ΠΑΝΑΓΙΑ ΠΡΟΥΣΙΩΤΙΣΣΑ Περιοδικό ἐκδιδόμενο κάθε Κυριακή, Τετάρτη καί Παρασκευή Ὑπό Ἐπισκόπου Ἰερεμίου, Μητροπολίτου Ἱ. Μ. Γόρτυνος καί Μεγαλοπόλεως «Εἰς πόλιν ἤ εἰς Ρούμελην, ὅπου περιπατήσεις, παντοῦ ἀκούεις ὄνομα τό τῆς Προυσιωτίσσης» (Ἆσμα τοῦ εὐσεβοῦς λαοῦ) Kυριακή 4 Δεκεμβρίου 2011 Κυριακή Ι Λουκᾶ, Βαρβάρας μεγαλομ., Ἰωάννου Δαμασκηνοῦ Ἀπολυτίκιον Παναγίας Προυσιωτίσσης Ἦχος α Τῆς Ἑλλάδος ἁπάσης Σύ προΐστασαι πρόμαχος καί τερατουργός ἐξαισίων τῇ ἐκ Προύσσης εἰκόνι Σου. Πανάχραντε Παρθένε Μαριάμ καί γάρ φωτίζεις ἐν τάχει τούς τυφλούς δεινούς τε ἀπελαύνεις δαίμονας καί παραλύτους δέ συσφίγγεις, Ἀγαθή, κρημνῶν τε σῴζεις καί πάσης βλάβης τούς Σοί προσφεύγοντας. Δόξα τῷ Σῷ ἀσπόρῳ τοκετῷ, δόξα τῷ Σέ θαυμαστώσαντι, δόξα τῷ ἐνεργοῦντι διά Σοῦ τοιαῦτα θαύματα. A ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΟ EΓΚΥΚΛΙΟ ΚΗΡΥΓΜΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ Ο ΟΡΘΡΟΣ (Β) 1. Συνεχίζουμε, ἀδελφοί μου χριστιανοί, τόν λόγο μας γιά τόν Ὄρθρο. Εἴπαμε στό προηγούμενο κήρυγμα ὅτι ὁ Ὄρθρος ἀρχίζει μέ ὕμνο στήν Ἁγία Τριάδα, ὅπως πάλι καί ἡ θεία Λειτουργία ἀρχίζει μέ τό «Εὐλογημένη ἡ Βασιλεία τοῦ Πατρός καί τοῦ Υἱοῦ καί τοῦ Ἁγίου Πνεύματος». Καί ἀμέσως μετά τόν ὕμνο στήν Ἁγία Τριάδα διαβάζουμε στόν Ὄρθρο τόν Ἑξάψαλμο. Ὁ Ἑξάψαλμος, εἴπαμε, δημι-
ουργεῖ μέ τήν ἀνάγνωσή του μιά κατανυκτική καί σκοτεινή ἀτμόσφαιρα, πού θυμίζει τήν Δεύτερη τοῦ Κυρίου Παρουσία γι αὐτό καί εἴπαμε ὅτι στόν Ἑξάψαλμο καί δέν καθόμαστε καί δέν κινούμαστε, ἀκόμη δέ δέν κάνουμε οὔτε σταυρούς οὔτε μετάνοιες, ἀκριβῶς γιά τόν λόγο νά μήν κινούμαστε. Τούς σταυρούς καί τίς μετάνοιες τίς κάνουμε στήν ἀρχή καί στό τέλος τοῦ Ἑξαψάλμου. Ἄν θυμᾶστε, σᾶς εἶπα στό προηγούμενο κήρυγμα ὅτι ὁ Ἑξάψαλμος πρῶτα ψαλλόταν, γι αὐτό καί μέχρι σήμερα ἀκοῦμε τήν φράση «θά σοῦ ψάλλω τόν Ἑξάψαλμο». Κανόνιζαν δέ οἱ ψάλτες μέ τήν ψαλμωδία τους τό τέλος τοῦ Ἑξαψάλμου νά πέσει μέ τό χάραγμα, γιατί μετά θά ἔλεγαν τόν ψαλμό «Θεός Κύριος καί ἐπέφανεν ἡμῖν». Τήν χαραυγή τῆς ἡμέρας δηλαδή τήν ἔνοιωθαν σάν τόν ἐρχομό τοῦ θείου