ÅËËÇÍÉÊÇ ÄÇÌÏÊÑÁÔÉÁ Ç ÉÅÑÁ ÓÕÍÏÄÏÓ ÔÇÓ ÅÊÊËÇÓÉÁÓ ÔÇÓ ÅËËÁÄÏÓ ÉÙÁÍÍÏÕ ÃÅÍÍÁÄÉÏÕ 14 (115 21) ÅÉÄÉÊÇ ÓÕÍÏÄÉÊÇ ÅÐÉÔÑÏÐÇ ËÅÉÔÏÕÑÃÉÊÇÓ ÁÍÁÃÅÍÍÇÓÅÙÓ

ÅËËÇÍÉÊÇ ÄÇÌÏÊÑÁÔÉÁ Ç ÉÅÑÁ ÓÕÍÏÄÏÓ ÔÇÓ ÅÊÊËÇÓÉÁÓ ÔÇÓ ÅËËÁÄÏÓ ÉÙÁÍÍÏÕ ÃÅÍÍÁÄÉÏÕ 14 (115 21) ÅÉÄÉÊÇ ÓÕÍÏÄÉÊÇ ÅÐÉÔÑÏÐÇ ËÅÉÔÏÕÑÃÉÊÇÓ ÁÍÁÃÅÍÍÇÓÅÙÓ Ἀριθμ. Πρωτ : 36 Ἀθήνῃσι 4ῃ Σεπτεμβρίου 2006 Πρός Τήν Ἱεράν Σύνοδον τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος Ἐνταῦθα. Θέμα : "Πεπραγμένα τῆς Εἰδικῆς Συνοδικῆς Ἐπιτροπῆς Λειτουργικῆς Ἀναγεννήσεως". Μ α κ α ρ ι ώ τ α τ ε, Σεβασμιώτατοι Ἅγιοι Ἀρχιερεῖς, Λίαν εὐσεβάστως προαγόμεθα διά τῆς παρούσης, ἳνα ὑποβάλωμεν Ὑμῖν ἒκθεσιν Πεπραγμένων τῆς καθ ἡμᾶς Εἰδικῆς Συνοδικῆς Ἐπιτροπῆς Λειτουργικῆς Ἀναγεννήσεως τῆς 149 ης Συνοδικῆς Περιόδου ( 2005-2006 ) ἒχουσαν οὓτως: 1.- Ἡ Εἰδική Συνοδική Ἐπιτροπή Λειτουργικῆς Ἀναγεννήσεως, τελοῦσα ὑπό τήν Προεδρίαν τῆς ἡμετέρας ἐλαχιστότητος καί τῇ συμμετοχῇ τῶν τακτικῶν Μελῶν αὐτῆς, ἤτοι : α) τοῦ Αἰδεσιμολογιωτάτου Πρωτοπρεσβυτέρου κ. Κωνσταντίνου Καραϊσαρίδη, Καθηγητοῦ τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς τοῦ Πανεπιστημίου τῆς Κραϊόβα Ρουμανίας καί Λέκτωρ τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς τοῦ Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης β) τοῦ Αἰδεσιμολογιωτάτου Πρωτοπρεσβυτέρου κ. Δημητρίου Τζέρπου, Λέκτορος τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς τοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν, γ) τοῦ Αἰδεσιμολογιωτάτου Πρωτοπρεσβυτέρου κ. Βασιλείου Καλλιακμάνη, Καθηγητοῦ τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς τοῦ Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης δ) τοῦ Ἐλλογιμωτάτου κ. Ἰωάννου Φουντούλη, Ὁμοτίμου Καθηγητοῦ τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς τοῦ Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, ε) τοῦ Ἐλλογιμωτάτου κ. Πέτρου Βασιλειάδη, Καθηγητοῦ τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς τοῦ Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, στ) τοῦ Ἐλλογιμωτάτου κ. Ἀθανασίου Βουρλῆ, Καθηγητοῦ τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς τοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν, ζ) τοῦ Ἐλλογιμωτάτου κ. Γεωργίου Φίλια, Καθηγητοῦ τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς τοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν, η) τοῦ Ἐλλογιμωτάτου κ. Παναγιώτου Σκαλτσῆ, Καθηγητοῦ τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς τοῦ Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης καί τῶν ἀναπληρωματικῶν Μελῶν αὐτῆς, ἤτοι : α) τοῦ Παvοσιολογιωτάτου Ἀρχιμανδρίτου κ.νικολάου Ἰωαννίδου, Καθηγητοῦ τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς τοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν, β) τοῦ Αἰ- 1

δεσιμολογιωτάτου Πρωτοπρεσβυτέρου κ. Θεοδώρου Κουμαριανοῦ, Λέκτορος τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς τοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν, γ) τοῦ Ἐλλογιμωτάτου κ. Σωτηρίου Δεσπότου, Καθηγητοῦ τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς τοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν, τῇ συνδρομῇ δέ καί τοῦ Πανοσιολογιωτάτου Ἀρχιμανδρίτου κ. Σεραφείμ Καλογεροπούλου, Γραμματέως αὐτῆς, συνῆλθεν εἰς τέσσαρας (4) Συνεδρίας (εἰς τήν Ἱεράν Μονήν Τιμίου Προδρόμου Καρέα Ἀττικῆς), ἀπό τῆς 1ης Σεπτεμβρίου 2005 ἕως καί τῆς 31ης Αὐγούστου 2006. Α. Τήν 21 ην Σεπτεμβρίου 2005 συνεζήτησεν καί ἀπεφάσισεν διά τά ἑξῆς θέματα: 1. Ἐκτίμησις τῶν ἐργασιῶν τοῦ Ζ Πανελληνίου Λειτουργικοῦ Συμποσίου Στελεχῶν Ἱερῶν Μητροπόλεων τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος καὶ διαμόρφωσις τῶν βασικῶν θέσεων τοῦ περιεχομένου τῆς ἐκθέσεως τῶν Πεπραγμένων αὐτοῦ. 2. Προγραμματισμὸς τῶν ἐκδηλώσεων τῆς Εἰδικῆς Συνοδικῆς Ἐπιτροπῆς Λειτουργικῆς Ἀναγεννήσεως διὰ τὸ ἐκκλησιαστικὸν ἔτος 2005-2006. 3. Συζήτησις διὰ τὴν συγκληθησομένην «Διορθόδοξον Ἐπιστημονικὴν Σύσκεψιν» 4. Προγραμματισμὸς διὰ τὴν σύγκλησιν τοῦ Η Πανελληνίου Λειτουργικοῦ Συμποσίου. Β. Τήν 22αν Νοεμβρίου 2005 συνεζήτησεν καί ἀπεφάσισεν διά τά ἑξῆς θέματα: 1. Ἐνημέρωσις τῆς Ἐπιτροπῆς ὑπό τοῦ Προέδρου τῆς «Ὁμάδος Ἐργασίας» Ἐλλογιμωτάτου Καθηγητοῦ κ. Ἰωάννου Φουντούλη, ἐπί τῆς πορείας τοῦ θέματος τῆς συγγραφῆς «πονημάτων» λειτουργικοῦ καί ποιμαντικοῦ χαρακτῆρος. 