ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΚΡΟΠΟΛΕΩΣ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 2016/2017 ΓΡΑΠΤΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2017...ΒΑΘ.: / 40 ΟΛΟΓΡ.:... ΥΠΟΓΡ.:... ΤΑΞΗ: Γ' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 2.06.2017 ΣΥΝΟΛΙΚΟΣ ΧΡΟΝΟΣ: ΜΑΘΗΜΑ: ΦΥΣΙΚΑ ( ΦΥΣΙΚΗ ΧΗΜΕΙΑ / ΒΙΟΛΟΓΙΑ ) 2 ώρες (120 λεπτά) ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ:... ΤΜΗΜΑ:... ΑΡ.:... ΠΡΟΣΟΧΗ Να προσέξετε την εμφάνιση του γραπτού σας. Να γράψετε με μελάνι μπλε ή μαύρο. Απαγορεύεται η χρήση διορθωτικού (Tipp-Ex). Το εξεταστικό δοκίμιο αποτελείται από 12 σελίδες. Κ Α Λ Η Ε Π Ι Τ Υ Χ Ι Α! 1
ΜΕΡΟΣ Α Αποτελείται από τέσσερις (4) ερωτήσεις των δυόμισι (2.5) μονάδων. Να απαντηθούν όλες. 1.ΕΡΩΤΗΣΗ Ο ανθρώπινος οργανισμός έχει αναπτύξει τρεις (3) γραμμές άμυνας απέναντι στα μικρόβια. Τα μικρόβια πρέπει να καταφέρουν να διαπεράσουν και τις τρεις αυτές γραμμές του οργανισμού για να μας προκαλέσουν κάποια μολυσματική ασθένεια. Να συμπληρώσετε ποιος μηχανισμός άμυνας (1 η, 2 η ή 3 η γραμμή) του ανθρώπινου οργανισμού αντιστοιχεί σε καθεμιά από τις παρακάτω περιπτώσεις. α) Στομάχι ( υδροχλωρικό οξύ) : β) Φαγοκυττάρωση: γ) Παραγωγή αντισωμάτων : δ) Σάλιο (λυσοζύμη): ε) Ιδρώτας (γαλακτικό οξύ): (5 Χ 0.5μ = 2.5μ)μ: 2.ΕΡΩΤΗΣΗ α) Να γράψετε τι περιέχει το κρανίο συμπληρώνοντας κατάλληλα τις ενδείξεις από το 1 μέχρι 5. (5 Χ 0.25μ = 1.25μ)μ: β) Να συμπληρώσετε τις πιο κάτω προτάσεις: (5 Χ 0.25μ = 1.25μ)μ: Ο.. των ημισφαιρίων είναι η μοναδική περιοχή του Κ.Ν.Σ. που είναι υπεύθυνη για τις. λειτουργίες. 2
Οι ακούσιες απαντήσεις του οργανισμού σε μεταβολές, που γίνονται μέσα ή έξω από το σώμα, λέγονται και διακρίνονται σε.... και σε.... 3.ΕΡΩΤΗΣΗ α. Να αντιστοιχίσετε στον παρακάτω πίνακα τα μέρη της Στήλης Α με τα μέρη της Στήλης Β. Στήλη Α Μέρος νευρώνα Στήλη Β Λειτουργία ( 3Χ 0.5μ = 1.5.μ)μ: Α/Β 1. Νευράξονας α) Έλεγχος λειτουργιών του νευρώνα. 1 -. 2. Δενδρίτης 3. Κυτταρικό σώμα β) Μεταφορά μηνύματος από το κυτταρικό σώμα προς το επόμενο κύτταρο. γ) Μεταφορά μηνύματος προς το κυτταρικό σώμα. 2 -. 3 -. β) Να ονομάσετε δύο λειτουργίες που εξασφαλίζονται στον οργανισμό με το Νευρικό σύστημα. ( 2 Χ 0.5μ = 1μ)μ: 4.ΕΡΩΤΗΣΗ α) Να γράψετε δύο δομικές και δύο λειτουργικές διαφορές που υπάρχουν μεταξύ των ερυθρών και των λευκών μυϊκών ινών. ( 4 Χ 0.5μ = 2 μ)μ: Δομικές διαφορές α/α Ερυθρές μυϊκές ίνες Λευκές μυϊκές ίνες 1 2 3
