Ιθαγενείς πληθυσμοί Αυστραλίας

Ιθαγενείς πληθυσμοί Αυστραλίας Α β ο ρ ι γ ί ν ε ς Οι Ιθαγενείς πληθυσμοί της Αυστραλίας γνωστότεροι το όνομα Αβορίγινες με κεφαλαίο "Α", (στα Αγγλικά "Aborigines") όπως προσδιορίζονται από το Ανώτατο Δικαστήριο της Αυστραλίας, θεωρούνται όσοι κάτοικοι της χώρας κατάγονται βιολογικά από τους αυτόχθονες κάτοικους της ηπείρου.[1] Οι Αβορίγινες της Αυστραλίας πιθανόν ήρθαν από την ΝΑ Ασία τουλάχιστον πριν 40-45.000 έτη[2]. Στα τέλη του 18ου αιώνα υπήρχαν 400.000 περίπου αυτόχθονες, κατανεμημένοι σε 500 περίπου διαφορετικές φυλές με διαφορετικές διαλέκτους, από τις οποίες 50 έχουν εξαφανιστεί. Αυτές οι φυλές ζούσαν νομαδική ζωή ως κυνηγοί τροφοσυλλέκτες και η επαφή τους με τους Ευρωπαίους αποίκους υπήρξε καταλυτική, καθώς της αυτοκτονίας σε νεαρή ηλικία, κατάχρησης ναρκωτικών ουσιών και των μεταβολικών διαταραχών που επέβαλαν οι νέες διατροφικές συνήθειες. Οι Αβορίγινες περιλαμβάνονται στις πλέον αρχαίες φυλές του πλανήτη μας: πρόσφατα τεστ DNA υπέδειξαν ότι έχουν ασιατική καταγωγή, ενώ η παρουσία τους στην Ωκεανία μετρά περισσότερα από 50.000 χρόνια Κι όμως, ήταν το 1909 όταν η αυστραλιανή κυβέρνηση εγκαινίασε το αποτρόπαιο μέτρο (που συνεχίστηκε μέχρι και τη δεκαετία του 70) της απομάκρυνσης των παιδιών από τις οικογένειες των Αβορίγινων. Επισήμως, το μέτρο πάρθηκε για να «προστατευτούν» τα παιδιά από τους «πρωτόγονους» γονείς τους(!), με τις υποθέσεις ωστόσο να κάνουν λόγο για αποτροπή (ή αντιθέτως διευκόλυνση) με τον τρόπο αυτό των επιμειξιών με τους λευκούς αποίκους της Αυστραλίας. 1

Ο σκοπός και στις δύο περιπτώσεις ήταν φυσικά ο αφανισμός της τοπικής κληρονομιάς των Αβορίγινων.. η αυστραλιανή κυβέρνηση ζήτησε επισήμως συγνώμη το 2008 για τις «κλεμμένες γενιές» των παιδιών των πολύπαθων αυτοχθόνων της ηπείρου Παρόλο που η κυρίαρχη αντίληψη προσπαθεί να περάσει την εθνική επέτειο ως μια ημέρα που όλοι γιορτάζουν, είναι προφανές ότι οι Αβορίγινες δεν συμμετέχουν στην εθνική μέθεξη, αφού θρηνούν για τις χιλιάδες σφαγές, τους βιασμούς και την αιματοχυσία των προγόνων τους. Παράλληλα, η 26η Ιανουαρίου συμβολίζει μια βαθιά απώλεια: την απώλεια της γης τους, των κυριαρχικών τους δικαιωμάτων, των οικογενειών και των παιδιών τους (σημ: μέχρι το 1970 διάφορες κυβερνητικές υπηρεσίες σε συνεργασία με την εκκλησία έκλεψαν περίπου 100.000 παιδιά Αβοριγίνων και τα έδωσαν για υιοθεσία σε οικογένειες λευκών προκειμένου να ενσωματωθούν με την βία στην λευκή αυστραλιανή κοινωνία και πολλά από αυτά τα παιδιά έπεσαν θύματα κακοποίησης, εμπορίας οργάνων και εκμετάλλευσης, ενώ το 2008 ο πρωθυπουργός Κέβιν Ραντ ζήτησε δημόσια συγγνώμη για αυτήν την φρικαλεότητα). Οι εκδηλώσεις των αυτοχθόνων συνοδεύονται από συναυλίες, θεατρικά δρώμενα και διάφορα θεάματα δρόμου που τα παρακολουθούν χιλιάδες άνθρωποι, ενώ στις μεγάλες πόλεις γίνονται διαδηλώσεις οργής ενάντια στο αυστραλιανό κράτος που εξακολουθεί τις εις βάρος τους διακρίσεις στην εκπαίδευση, την κοινωνική πρόνοια, την στέγαση κλπ. Σήμερα ο μέσος όρος ζωής των Αβοριγίνων είναι 20 χρόνια μικρότερος από των μη ιθαγενών, και παρόλο που είναι το 2,5% του συνολικού πληθυσμού, αποτελούν το 25% των κρατουμένων στις φυλακές. Παρόλο που ο φυλετικός νόμος του 1975 έχει καταργηθεί, η Αυστραλία είναι η μόνη χώρα που δεν έχει υπογράψει ακόμα μια συνθήκη με τους αυτόχθονες πληθυσμούς, και το κυριότερο αίτημα των Αβοριγίνων είναι η προστασία των δικαιωμάτων τους στο 2