2. Συζήτησις διά τό ἐγκριθέν ὑπό τῆς Ἱερᾶς Συνόδου Η Πανελλήνιον Λειτουργικόν Συμπόσιον καί ἔγκρισις τοῦ Προγράμματος αὐτοῦ. 3. Ὑποβολή ὡλοκληρωμένης προτάσεως ὑπό τοῦ Ἐλλογιμωτάτου κ. Πέτρου Βασιλειάδη, καί ἐνημέρωσις τῶν Μελῶν τῆς Ἐπιτροπῆς ἐπί τοῦ θέματος τῆς ἐξασφαλίσεως τῶν προϋποθέσεων πραγματοποιήσεως τῆς «ΔΙΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΕΠΙ- ΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΣΥΣΚΕΨΕΩΣ» κατόπιν ἐγκρίσεως ὑπό τῆς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς προτάσεως πραγματοποιήσεως αὐτῆς. 4. Ἐνημέρωσις διά τό θέμα ἐκδόσεως τοῦ Τόμου τῶν ΠΡΑΚΤΙΚΩΝ τοῦ Ζ Πανελληνίου Λειτουργικοῦ Συμποσίου. 5. Ἀνάγνωσις Εἰσηγητικῆς Ἐκθέσεως ὑπό τοῦ Αἰδεσιμολογιωτάτου Πρωτοπρεσβυτέρου κ. Θεοδώρου Κουμαριανοῦ ἐπί τῆς ἀνατεθείσης αὐτῷ συγγραφῆς «πονήματος», ἔχοντος ὡς θέμα :«τήν Θείαν Λειτουργίαν». 6. Ἀνάγνωσις Εἰσηγητικῆς Ἐκθέσεως ὑπό τοῦ Αἰδεσιμολογιωτάτου Πρωτοπρεσβυτέρου κ. Δημητρίου Τζέρπου ἐπί τῆς Ἀποφάσεως τῆς Ἱερᾶς Συνόδου διά τήν δυνατότητα τροποποιήσεως τῶν Εὐχῶν τῶν σχετικῶν μέ τόν «σαραντισμόν» τοῦ νηπίου. 2

7. Ἀνάγνωσις Εἰσηγητικῆς Ἐκθέσεως ὑπό τοῦ Αἰδεσιμολογιωτάτου Πρωτοπρεσβύτερου κ. Κωνσταντίνου Καραϊσαρίδη ἐπί τῆς Ἀποφάσεως τῆς Ἱερᾶς Συνόδου διά τήν δυνατότητα τροποποιήσεως τῶν Εὐχῶν τῶν σχετικῶν μέ τήν Ἀκολουθίαν τοῦ Ἱεροῦ Μυστηρίου τοῦ Γάμου διά ἡλικιωμένους. 8. Ἀνάγνωσις Εἰσηγητικῆς Ἐκθέσεως ὑπό τοῦ Ἐλλογιμωτάτου κ. Παναγιώτου Σκαλτσῆ ἐπί τοῦ θέματος τῆς ἐκδόσεως τοῦ νέου «Ἀρχιερατικοῦ». 9. Ἐνημέρωσις τῶν Μελῶν τῆς Ἐπιτροπῆς ὑπό τοῦ Αἰδεσιμολογιωτάτου Πρωτοπρεσβύτερου κ. Δημητρίου Τζέρπου ἐπί τῶν ἐργασιῶν τοῦ συγκληθέντος ἀπό 18ης ἕως 22ας Ἰουλίου 2005, Θεολογικοῦ Συνεδρίου, ὑπό τοῦ Γερμανικοῦ Λειτουργικοῦ Ἰνστιτούτου εἰς τήν Καθολικήν Ἀκαδημίαν τοῦ Τριέρ τῆς Γερμανίας, ἔχοντος ὡς θέμα : «Ἡ Ἐκκλησιαστική Ταφή τῶν νεκρῶν στό σύγχρονο πολιτιστικό περιβάλλον». 