«Η ΤΕΧΝΗ ΤΗΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑΣ ΣΤΟ ΤΟΠΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΠΟΡΤΡΑΙΤΟ»

ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ-PROJECT ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΝΥΔΡΙΟΥ ΛΕΥΚΑΔΑΣ «Η ΤΕΧΝΗ ΤΗΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑΣ ΣΤΟ ΤΟΠΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΠΟΡΤΡΑΙΤΟ» ΣΧ. ΕΤΟΣ 2014-2015 ΤΑΞΗ Β2

ΔΙΑΣΗΜΑ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΑ ΠΟΡΤΡΑΙΤΑ Steve McCurry Ο Steve McCurry είναι διάσημος για τη φωτογραφία του για το "Αφγανό κορίτσι" πρόσφυγας από το Πακιστάν. Η φωτογραφία θεωρείται από τις πιο αναγνωρίσιμες φωτογραφίες παγκοσμίως. 2

Φωτογραφία = Γράφω με φως. Φωτογραφία είναι το μάτι του φωτογράφου. Δεν φωτογραφίζω την φύση, αλλά τα οράματά μου... (Man Ray) Η φωτογραφία πάντα παρουσίαζε μερικώς την αλήθεια. Η φωτογραφία από την πρώτη στιγμή που δημιουργείται δηλώνει το παρελθόν Η εμφάνιση της φωτογραφίας είναι το αποτέλεσμα του συνδυασμού ενός φυσικού και ενός φωτοχημικού φαινομένου. Μερικά από τα πιό ολοκληρωμένα και ικανοποιητικά έργα τέχνης έχουν παραχθεί όταν οι δημιουργοί τους δεν γνώριζαν για την δημιουργεία ενός έργου τέχνης, αλλά ενδιαφερόταν για την έκφραση μιας ιδέας (Man Ray) Θέλω να κάνω τα μεγαλύτερα μυστήρια των πραγμάτων να αποκαλυφθούν πιο καθαρά από όσο μπορεί να δει το ανθρώπινο μάτι (Edward Weston) Η φωτογραφία δεν παγιδεύει τον χρόνο για να επαναφέρει στιγμές πραγματικότητας, αλλά για να γεννήσει μέσα από τη συνάντηση αυτή μια νέα πραγματικότητα. (Πλάτων Ριβέλλης) Το σημαντικό έργο ξεπερνάει τις προθέσεις και εκπλήσσει τον δημιουργό του... (Πλάτων Ριβέλλης) Εικαστική τέχνη είναι ένα όραμα που γίνεται ορατό. (Herbert List) Αν ο αντικειμενικός φακός ήταν πραγματικά αντικειμενικός, τότε η φωτογραφία δεν θα είχε σχέση με την τέχνη, επειδή όμως μπορεί να είναι υποκειμενικός, είναι τόσο πλούσιος σε δυνατότητες έκφρασης όπως η σμίλη και το πινέλο. (Herbert List) Η φωτογραφία είναι ένα παράθυρο και ένας καθρέπτης... (Bruce Davidson) 3

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑ 5 ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΟΜΑΔΑΣ 6 ΕΙΣΑΓΩΓΗ 7 ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ 8 ΟΡΙΣΜΟΙ 9 ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΗ ΜΗΧΑΝΗ 11 ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟΙ ΦΑΚΟΙ 15 ΦΛΑΣ 19 ΕΙΔΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑΣ 20 ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΗ ΣΥΝΘΕΣΗ 21 ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΠΟΡΤΡΑΙΤΟΥ 22 ΒΙΟΜΑΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΣΤΗΝ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΠΟΡΤΡΑΙΤΟΥ 24 ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΤΟΠΙΟΥ 27 ΒΙΟΜΑΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΣΤΗΝ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΤΟΠΙΟΥ 30 ΠΗΓΕΣ 34 4

ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑ Α ΟΜΑΔΑ Μαρίνα Δελλαπόρτα Αρβανίτη Ιωάννα Γαζής Ζώης Κολιού Σπυριδούλα Β ΟΜΑΔΑ Θερμός Κων/νος Γαζή Ιωάννα Καββαδά Αναστασία Ανυφαντή Έλενα Ζάκκας Διομήδης Γ ΟΜΑΔΑ Καββαδάς Νίκος Καλαματιανός Γιάννης Γκιώνης Γιάννης Θερμός Νίκος Λουίς Αγκαι ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΜΙΚΡΩΝΗΣ ΞΕΝΟΦΩΝ ΠΕ12-06 ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΣ-ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΚΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ 5

ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΟΜΑΔΑΣ Ημερομηνία / / Με το παρακάτω συμβόλαιο ομάδας, θα συμφωνήσουμε σε ορισμένα πράγματα. Κάθε μαθητής θα λέει τη γνώμη του Κάθε γνώμη έχει αξία Κάθε μαθητής θα είναι συνεπής σ αυτό που αναλαμβάνει. Κάθε μαθητής μπορεί να λέει την άποψή του και την γνώμη του ελεύθερα αρκεί να μην προσβάλει τους άλλους Κανένας από τους μαθητές δεν θα κοροϊδέψει την άποψη κάποιου από τους συμμαθητές του Οι δραστηριότητες θα είναι ατομικές σε μικρές ή μεγάλες ομάδες Θα ακολουθήσουμε όλα τα παραπάνω για τα οποία συμφωνήσαμε ΥΠΟΓΡΑΦΕΣ Ο ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΣ ΟΙ ΜΑΘΗΤΕΣ 6