Σύνταγμα, αφού εξακολουθούν οι πολιτικές διακρίσεων σε βάρος τους, χωρίς να έχουν την δυνατότητα νομικής αμφισβήτησης. Μάριος Παναγή Νίκος Χρυσοστόμου Γιώργος Χρυσάνθου Στ 2 3

Ιθαγενείς πληθυσμοί Αφρικής Μασάι Οι Μασάι, ένας εντυπωσιακός ποιμενικός λαός, ζουν στις αχανείς ανοιχτές εκτάσεις της Μεγάλης Ρηξιγενούς Κοιλάδας, στην Ανατολική Αφρική. Εγκατεστημένοι στην Κένυα και στην Τανζανία, οι Μασάι βιώνουν ακόμη το παρελθόν και ζουν όπως περίπου ζούσαν οι πρόγονοί τους πριν από αιώνες. Ο χρόνος που περνάει δεν τους αγγίζει, και η ζωή τους ρυθμίζεται από την ανατολή και τη δύση του ήλιου και τη συνεχή εναλλαγή των εποχών. Οι επιδεξιότητες των Μασάι περιλαμβάνουν την ικανότητα να επιβιώνουν στο σκληρό περιβάλλον και στο τραχύ τοπίο της Ρηξιγενούς Κοιλάδας. Περπατούν με μεγάλα ανάλαφρα βήματα και καλύπτουν μεγάλες αποστάσεις αναζητώντας πράσινους βοσκότοπους και πηγές νερού για τα ζώα τους. Βόσκουν τα βοοειδή τους ανάμεσα σε κοπάδια από γκνου, ζέβρες, καμηλοπαρδάλεις και άλλα ζώα της πεδιάδας με τα οποία μοιράζονται τη γη τους. Οι Μασάι πιστεύουν ότι όλα τα βοοειδή που υπάρχουν επάνω στη γη τούς ανήκουν. Αυτή η πεποίθηση πηγάζει από το μύθο που λέει ότι στην αρχή ο Θεός είχε τρεις γιους και ότι στον καθένα έδωσε ένα δώρο. Ο πρώτος γιος πήρε ένα βέλος για να κυνηγάει, ο δεύτερος πήρε μια τσάπα για να καλλιεργεί και ο τρίτος πήρε ένα ραβδί για να ποιμαίνει τα βοοειδή. Λένε ότι αυτός ο τελευταίος γιος έγινε ο πατέρας του έθνους των Μασάι. Μολονότι και άλλες φυλές έχουν βοοειδή, οι Μασάι πιστεύουν ότι ουσιαστικά αυτά τα ζώα τούς ανήκουν. Τα μέλη της οικογένειας Μασάι συνδέονται συναισθηματικά με τα ζώα τους. Κάθε ζώο έχει χαρακτηριστική φωνή και ιδιοσυγκρασία, πράγματα που γνωρίζει καλά η οικογένεια. Συνήθως τα βοοειδή σφραγίζονται και μαρκάρονται με μακριές καμπύλες γραμμές και περίπλοκα σχήματα, σχεδιασμένα για να αναδείξουν την ομορφιά του καθενός. Οι Μασάι λένε τραγούδια τα οποία περιγράφουν τη φυσική ομορφιά συγκεκριμένων μελών του κοπαδιού και εκφράζουν τη στοργή που νιώθουν για αυτά. Θεωρούν ιδιαίτερα πολύτιμους τους ταύρους με τα 4

μεγάλα γυριστά κέρατα και φροντίζουν τρυφερά τα μικρά μοσχάρια προσέχοντάς τα σαν να είναι νεογέννητα παιδιά. Οι κατοικίες των Μασάι χτίζονται κατά παράδοση από τις γυναίκες, οι οποίες χρησιμοποιούν κλαδιά πλεγμένα με χόρτα και έπειτα τα σοβατίζουν και τα στεγανοποιούν με κοπριά αγελάδας. Οι κατοικίες έχουν ωοειδές σχήμα και χτίζονται σχηματίζοντας μεγάλο κύκλο για να προστατεύουν το εσωτερικό κράαλ, το μέρος όπου κοιμούνται τα ζώα τη νύχτα. Περιμετρικά όλος ο χώρος είναι περιφραγμένος με κοφτερά, αγκαθωτά κλαδιά τα οποία προστατεύουν και τους Μασάι και τα βοοειδή τους από τις ύαινες, τις λεοπαρδάλεις και τα λιοντάρια που κάνουν επιδρομές. Η ίδια η επιβίωση των Μασάι εξαρτάται από την υγεία και τη δύναμη των κοπαδιών τους. Καταναλώνουν το γάλα των ζώων και χρησιμοποιούν την κοπριά της αγελάδας για να καλύψουν και να στεγανοποιήσουν τα σπίτια τους. Σπάνια οι Μασάι σφάζουν τα βοοειδή τους για τροφή. Συνήθως κρατάνε λίγα πρόβατα και κατσίκια για φαγητό. Αλλά όταν σκοτώνουν κάποιο από τα βοοειδή τους, αξιοποιούν κάθε μέρος του. Τα κέρατα τα κάνουν δοχεία, τις οπλές και τα κόκαλα τα μετατρέπουν σε στολίδια και κατεργάζονται τα δέρματα για να φτιάξουν παπούτσια, ρούχα, σκεπάσματα και σχοινιά. ΜΑΡΙΝΑ ΑΡΓΥΡΟΠΟΥΛΟΥ ΑΝΑΣΤΑΣΗΣ ΦΛΟΥΡΗ ΠΕΤΡΟΣ ΑΝΤΡΕΟΥ ΣΤ2 Ιθαγενείς πληθυσμοί Ασίας 5

Βεδουίνοι Η ονομασία Βεδουίνος, που προέρχεται από την αραβική λέξη badawī (Αραβικά: ), που σημαίνει γενικά αυτόν που βαδίζει στην έρημο, αποτελεί έναν όρο που بدوي αποδίδεται κυρίως σε νομαδικές αραβικές φυλές βοσκών, οι οποίες εντοπίζονται σε όλο το μήκος των εκτάσεων που καλύπτει η έρημος, από τις ακτές της Σαχάρα στον Ατλαντικό μέχρι τη Χερσόνησο του Σινά και ανατολικά την Αραβική έρημο. Αλλαγή τρόπου ζωής Με αφετηρία τις δεκαετίας του '50 και του '60, πολλοί Βεδουίνοι εγκατέλειψαν την παραδοσιακή νομαδική ζωή κι αποφάσισαν να ζήσουν και να εργαστούν στις πόλεις της Μέσης Ανατολής. Για παράδειγμα, στη Συρία ο παραδοσιακός τρόπος ζωής των Βεδουίνων σχεδόν έληξε εξαιτίας μιας μεγάλης περιόδου ξηρασίας από το 1958 έως το 1961, που ανάγκασε πολλούς Βεδουίνους να παρατήσουν τα κοπάδια τους και να αναζητήσουν κανονικές δουλειές. Παρομοίως, η κυβερνητική πολιτική της Αιγύπτου, η παραγωγή πετρελαίου στη Λιβύη και στον Κόλπο κι η έντονη επιθυμία για καλύτερες συνθήκες ζωής ώθησαν τους περισσότερους Βεδουίνους εκτός της νομαδικής ζωής κι έτσι αποτελούν κανονικούς πολίτες. Παραδοσιακός πολιτισμός Οι Βεδουίνοι χωρίζονταν σε συγγενικές φυλές, οι οποίες ήταν οργανωμένες σε κάποια επίπεδα. Ένα διάσημο ρητό των Βεδουίνων λέει: "Εγώ εναντίον των αδερφών μου, εγώ και τ' αδέρφια μου εναντίον των ξαδέρφων μου, εγώ και τ' αδέρφια και τα ξαδέρφια μου ενάντια σε όλο τον κόσμο". Μια τυπική οικογένεια (ή Σκηνή) αποτελούνταν από τρεις ή τέσσερις ενήλικες (το ανδρόγυνο κι οι γονείς ή τα αδέρφια) και έναν απροσδιόριστο αριθμό παιδιών. Ακολουθούσαν ημι-νομαδικό τρόπο ζωής, μεταναστεύοντας καθ' όλη τη διάρκεια του έτους ανάλογα με τους υδάτινους και τους γεωργικούς πόρους. Στις Βασιλικές φυλές κατά παράδοση εκτρέφονταν καμήλες, ενώ στις άλλες φυλές γιδοπρόβατα. Όταν υπήρχαν άφθονοι πόροι, ταξίδευαν πολλές Σκηνές μαζί σαν goum. Οι ομάδες αυτές συνήθως συνδέονταν με πατριαρχικούς δεσμούς, αλλά και μέσω γάμων, καθώς οι νέες σύζυγοι συνήθως ακολουθούνταν από άνδρες συγγενείς στη νέα φυλή, και μέσω απλών γνωριμιών με τη φυλή. Το επόμενο επίπεδο στις ομάδες των φυλών ήταν το ibn amm, συνήθως ένα σύνολο ανθρώπων από 3 έως 5 γενιές. Συχνά συνδέονταν με τα goum. Ενώ τα goum όμως είχαν παρόμοια κοπάδια, οι ομάδες ibn amm ασχολούνταν με ξεχωριστές 6

