ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ Βρυξέλλες, 22.01.2002 COM(2002) 19 τελικό Πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗΣ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ µε την οποία εξουσιοδοτείται η Ελλάδα να εφαρµόσει µέτρο παρέκκλισης από τα άρθρα 2 και 28 α της 6ης οδηγίας (77/388/ΕΟΚ) περί εναρµονίσεως των νοµοθεσιών των κρατών µελών των σχετικών µε τους φόρους κύκλου εργασιών (υποβληθείσα από την Επιτροπή)
ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ 1. Με επιστολή που καταχωρίσθηκε στη Γενική Γραµµατεία της Επιτροπής στις 15 Νοεµβρίου 2001, η ελληνική κυβέρνηση ζήτησε να της επιτραπεί, βάσει του άρθρου 27 της έκτης οδηγίας 77/388/ΕΟΚ του Συµβουλίου της 17ης Μαΐου 1977, περί εναρµονίσεως των νοµοθεσιών των κρατών µελών των σχετικών µε τους φόρους κύκλου εργασιών - Κοινό σύστηµα φόρου προστιθέµενης αξίας: οµοιόµορφη φορολογική βάση 1, να εφαρµόσει ειδικό καθεστώς φορολόγησης στον τοµέα των µεταχειρισµένων υλικών και απορριµµάτων. 2. Σύµφωνα µε το άρθρο 27 παράγραφος 3 της έκτης οδηγίας, τα άλλα κράτη µέλη ενηµερώθηκαν για την αίτηση της Ελλάδας µε επιστολή της 22ας Νοεµβρίου 2001. 3. Το ειδικό καθεστώς που σκοπεύει να θεσπίσει η Ελλάδα περιλαµβάνει τις ακόλουθες διατάξεις : απαλλαγή των παραδόσεων και των ενδοκοινοτικών αποκτήσεων των ανακυκλώσιµων απορριµµάτων, όπως παλαιοσίδερος, υπολείµµατα σιδήρου και χάλυβα, γυαλί, χαρτί ή χαρτόνι εφόσον ο κύκλος εργασιών του υποκείµενου στον φόρο δεν υπερβαίνει τα 900.000 ευρώ. Για τον υπολογισµό του εν λόγω ορίου, δεν λαµβάνεται υπόψη ο σχετικός κύκλος εργασιών για τα µη σιδηρούχα µέταλλα απαλλαγή των παραδόσεων και των ενδοκοινοτικών αποκτήσεων µη σιδηρούχων µετάλλων, ανεξαρτήτως του κύκλου εργασιών του υποκείµενου στο φόρο οι απαλλαγές αυτές συνοδεύονται από δυνατότητα επιλογής όσον αφορά τη φορολογία των παραδόσεων και αποκτήσεων των εν λόγω αγαθών ύστερα από έγκριση της διοίκησης. 4. Στην αίτησή της, η ελληνική κυβέρνηση επισηµαίνει ότι το προτεινόµενο µέτρο έχει ως στόχο τον περιορισµό της φοροδιαφυγής που διαπιστώνεται στον τοµέα εξαιτίας του γεγονότος ότι οι εµπλεκόµενοι έµποροι και κυρίως οι µικρότεροι εξ αυτών δεν καταβάλλουν τον οφειλόµενο ΦΠΑ, λαµβάνοντας υπόψη ότι οι δραστηριότητες αυτών δύσκολα εντοπίζονται και ελέγχονται, µε συνέπεια τη δυσκολία είσπραξης του οφειλόµενου ΦΠΑ. 5. Με την πρώτη διάταξη που αναφέρεται ανωτέρω, οι µικροί έµποροι ανακυκλώσιµων απορριµµάτων, άλλων από εκείνους των µη σιδηρούχων µετάλλων, απαλλάσσονται από την υποχρέωση καταβολής του ΦΠΑ επί των πωλήσεων των υπό εξέταση αγαθών και από την αναγραφή αυτού στα τιµολόγια που εκδίδουν. Επιπλέον, οι πράξεις αυτές δεν γεννούν δικαίωµα προς έκπτωση του ΦΠΑ σε προηγούµενο στάδιο επιβολής του φόρου. 6. Επιπλέον, οι εν λόγω υποκείµενοι στο φόρο δεν υποχρεούνται να καταβάλουν τον ΦΠΑ για τις ενδοκοινοτικές αποκτήσεις που πραγµατοποιούν, πράγµα που συνεπάγεται ότι οι αντίστοιχες ενδοκοινοτικές παραδόσεις φορολογούνται στη χώρα καταγωγής. 1 ΕΕ αριθ. L 145 της 13.6.1977, σ. 1. Οδηγία όπως τροποποιήθηκε τελευταία µε την οδηγία 2001/4/ΕΚ (ΕΕ αριθ. L 22 της 24/01/2001 σ.17). 2
