ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΓΕΩΡΓΙΑΣ, ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΤΜΗΜΑ ΓΕΩΛΟΓΙΚΗΣ ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗΣ Διεθνές Συνέδριο Νήσος Λέσβος Tρόοδος Ψηλορείτης Βίκος - Αώος Σητεία Χελμός - Βουραϊκός Αθήνα 17&18 /05/ 2018 Αμφιθέατρο «Γ. Κρανιδιώτης» Υπουργείο Εξωτερικών Eλληíéêή Εθνική Εðιτροðή για την UNESCO Κυœριακ Εθνική Εðιτροðή UNESCO ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΦΟΡΟΥΜ Γ Ε Ω Π Α Ρ Κ Ω Ν
Διεθνές Συνέδριο Τ ο 1ο Διεθνές Συνέδριο Γεωπάρκων Ελλάδας - Κύπρου διοργανώνεται από την Ελληνική Εθνική Επιτροπή για την UNESCO και την Κυπριακή Εθνική Επιτροπή για την UNESCO, σε συνεργασία με το Ελληνικό Φόρουμ Γεωπάρκων και το Τμήμα Γεωλογικής Επισκόπησης Κύπρου. Σκοποί του συνεδρίου είναι η ανάδειξη του φυσικού και πολιτιστικού πλούτου των περιοχών στην Ελλάδα και την Κύπρο, που έχουν αναγνωρισθεί ως UNESCO Global Geoparks και συγκεκριμένα οι περιοχές Νήσος Λέσβος, Ψηλορείτης, Χελμός-Βουραϊκός, Βίκος-Αώος, Σητεία από την Ελλάδα και Τρόοδος από την Κύπρο, καθώς επίσης και η παρουσίαση του νέου προγράμματος «UNESCO Global Geoparks» της ΟΥΝΕΣΚΟ, του Διεθνούς Οργανισμού των Ηνωμένων Εθνών για την Εκπαίδευση και τον Πολιτισμό, και των δυνατοτήτων που προσφέρει για την ανάδειξη της γεωλογικής, φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς, την εκπαίδευση για την αειφορία, την ενίσχυση εναλλακτικών μορφών τουρισμού και τη βιώσιμη ανάπτυξη. Στα πλαίσια του Συνεδρίου επιδιώκεται η ανταλλαγή απόψεων, εμπειριών, καλών πρακτικών, ιδεών και προτάσεων, η διάχυση γνώσεων για τη διαμόρφωση μιας νέας τουριστικής και περιηγητικής κουλτούρας, που βασίζεται στην υπεύθυνη διαχείριση και αξιοποίηση του πολιτισμικού κεφαλαίου και των περιβαλλοντικών πόρων κάθε προορισμού, καθώς και η ευαισθητοποίηση των κοινωνιών που διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην αναζήτηση και επίλυση προβλημάτων σε θέματα κλιματικής αλλαγής, προστασίας της φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς και της βιώσιμης ανάπτυξης. Το Συνέδριο απευθύνεται σε στελέχη της δημόσιας διοίκησης και της αυτοδιοίκησης, φορέων και οργανισμών, πανεπιστημίων και ερευνητικών κέντρων, εκπαιδευτικών, επαγγελματικών και επιστημονικών φορέων και μη κυβερνητικών φορέων και οργανώσεων πολιτών, σε μελετητές, φοιτητές καθώς και στα μέσα ενημέρωσης και σε όσους ασχολούνται με την διατήρηση, προβολή και ανάδειξη της γεωλογικής, φυσικής και πολιτιστικής μας κληρονομιάς. Γ Ε Ω Π Α Ρ Κ Ο Λ Ε Σ Β Ο Υ Tρόοδος Νήσος Λέσβος Ψηλορείτης Χελμός - Βουραϊκός Βίκος - Αώος Παγκόσμια Γεωπάρκα UNESCO Ω ς Παγκόσμια Γεωπάρκα UNESCO αναγνωρίζονται ενιαίες γεωγραφικές περιοχές