οικονομικές δραστηριότητες, υποστηρίζοντας όμως τα μέλη τους σε περίπτωση οικονομικής αποτυχίας. Το επόμενο ιεραρχικό επίπεδο ήταν ολόκληρη η φυλή, αρχηγός της οποίας ήταν ένας Σεΐχης. Ολόκληρη η φυλή συχνά προβάλλει την καταγωγή της από έναν κοινό πρόγονο, εφόσον υφίστατο πατριαρχική δομή μέσα στις επιμέρους ομάδες. Η φυλή ήταν το ιεραρχικό επίπεδο ανάμεσα στους Βεδουίνους και τις τοπικές οργανώσεις και κυβερνήσεις. Φυλή Alataway. Ζει στο βορειοδυτικό τμήμα της Σαουδικής Αραβίας. Φυλή Aniza. Είναι η μεγαλύτερη φυλή Βεδουίνων, γύρω στα 700.000 μέλη, και ζουν στη βόρεια Σαουδική Αραβία, στο δυτικό Ιράκ και τη Συρία. Φυλή Rwala. Μεγάλη φυλή της Aniza, που ζει στη Σαουδική Αραβία, αλλά έχει επεκταθεί μέσω της Ιορδανίας στη Συρία και το Ιράκ. Φυλή Howeitat, Ιορδανία. Φυλή Beni Sakhr, Συρία και Ιορδανία. Φυλή Al Murrah, Σαουδική Αραβία. Φυλή Bani Hajir, ζει στη Σαουδική Αραβία και τα ανατολικά κράτη του Κόλπου. Φυλή Bani Khalid. Ζει στην Ιορδανία, το Ισραήλ, την Παλαιστίνη και τη Συρία. Φυλή Shammar. Είναι η δεύτερη μεγαλύτερη φυλή Βεδουίνων και ζει στη Σαουδική Αραβία και στο κεντρικό και δυτικό Ιράκ. Φυλή Al-Ajman, ζουν στην ανατολική Σαουδική Αραβία και σε άλλα κράτη του Κόλπου Φυλή Sudair, Σαουδική Αραβία Φυλή Al-Duwasir, νότιο Ριάντ και Κουβέιτ. Φυλή Subai'a, Κουβέιτ. Φυλή Harb, μεγάλη φυλή που ζει γύρω από τη Μέκκα. Φυλή Juhayna. Μεγάλη φυλή, της οποίας πολλοί πολεμιστές υπηρέτησαν ως μισθοφόροι στο Β' Παγκόσμιο Πόλεμο τον Πρίγκιπα Φεϊζάλ. Ζει στην περιοχή της Μέκκας και επεκτείνεται μέχρι τη νότια Μεδίνα. 7