7. Το όριο των 900.000 ευρώ αποσκοπεί στο να αποφευχθεί το ενδεχόµενο φοροαπαλλαγής και για τους µεγαλέµπορους. 8. υνάµει της δεύτερης διάταξης, οι έµποροι µη σιδηρούχων µετάλλων µπορούν να επωφεληθούν της απαλλαγής ακόµη και αν ο συνολικός κύκλος εργασιών τους υπερβαίνει τα 900.000 ευρώ. Ο λόγος είναι ότι η τιµή πώλησης των µη σιδηρούχων µετάλλων είναι κατά κανόνα πολύ υψηλότερη από εκείνη των άλλων υλικών και απορριµµάτων, µε αποτέλεσµα στο εµπόριο των µη σιδηρούχων µετάλλων να συµπληρώνεται σχετικά γρήγορα το ανώτατο όριο του κύκλου εργασιών. 9. Τέλος, η τρίτη διάταξη προβλέπει ότι οι έµποροι ανακυκλώσιµων υλικών οι οποίοι καταρχήν απαλλάσσονται δυνάµει του ειδικού καθεστώτος, έχουν τη δυνατότητα υπαγωγής των πράξεών τους στον ΦΠΑ και, κατ αυτό τον τρόπο, απόκτησης του δικαιώµατος προς έκπτωση. Το γεγονός ότι η εξαίρεση αυτή από την παρέκκλιση υπόκειται σε προηγούµενη έγκριση, παρέχει επαρκείς εγγυήσεις ότι οι φορολογούµενοι θα εκπληρώσουν τις φορολογικές τους υποχρεώσεις. Εξάλλου, το γεγονός ότι ο φορολογούµενος αποκτά το δικαίωµα προς έκπτωση ως επιβράβευση επειδή υποβάλλεται σε φορολογικό έλεγχο, θα παρακινήσει ενδεχοµένως περισσότερους εµπόρους να συνεργαστούν στο πλαίσιο του φορολογικού συστήµατος. 10. Η Επιτροπή θεωρεί ότι η απαλλαγή των παραδόσεων και των ενδοκοινοτικών αποκτήσεων που πραγµατοποιούνται από µικρές επιχειρήσεις αποτελεί συγχρόνως ένα µέτρο απλούστευσης και καταπολέµησης της απάτης, διότι επιτρέπει τον αποκλεισµό από το σύστηµα ΦΠΑ µιας κατηγορίας υποκείµενων στο φόρο για τους οποίους οι προσπάθειες ελέγχου και είσπραξης του φόρου θα ήταν δυσανάλογες σε σχέση µε τα έσοδα. 11. Οι ειδικοί κανόνες που εφαρµόζονται στις παραδόσεις και τις ενδοκοινοτικές αποκτήσεις απορριµµάτων µη σιδηρούχων µετάλλων δικαιολογούνται διότι επιτρέπουν τη διασφάλιση συναλλαγών για τις οποίες υφίστανται σηµαντικοί κίνδυνοι απάτης λόγω της αξίας των αγαθών αυτών. 12. Με την παροχή στους υποκείµενους στον φόρο της δυνατότητας υπαγωγής των πράξεών τους, οι οποίες καταρχήν απαλλάσσονται, στον ΦΠΑ, µε την έγκριση της διοίκησης, εξασφαλίζονται αυξηµένες δυνατότητες διοικητικού ελέγχου. 13. Ορισµένα κράτη-µέλη, όπως η Γαλλία, η Ισπανία, η Ιταλία και η Ολλανδία έχουν επιτύχει την έκδοση αποφάσεων του Συµβουλίου, που τα εξουσιοδοτεί να εφαρµόζουν ειδικά φορολογικά µέτρα στόν εν λόγω τοµέα. 14. Στην ανακοίνωσή της στο Συµβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο της 7ης Ιουνίου 2000 2 που αποβλέπει στη βελτίωση της λειτουργίας του συστήµατος ΦΠΑ στο πλαίσιο της εσωτερικής αγοράς, η Επιτροπή δεσµεύεται να προβεί σε εξορθολογισµό του µεγάλου αριθµού παρεκκλίσεων που ισχύουν σήµερα. Εντούτοις, σε ορισµένες περιπτώσεις, ο εξορθολογισµός αυτός θα µπορούσε να συνίσταται στην επέκταση σε όλα τα κράτη µέλη ορισµένων παρεκκλίσεων που θα αποδειχθούν ιδιαίτερα αποτελεσµατικές. 2 COM (2000) 348 τελικό. 3