10. Ἀνάγνωσις ἐπιστολῶν, οἱ ὁποῖαι ἀπεστάλησαν εἰς τήν Ἱεράν Σύνοδον, ἐπί διαφόρων ζητημάτων λειτουργικῆς φύσεως καί ἐκτίμησις τοῦ ἀναγραφομένου περιεχομένου αὐτῶν ὑπό τῆς Ἐπιτροπῆς. 11. Προγραμματισμός θεμάτων πρός συζήτησιν εἰς τάς νέας Συνεδρίας τῆς Εἰδικῆς Συνοδικῆς Ἐπιτροπῆς Λειτουργικῆς Ἀναγεννήσεως. Γ. Τήν 14ην Φεβρουαρίου 2006 συνεζήτησεν καί ἀπεφάσισεν διά τά ἑξῆς θέματα : 1. Ἐνημέρωσις τῆς Ἐπιτροπῆς ὑπό τοῦ Προέδρου τῆς «Ὁμάδος Ἐργασίας» Ἐλλογιμωτάτου Καθηγητοῦ κ. Ἰωάννου Φουντούλη, ἐπί τῆς πορείας τοῦ θέματος τῆς συγγραφῆς «πονημάτων» λειτουργικοῦ καί ποιμαντικοῦ χαρακτῆρος. 2. Ἐνημέρωσις τῆς Ἐπιτροπῆς διά τό τελικῶς διαμορφωθέν πρόγραμμα καί τήν κατάστασιν Εἰσηγητῶν τοῦ Η Πανελληνίου Λειτουργικοῦ Συμποσίου. 3. Συζήτησις ἐπί τῆς ὑποβληθείσης ὡλοκληρωμένης προτάσεως ὑπό τοῦ Ἐλλογιμωτάτου κ. Πέτρου Βασιλειάδη, διά τήν πραγματοποίησιν τῆς «ΔΙΟΡΘΟΔΟΞΟΥ Ε- ΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΣΥΣΚΕΨΕΩΣ» καί τοποθέτησις τῶν Μελῶν τῆς Ἐπιτροπῆς ἐπί τῆς ἐν λόγῳ προτάσεως. 4. Ἐνημέρωσις διά τό θέμα ἐκδόσεως τοῦ Τόμου τῶν ΠΡΑΚΤΙΚΩΝ τοῦ Ζ Πανελληνίου Λειτουργικοῦ Συμποσίου. 5. Ἐνημέρωσις ἐπί τῆς ὑποβληθείσης Εἰσηγητικῆς Ἐκθέσεως ὑπό τοῦ Αἰδεσιμολογιωτάτου Πρωτοπρεσβυτέρου κ. Δημητρίου Τζέρπου ἐπί τῆς Ἀποφάσεως τῆς Ἱερᾶς Συνόδου διά τήν «δυνατότητα τροποποιήσεως τῶν Εὐχῶν τῶν σχετικῶν μέ τόν σαραντισμόν τοῦ νηπίου». 6. Ἐνημέρωσις ἐπί τῆς γραπτῶς ὑποβληθείσης Εἰσηγητικῆς Ἐκθέσεως ὑπό τοῦ Αἰδεσιμολογιωτάτου Πρωτοπρεσβυτέρου κ. Κωνσταντίνου Καραϊσαρίδη ἐπί τῆς Ἀποφάσεως τῆς Ἱερᾶς Συνόδου διά τήν «δυνατότητα τροποποιήσεως τῶν Εὐχῶν τῶν σχετικῶν μέ τήν Ἀκολουθίαν τοῦ Ἱεροῦ Μυστηρίου τοῦ Γάμου διά ἡλικιωμένους». 7. Ἐνημέρωσις ἐπί τῆς Εἰσηγητικῆς Ἐκθέσεως ὑπό τοῦ Ἐλλογιμωτάτου κ. Παναγιώτου Σκαλτσῆ ἐπί τοῦ θέματος τῆς ἐκδόσεως τοῦ νέου «Ἀρχιερατικοῦ». 3

