη ποσότητα, χωρίζεται σε λεπτότατα σταγονίδια κι αυτό γιατί η τάση που ενεργεί στις επιφάνειες διαχωρισμού των δύο υγρών τείνει γενικά να τα συγκεντρώσει ώστε να σχηματιστεί η μορφή που αντιστοιχεί στην ελάχιστη επιφάνεια. Και επειδή το σφαιρικό σχήμα αντιστοιχεί στην ελάχιστη επιφάνεια σε σχέση με τον όγκο που περικλείεται, ο διαχωρισμός γίνεται σε σφαιρικά σταγονίδια. Κάθε γαλάκτωμα αποτελείται από δύο φάσεις: μία εσωτερική που είναι διασπαρμένη και μία εξωτερική που είναι συνεχής. Από τις δύο φάσεις η μία είναι λιπαρή και η άλλη υδατική. Διακρίνονται σε δύο τύπους: α) Γαλακτώματα o/w (oil in water, λάδι σε νερό), όταν η λιπαρή είναι η εσωτερική φάση. β) Γαλακτώματα w/o (water in oil, νερό σε λάδι), όταν η υδατική είναι η εσωτερική φάση. Στην κομμωτική γαλακτώματα είναι διάφορες βαφές, μαλακτικές κρέμες, τονωτικά μαλλιών και κοντίσιονερ. ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΟΥΜΟΥΤΖΗΣ 2

8. Ποια είναι η σημασία του pη για τα μαλλιά; Το ph του δέρματος έχει τιμές μεταξύ 5 και 6. Τα μαλλιά δεν έχουν σταθερό ph σε όλο το μήκος τους. Όσο η τρίχα απομακρύνεται από τον θύλακα τόσο πιο αλκαλική γίνεται. Σε μια τρίχα το ph κυμαίνεται μεταξύ 4,9 και 6,2. Προϊόντα με ph<4 ή ph>10 είναι ερεθιστικά για το δέρμα και επηρεάζουν τη δομή της τρίχας. Σύντομη έκθεση σε προϊόντα με ph μεταξύ 3,5 και 7,5 δεν προκαλεί αλλαγές στην κανονική δομή της τρίχας. Αλκαλικά προϊόντα ανοίγουν το περιτρίχιο ενώ όξινα προϊόντα το κλείνουν. Στα υλικά κομμωτικής προτιμάται το τελικό προϊόν να έχει ph που να προσομοιάζει με αυτό του δέρματος. Αναλυτικά: α) Υλικά με τιμές ph μεταξύ 0 και 4 καταστρέφουν το δέρμα και τα μαλλιά. β) Υλικά με τιμές ph μεταξύ 4 και 6,5 συρρικνώνουν, σκληραίνουν τα μαλλιά, κλείνουν το περιτρίχιο, ελαττώνουν το πορώδες και βελτιώνουν την εμφάνιση των μαλλιών. γ) Υλικά με τιμές ph μεταξύ 6,5 και 7,5 δεν επηρεάζουν τα μαλλιά. Η τρίχα έχει κανονική διάμετρο υφή και γυαλάδα. δ) Υλικά με τιμές ph μεταξύ 7,5 και 10 μαλακώνουν τα μαλλιά, αυξάνουν το πορώδες και ανοίγουν το περιτρίχιο. Οι βαφές και τα αποχρωστικά περνούν εύκολα στα μαλλιά και οι αντιδράσεις είναι γρήγορες. ε) Υλικά με τιμές ph μεταξύ 10 και 14 διαλύουν τελείως τα μαλλιά. 9. Τι είναι και πού χρησιμοποιείται το οξυζενέ; ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΟΥΜΟΥΤΖΗΣ 3

10. Ποιες είναι οι ιδιότητες του οξυζενέ; Πήζει στους -1,7 ο C και βράζει στους 152 ο C. Όταν δρα ως οξειδωτικό, οξειδώνει τη μελανίνη, ανοίγει το χρώμα και παράγεται θερμότητα. ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΟΥΜΟΥΤΖΗΣ 4