Λειτουργικές διαφορές α/α Ερυθρές μυϊκές ίνες Λευκές μυϊκές ίνες 1 2 β) Ο Σπύρος Λούης, Έλληνας Ολυμπιονίκης Μαραθωνοδρόμος, το 1896, τι είδους μυϊκές ίνες είχε σε μεγαλύτερο ποσοστό; Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας. ( 1 Χ 0.5μ = 0.5μ) μ:. ΜΕΡΟΣ Β Αποτελείται από τρείς (3) ερωτήσεις των έξι (6) μονάδων η κάθε μια. Να απαντηθούν όλες. 1.ΕΡΩΤΗΣΗ Οι παρακάτω ερωτήσεις αφορούν στους μικροοργανισμούς. (α) Ένας σκύλος, ο οποίος ύστερα από εξέταση διαπιστώθηκε ότι ήταν λυσσασμένος, δάγκωσε έναν άνθρωπο. Τι θα πρέπει να χορηγήσουμε στον άνθρωπο αυτόν, εμβόλιο ή αντί-ορό; Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας. Σημείωση: η λύσσα είναι μια σοβαρή λοιμώδης ασθένεια που προκαλείται από ιό. ( 2 Χ 1.0μ = 2 μ)μ.............. 4
(β) Να κυκλώσετε τη σωστή απάντηση. Α. Ένας άνθρωπος που προσβάλλεται από έναν παθογόνο μικροοργανισμό ονομάζεται: α) φιλόξενος β) ασθενής γ) ξενιστής δ) ευπαθής Γ. Πώς διαφέρουν τα κύτταρα των βακτηρίων από άλλα κύτταρα; α) Έχουν κυτταρικό τοίχωμα β) Δεν έχουν πυρήνα γ) Δεν έχουν κυτταρόπλασμα δ) Δεν έχουν κυτταρική μεμβράνη ( 4 Χ 0.5μ = 2 μ)μ.. Β. Το απλό κρυολόγημα οφείλεται: α) στο κρύο β) σε βακτήριο γ) σε ιό δ) σε πρωτόζωο Δ. Οι μικροοργανισμοί για τον άνθρωπο είναι: α) αβλαβείς β) παθογόνοι γ) χρήσιμοι δ) κάτι από τα προηγούμενα ανάλογα με το είδος τους (γ) Το σαπούνι βοηθά να απομακρυνθούν περισσότεροι μικροοργανισμοί από τα χέρια παρά από μόνο του το νερό. Να εξηγήσετε το λόγο. ( 1 Χ 1μ = 1 μ)μ....... δ) Να αναφέρετε δύο τρόπους με τους οποίους μπορεί να μεταδοθεί ο ιός του AIDS. ( 2 Χ 0.5μ = 1 μ) μ.. 5
2.ΕΡΩΤΗΣΗ α) Να αναφέρετε τέσσερις (4) λειτουργίες του ερειστικού συστήματος. ( 4Χ 0.5μ = 2.0 μ)μ..... β) Στο πιο κάτω σχήμα να συμπληρώσετε τις ενδείξεις 1-6 (6Χ 0.25μ = 1.5μ)μ 1.. 2. 3. 4. 5. 6. 6
γ) Να αντιστοιχίσετε τις έννοιες της στήλης Α με τις προτάσεις της στήλης Β. (5Χ 0.5μ= 2.5μ)μ ΣΤΗΛΗ Α 1. Σύνδεσμοι 2. Αρθρικός θύλακας 3. Αρθρικοί χόνδροι 4. Αρθρικό υγρό 5. Αρθρική κοιλότητα ΣΤΗΛΗ Β Περιβάλλει και συγκρατεί τα οστά της άρθρωσης. Υπάρχει μέσα στην αρθρική κοιλότητα και βοηθά στη μείωση της τριβής μεταξύ των οστών. Έχουν λεία επιφάνεια και βοηθούν στην αποφυγή της άμεσης τριβής μεταξύ των οστών. Κλειστός χώρος που βρίσκεται ανάμεσα στις αρθρικές επιφάνειες και στον αρθρικό θύλακα. Είναι μικρές ελαστικές ταινίες που συγκρατούν τα οστά και καθορίζουν την κατεύθυνση των κινήσεων. α β γ δ ε Απάντηση : 1 -..., 2 -.., 3 -.., 4 -, 5 -... 3. ΕΡΩΤΗΣΗ Α) Nα συμπληρώσετε τις ενδείξεις που φαίνονται στην πιο κάτω εικόνα και αφορούν τη δομή ενός γραμμωτού μυός. (4Χ0.5μ= 2.0μ) μ... 7