8. Ἀνάγνωσις ἐπιστολῶν, οἱ ὁποῖαι ἀπεστάλησαν εἰς τήν Ἱεράν Σύνοδον, ἐπί διαφόρων ζητημάτων λειτουργικῆς φύσεως καί ἐκτίμησις τοῦ ἀναγραφομένου περιεχομένου αὐτῶν ὑπό τῆς Ἐπιτροπῆς. 9. Προγραμματισμός θεμάτων πρός συζήτησιν εἰς τάς νέας Συνεδρίας τῆς Εἰδικῆς Συνοδικῆς Ἐπιτροπῆς Λειτουργικῆς Ἀναγεννήσεως. Δ. Τήν 29 ην Μαΐου 2006 συνεζήτησεν καί ἀπεφάσισεν διά τά ἑξῆς θέματα : 1. Συζήτησις ἐπί τῆς ὑποβληθησομένης ὡλοκληρωμένης προτάσεως ὑπό τοῦ Ἐλλογιμωτάτου κ. Πέτρου Βασιλειάδη, διά τήν πραγματοποίησιν τῆς «ΔΙΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΣΥΣΚΕΨΕΩΣ». 2. Ἐνημέρωσις διά τό θέμα ἐκδόσεως τοῦ Τόμου τῶν ΠΡΑΚΤΙΚΩΝ τοῦ Ζ Πανελληνίου Λειτουργικοῦ Συμποσίου. 3. Ἐνημέρωσις ἐπί τῆς Ἀποφάσεως τῆς Ἱερᾶς Συνόδου διά τήν ὑποβληθεῖσαν Εἰσηγητικήν Ἔκθεσιν τοῦ Αἰδεσιμολογιωτάτου Πρωτοπρεσβυτέρου κ. Δημητρίου Τζέρπου διά τήν «δυνατότητα τροποποιήσεως τῶν Εὐχῶν τῶν σχετικῶν μέ τόν σαραντισμόν τοῦ νηπίου». 4. Ἐνημέρωσις ἐπί τῆς Ἀποφάσεως τῆς Ἱερᾶς Συνόδου διά τήν ὑποβληθεῖσαν Εἰσηγητικήν Ἔκθεσιν τοῦ Αἰδεσιμολογιωτάτου Πρωτοπρεσβυτέρου κ. Κωνσταντίνου Καραϊσαρίδη διά τήν «δυνατότητα τροποποιήσεως τῶν Εὐχῶν τῶν σχετικῶν μέ τήν Ἀ- κολουθίαν τοῦ Ἱεροῦ Μυστηρίου τοῦ Γάμου διά ἡλικιωμένους». 5. Ἐνημέρωσις ἐπί τῆς Ἀποφάσεως τῆς Ἱερᾶς Συνόδου διά τήν ὑποβληθεῖσαν Εἰσηγητικήν Ἔκθεσιν τοῦ Αἰδεσιμολογιωτάτου Πρωτοπρεσβυτέρου κ. Δημητρίου Τζέρπου διά τό θέμα τῆς καύσεως τῶν νεκρῶν. 6. Ἐνημέρωσις ἐπί τῆς Εἰσηγητικῆς Ἐκθέσεως ὑπό τοῦ Ἐλλογιμωτάτου κ. Παναγιώτου Σκαλτσῆ ἐπί τοῦ θέματος τῆς ἐκδόσεως τοῦ νέου «Ἀρχιερατικοῦ», καί τῆς ἐπί τοῦ θέματος αὐτοῦ Ἀποφάσεως τῆς Ἱερᾶς Συνόδου. 7. Διαρρύθμισις τῆς ὕλης τοῦ «Κανοναρίου» τῶν Διπτύχων τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος καί ρύθμισις σχετικῶν ἐπ αὐτοῦ θεμάτων. 8. Ἀνάγνωσις ἐπιστολῶν, οἱ ὁποῖαι ἀπεστάλησαν εἰς τήν Ἱεράν Σύνοδον, ἐπί διαφόρων ζητημάτων λειτουργικῆς φύσεως καί ἐκτίμησις τοῦ ἀναγραφομένου περιεχομένου αὐτῶν ὑπό τῆς Ἐπιτροπῆς. 9. Προγραμματισμός θεμάτων πρός συζήτησιν εἰς τάς νέας Συνεδριάσεις τῆς Εἰδικῆς Συνοδικῆς Ἐπιτροπῆς Λειτουργικῆς Ἀναγεννήσεως. 2.- Ἡ περί ἡμᾶς Εἰδική Συνοδική Ἐπιτροπή ἐπίσης εἰργάσθη καί διά : Α. ΤΗΝ ΔΙΟΡΓΑΝΩΣΙΝ ΣΥΝΕΔΡΙΩΝ. 1. Διωργάνωσεν τὸν Σεπτέμβριον τοῦ 2005 τὸ Z Πανελλήνιον Λειτουργικὸν Συμπόσιον Στελεχῶν Ἱερῶν Μητροπόλεων μὲ θέμα : «ΤΟ ΜΥΣΤΗΡΙΟΝ ΤΗΣ ΙΕΡΩΣΥΝΗΣ» «Καθὼς ἀπέσταλκέ με ὁ Πατήρ, κἀγώ πέμπτω ὑμᾶς». Περὶ τούτου 4

