ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ Πρόγραµµα Σπουδών: ΙΟΙΚΗΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ ( ΕΟ) Θεµατική Ενότητα: ιοικητική Επιχειρήσεων και Οργανισµών ( ΕΟ40) Ακαδηµαϊκό Έτος: 2011-2 2η Γραπτή Εργασία Τα τελευταία χρόνια στην εµπροσθοφυλακή διεθνοποίησης της Ελληνικής βιοµηχανίας ανήκουν µεταξύ άλλων δύο σηµαντικές επιχειρήσεις, η Frigoglass και η Coca-Cola Τρία Έψιλον. Οι εταιρίες αυτές διατηρούν σχέση προµηθευτή πελάτη αντίστοιχα και πρωταγωνιστούν σε πολλές ξένες αγορές. Η Frigoglass Η Frigoglass αποτελεί παγκοσµίως τον κορυφαίο κατασκευαστή εξειδικευµένων λύσεων στα επαγγελµατικά ψυγεία (Ice-Cold Merchandisers Beverage Coolers), έχοντας ως πελάτες µεγάλες βιοµηχανίες αναψυκτικών και ποτών όπως η Coca-Cola (ο σηµαντικότερος πελάτης), Heineken, Carlsberg, Diageo κλπ. Ανταγωνιστικό πλεονέκτηµα του οµίλου της Frigoglass αποτελεί η εικοσιπεντάχρονη εµπειρία της στο χώρο των ψυγείων, κυρίως για αναψυκτικά, και παρέχει στους πελάτες τη δυνατότητα πλήρους διαχείρισης του ψυκτικού εξοπλισµού. Σήµερα διαθέτει 5 κέντρα έρευνας & ανάπτυξης (Ελλάδα, Τουρκία, Ινδία, Κίνα, ΗΠΑ), και 31 «θαλάµους» εξέλιξης προϊόντων. Σηµαντική επιτυχία σηµειώνει στην ανάπτυξη αγαθών φιλικών προς το περιβάλλον (Ecocool), για τη µείωση της κατανάλωσης ενέργειας και τη χρήση φυσικών υλικών ψύξης. Εκτός από τα ψυγεία, δραστηριοποιείται και στην παραγωγή γυαλιού, πλαστικών, µεταλλικών πωµάτων κλπ. (π.χ. στη Νιγηρία). Η εταιρεία εµφανίζει υψηλή γεωγραφική διασπορά και έχει παρουσία σε 5 ηπείρους. Σήµερα έχει εργοστάσια παραγωγής, εκτός της Ελλάδας, σε 10 χώρες (π.χ., Ρουµανία, Ρωσία, Τουρκία, Ινδία, Κίνα, Ινδονησία, Ν. Αφρική, Νιγηρία, ΗΠΑ), ενώ µε ένα δίκτυο 269 συνεργατών σε 48 χώρες παρέχει υπηρεσίες after sales για τη συντήρηση, ανακατασκευή, και διαχείριση ανταλλακτικών. Τα εργοστάσια παραγωγής είναι εγκατεστηµένα ως επί το πλείστον σε χώρες χαµηλού κόστους και έχουν πρόσβαση σε ένα διεθνές δίκτυο προµηθευτών. Έτσι, συµβάλλουν στη µείωση του κόστους παραγωγής, δεδοµένου ότι η τεχνολογία του κλάδου, τουλάχιστον ένα βασικό µέρος της, δεν είναι ιδιαίτερα πολυσύνθετη και το κόστος συνιστά κρίσιµο παράγοντα ανταγωνιστικότητας του κλάδου. Η στρατηγική αυτή βοήθησε αποφασιστικά στην κατάκτηση νέων αγορών στο εξωτερικό, και στη διασφάλιση των υφισταµένων αγορών. Η Frigoglass επέλεξε ως µορφή εισόδου στις ξένες αγορές τόσο τις εξαγορές (acquisitions) όσο και τις νέες ιδρύσεις (Greenfield investment). Για παράδειγµα, εξαγορές υλοποίησε, µεταξύ άλλων, στη Νιγηρία, στη Νότια Αφρική και στην Τουρκία., ενώ επενδύσεις Greenfield πραγµατοποίησε στη Ρωσία, και στην Ινδονησία. Αυτό εξαρτήθηκε από τις συνθήκες αγοράς της κάθε χώρας (location advantages), την (µη) 1