που εμπεριέχουν θέσεις και τοπία διεθνούς γεωλογικής σημασίας οι οποίες διαχειρίζονται στα πλαίσια ενός ολοκληρωμένου σχεδίου προστασίας, εκπαίδευσης και βιώσιμης ανάπτυξης. Ένα Παγκόσμιο Γεωπάρκο της UNESCO διαθέτει αυστηρά καθορισμένα όρια και επαρκή έκταση ώστε να μπορεί να εκπληρώσει τους στόχους του. Πρέπει να περιέχει γεωλογική κληρονομιά διεθνούς σημασίας, η οποία πιστοποιείται από ανεξάρτητους ειδικούς επιστήμονες. Τα Παγκόσμια Γεωπάρκα της UNESCO αξιοποιούν την γεωλογική κληρονομιά σε συνδυασμό με όλα τα άλλα στοιχεία του φυσικού και πολιτισμικού περιβάλλοντος για να προωθούν την ευαισθητοποίηση γύρω από τις βασικές έννοιες των διεργασιών που σχετίζονται με τη λειτουργία του δυναμικού πλανήτη στον οποίο ζούμε, όπως είναι η κατανόηση των γεωλογικών διεργασιών, των γεωλογικών κινδύνων, της κλιματικής αλλαγής, η αναγκαιότητα βιώσιμης αξιοποίησης των φυσικών πόρων της Γης, η εξέλιξης της ζωής και η χειραφέτησης των αυτόχθονων κοινοτήτων. Τα Παγκόσμια Γεωπάρκα της UNESCO διαθέτουν φορέα διαχείρισης ο οποίος έχει νομική υπόσταση και αναγνωρίζεται από την εθνική νομοθεσία. Οι φορείς διαχείρισης θα πρέπει να είναι κατάλληλα στελεχωμένοι ώστε να διαχειρίζονται επαρκώς το σύνολο της περιοχής τους. Τα Παγκόσμια Γεωπάρκα της UNESCO πρέπει να στηρίζονται στην ενεργό συμμετοχή των τοπικών κοινοτήτων και των κατοίκων ως κύριων εταίρων του γεωπάρκου. Με τη συνεργασία των τοπικών κοινοτήτων πρέπει να εφαρμοστεί ένα διαχειριστικό σχέδιο το οποίο να υπηρετεί τις κοινωνικές και οικονομικές ανάγκες των κατοίκων, να προστατεύει το τοπίο στο οποίο ζουν και να διατηρεί την πολιτισμική τους ταυτότητα. Τα Παγκόσμια Γεωπάρκα της UNESCO ανταλλάσουν τεχνογνωσία και εμπειρίες τους και αναπτύσσουν κοινά προγράμματα στα πλαίσια του Δικτύου των Παγκόσμιων Γεωπάρκων. Ένα Παγκόσμιο Γεωπάρκο της UNESCO πρέπει να σέβεται την τοπική και εθνική νομοθεσία που σχετίζεται με την προστασία της γεωλογικής κληρονομιάς. Οι σηαμντικότερες θέσεις της γεωλογικής κληρονομιάς μέσα σε ένα Παγκόσμιο Γεωπάρκο της UNESCO πρέπει να είναι θεσμικά προστατευμένες πριν την αίτηση αναγνώρισης. Ένα Παγκόσμιο Γεωπάρκο της UNESCO θα πρέπει να χρησιμοποιείται ως μοχλός για την προστασία της γεωλογικής κληρονομιάς σε τοπικό και εθνικό επίπεδο. Ο φορέας διαχείρισης θα πρέπει να μην εμπλέκεται στην πώληση γεωλογικών αντικειμένων, όπως απολιθώματα, ορυκτά, επεξεργασμένα δείγματα και διακοσμητικά πετρώματα και πρέπει ενεργά να αποθαρρύνει τη μη αειφόρο εμπορία γεωλογικών αντικειμένων συνολικά. Σητεία