ὑπεβλήθη Ὑμῖν ἐκτενής ἀναφορᾶ μετὰ τῶν Συμπερασμάτων καὶ Πορισμάτων. 2. Διοργανώνει διὰ νὰ πραγματοποιηθῇ τὸν Σεπτέμβριον τοῦ 2006 τὸ Η Πανελλήνιον Λειτουργικὸν Συμπόσιον Στελεχῶν Ἱερῶν Μητροπόλεων μὲ θέμα : «ΤΟ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΟΝ ΕΟΡΤΟΛΟΓΙΟΝ», «Κεφάλαιον ἑορτῆς, μνήμη Θεοῦ». 3. Ἐμελέτησε τήν δυνατότητα συγκλήσεως «Διεθνοῦς Διορθοδόξου Λειτουργικοῦ Συμποσίου» διά τό ἔτος 2007, περί οὗ καί ὑπέβαλεν ὡλοκληρωμένην πρότασιν εἰς τήν Ἱεράν Σύνοδον πρός ἔγκρισιν. Β. Τ Α Σ Ε Κ Δ Ο Σ Ε Ι Σ. 1. Ἐξεδόθη ὁ Τόμος τῶν Πρακτικῶν τοῦ Ζ Πανελληνίου Λειτουργικοῦ Συμποσίου. 2. Προετοιμάζεται ἡ ἔκδοσις ὑπό τῆς «Ἀποστολικῆς Διακονίας» τῇ εἰσηγήσει τῆς Ἐπιτροπῆς: α. Τοῦ Γ Τόμου τῶν «Τελετουργικῶν Θεμάτων» τοῦ ἐλλογιμωτάτου κ. Ἰωάννου Φουντούλη, Ὁμοτίμου Καθηγητοῦ τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς τοῦ Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης β. Τοῦ «Ἀρχιερατικοῦ» γ. Τῆς «Μεγάλης Ἑβδομάδος» καί τοῦ λειτουργικοῦ βιβλίου τοῦ «Τριωδίου», διωρθωμένων τούτων τῇ εἰσηγήσει καί ἐπιμελείᾳ τῶν εἰδικῶν συνεργατῶν τῆς περί ἡμᾶς Εἰδικῆς Συνοδικῆς Ἐπιτροπῆς. 3. Τοῦ «Προφητολογίου» ὑπό τῆς «Βιβλικῆς Ἑταιρείας», ἥτις καί ὑπέβαλεν ὡλοκληρωμένην πρότασιν εἰς τήν περί ἡμᾶς Εἰδικήν Συνοδικήν Ἐπιτροπήν πρός ἐκτίμησιν συνεστήθη ὡς ἐκ τούτου «Ἐπιτροπή ἐλέγχου καί ἐκτιμήσεως» ἐπί τῷ τέλει τῆς μελέτης καί τῆς ἐπιλογῆς τῶν ἐνδεδειγμένων κειμένων τοῦ ἐν λόγῳ «Προφητολογίου» 4. Ἐπρότεινεν ὅπως, κατά τήν νέαν ἔκδοσιν τοῦ «Εὐχολογίου», ὑπό τοῦ ἐκδοτικοῦ ὀργανισμοῦ τῆς «Ἀποστολικῆς Διακονίας» τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, διαλαμβάνηται ἡ περίπτωσις : α) «τροποποιήσεως τῶν εὐχῶν τῆς Ἀκολουθίας τοῦ Ἱεροῦ Μυστηρίου τοῦ Γάμου δι ἡλικιωμένους» καί β) «τροποποιήσεως τῶν εὐχῶν τῆς Ἀκολουθίας τοῦ σαραντισμοῦ». Γ. ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΕΙΣ - ΜΕΛΕΤΑΙ - ΣΧΕΔΙΑ ΕΓΚΥΚΛΙΩΝ. Ἐμελέτησε καί εἰσηγήθη ἁρμοδίως τῆ Ἱερᾷ Σύνοδῳ τά ἐν συνεχείᾳ θέματα, ἤτοι: α. Τήν «τελετουργικήν ἀμφίεσιν τοῦ Ἱεροῦ κλήρου», κατόπιν τῶν δημοσιευθεισῶν προτάσεων, ἐπί τοῦ θέματος αὐτοῦ, τοῦ ἐλλογιμωτάτου κ. Κωνσταντίνου Καλοκύρη, Ὁμοτίμου καθηγητοῦ τῆς θεολογικῆς σχολῆς τοῦ πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. 5