ΕΙΣΑΓΩΓΗ Στα πλαίσια του Project της Δευτέρας Γυμνασίου, το θέμα με το οποίο ασχοληθήκαμε είναι η τέχνη της φωτογραφίας στο πορτραίτο και στο τοπίο. Αναρωτηθήκαμε πώς μπορούμε να περιγράψουμε ως ορισμό την τέχνη της φωτογραφίας μέσα σε λίγες γραμμές. Στη συνέχεια γράψαμε μια σύντομη ιστορία της φωτογραφίας μηχανής μέσα στον χρόνο. Το επόμενο βήμα μας ήταν να ψάξουμε πληροφορίες για τα είδη φωτογραφικών μηχανών, το σώμα, το φακό και το φλας της φωτογραφικής μηχανής. Μετά βρήκαμε γνωστά φωτογραφικά πορτραίτα και ασχοληθήκαμε για τις γνώσεις που χρειάζεται κάποιος για να τραβήξει μια καλή φωτογραφία. Αυτές είναι: Κανόνες φωτογραφίας, Σύνθεση κάδρου, Σφάλματα στη λήψη πορτραίτων, Φωτογραφίες τοπίου, Τι φακούς χρησιμοποιούμε στα πορτραίτα. Στο τέλος, αποφασίσαμε να κάνουμε λήψη φωτογραφιών για να περιγράψουμε πως γίνεται η σωστή λειτουργία φωτογραφίας σε τοπία ή πορτραίτα 7

ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ Πως λειτουργεί η φωτογραφική μηχανή ; Ποιες είναι οι διαφορές ανάμεσα στην ψηφιακή και στην αναλογική φωτογραφική μηχανή ; Πως χρησιμοποιούμε το «flash»; Πως χρησιμοποιούμε «Zoom» ; Τι είναι η ανάλυση της φωτογραφίας; Πως μπορούμε να τραβήξουμε μια φωτογραφία η οποία να θεωρηθεί πετυχημένη; Υπάρχουν κάποιοι συγκεκριμένοι κανόνες που κάποιος θα πρέπει να ακλουθεί όταν θέλει να τραβήξει μια καλή φωτογραφία; Κι αν ναι ποιοι είναι αυτοί; Ποιες φωτογραφίες έχουν μείνει στην ιστορία και γιατί; Πότε μια φωτογραφία λειτουργεί ως τέχνη Ποια ήδη φωτογραφίας υπάρχουν; Ποια προγράμματα επεξεργασίας υπάρχουν Τι μας προσφέρουν αυτά τα προγράμματα 8

ΟΡΙΣΜΟΙ ΟΡΙΣΜΟΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑΣ Με τον όρο φωτογραφία αναφερόμαστε στην τέχνη και επιστήμη της δημιουργίας οπτικών εικόνων μέσω της καταγραφής και αποτύπωσης του φωτός, με χρήση κατάλληλων συσκευών (φωτογραφικές μηχανές). Ετυμολογικά, η λέξη φωτογραφία είναι σύνθετη και προέρχεται από τις ελληνικές λέξεις -φως και -γραφή. Η φωτογραφία, πέρα από την τεχνολογική της διάσταση, αναγνωρίζεται ως ένα από τα ευρύτερα διαδεδομένα μέσα επικοινωνίας του 20ου αιώνα καθώς και ως μία μορφή τέχνης συγγενική με τη ζωγραφική. ΟΡΙΣΜΟΣ ΤΕΧΝΗΣ Η τέχνη είναι ανθρώπινη δραστηριότητα ή δημιουργία που είναι σημαντική εξ αιτίας της έλξης που προκαλεί στις ανθρώπινες αισθήσεις, διεγείροντας τον νου ή το συναίσθημα. Είναι η δημιουργική έκφραση που μέσα στο έργο αποτυπώνει την ψυχική κατάσταση, τα συναισθήματα, τις ιδέες, την αίσθηση ή τον οραματισμό του καλλιτέχνη. Η τέχνη κάποιες φορές εφαρμόζεται και σε πρακτικά αντικείμενα καθημερινής χρήσης, όπως ένα πήλινο μπολ μέσα στο οποίο τοποθετούμε αντικείμενα. Η τέχνη βασίζεται στην εμπειρία και στο ταλέντο. Πολλοί διαφωνούν για το τι ακριβώς είναι τέχνη και έτσι ο ακριβής ορισμός της είναι ιδιαίτερα δύσκολος. 9

ΟΡΙΣΜΟΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΗΣ ΜΗΧΑΝΗΣ Φωτογραφική μηχανή ονομάζεται η συσκευή που χρησιμοποιείται για τη λήψη φωτογραφιών. Οι ευρύτερα χρησιμοποιούμενες σήμερα φωτογραφικές μηχανές, ερασιτεχνικής ή επαγγελματικής χρήσης, διακρίνονται σε δύο βασικές κατηγορίες: τις συμπαγείς (compact) και στις μονοοπτικές ρεφλέξ (SLR). Διακρινόμενες, ανάλογα με την τεχνολογία τους, είναι οι κλασικές φωτογραφικές μηχανές με φιλμ και οι ψηφιακές φωτογραφικές μηχανές. ΟΡΙΣΜΟΣ ΠΟΡΤΡΕΤΟΥ Προσωπογραφία (πορτρέτο) σημαίνει τη ζωγραφική απεικόνιση των σωματικών χαρακτηριστικών του προσώπου. Η τέχνη της προσωπογραφίας πήρε κατά καιρούς διάφορες σημασίες και ερμηνείες σε σχέση με τον εκάστοτε πολιτισμό και τις αισθητικές τάσεις της κάθε εποχής. Η φωτογραφία λειτουργεί ως τέχνη όταν αφηγείται μία ιστορία.(greenberg) Η φωτογραφία ελευθερώνει την φαντασία.(dali) 10