ύπαρξη αξιόλογων στόχων εξαγοράς (acquisition targets) και την τρέχουσα στρατηγική εισόδου του επενδυτή (market entry strategy). Στο πλαίσιο των άµεσων ξένων επενδύσεων (Foreign Direct Investment) η επιχείρηση προτιµά τις κεφαλαιακές συµµετοχές πλειοψηφίας (majority ownership), έτσι ώστε να έχει τον έλεγχο του management των συγκεκριµένων µονάδων. Βέβαια, αξίζει να σηµειωθεί ότι η κατάσταση του οµίλου Frigoglass δεν παραµένει στατική διεθνώς. ιαχρονικά, και µάλιστα έντονα τα τελευταία 3-4 χρόνια, παρουσιάστηκε ιδιαίτερη κινητικότητα στις θυγατρικές µονάδες του οµίλου. Στο πολύ πρόσφατο παρελθόν η κεντρική διοίκηση αποφάσισε να περικόψει αρκετές θέσεις εργασίας στο Ελληνικό εργοστάσιο που βρίσκεται στην Κάτω Αχαγιά της Πάτρας. Έχει γίνει επίσης λόγος το εργοστάσιο αυτό να δώσει τη θέση του σε ένα αναβαθµισµένο κέντρο έρευνας και ανάπτυξης της εταιρείας, εγκαταλείποντας κάποια στιγµή ολοκληρωτικά την παραγωγή. Παράλληλα, στο εξωτερικό παρατηρήθηκε µείωση της παραγωγής και περιορισµός δραστηριοτήτων (downsizing) επιµέρους θυγατρικών µονάδων µέχρι κλείσιµο εργοστασίων και αποεπένδυση (plant closure). Ενδεικτικά, ο όµιλος έκλεισε τα αντίστοιχα εργοστάσια στη Νορβηγία (εδώ πρόκειται για την Norcool όπου όταν την είχε εξαγοράσει ήταν leader του κλάδου σε Ευρωπαϊκό επίπεδο), στην Πολωνία, και στη Βουλγαρία. Ταυτόχρονα, άλλαξαν ρόλοι ανάµεσα στις υφιστάµενες θυγατρικές µονάδες. Το τελικό συµπέρασµα είναι ότι ανάπτυξη, αναδιάρθρωση και αποεπένδυση παρατηρούνται διαχρονικά και ταυτόχρονα. Είναι αλληλένδετες και συµπληρωµατικές στρατηγικές για τον όµιλο, και µεταβάλλονται κάθε φορά σε συνάρτηση µε το ραγδαία µεταβαλλόµενο εξωτερικό περιβάλλον. Αποτέλεσµα είναι σήµερα τουλάχιστον το ήµισυ των άµεσων ξένων επενδύσεων και των συνολικών δραστηριοτήτων της εταιρείας να βρίσκονται σε µη Ευρωπαϊκές χώρες, όπως Ασιατικές, όπου ο κλάδος των τροφίµων ποτών σηµειώνει στην παρούσα φάση αξιόλογη ανάπτυξη. Με αυτόν τον τρόπο υπέρ-αντισταθµίζονται οι όποιες απώλειες από τις Ευρωπαϊκές αγορές. Η Coca-Cola Τρία Έψιλον Α.Ε. Η Αµερικάνικη επιχείρηση The Coca-Cola Company, µε έδρα την Ατλάντα, διαθέτει το µεγαλύτερο σύστηµα διανοµής ποτών στον κόσµο. Στην Ελλάδα το σύστηµα αυτό εκφράζεται µε τον Όµιλο Coca-Cola Hellenic που αποτελείται από την Coca-Cola Τρία Έψιλον (ή Coca-Cola Ελληνική Εταιρεία Εµφιαλώσεως Α.