11. Τι είναι αμμωνία και πού χρησιμοποιείται; Η αμμωνία (ΝΗ 3 ) είναι μία αέρια χημική ουσία, άχρωμη, με αποπνικτική οσμή και μεγάλη διαλυτότητα στο νερό. Όταν διαλύεται στο νερό σχηματίζει ιόντα αμμωνίου (ΝΗ + 4 ) και υδροξειδίου (ΟΗ - ) δηλαδή διάλυμα βάσης. + ΝΗ 3 + Η 2 Ο ΝΗ 4 + ΟΗ - Υγροποιείται εύκολα (στους -33,5 ο C) και έχει ήπια αναγωγική δράση. Στην καθημερινή ζωή χρησιμοποιείται για επάλειψη στα τσιμπήματα από μέλισσες και στη βιομηχανία λιπασμάτων. ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΟΥΜΟΥΤΖΗΣ 5

12. Ποιες είναι ονομαστικά οι βασικές κατηγορίες σαπουνιών; Τα σαπούνια χωρίζονται ανάλογα με την αλκαλική βάση που χρησιμοποιείται κατά τη σαπωνοποίηση σε δυο κατηγορίες: σε σκληρά και μαλακά. Τα σκληρά σαπούνια είναι άλατα του στεατικού, του παλμιτικού και του ελαϊκού οξέος με νάτριο (Na) γιατί στη σαπωνοποίηση χρησιμοποιείται υδροξείδιο του νατρίου (NaOH). Τα μαλακά σαπούνια είναι άλατα των παραπάνω οξέων με κάλιο (Κ) γιατί κατά τη σαπωνοποίηση χρησιμοποιείται υδροξείδιο του καλίου (ΚΟΗ). Τα μαλακά σαπούνια διατηρούν ένα μέρος της γλυκερίνης και έχουν πολτώδη σύσταση. Τα σκληρά και τα μαλακά σαπούνια χωρίζονται σε τρεις υποκατηγορίες: α) Τα φαρμακευτικά σαπούνια β) Τα καθαριστικά σαπούνια γ) Τα καλλυντικά σαπούνια. 13. Ποια είναι τα είδη σαπουνιών; Τα σαπούνια διακρίνονται σε: α) Ανιονικά: Ερεθίζουν το δέρμα της κεφαλής. β) Κατιονικά: Είναι αντιβακτηριακά αλλά ερεθίζουν τα μάτια. γ) Μη ιονικά: Προκαλούν λιγότερους ερεθισμούς αλλά δεν έχουν καλή καθαριστική ικανότητα. δ) Αμφιονικά: Δεν ενοχλούν τα μάτια. Τα σαπούνια διακρίνονται ανάλογα με την αλκαλική βάση που χρησιμοποιείται κατά τη σαπωνοποίηση σε δυο κατηγορίες: σε σκληρά και μαλακά. Τα σκληρά σαπούνια είναι άλατα του στεατικού, του παλμιτικού και του ελαϊκού οξέος με νάτριο (Na) γιατί στη σαπωνοποίηση χρησιμοποιείται υδροξείδιο του νατρίου (NaOH). Τα μαλακά σαπούνια είναι άλατα των παραπάνω οξέων με κάλιο (Κ) γιατί κατά τη σαπωνοποίηση χρησιμοποιείται υδροξείδιο του καλίου (ΚΟΗ). Τα μαλακά σαπούνια διατηρούν ένα μέρος της γλυκερίνης και έχουν πολτώδη σύσταση. Τα σαπούνια ανάλογα με τη χρήση τους διακρίνονται σε: 1. Σαπούνια τουαλέτας 2. Αρωματικά σαπούνια 3. Δερματολογικά σαπούνια 4. Αντισηπτικά σαπούνια 5. Βρεφικά σαπούνια 6. Σαπούνια ξυρίσματος 7. Ημιδιαφανή σαπούνια 8. Διαφανή σαπούνια ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΟΥΜΟΥΤΖΗΣ 6