Β) Να επιλέξετε τη σωστή απάντηση. ( 4Χ0.5μ= 2.0μ)μ... α. Όταν ένας μυς δέχεται κάποιο ερέθισμα: Ι. χαλαρώνει (διαστέλλεται) και προκαλεί κίνηση ΙΙ. συσπάται (συστέλλεται) και προκαλεί κίνηση ΙΙΙ. προκαλεί την κίνηση με την ταυτόχρονη συστολή και διαστολή IV. κανένα από τα πιο πάνω β. Για να επιτελέσει ένα μυϊκό κύτταρο μία απλή συστολή χρειάζεται: Ι. νευρικό ερέθισμα ΙΙ. ιόντα ασβεστίου ΙΙΙ. ΑΤΡ IV. όλα τα πιο πάνω γ. Η λειτουργική μονάδα των γραμμωτών ή σκελετικών μυών είναι: Ι. η ακτίνη ΙΙ. η μυοσίνη ΙΙΙ. το σαρκομέριο IV. η γραμμωτή μυϊκή ίνα δ. Σε έντονη μυϊκή δραστηριότητα, οι ενεργειακές ανάγκες του μυός είναι αυξημένες και γίνεται αναερόβια αναπνοή, κατά την οποία παράγεται: Ι. μονοξείδιο του άνθρακα ΙΙ. γλυκόζη ΙΙΙ. γαλακτικό οξύ IV. κανένα από τα πιο πάνω 8
Γ) Να συμπληρώσετε τα κενά. ( 4Χ0.5μ= 2.0μ)μ... Οι μύες του οργανισμού μας ακόμα και σε κατάσταση ανάπαυσης, βρίσκονται σε μια διαρκή μικρή ένταση... Αυτή η κατάσταση ονομάζεται.. και βοηθά το μυ να είναι σε ετοιμότητα ώστε να μπορεί να συσπαστεί αμέσως αν χρειαστεί. Αυτή η ικανότητα του μυός ελαττώνεται κατά τον.και εξαφανίζεται με το θάνατο. ΜΕΡΟΣ Γ Αποτελείται από μία ερώτηση των δώδεκα(12) μονάδων. 1.Ο Αχιλλέας και η Χριστίνα έχουν μελετήσει το οικοσύστημα μιας περιοχής και στη συνέχεια δημιούργησαν δύο οικολογικές πυραμίδες με βάση τους οργανισμούς της περιοχής. α) Στις πιο κάτω εικόνες φαίνονται οι δύο οικολογικές πυραμίδες που έχουν δημιουργήσει. Να ονομάσετε το είδος της κάθε μιας οικολογικής πυραμίδας (2Χ 0.5μ= 1.0μ)μ... Α:Οικολογική πυραμίδα: B:Οικολογική πυραμίδα:... β) Οι δύο φίλοι, επίσης, σε μια επίσκεψή τους στο δάσος Τροόδους, εντόπισαν ένα τεράστιο πεύκο το οποίο υπολογίζεται ότι έχει μάζα 1000 Kg. Πάνω στο πεύκο ζουν 20000 έντομα με συνολική μάζα 100 Kg. Εκτός από τα έντομα πάνω στο πεύκο ζουν και 200 σπουργίτια με συνολική μάζα 10 Kg, τα οποία τρέφονται με τα έντομα. Το πεύκο επισκέπτεται καθημερινά και ένα γεράκι με μάζα 1 Kg, το οποίο τρέφεται με τα σπουργίτια. 9