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΗ ΜΗΧΑΝΗ Οι φωτογραφικές μηχανές χωρίζονται σε διάφορες κατηγορίες. Οι φωτογραφικές μηχανές που λειτουργούν με φιλμ ονομάζονται αναλογικές και εκείνες που χρησιμοποιούν αισθητήρες ονομάζονται ψηφιακές. Επιπλέον σ εκείνες που ο φακός και το σώμα της μηχανής είναι ένα τις ονομάζουμε compact ενώ εκείνες που ο φακός διαχωρίζεται από το σώμα τις ονομάζουμε Μονοοπτικές ρεφλέξ (Single Lens Reflex SLR), τις δε ψηφιακές αυτού του είδους DSLR. Αναλογικές φωτογραφικές μηχανές Αυτές χρησιμοποιούν φωτογραφικό φιλμ στο οποίο αποτυπώνεται η φωτογραφία κατά τη λήψη. Στη συνέχεια το φιλμ περνά από τη διαδικασία της εμφάνισης σε σκοτεινό θάλαμο είτε σε ειδικά φωτογραφικά εργαστήρια. Με τη διαδικασία της εμφάνισης παράγεται ένα αρνητικό, που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την εκτύπωση των φωτογραφιών στο χαρτί. Τα θετικά φιλμς (slides) έχουν ως αποτέλεσμα θετικό είδωλο, που μπορεί να χρησιμοποιηθεί κατευθείαν για προβολή των φωτογραφιών. Κατά την αγορά, πρέπει να προσεχθεί το είδος και η ποιότητα του φακού της μηχανής, ο τύπος και η ταχύτητα του φιλμ, η δυνατότητα ή όχι χειροκίνητων ρυθμίσεων και το zoom. 11

Ψηφιακές φωτογραφικές μηχανές Αυτές χρησιμοποιούν αισθητήρες εικονοστοιχείων για την καταγραφή και κάρτες μνήμης ( SD, MMC, XDDigital κ.ά.) για την αποθήκευση των φωτογραφιών. Στη συνέχεια οι φωτογραφίες μπορούν να τυπωθούν σε χαρτί στα φωτογραφικά εργαστήρια ή σε οικιακούς εκτυπωτές, ή να περάσουν σε ένα μεγαλύτερο οπτικό ή μαγνητικό αποθηκευτικό μέσο. Μεγάλο πλεονέκτημα των ψηφιακών μηχανών αποτελεί η δυνατότητα άμεσης επεξεργασίας των φωτογραφιών από τους υπολογιστές. Στις ψηφιακές φωτογραφικές μηχανές σημεία που πρέπει να προσεχθούν δεν είναι η ανάλυση που μετριέται σε Megapixels αλλά το είδος και η ποιότητα του φακού της μηχανής, η δυνατότητα ή όχι χειροκίνητων ρυθμίσεων, η ευαισθησία του αισθητήρα σε χαμηλές στάθμες φωτεινότητας και η αυτονομία της μπαταρίας.. Άλλο σημείο που πρέπει να προσεχθεί, στις μηχανές με μη εναλλάξιμο φακό, είναι η δυνατότητα οπτικού (όχι ψηφιακού) ζουμ (zoom) για λήψη μακρινών πλάνων καθώς και η δυνατότητα ευρυγώνιας ρύθμισης 12

Τα βασικά μέρη μια χειροκίνητης μονοοπτικής φωτογραφικής μηχανής ρεφλέξ με φακό 35 nun (SLR) Σώμα της μηχανής: αυτό μπορεί να είναι είτε μεταλλικό είτε πλαστικό. Το πίσω μέρος ανοίγει κατά τρόπο ώστε να μπορεί να τοποθετηθεί το φιλμ. Φακός: ο φακός που εικονίζεται είναι ένας κανονικός φακός. Μπορεί να αντικατασταθεί με ειδικούς φακούς. Δακτυλίδι διαφράγματος (7) : το δακτυλίδι αυτό περιστρέφεται, για να αλλάξει το μέγεθος του διαφράγματος (του ανοίγματος του φακού) ελέγχει επίσης την ποσότητα του φωτός που εισέρχεται στη φωτογραφική μηχανή. Δακτυλίδι εστιάσεως (8) : αυτό περιστρέφεται προς τα πίσω και προς τα εμπρός, για να επιτευχθεί η εστίαση του αντικειμένου. Οι ενδείξεις στο δακτυλίδι αυτό μας πληροφορούν ποιο τμήμα του θέματος είναι εστιασμένο. Έλεγχος ταχύτητας φιλμ και φωτοφράκτη (3) : η αριθμημένη αυτή περιστρεφόμενη πλάκα ενδείξεως μπορεί να περιστραφεί, για να αλλάξει την ταχύτητα του φωτοφράκτη. Μπορεί ακόμη να ανασηκωθεί και να περιστραφεί, για να ρυθμίσει το ενσωματωμένο φωτόμετρο για την κατάλληλη ευαισθησία του φιλμ. Μοχλός προωθήσεως φιλμ: πιέζοντας το μοχλό αυτό, το φιλμ μετακινείται προς τα εμπρός. Μετρητής στάσεων: αυτός δείχνει πόσες φωτογραφίες (στάσεις) έχουν ληφθεί μέχρι τη συγκεκριμένη στιγμή. Κουμπί απελευθερώσεως φωτοφράκτη (1) : πιέζοντας το κουμπί αυτό, ανοίγει και κλείνει ο φωτοφράκτης. 13

Μοχλός επαναφοράς φιλμ (5) : αυτός περιστρέφεται, για να ξανατυλιχθεί το φιλμ μέσα στο δικό του κουτί. Σηκώνοντας τον μοχλό ψηλά, ανοίγει το πίσω μέρος της φωτογραφικής μηχανής, ώστε να μπορεί να αφαιρεθεί το φιλμ. Χρονόμετρο αυτοφωτογραφήσεως (11) : όταν ρυθμίζεται το χρονόμετρο αυτοφωτογραφήσεως, η φωτογραφική μηχανή λαμβάνει τη φωτογραφία αυτόματα μετά από μικρή καθυστέρηση. Ορισμένες φορές οι φωτογράφοι χρησιμοποιούν το μηχανισμό αυτό για να αυτοφωτογραφηθούν. Ρυθμίζουν το χρονόμετρο και κατόπιν τοποθετούνται μπροστά στη φωτογραφική μηχανή. Υποδοχή φλας (4) : στο σημείο αυτό προσαρμόζεται στη φωτογραφική μηχανή συσκευή φλας. Σκόπευτρο: ο φωτογράφος κοιτάζει το αντικείμενο μέσω του σκοπεύτρου. Χώρος φιλμ: εδώ τοποθετείται το φιλμ Οδοντωτός τροχός: οι οδόντες του τροχού αυτού ταιριάζουν με τις οπές του φιλμ. Όταν πιέζεται ο μοχλός προωθήσεως του φιλμ, ο τροχός αυτός γυρίζει και κινεί το φιλμ. Ψηφιακή φωτογραφία Η ψηφιακή φωτογραφία αποτελεί ίσως την τελευταία σημαντική εξέλιξη σε ότι αφορά την τεχνική της φωτογραφίας. Σε αυτές αντί για το κοινό "χημικό" φιλμ χρησιμοποιούνται φωτοευαίσθητοι αισθητήρες. Το μέρος της φωτογραφικής μηχανής που βοηθά την εστίαση της εικόνας είναι το ίδιο. Βέβαια συνοδεύεται πια από πολλά βοηθητικά της χρήσης ηλεκτρονικά μέσα. 14