14. Τι γνωρίζετε για τη χημεία των σαμπουάν; Τα σαμπουάν περιέχουν κυρίως παλμιτικό νάτριο, στεατικό νάτριο και ελαϊκό νάτριο και μια ποικιλία άλλων συστατικών που το κάθε ένα έχει το δικό του ρόλο. Έτσι περιέχουν: α) Βιταμίνες, πρωτεΐνες. Δρουν στην τρίχα και έχουν αισθητικό αποτέλεσμα. β) Επιφανειοδραστικές ουσίες. Σχηματίζουν και σταθεροποιούν τον αφρό και έχουν απορρυπαντική δράση. γ) Αλκαλοναμίδια. Σταθεροποιούν τον αφρό και αυξάνουν το ιξώδες. δ) Εστέρες λιπαρών αλκοολών και οξέων. Μαλακτικοί παράγοντες. ε) Πολυμερή σιλικόνης. Conditioning της τρίχας, μαλακτικά, χαρίζουν λάμψη. στ) Πολυμερή παράγωγα τεταρτοταγούς αμμωνίου. Ξεμπερδεύουν την τρίχα και σχηματίζουν προστατευτικό film. ζ) Πηκτικούς παράγοντες. Κάνουν το σαμπουάν παχύρευστο και βοηθούν στην εφαρμογή. η) Συντηρητικά. Διασφαλίζουν την μικροβιολογική καθαρότητα του προϊόντος. θ) Χηλικούς παράγοντες. Διευκολύνουν τον αφρισμό και έχουν αντιοξειδωτική και συντηρητική δράση. ι) Νερό. Βασικό συστατικό στα σαμπουάν (75 80 %). ια) Ρυθμιστές ph. Διατηρούν το ph σε επιθυμητές τιμές (συνήθως 5,5 7,5). ιβ) Χρώμα. Για αισθητικούς λόγους, αδιαφάνεια και marketing. ιγ) Άρωμα. Για αισθητικούς λόγους, marketing και κάλυψη πιθανών δύσοσμων συστατικών. ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΟΥΜΟΥΤΖΗΣ 7

15. Ποιες ιδιότητες έχει το νερό; Ποιος είναι ο χημικός του τύπος; Ανάλογα με την περιεκτικότητα του σε άλατα το νερό διακρίνεται σε: α) Μαλακό: Περιέχει μικρές ποσότητες αλάτων ασβεστίου και μαγνησίου και έτσι είναι κατάλληλο για οικιακή χρήση. β) Σκληρό: Περιέχει μεγάλες ποσότητες αλάτων ασβεστίου και μαγνησίου και έτσι είναι ακατάλληλο για οικιακή και βιομηχανική χρήση. Δεν είναι πόσιμο. γ) Πόσιμο: Περιέχει άλατα σε συγκέντρωση μικρότερη από 500 mg/l, δεν περιέχει μικροοργανισμούς, είναι άχρωμο, άοσμο και άγευστο. δ) Απεσταγμένο: Δεν περιέχει άλατα. Δεν είναι πόσιμο. ε) Απιονισμένο: Του έχουν αφαιρεθεί τα ιόντα. Δεν είναι πόσιμο. Ο χημικός τύπος του νερού είναι Η 2 Ο δηλαδή το μόριό του αποτελείται από 2 άτομα υδρογόνου (Η) και 1 άτομο οξυγόνου (Ο) ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΟΥΜΟΥΤΖΗΣ 8