Να συμπληρώσετε την πιο κάτω οικολογική πυραμίδα, καταγράφοντας σε κάθε τροφικό επίπεδο τους κατάλληλους οργανισμούς και την αντίστοιχη βιομάζα τους. (8Χ 0.25μ= 2.0μ)μ... Βιομάζα: Οργανισμός. Βιομάζα: Οργανισμός:.. Βιομάζα: Οργανισμός:.. Βιομάζα: Οργανισμός:.... γ) Στο παρακάτω κείμενο να διαγράψετε τη λανθασμένη λέξη (μέσα στην παρένθεση). (4 Χ 0.5μ = 2 μ)μ: Μέσα (στη βιοκοινότητα/ στον πληθυσμό) των μεσογειακών θαμνώνων όταν (το είδος/ ο πληθυσμός) των λατζιών είναι μεγάλο/ος τότε και η (σκαλιφούρτα/ γυφτοπεταλούδα) έχει αρκετή τροφή. Πολλαπλασιάζεται με επιτυχία και (το οικοσύστημα/ ο πληθυσμός) της γίνεται μεγαλύτερο/ος. δ) Να συμπληρώσετε τα κενά. (2 Χ 0.5μ = 1 μ)μ: Μέσω των τροφικών αλυσίδων, οι οργανισμοί παίρνουν την απαραίτητη..και τα απαραίτητα υλικά. 10
ε) Στον πιο κάτω πίνακα, δίνονται οι ορισμοί που χρησιμοποιούνται από τους Βιολόγους για τη μελέτη των οικοσυστημάτων. Να αντιστοιχίσετε τον κάθε ορισμό με τον όρο που αντιπροσωπεύει. (4 Χ 0.5μ = 2 μ)μ: Α/Α ΟΡΟΣ ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΗΣΗ Α/Α ΟΡΙΣΜΟΣ 1. Οικοσύστημα 1.... I. Το σύνολο των οργανισμών του ίδιου είδους που κατοικούν στην ίδια περιοχή. 2. Άτομο 2.... II. 3. Πληθυσμός 3.... III. 4. Βιοκοινότητα 4.... IV. Το σύνολο των διαφορετικών πληθυσμών που συνυπάρχουν στην ίδια περιοχή. Η βιοκοινότητα (βιοτικοί παράγοντες) μαζί με τους αβιοτικούς παράγοντες και όλες οι μεταξύ τους σχέσεις. Ένας μεμονωμένος οργανισμός ενός είδους. ζ) Να κυκλώσετε το σωστό. (4Χ 0.5μ= 2.0μ)μ... A. Παραγωγοί ονομάζονται οι οργανισμοί οι οποίοι: α) μετατρέπουν την οργανική ύλη σε ανόργανη β) συνθέτουν ανόργανες ουσίες γ) ανακυκλώνουν τα στοιχεία της φύσης δ) συνθέτουν οργανικές ουσίες με τη βοήθεια της ηλιακής ενέργειας Β. Ποια από τις παρακάτω ομάδες δεν ανήκει στους ετερότροφους οργανισμούς; α) Οι αποικοδομητές β) Οι καταναλωτές γ) Οι παραγωγοί δ) Όλες οι προηγούμενες Γ. Το κατώτερο και το ανώτερο τροφικό επίπεδο πυραμίδας κανονικά περιλαμβάνουν αντιστοίχως: α) παραγωγούς και καταναλωτές β) παραγωγούς και αποικοδομητές γ) αποικοδομητές και καταναλωτές δ) καταναλωτές και αποικοδομητές Δ. Ποιο από τα επόμενα είδη τροφικής πυραμίδας δεν υπάρχει; α) Βιομάζας β) Ενέργειας γ) Τροφικών επιπέδων δ) Πληθυσμού 11
η) Να δώσετε έναν ορισμό για την αποικοδόμηση και να εξηγήσετε γιατί αυτή η λειτουργία είναι απαραίτητη για την συνεχή ύπαρξη των οικοσυστημάτων. (2Χ 1.0μ=2.0μ)μ... H Διευθύντρια Αθηνά Κλεάνθους 12