φωτός. Τώρα ὅμως πού ὁ Ἑξάψαλμος διαβάζεται, δέν συμπίπτει τό τέλος του μέ τήν χαραυγή τῆς ἡμέρας. Γιά νά θυμηθοῦμε ὅμως αὐτό πού γινόταν παλαιά, καί σήμερα, ὅταν τελειώνει ὁ Ἑξάψαλμος, κατά τό τυπικό ἀνάβουν τά φῶτα, γιά νά ἔχει κάποιο παραλληλισμό τό αἰσθητό φῶς μέ τό «Θεός Κύριος...», πού θά ψάλλει ὁ ψάλτης. Ὅπως τό καταλαβαίνετε τώρα, χριστιανοί μου, στήν ἀρχή κιόλας τοῦ Ὄρθρου, ἔχουμε μία ἀπότομη ἀλλαγή. Ἀλλαγή ἀπό τό σκοτάδι στό φῶς καί ἀπό τήν κατανυκτική ἀτμόσφαιρα τοῦ Ἑξαψάλμου σέ χαροποιό ἀτμόσφαιρα μέ τό «Θεός Κύριος...». Αὐτή ἡ ἀπότομη ἀλλαγή ἀπό τό σκοτάδι στό φῶς καί ἀπό τήν λύπη στήν χαρά εἶναι ἀπό τά πιό ὡραῖα τῆς Ἀκολουθίας τοῦ Ὄρθρου. Ἄς φανταστοῦμε τήν νύφη, πού περίμενε μέ ἀγωνία τόν νυμφίο της. Καί ὅταν φαίνεται ὁ νυμφίος μεταπηδᾶ ἀπό τήν ἀγωνία στήν χαρά. Αὐτό ἀκριβῶς τυπώνεται στό σημεῖο αὐτό τῆς Ἀκολουθίας τοῦ Ὄρθρου. Οἱ ψυχές μέ τήν ἀνάγνωση τοῦ Ἑξαψάλμου, στό μέσον τῆς νύχτας τῆς ἁμαρτίας, περιμένουν τόν Μεσσία, τόν ὡραῖο Νυμφίο, τόν Χριστό. Περιμένουν στενάζοντες. Αὐτό εἶναι ὁ Ἑξάψαλμος. Ἀλλά νά! Ἔρχεται ὁ Νυμφίος! «Ἐπέφανεν ἡμῖν»! 2. Μετά τό «Θεός Κύριος...», πού ψάλλει ὁ ψάλτης, λέγονται τά Ἀπολυτίκια τῆς ἑορτῆς ἤ τῶν Ἁγίων τῆς ἡμέρας, γιά τά ὁποῖα μιλήσαμε στήν Ἀκολουθία τοῦ Ἑσπερινοῦ. Παλαιότερα ὅμως δέν εἶχαν ὅλοι οἱ Ἅγιοι Ἀπολυτίκια, γι αὐτό καί δέν λεγόταν τό «Θεός Κύριος...», ἀλλά ψαλλόταν τό «Ἀλληλούϊα» μέ στίχους ἀπό τήν ὠδή τοῦ Ἠσαΐου «ἐκ νυκτός ὀρθρίζει τό πνεῦμα μου πρός Σέ, ὁ Θεός». Καί μετά τό «Ἀλληλούϊα» ψάλλονταν τρία Τριαδικά τροπάρια σύμφωνα μέ τόν ἦχο τῆς Ἑβδομάδος. Σήμερα ὅμως γιά ὅλους σχεδόν τούς Ἁγίους ἔχουμε Ἀπολυτίκιο, καί γι αὐτό δέν λέμε, ὅπως παλαιά, τό «Ἀλληλούϊα», ἀλλά πάντοτε ψάλλουμε τό «Θεός Κύριος». Ἀλλά ὑπάρχει μία περίοδος τοῦ ἔτους, πού οἱ μέρες της εἶναι «ἄμνημοι», γιατί δέν ἑορτάζουμε τίς ἡμέρες αὐτές μνῆμες Ἁγίων. Ἡ περίοδος αὐτή εἶναι ἡ Μεγάλη Τεσσαρακοστή. Τίς καθημερινές τῆς Μεγάλης 2