16. Με ποιες μεθόδους καθαρίζει το νερό; Ο χημικός καθαρισμός του νερού (απολύμανση) γίνεται με τους εξής τρόπους: Υπεριώδης ακτινοβολία Χρησιμοποιείται σε υπόγεια νερά, σε νερά που πρόκειται να εμφιαλωθούν και σε νερά για παραγωγή προιόντων όπως φάρμακα, καλλυντικά και τρόφιμα. Θέρμανση Η θέρμανση ως απολυμαντικό μέσο είναι πολύ αποτελεσματική, αλλά έχει υψηλό κόστος, προκαλεί μείωση του διαλυμένου οξυγόνου και αποβολή των διαλυμένων αλάτων. Χρησιμοποιείται μόνο σε πολύ μικρές παροχές όπως νοσοκομεία. Ο καθαρισμός του νερού της βρύσης γίνεται με: α) καθίζηση για να απομακρύνουμε αιωρούμενα σωματίδια β) διήθηση για να απομακρύνουμε στερεά σωματίδια γ) βρασμό για να καταστρέψουμε τυχόν μικρόβια δ) απόσταξη για να πάρουμε χημικά καθαρό νερό. ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΟΥΜΟΥΤΖΗΣ 9

17. Τι είναι ύλη; Ύλη είναι το υλικό από το οποίο αποτελούνται τα σώματα με αποτέλεσμα να έχουν μάζα και όγκο. Η ύλη, ανάλογα με τις συνθήκες θερμοκρασίας και πίεσης, βρίσκεται σε τρεις φυσικές καταστάσεις: τη στερεά (s), την υγρή (l) και την αέρια (g). 18. Τι είναι στοιχείο; Πόσα στοιχεία υπάρχουν; Χημικό στοιχείο ή απλά στοιχείο, είναι μία χημική ουσία που αποτελείται από ένα τύπο ατόμων, δηλαδή άτομα που έχουν ίδιο ατομικό αριθμό (αριθμό πρωτονίων στον πυρήνα). Στη φύση έχουν βρεθεί 92 χημικά στοιχεία αλλά υπάρχουν και άλλα 26 (προς το παρόν) που έχουν φτιαχτεί τεχνητά. Κάθε στοιχείο συμβολίζεται με διαφορετικό τρόπο με λατινικούς χαρακτήρες με βάση την λατινική ονομασία του. 19. Ποιο είναι το μικρότερο μέρος ενός στοιχείου; Το μικρότερο μέρος ενός στοιχείου είναι το άτομο. Άτομο ορίζεται το μικρότερο σωματίδιο ενός στοιχείου που μπορεί να πάρει μέρος στο σχηματισμό χημικών ενώσεων. 20. Τι είναι το μόριο; Μόριο είναι το μικρότερο κομμάτι μιας καθορισμένης ουσίας (ένωσης ή στοιχείου) που μπορεί να υπάρξει ελεύθερο, διατηρώντας τις ιδιότητες της ύλης από την οποία προέρχεται. 21. Τι εννοούμε λέγοντας «χημική δραστικότητα» ενός στοιχείου; Λέγοντας χημική δραστικότητα ενός στοιχείου εννοούμε την ικανότητά του να ενωθεί με άλλα στοιχεία για να δημιουργήσει χημικές ενώσεις ή την δυνατότητά του να αντιδράσει με κάποιες ενώσεις σχηματίζοντας διαφορετικές. Πληροφορίες για την πρώτη περίπτωση μας δίνει ο Περιοδικός Πίνακας όπου κατατάσσονται τα στοιχεία σύμφωνα με τον ατομικό τους αριθμό, ενώ για την δεύτερη οι σειρές δραστικότητας των μετάλλων και των αμετάλλων. 22. Τι είναι η χημική ένωση; ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΟΥΜΟΥΤΖΗΣ 10