β. Τήν δυνατότητα βελτιώσεως τοῦ περιεχομένου τῶν «Διπτύχων» τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, κατόπιν προτάσεως τοῦ ὑπευθύνου ἐπιμελητοῦ αὐτῶν κ. Διονυσίου Μπιλάλη - Ἀνατολικιώτη. γ. Τήν δυνατότητα διακινήσεως τῶν ἐκδόσεων, τῶν ἀναφερομένων εἰς τούς Τόμους τῶν Πρακτικῶν τῶν Πανελληνίων Λειτουργικῶν Συμποσίων. δ. Τήν περαιτέρω διερεύνησιν καί ἀναλυτικήν ἔκθεσιν τοῦ θέματος τῆς «ταφῆς ἤ καύσεως τῶν νεκρῶν», ἕνεκα τῆς ὑποβληθείσης Ἐκθέσεως τοῦ Αἰδεσιμολογιωτάτου Πρωτοπρεσβυτέρου κ. Δημητρίου Τζέρπου, ὅστις ἔλαβεν μέρος, κατόπιν Σεπτῆς Ἀποφάσεως Ὑμῶν, εἰς τό ἐν Τριέρ τῆς Γερμανίας ἀπό 12 ης - 22 α ς Ἰουλίου π.ἔ. συγκληθέν Θεολογικόν συνέδριον, τό ἔχον ὡς θέμα : «Λατρεία καί Ταφικός Πολιτισμός». ε. Τήν προώθησιν τῆς συγγραφῆς ὑπό Μελῶν τῆς περί ἡμᾶς Εἰδικῆς Συνοδικῆς Ἐπιτροπῆς, εἰδικῶν πονημάτων λειτουργικοῦ καί ποιμαντικοῦ χαρακτῆρος. Δ. ΔΙΑ ΤΑΣ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ. Ἐδημοσιεύθησαν ὑπό τῶν μελῶν τῆς Ἐπιτροπῆς ἄρθρα καί Εἰσηγήσεις τινές τῶν κ.κ. Εἰσηγητῶν τῶν Πανελληνίων Λειτουργικῶν Συμποσίων εἰς διάφορα Ἐκκλησιαστικά περιοδικά καί εἰς τήν ἱστοσελίδα τῆς Ἐπιτροπῆς εἰς τό Διαδίκτυον, ἀφορῶντα τό ἔργον τῆς Ἐπιτροπῆς, ἤτοι : 1. «Ἱερωσύνη καὶ λατρεία στὸ Ἰσλὰμ καὶ τὶς Ἀνατολικὲς θρησκεῖες» τοῦ ἐλλογιμωτάτου κ. Γρηγορίου Δ. Ζιάκα, Ὁμότιμου καθηγητοῦ τῆς Θρησκειολογίας τῆς θεολογικῆς σχολῆς τοῦ πανεπιστημίου Θεσαλονίκης. 2. «Ὁ Ἐπίσκοπος, οἱ Πρεσβύτεροι καὶ οἱ Διάκονοι» τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Νέας Σμύρνης κ. Συμεὼν. 3. «Ὁ Ἱερέας ὡς διδάσκαλος τοῦ Εὐαγγελίουτου» τοῦ ἐλλογιμωτάτου κ. Γεωργίου Φίλια, καθηγητοῦ τῆς θεολογικῆς σχολῆς τοῦ πανεπιστημίου Ἀθηνῶν. 4. «Ἱερωσύνη καὶ Ἄσκηση» τοῦ Αἰδεσιμολογιωτάτου Πρωτοπρεσβυτέρου κ. Κωνσταντίνου Καραϊσαρίδη, καθηγητοῦ πανεπιστημίου Κραϊόβας Ρουμανίας καί Λέκτορος τῆς θεολογικῆς σχολῆς τοῦ πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. 