Διεθνές Συνέδριο ΠΕΜΠΤΗ 17 ΜΑΪΟΥ 2018 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ 08:30 09:00 Προσέλευση Εγγραφές 09:00 09.30 Έναρξη Χαιρετισμός κας Α. Τζιτζικώστα Προέδρου Ελληνικής Εθνικής Επιτροπών UNESCO Χαιρετισμός κας Α. Πολυνείκη, Εκπροσώπου Κυπριακής Εθνικής Επιτροπής UNESCO Χαιρετισμοί εκπροσώπων φορέων 09.30 11.00 1 η Συνεδρία : Παγκόσμια Γεωπάρκα UNESCO και Εκπαίδευση για την αειφόρο ανάπτυξη Δίκτυο Συνεργαζόμενων Σχολείων της UNESCO - Δίκτυο Γεωπάρκων: ανάπτυξη συνεργασιών στο πλαίσιο της Εκπαίδευσης 2030 Βέρα Δηλάρη, MSc, Εθνική Συντονίστρια Δικτύου ASPnet Ελλάδος, UNESCO GAP Key Partner Γεωπάρκα και εκπαιδευτικές δράσεις στην Κύπρο Δρ Αρ. Ζαχαρίου Συντονίστρια Μονάδας Εκπαίδευσης για το Περιβάλλον και την Αειφόρο Ανάπτυξη-Παιδαγωγικό Ινστιτούτο και Πρόεδρος της Επιτροπής ΕΕΑ, UNECE Δρ. Ε. Τσιολάκης Ανώτερος Γεωλογικός Λειτουργός Τμήματος Γεωλογικής Επισκόπησης Η Περιβαλλοντική εκπαίδευση / Ε.Α.Α. στα Παγκόσμια Γεωπάρκα της UNESCO στην Ελλάδα του 21 ου αιώνα Β. Πετρίδου, υπεύθυνη Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης της Διεύθυνση Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Β Αθήνας Εθνικό Θεματικό Δίκτυο Γεωποικιλότητα Γεωπάρκα Ζ. Kεφαλογιάννη, ΚΠΕ Ανωγείων Εθνικό Θεματικό Δίκτυο Παγκόσμια Γεωπάρκα UNESCO στην Ελλάδα Η. Καλδέλλη ΚΠΕ Ευεργέτουλα Παγκόσμια Γεωπάρκα UNESCO - Εκπαιδευτικές δράσεις για την μείωση των επιπτώσεων των σεισμών Το παράδειγμα της Βρίσας Κ. Μπεντάνα, Υπεύθυνη Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων Γεωπάρκου 11:00 11.30 Διάλειμμα 11.30 13:00 2 η Συνεδρία : Παρουσίαση των Παγκόσμιων Γεωπάρκων UNESCO Ελλάδας Κύπρου Γεωπάρκο Δρ. H. Bαλιάκος, Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Γεωπάρκο Ψηλορείτη Δρ. Χ. Φασουλάς, ΑΚΟΜΜ-ΨΗΛΟΡΕΙΤΗΣ ΑΑΕ ΟΤΑ Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Πανεπιστημίου Κρήτης Γεωπάρκο Χελμού Βουραϊκού Καθηγητής. Γρ. Ιατρού, Πρόεδρος ΔΣ ΦΔ Χελμού-Βουραϊκού Επικ. Καθηγητής Γ. Ηλιόπουλος, Πανεπιστήμιο Πατρών Γεωπάρκο Βίκου Αώου Δρ. Χ. Παπαϊωάννου, Αναπτυξιακή Ηπείρου AE, Δρ. Π. Πάσχος, ΙΓΜΕ- ΠΜ Ηπείρου Γεωπάρκο Σητείας Β. Περάκης, Δήμος Σητείας, Συντονιστής Γεωπάρκου Σητείας Γεωπάρκο Tροόδους Δρ. Ε. Τσιολάκης Ανώτερος Γεωλογικός Λειτουργός Τμήματος Γεωλογικής Επισκόπησης και Γεωεπιστήμονας Γεωπάρκου Τροόδους 13:00 13.40 Προσκεκλημένοι Ομιλητές Παγκόσμια Γεωπάρκα UNESCO H εμπειρία της Γερμανίας Prof. Dr. Joachim-Felix Leonhard, former Secretary of State, Member of the Executive Board of the German Commission for UNESCO and Chair of the Forum of German Geoparks Παγκόσμια Γεωπάρκα UNESCO H εμπειρία της Σλοβενίας Mrs. Marjutka Hafner, Secretary - General of the Slovenian National Commission for UNESCO 13:40 14:30 Μεσημεριανή Διακοπή 14:30 15.20 Επίσημη Τελετή Συνεδρίου Χαιρετισμός Υφυπουργού Εξωτερικών αρμόδιου για θέματα UNESCO κ. Γ. Αμανατίδη Xαιρετισμός Υπουργού Πολιτισμού και