Η πρώτη εμπορική ψηφιακή φωτογραφική μηχανή παρουσιάστηκε το 1990. Σήμερα οι ψηφιακές μηχανές αποτελούν ευρύτατα διαδεδομένα καταναλωτικά προϊόντα, ενώ συνεχίζουν να εξελίσσονται ενσωματώνοντας επιπλέον δυνατότητες. ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟΙ ΦΑΚΟΙ Ένα από τα σημαντικότερα τμήματα μιας φωτογραφικής μηχανής αποτελεί ο φακός της. Είναι ο μηχανισμός εκείνος που μετατρέπει τον τρισδιάστατο κόσμο που ζούμε σε ένα είδωλο δύο διαστάσεων που αποτυπώνεται πάνω στο φίλμ ή στο CCD. Οι φακοί δημιουργούν τα είδωλα πάνω στο φίλμ ή στο CCD, με τον ίδιο τρόπο που ενας μεγεθυντικός φακός μαζεύει το φώς του ήλιου για να κάψει ενα κομμάτι χαρτί. Είδη φακών Οι φακοί των φωτογραφικών μηχανών χωρίζονται σε δύο μεγάλες κατηγορίες: Τους σταθερούς και τους ζουμ. Οι σταθεροί φακοί έχουν σταθερή εστιακή απόσταση, άρα και σταθερή γωνία λήψης, σε τελευταία ανάλυση, σταθερή μεγέθυνση. Οι σταθεροί φακοί έχουν, γενικώς, καλλίτερη ποιότητα εικόνας από τους ζουμ και προτιμούνται για επαγγελματική δουλειά. Έχουν το μειονέκτημα ότι δεν μας επιτρέπουν να φέρουμε κοντά ή να απομακρύνουμε το θέμα μας. Οι φακοί ζουμ έχουν μεταβλητή εστιακή απόσταση (άρα μεταβλητή μεγέθυνση) και μας δίνουν μεγαλύτερη ευελιξία, μια και μας επιτρέπουν να μεταβάλουμε τη γωνία λήψης, δηλαδή να απομακρύνουμε ή να φέρουμε κοντά το θέμα μας. Έχουν, γενικά, χαμηλότερη ποιότητα από τους αντίστοιχους σταθερούς αλλά τα τελευταία χρόνια, με την πρόοδο της σχεδίασης φακών με τη χρήση υπολογιστών, η ποιότητά τους έχει βελτιωθεί σημαντικά. Το διάφραγμα όπως και το κλείστρο, είναι ένας μηχανισμός του οπτικού συστήματος ενός σύνθετου φακού και χρησιμεύει για να ρυθμίζει την ποσότητα του φωτός που εισέρχεται στη φωτογραφική μηχανή, η οποία είναι απαραίτητη για 15

να " γράψει" σωστά το φιλμ (μαζί βέβαια με την ταχύτητα). Με το διάφραγμα μικραίνουμε και μεγαλώνουμε το βάθος πεδίου. Το βάθος πεδίου είναι η ευκρίνεια σε κοντινά και μακρινά αντικείμενα και επιτυγχάνεται με μικρό διάφραγμα 16

ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΦΑΚΩΝ Κανονικός φακός Ήταν ο πιο συνηθισμένος φακός για φωτογραφική μηχανή. Η ορατότητα που μας προσφέρει είναι σχεδόν οτι βλέπει το ανθρώπινο μάτι. Βέβαια τα πράγματα δεν είναι ακριβώς έτσι γιατί εδω δεν παίρνουμε υπόψη μας την περιφερειακή όραση του ανθρώπου. Δίνει φωτογραφίες με πολύ φυσική προοπτική, χωρίς παραμόρφωση. Ευρυγώνιος φακός Ονομάζονται οι φακοί με εστιακή απόσταση μικρότερη των 50mm και περιλαμβάνει όλους τους φακούς απο 35-6mm, συμπεριλαμβανομένου και του φακού fish-eye, που καλύπτει οπτικό πεδίο 180ο. Οι φακοί με μικρότερη εστιακή απόσταση απο 20mm ονομάζονται υπερευρυγώνιοι. Το μεγάλο πλεονέκτημα του είναι οτι μπορεί να καταγράψει μεγαλύτερο τμήμα μιας σκηνής και αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό αν δεν μπορούμε να απομακρυνθούμε απο το θέμα ή βρισκόμαστε μέσα σε ενα δωμάτιο. Τηλεφακός Ονομάζουμε τους φακούς με εστιακή απόσταση μεγαλύτερη των 50mm οι οποίοι μπορούν να φτάσουν μέχρι και 2000mm. Eίναι πολύ χρήσιμοι όταν θέλουμε να φωτογραφήσουμε κάποιο μακρινό θέμα ή δεν μπορούμε να πλησιάσουμε το θέμα 17