Τεσσαρακοστῆς, ἐπειδή ἀκριβῶς σ αὐτές δέν ἑορτάζουμε Ἁγίους, δέν ψάλλουμε τό «Θεός Κύριος...», ἀλλά τό «Ἀλληλούϊα», ὅπως παλαιά. Ἄς θυμηθοῦμε τίς βραδυνές Ἀκολουθίες τῆς Μεγάλης Ἑβδομάδος πού, ὅπως εἴπαμε, εἶναι ὁ Ὄρθρος τῆς ἄλλης ἡμέρας. Σ αὐτές τίς Ἀκολουθίες, μετά τόν Ἑξάψαλμο, ἀκοῦμε νά ψάλλεται τό «Ἀλληλούϊα» μέ στίχους ἀπό τήν ὠδή τοῦ Ἠσαΐου «Ἐκ νυκτός ὀρθρίζει τό πνεῦμα μου...». Σταματῶ ἐδῶ, ἀγαπητοί μου, καί θά συνεχίσουμε μέ τήν Χάρη τοῦ Θεοῦ τήν σπουδή μας στόν Ὄρθρο στά ἑπόμενά μας κηρύγματα. Μέ πολλές εὐχές Ὁ Μητροπολίτης Γόρτυνος καί Μεγαλοπόλεως Ἰερεμίας FFFFFFFFFF Β ΑΓΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΑΝΑΓΝΩΣΜΑ ΑΠΟ ΤΟ ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΝ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ (Σέ συνέχειες) Ἤ τόν Θεό ἤ τόν μαμωνᾶ (6,24) (Λουκ. 16,13) 6, 24 Οὐδεὶς δύναται δυσὶ κυρίοις δουλεύειν ἢ γὰρ τὸν ἕνα μισήσει καὶ τὸν ἕτερον ἀγαπήσει, ἢ ἑνὸς ἀνθέξεται καὶ τοῦ ἑτέρου καταφρονήσει. Οὐ δύνασθε Θεῷ δουλεύειν καὶ μαμωνᾷ. 6, 24 «Δέν μπορεῖ κανείς νά εἶναι δοῦλος σέ δύο κυρίους, γιατί, ἤ θά μισήσει τόν ἕνα καί θά ἀγαπήσει τόν ἄλλο, ἤ θά προσκολληθεῖ στόν ἕνα καί θά περιφρονήσει τόν ἄλλο. Δέν μπορεῖτε νά εἶστε δοῦλοι καί τοῦ Θεοῦ καί τοῦ μαμωνᾶ (τοῦ θεοῦ τοῦ χρήματος)». 1. Στήν περικοπή μας ἐδῶ ὁ Κύριος μᾶς λέγει καί ἄλλο ἐπιχείρημα, δυνατότερο ἀπό τά πρῶτα, ὥστε νά μᾶς ἀποτρέψει ἀπό τήν φιλοχρηματία, δείχνοντάς μας ὅτι 3
αὐτή μᾶς ἀποσπᾶ ἀπό τήν δουλεία μας στόν Θεό καί μᾶς κάνει δούλους τοῦ πλούτου: «Οὐδείς δύναται δυσί κυρίοις δουλεύειν... Οὐ δύνασθε Θεῷ δουλεύειν καί μαμωνᾷ» (στίχ. 24). «Μαμωνᾶς» στούς Ἑβραίους εἶναι ὁ πλοῦτος. Τόν παριστάνει δέ ἐδῶ ὁ Ἰησοῦς Χριστός ὡς «κύριο», γιατί πραγματικά κυριεύει αὐτούς πού δέν ἔχουν τήν δύναμη νά ἀντιδράσουν ἐναντίον του καί τούς κάνει δούλους του. 2. Οἱ μαθητές τοῦ Χριστοῦ δέν μπορεῖ νά ἔχουν μία διῃρημένη ὑποταγή σέ δύο κυρίους, γιατί οἱ δυό αὐτοί κύριοι διατάσσουν ἀντίθετα πράγματα: Ὁ μέν Θεός διατάσσει ὄχι μόνο νά μήν παίρνουμε τά ἀλλότρια, ἀλλά νά δίνουμε καί τά δικά μας στούς πτωχούς. Ὁ «μαμωνᾶς» ὅμως λέει τά ἀκριβῶς ἀντίθετα: Ὄχι μόνο νά μή δίνουμε ἀπό τά ὑπάρχοντά μας ἐλεημοσύνη στούς πτωχούς, ἀλλά