23. Τι είναι μείγμα; Τα μείγματα είναι συστήματα τα οποία προκύπτουν από την ανάμειξη δύο ή περισσότερων χημικών ουσιών που δεν αντιδρούν μεταξύ τους. Οι διάφορες καθαρές ουσίες που αποτελούν το μείγμα ονομάζονται συστατικά του μείγματος. Παραδείγματα μειγμάτων είναι το χώμα, ο ατμοσφαιρικός αέρας, το κρασί, το γάλα, ένα γαλάκτωμα, μια κρέμα βαφής. Τα μείγματα διακρίνονται σε ομογενή και ετερογενή. Ομογενή μείγματα ή διαλύματα ονομάζονται τα μείγματα που έχουν την ίδια σύσταση και τις ίδιες ιδιότητες σε όλη τη μάζα τους. Τα συστατικά ενός ομογενούς διαλύματος δε διακρίνονται οπτικά. Παραδείγματα ομογενών μειγμάτων είναι το κρασί, το ξίδι και το αλατόνερο. Ετερογενή μείγματα ονομάζονται τα μείγματα που δεν έχουν την ίδια σύσταση και τις ίδιες ιδιότητες σε όλη τη μάζα τους. Παραδείγματα ετερογενών μειγμάτων είναι το μείγμα νερούλαδιού, το μείγμα χώματος-νερού και το αλατοπίπερο. 24. Τι είναι το pη και τι εκφράζει το σύμβολό του; Το ph είναι ένας τρόπος να εκφράσουμε την οξύτητα ενός διαλύματος. Επειδή στα διαλύματα η συγκέντρωση των ιόντων Η + είναι πολύ μικρή και εκφράζεται συνήθως με κάποια αρνητική δύναμη του 10 διατυπώθηκε από τον Sorensen η άποψη να εκφράζεται η συγκέντρωση αυτή με τον αντίθετο δεκαδικό λογάριθμό της. Ο Sorensen έδωσε στον αριθμό αυτό το σύμβολο ph από τα αρχικά γράμματα της έκφρασης Puissance Hydrogene (δύναμη που είναι υψωμένο το 10 στην τιμή που εκφράζει τη συγκέντρωση των ιόντων υδρογόνου). Κατά συνέπεια: ph είναι ο αντίθετος δεκαδικός λογάριθμος της συγκέντρωσης των ιόντων υδρογόνου ph = - log [H + ] Η κλίμακα του ph παίρνει τιμές από 0 έως 14. Όταν το ph < 7 το διάλυμα είναι όξινο. Όσο μικρότερο είναι το ph τόσο πιο όξινο είναι το διάλυμα. Όταν το ph = 7 το διάλυμα είναι ουδέτερο. Όταν το ph > 7 το διάλυμα είναι βασικό ή αλκαλικό. Όσο μεγαλύτερο είναι το ph τόσο πιο αλκαλικό είναι το διάλυμα. 25. Πώς μετριέται η τιμή του pη; Το ph μετριέται με ακρίβεια με κάποια επιστημονικά όργανα που ονομάζονται πεχάμετρα. Όταν δεν χρειαζόμαστε ακρίβεια, για να δούμε στο περίπου την τιμή του ph ενός διαλύματος μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε πεχαμετρικό χαρτί. Το πεχαμετρικό χαρτί είναι εμποτισμένο με διάφορους δείκτες και όταν του βάλουμε μία σταγόνα του διαλύματός μας χρωματίζεται ανάλογα με την τιμή ph του διαλύματος. Συγκρίνοντας το χρώμα του πεχαμετρικού χαρτιού με ένα δειγματολόγιο βλέπουμε πόσο είναι περίπου το ph του υπό εξέταση διαλύματος. 26. Ποια είναι η όξινη περιοχή στην κλίμακα του pη; Ποια είναι η αλκαλική περιοχή; Η κλίμακα του ph είναι από 0 έως 14. Από 0 έως 7 είναι η όξινη περιοχή. Όταν ph=7 ουδέτερη. Από 7 έως 14 είναι η αλκαλική περιοχή. ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΟΥΜΟΥΤΖΗΣ 11