Ε.) και την Coca-Cola Hellas. Η Coca-Cola Τρία Έψιλον είναι µια από τις 300 εταιρίες εµφιάλωσης του παγκόσµιου συστήµατος Coca-Cola, µε στρατηγικό ρόλο στο σύστηµα αυτό. Ταυτόχρονα, η Coca- Cola Τρία Έψιλον, η «καρδιά» του οµίλου Coca-Cola Hellenic, είναι η µόνη εταιρεία που παράγει και διανέµει προϊόντα της Coca-Cola στην Ελλάδα, έχει δηλαδή την αποκλειστική αντιπροσωπεία τους (http://www.cocacolahellenic.gr/aboutus/whatwedo1/thecoca-colacompany/). Η Coca-Cola Τρία Έψιλον αγοράζει τα συµπυκνώµατα, τις βάσεις και τα σιρόπια για την παραγωγή των ποτών, σύµφωνα µε τους όρους της συµφωνίας δικαιόχρησης (licensing), που διατηρεί µε την The Coca-Cola Company. Εκτός αυτού, η εταιρεία είναι αρµόδια για τους τρόπους εµπορικής διάθεσης των προϊόντων, τη διαχείριση σηµαντικών πελατών, τη διεξαγωγή εκστρατειών προώθησης και τη διανοµή των προϊόντων. Από την άλλη πλευρά, η Coca-Cola Hellas είναι αρµόδια για το στρατηγικό µάρκετινγκ, τη διαχείριση 2
των εµπορικών σηµάτων της The Coca-Cola Company, τη στρατηγική συσκευασιών, την προώθηση στους καταναλωτές, τη διαφήµιση, τις δηµόσιες σχέσεις και τις έρευνες αγοράς. Γενικά, ο όµιλος Coca-Cola Hellenic έχει στενή συνεργασία µε την The Coca- Cola Company, µε σκοπό την εξυπηρέτηση των πελατών και των καταναλωτών, αλλά και την παράλληλη βελτίωση της ποιότητας ζωής. Η Coca-Cola Τρία Έψιλον ξεκίνησε την επιχειρηµατική της δραστηριότητα στην Ελλάδα το 1969. Η εταιρεία έχει την έδρα της στην Αθήνα και διαθέτει 7 εργοστάσια εµφιάλωσης ανά την Ελλάδα (Αίγιο, Βόλος, Ηράκλειο, Θεσσαλονίκη, Μάλια, Πάτρα, και Σχηµατάρι). ιαθέτει τα προϊόντα της στην αγορά µέσω 5 κέντρων αποθήκευσης και διανοµής. Απασχολεί 2.000 εργαζόµενους στην Ελλάδα, ενώ υποστηρίζει έµµεσα 60πλάσιες θέσεις εργασίας στην αλυσίδα αξίας της εταιρείας. ιαθέτει πάνω από 150.000 σηµεία πώλησης. Η εταιρεία Coca-Cola Τρία Έψιλον έχει ως αντικείµενο την παραγωγή, την πώληση και τη διανοµή µιας µεγάλης γκάµας µη αλκοολούχων ποτών, µεταξύ των οποίων και τέσσερα προϊόντα µε τις µεγαλύτερες πωλήσεις παγκοσµίως: Coca-Cola, Coca-Cola light, Fanta και Sprite. ιαχρονικά έχει εξαγοράσει την εταιρεία τσιπς Τσακίρης, ενώ προωθεί διάφορα επώνυµα προϊόντα όπως Amita, AΥΡΑ, Frulite, TUBORG, Ιlly-Caffe, και Nestea. Η εταιρεία Coca-Cola Τρία Έψιλον στο 9µηνο του 2011 εµφάνισε πτώση κερδών 28% στα 302 