Αθλητισμού κας Λ. Κονιόρδου Χαιρετισμός Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Γ. Σταθάκη (tbc) Χαιρετισμός Υπουργού Γεωργίας Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος της Κυπριακής Δημοκρατίας κ. Κ. Καδή Χαιρετισμός Αναπλ. Κυβερνητικής Εκπροσώπου της Κυπριακής Δημοκρατίας κας Κ. Βασιλείου Xαιρετισμοί Επισήμων Προσκεκλημένων Ομιλία Eκπροσώπου UNESCO 15:30 17.00 3 η Συνεδρία: Δικτύωση - Διεθνής Συνεργασία Παγκόσμια Γεωπάρκα UNESCO Παγκόσμιο Δίκτυο Γεωπάρκων Ν. Ζούρος, Πρόεδρος Παγκόσμιου Δικτύου Γεωπάρκων Ευρωπαϊκό Δίκτυο Γεωπάρκων Συνεργασία Γεωπάρκων για την ανάπτυξη του γεωτουρισμού Dr. Κ. Rangnes, Συντονίστρια Ευρωπαϊκού Δικτύου Γεωπάρκων Συνέργιες για την προώθηση των αναγνωρισμένων από την UNESCO περιοχών στην Κρήτη Δημ. Μιχελογιάννης Αντιπεριφερειάρχης Κρήτης Δικτύωση και Βιώσιμη Ανάπτυξη στο Γεωπάρκο Τροόδους Π. Χατζηκώστας, Διευθυντής Αναπτυξιακής Εταιρείας Τροόδους. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ - ΣΥΖΗΤΗΣΗ 17.00 Τέλος 1 ης Ημέρας Συνεδρίου
Διεθνές Συνέδριο ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 18 ΜΑΪΟΥ 2018 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ 09:00 10.30 4 η Συνεδρία: Δράσεις προώθησης των Γεωπάρκων και καλές πρακτικές ανάπτυξης γεωτουρισμού Γεωποικιλότητα και γεωτουρισμός Χ. Καφαντάρη, Βουλευτής Β Αθήνας, Πρόεδρος Επιτροπής Παραγωγής και Εμπορίου του Ελληνικού Κοινοβουλίου Γεωλογική κληρονομιά: γεώτοποι, γεωδιαδρομές, γεωπάρκα στην Ελλάδα Ε. Θεοδοσίου, Eπιτροπή Γεωλογικής και Γεωμορφολογικής Κληρονομιάς της Ελληνικής Γεωλογικής Εταιρείας Μέλος Εκτελ. Γραμματείας ProGEO ΙΝΤΕRREG ΕΛΛΑΔΑ-ΚΥΠΡΟΣ : Γεωτουρισμός στα νησιωτικά γεωπάρκα GEO - IN Δ. Παττακός, Διευθυντής ΑΚΟΜΜ-ΨΗΛΟΡΕΙΤΗΣ ΑΑΕ ΟΤΑ Διεθνείς Δράσεις Προώθησης των Γεωπάρκων ως τουριστικών προορισμών Η. Βαλιάκος, Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους ΓΕΩΠΑΡΚΟ ΨΗΛΟΡΕΙΤΗ : Εργαλεία προώθησης των τοπικών προϊόντων / υπηρεσιών Δ. Παττακός, Διευθυντής ΑΚΟΜΜ-ΨΗΛΟΡΕΙΤΗΣ ΑΑΕ ΟΤΑ Το Θαλάσσιο Πάρκο Νησιώπης: χερσαία και υποθαλάσσια γεωποικιλότητα-βιοποικιλότητα Ο. Τσαλκιτζή Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Οραματίζοντας το μέλλον του Γεωπάρκου Σητείας. Αποτελέσματα συμμετοχικών διαδικασιών με την τοπική κοινωνία. Β. Περράκης, Συντονιστής Γεωπάρκου Σητείας, Δήμος Σητείας 10:45 11:15 Διάλειμμα Γ Ε Ω Π Α Ρ Κ Ο Λ Ε Σ Β Ο Υ 11.15 13:15 5 η Συνεδρία: Διαδικασία αναγνώρισης περιοχών ως Παγκόσμια Γεωπάρκα UNESCO A. Χαρακτηριστικά των Γεωπάρκων και Διαδικασία Αξιολόγησης Dr. Χ. Φασουλάς, Moυσείο Φυσικής Ιστορίας Πανεπιστημίου Κρήτης, Συντονιστής Ευρωπαϊκού Δικτύου Γεωπάρκων Dr. Ν. Ζούρος, Καθηγητής Πανεπιστημίου Αιγαίου, Πρόεδρος Παγκόσμιου Δικτύου Γεωπάρκων