27. Ποια είναι η τιμή του pη για τα ακόλουθα: Νερό μαλλιά / δέρμα-σαμπουάν ενισχυτικά χυμός λεμονιού. Νερό: ph = 7 Μαλλιά δέρμα: ph = 4 έως 6 Σαμπουάν: ph = 4,5 έως 7,2 Ενισχυτικά: ph = 3 έως 6 Χυμός λεμονιού: ph = 2,1 28. Ονομάστε τις τρεις μορφές ύλης. Η ύλη, ανάλογα με τις συνθήκες θερμοκρασίας και πίεσης, βρίσκεται σε τρεις μορφές: τη στερεά (s), την υγρή (l), και την αέρια (g). 29. Δώστε τον ορισμό της φυσικής μεταβολής και δώστε παράδειγμα. Φυσική μεταβολή ονομάζεται εκείνη η μεταβολή κατά την οποία δεν αλλάζει η χημική σύσταση των ουσιών, δηλαδή δεν σχηματίζονται νέες χημικές ουσίες. Παραδείγματα τέτοιας μεταβολής είναι το παγάκι που λιώνει και γίνεται νερό, το σπάσιμο του γυαλιού και η εξάτμιση του νερού κατά το στέγνωμα των μαλλιών. 30. Δώστε τον ορισμό της χημικής μεταβολής και δώστε παράδειγμα. Χημική μεταβολή ονομάζεται εκείνη η μεταβολή κατά την οποία αλλάζει η χημική σύσταση των ουσιών, σχηματίζονται δηλαδή νέες χημικές ουσίες με διαφορετικές φυσικές και χημικές ιδιότητες. Παραδείγματα τέτοιας μεταβολής είναι ο μούστος που γίνεται κρασί, το κρασί που γίνεται ξίδι, το σκούριασμα του σιδήρου, η βαφή των μαλλιών και οι μεταβολές της τρίχας κατά την περμανάντ. ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΟΥΜΟΥΤΖΗΣ 12

31. Ποια είναι η δράση ενός στυπτικού διαλύματος; Σφίγγει το δέρμα, συσφίγγει τους πόρους ώστε να είναι λιγότερο φανεροί, ρυθμίζει τη λιπαρότητα δρώντας κατά της συσσώρευσης λίπους, ενυδατώνει την τρίχα και ρυθμίζει το ph. Επίσης δημιουργεί ένα τέντωμα στην επιδερμίδα λόγω της σύσφιγξης των πόρων, και γι αυτό προκαλείται μια προσωρινή κάλυψη των ρυτίδων. Δεν εξαλείφει όμως τις ρυτίδες και γι αυτό δεν είναι αντιρυτιδικό προϊόν. Τα περισσότερα στυπτικά διαλύματα έχουν και αντιιδρωτικές ιδιότητες. 32. Ποιες είναι οι χημικές δράσεις κατά την περμανάντ; Πρώτο στάδιο: Το νερό που περιέχεται στη λοσιόν διασπά μερικώς τους δεσμούς υδρογόνου και τους ιοντικούς δεσμούς. Η αναγωγική ουσία, συνήθως θειογλυκολικό οξύ ανάγει ένα ποσοστό των δισουλφιδικών (-S-S-) δεσμών της κερατίνης και τους μετατρέπει σε σουλφυδρυλικούς (-S-H). Δεύτερο στάδιο: Δίνουμε νέο σχήμα στα μαλλιά με την βοήθεια των μπικουτί. Ως οξειδωτική ουσία χρησιμοποιείται υπεροξείδιο του υδρογόνου (οξυζενέ: Η 2 Ο 2 ). 33. Τι γνωρίζετε για τη σύσταση των προϊόντων βαφής; Τα κυριότερα συστατικά ενός προϊόντος βαφής είναι: α) Γαλακτωματοποιητής για να προσδώσει κρεμώδη υφή στη βαφή. β) Χρωστική ουσία. γ) Αμμωνία για τη ρύθμιση του ph σε τιμή 9-10 ώστε να επιτύχουμε το άνοιγμα των φολίδων και τη διείσδυση της βαφής στην τρίχα. δ) Νερό ως διαλύτης. ε) Άρωμα. στ) Αντιοξειδωτικές ουσίες ώστε να μην οξειδωθούν τα συστατικά της βαφής από το οξυγόνο του αέρα. ζ) Ρυθμιστής για την προστασία της χρωστικής της βαφής. ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΟΥΜΟΥΤΖΗΣ 13