εκατ. ευρώ σε σχέση µε το περσινό 9µηνο που όµως οι επιδόσεις ήταν πολύ υψηλές λόγω του καύσωνα που επικράτησε σχεδόν και στις 28 χώρες-αγορές της, συµπεριλαµβανοµένης και της Ρωσίας (http://www.ase.gr/content/gr/companies/listedco/profiles/profile.asp?cid=195). Τα κέρδη επηρεάστηκαν κυρίως από τη συνεχιζόµενη αύξηση της πρώτης ύλης (ζάχαρη), κυρίως στην Ευρώπη. «Θετικό είναι ότι ο όγκος των πωλήσεων παρέµεινε σταθερός παρά την πτώση της κατανάλωσης λόγω της παγκόσµιας κρίσης» επεσήµανε ο διευθύνων σύµβουλος της Coca - Cola Τρία Έψιλον κ.. Λόης και προσέθεσε ότι η εταιρεία αύξησε τα µερίδιά της το 2011 στην αγορά των µη αλκοολούχων αναψυκτικών σε 24 από τις 28 χώρες, στις οποίες έχει παρουσία. Για την Ελλάδα ανέφερε πως η πτώση του όγκου έχει µετριαστεί σε µονοψήφιο ποσοστό, ενώ πέρυσι αυξανόταν µε διψήφια ποσοστά. «Στην Ελλάδα διαθέτουµε την κατάλληλη συσκευασία στη σωστή τιµή και στο σωστό κανάλι διανοµής έτσι ώστε να ανταποκρίνεται στις ανάγκες των καταναλωτών, να αυξάνει τις πωλήσεις συσκευασιών άµεσης κατανάλωσης (µονές συσκευασίες) και να ενισχύει την αξία των σηµάτων µας», υποστήριξε ο διευθύνων σύµβουλος της Τρία Έψιλον. Για τις διεθνείς αγορές επανέλαβε πως η στρατηγική της εταιρείας εξακολουθεί να είναι η εξής: «ο ρυθµός αύξησης των εσόδων να είναι πάντα µεγαλύτερος από το ρυθµό αύξησης του όγκου πωλήσεων». Τέλος, δήλωσε ότι «εν αισθανόµαστε ότι τιµωρούµαστε που έχουµε έδρα την Ελλάδα», απαντώντας σε φήµες αλλά και σε ερώτηση αναλυτών για το αν η διοίκηση επεξεργάζεται σενάρια αποχώρησης από τη Ελλάδα λόγω της υψηλής φορολογίας (http://www.tovima.gr/finance/article/?aid=429119). Η γεωγραφική διασπορά των πωλήσεων της Coca Cola Τρία Έψιλον προστάτεψε την εταιρεία από τον κύκλο των υποβαθµίσεων αξιολόγησης της Ελλάδας, επισηµαίνει η Moody's. Η διαφορά ανάµεσα στην αξιολόγηση της Coca Cola Τρία Έψιλον και εκείνη του Ελληνικού κράτους είναι η µεγαλύτερη που καταγράφεται παγκοσµίως έξω από τον χρηµατοοικονοµικό κλάδο. «Με δεδοµένο ότι η εταιρεία παράγει λιγότερο από το 10% 3
των εσόδων της στην ελληνική αγορά, η εξάρτησή της από τις οικονοµικές συνθήκες που επικρατούν στη χώρα είναι περιορισµένη», αναφέρει η Moody's (http://www.tovima.gr/finance/article/?aid=421784). Σήµερα στη Βουλγαρία η εταιρεία Coca Cola Τρία Έψιλον διαθέτει τρεις παραγωγικές µονάδες στις περιοχές Μπάνκια, Κόστινµπροντ και Ταργκόβιστε, όπου απασχολούνται γύρω στα 1.300 άτοµα. Στην Ιταλία, στην περιοχή Κοφίνιο, έκλεισε την κερδοφόρο µονάδα. Η εταιρεία έκρινε σκόπιµο να αναθέσει την αναδιοργάνωση της εφοδιαστικής αλυσίδας, σε τρίτους, λόγω του «εξαιρετικά υψηλού» λειτουργικού κόστους. Ανάλογες πρωτοβουλίες αναδιάρθρωσης έχουν αναληφθεί και από άλλες θυγατρικές του οµίλου στη Ρουµανία, την Εσθονία, κ.