B. Περιοχές υποψήφιες για ένταξη στο Πρόγραμμα Παγκόσμια Γεωπάρκα UNESCO Προτεινόμενο Γεωπάρκο Γρεβενών Κοζάνης Παναγιώτης Πτωχούλης, Υπέυθυνος Τμήματος Σχεδιασμού και Διαχείρισης Προγραμμάτων της ΑΝΚΟ. Προτεινόμενο Γεωπάρκο Λαυρεωτικής Ε. Μωραΐτη, ΙΓΜΕ Προτεινόμενο Γεωπάρκο Ακάμα Κύπρος MSc Ντανιέλλα Πιστέντη Μούγιαννου Φυσικός, Συντoνίστρια Akamas Project / PAFOS2017, Εκπρόσωπος Αναπτυξιακής Εταιρείας Πάφου Δρ. Ευθύμιος Τσιολάκης, Ανώτερος Γεωλογικός Λειτουργός Τμήματος Γεωλογικής Επισκόπησης Προτεινόμενο Γεωπάρκο Βόρειας Εύβοιας Γ. Κοντζιάς, τ. Αντιπεριφερειάρχης Τουρισμού- Πολιτισμού Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας Προτεινόμενο Γεωπάρκο Ολύμπου - Διατηρώντας τους Μύθους Χιλιάδων Χρόνων Δρ. Μιχάλης Στύλλας, Γεωλόγος - Διαχειριστής καταφυγίου Χρήστος Κάκκαλος 13.15-14.15 Μεσημεριανή Διακοπή 14.15-16.30 Συζήτηση Στρογγυλής Τράπεζας Διαχείριση γεωποικιλότητας και Παγκόσμια Γεωπάρκα UNESCO Συμμετέχουν Δέσποινα Καββαδία, Σύμβουλος Υπουργού, Εκπρόσωπος Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Σοφία Σπυροπούλου, Αρχαιολόγος του Τμήματος Εποπτείας Ελληνικών και Αλλοδαπών Επιστημονικών Ιδρυμάτων και Συντονισμού Θεμάτων Διεθνών Συνεργασιών και Οργανισμών, Εκπρόσωπος Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού Χ. Καφαντάρη, Βουλευτής Β Αθήνας, Πρόεδρος Επιτροπής Παραγωγής και Εμπορίου του Ελληνικού Κοινοβουλίου. Κ. Κωνσταντίνου, Διευθυντής Τμήμα Γεωλογικής Επισκόπησης Κύπρου Δ. Τσαγκάς, Γενικός Διευθυντής, Ινστιτούτο Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών (ΙΓΜΕ) Ε. Μωραΐτη, Ινστιτούτο Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών (ΙΓΜΕ) Αντωνίνα Παπαθανάσογλου, Συνήγορος του Πολίτη Ν. Ζούρος, Πρόεδρος Παγκόσμιου Δίκτυου Γεωπάρκων Ε. Θεοδοσίου, Ελληνική Επιτροπή Γεωλογικής Κληρονομιάς της ΕΓΕ. Συντονιστής: Δρ. Χαρ. Φασουλάς, Ελληνικό Φόρουμ Γεωπάρκων 16:30 17:00 Κλείσιμο του Συνεδρίου Συμπεράσματα
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΓΕΩΡΓΙΑΣ, ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΤΜΗΜΑ ΓΕΩΛΟΓΙΚΗΣ ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗ Eλληíéêή Εθνική Εðιτροðή για την UNESCO Κυœριακ Εθνική Εðιτροðή UNESCO ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΦΟΡΟΥΜ Γ Ε Ω Π Α Ρ Κ Ω Ν ΧΟΡΗΓΟΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΗΠΕΙΡΟΥ www.globalgeoparksnetwork.org www.europeangeoparks.org ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ - ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ: Ελληνική Εθνική Επιτροπή για την UNESCO : unescogr@mfa.gr, Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους, +30-22510-47033, lesvospf@otenet.gr Eλληνικό Φόρουμ Γεωπάρκων: hellenicgeoparks@hotmail.com