νά ἁρπάζουμε καί τά ὑπάρχοντα τῶν ἄλλων. Καί ὁ μέν Θεός λέει νά ἐγκρατευόμαστε τήν γαστέρα, ὁ δέ «μαμωνᾶς» λέει νά ἱκανοποιοῦμε τίς ὀρέξεις της. Καί ὁ μέν Θεός λέει νά σωφρονοῦμε, ὁ δέ «μαμωνᾶς» νά πορνεύουμε. Ἀλλά θά πεῖ κανείς ὅτι καί ὁ Ἀβραάμ καί ὁ Ἰώβ ἦταν πλούσιοι. Ναί, ἦταν πλούσιοι, ἀλλά δέν ἦταν δοῦλοι τοῦ πλούτου. Ἀντίθετα κυρίευαν αὐτοί τόν πλοῦτο καί τόν ἔδιναν ἐλεημοσύνη σ αὐτούς πού εἶχαν ἀνάγκη. FFFFFFFFFF Γ ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΚΑΤΗΧΗΣΗ (Σέ συνέχειες) ΤΟ ΕΝΔΕΚΑΤΟ ΑΡΘΡΟ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΛΟΥ ΤΗΣ ΠΙΣΤΕΩΣ ΤΟ ΔΩΔΕΚΑΤΟ ΑΡΘΡΟ (Σέ συνέχειες) Ἐρ.: Θά συμμετέχει καί τό σῶμα στήν εὐτυχία τῆς ψυχῆς; Ἀπ.: Βεβαίως! Καί αὐτό ἐπίσης θά δοξασθεῖ στό Φῶς τοῦ Θεοῦ, ὅπως τό Σῶμα τοῦ Χριστοῦ κατά τήν μεταμόρφωσή Του στό ὄρος Θαβώρ. «Σπέρνεται ἄδοξο, ἀνασταίνεται ἔνδοξο σπέρνεται σέ κατάσταση ἀδυναμίας, ἀνασταίνεται 4
σέ κατάσταση δυνάμεως... Καί ὅπως φορέσαμε τήν εἰκόνα τοῦ γήινου, θά φορέσουμε καί τήν εἰκόνα τοῦ ἐπουράνιου» (Α Κορ. 15,43.49). Ἐρ.: Θά εἶναι ὅλοι ἐξ ἴσου εὐτυχεῖς; Ἀπ.: Ὄχι! Θά ὑπάρχουν διάφοροι βαθμοί εὐτυχίας, ἀνάλογα μέ τήν πίστη καί τήν ἀγάπη ἑνός ἑκάστου πρός τόν Θεό. «Ἄλλη εἶναι ἡ λαμπρότητα τοῦ ἡλίου, ἄλλη τῆς σελήνης καί ἄλλη ἡ λαμπρότητα τῶν ἀστέρων, γιατί ἀστέρι ἀπό ἀστέρι διαφέρει κατά τήν λάμψη. Ἔτσι εἶναι καί μέ τήν ἀνάσταση τῶν νεκρῶν» (Α Κορ. 15,41.42). Ἐρ.: Ἀλλά ποιά θά εἶναι ἡ τύχη τῶν ἀπίστων καί τῶν ἀσεβῶν; Ἀπ.: Αὐτοί θά παραδοθοῦν στόν αἰώνιο θάνατο, στά αἰώνια βάσανα μιᾶς κατάστασης μακρυά ἀπό τόν Θεό, μαζί μέ τούς δαίμονες τό φῶς τοῦ Θεοῦ θά εἶναι γι αὐτούς φωτιά. «Ὅποιος δέν βρέθηκε γραμμένος στό βιβλίο τῆς ζωῆς, ρίχτηκε στήν λίμνη τῆς φωτιᾶς» (Ἀποκ. 20,15). «Αὐτός εἶναι ὁ δεύτερος θάνατος» (Ἀποκ. 20,14). «Φύγετε ἀπό μένα, καταραμένοι, στήν αἰώνια φωτιά, πού ἔχει ἑτοιμαστεῖ γιά τόν διάβολο καί τούς ἀγγέλους του... Καί αὐτοί θά μεταβοῦν σέ κόλαση αἰώνια, οἱ δέ δίκαιοι σέ ζωή αἰώνια» (Ματθ. 25,41.46). «Εἶναι καλύτερα νά μπεῖς μονόφθαλμος στήν Βασιλεία τοῦ Θεοῦ παρά νά ἔχεις δυό