5. «Ὁ Ἱερεὺς ὡς Λειτουργός» τοῦ Αἰδεσιμολογιωτάτου Πρωτοπρεσβυτέρου κ. Δημητρίου Τζέρπου, Λέκτορος τῆς θεολογικῆς σχολῆς τοῦ πανεπιστημίου Ἀθηνῶν 6. «Τὰ ἁγιογραφικὰ ἀναγνώσματα καὶ τὸ κήρυγμα στὴ Θεία Λειτουργία» τοῦ Αἰδεσιμολογιωτάτου Πρωτοπρεσβυτέρου κ. Κωνσταντίνου Παπαγιάννη. 7. «Ὁ καιρὸς τῆς Θείας Λειτουργίας καὶ ἡ δυνατότητα τελέσεώς της τὸ ἑσπέρας», τοῦ ἐλλογιμωτάτου κ. Παναγιώτη Σκαλτςῆ, καθηγητοῦ τῆς θεολογικῆς σχολῆς τοῦ πανεπιστημίου Θεσαλονίκης 8. «Ἐκφωνητικὴ σημειογραφία στὴν πράξη» τοῦ ἐλλογιμωτάτου κ. Γρηγορίου Στάθη, καθηγητοῦ τῆς φιλοσοφικῆς σχολῆς τοῦ πανεπιστημίου Ἀθηνῶν. 9. «Περὶ συμμετοχῆς τῶν πιστῶν στὴ Θεία Κοινωνία», τοῦ Πανοσιολογιωτάτου Ἀρχιμανδρίτου κ. Ἠλία Μαστρογιαννοπούλου. 6

10. «Ἡ τέλεση τοῦ Γάμου ἐξ ἐπόψεως πολιτειακοῦ δικαίου» τοῦ τοῦ ἐλλογιμωτάτου κ. Σπυρίδωνος Τρωϊάνου, Ὁμοτίμου καθηγητοῦ τῆς νομικῆς σχολῆς τοῦ πανεπιστημίου Ἀθηνῶν. Ε. ΔΙΑ ΤΗΝ ΔΙΕΚΠΕΡΑΙΩΣΙΝ ΔΙΑΦΟΡΩΝ ΤΡΕΧΟΝΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΑΚΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ. Ὑπό τοῦ Πανοσιολογιωτάτου Ἀρχιμανδρίτου κ. Σεραφείμ Καλογεροπούλου, Γραμματέως τῆς Ἐπιτροπῆς καί τοῦ Συνεργάτου Πανοσιολογιωτάτου Ἀρχιμανδρίτου κ. Γρηγορίου Νανακούση διεκπεραιοῦται ἡ ἀνήκουσα εἰς τήν ἁρμοδιότητα τῆς Ἐπιτροπῆς ἐργασίας καί ἡ παρεμπεμπομένη ἁρμοδίως, ἤτοι: α. Τήρησις τῶν σχετικῶν βιβλίων τῆς Ἐπιτροπῆς. β. Σύνταξις ἐγγράφων καί διεκπεραίωσις ἀλληλογραφίας. γ. Δημοσιεύσεις καί ἐπιμέλεια ἐκδόσεως κειμένων. δ. Παρακολούθησις Λειτουργικῆς Βιβλιογραφίας καί δημιουργία Ἀρχείου δημοσιευμάτων. ε. Διεκπεραίωσις πρός τήν Ε.Κ.Υ.Ο, τῶν παραστατικῶν στοιχείων τῶν ἐξόδων τῶν μελῶν τῆς Ἐπιτροπῆς. στ. Διεκπεραίωσις σχετικῆς ἀλληλογραφίας τοῦ Γραφείου τῆς Ἐπιτροπῆς πρός Συνοδικάς Ὑπηρεσίας καί τρίτους. ζ. Ἐνημέρωσις Ἱστοσελίδος τῆς Ἐπιτροπῆς εἰς τό Διαδίκτυον. η. Δημόσιαι Σχέσεις. Ἐπί δέ τούτοις διατελοῦμεν, Ὁ Πρόεδρος τῆς Εἰδικῆς Συνοδικῆς Ἐπιτροπῆς. Ὁ Καισαριανῆς, Βύρωνος καί Ὑμηττοῦ ΔΑΝΙΗΛ. 7