α. Στη Ρωσία οι επενδύσεις ξεπερνούν τα 3 δισ. ευρώ. Η λειτουργία του νέου εργοστασίου της Coca-Cola (του 15ου στη χώρα αυτή), αποδεικνύει ότι οι Χειµερινοί Ολυµπιακοί Αγώνες του Σότσι, το 2014, θα παίξουν καταλυτικό ρόλο στην ανάπτυξη του οµίλου. Παρότι η Coca Cola Τρία Έψιλον ως επιχείρηση στελεχώθηκε στην Ελλάδα, σήµερα η εγχώρια οικονοµική δραστηριότητα δεν της αποφέρει σηµαντικά οφέλη. Οι µετοχές της εταιρείας Coca Cola Τρία Έψιλον ανήκουν κατά 23% στον Όµιλο αυίδ, 23% στη µητρική "The Coca-Cola Company", ενώ το υπόλοιπο 54% ανταλλάσσεται στα Χρηµατιστήρια Αθηνών, Λονδίνου και Νέας Υόρκης. (http://gr.coca-colahellenic.com/investorrelations/shareholderinfo/shareholderstructure/) Όπως αναφέρθηκε, η εταιρεία Coca Cola Τρία Έψιλον ανήκει στον Όµιλο Coca-Cola Hellenic, ο οποίος είναι ένας από τους µεγαλύτερους εµφιαλωτές των προϊόντων της The Coca-Cola Company παγκοσµίως και ο µεγαλύτερος στην Ευρώπη. Ο όµιλος Coca-Cola Hellenic δραστηριοποιείται -πλην της Ελλάδας- σε 28 χώρες-αγορές (όπως Ιρλανδία, Κύπρος, Μολδαβία, Ιρλανδία, Αυστρία, Ελβετία, Ιταλία, Πολωνία, Εσθονία, Λετονία, Λιθουανία, Τσεχία, Σλοβενία, Σλοβακία, Ουγγαρία, Κροατία, Ρωσία, Ουκρανία, Λευκορωσία, Ρουµανία, Μαυροβούνιο, Αρµενία, Βουλγαρία, Σερβία, Βοσνία και Ερζεγοβίνη, ΠΓ Μ, Νιγηρία, Βόρεια Ιρλανδία), και παράγει προϊόντα για τις ανάγκες πάνω από 560 εκατοµµυρίων ανθρώπων. Ο όµιλος, Coca-Cola Hellenic που είναι ένας από τους µεγαλύτερους της χώρας, µε δυναµικό 45.000 εργαζοµένων και µε πωλήσεις που ξεπερνούν τα 2 δισεκατοµµύρια κιβώτια ετησίως, έχει κατ επανάληψη προτείνει να δηµιουργηθεί σταθερό φορολογικό περιβάλλον στην Ελλάδα (http://www.isotimia.gr/default.asp?pid=24&ct=13&artid=101463). O Όµιλος έχει έδρα την Αθήνα και είναι εισηγµένος στα Χρηµατιστήρια Αθηνών, Νέας Υόρκης και Λονδίνου (http://www.coca-colahellenic.gr/aboutus/whatwedo/). Σε επίπεδο Οµίλου, η Coca-Cola Hellenic επένδυσε από το 2001 έως σήµερα πάνω από 4,7 δισεκατοµµύρια σε ακίνητα, εγκαταστάσεις και εξοπλισµό για τον εκσυγχρονισµό της υποδοµής των εργοστασίων και την επέκταση του εξοπλισµού διάθεσης κρύων ποτών, όπως π.χ. ψυγείων. Στη βάση του παραπάνω κειµένου, της θεωρητικής ανάλυσης του εγχειριδίου «ιοικητική Πολυεθνικών Επιχειρήσεων», τόµος του ΕΑΠ, αλλά και συγκεντρώνοντας πληροφοριακό υλικό από το διαδίκτυο, καλείστε να απαντήσετε τα ακόλουθα ερωτήµατα. 4