μάτια καί νά ριφθεῖς στήν γέενα, ὅπου τό σκουλήκι τους δέν πεθαίνει καί ἡ φωτιά δέν σβήνει» (Μάρκ. 9,47-48). Ἐρ.: Γιατί τέτοια αὐστηρή τιμωρία στούς ἁμαρτωλούς; Ἀπ.: Ὄχι γιατί ὁ Θεός θέλει νά τούς τιμωρήσει, ἀλλά θά χαθοῦν αὐτοί οἱ ἴδιοι ἀπό δική τους θέληση. Ὅπως λέει ὁ ἀπόστολος Παῦλος «χάνονται, γιατί δέν δέχτηκαν νά ἀγαπήσουν τήν ἀλήθεια, ὥστε νά σωθοῦν» (Β Θεσ. 2,10). Ἐρ.: Ἀπό τά παραπάνω χωρία σά νά νοήσαμε ὅτι κόλαση εἶναι φωτιά καί βασανιστικοί τόποι. Αὐτό εἶναι κόλαση; Ἀπ.: Εἴπαμε ἀμέσως προηγουμένως ἀναφέροντες τό χωρίο τοῦ ἀποστόλου Παύλου Β Θεσ. 2,10 ὅτι δέν τιμωρεῖ ὁ Θεός τόν ἁμαρτωλό, ἀλλά τιμωρεῖται μόνος του ὁ ἁμαρτωλός, γιατί ἔκανε ἐμπαθῆ τήν ψυχή του καί δέν ἀντέχει αὐτή ἡ ψυχή νά ζήσει τήν παρουσία τοῦ Θεοῦ, πού εἶναι ἡ εὐτυχία της, ὁ παράδεισός της. Ἄς πάρουμε τό παράδειγμα τοῦ ἡλίου. Ὅποιος ἔχει ὑγιῆ μάτια βλέπει τόν ἥλιο, ὅταν λάμπει, καί εὐφραίνεται τό φῶς του ἕνας ὅμως πού ἔχει ἀσθενική ὅραση τόν πειράζει ὁ ἥλιος, βασανίζονται τά μάτια του ἀπό τό φῶς του. Ἔτσι καί οἱ ἁμαρτωλοί καίγονται ἀπό τήν παρουσία τοῦ Θεοῦ, γιατί δέν καθάρισαν τήν ψυχή τους ἀπό τά πάθη, καί αὐτό εἶναι ἡ κόλασή τους ἐνῶ οἱ καθαροί στήν καρδιά πιστοί χριστιανοί δέχονται τό Φῶς τοῦ Θεοῦ καί αὐτό εἶναι ὁ Παράδεισός 5
τους. Ἔτσι τό ἔργο τῆς Ἐκκλησίας διά τῶν ἱερέων της εἶναι νά θεραπεύσει τίς ψυχές τῶν ἀνθρώπων ἀπό τή ἀσθένεια τῶν παθῶν, ὥστε νά κατοικεῖ ὁ Θεός μέσα τους, νά εὐφραίνονται στό Φῶς Του καί αὐτός πραγματικά εἶναι ὁ Παράδεισος. Παραθέτουμε μιά ὡραία σχετική περικοπή τοῦ πατρός Ἱεροθέου Βλάχου ἀπό τό βιβλίο του Συζητήσεις γιά τήν «Ὀρθόδοξη Ψυχοθεραπεία», 3 σ. 22-23: «Ὅταν ἤμουν φοιτητής ἐργάσθηκα πάνω στήν κριτική ἔκδοση τῶν συγγραμμάτων τοῦ ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ. Ἡ δική μου ἐργασία ἦταν νά ἀνακαλύψω τά χωρία τοῦ ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου τά ὁποῖα χρησιμοποιεῖ ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς. Καί διαβάζοντας ἀνεκάλυψα ὅτι ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος ἔχει μερικές