μας. Προσφέρουν στενό οπτικό πεδίο και έτσι μπορούμε να απομονώσουμε το θέμα που μας ενδιαφέρει και να φωτογραφήσουμε μόνο αυτό Φακός zoom Οι φακοί αυτοί έχουν μεταβλητές εστιακές αποστάσεις και αντικαθιστούν ένα εύρος φακών σταθερής εστιακής απόστασης π.χ. ενας φακός 75-300mm αντικαθιστεί όλους τους ενδιάμεσους. Τώρα πια δεν χρειάζεται να αλλάζουμε συνέχεια φακό και έτσι με αυτούς τους φακούς μπορούμε να έχουμε το θέμα μεγαλύτερο ή μικρότερο μέσα απο το σκόπευτρο μας. 18

ΦΛΑΣ Το ηλεκτρονικό φλας είναι πηγή τεχνητού φωτός με θερμοκρασία daylight, που παράγει μια πολύ έντονη και πολύ σύντομη λάμψη. Παλαιότερα υπήρχαν και άλλα είδη φλας (με λάμπες), σήμερα όμως έχει επικρατήσει πλήρως το ηλεκτρονικό φλας. Τα φλας μπορεί να είναι μικρά και φορητά και να τοποθετούνται απευθείας πάνω στη μηχανή, ή μεγάλα και να τοποθετούνται πάνω σε τρίποδα (light stands) και να χρησιμοποιούνται στο στούντιο ή στον χώρο φωτογράφισης. ΤΑ ΦΛΑΣ ΣΤΟΥΝΤΙΟ Τα μεγάλα φλας στούντιο διακρίνονται σε αυτά που έχουν (όπως και τα μικρά) ενσωματωμένη τη γεννήτρια που παράγει ηλεκτρισμό (και συνήθως λέγονται monobloc) και σε αυτά που συνδέονται με ανεξάρτητη γεννήτρια. ΦΟΡΗΤΑ ΦΛΑΣ Τα φορητά φλας έχουν πολύ μικρότερη ισχύ και όγκο από αυτά τού στούντιο. Η ισχύς τους τελειώνει εκεί που ξεκινάει η ισχύς των 19

στούντιοφλας. Έχουν έναν μόνιμο ανακλαστήρα πάνω στην κεφαλή τους, που καλύπτει τουλάχιστον τη γωνία ενός φακού 35 mm για μηχανή μικρού φορμά και σπανιότερα, ή και με προσθήκη εξαρτήματος, γωνία μέχρι και φακού 20 mm. Αν το φλας βρίσκεται κοντά στο φακό και στην ευθεία του, τότε θα μας παρουσιαστεί το φαινόμενο των κόκκινων ματιών, που οφείλεται στο γεγονός ότι η κόρη τού ματιού είναι ανοικτή (λόγω σκότους) και φωτίζονται τα αιμοφόρα αγγεία. Χρειάζεται τότε να απομακρύνουμε το φλας από τον φακό. Το φλας μπορεί να χρησιμοποιηθεί και σε ημερήσια λήψη για να γεμίζει σκιές (π.χ. στο ύπαιθρο ή μπροστά σε ένα παράθυρο) ως συμπληρωματικός φωτισμός (fill in). ΕΙΔΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑΣ Μπορούμε να διακρίνουμε μερικούς από τους σπουδαιότερους τομείς της φωτογραφίας: 1. Φωτοειδησεογραφία: Αφορά την εικονογράφηση της επικαιρότητας και οι φωτογραφίες αυτού του είδους διοχετεύονται συνήθως στον ημερήσιο και εβδομαδιαίο τύπο μέσω πρακτορείων, τα οποία και εκπροσωπούν τον φωτογράφο. 2. Διαφημιστική φωτογραφία - φωτογραφία στούντιο: Αποτελεί ένα σημαντικό είδος που περιλαμβάνει τη φωτογραφία αντικειμένων, τη φωτογραφία μόδας αλλά και τη φωτογραφία πορτραίτων. Συνδέεται με την παραγωγή, περισσότερο, εμπορικής φωτογραφίας. 3. Αρχιτεκτονική φωτογραφία - Εσωτερικών Χώρων: Περιλαμβάνει τη φωτογράφηση κτιρίων και εσωτερικών χώρων. Η οπτική γωνία της φωτογραφικής λήψης και ο φωτισμός και οι ιδιαιτερότητες ενός εσωτερικού χώρου αποτελούν τα κύρια αντικείμενα μελέτης για αυτό το είδος φωτογραφίας. 20

4. Φωτογραφία τέχνης: Αν και η πρώτη φωτογραφία αποτυπώθηκε το 1826, χρειάστηκε τουλάχιστον μισός αιώνας προκειμένου να γίνει η φωτογραφία αποδεκτή ως αυτόνομη και ανεξάρτητη τέχνη. Είναι ωστόσο γεγονός ότι, ακόμα και σήμερα, αμφισβητείται από πολλούς η φωτογραφία ως μορφή τέχνης, θεωρούμενη περισσότερο ως μια τεχνική ρεαλιστικής αναπαραγωγής εικόνων. Φωτογράφοι όπως ο Ανρί Καρτιέ Μπρεσόν, ο Αντρέ Κερτέζ και ο Άλφρεντ Στίγκλιτς (Alfred Stieglitz) θεωρείται πως έδωσαν σπουδαία δείγματα φωτογραφίας τέχνης. ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΗ ΣΥΝΘΕΣΗ Με τον όρο σύνθεση αναφερόμαστε στην τρόπο με το οποίο οργανώνουμε και τοποθετούμε τα στοιχεία μιας φωτογραφίας (σχήματα, γραμμές, χρώματα κ.α.) έτσι ώστε να υποστηρίζει το θέμα της. Ο απώτερος σκοπός είναι η φωτογραφία να μεταδίδει ένα ξεκάθαρο μήνυμα όπως το είχε σκεφτεί ο φωτογράφος της δηλαδή να εξυπηρετεί το σκοπό για τον οποίο δημιουργήθηκε. Γιατί όμως μερικές κάποιες φωτογραφίες μας αρέσουν περισσότερο από κάποιες άλλες ενώ απεικονίζουν το ίδιο θέμα; Η απάντηση βρίσκεται στο γεγονός ότι η φωτογραφική σύνθεση διέπεται από κάποιους κανόνες οι οποίοι φέρνουν το τελικό αποτέλεσμα σε μία θέση πιο ευχάριστη για το μάτι του θεατή. 21