Ερώτηµα 1. (25%) α) Εντοπίστε και περιγράψτε τα χαρακτηριστικά της Frigoglass και της Coca Cola Τρία Έψιλον που δικαιολογούν τον χαρακτηρισµό τους ως πολυεθνικές εταιρείες. (10%) β) Ποια θεωρείτε ότι είναι τα κύρια πλεονεκτήµατα ιδιοκτησίας (ownership advantages) της Coca-Cola Τρία Έψιλον που της έδωσαν τη δυνατότητα να διεθνοποιηθεί, και ποιοι οι λόγοι / κίνητρα που την ώθησαν να επεκτείνει τις επιχειρηµατικές δραστηριότητές της στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη; (15%) Ερώτηµα 2. (25%) α) Αναδείξτε τρόπους διείσδυσης που επέλεξαν η Frigoglass και η Coca Cola Τρία Έψιλον σε 2 ξένες αγορές (δηλαδή 2 ξένες αγορές για κάθε µία εταιρεία, οι οποίες ξένες αγορές µπορεί δυνητικά όχι όµως υποχρεωτικά να είναι οι ίδιες και για τις δύο εταιρίες). (10%) β) Η Coca Cola Τρία Έψιλον αγοράζει τεχνογνωσία από την Αµερικάνικη The Coca Cola Company. Ποιοι πιστεύετε ότι µπορεί να είναι οι λόγοι που µια τέτοια πολυεθνική χρησιµοποιεί ως στρατηγική εισόδου στην Ελληνική αγορά το licensing και όχι το franchising; (15%) Ερώτηµα 3. (25%) α) Ποιο/α είδος/η στρατηγικής παραγωγής φαίνεται να ακολουθεί η Frigoglass; (15%) β) Ποιο/α είδος/η στρατηγικής έρευνας και ανάπτυξης φαίνεται να ακολουθεί η Frigoglass; (10%) Ερώτηµα 4. (25%) Συγκρίνετε το εξωτερικό περιβάλλον που επικρατεί σε µία ξένη χώρα ή µια περιοχή (σύνολο χωρών µε σχετικά οµοειδή χαρακτηριστικά) ή σε περισσότερες περιοχές, όπου δραστηριοποιείται η Coca-Cola Τρία Έψιλον, µε το εξωτερικό περιβάλλον της Ελλάδας. Πώς αξιολογείτε την επίδραση των πιθανών διαφορετικών συνθηκών του περιβάλλοντος λειτουργίας στην εταιρεία (πιθανά πλεονεκτήµατα, µειονεκτήµατα ή και αλλαγές στη συµπεριφορά / δοµή της που προφανώς δεν θα υπήρχαν, αν η εταιρεία περιοριζόταν µόνο στην Ελληνική αγορά); 5
Γενικές οδηγίες για την εργασία 1) Αυτό που έχει ιδιαίτερη σηµασία σε µία επιτυχηµένη εργασία είναι να αντανακλά την πλήρη κατανόηση και γνώση του θέµατος από το σπουδαστή και όχι να αποτελεί µία συρραφή πληροφοριών, ενώ παράλληλα θα πρέπει να είναι επιµεληµένη και ευανάγνωστη ώστε να µην κουράζει τον αναγνώστη. 