15. Όσον αφορά τον υπό εξέταση τοµέα, από πρόσφατες επαφές που είχε η Επιτροπή µε ορισµένες εθνικές διοικήσεις και εκπροσώπους του τοµέα προκύπτει ότι ενδέχεται να είναι αναγκαία η θέσπιση ενός ειδικού καθεστώτος προσαρµοσµένου στον ιδιαίτερο χαρακτήρα του τοµέα προκειµένου να διασφαλιστεί δικαιότερη φορολόγηση όλων των ενδιαφερόµενων επιχειρηµατιών της Κοινότητας. Ένα τέτοιο καθεστώς απαιτεί στέρεη και µόνιµη νοµική βάση πέραν του πεδίου εφαρµογής των παρεκκλίσεων που χορηγούνται δυνάµει του άρθρου 27 της έκτης οδηγίας ΦΠΑ. 16. Κατά συνέπεια, η Επιτροπή αποδέχεται ότι η παρέκκλιση επιτρέπει την αποτελεσµατική καταπολέµηση των παραβιάσεων των κανόνων του συστήµατος ΦΠΑ, εν αναµονή τροποποιήσεων µονιµότερου χαρακτήρα. Για τον λόγο αυτό, θεωρεί ότι ενδείκνυται να χορηγηθεί η παρέκκλιση µέχρι τις 31 εκεµβρίου 2003. 4
Πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗΣ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ µε την οποία εξουσιοδοτείται η Ελλάδα να εφαρµόσει µέτρο παρέκκλισης από τα άρθρα 2 και 28 α της 6ης οδηγίας (77/388/ΕΟΚ) περί εναρµονίσεως των νοµοθεσιών των κρατών µελών των σχετικών µε τους φόρους κύκλου εργασιών ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ, Έχοντας υπόψη: τη συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, την έκτη οδηγία του Συµβουλίου (77/388/ΕΟΚ) της 17ης Μαΐου 1977 περί εναρµονίσεως των νοµοθεσιών των κρατών µελών, των σχετικών µε τους φόρους κύκλου εργασιών - Κοινό σύστηµα φόρου προστιθέµενης αξίας: οµοιόµορφη φορολογική βάση 3, και ιδίως το άρθρο 27, την πρόταση της Επιτροπής 4, Εκτιµώντας τα εξής: (1) Με επιστολή που καταχωρίσθηκε στις 15 Νοεµβρίου 2001 στη Γενική Γραµµατεία της Επιτροπής, η ελληνική κυβέρνηση ζήτησε την έγκριση να θεσπίσει ειδικό καθεστώς φορολόγησης του τοµέα των ανακυκλώσιµων απορριµµάτων. (2) Τα άλλα κράτη µέλη ενηµερώθηκαν για την αίτηση της Ελλάδας στις 22 Νοεµβρίου 2001. (3) Η υπό εξέταση παρέκκλιση αναφέρεται στην απαλλαγή από το φόρο των παραδόσεων και των ενδοκοινοτικών αποκτήσεων ανακυκλώσιµων υλικών όπως παλαιοσίδηρος, υπολείµµατα σιδήρου και χάλυβα, γυαλί, χαρτί ή χαρτόνι για τους υποκείµενους στο φόρο οι οποίοι, κατά το προηγούµενο έτος, πώλησαν τα προϊόντα αυτά για ποσό που δεν υπερβαίνει τα 900.000 ευρώ. Επίσης, αποσκοπεί στην απαλλαγή απο τον φόρο των ενδοκοινοτικών αποκτήσεων και παραδόσεων υπολείµµατων µη σιδηρούχων µετάλλων, ανεξαρτήτως του ακαθαρίστου κύκλου εργασιών του υποκείµενου στο φόρο. (4) Είναι δυνατόν να επιτραπεί στους υποκείµενους στο φόρο, οι πράξεις των οποίων εµπίπτουν στο πεδίο εφαρµογής των απαλλαγών που προβλέπονται από το ειδικό καθεστώς να µην υπαγάγουν τις πράξεις αυτές στο υπό εξέταση ειδικό καθεστώς, σύµφωνα µε τους όρους που προβλέπει η Ελλάδα. 3 4 ΕΕ L 145 της 13.6.1977, σ. 1. Οδηγία όπως τροποποιήθηκε τελευταία µε την οδηγία 2001/4/ΕΚ (ΕΕ αριθ. L 22 της 24/01/2001 σ.17). ΕΕ C της, σ.. 5