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΠΟΡΤΡΑΙΤΟΥ Το πορτραίτο είναι η φωτογράφηση του θέματος που θα δώσει τον χαρακτήρα του προσώπου που φωτογραφίζεται.. Οι συζήτηση με το πρόσωπο που φωτογραφίζεται είναι σημαντική επειδή έτσι μπαίνουμε στην Ψυχολογία και στο στυλ της φωτογραφίας που θα κάνουμε. Στην φωτογραφία, όχι μόνο πρέπει να αναγνωρίζεται το πρόσωπο, αλλά και αν είναι δυνατόν να δηλώνεται η ιδιότητα, με κάποιο αντικείμενο σχετικό με αυτό, η με την εμφάνιση. Δεν υπάρχουν κανόνες που να μη παραβαίνονται στην φωτογραφία πορτραίτου, αλλά υπάρχουν κάποιοι οδηγοί που θα φανούν χρήσιμοι. 22

Τυπικοί κανόνες και Tips για Φωτογράφιση Πορτραίτου Δουλέψτε με απλό φωτισμό. Το πρόσωπο που φωτογραφίζεται πρέπει να νοιώθει άνετα και ίσως να μπορεί να κινείται άνετα στον χώρο. Εστιάστε στα μάτια. Τα μάτια είναι το παράθυρο της ψυχής και η φυσική εστίαση του πρόσωπου. Είναι το μονό σημείο που θα πρέπει οπωσδήποτε να μείνει εστιασμένο και οξύ. Δώστε έμφαση στο θέμα. Η σχέση φόντου και πρόσωπου είναι σημαντική. Αποφασίστε αν το φόντο θα δώσει στοιχεία που θα τονίσουν τον χαρακτήρα. Ανεπιθύμητα αντικείμενα ίσως χαλάσουν το τελικό αποτέλεσμα, πράγμα που συμβαίνει σε εξωτερικές φωτογραφίσεις συνήθως. Μην τοποθετείτε τα θέματα σε περίεργες και άβολες πόζες! Οι πιθανότητες η λήψη να μην είναι πολύ φυσική αν το κάνετε, είναι πολύ μεγάλες! Αν και μερικές φορές είναι διασκεδαστικό σαν ζέσταμα ή για να σπάσει ο πάγος, αλλά το θέμα σας δεν θα είναι ευχαριστημένο σε μια άκαμπτη και αμήχανη σκηνή. Όταν θα σκέφτεστε εκείνη την στιγμή, θα θυμάστε πόσο περίεργα και παράξενα αισθανθήκατε κατά τη δημιουργία της. Ποτέ μην βάζετε έναν άντρα σε μια θηλυκή πόζα εκτός αν σας ζητηθεί! Κατά την φωτογράφηση ανδρών, είναι πάντα καλό να αναδείξουμε το βαρύ αρσενικό χαρακτήρα τους Αποφύγετε αντικείμενα στο παρασκήνιο τα οποία καταστρέφουν την εικόνα σας! Αν επικεντρωθείτε μόνο στο θέμα, μπορείτε να χάσετε το δέντρο ή το φανάρι κυκλοφορίας που πετάγεται από την κορυφή του κεφαλιού του! Όχι βιασύνη Ποτέ μην βιάζεσαι όταν πρόκειται να φωτογραφίσεις ένα πορτρέτο. Αφιέρωσε αρκετό χρόνο στην προετοιμασία του πορτρέτου. Σημαντικό είναι αυτόν που θα φωτογραφίσετε να είναι σε καλή διάθεση. Καλή διάθεση αυθορμητισμός Πρέπει με το θέμα σας να πειραματιστείτε με την διάθεση και με τον αυθορμητισμό. Ένα γέλιο μέχρι ένα σοβαρό πρόσωπο πάντα έχει την θέση του σε ένα πορτρέτο. Πολλές φορές θα αντιμετωπίσετε το πάγωμα του ανθρώπου που θέτετε να φωτογραφίσετε. Επιλογή φακών Οι περισσότεροι φωτογράφοι προτιμούν για φορμάτ 35 φακούς 80-135 mm συνήθως. Ευρυγώνιοι φακοί δημιουργούν παραμορφώσεις και χρησιμοποιούνται μόνο σε ειδικές περιπτώσεις. Ολόσωμο πορτραίτο Φωτογραφίζουμε το άτομο από το κεφάλι ως τα πόδια. Είναι δύσκολο να διατηρήσουμε το φόντο φλου. Συνηθίζεται στη μόδα. Οι φακοί που χρησιμοποιούνται είναι 200-300 mm συνήθως με διαφράγματα. f 2,8 και f 4.0. 23

¾ Ολόσωμο πορτραίτο Είναι από το κεφάλι ως τα γόνατα και ακολουθεί κανόνες όπως την προηγούμενη περίπτωση. Μπούστο Περιλαμβάνει κεφάλι και ώμους, μέρος από το στήθος. Είναι η πιο κλασική περίπτωση πορτραίτου. Δουλεύουμε κατά προτίμηση με φακό 80-135 mm και διάφραγμα από f4.0 f 5,6. Κοντινό (Close up) Εδώ το φόντο είναι σχεδόν ανύπαρκτο.το βάθος πεδίου μικρό. Οι λεπτομέρειες του δέρματος θα είναι εμφανείς και έτσι θα πρέπει να σκεφτούμε πόσο θα πρέπει να πλησιάσουμε. Βιωματική προσέγγιση στην φωτογραφία πορτραίτου 1. Υπερφωτισμένη Φωτογραφία (υπερέκθεση) Παρατήρηση : Σε αυτήν την φωτογραφία που είναι Υπερφωτισμένη το σύνολο των πληροφοριών δεν αποτυπώνονται 2. Χρήση φλας πάνω στην μηχανή και εκτός της μηχανής Εικόνα 1 Εικόνα 2 24