2) Πηγές-σύνδεσµοι από τους οποίους µπορείτε να ξεκινήσετε την έρευνα σας στο διαδίκτυο: http://www.frigoglass.com/el http://www.frigoglass.com/el/offices/62/greece http://www.frigoglass.com/el/products http://www.tovima.gr/finance/article/?aid=426214 http://www.euro2day.gr/quotesdetail.aspx?q=380 http://greece.capitallink.com/company/profile.html?ticker=eeek.ase http://www.coca-colahellenic.gr/aboutus/history/ http://greece.capitallink.gr/company/profile.html?ticker=%ce%95%ce%95%ce%95% CE%9A.ASE http://gr.coca-colahellenic.com/interactivemap/ 3) Όλες οι ερωτήσεις είναι υποχρεωτικές. Η εργασία, περιλαµβανοµένων των τυχόν διαγραµµάτων, πινάκων, αναφορών κλπ., δεν θα πρέπει να υπερβαίνει τις 3.000 λέξεις. 4) Η βαθµολογική βαρύτητα των ερωτηµάτων ως προς την γραπτή αποτύπωση και ορθή κατανόηση του θέµατος από το φοιτητή, είναι η ακόλουθη: Ερώτηµα 1: 25%, Ερώτηµα 2: 25%, Ερώτηµα 3: 25%, Ερώτηµα 4: 25%. 5) Καταληκτική ηµεροµηνία παραλαβής των εργασιών από τα µέλη ΣΕΠ: 17/01/2012 και ώρα 23:59. Εργασίες που παραλαµβάνονται εκπρόθεσµα επισύρουν βαθµολογικές κυρώσεις (0,5 βαθµό για κάθε ηµερολογιακή ηµέρα καθυστέρησης). Η παραλαβή εκπρόθεσµων εργασιών είναι δυνατή µέχρι και την 24/01/2012 και ώρα 23:59. Μετά την ηµεροµηνία αυτή οι εργασίες δεν θα παραλαµβάνονται. Οι εργασίες πρέπει να αναρτηθούν υποχρεωτικά στο χώρο http://moodle.eap.gr µε τη χρήση των κωδικών σας. Άλλος τρόπος αποστολής των εργασιών δεν είναι αποδεκτός. 6) Η αντιγραφή δεν επιτρέπεται είτε από πηγές του Internet, είτε από άλλους φοιτητές του ΕΑΠ ή άλλων Πανεπιστηµίων. Παράγραφοι ή λήµµατα από βιβλία πρέπει να επισηµαίνονται σαν τέτοια (σε παρένθεση ή σε υποσηµείωση ο συγγραφέας και ο τίτλος) και η σχετική πηγή πρέπει να αναγράφεται στην βιβλιογραφία. Σχετικές οδηγίες µπορείτε να βρείτε στο χώρο http://class.eap.gr/deo40. 7) Όπως γνωρίζετε, οι εργασίες σας ελέγχονται από Επιτροπή Αντιγραφών χρησιµοποιώντας κατάλληλο λογισµικό. Για τον ευχερέστερο έλεγχο: α) Ονοµάζετε το ηλεκτρονικό αρχείο της εργασίας σας ως εξής: Eponymo_Onoma_GEx_yz.doc, όπου: x ο αριθµός της γραπτής εργασίας, y ο κωδικός πόλης του τµήµατος σας (Αθήνα: ATH, Ηράκλειο: IRA, Θεσσαλονίκη: THE, Ιωάννινα: 6
IOA, Λάρισα: LAR, Ξάνθη: XAN, Πάτρα: PAT, Πειραιάς: PEI) και z ο αριθµός του τµήµατος σας. Για παράδειγµα, Grigoriou_Georgios_GE1_ΑΤΗ2.doc β) Το ηλεκτρονικό αρχείο της εργασίας σας, θα πρέπει να είναι είτε Rich text format (*.rtf) είτε αρχείο Word 97-2003 (*.doc). εν θα γίνεται αποδεκτό αρχείο Word 2007 (*.docx) η µεταγενέστερο, ή αρχείο portable document format (*.pdf). γ) Μην επαναλαµβάνετε στο κείµενο της εργασίας σας τις εκφωνήσεις των ερωτηµάτων. Καλή επιτυχία! 7