ἀπόψεις πού δέν εἶναι ἀπόψεις μόνον δικές του, ἀλλά διδασκαλία τῶν ἁγίων Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας. Σύμφωνα μέ αὐτές δέν ὑπάρχει Κόλαση καί Παράδεισος ἀπό τήν ἄποψη τοῦ Θεοῦ, ἀλλά ἀπό τήν ἄποψη τῶν ἀνθρώπων. Ὁ Θεός δέν ἔκανε τήν Κόλαση, γιατί ὁ Θεός δέν δημιούργησε τό κακό, ὅπως λέγει ὁ Μ. Βασίλειος. Καί λέγει ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος ὅτι στήν Δευτέρα Παρουσία ὁ Θεός θά ἀγαπᾶ ὅλους τούς ἀνθρώπους. Καί ὅπως τώρα ἀνατέλλει τόν ἥλιο ἐπί δικαίους καί ἀδίκους, ἔτσι καί τότε θά στέλλη τήν Χάρη Του σέ ὅλους τούς ἀνθρώπους, καί τούς ἁμαρτωλούς καί τούς δικαίους. Ἀλλά οἱ ἁμαρτωλοί, ἐπειδή δέν θά ἔχουν ἀποκτήσει ὅραση πνευματική, θά αἰσθάνωνται τήν καυστική ἰδιότητα τοῦ Φωτός θά τούς καίη. Καί αὐτό θά εἶναι ἡ Κόλασή τους. Θά βλέπουν τόν Θεό, ἀλλά δέν θά ἔχουν μέθεξη τοῦ Θεοῦ. Ἐνῶ οἱ δίκαιοι, ἐπειδή θά ἔχουν καθαρθῆ ἐσωτερικά, θά βλέπουν τόν Θεό καί συγχρόνως θά ἔχουν μέθεξη τοῦ Θεοῦ. Καί αὐτός θά εἶναι ὁ Παράδεισος. Αὐτό τό λέγει ὁ ἅγιος Γρηγόριος Νύσσης, ὁ Μ. Βασίλειος, ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς κ.ἄ. Μάλιστα ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς λέγει ὅτι αὐτό γίνεται στήν θεία Εὐχαριστία. Ὅσοι ἔχουν καθαρθῆ δέχονται τά Δῶρα, τό Σῶμα καί τό Αἷμα τοῦ Χριστοῦ καί γίνεται γι αὐτούς Φῶς καί Ζωή, ἐνῶ γιά ὅσους δέν ἔχουν καθαρθῆ ἡ θεία Κοινωνία γίνεται φωτιά. Τό ἴδιο θά γίνη καί στήν Δευτέρα Παρουσία. Γι αὐτό βλέπουμε στήν ὀρθόδοξη εἰκονογραφία τῆς Δευτέρας Παρουσίας ὅτι ἀπό τόν θρόνο τοῦ Θεοῦ βγαίνει τό Φῶς πού φωτίζει τούς δικαίους καί ἀπό τόν θρόνο τοῦ Θεοῦ βγαίνει ὁ πύρινος ποταμός πού κατακαίει τούς ἁμαρτωλούς. Ἑπομένως, τό πρόβλημα τοῦ ἀνθρώπου δέν εἶναι νά δῆ τόν Θεό στήν Δευτέρα Παρουσία, ἀλλά ὁ Θεός νά γίνη γι αὐτόν Φῶς καί ὄχι φωτιά. Ἔτσι ἐδῶ χρειάζεται θεραπεία. Γι αὐτό στήν ὀρθόδοξη διδασκαλία ὁ ἱερεύς δέν κόβει εἰσιτήρια γιά τόν Παράδεισο, ἀλλά θεραπεύει τούς ἀνθρώπους μέ τά Μυστήρια καί τήν ὅλη Παράδοση τῆς Ἐκκλησίας, ὥστε ὅταν δῆ τόν Θεό νά γίνη γι αὐτόν Φῶς καί Παράδεισος. Καί κατάλαβα πολύ καλά ὅτι τό ἔργο τῶν ἱερέων εἶναι κυρίως 6