(5) Το καθεστώς αυτό συνιστά αποτελεσµατικό µέτρο καταπολέµησης της απάτης σε έναν τοµέα όπου η είσπραξη του ΦΠΑ είναι ιδιαίτερα δύσκολη λόγω των δυσχερειών εντοπισµού και ελέγχου των δραστηριοτήτων που ασκούνται στον τοµέα αυτόν. (6) Το ειδικό καθεστώς πληροί εποµένως τους όρους του άρθρου 27 της οδηγίας 77/388/ΕΟΚ. (7) Στήν ανακοίνωση τις 7 Ιουνίου 2000, η Επιτροπή παρουσίασε στρατηγική που αποβλέπει στη βελτίωση της λειτουργίας του συστήµατος ΦΠΑ βραχυπρόθεσµα, συµπεριλαµβανοµένου και του εξορθολογισµού του µεγάλου αριθµού των παρεκκλίσεων που ισχύουν σήµερα. Εντούτοις, σε ορισµένες περιπτώσεις, ο εξορθολογισµός αυτός θα µπορούσε να περιλαµβάνει την επέκταση σε όλα τα κράτη µέλη ιδιαίτερα αποτελεσµατικών παρεκκλίσεων. (8) Κατά συνέπεια, ενδείκνυται να χορηγηθεί η εξουσιοδότηση µέχρι τις 31 εκεµβρίου 2003, επιτρέποντας έτσι την αξιολόγηση της συµβατότητας του εν λόγω µέτρου µε τη γενική προσέγγιση του συστήµατος ΦΠΑ, και ειδικότερα τον εξορθολογισµό των παρεκκλίσεων. (9) Η παρέκκλιση δεν έχει αρνητικές επιπτώσεις στους ίδιους πόρους των Κοινοτήτων που προέρχονται από τον ΦΠΑ, ΕΞΕ ΩΣΕ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΑ ΑΠΟΦΑΣΗ: Άρθρο 1 Κατά παρέκκλιση της οδηγίας 77/388/ΕΟΚ, σύµφωνα µε αυτήν την απόφαση, η Ελλάδα εξουσιοδοτείται, µέχρι τις 31 εκεµβρίου 2003, να εφαρµόσει ειδικό καθεστώς φορολόγησης του τοµέα των ανακυκλώσιµων απορριµµάτων (εφεξής ονοµάζεται "ειδικό καθεστως"). Άρθρο 2 Κατά παρέκκλιση του άρθρου 2 της οδηγίας 77/388/ΕΟΚ, απαλλάσσονται από τον ΦΠΑ: α) οι παραδόσεις ανακυκλώσιµων απορριµµάτων, όπως παλαιοσίδηρος, υπολείµµατα σιδήρου και χάλυβα, γυαλί, χαρτί και χαρτόνι, οι οποίες πραγµατοποιούνται από επιχειρήσεις, των οποίων ο ετήσιος κύκλος εργασιών δεν υπερβαίνει τα 900.000 ευρώ. β) οι παραδόσεις µη σιδηρούχων µετάλλων. Άρθρο 3 Κατά παρέκκλιση του άρθρου 28 α παράγραφος 1 σηµείο α) της οδηγίας 77/388/ΕΟΚ, απαλλάσσονται από τον ΦΠΑ: α) οι ενδοκοινοτικές αποκτήσεις ανακυκλώσιµων απορριµµάτων, όπως παλαιοσίδηρος, υπολείµµατα σιδήρου και χάλυβα, γυαλί, χαρτί και χαρτόνι, οι οποίες πραγµατοποιούνται από επιχειρήσεις, των οποίων ο κύκλος εργασιών δεν υπερβαίνει τα 900.000 ευρώ. β) οι ενδοκοινοτικές αποκτήσεις µη σιδηρούχων µετάλλων. 6
Αρθρο 4 Για τον υπολογισµό του πλαφόν των 900,000 ευρω, σύµφωνα µε το αρθρο 2 και 3, ο κύκλος εργασιών για τα µη σιδηρούχα µετάλλα µπορεί να µη λαµβάνεται υπόψη. Άρθρο 5 Η Ελλάδα θα επιτρέπει σ αυτούς τους υποκείµενους στο φόρο πού ετσι το ζητούν, να εξουσιοδοτούνται να µην εφαρµόζουν το ειδικό καθεστώς στίς παραδόσεις και ενδοκοινοτικές αποκτήσεις, µε τέτοιες προυποθέσεις, ετσι ωστε να εξασφαλίζεται η σωστή κάλυψη των υποχρεώσεων του υποκείµενου στον φόρο προς τον ΦΠΑ. Άρθρο 6 Η παρούσα απόφαση απευθύνεται στην Ελληνική ηµοκρατία. Βρυξέλλες, Για το Συµβούλιο Ο Πρόεδρος 7