Στην πρώτη εικόνα έχει χρησιμοποιείσθε το φλας της μηχανής το όποιο πέφτει κατευθείαν στο πρόσωπο με αποτέλεσμα να φαίνεται η σκιά που δημιουργεί η λάμψη του στον τοίχο. Στην δεύτερη εικόνα έχει χρησιμοποιείσθε το φλας της μηχανής το οποίο είναι όμως σηκωμένο και έτσι η λάμψη στο πρόσωπο πέφτει από αντανάκλαση. Μ αυτόν τον τρόπο αποφεύγουμε τις ανεπιθύμητες σκιές αλλά και το φαινόμενο των κόκκινων ματιών. 3. Φωτογραφίζοντας άτομα με διαφορά ύψους Εικόνα 3 Εικόνα 4 Φωτογραφίζοντας άτομα με διαφορά ύψους καλό θα ήταν να τοποθετήσουμε το άτομο με μικρότερο ύψος λίγο πιο κοντά στην φωτογραφική μηχανή (εικόνα 4), ώστε η διαφορά που υπάρχει να ελαχιστοποιείται. Μπορούμε επίσης να κάνουμε μια κοντινή, πλάγια φωτογράφιση (εικόνα 5) Εικόνα 5 4. Λάθος εστίαση Στην επόμενη φωτογραφία έχει γίνει λάθος εστίαση με αποτέλεσμα το πρόσωπο να φαίνεται θολό 25

5. Αφαιρετικό μονόχρωμο φόντο Εικόνα 6 Εικόνα 7 Εικόνα 8 Στην εικόνα 6 βλέπουμε μια όμορφη φωτογραφία πορτραίτου με αφαιρετικό, μονόχρωμο φόντο που αποτυπώνει θαυμάσια τον χαρακτήρα του ατόμου, ενώ στις επόμενες εικόνες επίσης έχουμε δυο πανέμορφα πορτραίτα. 6. Λάθος τοποθέτηση στο κάδρο Στην φωτογραφία που ακολουθεί υπάρχει μεγάλο περιθώριο πάνω (λάθος), το πρόσωπο έχει τοποθετηθεί στο κέντρο (καλύτερα δεξιότερα), έχουν «κοπεί» τα χέρια (λάθος) 26

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΤΟΠΙΟΥ O Άνσελ Άνταμς ήταν ένας από τους σημαντικότερους φωτογράφους του 20ού αιώνα, περισσότερο γνωστός για τις ασπρόμαυρες φωτογραφίες τοπίων και εθνικών πάρκων των ΗΠΑ. 27

Συμβουλές για όμορφες φωτογραφίες τοπίου - συνηθισμένα φωτογραφικά λάθη και πως να τα αποφύγετε Η φωτογράφιση τοπίου είναι ένα πολύ σημαντικό κομμάτι της ζωής κάθε φωτογράφου. Η μαγεία του κόσμου γύρω μας πολλές φορές μας αφήνει άφωνους και μόνο η αποτύπωση της με το φωτογραφικό φακό μπορεί να μεταφέρει αυτό το μοναδικό συναίσθημα θαυμασμού και σε άλλους ανθρώπους. ΜΕΛΕΤΗΣΤΕ ΤΑ ΕΡΓΑ ΤΕΧΝΗΣ Μπορείτε να ρίχνετε μία ματιά στο έργο άλλων φωτογράφων τοπίου, αλλά θα πρέπει να προσέξετε πολύ να μην καταλήξετε να αντιγράφεται φωτογραφίες άλλων αντί να δημιουργείτε τις δικές σας. ΜΑΘΕΤΕ ΝΑ ΧΕΙΡΙΖΕΣΤΕ ΤΟΝ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟ ΣΑΣ Μάθετε τις δυνατότητες της μηχανή σας, του φλας των φίλτρων και ότι άλλο εξοπλισμό σκοπεύετε να χρησιμοποιήσετε ΣΥΝΘΕΣΗ ΚΑΔΡΟΥ Δώστε μεγάλη προσοχή στη σύνθεση του κάδρου σας. Ακόμα και το καλύτερο θέμα, στις πιο ιδανικές συνθήκες φωτισμού, μπορεί να χάσει πολύ από την μαγεία του αν η σύνθεση του κάδρου σας είναι φτωχή. Χρησιμοποιήστε τον κανόνα των τρίτων (και μην φοβηθείτε να τον σπάσετε όταν θελήσετε) -Αναζητήστε γραμμές που θα δίνουν δυναμική στην εικόνα σας Δοκιμάστε διαφορετικές γωνίες λήψης Φροντίστε να είστε απλοί και μην παρασύρεστε στο να "φορτώσετε" το κάδρο σας με πολλά στοιχεία Φροντίστε να έχετε ένα θέμα στο προσκήνιο (βράχο, δέντρο, φυτό), το οποίο θα δένει αρμονικά με το φόντο Προσέξτε πολύ να έχετε τον ορίζοντα ευθυγραμμισμένο ΚΑΙΡΙΚΕΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ Ομίχλη, βροχή, χιόνι, είναι συνθήκες που συνήθως δίνουν την ευκαιρία να δημιουργήσουμε μοναδικές εικόνες. Με πρωταρχικό γνώμονα την προσωπική σας ασφάλεια, μην απογοητεύεστε όταν ο καιρός δεν είναι καλός, γιατί τότε είναι η ευκαιρία να δημιουργήσετε ατμοσφαιρικές εικόνες 28