Αγάπη Κουμή, Γιώργος Μιχαήλ, Γιασμίνα Αλ Ουκ Στ 2 8

Ιθαγενείς πληθυσμοί Αμερικής Οι Ινδιάνοι Με την ονομασία Ινδιάνοι συνηθίζεται να αποκαλούνται γενικά οι ιθαγενείς πληθυσμοί της Αμερικής πριν την ανακάλυψή της από τους Ευρωπαίους στα τέλη του 15ου αιώνα. Με την ίδια ονομασία αποκαλούνται μέχρι και σήμερα ορισμένες εθνικές μειονότητες, των οποίων οι ρίζες προέρχονται από τους ιστορικούς αυτούς λαούς. Ορισμένοι από αυτούς τους ιθαγενείς διατηρούν μέχρι σήμερα ένα νομαδικό τρόπο ζωής, ενώ κάποιοι άλλοι αναζήτησαν μόνιμη διαμονή δημιουργώντας μικρές κοινότητες και χωριά, ενώ σε κάποιες περιοχές κατάφεραν να οργανωθούν σε μεγαλύτερες κοινότητες, ακόμα και πόλεις, με πολιτική οργάνωση. Η ονομασία προέρχεται από την πεποίθηση του Κολόμβου ότι έφτασε στην Ινδία, ενώ στην πραγματικότητα είχε φτάσει στην Αμερική και ότι οι κάτοικοι που συνάντησε είναι Ινδοί. Με την εισβολή από την Ευρώπη εξαπλώθηκαν επιδημίες, όπως η ευλογιά, ο τύφος, η ιλαρά κι η διφθερίτιδα, οι οποίες αφάνισαν έως και 110 εκατομμύρια ιθαγενών της Αμερικής Ευρωπαϊκός αποικισμός Ο ευρωπαϊκός αποικισμός της αμερικανικής ηπείρου άλλαξε για πάντα τη ζωή και τον πολιτισμό των ιθαγενών λαών. Από το 15ο μέχρι το 19ο αιώνα, οι γηγενείς πληθυσμοί ρημάζονταν από ασθένειες, εκτοπίσεις, τις πολεμικές διαμάχες και την υποδούλωσή τους από τους Ευρωπαίους. Οι πρώτοι ιθαγενείς που ήρθαν σε επαφή με το Χριστόφορο Κολόμβο ήταν 200 000 μέλη της φυλής Αραουάκοι. Υποδουλώθηκαν κι ο πολιτισμός τους είχε αφανιστεί μέχρι το 1650, ενώ μέχρι το 1550 διασώθηκαν μόνο 500 ιθαγενείς. Με τα αποικιακά ευρωπαϊκά ρεύματα εξαπλώθηκαν επιδημίες στους ιθαγενείς πληθυσμούς, οι οποίοι δεν είχαν κανένα είδος ανοσίας. Συνηθισμένες ασθένειες, όπως η ιλαρά κι η ανεμοβλογιά, αλλά και πιο επικίνδυνες, όπως η ευλογιά, αποδεικνύονταν φονικές για τους ιθαγενείς. Ορισμένοι ιστορικοί υπολογίζουν πως μέχρι και το 80% κάποιων γηγενών πληθυσμών πέθανε από ασθένειες που ήρθαν από την Ευρώπη. Πολιτισμός Η γλώσσα, η ενδυμασία και τα έθιμα μπορεί να ποικίλουν από τη μια φυλή στην άλλη, ωστόσο υπάρχουν κάποιες ομοιότητες ανάμεσα στους ιθαγενείς της Αμερικής. Τέχνη και μουσική Στη Βόρεια Αμερική, η ινδιάνικη μουσική είναι σχεδόν μονοφωνική, αλλά υπάρχουν εξαιρέσεις. Τα μουσικά όργανα που χρησιμοποιούνται συνήθως είναι τύμπανα και φλογέρες. Στην Κεντρική Αμερική και το Μεξικό, η μουσική συνήθως ήταν πεντατονική και χρησιμοποιούνταν κυρίως τύμπανα και φλογέρες, με την απουσία έγχορδων οργάνων. 9

Η ινδιάνικη τέχνη συνεισφέρει σε πολλούς τομείς, όπως στην αγγειοπλαστική, στη ζωγραφική, στη γλυπτική, στη χαρακτική, στην κατασκευή κοσμημάτων κλπ. Σε αύτη την εικόνα βλέπουμε ένα σπίτι που ζούσαν οι Iνδιάνοι Εδώ βλέπουμε διάφορα όργανα Των ινδιανων Δήμητρα Γεωργίου, Βαλέρια Λοΐζου, Άλεξ Στεφάνου, Μαρία Χρυσάνθου Στ 2 10