θεραπευτικό. Μπορεῖ νά κάνη καί κοινωνικό ἔργο, καί πολλά ἄλλα ἔργα πού γίνονται μέσα στήν Ἐκκλησία, ἀλλά ὅλα αὐτά πρέπει νά ἐνταχθοῦν μέσα στήν θεραπευτική ἀγωγή». Συνεχίζεται FFFFFFFFFF Δ ΑΠΟ ΤΗΝ ΖΩΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ (Σέ συνέχειες) 15. ΣΩΣΤΟΣ ΕΡΜΗΝΕΥΤΗΣ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ ΓΡΑΦΩΝ ΑΥΤΟΣ ΠΟΥ ΕΧΕΙ ΤΗΝ ΧΑΡΗ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ Ὁ ἅγιος Ἀντώνιος μᾶς διδάσκει μία ἄριστη μέθοδο γιά τήν ἑρμηνεία τῆς Ἁγίας Γραφῆς, πού πρέπει νά γνωρίζουν καί νά τήν ἐφαρμόζουν ὅσοι ἔχουν ὡς διακονία τό ἱερό ἔργο τῆς ἐξήγησης τῶν ἱερῶν Γραφῶν. Κάποιοι μοναχοί ἐπισκέφθηκαν τόν ἀββᾶ Ἀντώνιο καί τόν παρεκάλεσαν νά τούς ἐξηγήσει ἕνα ρητό ἀπό τό Λευιτικό. Πρέπει νά μᾶς ἐντυπωσιάσει ἡ πράξη τῶν μοναχῶν αὐτῶν, πού μελετοῦσαν ἑρμηνευτικῶς τήν Παλαιά Διαθήκη. Καί ὅταν βρῆκαν κάποια δυσκολία ἦλθαν ἀπό μακρυά γιά νά ἐρωτήσουν ἕναν πνευματικό διδάσκαλο. Ὁ ἅγιος Ἀντώνιος φαίνεται ὅτι δέν ἐγνώριζε τήν ἑρμηνεία τοῦ χωρίου, καί ἔφυγε στήν ἔρημο γιά νά προσευχηθεῖ γι αὐτό. Ἄς ἀκούσουμε τήν προσευχή του. Τήν γνωρίζουμε ἀπό τόν ἀββᾶ Ἀμμωνᾶ, ὁ ὁποῖος κρυφά ἀκολούθησε τόν ἅγιο Ἀντώνιο στήν ἔρημο. Ὁ ἅγιος εἶπε στήν προσευχή του μέ μεγάλη φωνή: «Θεέ μου στεῖλε τόν Μωυσῆ νά μοῦ πεῖ τήν ἑρμηνεία αὐτοῦ τοῦ λόγου τοῦ Λευιτικοῦ». Ὁ Μωυσῆς εἶναι αὐτός πού ἔγραψε τό Λευιτικό καί θά μάθαινε λοιπόν ὁ ἅγιος ἀπό τόν ἴδιο τόν θεόπνευστο συγγραφέα τήν ἑρμηνεία τοῦ λόγου πού ἔγραψε. Τό μεγάλο μάθημα πού κρύβει ἡ πράξη αὐτή τοῦ Μεγάλου Ἀντωνίου εἶναι ὅτι, ὅπως 7
οἱ συγγραφεῖς τῆς Ἁγίας Γραφῆς εἶναι θεόπνευστοι, θά πρέπει καί αὐτοί πού θέλουν νά τήν ἑρμηνεύσουν σωστά νά ἔχουν καί αὐτοί τήν Χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Ἔτσι εἶναι. Μόνο αὐτός πού ἔχει Ἅγιο Πνεῦμα στήν ψυχή του μπορεῖ νά νοήσει αὐτό πού ἐγράφη ἀπό τό Ἅγιο Πνεῦμα. Καί Αγιο Πνεῦμα στήν ψυχή ἔχουν οἱ καθαροί (βλ. Φιλοκαλία τῶν Νηπτικῶν καί Ἀσκητικῶν. Ἀποφθέγματα Γερόντων. ΕΠΕ. Τόμ. 1, σελ. 58.60). u 8