με περισσότερο δραματικό ύφος. Το καλύτερο φως είναι κατή την ανατολή και την δύση του ηλίου ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΗ ΘΕΜΑΤΟΣ Ένας από τους πιο βασικούς κανόνες της φωτογραφίας είναι "ο κανόνας των τρίτων". Ο κανόνας αυτός λέει ότι πρέπει να χωρίσετε νοητά το κάδρο σας σε 3 ίσα μέρη οριζοντίως και 3 ίσα μέρη καθέτως. Για να το πετύχετε θα πρέπει να φανταστείτε 2 οριζόντιες γραμμές και 2 κάθετες, οι οποίες απέχουν ίσες αποστάσεις η μία από την άλλη. Σύμφωνα λοιπόν με τον κανόνα των τρίτων το θέμα σας πρέπει να τοποθετείται σε κάποιο από τα σημεία που τέμνονται οι γραμμές. Με αυτό τον τρόπο όλη η φωτογραφία γίνεται πιο ενδιαφέρουσα και το θέμα σας ξεχωρίζει καλύτερα. Το θέμα στο κέντρο δείχνει βαρετό. ΧΑΜΗΛΟ ISO Ρυθμίστε το ISO σε χαμηλό νούμερο (100 ή 200). Η παρουσία του τριποδιού σας το επιτρέπει. Έτσι θα έχετε την μέγιστη δυνατή ποιότητα για τις εικόνες σας με πλήρη απουσία ψηφιακού θορύβου. ΦΙΛΤΡΑ Χρησιμοποιήστε τα απαραίτητα φίλτρα για φωτογράφιση τοπίου: - Πολωτικό φίλτρο, για την πόλωση του σκληρού φωτισμού και την εξάλειψη ανεπιθύμητων αντανακλάσεων - ND φίλτρα, όταν θέλετε να τοποθετήσετε χαμηλές ταχύτητες κλείστρου, π.χ. φωτογράφιση τρεχούμενων νερών. 29

Βιωματική προσέγγιση στην φωτογραφία τοπίου 1. ΥΠΟΦΩΤΙΣΜΕΝΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ Όταν η φωτογραφία είναι υποφωτισμένη (σκοτεινή) χάνουμε πληροφορία και κατά συνέπεια λεπτομέρειες 2. ΣΤΡΑΒΟΣ ΟΡΙΖΟΝΤΑΣ Ο ορίζοντας στην φωτογραφία δεν είναι ευθυγραμμισμένος 30

3. ΕΥΘΥΓΡΑΜΜΙΣΜΕΝΟΣ ΟΡΙΖΟΝΤΑΣ Ο ορίζοντας στην φωτογραφία δεν είναι ευθυγραμμισμένος 4. ΟΜΟΡΦΕΣ ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΙΚΕΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ 31

5. ΠΑΙΖΟΝΤΑΣ ΜΕ ΤΙΣ ΣΚΙΕΣ 6. ΠΑΙΖΟΝΤΑΣ ΜΕ ΤΟ ΦΩΣ ΚΑΙ ΤΙΣ ΦΟΡΜΕΣ 32

7. ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΖΟΝΤΑΣ ΤΟ ΛΙΜΑΝΙ ΜΑΣ Η ΟΜΑΔΑ ΜΑΣ 33

ΠΗΓΕΣ http://www.andzer.gr/index.php/suggestions/markings/421-ansel-adams http://photothessaloniki.ning.com/forum/topics/robert-doisneau http://www.consider.gr/great-photographers/ http://sokspetsieris.blogspot.gr/p/blog-page_30.html http://ebooks.edu.gr/modules/ebook/show.php/dsgym-c115/540/3554,14585/ http://i.dailymail.co.uk/i/pix/2009/06/23/article-0-056f1273000005dc-198_468x313.jpg http://www.photographyinfo.gr/photography/exoplismos/fotografikesmixanes/sonyfotografikesm ixanes/sonydigitalfotografikesmixa.jpg http://www.canonrumors.com/ http://www.wesoledi.byethost14.com/rus_foto/zenit.php https://lh3.googleusercontent.com/q6idnx-vz2mwjzmdty9smzu3ofej3tztwrezpdk2ufsaxnsjooc5zx2sjqjxxwc9ev-scmtuuvgrcucfqiw0qfccmmzwwbbgorxt0sjs9d7whfdi8 http://www.dpgr.gr/index.php?page=lenstech http://www.gadgetfreak.gr/wp-content/uploads/2012/02/sal500f40g_1.jpg http://d.scdn.gr/images/sku_main_images/005061/5061169/20150204110535_sb700.jpg http://img.linkdelight.com/productmedia/d2q/d2q_oz2.jpg http://www.egalaxy.com.cy/images/detailed/5/nikon-d750-kit-24-120mm-f4-c.jpg http://pkir71.weebly.com/eta-sigma973nuthetaepsilonsigmaeta/1 http://www.andzer.gr/index.php/suggestions/markings/421-ansel-adams http://photothessaloniki.ning.com/forum/topics/robert-doisneau http://sokspetsieris.blogspot.gr/p/blog-page_30.html http://ebooks.edu.gr/modules/ebook/show.php/dsgym-c115/540/3554,14585/ http://i.dailymail.co.uk/i/pix/2009/06/23/article-0-056f1273000005dc-198_468x313.jpg http://www.photographyinfo.gr/photography/exoplismos/fotografikesmixanes/sonyfotografikesm ixanes/sonydigitalfotografikesmixa.jpg http://www.wesoledi.byethost14.com/rus_foto/zenit.php https://lh3.googleusercontent.com/q6idnx-vz2mwjzmdty9smzu3ofej3tztwrezpdk2ufsaxnsjooc5zx2sjqjxxwc9ev-scmtuuvgrcucfqiw0qfccmmzwwbbgorxt0sjs9d7whfdi8 http://www.gadgetfreak.gr/wp-content/uploads/2012/02/sal500f40g_1.jpg http://d.scdn.gr/images/sku_main_images/005061/5061169/20150204110535_sb700.jpg http://img.linkdelight.com/productmedia/d2q/d2q_oz2.jpg http://www.egalaxy.com.cy/images/detailed/5/nikon-d750-kit-24-120mm-f4-c.jpg http://photorama.ning.com/forum/topics/ehinai-e-photographhia-thechne http://blog.streetphotography.com.gr/2011/01/10.html http://skp.samsungcsportal.com/upload/namo/faq/au/20131128/f-stop-depth-of-field.jpg http://howtophotographyourlife.com/wp-content/uploads/2011/11/depth-of-field-monkeysfstops.jpg 34